1. Ontwikkelingsgeschiedenis Geomorfologie Wegenpatroon en ruimtelijke structuur Beeld Waardering en motivering 4

Transcriptie

1 ! " #$" Gemeente Venlo februari 1996

2 % &'()* blz. 1. Ontwikkelingsgeschiedenis 2. Geomorfologie. Wegenpatroon en ruimtelijke structuur 4. Beeld 4 5. Waardering en motivering 4 6. Conclusie 5 Bijlage A.: Literatuuroverzicht 6

3 +, -&. / & '0 2*2&0 5 Dit gebied bevindt zich aan de noordkant van Venlo, het be-staat uit een aantal lijnelementen dat de oorspronkelijke landschappelijke structuur doorsnijdt. Begin vorige eeuw werden een aantal Napoleonswegen aangelegd (Tegelseweg, Baarlosestraat, Venlo-Horst, Kaldenkerkerweg, Straelseweg) die allen min of meer op de toren van de Martinuskerk zijn gericht (zie afbeelding A). Bij de Straelseweg is dit het meest duidelijk (zie afbeelding E). Een ander Napoleontisch lijnelement is de Noordervaart. Aan de Venlose kant is slechts een klein gedeelte gegraven tegenover het voormalig klooster Nazareth. In de terreinverkaveling is te zien dat ook dit lijnelement op de toren van de Martinus-kerk is gericht (zie afbeelding A en B). Een ander, ouder, lijnelement is de Fossa Eugeniana uit het begin van de 17e eeuw. Ook hier is het laatste gedeelte naar de stad op de Martinustoren gericht. 7, 892(:(; < ( (40 2 Het oorspronkelijke landschap in 't Ven bestaat uit enkele stroomgeulen/maasarmen waarin oorspronkelijk groengronden waren gelegen met op de randen van de stroomruggen wegen met bebouwing en daarachter bouwland (zie afbeelding C en D). =, >?242&@A. ; ((&2&; )0 :. 2 0 B ; )6. )); Het oorspronkelijke wegenpatroon volgt veelal de stroomgeulen en -ruggen (zie afbeelding D). Latere lijnelementen als de Straelseweg doorsnijden het oorspronkelijke wegenpatroon. De kruising van het oorspronkelijke patroon met de Straelseweg markeert het centrum van 't Ven. Dit wordt versterkt door de ligging van het voormalig slotklooster Mariadal in de directe nabijheid van het centrum (voorheen landgoed Gerritsen) (zie afbeelding G en K). Bij de kruising van de Fossa Eugeniana met de oorspronkelijke structuur liggen de landgoederen de Koel, Genray, Arenborg en Lovendaal en een aantal markante boerderijen (o.a. Goltenhof en Vissershof). De bebouwingsstructuur langs de Straelseweg is vrij open met wisselende rooilijnen. De bebouwingshoogte varieert veelal van 1 tot 2 bouwlagen met kap. De voormalige kloosters Nazareth en Mariadal zijn markante gebouwen aan of in de directe nabijheid van de Straelseweg. De open situatie tegenover Nazareth markeert het gebouw, maar geeft hier ook een zichtrelatie met de "steilrand". De bebouwingsstructuur langs de overige wegen is nog opener van karakter met ongeveer dezelfde soort bebouwing maar met boerderijen/landhuizen als markante objecten in plaats van kloosters.

4 C, D922 * De meeste boerderijen/landhuizen zijn wit geschilderd, dit in tegenstelling tot andere boerderijen in de Boekend en in Hout- Blerick (zie afbeelding I). Het type bebouwing (boerderijen, landgoederen, kloosters) in combinatie met de markante lijnpatronen geeft 't Ven een monumentaler aanzien dan de andere kleine kernen. De architectuur in 't Ven is over het algemeen traditioneel zoals de meeste architectuur in het buitengebied. In de architectuur van de landgoederen worden neo-classicistische elementen aangetroffen. Rond de eeuwwisseling werd aan panden langs de Straelseweg en Schoolweg andere neo-stijlelementen toegepast (zie afbeelding K en L). De kloosters zijn neo-renaissancistisch en neo-gotisch van stijl (zie afbeelding G en H). Voor een gedetailleerde beschrijving van monumenten en beeldbepalende panden zie M.I.P.-rapport nrs. 2/-14. E, >?AA; *2; 0 &42&:(. 0 F 2; 0 &4 Cultuurhistorisch is de situering van het gebied van redelijk belang vanwege de situering van monumentale elementen in een oorspronkelijk grillig landschap en de structurerende werking van die elementen in zowel de stedelijke als landschappelijke situatie. De architectuur van de landgoederen (de Koel, Arenborg, Lovendaal) is van redelijk belang als voorbeeld van een architectonische stijlontwikkeling op een oorspronkelijk traditioneel boerderij- of landhuistype. Mogelijk zijn nieuwe monumentale stedebouwkundige elementen als de Fossa Eugeniana en de Straelseweg hierbij van invloed geweest. Op Lovendaal, Goltenhof en Arenborg hebben voor Venlo belangrijke families gewoond, dit maakt 't Ven van redelijk historisch belang. De Fossa Eugeniana is van groot historisch belang, evenals, in mindere mate, de Straelseweg en het tracé van de Noordervaart. De omgeving en de hoofdvorm van het gebied zijn nogal aange-tast door de doorkruising van de E en de Weselseweg in respectievelijk oost-west en noord-zuid richting. Ook de omvor-ming in een kassengebied en de invloed van het verderop gele-gen industriegebied hebben de landschappelijke samenhang afge-zwakt. Afzonderlijke architectonische elementen zijn nog vrij gaaf. De Straelseweg maakt deel uit van het unieke stelsel van Napoleonswegen, maar is op zich niet uniek. De Fossa Eugeniana is wel uniek op zich, alsmede het tracé van de Noordervaart. Het type landhuis (Lovendaal e.d.) en het slotklooster Mariadal zijn in relatie met de monumentale lijnelementen vrij uniek, respectievelijk uniek te noemen. De historie van het vrij gro-te aantal landhuizen op deze plek is redelijk uniek.

5 Cultuurhistorie Gaafheid Zeldzaamheid situering omgeving situering architectuur hoofdvorm architectuur historie detaillering historie Waardering: laag redelijk hoog G, H9(&6 )5 0 2 Het stadsbeeld 't Ven e.o. is van belang door de combinatie van een aantal monumentale lijnelementen en enkele landgoede-ren en kloosters die op markante wijze contrasteren met de ge-bogen richtingen van het oorspronkelijke landschap.

6 J K L M9N OL P9P9N QR M9N S K TU9L D90 B A42 I * De ideale stad, L.A. de Klerk (1980) * Monumenten in Venlo en Blerick, gemeentearchief Venlo en de gemeentelijke monumentencommissie Venlo (199) * Het Nederlandse landschap, J.T.P. Bijhouwer (1971)