10 jaar luchtbeleid. Ontdek de top 10-maatregelen

Transcriptie

1 10 jaar luchtbeleid Ontdek de top 10-maatregelen

2 10 jaar luchtbeleid in Rotterdam Iedere Rotterdammer heeft recht op gezondere lucht. Dat is nu alweer 10 jaar het uitgangspunt van het Rotterdamse luchtbeleid. In 2006 ging het actieprogramma van de Rotterdamse Aanpak Luchtkwaliteit (RAL) van start. De RAL was de Rotterdamse inbreng in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Lucht kwaliteit (NSL). Een programma vol acties, beleidsveranderingen en pilots om de kwaliteit van de lucht in Rotterdam te verbeteren. Want de luchtkwaliteit in Rotterdam is slechter dan in veel andere Nederlandse gebieden. Hierdoor zijn er in Rotterdam meer gezondheidsklachten en is de levensverwachting lager. In de afgelopen 10 jaar hebben we veel maatregelen genomen, en met succes: de luchtkwaliteit is een stuk beter dan 10 jaar geleden. Maar wat zijn de grote thema s geweest van onze aanpak en wat voor successen hebben we geboekt? Daarom blikken we terug op 10 jaar luchtbeleid. Ook om te kijken wat we hiervan kunnen leren en hoe we het nog beter kunnen doen. Want iedere Rotterdammer heeft recht op gezondere lucht. Verkeerszones: Maasvlakte, Centrum en s-gravendijkwal Sloop- en terugkoopregeling Fiets: Go Bike, fietsenstalling Blaak, fietsroutes Klik op Verder en ontdek de Top10-maatregelen Walstroom: Binnenvaart, Stena Line Eigen wagenpark Doorstroming verkeer: Groene Golf, Dynamisch Verkeersmanagement Rotterdam zet in op elektrisch rijden Regeling binnenvaart Pilots: Stadslab Luchtkwaliteit, s-gravendijkwasstraat, Happy Streets, servies Luchtmetingen: luchtmeetnet, Citizen Science

3 Verkeerszones: Maasvlakte, Centrum en s-gravendijkwal Verkeer draagt in het stedelijk gebied van Rotterdam voor 50% bij aan roet in de lucht. Door op sommige plekken in de stad oude, vervuilende personenauto s, bestelbusjes en vrachtwagens te weren kan de luchtkwaliteit sterk verbeteren. Op de Maasvlakte zijn bijvoorbeeld verouderde vervuilende vrachtwagens niet meer welkom en op de s-gravendijkwal zelfs helemaal geen vrachtauto s. In het noordelijk deel van het centrum geldt een uitgebreide milieuzone, waarmee vervuilend verkeer niet meer welkom is. Het was een pittige maatregel die voor veel weerstand zorgde, maar wel met effect. In het centrum is de hoeveelheid roet met 20 30% afgenomen en de hoeveelheid stikstofdioxide met 5 10%. Milieuzones zijn in Rotterdam dus een effectieve maatregel om de luchtkwaliteit te verbeteren.

4 Sloop- en terugkoop regeling Oude auto s stoten meer schadelijke stoffen uit dan nieuwere auto s. Daarom stimuleren we Rotterdammers om hun oude auto s te laten slopen. Breng je jouw oude auto naar de sloop? Dan krijg je van ons een subsidie. Die kun je gebruiken voor een ov-abonnement, een e-bike of een nieuwe auto. Vervang je jouw auto met een die op groen gas rijdt of die volledig elektrisch is? Dat vinden we helemaal fantastisch en daarom krijg je een extra subsidie. Dankzij de regeling zijn meer dan oude, vervuilende auto s van de weg gehaald. Bijna 90% van deze auto s zouden nu nog in gebruik zijn als de sloop- en terugkoopregeling er niet was geweest. De invoering van de milieuzone was voor meer dan de helft van de mensen een reden om een subsidie aan te vragen. Een mooie kans dus voor ons om aan de ene kant vervuilende auto s van de weg te halen en aan de andere kant Rotterdammers tegemoet te komen om wel gewoon mobiel te blijven. Maar dan een stuk schoner.

5 Fiets: Go Bike, fietsenstalling Blaak, fietsroutes Fietsen is gezond, zorgt voor minder auto s op straat en draagt bij aan een schonere lucht. Daarom willen we meer fietsers van en naar de binnenstad. Dat lukt al goed, dagelijks zijn er Rotterdammers met de fiets op pad. Maar het kan altijd beter. Daarom hebben we geïnvesteerd in de aanleg en het verbeteren van tientallen kilometers aan fietsroutes en het aan elkaar koppelen van routes. Ook fietsstallingen hebben we aangepakt, zoals de nieuwe fietsenstalling bij Station Blaak. Met plek voor 950 fietsen, ov-fietsen en oplaadpunten voor elektrische fietsen faciliteert de stalling alle vormen van fietsgebruik. Zo verlagen we de drempel om te fietsen en stimuleren we mensen om de auto te laten staan. Daarom investeren we ook in fietsdeelsystemen als Gobike, waarmee eenvoudig e-bikes te lenen zijn. Uiteindelijk willen we dat iedere Rotterdammer, waar hij ook vandaag komt en waar hij ook heen wil, zoveel mogelijk de fiets kan nemen, lekker door kan fietsen en veilig en comfortabel zijn fiets kan stallen. Dag 1 Dag 2

6 Doorstroming verkeer: Groene Golf, Dynamisch Verkeersmanagement Het wegennetwerk in Rotterdam is kwetsbaar: er is dagelijks sprake van file en ongevallen en wegwerkzaamheden zorgen regelmatig voor grote verstoringen. Ook zijn er veel mensen lang op zoek naar parkeerplaatsen, waardoor ze veel onnodige kilometers afleggen. Daarom gebruiken we Dynamisch Verkeersmanagement om Rotterdammers te informeren, adviseren en instrueren. Hiermee zorgen we voor een betere doorstroming van het verkeer en worden wegen beter benut. Zo geven we weggebruikers informatie over andere routes als het verkeer vast staat, geven we op tijd aan waar P+R-mogelijkheden zijn, doseren we de hoeveelheid auto s die tegelijkertijd de snelweg op komt en stemmen we verkeerslichten op elkaar af. Met een groene golf kan het verkeer efficiënt doorrijden en hoeft het niet op te trekken en af te remmen. Door te investeren in betere monitoring en manieren om het verkeer te beïnvloeden (bijvoorbeeld met dynamische routeinformatiepanelen of het uitbreiden van de parkeergeleiding) daalt niet alleen de uitstoot per voertuig, maar kunnen we ook plekken waar de luchtkwaliteit niet goed is ontzien en het verkeer er omheen leiden. Terwijl mensen alsnog sneller op hun plek van bestemming zijn. Een duidelijke win-win dus.

7 Eigen wagenpark Een beter milieu begint bij jezelf, dat geloven we in Rotterdam ook. Daarom zijn we bezig met het verschonen van het wagenpark van de gemeente. Onze instelling is: elektrisch, tenzij het echt niet anders kan. Daardoor is nu ruim 60% van onze personenauto s hybride, 10% volledig elektrisch en zijn bijna alle scooters elektrisch. Voor onze zwaardere, specialistische voertuigen zoals veegwagens en vuilniswagens is op dit moment nog geen goed bruikbaar elektrisch alternatief. Met behulp van pilots kijken we wel naar hoe de laatste ontwikkelingen zich in de praktijk gedragen. En we kijken in de tussentijd naar andere duurzame alternatieven, zoals het gebruik van Gas To Liquid (GTL), een synthetisch alternatief voor diesel. Op dit moment wordt door onze zwaardere wagens zoveel mogelijk van deze brandstof gebruikt. Daarnaast willen we minder kilometers maken met onze wagens en ze slimmer inzetten. Zo hebben we sensoren geplaatst in vuilcontainers zodat we niet op pad gaan voor container die nog lang niet vol is. En zijn we bezig met een systeem om chauffeurs te motiveren zuiniger te rijden. Het verschonen van ons wagenpark is dus een doorlopend initiatief, want we kunnen altijd schoner en zuiniger rijden.

8 Rotterdam zet in op elektrisch rijden Elektrische voertuigen zijn schoon, stil en zuinig. Toch zijn veel Rotterdammers terughoudend om over te stappen. Kan ik mijn werk wel bereiken? Ben ik niet alsnog duurder uit? Kan ik mijn auto wel opladen? Om die zorgen weg te nemen hebben we samen met marktpartijen het Elektrisch Vervoer Centrum Rotterdam (EVC) opgericht, waar Rotterdammers en lokale organisaties elektrisch rijden konden ervaren. In het onafhankelijke centrum was alle mogelijke informatie te vinden over elektrisch vervoer. Van voorlichting over subsidies en doorrekening van het wagenpark tot proefrijden, dankzij het EVC zijn meer dan organisaties laagdrempelig meer te weten gekomen over elektrisch rijden. Om de elektrische drempel bij Rotterdammers weg te nemen investeren we in openbare oplaadpunten. Met inmiddels meer dan laadpunten zijn er in Rotterdam al veel plekken om je auto op te laden en dat worden er de komende jaren alleen maar meer. Omdat we nog meer oplaadpunten op de juiste plek willen, kunnen Rotterdammers met een elektrische auto via laadjeauto.nl eenvoudig en gratis een laadpaal aanvragen. Daarnaast maken we ook het openbaar vervoer steeds schoner. De RET heeft twee waterstofbussen in gebruik genomen die 100% schoon rijden. Een mooi begin voor onze plannen om in de toekomst met een volledig schone busvloot te rijden in Rotterdam. Met al deze initiatieven verlagen we de drempel voor elektrische voertuigen en stimuleren we Rotterdammers om elektrisch te rijden.

9 Walstroom: Binnenvaart, Stena Line Rotterdam is trots op zijn haven en alle bedrijvigheid die daaruit voortkomt. Dat betekent ook dat er veel schepen door de stad varen en aanmeren. Normaal gesproken draaiden de schepen dan op hun generator, met uitstoot en lawaai tot gevolg. Daarom geldt een generatorverbod voor aangemeerde binnenvaartschepen en hebben we geïnvesteerd in walstroomvoorzieningen. Door gebruik te maken van de groene walstroom kan de generator uit en wordt er veel minder CO2, stikstofdioxide en roet uitgestoten. En het geluid is natuurlijk ook weg. Bij de zeevaart is walstroom nog niet zo ingeburgerd, daarom hebben we samen met het Havenbedrijf en Stena Line geïnvesteerd in de eerste walstroomvoorziening voor de zeescheepvaart in Nederland. Met een speciale kabelkraan met afstandsbediening kan de stekker aan boord gebracht en kan de elektricien de ferry eenvoudig inpluggen. Klinkt simpel, maar er kwamen vele converters, transformators en kilometers kabel aan te pas.

10 Regeling binnenvaart Dwars door Rotterdam loopt de Maas, een prachtige rivier vol bedrijvigheid met binnenvaartschepen die af en aan varen. Prachtig om te zien, maar het zorgt ook voor ongeveer een kwart van de uitstoot van stikstofdioxide en 13% van de roet in de Rotterdamse lucht. Om schippers te helpen duurzamer te varen hebben we subsidie gegeven voor de aanschaf, inbouw en het in bedrijf houden van SCR-katalysatoren. Met deze katalysatoren kan vrijwel alle stikstof worden afgevangen en worden binnenvaartschepen dus een stuk duurzamer. Bijzonder aan de subsidie is dat ook kleine binnenvaartondernemers aanspraak konden maken en dat ook het in bedrijf houden van de katalysator te subsidiëren was. Zo voorkomen we dat schepen na verloop van tijd alsnog gaan uitstoten. In totaal zijn dankzij de subsidie 62 schepen omgebouwd en wordt er tussen de 50 en 75 ton stikstof per jaar minder uitgestoten.

11 Pilots: Stadslab Luchtkwaliteit, s-gravendijkwasstraat, Happy Streets, servies Wij hebben als gemeente de waarheid niet in pacht. Duurzaamheid is hot en happening, maar staat in veel gevallen ook nog in de kinderschoenen. Door op een slimme manier innovaties met elkaar te verbinden is vaak veel mogelijk, maar kan ook zomaar blijken dat het effect niet is wat we hadden verwacht. Daarom ondersteunen we veel lokale initiatieven op het gebied van duurzaamheid. Als centrale hub voor al dit soort initiatieven is het Stadslab Luchtkwaliteit ontstaan: een groep betrokken Rotterdammers steekt zelf de handen uit de mouwen om kennis te delen, te inspireren en iedereen in staat te stellen te helpen zoeken naar oplossingen. Zo zoeken we samen met bewoners en ondernemers naar Happy Streets, straten waar we blij van worden. Dat kan voor iedereen anders zijn, daarom experimenteren we om te kijken of iets werkt. En ondersteunen we servies, keramiek gemaakt van de roet uit Rotterdamse lucht. Een mooie manier om de lucht gezonder te maken, en mensen bewuster te maken over luchtkwaliteit. Een ander initiatief is een wasstraat op de s-gravendijkwal, waar waterverstuivers uitlaatgassen neer laten slaan. We hopen op 30 tot 40% minder stikstofdioxide in de lucht voor de omwonenden, de praktijk zal het leren!

12 Luchtmetingen: luchtmeetnet, Citizen Science Hoe gezond is de lucht van Rotterdam? En hebben al onze maatregelen wel effect? Vragen die we pas kunnen beantwoorden als we een goed beeld hebben van de luchtkwaliteit in Rotterdam. Daarvoor hebben we een netwerk aan meetstations, verspreid door de stad. Zo kunnen we precies in de gaten houden wat voor stoffen er in de lucht zitten en of de concentratie daarvan in de loop der tijd verandert. Precies weten waar een verandering door komt is lastig, maar zeker is wel dat dankzij de inspanningen van de afgelopen 10 jaar de luchtkwaliteit in Rotterdam is verbeterd. En dat we doorgaan met het gezonder maken van de lucht. Daarvoor maken we ook dankbaar gebruik van enthousiaste Rotterdammers die zelf ook de luchtkwaliteit meten. We zijn daarom ook aan het kijken hoe we meer metingen met burgers kunnen doen. Niet alleen krijgen we dan een beter beeld van de luchtkwaliteit, het zorgt ook voor meer bewustzijn bij Rotterdammers. Deze manier van Citizen Science staat nog in de kinderschoenen, maar meer samenwerking en bewustwording is natuurlijk altijd een goed idee.

13 10 jaar luchtbeleid in Rotterdam Toekomstbeeld De maatregelen die we hier presenteren hebben met de huidige maatregelen zoals beschreven allemaal bijgedragen aan de verbetering van de in de Koersnota Luchtkwaliteit luchtkwaliteit in Rotterdam. Er zit minder stikstof in Mogelijkheden voor een vervolgaanpak werken de lucht en minder roet. Maar is dat reden genoeg we nu al uit zodat in 2018 het nieuwe college om achterover te leunen? Nee, volgens ons niet. snel kan besluiten over verdere verbetering van Alle luchtvervuiling heeft invloed op het milieu, de luchtkwaliteit. Zo houden we ons doel voor veroorzaakt schade aan de natuur, gewassen ogen: een goed draaiende economie en goede en gebouwen en heeft impact op de gezondheid bereikbaarheid met minder uitstoot door verkeer, van Rotterdammers. Daarom blijven we streven industrie en scheepvaart. Op weg naar een naar gezondere lucht. Voor nu gaan we door gezondere en aantrekkelijker stad!