Bestuursrapportage

Transcriptie

1 Bestuursrapportage Ridderkerk, 27 november 2014

2 Inhoudsopgave: 1 Inleiding Algemeen Uitgangspunten en normen Leeswijzer Bestuurlijke samenvatting Financiële ontwikkelingen Mutaties investeringen Begroting naar kostendragers Relatie Begroting en Burap Programmaplan Samenvatting lasten per programma Programma 1 Waterkeringen Programma 2 Water Programma 3 Zuiveren Programma 4 Wegen Programma 5 Algemene beleidstaken Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Paragrafen Ontwikkelingen sinds de vorige rapportage Incidentele baten en lasten Reserves en voorzieningen Waterschapsbelastingen Weerstandsvermogen Treasury Verbonden partijen Bedrijfsvoering EMU-saldo Duurzaamheid Exploitatiebegroting Exploitatiebegroting naar programma s Exploitatiebegroting naar kosten- en opbrengstensoorten Vaststelling Burap Bijlage 1 Staat van reserves 55 Bijlage 2 Staat van voorzieningen 56 Bijlage 3 Lopende investeringen 57 Bijlage 4 Status volgens Programmabegroting geplande investeringen 69 Bijlage 5 Aanpassingen jaarschijf 2014 HWBP projecten 74 Bijlage 6 Overzicht rechtsgedingen 76 Bijlage 7 Lijst van afkortingen 77 2

3 1 Inleiding 1.1 Algemeen Voor u ligt de tweede bestuursrapportage (Burap 2) van Met deze Burap geeft het college van Dijkgraaf en Heemraden (D&H) een actueel beeld over de voortgang van de uitvoering van de programmabegroting Deze toelichting betreft de voortgang van werkzaamheden, de uitputting van de daartoe beschikbaar gestelde middelen en de prognose per 31 augustus 2014 voor het gehele kalenderjaar De presentatie van Burap 2 sluit aan op de presentatie van de programmabegroting met als doel de verantwoordingsinformatie zo helder en consistent mogelijk aan te bieden. In overeenstemming met het op 22 maart 2012 door de VV aangenomen voorstel tot aanpassing van de P&C-cyclus wordt in de Burap alleen gerapporteerd over producten waar sprake is van een afwijking ten opzichte van de begroting. Afwijkingen op de exploitatiebegroting worden bruto gepresenteerd, dat wil zeggen naar een onderscheid in baten en lasten. De verantwoording gebeurt, evenals in de programmabegroting en voorgaande Buraps, op beleidsproductniveau. Op dit niveau zijn de doelstellingen van de organisatie in prestaties vertaald. Daarnaast worden de mutaties voor lopende en geplande investeringen aangegeven in de Burap. Investeringen kunnen gewijzigd zijn, vervallen of nieuw opgevoerd. 1.2 Uitgangspunten en normen De programmabegroting geeft op basis van het Waterschapsbesluit de doelstellingen, activiteiten en daaraan gekoppelde kosten weer. Bijsturing op de programmabegroting vindt plaats via de bestuursrapportages. Deze Burap is de tweede afwijkingenrapportage ten opzichte van de programmabegroting. Voor de samenstelling van Burap zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd: Er is sprake van een afwijking als de verwachting voor het jaar 2014 per 31 augustus afwijkt van de verwachting zoals opgenomen in de programmabegroting Beleidsmatige afwijkingen, waaronder afwijkingen op de realisatie/prognose van de prestatieindicatoren, worden gerapporteerd en toegelicht. Financiële afwijkingen groter dan worden gerapporteerd en toegelicht. Indien er geen afwijkingen zijn, wordt aangegeven Er zijn geen afwijkingen. Hierbij geldt dat hetgeen is opgenomen onder programmabegroting de gegevens bevat uit de programmabegroting inclusief de vastgestelde wijzigingen uit Burap In deze Burap zijn de besluiten genomen door de VV tot en met 26 juni 2014 verwerkt. De besluiten van D&H zijn verwerkt tot en met 31 augustus Leeswijzer Hoofdstuk 2 bevat een bestuurlijke samenvatting van de financiële afwijkingen die zijn ontstaan op het gebied van de programmabegroting en investeringen. Tevens wordt in dit hoofdstuk de aansluiting tussen de programmabegroting (inclusief Burap 1) en Burap 2 toegelicht. Tot slot is in dit hoofdstuk een analyse van de mutaties op de lopende en geplande investeringen opgenomen. In bijlage 3 is een totaaloverzicht van de lopende investeringen opgenomen. De status van de volgens de programmabegroting geplande investeringen is opgenomen in bijlage 4. Hoofdstuk 3 geeft een toelichting op de afwijkingen die zijn ontstaan binnen de programma s die onderdeel uitmaken van het programmaplan van WSHD. De verantwoording vindt plaats op beleidsproductniveau. Per beleidsproduct worden afwijkingen op drie gebieden toegelicht: - Wat gaan we daarvoor doen in 2014 (beleidsmatige afwijkingen); - Prestatie-indicatoren; - Exploitatie (financiële afwijkingen). 3

4 Het programmaplan van waterschap Hollandse Delta bevat de volgende onderdelen: Programma 1 - Waterkeringen Programma 2 - Water Programma 3 - Zuiveren Programma 4 - Wegen Programma 5 - Algemene beleidstaken Het programmaplan wordt afgesloten met het Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien. Hoofdstuk 4 beschrijft de afwijkingen die zijn ontstaan binnen de (voor de begroting) verplichte paragrafen. Hoofdstuk 5 bevat de exploitatiebegroting en de wijzigingen daarop. Hierin worden de gevolgen voor de meerjarenbegroting, veroorzaakt door wijzigingen in deze Burap, inzichtelijk gemaakt naar kostenen opbrengstensoort. De Burap wordt afgesloten met een aantal bijlagen waaronder overzichten van de lopende en geplande investeringen en overzichten ten aanzien van de reserves en voorzieningen. 4

5 2 Bestuurlijke samenvatting 2.1 Financiële ontwikkelingen Het verwachte resultaat 2014 na Burap 2 bedraagt afgerond nadelig. Dit resultaat is opgebouwd uit een aantal onderdelen. Een voordeel op het programma waterkeringen van als gevolg van met name een lagere bijdrage aan het solidariteitsfonds HWBP ( voordelig), lagere onderhoudskosten als gevolg van de uitgevoerde investeringsprojecten ( ) en het niet in 2014 uitvoeren van de inspectie van bomen en het onderzoek van het effect van bomen op de veiligheid van waterkeringen ( ). Op het programma water is er een voordelig resultaat van In dit resultaat zijn meegenomen een nadeel van als gevolg van hogere kosten voor met name het maaiwerk van particuliere watergangen. Daarnaast is er een voordeel van op baggeren door een vertraging in het stedelijk baggerwerk. Voorgesteld wordt dit resultaat te doteren aan de bestemmingsreserve stedelijk baggeren. Op het programma Zuiveren wordt een nadelig resultaat van verwacht, dit wordt voornamelijk veroorzaakt door extra werkzaamheden aan zuiveringsinstallaties. Het nadeel op algemene beleidstaken wordt met name veroorzaakt door hogere kosten voor het laten toetsen van vergunningaanvragen. Tevens is er een voordeel op algemene dekkingsmiddelen als gevolg van een vrijval van posten opgenomen in de jaarrekening 2013 doordat de werkelijke kosten lager blijken te zijn dan destijds ingeschat. Daarnaast zijn de toevoegingen aan de reserves hoger onder andere als gevolg van de dotatie aan de reserve stedelijk baggeren (zie programma water). In onderstaande tabel is het geprognosticeerde resultaat per programma opgenomen. Exploitatie Budget (incl. wijzigingen) Realisatie t/m periode 8 (excl. verplichtingen) Prognose (budget + afwijkingen) Afwijking Waterkeringen V Water V Zuiveren N Wegen N Algemene beleidstaken N Algemene dekkingsmiddelen V Ondersteuning en bedrijfsvoering V Saldo van baten en lasten voor bestemming V Toevoeging aan reserves N Onttrekking aan reserves V Saldo van baten en lasten na bestemming N Voordeel (V) / Nadeel (N) In onderstaande tabel is per programma een opsomming van de voor- en nadelen groter dan weergegeven die in deze Burap zijn opgenomen. Het betreft hier alle mutaties, zowel structureel als incidenteel. In de tabel is een kolom opgenomen waarin wordt verwezen naar de paragraaf in deze Burap waar dit voor- of nadeel nader wordt beschreven. Exclusief de reservemutaties is het voordeel op de programma s 3,385 miljoen en het nadeel 3,153 miljoen. Per saldo een voordeel van afgerond Door de reservemutaties, waarbij de toevoegingen aan de reserves groter zijn dan de onttrekkingen, bedraagt het totale nadeel van Burap Indien de VV instemt met deze afwijkingen dan leidt dit tot aanpassing van de programmabegroting. 5

6 Programma Voordelen Bedrag I / S Waterkeringen Vergoeding nhwbp (90%) 90 I Waterkeringen Onttrekking reserve Planvormingskosten Dijkversterkingen 52 I Waterkeringen Lagere solidariteitsbijdrage Hoogwaterbeschermingsprogramma 128 I Waterkeringen Vertraging inspectie van bomen 65 I Waterkeringen Lagere kosten onderhoud aan waterkeringen 59 I Watersysteem Verrekening maaiwerkzaamheden met gemeenten 151 I Watersysteem Vertraging stedelijk baggerwerk e.d. 872 I Watersysteem Schadevergoeding brand gemaal Hooge Nesse 577 I Zuiveren Lagere kosten vanwege het doorschuiven van onderhoud naar I Zuiveren Minder werkzaamheden uitgevoerd voor beheer transportstelsels 75 I Zuiveren Minder werkzaamheden uitgevoerd voor beheer zuiveringsinstallaties 100 I Alg dekking Vrijval van transitorische posten bij de jaarrekening I Alg dekking Lagere storting bestemmingsreserve geactiveerde lasten 705 I Onderst + BV 4.8 Lagere kosten ten laste van de stelpost salariskosten 659 I Onderst + BV 4.8 Premierestitutie i.v.m. een lagere verzekerde waarde in I Onderst + BV 4.8 Lagere lasten telefonie 57 S Onderst + BV 4.8 Lagere kosten inhuur afdeling TO 65 I Diverse diverse Saldo overige voor- en nadelen kleiner dan I / S Totaal voordelen Programma Nadelen Bedrag I / S Waterkeringen Verkenningsfase zettingsvloeiing verlengde 3de toetsronde 55 I Waterkeringen Kosten planvorming Spui Oost en Hoeksche Waard Zuid 52 I Watersysteem Aanvullende werkzaamheden project inlaten Putten 104 I Watersysteem Uitvoering maaiwerk particuliere watergangen 425 I / S Watersysteem Lagere baten baggeren voor diverse gemeenten 368 I Watersysteem Storting in de reserve Stedelijk baggeren 504 I Watersysteem Hogere lasten door nasleep wateroverlast oktober I Watersysteem Kosten brand gemaal Hooge Nesse 577 I Zuiveren Hogere verbruikskosten van polymeren voor slibontwatering 200 S Zuiveren Hogere kosten en vebruik van gas op zuiveringsinstallaties en rioolgemalen 60 S Zuiveren Extra werkzaamheden onderhoud aan zuiveringsinstallaties 390 I Alg beleidstaken Meer vergunningaanvragen voor leidingen door primaire waterkeringen 87 S Alg dekking Lagere geactiveerde lasten 705 I Alg dekking Toevoeging lagere salariskosten aan reserve reorganisatie WSHD 659 I Onderst + BV 4.8 Actualisatie voorziening arbeidsgerelateerde verplichtingen 75 I Totaal nadelen Totaal Nadeel Burap Structurele mutaties In onderstaande tabel is het saldo van de structurele mutaties per programma weergegeven voor de komende vijf jaar. Deze cijfers zijn exclusief effecten op de kapitaallasten vanwege nieuwe of vervallen investeringen. De kapitaallasten worden meegenomen in de programmabegroting Programma (x 1.000) Waterkeringen Watersysteem Zuiveren Wegen Algemeen Ondersteuning en bedrijfsvoering Totaal structurele mutaties Uit bovenstaande tabel blijkt dat er de komende vijf jaar jaarlijks per saldo circa meer budget benodigd is. De volgende mutaties liggen hieraan ten grondslag: De mutaties op de programma s waterkeringen, watersysteem, zuiveren en wegen hebben betrekking op de bijstelling van de belastingaanslagen als gevolg van indexatie; De mutatie bij ondersteuning en bedrijfsvoering is het gevolg van een verlaging van de verzekeringspremie. 6

7 2.2 Mutaties investeringen Ten opzichte van de programmabegroting is een aantal nieuwe investeringen opgevoerd, zijn investeringen komen te vervallen en zijn lopende en/of geplande investeringen gewijzigd. In dit hoofdstuk worden de investeringen beschreven waarop ontwikkelingen van toepassing zijn. Het totaaloverzicht van lopende investeringen is terug te vinden in bijlage 3 van deze Burap. Het overzicht voor de geplande investeringen is opgenomen in bijlage 4. De mutaties, zoals in dit hoofdstuk beschreven, zijn rood gemarkeerd. Hierbij geldt dat de oude situatie is doorgehaald. De nieuwe situatie, die ontstaat na vaststelling van deze Burap, is toegevoegd Nieuwe investeringen De volgende nieuwe investeringen zijn opgevoerd: Objectnummer Omschrijving (bedragen x 1.000) Jaar van aanvang Jaar van realisatie Bruto investering Bijdragen en subsidies Netto investering Programma Water Ontwikkeling vispaaiplaatsen Brielsemeer Aanleg nvo met plas/drasberm Meer en Oude Mol Overconstructie met verbr. (vieramb.) Maatregelen Binnenbedijkte Maas De Eendragt Omleiden afvoer polder Munnikenland Aanleg nvo Piershilse Gat&Delta Hoeve Verb. Inlaat Trekdam met Meer&Oude Mol KRW , jaarschijf KRW , jaarschijf Prioritaire knelpunten (jaarschijf 2019) Prioritaire knelpunten (jaarschijf 2020) Gebiedsplan Cromstrijen, fase Aanpak NBW opgave peilvak VP te Brielle Aanpak NBW opgave peilvak VP Aanpak NBW opgave peilvak VP Verlengen persleiding Kreekhuizenplein Vervangen persleiding Immanuel Kantstraat NBW (jaarschijf 2019) Nvo Schuringse Haven Nvo Verloren Diep Revisie afsluiters Wieldijk Heenvliet Schuif Scharloo Brielle Vervangen mobiele pompen Programma Zuiveren Verwerking residuen Zuiveringsproces Programma Wegen Vervanging openbare verlichting (jaarschijf ) Vervanging openbare verlichting (jaarschijf ) Vervanging openbare verlichting (jaarschijf ) Vervanging openbare verlichting (jaarschijf ) Vervanging openbare verlichting (jaarschijf ) Vervanging openbare verlichting (jaarschijf ) Nnb Aankoop weg.berm Noorddijk te Rockanje Algemene Beleidstaken Waterschapsverkiezingen Bedrijfsvoering Planmatige vervanging rekencentrum

8 Programma Water Ontwikkeling vispaaiplaatsen Brielsemeer, Aanleg nvo met plas/drasberm Meer en Oude Mol, Overconstructie met verbr. (vieramb.), Maatregelen Binnenbedijkte Maas, De Eendragt, Omleiden afvoer polder Munnikenland, Aanleg nvo Piershilse Gat&Delta Hoeve, Verb. Inlaat Trekdam met Meer&Oude Mol In de programmabegroting en Burap was de geplande investering Totaal KRW opgenomen. Gedurende 2014 is een deel van deze overkoepelende investering verdeeld in concrete maatregelen. Deze maatregelen zijn nu als afzonderlijke investeringen opgenomen KRW , jaarschijf 2019, KRW , jaarschijf 2020, Prioritaire knelpunten (jaarschijf 2019), Prioritaire knelpunten (jaarschijf 2020), Gebiedsplan Cromstrijen, fase 2, NBW (jaarschijf 2019) Conform de besluitvorming inzake de kadernota 2014 is de uitsplitsing van KRW-maatregelen en NBW opgenomen Grondaankoop aanpak NBW opgave peilvak VP te Brielle Door de aankoop van het voor de NBW falende perceel grond te Brielle kan de wijziging van de bestemming van het perceel in grasland worden veranderd, waarmee het niet meer faalt voor de wateropgave. Dit vraagt om een bestemmingswijziging, die voor het einde van 2017 plaats moet vinden. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de gemeente. Deze nieuwe investering wordt gedekt door een verlaging van de investering Totale NBW opgave landelijk gebied tot en met 2017 ( ) Aanpak NBW opgave peilvak VP Door de aanleg van extra open water (verbreding watergangen van ca. 485 meter) en/of ophoging van kritische percelen (ca. 1 ha) wordt NBW-opgave in peilvak VP01-53 gerealiseerd. De ruimte voor aanleg van extra open water in dit peilvak is relatief beperkt en voor de realisatie is medewerking van de betreffende grondeigenaren noodzakelijk. De kredietaanvraag staat gepland in 2015 en de uitvoering staat gepland in 2016 en Deze nieuwe investering wordt gedekt door een verlaging van de investering Totale NBW opgave landelijk gebied tot en met 2017 ( ) Aanpak NBW opgave peilvak VP Voor het peilvak VP, dat gelegen is ten oosten van het kanaal door Voorne in het gebied tussen de kernen van Heenvliet en Hellevoetsluis, is er een NBW opgave voor het huidig klimaat. Door het automatiseren, vernieuwen en aanbrengen van diverse stuwen in het bovenstrooms gelegen peilvak 3.22 wordt de opgave in peilvak opgelost. Deze nieuwe investering wordt gedekt door een verlaging van de investering Totale NBW opgave landelijk gebied tot en met 2017 ( ) Verlengen persleiding Kreekhuizenplein Bij volledige inzet van het gemaal Kreekhuizenplein in de gemeente Rotterdam is sprake van wateroverlast ter plaatse van de aansluiting van de huidige persleiding op het bestaande vrijverval afvoersysteem. Het bestaande vrijverval afvoersysteem is complex en verbonden met de riolering en singels. Het vrijverval afvoersysteem wordt vervangen door een persleiding. Deze investering is opgevoerd omdat de benodigde werkzaamheden geen groot onderhoudswerkzaamheden zijn maar levensduur verlengende werkzaamheden Vervangen persleiding Immanuel Kantstraat Gemaal Spinozaweg in de gemeente Rotterdam levert momenteel niet de geïnstalleerde capaciteit onder andere door drukverlies in het laatste deel van de persleiding ter hoogte van de Immanuel Kantstraat. Het laatste gedeelte van de persleiding wordt vervangen door een persleiding met een grotere diameter. Deze investering is opgevoerd omdat de benodigde werkzaamheden geen groot onderhoudswerkzaamheden zijn maar levensduur verlengende werkzaamheden. 8

9 Natuurvriendelijke oevers Schuringse Haven Dit betreft de realisatie van natuurvriendelijke oevers voor de verbetering van de waterkwaliteit langs de Schuringse Haven over een lengte van ca. 400 meter binnen het project Gebiedsplan Cromstrijen fase Natuurvriendelijke oevers Verloren Diep Dit betreft de realisatie van natuurvriendelijke oevers voor de verbetering van de waterkwaliteit langs het Verloren Diep over een lengte van ca. 800 meter binnen het project Gebiedsplan Cromstrijen fase Revisie afsluiters Wieldijk Heenvliet De afsluiters Wieldijk liggen in de afsluitdam in het Kanaal door Voorne te Heenvliet. De kokers worden afgesloten met schuiven. De schuiven en bewegingswerken zijn door corrosie aangetast. In de kokers worden met deze renovatie dubbel kerende schuiven aangebracht. Daarnaast wordt vanwege arbo- en veiligheidstechnische eisen het hekwerk gecoat. Deze investering is opgevoerd omdat de benodigde werkzaamheden geen groot onderhoudswerkzaamheden zijn maar levensduur verlengende werkzaamheden Schuif Scharloo Brielle De schuif Scharloo in de gemeente Brielle is een handbediende afsluiter in de historische vestingswal. De schuif Scharloo is verouderd en dient gerenoveerd te worden. Er wordt een nieuwe schuif geplaatst. Tevens worden er diverse arbo- en veiligheidstechnische aanpassingen uitgevoerd. Deze investering is opgevoerd omdat de benodigde werkzaamheden geen groot onderhoudswerkzaamheden zijn maar het hier een renovatie betreft Vervangen mobiele pompen Een aantal mobiele pompen, bestemd voor noodbemaling, moet worden vervangen. De vervanging is gebaseerd op de minimale pompcapaciteit die in de eerste fase van een calamiteit aanwezig moet zijn binnen WSHD, waarbij een snelle inzet en bedrijfszekerheid belangrijke randvoorwaarden zijn. Met de nu voorgestelde investering worden pompen vervangen die financieel en technisch afgeschreven zijn en alleen met veel personele inzet gebruikt kunnen worden. Programma Zuiveren Verwerking residuen Zuiveringsproces Conform de besluitvorming inzake de kadernota 2015 is deze investering als nieuw geplande investering opgenomen. Programma Wegen , , , , , Vervanging openbare verlichting (jaarschijven 2014 tot en met 2019) Conform de besluitvorming inzake de kadernota 2014 is deze investering als nieuw geplande investering opgenomen. Nnb Aankoop weg en berm aan de Noorddijk te Rockanje D&H heeft op 1 juli 2014 ingestemd met het verwerven van het blote eigendom van een perceel aan de Noorddijk te Rockanje voor een totaal bedrag van De notitie activeren, waarderen en afschrijven schrijft voor dat alle grondaankopen worden geactiveerd ongeacht de verkrijgingsprijs. Dit is een afwijking van de hoofdregel dat investeringen kleiner dan ten laste van de exploitatie worden gebracht. Dit betekent dat het voor deze aankoop noodzakelijk is een investering vrij te maken. Algemene Beleidstaken Waterschapsverkiezingen 2019 Conform de besluitvorming inzake de kadernota 2015 is deze investering als nieuw geplande investering opgenomen. 9

10 Bedrijfsvoering Planmatige vervanging rekencentrum 2019 Conform de besluitvorming inzake de kadernota 2015 is deze investering als nieuw geplande investering opgenomen Vervallen investeringen De volgende investeringen, opgenomen als geplande investering in de programmabegroting , komen te vervallen: Object-nummer Omschrijving (bedragen x 1.000) Bruto investering Programma waterkeringen Niet-subsidiabel Verbeterwzh prim.waterk Programma water Watercirculatie de Struyten en Kooistee Verdiepen strand & Middelplaat&doorspoel Compenserende maatregelen Kierbesluit Totaal KRW Programma wegen Categorisering gebiedsaanpak 948 Programma Waterkeringen Niet-subsidiabel Verbeterwzh prim.waterk Tot op heden zijn geen maatregelen genomen die ten laste konden worden gebracht van dit investeringskrediet. Voor de werkzaamheden in de nabije toekomst is nog geen plan beschikbaar. Daarom wordt voorgesteld deze geplande investering te laten vervallen. In de loop van 2015 zal een plan worden opgesteld met betrekking tot de werkzaamheden rondom de primaire waterkeringen. Op basis van dat plan zal een nieuw investeringskrediet worden aangevraagd. Programma Water Watercirculatie de Struyten en Kooistee Deze investering is vervallen, omdat op basis van nader onderzoek is vastgesteld dat dit prioritaire knelpunt opgelost kan worden door het uitvoeren van baggerwerkzaamheden en regulier onderhoud. De kosten van deze werkzaamheden komen ten laste van de exploitatie Verdiepen strand & Middelplaat&doorspoel Het waterlichaam Brielse Meer had in het verleden te kampen met blauwalgen door onvoldoende doorstroming. De maatregel zou een verdieping omvatten om zodoende een verbetering van de zwemwaterkwaliteit te realiseren. Afgelopen jaar is de maatregel verder uitgewerkt en zijn de volgende ontwikkelingen bekend geworden: er worden sinds 2003 geen blauwalgen meer aangetroffen in hoeveelheden die een risico zouden kunnen vormen voor de zwemmers en in 2013 heeft de locatiebeheerder het zwemstrand aanzienlijk verkleind en is de zwemlocatie verplaatst. Deze onderhoudsbezuinigingsmaatregel betekent dat het potentiële risico voor de zwemmers als aanvaardbaar wordt geacht. Hiermee is de noodzaak van de maatregel weggevallen waarmee deze investering kan vervallen Compenserende maatregelen Kierbesluit Conform het VV besluit van 22 mei 2014 is dit overkoepelende project verdeeld in diverse maatregelen. Deze maatregelen zijn als losse investeringen vrijgemaakt Totaal KRW Conform het besluit van de VV inzake de kadernota 2015 is dit overkoepelende project verdeeld in diverse maatregelen. Deze maatregelen zijn als losse geplande investeringen opgenomen. Het overkoepelende project kan hiermee vervallen. Programma Wegen Categorisering gebiedsaanpak In verband met het opstellen van het wegenbeheerprogramma zal deze investering voorlopig niet uitgevoerd worden. 10

11 2.2.3 Gewijzigde investeringen De volgende investeringen wijzigen ten opzichte van de programmabegroting (de nieuwe ramingen zijn opgenomen): Wijzigingen in lopende investeringen Objectnummer Omschrijving (bedragen x 1.000) Bruto investering Bijdragen en subsidies Netto investering Programma Waterkeringen Uitvoering Oostmolendijk Aankoop Zeedijk 34 Dordrecht Programma Water Renoveren.gemaal.Beningerwaard Peilbeheer door middel van stuwen Programma Zuiveren Vrlegg.rioolpersleid.dyksverstr.H-Noord Programma Wegen Fietspad Hoekseweg Programma Waterkeringen Uitvoering Oostmolendijk Op 2 september 2014 heeft D&H besloten de Partiële wijziging projectplan dijkversterking Oostmolendijk ten aanzien van werkvak 1, Ridderkerk vast te stellen. Nadat in dit werkvak een afschuiving heeft plaatsgevonden, is er een nader onderzoek ingesteld. Hieruit is gebleken dat extra maatregelen benodigd zijn om de stabiliteit van de dijk te garanderen. De partiële wijziging in het projectplan voorziet in deze maatregelen. Wel zal dit leiden tot hogere kosten. Daarvoor wordt voorgesteld het krediet met te verhogen van naar Overigens is de verwachting dat deze kosten 100% zullen worden vergoed door het HWBP. De definitieve afstemming hierover moet nog plaatsvinden Aankoop Zeedijk 34 Dordrecht De ramingen voor de aankoop zijn geactualiseerd. Programma Water Renoveren gemaal Beningerwaard Door herstructurering van het gebied Beningerwaard en de huidige staat van de twee gemalen is besloten de gemalen Zuidoord en Beningerwaard samen te voegen tot één bemalingssysteem. Het gemaal Beningerwaard wordt vernieuwd, het watersysteem wordt aangepast en er wordt een nieuwe inlaat gerealiseerd. De markt is twee keer benaderd maar de inschrijvingen waren beide keren hoger dan het beschikbare krediet. Hierdoor is vertraging ontstaan, waardoor het werk niet voor het gesloten seizoen afgerond kan worden. Hierdoor schuift het project door naar Tevens wordt als gevolg van de inschrijvingen een verhoging van het krediet aangevraagd Peilbeheer door middel van stuwen In het gehele beheergebied van Hollandse Delta worden in 2014 circa 40 stuwen vervangen door de verouderde staat van de kunstwerken. Er is bewust voor gekozen om in 2013 te bekijken op welke wijze het voordeligst en snelst de stuwen kunnen worden vervangen binnen de gestelde termijn. De voorkeursvariant per stuw is bepaald. De planning is aangepast aan de andere wijze van aanbesteden. Naar aanleiding van de wateroverlast in oktober 2013 wordt bekeken welke stuwen als slimme stuwen aangelegd kunnen worden. Het project is deels gegund op maximale krediet (36 van de 39 stuwen). Voor het volledig uitvoeren van alle stuwen (3 stuks) en de extra eisen die zijn gesteld (automatiseren van 2 stuwen), alsmede een bonus reservering, wordt een verhoging van het krediet aangevraagd. Programma Zuiveren Verleggen rioolpersleiding dijkversterking Hoekse Waard Noord De rioolpersleiding is gelegen naast een leiding van de Gasunie. Vanwege wederzijdse afhankelijkheid in planning en uitvoering wordt samengewerkt. Dit heeft geleid tot gezamenlijk uitgevoerde technische onderzoeken en het besluit om de aanbesteding via de Gasunie te laten lopen. De leidingverlegging ligt op het kritieke pad van het dijkversterkingsproject Hoeksche Waard Noord als gevolg van RO-procedures en "gesloten seizoen in verband met gasleverantie". De kosten voor het investeringsproject zijn 100% subsidiabel vanuit het HWBP. De geraamde kosten bedragen Daarom worden de inkomsten verhoogd van naar

12 Programma Wegen Fietspad Hoekseweg Dit project is één van de projecten uit het Gebiedsprofiel verkeer en vervoer Hoeksche Waard die WSHD uitvoert (zie ook fietsverbinding voormalige S40 en fietsverbinding voormalige S40 IV). Inmiddels loopt er een proces met de bijdragende partijen over de besteding van het resterende geld bij de huidige stand van zaken. Totdat de bijdragende partijen akkoord zijn over de vervolgaanpak van deze projecten, zullen er geen verplichtingen worden aangegaan op dit project. Er vindt echter nu wel een bijstelling van het krediet plaats. Wijzigingen in geplande investeringen Objectnummer Omschrijving (bedragen x 1.000) Bruto investering Bijdragen en subsidies Netto investering Programma Water Aanleg nvo vooroeververdediging (0.5km) Aanleg nvo. Afvalwatering Oudeland Strijen Aanleg nvo met plas/drasberm Gemaaltocht de Hooge Nesse Devel Aanleg nvo met plas/drasberm De Keen Totale NBW opgave landel. gebied t/m Gebiedsplan Cromstrijen, fase KRW (jaarschijf 2018) KRW (jaarschijf 2018) Prioritaire knelpunten (jaarschijf 2018) Programma Zuiveren Vervanging schakelkasten rwzi Ooltgenspl Programma Water Aanleg nvo vooroeververdediging (0.5km) De raming van deze investering is verhoogd van naar De reden hiervoor is meerledig. Tijdens de oorspronkelijke budgetinschatting, was de locatie en de daarmee samenhangende financiële impact nog onbekend. De huidige raming omvat verder de financiële vertaling van de risico s. Omdat de maatregel uiterlijk in 2015 moet worden uitgevoerd vanwege een gekoppelde synergiesubsidie, is een ander marktstrategie gekozen die hogere engineeringskosten behelst Aanleg nvo. Afvalwatering Oudeland Strijen, Aanleg nvo met plas/drasberm Gemaaltocht de Hooge Nesse Devel, Aanleg nvo met plas/drasberm De Keen De raming van deze investeringen is verhoogd ( van naar , van naar en van naar ). Tijdens de start van de voorbereidingen van deze investeringen zijn de oorspronkelijke uitgangspunten herijkt. De aanbestedingsstrategie is herzien en de risico s zijn financieel vertaald. Het belangrijkste risico vormt de kans op bodemvondsten tijdens de uitvoering waarvoor bijkomende onderzoekskosten zijn gereserveerd. Verder impliceert marktstrategie een herijking van de engineeringskosten Totale NBW opgave landelijk gebied t/m 2017 Deze investering is verlaagd met tot in verband met de nieuw opgevoerde investeringen Aanpak NBW-opgave peilvak VP, VP en VP Gebiedsplan Cromstrijen, fase 1 De raming van deze investering is verhoogd van naar Er zijn diverse onderzoeken en inspecties uitgevoerd om een SSK raming op te stellen behorende bij het voorlopig ontwerp. De voornaamste reden van de verhoging is dat de ontwerpuitgangspunten gewijzigd zijn. Door een andere gebiedsindeling is het aantal dammen met duikers fors toegenomen. Tevens is geconstateerd dat deze dammen asbesthoudend zijn. Het risicoprofiel van het project is bijgesteld en opgenomen in de raming. In de raming is ook rekening gehouden met de toepassing van het IPM model (projectmanagementrollen) KRW (jaarschijf 2018) Het overkoepelende project is verdeeld in jaarschijven. De jaarschijven zijn als individuele geplande investeringen opgenomen. 12

13 KRW (jaarschijf 2018) Het overkoepelende project is verdeeld in jaarschijven. De jaarschijven zijn als individuele geplande investeringen opgenomen Prioritaire knelpunten (jaarschijf 2018) Het overkoepelende project is verdeeld in jaarschijven. De jaarschijven zijn als individuele geplande investeringen opgenomen. Programma Zuiveren Vervanging schakelkasten rwzi Ooltensplaat In het kader van doelmatigheid loopt deze investering parallel met de renovatie van het rioolgemaal Ooltgensplaat. De verhoging van het krediet als gevolg van een hernieuwde beschouwing van de scope en een aangepaste raming was reeds in de kadernota 2015 meegenomen. Nadere uitwerking maakte inzichtelijk dat ook de interne uren en bouwrente nog moeten worden meegenomen. Naar verwachting zal het krediet in december 2014 worden vrijgemaakt waarna de uitvoering begin 2015 zal starten. 2.3 Begroting naar kostendragers In onderstaande tabel zijn de mutaties van Burap 2 per kostendrager weergegeven. Omschrijving (bedragen x 1000) Netto-lasten: ' Begroting 2014 (incl. wijzigingen) Mutaties Prognose 2014 Voordeel / Nadeel Watersysteemheffing V Zuiveringsheffing N Wegenheffing N Totaal netto-lasten V Mutaties reserves: Watersysteemheffing N Zuiveringsheffing N Wegenheffing N Totaal mutaties reserves N Te dekken door belastingopbrengsten N Netto-belastingopbrengsten: Watersysteemheffing Zuiveringsheffing Wegenheffing Totaal belastingopbrengsten Resultaat N 13

14 2.4 Relatie Begroting en Burap 2 In onderstaande tabel worden de Programmabegroting en de begrotingscijfers uit de Burap naast elkaar gezet. De cijfers in de kolom begroting hebben betrekking op de primitieve begroting zoals vastgesteld door de VV. In de tweede kolom worden de cijfers na verwerking van de vastgestelde wijzigingen uit Burap 1 gepresenteerd. De bestemming van het resultaat uit de jaarrekening 2013 wordt weergegeven in de derde kolom. In 2014 hebben zich drie calamiteiten voorgedaan. Het betreft hier de brand in gemaal Hooge Nesse, de brand op zuiveringsinstallatie Dokhaven en de brand op slibverwerkingsbedrijf Sluisjesdijk. D&H heeft ingestemd met het benutten van de post onvoorzien ter dekking van het eigen risico van per incident en het inzetten van ter dekking van de kosten na afloop van de door de verzekering gedekte termijn. Deze mutaties leiden tot de bijgestelde Programmabegroting als vertrekpunt voor Burap Programma (bedragen x 1.000) Begroting Na verwerking Burap Bestemming resultaat 2013 Inzet post onvoorzien Begroting Burap Waterkeringen Water Zuiveren Wegen Algemene beleidstaken Algemene dekkingsmiddelen Nadelig resultaat Burap (onderdeel van -17 algemene dekkingsmiddelen) Ondersteuning en bedrijfsvoering Saldo van baten en lasten voor bestemming Toevoeging aan reserve Algemene dekkingsmiddelen Onttrekking aan reserve Waterkeringen Onttrekking aan reserve Watersystemen Onttrekking aan reserve Zuiveren Onttrekking aan reserve Wegen Onttrekking aan reserve Ondersteuning en bedrijfsvoering Onttrekking aan reserve Algemene dekkingsmiddelen Saldo van baten en lasten na bestemming

15 3 Programmaplan 3.1 Samenvatting lasten per programma In onderstaande tabel worden de afwijkingen ten opzichte van de Programmabegroting weergegeven. Voor de toelichting wordt verwezen naar de bestuurlijke samenvatting vanaf pagina 5. Exploitatie Budget (incl. wijzigingen) Realisatie t/m periode 8 (excl. verplichtingen) Prognose (budget + afwijkingen) Afwijking Waterkeringen V Water V Zuiveren N Wegen N Algemene beleidstaken N Algemene dekkingsmiddelen V Ondersteuning en bedrijfsvoering V Saldo van baten en lasten voor bestemming V Toevoeging aan reserves N Onttrekking aan reserves V Saldo van baten en lasten na bestemming N Voordeel (V) / Nadeel (N) 15

16 3.2 Programma 1 Waterkeringen Exploitatie Budget (incl. wijzigingen) Realisatie t/m periode 8 (excl. verplichtingen) Prognose (budget + afwijkingen) Afwijking Plannen,instrumenten&registers waterker. Lasten V Baten Voordeel (V) / Nadeel (N) Saldo V Versterken waterkeringen Lasten V Baten V Saldo V Behouden waterkeringen Lasten V Baten Saldo V Calamiteiten waterkeringen Lasten V Baten Saldo V Saldo van baten en lasten voor bestemming V Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves V Saldo van baten en lasten na bestemming V Plannen, instrumenten & registers waterkeringen Wat hebben we gedaan? Wat gaan we daarvoor doen in 2014 en afwijkingen Vaststellen uitvoeringsmaatregelen n.a.v. de uitkomsten van de in 2013 uitgevoerde boezemkadetoets en opname hiervan in kadernota en begroting 2015 e.v.. Participatie in voor het waterschap relevante Deltadeelprogramma s. Opname van de WSHD dijkversterkingen uit de verlengde 3e toetsronde in het nhwbp Bepalen overige maatregelen naar aanleiding van de verlengde 3e toetsronde boezemkadetoets en opname hiervan in kadernota en begroting 2015 e.v.. Burap 2: Het vaststellen van de uitvoeringsmaatregelen naar aanleiding van de uitkomsten van de in 2013 uitgevoerde boezemkadetoets en opname hiervan in kadernota en begroting 2015 is nog niet gereed vanwege de keuze om in te zetten op het project IBO. Verwerken resultaten verlengde 3e toetsronde en maken plan van aanpak voor de 4e toetsronde primaire keringen. Verdere uitwerking van de aanwijzing en normering van regionale keringen, in samenwerking met provincie Zuid-Holland. Burap 2: Verdere uitwerking van de aanwijzing en normering van regionale keringen, in samenwerking met provincie Zuid-Holland, loopt door tot in De technische studie van de provincie is in het najaar gereed, dit vormt één van de bouwstenen in het gehele traject. Herzien van het Uitvoeringsbesluit regionale waterkeringen West-Nederland Vaststellen gegevens- en informatiebehoefte rondom de geografische informatie voor waterkeringen. Burap 2: Het vaststellen van de gegevens- en informatiebehoefte rondom de geografische informatie voor waterkeringen wordt in het kader van het project IBO, sharepoint en Digitaal Zaak Dossier opgepakt en loopt daarom door tot in

17 Wat heeft het gekost? Exploitatie Budget (incl. wijzigingen) Realisatie t/m periode 8 (excl. verplichtingen) Prognose (budget + afwijkingen) Afwijking Totaal Lasten V Saldo van baten en lasten voor bestemming V Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Saldo van baten en lasten na bestemming V Voordeel (V) / Nadeel (N) Toelichting op de financiële afwijkingen Er vindt in 2014 een lagere benutting plaats van het onderzoeksbudget voor de veiligheidstoetsing waterkeringen ( ) Versterken waterkeringen Wat heeft het gekost? Exploitatie Budget (incl. wijzigingen) Realisatie t/m periode 8 (excl. verplichtingen) Prognose (budget + afwijkingen) Afwijking Totaal Lasten V Totaal Baten V Saldo van baten en lasten voor bestemming V Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves V Saldo van baten en lasten na bestemming V Voordeel (V) / Nadeel (N) Toelichting op de financiële afwijkingen In Burap is voor het project Planvorming Spui Oost een negatief saldo geraamd van als gevolg van hogere voorbereidingskosten in relatie tot de uitvoeringskosten. Door nagekomen kosten moet dit echter met worden bijgesteld. Voor het project Planvorming Hoeksche Waard wordt een negatief saldo verwacht van Dit betekent dat in Burap 2 een bijstelling voor niet vanuit het HWBP gedekte voorbereidingskosten dient plaats te vinden van Voor deze niet gedekte kosten is de reserve Planvormingskosten Dijkversterkingen ingesteld. Ter dekking van deze kosten wordt dan ook een onttrekking aan deze reserve voorgesteld (zie mutatie onttrekking aan reserves). Op 19 november 2013 heeft het college van dijkgraaf en heemraden voor de verkenningsfase Zettingsvloeiing Verlengde 3e toetsronde ingestemd met een totaal aan uitgaven van De monitoringgegevens worden geanalyseerd en getracht wordt een trend te ontdekken. Vooralsnog zijn uit deze analyse geen verslechteringen opgetreden die een urgente aanpak vragen. De totale kosten voor 2014 worden geraamd op , te weten monitoringskosten en aan interne uren. Ten aanzien van de uren wordt er in de raming vanuit gegaan dat deze uren in de plaats komen van andere HWBP werkzaamheden. Deze verkenningsfase leidt dan ook niet tot een bijstelling van de urenraming. Van de kosten wordt naar verwachting 90% gedekt vanuit het HWBP (zie mutatie baten). Tegenover bovengenoemde extra kosten staat ook een verlaging van de kosten van De solidariteitsbijdrage aan het HWBP is voor 2014 namelijk lager dan het bedrag opgenomen in de begroting. WSHD gaat er vanuit dat de kosten voor de verkenningsfase Zettingsvloeiing Verlengde 3 e toetsronde voor 90% subsidiabel zijn, maar op dit moment zijn er nog geen formele afspraken gemaakt met het Rijk over de subsidiëring. De verwachte subsidiebaten van zijn al wel meegenomen in de exploitatie. 17

18 3.2.3 Behouden waterkeringen Wat hebben we gedaan? Wat gaan we daarvoor doen in 2014 en afwijkingen In 2014 wordt een start gemaakt met het uitwerken van het risicogestuurd meerjarenonderhoudsplan waterkeringen, waarbij prestatie-indicatoren ontwikkeld worden om het beheer van de waterkeringen te kunnen kwalificeren. De te nemen beheer- en onderhoudsmaatregelen, als gevolg van de verlengde 3e toetsronde, zullen worden bepaald en worden opgenomen in het meerjarenonderhoudplan. De verschillende vormen van inspecties zullen worden beschreven in het inspectieplan waterkeringen. De waterkerende kunstwerken in de primaire waterkeringen zullen worden opgenomen in het onderhoudbeheersysteem. De systematiek voor het prioriteren, plannen en financieren van onderhoudswerken wordt nader uitgewerkt op basis van de risicomatrix waterkeringen. Burap 2: In het kader van het project IBO wordt eind 2014 een implementatieplan opgeleverd, waarin de planning van bovenstaande onderwerpen wordt opgenomen. Wat heeft het gekost? Exploitatie Budget (incl. wijzigingen) Realisatie t/m periode 8 (excl. verplichtingen) Prognose (budget + afwijkingen) Afwijking Totaal Lasten V Totaal Baten Saldo van baten en lasten voor bestemming V Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Saldo van baten en lasten na bestemming V Voordeel (V) / Nadeel (N) Toelichting op de financiële afwijkingen De inspectie van bomen ten behoeve van de veiligheidstoetsing van de waterkeringen is dit jaar niet nodig ( ) omdat de vorige toetsronde is afgerond (2013) en de nieuwe toetsronde nog niet is gestart. Voor de volgende toetsronde is een aanbesteding in voorbereiding waarna in 2015 een nieuwe inspectiecyclus gaat starten. Op basis van het aanbestedingsresultaat zullen de bedragen in de begroting bijgesteld worden. Als gevolg van de uitgevoerde dijkversterkingen worden minder kosten gemaakt voor het onderhoud aan waterkeringen. Dit leidt tot een incidentele onderschrijding van

19 3.2.4 Calamiteiten waterkeringen Wat heeft het gekost? Exploitatie Budget (incl. wijzigingen) Realisatie t/m periode 8 (excl. verplichtingen) Prognose (budget + afwijkingen) Afwijking Totaal Lasten V Saldo van baten en lasten voor bestemming V Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Saldo van baten en lasten na bestemming V Voordeel (V) / Nadeel (N) Toelichting op de financiële afwijkingen Door de investeringen in 2012 en 2013 ten behoeve van dijkpostonderkomens zijn er in 2014 minder uitgaven voor onderhoud ( ). In 2014 zijn er minder vrijwilligers binnen de dijkbewakingsorganisatie, waardoor minder vergoedingen worden betaald ( ). 19

20 3.3 Programma 2 Water Exploitatie Budget (incl. wijzigingen) Realisatie t/m periode 8 (excl. verplichtingen) Prognose (budget + afwijkingen) Afwijking Plannen,instrumenten&registers water Lasten V Baten Voordeel (V) / Nadeel (N) Saldo V Droge voeten Lasten N Baten V Saldo N Voldoende water Lasten Baten Saldo Schoon en gezond water Lasten Baten Saldo Baggeren Lasten V Baten N Saldo V Vaarwegbeheer Lasten V Baten Saldo V Calamiteiten water Lasten N Baten V Saldo N Samenwerken in de afvalwaterketen Lasten Baten Saldo Saldo van baten en lasten voor bestemming V Toevoeging aan reserves N Onttrekking aan reserves Saldo van baten en lasten na bestemming N Plannen, instrumenten & registers water Wat hebben we gedaan? Wat gaan we daarvoor doen in 2014 en afwijkingen De volgende activiteiten worden uitgevoerd: Het opstellen van de Waterbeheerrapportage Burap 2: In 2015 wordt er een gecombineerde waterbeheerrapportage opgesteld voor 2013 en Start met voorbereiding van de toetsing van het watersysteem na bekendwording van de nieuwe klimaatscenario s van het KNMI. In 2014 worden 9 peilbesluiten voor vaststelling aan de Verenigde Vergadering voorgelegd en wordt de herziening voor 6 peilbesluiten opgestart (zie prestatie-indicator). Burap 1: Op 19 oktober 2013 is door het college de planning voor de herziening van alle peilbesluiten van het waterschap tot en met 2020 vastgesteld. Op basis van deze planning worden 7 peilbesluiten voor reguliere vaststelling en 13 peilbesluiten voor conserverende vaststelling in ontwerp voorgelegd aan het college van Dijkgraaf en Heemraden. Voor 10 peilbesluiten wordt verlenging aangevraagd bij Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland. Na de 20

21 inspraakrondes worden de ontwerpbesluiten ter vaststelling voorgelegd aan de Verenigde Vergadering. Burap 2: Er zijn 2 peilbesluiten reguliere vaststelling en 13 peilbesluiten conserverende voor vaststelling in concept gereed. Eind 2014 worden de betreffende peilbesluiten voor vaststelling voorgelegd aan het college van Dijkgraaf en Heemraden. Voor 5 reguliere peilbesluiten moeten de kosten nog worden uitgewerkt voordat tot besluitvorming kan worden overgegaan. Vaststelling van deze peilbesluiten zal daarom in 2015 plaatsvinden. Implementeren van de LNC-atlas in de beheers- en projectactiviteiten. Participatie in internationale projecten conform de geactualiseerde Buitenland-nota. WSHD stelt het Incidentenbestrijdingsplan Vaarwegen vast in afstemming met Rijkswaterstaat Zuid- Holland en het Havenbedrijf Rotterdam. Wat heeft het gekost? Exploitatie Budget (incl. wijzigingen) Realisatie t/m periode 8 (excl. verplichtingen) Prognose (budget + afwijkingen) Afwijking Totaal Lasten V Totaal Baten Saldo van baten en lasten voor bestemming V Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Saldo van baten en lasten na bestemming V Voordeel (V) / Nadeel (N) Toelichting op de financiële afwijkingen Er zal in 2014 minder worden uitgegeven aan ondersteuning voor projectmonitoring. Intern is voldoende capaciteit beschikbaar waardoor minder externe ondersteuning nodig is. Incidenteel wordt in minder uitgegeven Droge voeten Wat heeft het gekost? Exploitatie Budget (incl. wijzigingen) Realisatie t/m periode 8 (excl. verplichtingen) Prognose (budget + afwijkingen) Afwijking Totaal Lasten N Totaal Baten V Saldo van baten en lasten voor bestemming N Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Saldo van baten en lasten na bestemming N Voordeel (V) / Nadeel (N) Toelichting op de financiële afwijkingen Het beleidsproduct wordt met overschreden. De belangrijkste overschrijdingen worden hier toegelicht. Voor de uitvoering van maaiwerk in particuliere watergangen in het stedelijk gebied (binnen de bebouwde kom) bedraagt de overschrijding Dit bedrag is het saldo van extra lasten en extra baten. De prognose is gebaseerd op de volume- en prijsontwikkelingen. In 2014 is het volume incidenteel hoger omdat het maaien van particuliere watergangen dit jaar voor het eerst wordt uitgevoerd. Structureel worden de kosten hoger geraamd. Voor het al afgesloten project Inlaten Putten zijn nog aanvullende werkzaamheden noodzakelijk om de inlaten volledig werkzaam te maken, veilig te maken en aan de geldende ARBO-normen te voldoen. Hiervoor is een incidenteel budget benodigd van afgerond Verder zijn de kosten van de pilot 3Di, waarvoor in Burap 1 extra middelen beschikbaar zijn gesteld iets hoger ( ), omdat bleek dat over deze pilot BTW verschuldigd is. 21