IEDEREEN BEROEMD! Niet spuwen a.u.b. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materiaal. Doelen STERKE SCHAKELS

Transcriptie

1 IEDEREEN BEROEMD! Zeg je hetzelfde tegen je baas als tegen je klasgenoot? Begin je ook te roepen als een klant tegen je staat te schreeuwen? Is het soms beter te zwijgen? Op het werk, de stageplaats, de school, bij vrienden, komen jongeren in situaties terecht waar ze gepast en communicatief moeten reageren. Door het maken van een film, een fotostrip en een poster voor de school rond dit thema wordt er in dit lespakket gewerkt aan gepast communicatief gedrag. Het maken van deze eindproducten plaatst jongeren bovendien voor zeer veel taalrijke uitdagingen. Niet spuwen a.u.b. Inhoud Doelgroep Vakgebied Materiaal Doelen De jongeren staan stil bij de verschillende manieren van besluitvorming zodat ze in groepjes samen beslissingen kunnen nemen. Ze overleggen, eerst in groepjes daarna met de hele klas, welke goede omgangsvormen/ gepast gedrag ze op een poster voor de hele school kunnen zetten. Vervolgens maken ze de poster die dan aan het onthaal of in de inkomhal van de school wordt opgehangen. 3 de graad BSO Deeltijds Onderwijs Project Algemene Vakken werkbladen Functionele taalvaardigheid uit mondelinge en schriftelijke informatie de essentie kunnen halen (ET1) over die informatie kunnen reflecteren en ze kunnen evalueren (ET2) mondeling kunnen argumenteren (ET4) Organisatiebekwaamheid bij groepsopdrachten kunnen overleggen en actief deelnemen, in teamverband instructies kunnen uitvoeren, reflecteren en bijsturen (ET16) STERKE SCHAKELS 1

2 Lesschema Lesschema fase werkvorm activiteit materiaal 1 klassikaal jongeren krijgen korte inleiding op activiteit: poster maken rond gepast gedrag 2 per vier jongeren beslissen op basis van een tekst op welke manier ze tot een overeenkomst willen komen 3 per vier klassikaal 4 klassikaal in groep/ individueel jongeren bepalen samen welke situaties ze op de poster willen plaatsen jongeren bepalen samen welke situaties ze op de poster gaan plaatsen jongeren verdelen de taken om de poster uit te werken jongeren voeren elk hun taak uit 5 klassikaal jongeren bespreken de verschillende eindproducten die ze gemaakt hebben en de inhoudelijke invulling ervan werkblad 1-2 (werkblad 2 uit activiteit Straffe praat van dit lespakket) Iedereen beroemd! 2

3 Lesbeschrijving Lesbeschrijving Fase 1 De jongeren hebben al een aantal activiteiten rond gepast reageren in verschillende situaties achter de rug. Als laatste activiteit maken ze een poster rond goede omgangsvormen. Vertel de jongeren dat ze voor de inkomhal van de school een dergelijke poster gaan maken en dat zij moeten beslissen wat er op moet staan en hoe hij er uit moet zien. Fase 2 Leg de jongeren uit dat ze in groepjes van vier een vijftal situaties en een goede reactie moeten selecteren die ze graag op de poster willen zetten. Zeg de jongeren dat ze het eens moeten worden. Geef de jongeren werkblad 1 en laat hen bepalen op welke manier ze het eens kunnen worden. Elke jongere leest de inleiding en één stukje van de tekst. Laat de jongeren hun informatie die ze gelezen hebben met elkaar uitwisselen en laat hen op basis van de tekst kiezen welke manier van besluitvorming zij de beste vinden en waarom. De verslaggever noteert op werkblad 2. Differentiatie Geef de kortste en eenvoudigste stukjes van werkblad 1 aan de minder taalvaardige jongeren. Deze manier van werken rond besluitvorming komt ook aan bod in het lespakket Magda? Regels op school en de werkvloer. Indien je deze activiteit reeds gedaan hebt, verwijs hier dan naar en vraag de jongeren of ze op een zelfde manier tot een consensus willen komen. Indien niet, geef hen dan de opdracht om opnieuw de tekst te lezen en een andere manier te kiezen en te beargumenteren. Fase 3 Zeg de jongeren dat ze in hun groepje moeten selecteren welke vijf situaties met gepaste reactie ze op de poster willen zetten. Om deze selectie te maken, moeten ze de situaties die ze gezien hebben in de filmpjes en in de strips naast elkaar leggen. Daarnaast kunnen ze ook gebruik maken van de lijst met situaties op het werkblad 2 uit de activiteit Straffe praat van dit lespakket. In dit geval moeten ze wel nog zoeken naar een juiste reactie. Wijs de jongeren erop dat tot een overeenkomst moeten komen op de manier zoals ze in hun groepje in de vorige fase hebben afgesproken. Vraag de jongeren hun geselecteerde situaties allemaal bij elkaar te leggen zodat ze met de hele klas kunnen beslissen welke situaties uiteindelijk op de poster terecht moeten komen. Je kan hier ook met hen even stil staan bij de manier waarop de besluitvorming kan gebeuren. Fase 4 Vertel de jongeren dat ze nu de poster moeten maken. Laat de jongeren eerst uitwerken hoe ze de situaties en de reacties willen uitbeelden op de poster: met een slogan, een tekening, foto s uit de strip, Vorm groepjes rond de verschillende situaties en laat de jongeren kiezen over welke situatie ze zich willen buigen. Vervolgens verdeel je de uitvoerende taken naar ieders wensen, kunnen, Wie kan er goed tekenen? Wie zoekt nog een mooie foto? Wie maakt de tekstjes/ slogans op computer? Wie maakt er een mooi geheel van? Iedereen beroemd! 3

4 Lesbeschrijving Fase 5 Ter afsluiting van dit lespakket sta je met de jongeren stil bij de verschillende producten (film, strip, poster) die ze gemaakt hebben. Wat vonden ze het leukst? Wat moeilijk? Zijn ze tevreden over het resultaat? Reflecteer vervolgens over de inhoud. Hebben ze nieuwe dingen gehoord? Vonden ze het moeilijk juiste reacties te vinden? En slechte reacties? Zijn er nu dingen waar ze voor zichzelf op gaan letten? Sta met hen ook nog even stil dat een goede of slechte reactie dikwijls ook te maken heeft met de situatie (hoe je je voelt, wat de andere doet of zegt, waar je bent op je werk, thuis, onder vrienden). Geef hen ook mee dat een keer fout reageren, kan rechtgezet worden: door excuses of door het te kaderen. Wellicht zijn een heel aantal zaken tijdens de besprekingen in de vorige activiteiten al aan bod gekomen, maar het nog eens kort samenvatten voor de jongeren, zal hen meer houvast bieden om er in de toekomst alert voor te blijven. Iedereen beroemd! 4

5 Werkblad 1 HOE WORD EN BLIJF JE HET EENS? Opdracht Jullie gaan een poster maken over hoe je best reageert in bepaalde situaties. Deze poster wordt aan de ingang van de school gehangen. Welke goede reacties zou jij graag op de poster zien? Je moet ook overeenkomen met de andere leden van de groep. Maar wat doe je als de ene dit zegt en de ander dat? Er zijn verschillende manieren om het eens te geraken. Lees de tekst daarover in je groep. Je moet niet heel de tekst lezen, maar verdeel hem in je groep. Iedereen leest de inleiding, daarna leest ieder één manier van afspraken maken. Bespreek samen de verschillende manieren en beslis hoe jullie in jullie groepje afspraken gaan maken over de poster. Inleiding Je gaat met een bende vrienden kamperen. Je spreekt op voorhand af om alle kosten te delen. Halfweg de vakantie krijgen jullie knallende ruzie over wat er uit de gezamenlijke pot mag worden betaald, want de vegetarische burgers van Liesl zijn duurder dan het lamsgehakt van Öznur. En Ruiz drinkt elke avond vijf glazen wijn, terwijl Mirko gratis water van de campingkraan drinkt. Je kent de argumenten waarschijnlijk wel, die dan over tafel gaan: die wijn van Ruiz wil ik niet betalen! Dat was niet afgesproken! Je hebt me nooit gevraagd of ik het met die afspraak eens was! Ik was er niet toen jullie dat afspraken! Dat had ik toch zo niet begrepen! Over alle afspraken, zelfs die met je vrienden, neem je dus best een zorgvuldig besluit. Of je het makkelijk eens wordt hangt natuurlijk af van met hoeveel mensen je bent, hoe verschillend de meningen zijn en hoe ingewikkeld de afspraken zijn. Er zijn verschillende manieren om afspraken te maken. Hieronder vind je vier mogelijkheden. 1. Samen consensus bereiken Afspraken maak je door net zolang met elkaar te overleggen tot je het eens bent. Een consensus bereiken heet dat met dure woorden. Een nadeel is dat dit wel eens heel lang kan duren. Ook is de kans groot dat iedereen door elkaar gaat roepen of alleen degene met de grootste mond zijn zin krijgt. Je kunt besluiten om een voorzitter aan te stellen die ervoor zorgt dat iedereen echt zijn mening kan zeggen. Een verslaggever aanstellen is ook een goed idee. Die kan opschrijven wat er besloten is. Ook moet je opletten dat iedereen aanwezig is. Kan iemand toch niet bij het overleg zijn, spreek dan op voorhand af hoe je zijn of haar mening te weten kunt komen. Iedereen beroemd! 5

6 Werkblad 1 2. Vertegenwoordigers van de partijen laten onderhandelen In een grote groep mensen is het soms niet mogelijk het over alle punten eens te worden. Je kunt dan vertegenwoordigers kiezen die samen overleggen. Bijvoorbeeld uit elke groep in de klas één vertegenwoordiger of een paar vertegenwoordigers van de jongeren en een paar van de leerkrachten. Het grote voordeel is dat een klein groepje mensen rustig kan overleggen wat het beste is. Misschien blijkt dan wel dat ze het samen snel eens kunnen worden, als iedereen een beetje toegeeft tenminste. Het nadeel is dat je zelf geen invloed meer hebt op wat er wordt besloten. Je kunt er wel op toezien dat het er eerlijk aan toegaat door een zogenaamde publieke tribune in te stellen. Iedereen op de publieke tribune mag meeluisteren, maar zich niet bemoeien met de discussie. 3. Een objectieve bemiddelaar of jury inschakelen Soms is het een goed idee om één persoon of een paar mensen van buiten om hulp te vragen. Die hebben vaak een frisse kijk op de zaak. Je moet die mensen wel een duidelijke taak geven. Ofwel zijn ze alleen bemiddelaar, ofwel zijn ze rechter (één persoon) of jury (meer personen). Een bemiddelaar geeft alleen advies. Een jury of een rechter mag de knoop doorhakken. Het moeten natuurlijk mensen zijn die je vertrouwt, die objectief zijn en die bereid zijn naar alle partijen te luisteren. Een nadeel van deze aanpak is dat je nooit voor honderd procent zeker weet hoe objectief iemand is, dat jouw groep de beslissing niet zelf neemt of dat misschien niet iedereen het met de besluiten eens is. 4. Een stemming organiseren Als je het door overleg niet eens wordt, of als er geen mogelijkheid is om te overleggen, kan je erover stemmen. Het kan ook zijn dat je het wel eens bent maar dat je toch een stemming wilt. Bijvoorbeeld om zeker te zijn dat iedereen echt mee beslist. Om ruzie over de uitslag van de stemming te voorkomen moet je op voorhand afspraken maken. Bijvoorbeeld dat een besluit alleen geldig is wanneer de helft van de groep plus één voor is. Of dat er tweederde of drievierde van de stemmen nodig is om een besluit goed te keuren. Stemmen kan op verschillende manieren. Bij openbaar stemmen zoals je hand opsteken weet de hele groep wat je denkt. Sommige stemmers zijn dan misschien minder eerlijk. Anoniem stemmen in een stemhokje heeft het voordeel dat alle kiezers vrij kunnen stemmen. Als iedereen mag stemmen, kan een grote groep iets opleggen aan een kleinere groep. Jongeren kunnen dan iets besluiten dat de leerkrachten absoluut niet zien zitten. Om dat te voorkomen kan je eventueel afspreken dat een besluit maar geldig is als er in elke groep een meerderheid voor is. (Bron: Steunpunt GOK, Bronnenboek TSO/ BSO. Gelijke onderwijskansen in de praktijk. Zie Iedereen beroemd! 6

7 Werkblad 2 OVEREENKOMST Opdracht Hebben jullie in jullie groepje nagedacht op welke manier jullie het eens willen worden over de poster? Vul het formulier hier in. Dit is jullie overeenkomst. Wij willen een besluit nemen door Voordelen daarvan zijn Nadelen daarvan zijn Als we op deze manier werken, moeten we ook nog afspreken dat Iedereen beroemd! 7