BETREFT: NIEUWE WELZIJNSWETGEVING IN VERBAND MET PSYCHOSOCIALE RISICO S OP HET WERK

Transcriptie

1 Nr Brussel, 4 augustus 2014 BETREFT: NIEUWE WELZIJNSWETGEVING IN VERBAND MET PSYCHOSOCIALE RISICO S OP HET WERK 1. Wetgeving 1.1. Hoofdstuk Vbis aan de Welzijnswet zoals gewijzigd door: - de Wet van 28 februari 2014 tot aanvulling van de Wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk wat de preventie van psychosociale risico s op het werk betreft, waaronder inzonderheid geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk (B.S. 28 april 2014), hierna Wet nr. 1 genoemd; 28&numac= de Wet van 28 maart 2014 tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek en de Wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk wat de gerechtelijke procedures betreft (B.S. 28 april 2014), hierna Wet nr. 2 genoemd. 28&numac= KB van 10 april 2014 betreffende de preventie van psychosociale risico s op het werk (B.S. 28 april 2014), in vervanging van het KB van 17 mei 2007, hierna KB genoemd. 28&numac= Sociaal Strafwetboek van 6 juni 2010, voor wat het toezicht en de handhaving betreft van voornoemde wetgeving. 2. Voorafgaande opmerking In onderhavige nota proberen we, gezien de belangrijkheid van de wijzigingen, een globaal overzicht te geven van deze complexe wetgeving, waarbij de nieuwe bepalingen in schuine tekst worden weergegeven. 1

2 INHOUDSTAFEL 1. Wetgeving 2. Voorafgaande opmerking 3. Inwerkingtreding 4. Toepassingsgebied va de wetgeving 4.1. Naar de gedragingen toe 4.2. Naar de personen toe 5. Voornaamste verplichtingen voor de werkgever 5.1. Risicoanalyse en evaluatie a priori en preventiemaatregelen inzake psychosociale risico s op het werk 5.2. Bijzondere bepalingen betreffende geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk 5.3. Opstelling van interne procedures voor psychosociale interventie Verzoek tot informele psychosociale interventie Verzoek tot formele psychosociale interventie 5.4. Risicoanalyse a posteriori van een specifieke arbeidssituatie Op collectief niveau Op individueel niveau 5.5. Verplichte aanwijzing van een preventie-adviseur psychosociale aspecten 5.6. (eventueel) aanwijzing van één of meerdere vertrouwenspersonen 5.7. Algemene verplichting voor de werkgever de geschikte of de nodige bewarende maatregelen te nemen om ene ende te maken aan feiten van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk die ter kennis worden gebracht 5.8. Verplichtingen voor de werkgever wiens werknemer bij de uitvoering van hun werk op de arbeidsplaats in contact komen met andere personen 5.9. Elementen inzake psychosociale risico s op te nemen in het arbeidsreglement Verplichte evaluatie van het gevoerde preventiebeleid inzake psychosociale risico s De mogelijkheid voorzien voor de werknemer de preventie-adviseur psychosociale aspecten of de vertrouwenspersoon te kunnen raadplagen Aanvulling in het intern noodplan indien opgesteld op grond van art. 22 KB beleid Verplicht informatie en/of opleiding van actoren betrokken bij het preventiebeleid inzake psychosociale risico s op het werk. 6. Verplichtingen voor de werknemer 7. Aktiemogelijkheden van een werknemer 7.1. Gebruik maken van de gewone overlegstructuren 7.2. Verzoek tot opstarten van een interne procedure 7.3. Verzoek om tussenkomst van de toezichthoudende ambtenaar 7.4. Rechtsherstel voor het slachtoffer van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk Bemiddeling Mogelijke burgerrechtelijke procedures voor het slachtoffer 7.5. Burgerrechtelijke procedure voor het slachtoffer van psychosociale risico s op het werk, buiten van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk 7.6. Bescherming tegen represailles t.a.v. slachtoffers van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk Wie geniet bescherming Beschermingsmechanismen Schending van de Beschermingsmechanismen door de werkgever Beginpunt van de bescherming 2

3 Overgangsmaatregel m.b.t. de bescherming tegen represailles 8. Rol en statuut van de tussenkomende partijen 8.1. Hiërarchische lijn 8.2. Preventie-adviseur psychosociale aspecten 8.3. Preventie-adviseur arbeidsveiligheid 8.4. Vertrouwenspersoon 8.5. Preventie-adviseur arbeidsveiligheid van de interne dienst voor preventie en bescherming op het werk 8.6. Comité Preventie en bescherming op het werk 9. Toezicht 10. Handhaving 11. Nadere informatie Gebruikte afkortingen in de tekst WZW: Welzijnswet van 4 augustus 1996 IDPBW: Interne dienst voor preventie en bescherming op het werk EDPBW: Externe dienst voor preventie en bescherming op het werk Comité PBW: Comité voor preventie en bescherming op het werk, zoals gedefinieerd in art. 2, 2 van het KB van 10 april 2014 (cascaderegeling) ook wanneer wettelijke bepalingen taken toevertrouwen enkel aan de WN-vertegenwoordigers binnen het Comité PBW, tenzij de Wet of zijn uitvoeringsbesluiten dit uitdrukkelijk anders bepalen (art. 31 Wet nr. 1). OR: Ondernemingsraad WG: Werkgever WN: Werknemer PA-PA: Preventieadviseur psychosociale aspecten PA-AV: Preventieadviseur arbeidsveiligheid, volgens het geval, van de IDPBW of de EDPBW GPOSGW: Geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk VP: Vertrouwenspersoon TA: Toezichthoudende ambtenaar van TWW FOD WASO HL: Hierarchische lijn 3. Inwerkingtreding 1 september 2014: (art. 88 KB), m.u.v. - op 1 januari 2015: art. 80 KB m.b.t. gewijzigde punt VIIbis van bijlage III van het jaarverslag van de IDPBW (art. 88, 3 KB); - op 1 maart 2015: de gewijzigde elementen (zie rubriek 5.9 hierna) die in het arbeidsreglement moeten worden opgenomen (art. 36 Wet nr. 1). 4. Toepassingsgebied van de wetgeving 4.1. Naar de gedragingen toe Door deze nieuwe wetgeving werd het toepassingsgebied van hoofdstuk Vbis van de WZW sterk uitgebreid t.o.v. vroeger. Men spreekt voortaan van psychosociale risico s op het werk zoals gedefinieerd in art. 32/1 WZW. Het betreft aldus: 1. Inzonderheid psychosociale belasting veroorzaakt door het werk zoals gedefinieerd in art. 32ter, 1 e lid WZW, nl.: - geweld 3

4 - pesterijen, d.w.z. gedragingen zoals opgenomen in art. 32ter, 1 lid, 2 WZW, d.w.z. gedragingen zoals opgenomen in de antidiscriminatiewetgeving; - ongewenst seksueel gedrag op het werk 2. andere psychosociale aspecten zoals, stress, angsten, depressies, burn-out, zelfmoordgedachten, enz Naar de personen toe Naast de WG, wiens zijn WN, alsmede de daarmee gelijkgestelde personen bedoeld in art. 2, 1 van de WZW, vallen ook andere personen die op de arbeidsplaats aanwezig zijn en in contact komen met de eigen WN bij de uitvoering van hun werk onder het toepassingsgebied van deze wetgeving, voor zover het feiten van GPOSGW betreft (art. 32bis, 1 lid WZW). Voor wat deze andere personen betreft, kunnen zij als slachtoffer van GPOSGW, geen beroep doen op de interne procedures zoals vermeld in de rubriek 5.3. hierna, maar dienen zij voor hun rechtsherstel een vordering in te stellen bij de arbeidsrechtbank (art. 32bis, 2 lid WZW). Uitzondering vormen de WN van ondernemingen van buitenaf die in de instelling permanent werkzaamheden uitvoeren. Indien deze WN menen het voorwerp te zijn geweest van GPOSGW vanwege een WN van de instelling, kunnen zij op grond van art. 32bis, 3 lid WZW en art. 45 van het KB, voor zij deze stap zetten, beroep doen op de interne procedure voor feiten van GPOSGW. 5. Voornaamste verplichtingen voor de WG 5.1. Risicoanalyse en evaluatie a priori en preventiemaatregelen inzake psychosociale risico s op het werk (art. 32/2, 1 en 2, 1 lid WZW en art. 3 en 4 KB) Deze voorafgaande globale risicoanalyse en evaluatie dient voortaan, los van elk incident, rekening te houden met alle psychosociale risico s op het werk, met speciale aandacht voor situaties die aanleiding kunnen geven tot stress op het werk en GPOSGW. De WG houdt hierbij rekening met de gevaren verbonden aan de 5 A s vermeld in art. 3, 3 lid van het KB. Deze risicoanalyse wordt uitgevoerd door de WG, met medewerking van: - de WN (participatieve risicoanalyse); - de PA-PA van de IDPBW indien aanwezig, of bij ontstentenis van deze, de PA-PA van de EDPBW maar dan alleen wanneer de complexiteit van de situatie dit vereist; - de PA-AV van de IDPBW of van de EDPBW overeenkomstig de groep A, B, C+, C- of D waartoe de instelling behoort (art. 76, 1 KB). Voor zover de WG impact heeft op het gevaar, neemt hij na advies van het Comité PBW de nodige preventiemaatregelen (minstens deze die voorheen reeds verplicht werden gesteld in art. 32quater, 3 lid van de WZW voor GPOSGW), om de situaties en de handelingen die aanleiding geven tot psychosociale risico s op het werk te voorkomen, om de schade te voorkomen, of om deze te beperken. Als een WG geen preventiemaatregelen neemt kan zijn verantwoordelijkheid slechts in het gedrang komen voor zoverre hij de macht had om in te werken op het gevaar en de risicofactoren die kunnen bijdragen aan de totstandkoming van de schade. De resultaten van deze globale risicoanalyse en de genomen preventiemaatregelen worden opgenomen in het globaal preventieplan, en in voorkomend geval in het jaarlijks actieplan (art. 9, 1 lid KB) Bijzondere bepalingen betreffende GPOSGW (art. 32bis tot art. 32quater WZW). De vroegere bepalingen in voormelde artikelen blijven behouden, nl: 1. De verplichting dat de WG, zijn WN en andere personen die in contact komen met de WN bij de uitvoering van hun werk, zich dienen te onthouden van GPOSGW. Een overtreding van deze verplichting kan strafrechtelijk vervolgd worden overeenkomstig art. 119 van het Sociaal Strafwetboek. 2. Verplichting van de WG een globale voorafgaande risicoanalyse en evaluatie uit te voeren met vaststelling van preventiemaatregelen zoals bepaald in art. 32quater, 3 lid van de WZW. 4

5 5.3. Opstelling van interne procedures voor psychosociale interventie (art. 32/2, 2, 3 en 4 lid, art. 32quinquiesdecies en art. 32septiesdecies WZW, art. 10 tot 45 KB) De WG is verplicht interne procedures vast te stellen voor het geheel van de psychosociale risico s op het werk. Deze procedures zijn rechtstreeks toegankelijk voor WN om een interventie te bekomen als zij menen schade te ondervinden ten gevolge van psychosociale risico s op het werk. Deze procedures worden vastgesteld: 1. na akkoord van het Comité PBW overeenkomstig art. 32quater, 4 tot 6 lid van de WZW (zie rubriek hierna); 2. rekening houdend met algemeen bindend verklaarde cao s. Op de website > welzijn op het werk > psychosociale belasting > nieuwe wetgeving in verband met psychosociale risico s vindt men naast nadere toelichting op de nieuwe wetgeving: 1. Algemeen schema van alle procedures; 2. Specifieke schema s voor elk type procedure. Hierna een kort overzicht van de verschillende procedures met specifieke aandacht voor de tussenkomst van de WG in deze procedures Verzoek tot informele psychosociale interventie bij de VP of de PA-PA voor het geheel van de psychosociale risico s op het werk (art. 14 KB) Deze interventie kan door een WN worden gevraagd zonder voorafgaande toestemming van de WG en moet in volledige vertrouwelijkheid t.o.v. de WG kunnen verlopen indien dit de wens is van de WN Verzoek bij de PA-PA (niet langer bij de VP) tot formele psychosociale interventie voor het geheel van de psychosociale risico s op het werk. Bij ontvangst van dit verzoek: - kan de PA-PA dit verzoek weigeren wanneer het kennelijk geen psychosociale risico s op het werk inhoudt (art. 32/2, 3, 1 lid WZW en art. 17 KB) - moet de PA-PA bij verzoek dat geen betrekking heeft op feiten van GPOSGW, nagaan of het een risico betreft met hoofdzakelijk individueel of hoofdzakelijk collectief karakter (art. 18 KB). Anders dan bij een informeel verzoek, wordt de WG bij een formeel verzoek, in gebreke gesteld om zijn verantwoordelijkheid op te nemen en maatregelen te treffen om een einde te stellen aan het onrechtmatig gedrag, om niet gevat te worden door de TA of de gerechtelijke overheden. Aldus zijn volgende formele procedures op te stellen: Verzoek tot formele psychosociale interventie met een hoofdzakelijk individueel karakter, buiten GPOSGW (art KB) - De WG wordt door de PA-PA op de hoogte gesteld van dit verzoek, met mededeling van de identiteit van de verzoeker. - Binnen 3 maanden na aanvaarding van het verzoek bezorgt de PA-PA zijn advies, waarvan de inhoud is bepaald in art. 26 van het KB, aan de WG. Deze termijn kan verlengd tot max 6 maand mits verantwoording door de PA-PA en verwittiging van de WG. - Indien de WG overweegt individuele maatregelen te nemen t.a.v. een WN, moet hij uiterlijk één maand na ontvangst van het advies van de PA-PA: - dit voorafgaand en schriftelijk mededelen aan de WN; - deze WN horen en hem een afschrift van het advies van de PA-PA bezorgen, indien de voorgenomen maatregelen de arbeidsvoorwaarden van de WN veranderen (art. 32 sexiesdecies WZW en art. 30 KB). - Uiterlijk 2 maanden na ontvangst van het advies van de PA-PA: - deelt de WG schriftelijk zijn gemotiveerde beslissing mee aan de in art. 31 van het KB vermelde personen. 5

6 - én, voert hij, voor zover hij impact heeft op het gevaar, zo snel mogelijk de maatregelen uit die hij beslist heeft te nemen, om een einde te stellen aan de schade Verzoek tot formele psychosociale interventie voor feiten van GPOSGW (dit verzoek heeft altijd een hoofdzakelijk individueel karakter) (art KB onder voorbehoud van de bijzondere regels in de art KB art. 15, 2 KB) Dit verzoek komt in een gewijzigde vorm, in de plaats van de vroegere een met redenen omklede klacht - De WG wordt door de PA-PA op de hoogte gebracht van: 1. De aanvaarding van dit verzoek, samen met: - de identiteit van de verzoeker; - de mededeling dat de verzoeker bescherming geniet (zie rubriek 7.6. hierna) overeenkomstig art. 32tredecies, 1/1, 1 WZW, en dit vanaf de datum dat het verzoek in ontvangst werd genomen. 2. Identiteit van de WN die getuigenverklaringen hebben afgelegd en aldus ook bescherming genieten overeenkomstig art. 32tredecies, 1/1, 5 WZW. - Indien de ernst van de feiten dit vereist moet de PA-PA onmiddellijk (voorafgaand aan zijn advies) bewarende maatregelen voorstellen aan de WG (art. 35quinquiesdecies, 2 lid, 3 c) WZW). - De WG dient de voorgestelde bewarende maatregelen te nemen (art. 32septies, 1, 2 lid WZW) en dient zijn beslissing dienaangaande mede te delen aan de PA-PA. Overeenkomstig art. 32septies, 2, 1 WZW is de PA-PA er toe gehouden beroep te doen op de TA wanneer de WG de nodige bewarende maatregelen niet neemt (versterking van de rol van de PA-PA). - Max. 3 maanden na de aanvaarding van het verzoek bezorgt de PA-PA aan de WG zijn advies, waarvan de inhoud is bepaald in art. 26 van het KB. Hier ook is, mits verantwoording van de PA-PA, de termijn verlengbaar tot max 6 maanden (kan niet meer meermaals verlengd worden tot max. 12 maanden). - Indien de WG overweegt individuele maatregelen te treffen: zie hiervoor rubriek Verplichtingen voor de WG uiterlijk 2 maanden na ontvangst van het advies voor de PA: zie hiervoor rubriek Let wel dat de PA-PA, overeenkomstig art. 32septies, 2, 2 WZW er toe gehouden is ook een beroep te doen op de TA, als hij vaststelt, nadat hij advies heeft verstrekt, dat de WG geen maatregelen of geen geschikte maatregelen treft en dat: - hetzij er een ernstig en onmiddellijk gevaar voor de WN bestaat; - hetzij de aangeklaagde de WG is of deel uitmaakt van het leidinggevend personeel (voorkomt op de lijst van leidinggevend personeel voor de sociale verkiezingen). Dit betekent een gevoelige versterking van de rol van de PA-PA, gezien het feit dat de TA de door de PA-PA voorgestelde maatregelen afdwingbaar kan maken. Overgangsbepaling (art. 34, 2 lid Wet nr. 1 en art. 87 KB) De behandeling van een met redenen omklede klacht die werd ingediend voor 1 september 2014 verloopt volgens de regels die voor deze datum van toepassing waren, maar met toepassing van volgende nieuwe bepalingen, nl.: 1. openbaarheid van bestuur niet van toepassing op: - het advies van de PA-PA; 6

7 - documenten in het bezit van de TA (art. 32sexiesdecies, 3 lid WZW); 2. toegang van de TA tot de verklaringen van personen opgenomen in het individueel dossier bij de PA-PA (art. 32quinquiesdecies, 2 lid, 4 WZW en art. 35, 1 lid KB); 3. toepassing van de bewaartermijn van 20 jaar in het individueel dossier (art. 34 KB) Verzoek tot formele psychosociale interventie met een hoofdzakelijk collectief karakter (art. 32/2, 3, 2 t.e.m. 5 lid WZW en art. 19 tot 23 KB) - De WG wordt door de PA-PA op de hoogte gebracht van de indiening van een dergelijk verzoek, opdat hij de nodige collectieve maatregelen zou treffen. De identiteit van de verzoeker wordt niet medegedeeld. Wel vermeldt de PA-PA: - de risicosituatie zoals beschreven door de verzoeker; - de datum waarop de WG zijn beslissing moet treffen betreffende de gevolgen (de nodige collectieve maatregelen) die hij aan het verzoek geeft; - Alvorens een beslissing te nemen kan de WG beslissen een risicoanalyse a posteriori op collectief niveau (zie rubriek hierna) te laten uitvoeren. - Indien het verzoek risico s met een individueel karakter inhoudt dient de PA-PA aan de WG onmiddellijk schriftelijk individuele bewarende maatregelen voor te stellen, die de WG dan zo snel mogelijk moet uitvoeren (art. 22 KB). - Indien deze organen in de instelling aanwezig zijn, moet de WG, alvorens het advies van de PA-PA af te wachten dit verzoek behandelen en alvorens hij een beslissing neemt betreffende de collectieve gevolgen die hij aan het verzoek geeft, overleg plegen met het Comité PBW of de vakbondsafvaardiging (art. 32/2, 3, 3 lid WZW) (zie de rubriek hierna voor de te volgende procedure). - Binnen 3 maanden, vanaf de mededeling van de indiening van het verzoek, moet de WG een beslissing nemen over de gevolgen die hij aan het verzoek geeft, met een schriftelijke mededeling aan de personen vermeld in art. 21 van het KB (o.a. aan het Comité PBW of aan de vakbondsafvaardiging) Indien een risicoanalyse wordt uitgevoerd, mag voormelde termijn verlengd worden tot max. 6 maanden. - Eens de beslissing genomen, dient de WG zijn beslissing zo snel mogelijk uit te voeren. - Indien geen risicoanalyse werd uitgevoerd, of als deze werd uitgevoerd zonder medewerking van de PA-PA, dient deze PA-PA, mits akkoord van de verzoeker, alsnog een advies over het verzoek te verstrekken in de volgende gevallen: 1. De WG deelt zijn gemotiveerde beslissing niet mee, volgens het geval binnen 3 tot 6 maanden na de mededeling van het verzoek aan de WG; 2. De WG beslist om geen preventiemaatregelen te treffen; 3. De verzoeker meent dat de genomen preventiemaatregelen niet aangepast zijn aan zijn individuele situatie. In dat geval dient de PA-PA een advies, waarvan de inhoud is bepaald in art. 26 van het KB, op te stellen en dit aan de WG mede te delen, binnen een termijn van 3 of 6 maanden vanaf de datum van het document waarin de verzoeker zijn akkoord geeft. - Voor het vervolg van de procedure, zie rubriek hiervoor Risicoanalyse a posteriori van een specifieke arbeidssituatie (art. 33/2, 4 WZW en art. 6 en 7 KB) Op collectief niveau De WG is verplicht een risicoanalyse uit te voeren en de nodige individuele en collectieve preventiemaatregelen te nemen om specifieke arbeidssituaties, die objectief gezien, een gevaar van psychosociale aard inhouden, om dit gevaar uit te schakelen en om de schade die er uit voortvloeit te voorkomen of te beperken, voor zoverre hij een impact heeft op het gevaar (de mogelijkheid heeft om de toestand te verhelpen). 7

8 Deze risicoanalyse dient ook uitgevoerd, indien hierom gevraagd wordt, omdat zij een gevaar vaststellen, door: - een lid van de HL; - of, tenminste één derde van de WN-vertegenwoordigers in het Comité PBW. Deze risicoanalyse wordt uitgevoerd door de WG, met medewerking van dezelfde personen als deze vermeld in de rubriek 5.1. hiervoor. Op grond van deze risicoanalyse, en rekening houdend met de hiërarchie van preventiemaatregelen, treft de WG de geschikte individuele of collectieve maatregelen. Voormelde risicoanalyse zal meestal uitgevoerd worden in het kader van het verzoek vermeld in de rubriek hiervoor Op individueel niveau Deze risicoanalyse dient uitgevoerd wanneer een WN, in het kader van een verzoek tot formele psychosociale interventie, vraagt dat door de PA.PA een risicoanalyse wordt uitgevoerd van zijn specifieke arbeidssituatie Verplicht aanwijzing van een PA-PA (art. 32sexies, 1 WZW) De aangewezen PA-PA kan een eigen WN, lid van de IDPBW indien meer dan 50 WN, of een WN van een EDPBW zijn (verplicht indien < 50 WN). Indien de PA-PA een eigen WN is, moet hij voldoen aan de voorwaarden bedoeld in art. 22 KB DPBW (art. 55 KB) en is voor zijn aanwijzing het voorafgaand akkoord nodig van alle WN-vertegenwoordigers in het Comité PBW. Vanaf 1/9/2014 kan een eigen WN niet aangesteld worden als PA-PA, indien deze persoon deel uitmaakt van het leidinggevend personeel zoals gedefinieerd in art. 32sexies, 2/3 WZW (in de privésector voorkomt op de lijst opgesteld in het kader van de sociale verkiezingen). Personen aangesteld als PA-PA vóór 1/9/2014, mogen hun functie blijven uitoefenen, zelfs als ze onder de toepassing van deze nieuwe onverenigbaarheid zouden vallen (art. 35 Wet nr. 1) (Eventueel) Aanwijzing van één of meerdere VP (art. 32sexies, 2, 2/1 en 2/2 WZW en art. 59 en 64 KB) De WG kan er voor opteren (niet verplicht) een of meerdere VP, al dan niet behorend tot het eigen personeel, aan te wijzen. Een VP WN hangt in deze functie functioneel af van de IDPBW en heeft rechtstreeks toegang tot de persoon belast met het dagelijks beheer van de instelling. De WG is verplicht een VP aan te wijzen indien alle WN-vertegenwoordigers binnen het Comité PBW hierom verzoeken vanaf 1/9/2014. Indien de WG beroep doet op een PA-PA van een EDPBW moet minstens één van de aangewezen VP behoren tot het personeel van de WG, indien deze laatste > 20 WN tewerkstelt. Voor de aanwijzing van een VP is het voorafgaand akkoord van alle leden WN-vertegenwoordigers binnen het Comité PBW vereist. Verwijdering van een VP uit zijn functie: 1. hetzij op eigen initiatief van de WG en na voorafgaand akkoord van alle WN-vertegenwoordigers binnen het Comité PBW; 2. hetzij, op vraag van alle WN-vertegenwoordigers binnen het comité PBW en met het akkoord van de WG. Deze laatste zijn akkoord is dus vereist. Indien geen akkoord: zie rubrieken en hierna Onverenigbaarheden om de functie van VP uit te oefenen worden uitgebreid: - geen PA-AG; - geen WG- of WN-vertegenwoordiger in OR of Comité PBW; - geen deel uitmaken van de vakbondsafvaardiging; - geen kandidaat voor verkiezing personeelsafgevaardigde bij sociale verkiezingen; - niet behorend tot het leidinggevend personeel zoals vastgesteld bij sociale verkiezingen; 8

9 Niets belet echter dat een WN die de functie van VP uitoefent zich kandidaat stelt bij de verkiezing van personeelsafgevaardigde. In dit geval moet hij evenwel voorafgaandelijk zijn functie van VP neerleggen (art. 59, 1, 1 lid, 2 WZW). De keuzemogelijkheden qua personen die de functie van VP kunnen uitoefenen zijn uitgebreid: - de PA-PA, automatisch als geen VP wordt aangesteld of als ontvanger van een verzoek tot informele psychosociale interventie; - PA-AV belast met de leiding van de IDPBW. Deze laatste oefent automatisch de informatieopdrachten van de VP uit, zoals bepaald in art. 13 van het KB (mogelijkheden van interventie): - zonder dat een formele aanduiding vereist is; - en, zonder het verplicht volgen van de opleiding zoals die in art. 60 van het KB verplicht gesteld wordt voor een VP. Hij kan dit echter pas doen onder de volgende cumulatieve voorwaarden: - in de instelling werd geen VP aangesteld; - de PA-PA behoort tot het personeel van een EDPBW; - in de instelling zijn meer dan 20 WN tewerkgesteld. In instellingen < 20 WN kan de PA-AV alleen de functie van VP uitoefenen als de functie van PA-AV niet wordt uitgeoefend door de WG. - de PA-AV kan dit weigeren; - het Comité PBW moet er mee akkoord gaan. Eens aangesteld, moet de WG er voor zorgen dat de VP zijn opdrachten ten allen tijde volledig en doeltreffend kan vervullen. In dit licht dient hij t.o.v. deze perso(o)n(en) een aantal maatregelen te treffen zoals bepaald in art. 59 van het KB. De VP neemt deel aan de vergaderingen van het Comité PBW, met raadgevende stem, telkens wanneer op de agenda een punt staat dat betrekking heeft op de preventie van psychosociale risico s op het werk (ar. 25, 1 lid, 5 KB Comité PBW ingevolge art. 83 KB). Overgangsregeling (art. 35 Wet nr. 1) Personen aangewezen als VP mogen hun functie als VP blijven uitoefenen, zelfs indien ze onder de toepassing zouden vallen van de nieuwe onverenigbaarheden. Volgens het geval zullen ze wel een opleiding dienen te volgen zoals nader toegelicht in de rubriek 8.4. hierna. Deze VP kan evenwel verwijderd worden uit zijn functie ondermeer op vraag van alle WNvertegenwoordigers binnen het Comité PBW (zie hiervoor) Algemene verplichting voor de WG de geschikte of de nodige bewarende maatregelen te nemen om een einde te maken aan feiten van GPOSGW die ter kennis worden gebracht (art. 32septies, 1, 1 en 2 lid WZW) Deze verplichting berust bij de WG, zelfs wanneer een WN geen beroep doet op de in rubriek 5.3. hiervoor nader toegelichte interne procedures Verplichtingen voor de WG wiens WN bij de uitvoering van hun werk op de arbeidsplaats in contact komen met andere personen (art. 32quater, 3 lid, 3 en art. 32quinquies WZW en art. 5 KB) Bedoeld zijn personen die geen WN zijn van de instelling, maar die met hen in contact komen bij de uitvoering van hun werk, zoals leveranciers, dienstverleners, patiënten, bewoners, bezoekers of familieleden van patiënten of bewoners, De WG moet bij de uitvoering van de algemene risicoanalyse (zie rubriek 5.1. hiervoor) en het bepalen van de preventiemaatregelen, rekening houden met dit specifieke element. Hij waakt er over dat WN die bij de uitvoering van hun werk het voorwerp zijn geweest van een daad van GPOSGW door andere personen dan deze bedoeld in art. 2, 1 WZW en die zich op de arbeidsplaats bevinden, op zijn kosten, een passende psychologische ondersteuning krijgen van gespecialiseerde diensten of instellingen. De PA-PA dient advies uit te brengen over de keuze van deze diensten of instellingen. 9

10 Met het oog hierop, houdt de WG onder meer rekening met de verklaringen van de WN, over feiten van GPOSGW waarvan zij menen het voorwerp te zijn geweest, die dienen opgenomen te worden in een register van feiten van derden. Dit register wordt bijgehouden door: - de PA-PA of de VP, of - de PA-AV belast met de leiding van de IDPBW, indien de PA-PA deel uitmaakt van een EDPBW en er geen enkele VP is aangesteld. Alleen de WG en voornoemde personen hebben toegang tot dit register. Het wordt ter beschikking gehouden van de TA. De opgenomen verklaringen dienen 5 jaar bewaard te worden Elementen inzake psychosociale risico s op te nemen en het arbeidsreglement (art. 32noniesdecies WZW) 1. De coördinaten van de PA-PA of (beter) van de EDPBW waarvoor de PA-PA zijn opdrachten uitvoert, en, in voorkomend geval die van de VP die is (zijn) aangesteld. 2. De interne procedures die rechtstreeks toegankelijk zijn voor de WN (zie rubriek 5.3. hiervoor) en de procedures zoals vermeld in art. 32quater, 3 lid, 2 WZW. De procedure wijziging arbeidsreglement dient hierbij niet gevolgd, gezien deze verplichting wordt ingevoerd in art. 14 van de Wet van 8 april 1965 tot instelling van de arbeidsreglementen (art. 33 Wet nr. 1). De procedures dienen vooraf evenwel het voorafgaand akkoord van het Comité PBW hebben gekregen (zie de rubriek hierna). De bedoeling is dat elke WN op de hoogte gebracht wordt van het bestaan van de nieuwe procedures. Iedere WN zal dus een exemplaar van de wijziging moeten ontvangen en ondertekenen voor ontvangst. Een kopie van de wijziging moet worden overgemaakt aan de sociale inspectie. Opmerking De aanvullende elementen dienen te worden aangebracht uiterlijk op 1 maart 2015 (art. 36 Wet nr. 1) Verplichte evaluatie van het gevoerde preventiebeleid inzake psychosociale risico s (art. 8 KB) Deze evaluatie is verplicht: 1. bij wijziging van de blootstelling van WN aan psychosociale risico s. De voorziene preventiemaatregelen dienen opnieuw onderzocht. 2. minstens eenmaal per jaar. Deze evaluatie wordt uitgevoerd samen met de PA-PA van de IDPBW. Bij ontstentenis van deze PA-PA, en wanneer de complexiteit van de evaluaties dit vereist, moet de WG beroep doen op de PA-PA van de EDPBW. Art. 8, 2 van het KB bepaalt de elementen waarmede rekening dient gehouden te worden bij deze evaluatie. Ingevolge de uitvoering van deze evaluatie dienen het globaal preventieplan en het jaarlijks actieplan mogelijks aangepast te worden (art. 9, 2 lid KB) De mogelijkheid voorzien voor de WN de PA-PA of de VP te kunnen raadplegen Art. 12 van het KB preciseert deze mogelijkheid in vervanging van art. 26 van het KB van 17 mei Aanvulling in het intern noodplan indien opgesteld op grond van art. 22 KB beleid Dit noodplan dient ook procedures te bevatten die betrekking hebben op de maatregelen om posttraumatische stress te voorkomen of te beperken (art. 22 KB beleid ingevolge art. 74 KB) Verplicht informatie en/of opleiding van actoren betrokken bij het preventiebeleid inzake psychosociale risico s op het werk 1. HL en WN zie art. 54 KB uitgebreid t.o.v. art. 15 van het KB van 17 mei Comité PBW zie rubriek 8.6. hierna sterk uitgebreid t.o.v. vroeger 10

11 3. VP : zie rubriek 8.4. hierna 4. PA-AV van de IDPBW : zie rubriek 8.5. hierna. 6. Verplichtingen voor de WN WN en daarbij gelijkgestelde personen bedoeld in art. 2, 1,WZW en alle andere personen die in contact komen met de eigen WN bij de uitvoering van hun werk, dienen zich te onthouden van GPOSGW (art. 32bis, 1 lid WZW). Een overtreding van deze verplichting kan strafrechtelijk worden vervolgd overeenkomstig art. 119 van het Sociaal Strafwetboek en/of art. 442bis van het Strafwetboek. Ook tuchtrechtelijke sanctionering door de WG is mogelijk. Bij een overtreding van bepalingen die betrekking hebben op andere psychosociale risico s kan via het Sociaal Strafwetboek geen strafrechtelijke sanctie worden opgelegd aan een WN. De WN moeten zich onthouden van elk wederrechtelijk gebruik van de interne of externe procedures (art. 6, 2 lid, 7 WZW). Hier ook kan de WG disciplinaire sancties voorzien. 7. Aktiemogelijkheden van een WN Een WN die meent psychische schade te ondervinden, die al dan niet kan gepaard gaan met lichamelijke schade ten gevolge van psychosociale risico s op het werk beschikt over verschillende en meer uitgebreide aktiemogelijkheden Gebruik maken van de gewone overlegstructuren (art. 32/2, 2, 5 lid WZW en art. 12 KB) In voormelde art. wordt nu expliciet gesteld dat voormelde WN: 1. de mogelijkheid moeten hebben om de VP of de PA-PA te raadplegen al dan niet tijdens de gewone werkuren. Zie de rubriek hiervoor 2. de mogelijkheid hebben zich rechtstreeks te wenden tot de WG, een lid van de HL, een lid van het Comité PBW of de vakbondsafvaardiging, met het oog op het bekomen van een interventie van deze personen om het gestelde probleem op te lossen (art. 32/2, 2, 5 lid WZW) Verzoek tot opstarten van een interne procedure (art. 32/2, 2, 3 lid en art. 32 nonies WZW en art. 10 KB) Indien een eerste contact binnen de gewone overlegstructuren geen resultaat opleveren, of als hij dergelijke stap niet wenst te nemen, kan de WN voortaan, volgens het geval, rechtstreeks beroep doen op een aantal verfijnde interne procedures voor het geheel van de psychosociale risico s op het werk, en niet alleen voor feiten van GPOSGW zoals dit voorheen het geval was. Hiertoe wendt hij zich tot de PA-PA of de VP, die bij een eerste contact de mogelijke interventies zullen toelichten (art. 13 KB). De WN kan dan, na advies van de VP of de PA-PA, beslissen beroep te doen op een van de in rubriek 5.3. hiervoor vermelde interne procedures Verzoek om tussenkomst van de TA (art. 32nonies, 2 lid WZW) Een WN beschikt steeds over de mogelijkheid om zelf een beroep te doen op de TA, t.a.v. alle psychosociale risico s op het werk. De TA zal evenwel slechts in tweede lijn optreden wanneer een WN rechtstreeks een individuele klacht indient, d.w.z. hem informeren over het bestaan van de interne procedures en hem doorsturen naar de PA-PA. De klacht zal daarom meestal ontstaan na toepassing van de interne procedures: - bij betwisting van de beslissing van de PA-PA een verzoek tot formele psychosociale interventie te weigeren; - als de WG na doorlopen van de interne procedure geen of geen geschikte maatregelen heeft genomen. 11

12 Wanneer de interventie van de TA mislukt is, kan deze laatste een PV opstellen, dat in geval van een strafrechtelijke inbreuk bezorgd wordt aan de arbeidsauditeur (zie rubriek 10 hierna) Rechtsherstel voor het slachtoffer van GPOSGW Bemiddeling (art. 32decies, 1 WZW) Als alternatief op de vaak lange en dure gerechtelijke procedure kan vanaf 1/9/2014 beroep gedaan worden op een bemiddeling in de zin van de art tot 1737 van het Gerechtelijk Wetboek, d.w.z. kan beroep gedaan worden op een erkende bemiddelaar, wiens rol er in bestaat partijen te begeleiden bij het zoeken naar een akkoord. Voor een gedetailleerde toelichting, zie de brochure De bemiddeling, een alternatief voor rechtbank te downloaden van > psychosociale belasting > Nieuwe wetgeving ivm psychosociale risico s Mogelijke burgerrechtelijke procedures voor het slachtoffer van GPOSGW Vordering bij de arbeidsrechtsband om de naleving van de bepalingen inzake GPOSGW af te dwingen (art. 32decies, 1 WZW) Ingeval de WN zich rechtstreeks tot de arbeidsrechtbank wendt, zonder eerst gebruik te maken van de interne procedures, zal de arbeidsauditeur in de meeste gevallen de WN verzoeken deze interne procedure te gebruiken Vordering bij de arbeidsrechtbank tot toekenning van een schadevergoeding vanwege de dader van de feiten van GPOSGW (art. 32decies, 1 en 1/1 WZW) Deze mogelijkheid was reeds voorzien mits bewijs van de werkelijk geleden schade (moeilijk). Voortaan kan het slachtoffer ten laste van de dader ervoor kiezen een forfaitaire vergoeding (gemakkelijk) te vragen zoals bepaald in art. 32decies, 1/1, 2, 4 en 5 lid WZW, hetgeen een afschrikkend effect voor de dader betekent. In art. 32decies, 1/1, 3 lid van de WZW wordt bepaald welke WN recht heeft op deze nieuwe forfaitaire schadevergoeding, nl.: - de eigen WN, zelfs indien de dader van GPOSGW op het werk een derde is t.o.v. de instelling; - derden t.o.v. de instelling voor zover ze gepest worden tijdens de uitoefening van hun beroepsactiviteit door WN van de instelling, dus niet voor derden die in contact treden met de WN binnen een privékader. Indien de dader van de feiten van GPOSGW een WN is, kan zijn WG er nochtans toe gehouden worden deze schadevergoeding te betalen op basis van zijn burgerlijke aansprakelijkheid voor fouten begaan door zijn WN. Hij zou ze echter op zijn WN kunnen verhalen, onder voorbehoud van de eventuele toepassing van de regels betreffende de immuniteit van aansprakelijkheid van de WN. Opmerking Deze forfaitaire vergoeding is van toepassing op: - op feiten die worden gepleegd na 1 september 2014; - alsook op de situaties van GPOSGW die een aanvang hebben genomen vóór 1 september 2014 (art. 7 Wet nr. 2) Vordering bij de arbeidsrechtsbank tot staking van feiten van GPOSGW (art. 32decies, 2 WZW) Nu wordt gepreciseerd dat de vordering tot staking erin bestaat de dader van feiten van GPOSGW te bevelen zijn onrechtmatige gedragingen te staken. Aan de rechtsgang wordt niets gewijzigd. 12

13 Verzoek bij de arbeidsrechtbank de WG te bevelen concrete maatregelen te nemen door er voor te zorgen dat er effectief een einde wordt gesteld aan de feiten van GPOSGW (art. 32decies, 3 WZW) Dit verzoek gaat vaak samen met voorgaande vordering, en is aan dezelfde procedureregels onderworpen Klacht bij de politie Een WN kan zich ook rechtstreeks tot de politiediensten wenden, in welk geval deze de klacht zullen overmaken aan de arbeidsrechtbank Ondersteuning van de WN slachtoffer van GPOSGW (art. 32duodecies WZW) Dit art. vermeldt de instanties die, mits akkoord van het slachtoffer, in rechte kunnen optreden, ter ondersteuning van zijn rechten Burgerrechtelijke procedure voor het slachtoffer van psychosociale risico s op het werk, buiten GPOSGW (art. 6 Wet nr 2) Door de aanpassing van art. 578,, 11 van het Gerechtelijke Wetboek, wordt de bevoegdheid van de arbeidsrechtsbank uitgebreid tot het geheel van de psychosociale risico s op het werk. De arbeidsrechtbank kan dus gevat worden voor overtredingen m.b.t. psychosociale risico s op het werk buiten GPOSGW, zoals bv. stress, burn-out, waarbij de WG mogelijks aansprakelijk kan worden gesteld. In dat geval zal het slachtoffer echter de fout van de WG, de schade en het oorzakelijk verband moeten aantonen Bescherming tegen represailles t.a.v. slachtoffers van GPOSGW Wie geniet bescherming (art. 32tredecies, 1/1 WZW) 1. De WN die een verzoek tot formele psychosociale interventie voor feiten van GPOSGW heeft ingediend bij de PA-PA en dit verzoek door de PA-PA werd aanvaard. WN die een van de andere verzoeken tot interventie indienen genieten geen bescherming. 2. De WN die een klacht wegens GPOSGW heeft ingediend bij de TA. Met het doel het aantal klachten bij de TA te verminderen worden nu een aantal voorwaarden gesteld vooraleer de betrokken WN bescherming geniet, nl: a) de WG heeft geen PA-PA aangeduid; b) de WG heeft geen interne procedures voorzien, voor feiten voor GPOSGW; c) volgens de WN heeft het verzoek tot formele psychosociale interventie voor feiten van GPOSGW er niet toe geleid dat er een einde werd gesteld aan deze feiten; d) volgens de WN werd voormelde procedure niet wettig toegepast. Besluit De bescherming wordt dus ingeperkt. Indien de WG later voor de rechtbank kan bewijzen dat er vóór het indienen van de klacht daadwerkelijk een PA-PA is aangeduid of dat er een interne procedure is voorzien die in overeenstemming is met de wetgeving, zal de WN niet van de beschermingsvergoeding kunnen genieten. De voorwaarden c) en d) dienen door de WN bewezen te worden. 3. De WN die een klacht wegens GPOSGW heeft ingediend bij de politie, een lid van het openbaar ministerie of de onderzoeksrechter. Voormelde 4 voorwaarden zijn met hetzelfde doel ook noodzakelijk om van bescherming te genieten. Er wordt een vijfde voorwaarde aan toegevoegd, (de interne procedure is niet geschikt, gelet op de ernst van de feiten waarvan hij het voorwerp is geweest) die voorzien is voor ernstige feiten van GPOSGW, die het rechtstreeks optreden van de gerechtelijke instanties vereisen. In dit geval begint de bescherming te lopen vanaf het indienen van de strafrechtelijke klacht. Indien de WN-indiener van de klacht, ontslagen wordt en hij nadien de beschermingsvergoeding eist van de rechtbank, komt het uiteindelijk aan de rechter toe om te 13

14 oordelen of de voorziene interne procedure al dan niet geschikt was, in welk geval het slachtoffer geen of wel recht zal hebben op de beschermingsvergoeding. 4. De WN die een specifieke rechtsvordering instelt of voor wie een rechtsvordering wordt ingesteld, om de naleving van de beschermingsmaatregelen tegen GPOSGW af te dwingen. 5. De WN die optreedt als directe getuige in het kader van het onderzoek van een verzoek tot formele psychosociale interventie voor feiten van GPOSGW (verklaring aan de PA-PA van de feiten die hijzelf heeft gezien of gehoord) of doordat hij optreedt als getuige in rechte Beschermingsmechanismen (art. 32tredecies, 1 en 2 WZW) 1. Behalve om redenen die vreemd zijn aan het verzoek tot formele psychologische interventie voor feiten van GPOSGW, de klacht, de rechtsvordering of de getuigenverklaring mag de WG: a) de arbeidsverhouding van de beschermde WN niet beëindigen; b) geen nadelige maatregelen treffen t.a.v. de beschermde WN na beëindiging van de arbeidsverhoudingen. 2. De WG mag tijdens het bestaan van de arbeidsverhoudingen, t.a.v. de beschermde WN geen nadelige maatregel treffen die verband houden met het verzoek, de klacht, de rechtsvordering of de klacht. Voorheen was er alleen een verbod tot ongerechtvaardigde eenzijdige wijziging van de arbeidsvoorwaarden. Deze wijziging betekent een verruiming van de bescherming. De WG kan evenwel maatregelen treffen om een einde te maken aan de feiten die aan het licht werden gebracht, op voorwaarde dat deze maatregelen proportioneel zijn en een redelijk karakter hebben. De bewijslast en rechtvaardiging door de WG van voormelde redenen blijven onveranderd van toepassing maar gelden nu ook ingeval voormelde nadelige maatregelen worden getroffen Schending van de beschermingsmechanismen door de WG (art. 32tredecies, 3 en 4 WZW) In dit geval kan de WN bij zijn WG zijn re-integratie vragen onder de voorwaarden die bestonden voor de beëindiging van de arbeidsverhouding of voordat voormelde nadelige maatregelen werden getroffen. Indien de WG daarmede instemt moet hij de WN het gederfde loon betalen en de WG-en WN-bijdragen op dit loon storten. Indien de WG niet instemt met dit verzoek en de rechter de schending heeft vastgesteld, dient de WG naar keuze van de WN een forfaitaire vergoeding of hetzij de werkelijke schade (te bewijzen door de WN) te betalen Beginpunt van de bescherming (art. 32tredecies, 6 WZW) 1. Bij verzoek tot formele psychologische interventie voor feiten van GPOSGW. De bescherming voor de indiener van het verzoek begint te lopen, vanaf het ogenblik dat het verzoek door de PA-PA in ontvangst werd genomen, op voorwaarde dat dit verzoek door de PA-PA werd aanvaard (dus niet meer vanaf het ogenblik dat het verzoek werd ingediend) Voor de nadere regels betreffende de in ontvangstname en aanvaarding van het verzoek, zie art. 37 KB. De WG wordt dus maar op de hoogte gebracht van de bescherming op het ogenblik dat het verzoek door de PA-PA wordt aanvaard, terwijl de bescherming, eenmaal het verzoek werd aanvaard, op retroactieve wijze begint te lopen vanaf de datum dat het verzoek door de PA-PA in ontvangst werd genomen. Duidelijke afspraken met de PA-PA zullen dus dienen gemaakt. 2. Bij aflegging van een getuigenverklaring bij PA-PA. De bescherming geldt vanaf het ogenblik dat de verklaring werd afgelegd. onmiddellijk op de hoogte brengen. De PA-PA moet de WG 3. Voor een getuige in rechte. De bescherming geldt vanaf het ogenblik van de oproeping of de dagvaarding. Deze WN moet zijn WG hiervan op de hoogte brengen. 14

15 4. Bij klacht bij de TA of bij de gerechtelijke instanties. Mits de klacht voldoet aan de gestelde voorwaarden (zie de rubrieken en hiervoor) begint de bescherming te lopen vanaf het ogenblik dat de bestemmeling de klacht in ontvangst neemt. Deze laatste moet zo snel mogelijk de WG op de hoogte brengen. 5. Bij instelling van een rechtsvordering met het oog op het doen naleven van de bepalingen inzake GPOSGW. De bescherming vangt aan op het ogenblik van de betekening van de dagvaarding of op het ogenblik van de neerlegging van het verzoekschrift ter griffie. De WN zelf moet zijn WG op de hoogte brengen van het feit dat hij bescherming geniet Overgangsmaatregel m.b.t. de bescherming tegen represailles (art. 34, 1 lid Wet nr.1) Klachten die werden ingediend, rechtsvorderingen die werden ingesteld en getuigenverklaringen die werden afgelegd vóór 1 september 2014 worden afgehandeld volgens de bepalingen die van toepassing waren vóór die datum, d.w.z. met de vroegere bescherming, dit omdat de bescherming in bepaalde gevallen (zie de rubriek hiervoor) is ingeperkt t.o.v. vroeger. 8. Rol en statuut van de tussenkomende partijen 8.1. Hiërarchische lijn De HL krijgt een nieuwe opdracht in het kader van de nieuwe wetgeving m.b.t. psychosociale risico s op het werk, nl. : - opsporen en aandacht schenken aan signalen die kunnen aantonen dat er zich een probleem voordoet van psychosociale aard; - waken over een tijdige behandeling ervan, bv. door een risicoanalyse van een specifieke arbeidssituatie (zie rubriek hiervoor) aan te vragen. (aanpassing art. 13, 2 lid van het KB beleid door art. 72 KB) PA-PA Zijn bevoegdheid is onveranderd, maar zijn takenpakket wordt uitgebreid door de verruiming van het toepassingsgebied van deze wetgeving, de verplichte toepassing van de nieuwe interne procedures en het bijhouden van de meer uitgebreide individuele dossiers PA-AG De opdrachten van de PA-AG t.a.v. psychosociale risico s op het werk werd verfijnd in art. 32quinquiesdecies, 2 lid, 6 WZW en in de art. 46 tot 48 KB Vertrouwenspersoon 1. Zijn rol is verduidelijkt, nl.: - bij informeel verzoek: kan optreden voor alle psychosociale risico s op het werk - bij formeel verzoek: niet langer bevoegd dit te ontvangen moet de WN doorverwijzen naar de PA-PA. 2. De voornaamste rechten van de VP zijn ongewijzigd opgenomen in art. 32sexies, 2, 5 lid WZW en in art. 59 KB. 3. Verplichte vaardigheden en kennis (art. 60 KB). Deze worden nader toegelicht in bijlage IA bij het KB. Zijn WG moet er voor zorgen dat een VP aangesteld na 1/9/2014 hierover beschikt binnen de 2 jaar die volgen op zijn aanstelling. Hiertoe volgt de VP opleidingen (zie hierna) en een jaarlijkse supervisie VP zoals bedoeld in bijlage IB bij het KB. 15

16 4. Verplichte opleiding om over voormelde vaardigheden en kennis te beschikken (ar. 60 KB) a) VP aangesteld na 1/9/2014 Volgen van 5-daagse cursus zoals bepaald in art. 61, 1 lid, 4 KB (i.p.v. de huidige 2-daagse) binnen de 2 jaar na zijn aanstelling, bij een organisatie daartoe erkend door de overheid, en op haar vraag opgenomen in een lijst die zal worden gepubliceerd op dit wellicht gezien zijn tussenkomst voor alle psychosociale risico s op het werk. b) VP minder dan 5 jaar aangesteld vóór 1/9/2014 die reeds een opleiding hebben gevolgd. Deze personen mogen hun functie van VP blijven uitoefenen, zelfs wanneer deze opleiding niet beantwoordt aan alle voorwaarden vermeld in de bijlage IA bij het KB. Deze personen moeten voortaan wel jaarlijks een supervisie VP volgen zoals bedoeld in bijlage IB bij het KB. c) VP die op 1/9/2014 meer dan 5 jaar ervaring kunnen aantonen als VP mogen hun functie als VP blijven uitoefenen zelfs als ze geen opleiding hebben gevolgd. Deze personen moeten voortaan wel jaarlijks een supervisie VP volgen zoals bedoeld in bijlage IB bij het KB. d) VP op 1/9/2014 minder dan 5 jaar ervaring kunnen aantonen als VP en die nog geen opleiding volgden: - kunnen tot 31/8/2014 de nodige kennis opdoen om hun functie verder te kunnen uitvoeren door het volgen van de huidig van toepassing zijnde basisopleiding; - na deze datum zijn zij verplicht de nieuwe 5-daagse cursus te volgen binnen 2 jaar na 1/9/2014. Deze personen moeten voortaan wel jaarlijks een supervisie VP volgen zoals bedoeld in bijlage IB bij het KB. Opmerking Voormelde aangestelde VP die hun functie verder mogen blijven uitoefenen omdat voldaan aan de opleiding, kunnen op grond van art. 32sexies, 2, 2 lid, 2 WZW, vanaf 1/9/2014, onder meer op vraag van alle WN-vertegenwoordigers binnen het Comité PBW, evenwel uit hun functie worden verwijderd PA-AV van de IDPBW 1. Algemene bijkomende opdracht Ingevolge art. 30 van de Wet nr. 1 moet de IDPBW de WG en de WN bijstaan voor de preventie van het geheel van de risico s aanwezig in de instelling d.w.z. dus nu ook voor het geheel van de psychosociale risico s op het werk (art. 32/1 tot art. 32vicies WZW toegevoegd aan de opdracht van de IDPBW in art. 33, 1, 4 lid WZW) 2. Specifieke bijkomende taken a) In het kader van het dynamisch risicobeheerssysteem: - deelnemen aan de analyse en de oorzaken van psychosociale risico s op het werk; - bijdragen tot en meewerken aan het onderzoek van de lichamelijke en psychische belasting op het werk; - advies verlenen over de gevaren verbonden aan de 5A s, vermeld in art. 3, 3 lid KB, die gevolgen kunnen hebben voor het welzijn van de WN (art. 5, 2 lid KB IDPBW ingevolge art. 76 KB). Opdat de PA-AV deze opdracht zou kunnen uitvoeren: 1. moet hij kennis nemen van de elementen van de 5A s vermeld in art. 3, 3 lid KB die aanleiding kunnen geven tot psychosociale risico s op het werk (art. 7, 1, 1 lid, K) KB IDPBW ingevolge art. 77 KB) 2. moet de WG hem inlichten en raadplegen over de wijzigingen die worden aangebracht aan de elementen van de 5A s die gevolgen kunnen hebben voor het welzijn van de WN (art. 18, 1 lid, 2 KB IDPBW ingevolge art. 77 KB) 3. heeft de PA-AV het recht en de plicht alle contacten te onderhouden die nodig zijn met diensten en instellingen die bevoegd zijn op het gebied van de psychosociale aspecten van het werk (art. 26, 1 lid KB IDPBW ingevolge art. 79 KB). b) In het jaarverslag van de IDPBW wordt vanaf 1 januari 2015 het punt VIIIbis van bijlage III gewijzigd zoals opgenomen in bijlage 2 van het KB (art. 80 KB). 16

17 Daartoe dienen de VP en de PA-PA er voor te zorgen dat de PA-AV van de IDPBW de nodige informatie krijgt. Zij zijn daartoe verplicht op grond van art. 67 van het KB. c) Uitoefening van de informatieopdrachten van de VP door de PA-AV belast met de leiding van de IDPBW, (art. 32sexies, 2/2, 2 WZW en art. 64 KB) evenwel onder bepaalde voorwaarden (zie rubriek 5.6. hiervoor). d) Onderzoek van ernstige arbeidsongevallen. Naast het zoeken naar de klassieke oorzaken, dient de PA-PV die het arbeidsongeval onderzocht, ook rekening te houden met oorzaken van psychosociale aard (art. 26, 2, 2 lid 4 1 KB beleid ingevolge art. 75 KB). e) De PA-AV belast met de leiding van de IDPW moet het register van feiten van derden (zie rubriek 5.8. hiervoor), indien de aangestelde PA-PA een WN is van een EDPBW en geen VP werd aangesteld (art. 5 1, 4 lid KB). f) De PA-AV belast met de leiding van de IDPBW dient betrokken bij de afhandeling van de interne procedures als de aangestelde PA-PA een WN is van een EDPBW: - bij verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter, dus ook voor GPOSGW: door de PA-PA overeenkomstig art. 32quinquiesdecies, 2 lid, 1 e WZW en art. 29 KB); - bij verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter: door de WG overeenkomstig art. 21 KB Comité PBW Zoals dit bij elke nieuwe wetgeving het geval is werd ook hier de betrokkenheid van het Comité PBW gevoelig uitgebreid. 1. Informatie en opleiding van de leden van het Comité PBW. Deze dient uitgebreid naar alle psychosociale risico s op het werk in meer van GPOSGW (art 32/2, 2, 2 lid WZW dat verwijst naar art. 32quater, 3 lid, 6 WZW). Art. 53 van het KB preciseert dit nader. 2. Voorafgaand advies over de elementen van de 5A s bedoeld in art. 3, 3 lid van het KB, die aanleiding kunnen geven tot psychosociale risico s op het werk (art. 3, 1 lid, 8 KB Comité PBW ingevolge art. 82 KB). 3. Voorafgaand advies voor het Comité PBW over de preventiemaatregelen die ingevolge de globale risicoanalyse worden toegepast om psychosociale risico s op het werk te voorkomen (art. 32/2, 2, 2 lid WZW) of om GPOSGW te voorkomen (art. 32quater, 4 lid WZW en art. 50 KB). 4. Voorafgaand akkoord van het Comité over de interne procedures inzake informele en formele, psychosociale interventie (zie de rubriek 5.3. hiervoor) (art. 32/2, 2, 2 lid WZW) en over de procedures bedoeld in art. 32quater, 3 lid, 2 WZW (art. 32quater, 4 lid WZW). Indien geen akkoord wordt bereikt, zie art. 32quater, 5 en 6 lid WZW en art. 11, 3 en 4 lid KB. 5. Overleg met en advies van het Comité PBW indien opgericht of als er een vakbondsafvaardiging bestaat, bij de afhandeling van een verzoek tot psychosociale interventie met hoofdzakelijk collectief karakter (art. 32/2, 3, 3 lid WZW). De WG dient de procedure vermeld in art. 20, 2 van het KB te volgen, en eens een beslissing genomen dient bij deze overeenkomstig art. 21, 1 lid, 3 van het KB mede te delen. 6. Voorafgaand akkoord van alle leden WN-vertegenwoordigers binnen het Comité PBW voor de aanstelling van een PA-PA indien deze een eigen WN is (art. 32sexies, 1, 2 lid WZW. Indien geen akkoord zie art. 32sexies, 1, 4 en 5 lid WZW en art. 57 KB. 7. Voorafgaand akkoord van alle leden WN-vertegenwoordigers binnen het Comité PBW, voor de aanstelling van een VP (art. 32sexies, 2, 1 lid WZW. Indien geen akkoord zie art. 32sexies, 2, 3 lid WZW en art. 58 KB. 8. Verwijdering van een VP uit zijn functie (art. 32sexies, 2, 2 lid WZW). Indien geen akkoord zie art. 32sexies, 2, 3 lid WZW en art. 58 KB. 9. Verzoek van het Comité PBW een VP aan te stellen. Indien alle leden WN-vertegenwoordigers hiervan verzoeken is de WG verplicht een VP aan te stellen mits zijn akkoord (art. 32sexies, 2/1 WZW). 17