Dynamisch Landgoed Het Griftsche Buiten

Transcriptie

1 Dynamisch Landgoed Het Griftsche Buiten Cultuurhistorie Monumentale gebouwen en structuren vormen basis voor nieuwe ontwikkelingen Recreatieve routes Recreatief medegebruik en tinyhouses vergroten gebruik en bekendheid van landgoed en historische waarden Water en energie Waterberging in historische visvijvers en zonnevelden zorgen voor lokale duurzaamheids maatregelen Landhuis en lanen Herkenbare structuur met deelgebieden voor bijzondere functies. Verbindingen tussen waardevolle gebieden en benutten van milieu gradiënten Bedrijvenpark Landschappelijke setting accentueert bijzondere locatie en landgoedstatus Opgave: gebied ligt ingeklemd Bouwsteen: dynamisch landgoed Het gebied tussen bedrijventerrein Eekterveld en het Apeldoorns Kanaal is een markante plek langs het kanaal. Met de realisatie van het Eekterveld op de oorspronkelijke heidevelden en de aanleg van rijksweg A50 kwam het terrein tussen Eekterveld en het Kanaal klem te zitten. Landbouwkundig is het een afgelegen plekje. Bedrijven mogen hier niet bouwen. Voor natuur en recreatie is hier incidenteel ruimte. Wat kan aan dit gebied nieuwe betekenis geven? Een dynamisch landgoed is zelfvoorzienend door een slimme interactie tussen recreatievoorzieningen, woningbouw en bedrijven, slim gebruik gemaakt wordt van benutting van cultuurhistorische waarden, opwekking van natuurlijke energie, wateraan- en -afvoer, landschaps- en ecologische ontwikkelingen en bescherming van milieu- en omgevingskwaliteiten. Het dynamisch landgoed legt met de invulling van de functies en de interacties verbinding met functies van de omringende gebieden en heeft daardoor een geografisch strategische betekenis. Het vormt een schakel in het landschap. Resultaat: Dynamisch Landgoed Het Griftsche Buiten Het Dynamisch Landgoed Griftsche Buiten geeft het gebied weer betekenis, het wordt weerbaar ten opzichte van ongewenste maatschappelijke ontwikkelingen. Het biedt mogelijkheden voor duurzaam economisch rendement, recreatieve functies, behoud en beleving van cultuurhistorische relicten en ontwikkeling van landschappelijke en ecologische verbindingszones. De mooie kwaliteiten van het gebied blijven behouden en bieden mogelijkheden tot nieuwe ontwikkelingen.

2 Dynamisch Landgoed Het Griftsche Buiten 1. Keuze gebied Het gebied ligt tussen het bedrijventerrein Eekterveld en het Apeldoorns Kanaal. In het noorden vormt de Zwarte weg de begrenzing, in het zuiden is dat de Eekterweg. Het gebied markeert het schakelpunt van bedrijfsuitbreiding, ecologische verbindingszones, recreatieve routes, landschappelijke en cultuurhistorisch waardevolle gebieden. Het plangebied is circa 25ha groot. Het studiegebied, dat de context van het plangebied is, omvat het Apeldoorns Kanaal en de aangrenzende terreinen. Aan dit gebied willen De Architecten op de Veluwe (DAODV) bijzonder aandacht besteden vanwege de volgende situatie: De realisatie van het Apeldoorns Kanaal in het begin van de 19 de eeuw betekende de vervanging van vaarweg De Grift. Naast de Griftsche molen met waterrad in De Grift kwam in het Kanaal een sluis met sluiswachtershuis om het hoogteverschil in het Kanaal op te lossen. De aanleg van de A50 en van de Eekterweg naar deze snelweg aan het eind 20 ste eeuw, betekende lage bruggen over het Kanaal en het ontnemen van vaarmogelijkheden aan weerszijde van de Vaassense Sluis. De inrichting van het bedrijventerrein Eekterveld betekende een volledig ruimtebeslag op het oorspronkelijke drogere heideterrein. De weiden en akkers tussen het bedrijventerrein en het Kanaal kwamen hierdoor klem te zitten. De gemeente bekeek in de negentiger jaren de mogelijkheden voor uitbreiding van het bedrijventerrein richting deze landbouwgronden. Zij namen geen duidelijke beleidskeuzen voor de ontwikkeling van dit gebied. Nu heeft het gebied een min of meer in onzekere toekomst. Drie van de tien woningen staan langdurig te koop. Het gebruik van de landbouwgronden is onzeker. Natuurontwikkeling en recreatie vindt incidenteel plaats. Dit gebied zit dus klem tussen verschillende functies en er zijn geen perspectieven voor een goede ontwikkeling van de bestaande gebruiken in het gebied. We staan dan ook voor de volgende vraag: Wat kan de functie en de inrichting van dit tussengebied worden, zodat het een economisch krachtig gebied is om de bestaande kwaliteiten te behouden en nieuwe ontwikkelingen in te vangen? Plangebied Dynamisch Landgoed Het Griftsche Buiten 1

3 2. Omgevingskwaliteiten Dominerend voor de kwaliteiten van het plangebied is de ligging aan het Apeldoorns Kanaal. Omdat dit kanaal verbinding met de weide omgeving worden de kwaliteiten en betekenis van het Kanaal wat uitgebreider beschreven. Vervolgens komen de huidige en potentiele kwaliteiten van het plangebied aan de orde. 2.1 Kenmerken van het Apeldoorns Kanaal Het Apeldoorns Kanaal is een landschapselement met grote cultuurhistorische en landschappelijke waarden. Het heeft wel vele romantisch landschapsbeelden en wordt hoog gewaardeerd door recreanten. Daarbij staan er langs het Kanaal diverse bouwwerken en gebouwen, zoals sluizen en sluiswachterwoningen, die cultureel hoog gewaardeerd worden. Het Kanaal wordt evenwel al lang niet meer als vaarweg gebruikt. De oorzaak daarvan ligt veelal in nieuwe industriële of economische ontwikkelingen. Het Kanaal vormt de oostkant van de Veluwe, hier gaat het landschap van de Veluwe bossen en heidevelden en het coulisselandschap van de Veluwezoom over naar het open landschap van de IJsselvallei. De lengte van deze gegraven waterweg is 52 km. Over de gehele lengte heeft het Kanaal een verval van ca 13m. Er zijn 6 sluizen in het Kanaal. De stuwpanden (vakken tussen twee sluizen) worden op vaste waterpeilen gehouden. Het Kanaaldeel Apeldoorn-Hattem heeft vier panden. 2.2 Huidige omgevingskwaliteiten van het Apeldoorns Kanaal Het Kanaal ligt nu vrij verlaten en stil in het landschap. Begin 21 e eeuw hebben diverse instanties initiatieven ontplooid om het Apeldoorns Kanaal een nieuwe toekomst en betekenis te geven. De voorstellen tot deze revitalisering van het Kanaal zijn vastgelegd in diverse rapporten en beleidsnota s. Bij al deze initiatieven wordt met name de cultuurhistorische, ecologische en recreatieve waarden van het Kanaal benadrukt. De landschaps-cultuurhistorische waarden van het Kanaal worden vertegenwoordigd door de doorlopende waterlijn met bomenrijen aan beide kanten, jaag- en schouwpaden, (ophaal)bruggen met brugwachtershuisjes en sluizen met sluiswachtershuisjes. Een wisselend beeld van water, oevers met opgaand groen, open landschap en bebouwing maakt van het Kanaal een waardevol landschapselement. Het uitgestrekte stelsel van half natuurlijke beken en sprengen, die naar het Kanaal stromen, worden gebruikt voor tal van bedrijven zoals wasserijen en watermolens (papierindustrie, graanmaalderijen). Daartoe zijn deze beken meestal opgeleid ten opzichte van het maaiveld om voldoende verval te krijgen om zo een watermolen aan te drijven. Het stelsel van het Kanaal en beken met bijbehorende bouwwerken vormt een industrieel erfgoed. 2

4 De ecologische waarden van het Kanaal schuilen in zijn rol binnen het waternetwerk. Het Kanaal heeft een belangrijke rol in de waterhuishouding, o.a. door de waterafvoer van diverse Veluwse sprengen en beken naar de IJssel. Tientallen sprengen en beken monden direct (of indirect via de parallel gelegen Grift) in het Apeldoorns Kanaal uit. Deze sprengen en beken, zijn net als het Apeldoorns Kanaal en de Grift, de afgelopen 10 jaar ontdaan van de grote vervuiling, die ontstaan was door het industrieel gebruik van en langs deze waterlopen. Nu de meeste bedrijven en vervuilde gronden gesaneerd zijn vervullen de beken, sprengen en kanalen een grote rol voor de natuurontwikkeling en ecologisch functioneren van de Veluwerand. Bovendien worden langs de beken en het Apeldoorns Kanaal grote terreinen ingericht en beheerd voor de natuurontwikkeling, zoals het geval is langs het Kanaal tussen Vaassen en Heerde. De recreatieve waarden van het Kanaal bestaan uit de beleving van vele romantisch beelden door gebruikers van de rijwegen en de recreatieve wandel- en fietsroutes langs het Kanaal. De schouwpaden langs het Kanaal zijn recent opgeknapt en opgenomen in een fietsknopennetwerk. De fietsroute loopt veelal op de smalle strook/dijk tussen het Kanaal en De Grift. Daarmee is het Kanaal nu bereikbaar geworden voor fietsers en wandelaars en heeft het voor hen betekenis gekregen. Daarbij is het Kanaal tussen Hattem en Heerde bevaargemaakt voor kleine pleziervaart. De rest van Kanaal is vooralsnog niet bevaarbaar door de vele lage bruggen 2.3 Omgevingskwaliteiten plangebied In het Apeldoorns Kanaal scheidt de Vaassense Sluis het derde en het ca 1,5m lager gelegen vierde pand van dit kanaal. Het Kanaal is gegraven langs De Grift: het ligt er parallel aan en verving oorspronkelijk deze Grift ten behoeve van de beroepsvaart. Ter plaatse van de Vaassense Sluis is er enige afstand tussen deze twee watergangen, met name voor het functioneren van de sluis. Bij de Vaassense sluis was vanaf het begin van de 19 de eeuw een viskwekerij met 6 visvijvers aangelegd. In het begin van de 20 ste eeuw is deze verplaatst naar een gebied tussen de twee 3

5 noordelijke sprengen Smallertsche Beek en Nijmolenschebeek. Vervolgens is deze verplaats naar een locatie ten oosten van Kievitsveld. Bij de Vaassens sluis lag voorheen de Griftsche molen in De Grift, die gebruik maakte van het hoogteverschil in De Grift. Naast de sluis en de sluiswachterswoning zijn een landhuis en, ter plaatse van de voormalige molen, een villa gesitueerd. Bij deze villa lag sinds het begin van de 19 de eeuw de viskwekerij. Aangrenzend lag een markant heideveld dat hoger lag dan de omgeving. Dit gehele voormalige heideveld is thans het bedrijventerrein Eekterveld. Ten westen daarvan ligt de (voormalige) spoorlijn tussen Appeldoorn en Hattem. Op dit tracé ligt thans een fietsroute. Ten zuiden van de Vaassense Sluis worden De Grift en het Apeldoorns Kanaal gekruist door de Deventerstraat, dat met een ophaalbrug nog steeds verbinding legt tussen beide zijden van het Kanaal. Met de realisatie van rijksweg A50 is de Eekterweg aangelegd om via een lage vaste brug verbinding tot stand te brengen tussen beide zijden van het Kanaal. Deze weg is aangelegd op enkele meters afstand van de Deventerweg, waardoor deze historische weg en ophaalbrug behouden zijn gebleven. Ten noorden van de Vaassense Sluis kruist ook de Rijksweg A50 het Kanaal en De Grift. Uit het voorgaande blijkt dat de afgelopen anderhalve eeuw het gebied door grootschalige ingrepen sterk van karakter veranderd is, hoewel diverse relicten nog verwijzen naar de historische inrichting en het gebruik. 2.4 Potentiele omgevingskwaliteiten van het plangebied Het bedrijventerrein Eekterveld is in hoge mate efficiënt ingericht ten behoeve van de zich gevestigde bedrijven. Het zit nu zo goed als vol. Het plangebied dat grenst aan Eekterveld biedt ruimte voor nieuwe bedrijven. Het Apeldoorns Kanaal en De Grift vervullen thans een functie voor de ontwatering van de IJsselvallei. Bovendien hebben ze betekenis voor de natuurontwikkeling en recreatie. Voor natuurontwikkeling zou de waarde vergroot kunnen worden door meer ruimtelijke relaties tussen gebieden met natuurwaarden te leggen. Het recreatief gebruik zou zich kunnen uitbreiden door recreatie op het Kanaal (varen, schaatsen) en door uitbreiding van de toegankelijkheid van het plangebied in combinatie met het toevoegen van recreatievoorzieningen voor langer verblijf. Cultuurhistorisch zijn zowel het Apeldoorns Kanaal als De Grift belangrijke relicten van de ontginning en de industrialisatie van de oostzijde van de Veluwe. Als bouwwerk is hierbij de sluis met sluiswachtershuis herkenbaar voor het functioneren van het Kanaal. In de Grift heeft voorheen een stuw met molen gelegen, ter hoogte van de sluis in het Apeldoorns Kanaal. De sprengbeken die in het noorden uitmonden in De Grift zijn verfijning van het historisch aangelegde waternetwerk. Bij de Vaassense Sluis en de voormalige Griftsche molen zijn enkele monumentale gebouwen gegroepeerd. Daarbij hebben enkele oude boerderijgebouwen langs de Zwarte weg en het Molenpad monumentale waarden. Deze relicten zouden duurzaam behouden en gebruikt moeten worden en als historisch waardevolle objecten en gebouwen gewaardeerd moeten worden zodat zij blijven bijdragen aan de leesbaarheid van onze ontginning. 4

6 3. Bouwstenen De bouwstenen die kenmerkend zijn voor het plangebied zijn water, energie, bedrijvigheid, cultuurhistorie, kenmerkende gebouwen, natuur, recreatieve routes, bereikbaarheid, bosschages en lanen. Met het doel nieuwe perspectieven voor het plangebied te bieden, met behoud van de bestaande kwaliteiten, worden deze bouwstenen integraal ingezet. In het volgende vier groepen van bouwstenen benoemd die de basis vormen voor ontwikkelingen. Vervolgens wordt gekozen voor het middel dynamische landgoed om kracht en betekenis aan dit plangebied te geven. Op welke wijze dit landgoed vorm en inhoud krijgt, wordt met het benoemen van verschillende de toepassing van de bouwstenen beschreven. Besloten wordt met een aanzet voor een communicatieplan: Met de van belang zijnde stakeholders wordt overlegd om draagvlak voor de nieuwe ontwikkelingen in het plangebied te verkrijgen. 3.1 Versterken van de bouwstenen Hieronder treft u van vier groepen van bouwstenen aan welke perspectieven ze bieden voor nieuwe ontwikkelingen met behoud van bestaande kwaliteiten. Groep gebouwen omkaderd met forse beplanting De groep gebouwen nabij de Vaassense Sluis is omkaderd door forse beplanting waardoor het een landgoedkarakter heeft. Dit beeld wordt versterkt door de bomenrijen langs de dijk en de watergangen tussen deze bebouwing en de Eekterweg. Het lommerrijk karakter en het landgoedkarakter kan versterkt worden door aanvullende inrichtingsmaatregelen ten noorden en ten zuiden van de groep gebouwen, bijvoorbeeld door lanen en bossages. Waterberging en energiewinning De gemeente Epe en het bedrijventerrein Eekterveld streven naar duurzame inrichting van de stedelijke en landelijke gebieden. Opvang van regenwater in de omgeving waar de regen valt staat hoog op de agenda. Ook het aanwenden van natuurlijke energie, zoals zonneenergie, heeft hoge prioriteit. Uitbreiding van bedrijvenpark Het huidige bedrijventerrein is vol. Hoewel oorspronkelijk dit terrein opgezet zou worden met gebouwen in een parkachtige setting, ontbreekt de parkachtige setting en domineren 5

7 autobedrijven en grote parkeerplaatsen langs de Eekterweg. Uitbreiding naar van bedrijfsgebouwen in het plangebied kan voldoen aan de vraag naar nieuwe bedrijfsgebouwen. Een parkachtige setting zou beantwoorden aan eerdere plannen voor Eekterveld. Natuurwaarden en recreatieve voorzieningen De verruiming van natuurwaarden en de uitbreiding van recreatieve voorzieningen zou langs het Apeldoons Kanaal plaats kunnen vinden. Toevoeging of vergroting van de natuurlijke en recreatieve waarden zou vergroting van de betekenis van het gebied betekenen. 3.2 In te zetten bouwsteen: dynamisch landgoed Langs de Veluwerand komen vele landgoederen voor, die nog steeds knooppunten in het landschap zijn en betekenis geven aan de omgeving ervan. Landgoederen combineren en benutten diverse kwaliteiten van de omgeving en kunnen mede daardoor duurzaam bestaan. Voor het plangebied willen we een eigentijdse landgoed inzetten om binnen de huidige maatschappelijke omstandigheden de bestaande kwaliteiten te benutten voor nieuw perspectief. Traditionele landgoederen lagen als schakelpunten in het landschap. Verschillende aspecten, zoals wegen en waterlopen, kwamen samen op het landgoed en gingen vervolgens weer verder. Het landgoed had een goede balans tussen wonen, landbouw en bosbouw. Zodanige balans dat het landgoed duurzaam kon functioneren, belangrijk was in het sociale en economisch verkeer en kwaliteit bood aan het omringende landschap. In het dynamisch landgoed spelen landbouw en bosbouw een ondergeschikte rol. Hier is ruimte voor bedrijven, recreatie en natuurontwikkeling, waarbij waterberging en het winnen van energie uit lokale energiebronnen essentieel zijn. Het vormt een nieuwe sociale en economische schakel in het 21 ste eeuw landschap. De opzet van het nieuwe dynamische landgoed Het Griftsche Buiten bestaat uit de oorspronkelijke clusters bebouwing te midden van lommerrijke beplanting en een laanstructuur. De laanstructuur volgt bestaande lijnen in het landschap en vormt een raamwerk voor nieuwe functies. Het bebouwingscluster ligt centraal in deze structuur en is omringt met gronden voor natuurontwikkeling, voor recreatief verblijf, voor berging van regenwater, voor opwekking van zonne- en wind energie en voor realiseren van bedrijfsgebouwen in parkachtige setting. Hiertoe verandert de context van de bestaande bebouwing ingrijpend. De structuur van de bestaande omgeving blijft behouden. De landbouwgronden veranderen echter zowel wat betreft functie als gebruik. De volgende aspecten blijven behouden of krijgen een andere invulling: 3.3 Benutten van historische relicten Door aanvullende bebouwing, uitbreiding van het waternetwerk en bereikbaar maken van cultuurhistorische waardevolle plekken worden historische relicten benut voor nieuwe ontwikkelingen. Nieuwe landhuis De landhuizen aan weerszijden van De Grift, ter hoogte van de oorspronkelijke Griftsche Molen, vormen de kern van het landgoed. De bestaande voormalige boerderijen ondersteunen dit beeld. Daarbij is ook de sluiswachterswoning met de sluis in het Apeldoorns Kanaal van belang voor de leesbaarheid van dit gebied. Twee woningen aan de westzijde van De Grift worden vervangen door een fors landhuis. Deze komt tussen de behouden villa en de 6

8 voormalige boerderij aan het Molenpad te staan. Het heeft zicht over de landerijen richting de Eekterweg. Dit nieuwe landhuis biedt ruimte aan minstens twee gezinnen. Mogelijk kunnen hier meerdere woningen in opgenomen worden en/of kan dit gebouw ruimte bieden aan specifieke doelgroepen, zoals mensen met een beperking en allochtonen. Waternetwerk met wadi s Het Apeldoorns Kanaal en De Grift vormen de basis van de structuur van het gebied. De bestaande watergang ten oosten van het huidige bedrijventerrein Eekterveld is hiervan ook een onderdeel. De visvijvers die gegraven waren aan het begin van de 19 de eeuw worden weer teruggebracht. Dit terrein is een laag gedeelte van het plangebied. Het regenwater kan hier aan het grondwater toegevoegd worden. De vijvers hebben daarbij bergingscapaciteit. De functie van deze vijvers, wadi s genoemd, leidt ertoe dat het regenwater dat valt op het bedrijventerrein afgevoerd kan worden naar dit gebied. Bereikbare cultuurhistorisch waardevolle plekken De geschiedenis van de Griftsche Molen en de ruime omgeving van het plangebied wordt voor presentatie, informatie en educatie gevisualiseerd. De locatie voor het tentoonstellen van deze informatie gebeurt op een nader te bepalen locatie. Mogelijk is een locatie te vinden in de directe nabijheid van de sluiswachterswoning. 3.4 Behoud en ontwikkeling huidige kwaliteiten De natuur, dat nu incidenteel in het plangebied aanwezig is, wordt versterkt door verbetering van de verbinding met aangrenzende gebieden en door extensief beheer van weiden om de diversiteit in natuurwaarden te verkrijgen. Daarbij is het nodig de bereikbaarheid en toegankelijkheid van het plangebied te vergroten. Hiermee wordt het plangebied onderdeel van het ecologische netwerk in de omgeving en wordt het bovendien bereikbaar voor de bezoekers en bewoners van deze omgeving. Nieuwe natuur De bestaande bossen zijn deels oude bossen, gelegen rondom de bestaande landhuizen in het centrum van het landgoed. Nieuwe bossen zijn aangeplant op de aarden wal langs de oostzijde van het bedrijventerrein en ten zuiden van de Droste fabrieken. De weiden tussen de aarden wal en De Grift komt beschikbaar voor natuurontwikkeling. Vanwege de lage, natte ligging ontwikkelt zich hier de natte natuur. Het beheer van de percelen ten zuiden van de landhuizen, tussen De Grift en het Apeldoorns Kanaal, wordt afgestemd op natuurontwikkeling. Eventueel worden hier paarden geweid als dat geen belemmering betekent voor de hier gewenste natuurdoeltype. Verbetering bereikbaarheid en toegankelijkheid Dit gebied is alleen toegankelijk voor elektrische auto s en voertuigen die geen fossiele brandstoffen gebruiken. Auto s met andere brandstoffen kunnen zich wel verplaatsen over de rijweg aan de oostzijde van het Kanaal, over de Eekterweg en over de Talhoutweg. Langs deze Takhoutweg komt een parkeerplaats waar deze auto s kunnen parkeren en zullen fietsen beschikbaar zijn om plangebied te bezoeken. De wegen en paden passen in de netwerken van recreatieve fiets- en wandelpaden. Langs de westzijde van de Grift wordt een fiets-/wandelroute aangelegd zodat alle delen van het landgoed bereikbaar en toegankelijk zijn. 7

9 3.5 Ontwikkelingen te midden van historische waarden Het landgoed speelt in op nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen. Klimaatneutraal inrichten en gebruiken is essentieel om onze aangename omgeving te behouden. Behoud van het regenwater in het gebied, aanwenden van zonne-energie, gebruik van smartphone voor informatie over bijvoorbeeld routes en historie, gebruik van herbruikbare materialen en visuele herkenbaarheid van het landgoed zijn belangrijke bouwstenen voor het economisch functioneren van het dynamische landgoed. Onderstaand volgt hoe dat in onderlinge samenhang plaats kan vinden. Realiseren van een bedrijvenpark met zonnevelden Ten zuiden van de wadi s worden moderne ontwikkelingen voorzien. Het bestaat uit bedrijfsgebouwen in een parkachtige setting langs de Talhoutweg-Molenpad en de Eekterweg. Hier worden duurzame gebouwen gerealiseerd, opgetrokken in herbruikbare materialen. Het gehele gebied is klimaatneutraal ingericht en in gebruik. Voor de winning van zonenergie wordt het perceel tussen het bedrijvenpark en de wadi s specifiek ingericht. Te denken valt aan een overkapping van transparante zonnepanelen over het gehele terrein. Het maaiveld kan ingericht worden voor het houden van schapen, paarden of andere dieren. Mogelijk kan het daarbij dienst doen voor recreatieve activiteiten. Het lijkt op dit moment wel een vreemde inrichting, maar zal over 5 jaar mogelijk een vertrouwd beeld zijn. Onderzocht kan worden of delen van de overkapte terreinen een bijdrage kunnen leveren aan de natuurontwikkeling. Zonnecollectoren boven recreatiepark en openbare ruimte (bron: T. v. Heeswijk en S. Lindemann) Onderdeel van recreatieve routes en aanleg van recreatieve voorzieningen De wegen in het plangebied maken onderdeel uit van de klompenroutes en het fietspadennetwerk. De cultuurhistorisch waardevolle objecten maken de geschiedenis voor de recreanten leesbaar. Nadere informatie is aanwezig op de smartphones, gekoppeld aan de routes die te volgen zijn via de smartphones. Daarbij zijn er één of twee velden beschikbaar waar historische informatie zichtbaar is. Hier zijn virtuele reality brillen verkrijgbaar waarmee een reële indruk van onze historie beleefd kan worden. Deze terreinen zijn gesitueerd ten noorden van de sluiswachterswoning en onder de overkapping met zonnepanelen. Hier zijn enkel tinyhouses beschikbaar waar recreanten kort kunnen verblijven. Aanleg van landmarks op het landgoed De landhuizen staan midden op het dynamisch landgoed. Het nieuwe landhuis zal door zijn moderne vormgeving en duurzaam materiaalgebruik sterk de aandacht trekken. De bestaande twee landhuizen staan enigszins op de achtergrond. 8

10 Langs de Eekterweg komt een bedrijfsgebouw dat eveneens door de vormgeving en duurzaam materiaal blikvanger wordt langs hoofdweg. Dit gebouw huisvest horeca, flexwerkplaatsen, innovatieve werkplekken, de management van het dynamisch landgoed en andere functies die bijdragen aan het klimaatneutraal functioneren van dit landgoed. Zij vormen een stimulans voor verduurzamen van de bestaande bedrijfsterreinen, woongebieden en recreatievoorzieningen. 3.6 Maatschappelijk draagvlak Om maatschappelijk draagvlak te verkrijgen en de haalbaarheid van het dynamisch landgoed te verkennen is intensief overleg nodig met de van belang zijnde stakeholders. Hiertoe wordt een uitgebreid communicatieplan opgesteld. Overleg vindt al plaats met de gemeente Epe en de Industriekring Eekterveld. Naast dit overleg wordt aansluiting gezocht bij de uitstaande beleidslijnen van Gemeente Epe en provincie Gelderland. Hieronder zijn de stakeholders aangegeven en de belangrijkste beleidslijnen vermeld. Afstemmen met stakeholders Voor de haalbaarheid en de realisatie van dit landgoed wordt overleg gevoerd met - De Industriekring Eekterveld, vanwege behoefte aan uitbreiding bedrijventerrein. - Gemeente Epe, vanwege vervolg op Economische visie, bestemmingsplanherziening en benutting van gronden in eigendom van de gemeente Epe. - Waterschap Vallei en Veluwe, vanwege behoefte aan waterberging van regenwater en benutting van de gronden in eigendom van het Waterschap. - Provincie Gelderland, vanwege omgevingsvisie en beleid ten aanzien van recreatieve en ecologische ontwikkelingen langs het Apeldoorns Kanaal. - Cleantech, vanwege de doelstelling tot duurzame ontwikkelingen in de regio, waaronder economische ontwikkeling van Eekterveld en duurzaam gebruik van energie en grondstoffen. - Stichting Apeldoorns Kanaal, vanwege de doelstelling tot cultureel behoud van het Kanaal, evenals van recreatieve ontwikkeling op en langs het Kanaal. - Bekenstichting, vanwege hun doel tot behoud van cultuurhistorische waarden op en langs de beken en de Grift. Aansluiten bij gemeentebeleid De gemeente Epe heeft de Economische visie Epe vastgesteld, waarin wordt geconcludeerd dat er behoefte is aan uitbreiding van het bedrijventerrein Eekterveld. Wat de werkelijke behoefte en aanbod is wordt in 2017 nader onderzocht. De resultaten van dit onderzoek zullen beleidsmatig in 2017 worden ingekaderd. Tot de mogelijkheden behoort het herzien van het bestemmingsplan of het formuleren van een omgevingsvisie voor het gebied tussen Eekterveld en Apeldoorns Kanaal behoort. Het grootste gedeelte van de gronden tussen Eekterveld en Apeldoorns Kanaal is in eigendom van de gemeente Epe. Verdere economische en maatschappelijke ontwikkeling zal bijdragen aan de betekenis van dit gebied binnen de gemeenschap van de gemeente Epe. Te meer ook dat met het geheel of gedeeltelijk realiseren van het dynamisch landgoed meerdere maatschappelijk belangen, zowel afzonderlijk als in onderlinge samenhang gediend zijn. Enkele naar voren gebrachte functies hebben indirect economisch voordeel. De winning van zonne-energie levert energiewinst op. Waterberging betekent dat er minder capaciteit vereist is op waterzuiveringsinstallaties. Beide functies betekenen een belangrijke klimaatwinst. 9

11 De opgewekte natuurlijke energie zou ten goede kunnen komen aan de bedrijven op het Eekterveld. Als vervolg op het zonneveld zouden één of meerdere bedrijven van Eekterveld kunnen besluiten ook de daken van hun bedrijfsgebouwen beschikbaar te stellen voor benutten van de zonne-energie, al of niet collectief. De landschappelijke, ecologische, recreatief medegebruik en behoud van de cultuurhistorisch waarden betekenen meer kennis en meer landschapsbeleving van het gebied voor bezoekers, alsmede hogere natuurwaarden van het gebied. De verkoop van de gemeentegronden en de realisatie van bedrijfspanden in een parkachtige omgeving en de realisatie van een landhuis met 5 à 6 woningen leveren economisch rendement. Dit rendement kan benut worden voor de realisatie van de zonneweide, de wadi s, de terreinen voor recreatief medegebruik en tinyhouses, alsmede voor bescherming en ontwikkeling van ecologische en cultuurhistorische waarden. Betekenis geven aan het gebied met het dynamisch landgoed Het Biltsche Buiten Het gebied tussen Eekterveld en het Apeldoorns Kanaal biedt vele haalbare potenties voor het verkrijgen voor een eigentijdse betekenis voor de bewoners van de gemeente Epe en van Vaassen in het bijzonder. Binnen het kader van een dynamisch landgoed kunnen de potenties integraal en duurzaam gerealiseerd worden. 4. Samenvatting Het gebied tussen Eekterveld en het Apeldoorns Kanaal is een markante plek langs het Kanaal. Door de watermolen langs de aangelegde Grift had het decennia lang betekenis voor de bewoners. Met de realisatie van de sluis en sluiswachtershuis langs het aangelegde Apeldoorns Kanaal bleef die betekenis bestaan. De betekenis uitte zich ook in combinatie met de visvijvers bij de molen en de villa s en landhuis. De situering nabij de Deventerstraat (en thans de Eekterweg) zorgde voor goede ontsluiting met de omgeving. Met de realisatie van het bedrijventerrein Eekterveld op de oorspronkelijke heidevelden en de aanleg van rijksweg A50 kwam het terrein tussen Eekterveld en het Kanaal klem te zitten. De verbinding via het Kanaal met de noordelijke en zuidelijke delen verviel, mede vanwege de lage bruggen over het Kanaal. De drukke Eekterweg isoleert de weiden in het plangebied met die van de zuidelijke landbouwgronden; de relatie met de oostelijke gronden is door het Kanaal en de A50 geheel verbroken. De jonge bossen in het noorden zouden aan kunnen sluiten met de bossen van Kievitsveld. Uit de structuurvisie van de gemeente Epe uit 2006 bleek al dat de er behoefte is aan een nieuwe betekenis voor dit gebied door uitbreiding van het bedrijventerrein en een landschapsstrook langs het Kanaal. Deze visie leidde tot het doortrekken van de Laan van Fasna in de Talhoutweg en de uitbreiding van het bedrijventerrein tot aan deze Talhoutweg. Uitbreiding van het bedrijventerrein naar de andere zijde van de Talhoutweg bleef achterwege. Nu is onduidelijk wat dit gebied nog te bieden heeft. Blijft het landbouwgebied, wordt het natuur of zal het toch opgeslokt worden door bedrijven? De onduidelijke betekenis van het gebied uit zich thans mede door de reeds lang tijd leeg- en te koop staande drie woningen. 10

12 Met de realisatie van het Dynamisch Landgoed Griftsche Buiten krijgt het gebied weer betekenis, waardoor het gebied weerbaar wordt ten opzichte van ongewenste maatschappelijke ontwikkelingen. Het biedt mogelijkheden voor duurzaam economisch rendement, recreatieve functies, behoud en beleving van cultuurhistorische relicten en ontwikkeling van landschappelijke en ecologische verbindingszones. De mooie kwaliteiten van het gebied blijven behouden en bieden mogelijkheden tot nieuwe ontwikkelingen. 11

13

14

15

16

17

18

19