Infectiepreventie WELKOM

Transcriptie

1 Infectiepreventie WELKOM 1

2 Infectiepreventie Als de ene hand de andere wast, worden beiden schoon Samenwerking voor infectiepreventie in de acute en chronische zorg Thomas Snoeij Katia Van Mele - Verpleegkundige infectiepreventie - Beleidsmedewerker ZorgSaam VZW

3 Infectiepreventie

4 Infectiepreventie Zorginspectie focus handhygiëne:

5 Infectiepreventie In Vlaanderen initiatieven waarbij Prezo de belangrijkste is PDCA - Niet verplicht - Niet gefinancierd - Wel betalend

6 Infectiepreventie Erkenningsnormen voor WZC KB 09/03/2014? (Sic.) Opstellen van een zorginfectiebeleid

7 Comité zorginfectiebeleid Infectiepreventie Een Zorginfectiebeleid Organisatie Kwaliteits coördinator Team infectie preventie Directie ZIB Referentie verpleegkun dige CRA Team zorginfectiebeleid Afdelingshoofd

8 Infectiepreventie Team zorginfectiebeleid Taken LOKAAL registreren van zorginfecties Manueel Elektronisch Verwerking Beheergroep antibiotica Opvolgen van het antibioticabeleid Opstellen lokaal formularium Actieplan

9 Infectiepreventie Comité zorginfectiebeleid Taken Viseren van het beleid Zicht op de activiteiten Adviezen Team infectiepreventie Gewogen risicoanalyses Rekening houdend met: beperkte middelen impact op de bewoner

10 Infectiepreventie Uitdagingen Ondersteuning vanuit acuut ziekenhuis door teams infectiepreventie: realiseerbaar? 100 acute ziekenhuizen 1500 RVT s en ROB s Regionaal interdisciplinair overleg Belangrijke rol van de CRA Niet te onderschatten problematiek van: competenties voor organisatie van zorginfectiebeleid onstabiele basis met te weinig verpleegkundigen Beschikbare middelen Prioriteit van infectiepreventie Vorming?

11 Infectiepreventie Uitdagingen Vorming Externe opleidingen (NVKVV, VBVK,..) Interne opleidingen op vraag (IDEWE, VZW vorm,..) Firma s Wordt gevraagd door de zorginspectie Inhoud?

12 Infectiepreventie Opportuniteiten Verdere integratie in het VIP - project Stabiele structuur brengt op Draaiboek infectiebeleid Schat aan informatie EN werkinstrumenten Inzicht verwerven voor de ziekenhuisverpleegkundige Eerste antwoord in het CZIB Uit te breiden in de toekomst? Transmurale samenwerking, gegevensuitwisseling en ondersteuning

13 Infectiepreventie Bronnen Rapport beheersing van zorginfecties in de RVT s en ROB s: ds/fpshealth_theme_file/verslag_nl.pdf NOSO-info 2017 Vol. XXI n 1 Interpretatie van de erkenningsvoorwaarden en normen voor woonzorgcentra PPT Rol van de CRA in de Woonzorgcentra Pr.dr. De lepeleire 2015 KB 09/03/2014 Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 21 september 2004 houdende vaststelling van de normen voor de bijzondere erkenning als rust- en verzorgingstehuis

14 Infectiepreventie Dank Dhr Eddy De Baets Dr. Anne-Marie Van den Abeele Apr. Charlotte Verfaillie Mevr. Sarah Michels WZC Sint-Jozef WZC Hof Ter Linden WZC Sint-Coleta VZW Zorg-Saam

15 ZORGINFECTIEBELEID

16 Vzw Zorg-Saam ZKJ Een groepering van 13 voorzieningen en 2 aanverwante voorzieningen Assenede Eeklo Zomergem Kaprijke Ursel Eke Sint-Denijs-Westrem Wachtebeke Grembergen Zeveneken Zwijndrecht Liedekerke Wetteren Aanverwant: Melle Hasselt

17 vzw Zorg-Saam ZKJ Capaciteit woongelegenheden waarvan in RVT 88 bedden voor kortverblijf 10 erkende dagverzorgingscentra 243 wooneenheden in GAW Zorgverlening door 350 VPK en 650 ZK samen met diverse andere disciplines

18 Focus op ZIB Uitgangspunt: woonleefomgeving Hoe kunnen we deskundig omgaan met richtlijnen zonder al te veel impact op het woonleef-gebeuren?

19 Structuur vzw op vlak van ZIB Doelstelling: Structuur aanreiken met een aantal minimale verwachtingen Referentenwerking Kennis lokaal verhogen door centraal aanbod Lokale ondersteuning door centraal beleid

20 Structuur vzw op vlak van ZIB Kerngroep ZIB: 2 zorgverantwoordelijken zorgteam CU: beleidsmedewerker en beleidsverantwoordelijke ouderenzorg 4x per jaar vergaderen beleidsvoorbereidend en adviserend Opmaken van procedures / protocollen / vormingspakketten Aanwezigheid van expert ziekenhuishygiënist AZ Sint-Lucas

21 Structuur vzw op vlak van ZIB Werkgroep ZIB: van elke voorziening een afvaardiging nl. een referent ZIB = verpleegkundige gezamenlijke opleiding NVKVV 2011 elke nieuwe referent volgt tevens een opleiding 2x per jaar vergaderen doel: informeren, ondersteunen en vormen van de referenten

22 Structuur vzw op vlak van ZIB Werkgroep Zorg / Stuurgroep alg. directies alle zorgverantwoordelijken / alle directeurs procedures / protocollen worden voorgelegd ter goedkeuring

23 Samenwerkingsovereenkomst AZ Sint-Lucas reeds jaren mooie samenwerking Deelname van ziekenhuishygiënist aan kerngroep / werkgroep Opstart: elke kerngroep / zeer frequent op werkgroep Nu: op vraag Vormingsaanbod voor referenten Vraagstelling bij problemen Recent: scabiës outbreak en henna tattoos

24 Structuur ZIB in de WZC Momenteel: Geen gelijklopende structuur Elke voorziening maakt eigen interne afspraken Toekomst: Uniformiteit? Wettelijk kader? Financiering door de overheid?

25 Projecten Procedure Handhygiëne Vormingspakket moet 2-jaarlijks aan alle medewerkers gegeven worden Procedure PBM Vorming PBM door ziekenhuishygiënist AZ Sint-Lucas Procedure persoonlijke hygiëne Procedure preventie prikaccidenten FO referent ZIB Zorginfectiebeleidsplan CPE Huisdierenbeleid Structuurindicatoren Schema MDRO Standaardisatie product voor reinigen en desinfectie bij MDRO

26

27

28 Diversen Casuïstiek Vrijwilligers en handhygiëne: Vormingspakket Gebruik en kwaliteitseisen van handschoenen Niet-steriele handschoenen zijn vervaardigd uit stretchvinyl, zijn poedervrij en beantwoorden aan de norm EN Voor medewerkers met een huidallergie kunnen handschoenen op basis van nitril gebruikt worden. Gebruik kan enkel op basis van een attest opgemaakt door een dermatoloog en na validatie door de arbeidsgeneesheer.

29 Diversen Handdroogblazer op afdelingsniveau Advies om dit niet te plaatsen op basis van literatuuronderzoek Gebruik nagellak Isolatieschorten Kwaliteitseisen opgesteld voor leverancier Hygiënisch gebruik van mobiele technologie Scabiës Recente outbreak Lokale ondersteuning en begeleiding door centraal beleid in samenspraak met OST

30 Boordtabel Enerzijds verplichte registraties voor VAZG o.a. decubitus, valincidenten, medicatiegebruik, VZP, griepvaccinatie Anderzijds eigen registratie op vlak van ZIB: Interne afspraak: We registreren alle BRMO s : MRSA, CPE, Clostridium, ESBL, VRE Deze opsomming is niet limitatief! We registreren ook scabiës. registratie via het EZD wordt mogelijk gemaakt

31 Structuur ZIB in Kan. Triest te Werkgroep ZIB Kan.Triest Melle Afvaardiging van elke verpleegafdeling + CRA + zorgverantwoordelijke 4 maal per jaar overleg Doel: bespreken procedures - afspraken rond implementatie voorbereiding interne vormingen oa. handhygiëne, preventie prikaccidenten, PBM,verder uitwerken zorginfectiebeleidsplan,

32 Belang van borging Ondanks alle goede voornemens, uitgebouwde structuren, middelen, procedures, vormingen,. Ondervinden referenten weerstand Gebruik van handalcogel niet in elke voorziening even ingeburgerd Artsen niet altijd even meewerkend Niet alle referenten even veel mogelijkheden Nog onvoldoende zicht op compliance van handhygiëne Nog onvoldoende overlegstructuren in de WZC Inzetten op borging Audits?

33

34 Vragen????

35 ZORGINFECTIES EN ANTIMICROBIEEL GEBRUIK IN BELGISCHE ZORGINSTELLINGEN Latour K Avondsymposium «Infectiepreventie in de ouderenzorg: een update» 19/09/2018, AZ Sint-Lucas Gent

36 Inhoud Zorginfecties en antimicrobieel gebruik in Belgische zorginstellingen Wa(t)blieft? Waarom opvolgen? Hoe surveilleren? Hoeveel? Wat nu? Woonzorgcentra Psychiatrische instellingen Acute ziekenhuizen

37 Wa(t)blieft? Zorginfecties Zorggerelateerde infecties Healthcare-associated infections Zorginfecties Nosocomiale infecties Ziekenhuisinfecties Zorginfecties zijn infecties die een patiënt of bewoner oploopt tijdens zijn verzorgingsproces, zowel in ziekenhuizen, woonzorgcentra, als in de thuiszorg. Hoewel niet alle zorginfecties te voorkomen zijn, kan een belangrijk deel ervan worden vermeden dankzij aangepaste maatregelen. Bron: Agentschap Zorg en Gezondheid

38 Wa(t)blieft? Opname in zorginstelling + 24u - 24u + 48u Uitzonderingen: o.a. Clostridium difficile infecties, postoperatieve wondinfecties

39 Wa(t)blieft? Antimicrobiële middelen Antimycotica of antifungale middelen (tegen schimmels) Antiparasitaire middelen (tegen parasieten) Antibiotica (tegen bacteriën) Antimicrobiële middelen Antimycobacteriële middelen (behandeling van tuberculose) Antivirale middelen (tegen virussen) Antiseptica/ desinfecterende middelen

40 Waarom? Antimicrobiële resistentie MRSA VRE ESBL+ & co CPE+ De meest voorkomende MDRO = de ESKAPE(E) bacteriën Enterococcus faecium Staphylococcus aureus Klebsiella pneumoniae Acinetobacter baumannii Pseudomonas aeruginosa Enterobacter species + Escherichia coli

41 Waarom? Antimicrobiële resistentie Gram-positieve bacteriën Gram-negatieve bacteriën MRSA Enterococcus faecium Staphylococcus aureus ESBL+ CPE+ Klebsiella pneumoniae VRE Acinetobacter baumannii Pseudomonas aeruginosa & co Enterobacter species + Escherichia coli

42 Waarom? Antimicrobiële resistentie Huidbacteriën Darmbacteriën MRSA Dekoloniseerbaar ESBL+ CPE+ Niet dekoloniseerbaar VRE Opgelet bij contact met urine & stoelgang! & co Plasmidaire overdracht

43 Waarom? Antimicrobiële resistentie colistine-r R\ infecties met Enterobacteriaceae: β-lactam antibiotica Maar: ontstaan van beta-lactam-resistentie door productie van enzymen: = extended spectrum β-lactamasen (ESBL) Resistent: penicillines en cefalosporines (cefotaxime, ceftriaxone, ceftazidime) R\ ESBL-infecties: carbapenem antibiotica Maar: ontstaan van carbapenemresistentie door productie van enzymen: = carbapenemasen (CPE) Multiresistent: carbapenems, beta-lactams, cefalosporines, temocilline, aminoglycosiden (soms nog gentamicine-s), chinolonen, co-trimoxazole

44 % MRSA dragerschap in WZC Incidentie van nosocomiale MRSA in ziekenhuizen Waarom? Antimicrobiële resistentie 20 4, ,5 3 2,5 2 1,5 1 0, WZC (1997) 5 % MRSA 24 WZC (2000) 5 % MRSA 60 WZC (2005) 19 % MRSA 60 WZC (2011) 12 % MRSA 29 WZC (2015) 9%

45 Waarom? Antimicrobiële resistentie

46 Hoe? Surveillance van zorginfecties en antimicrobieel gebruik In ziekenhuizen

47 Hoe? Surveillance van zorginfecties en antimicrobieel gebruik In woonzorgcentra (chronisch zorginstellingen) Puntprevalentiestudie (PPS) Zorginfecties Systemisch antimicrobieel gebruik Europees project sinds 2009 (ECDC) Healthcare-associated infections and Antimicrobial use in European Long-Term care facilities (HALT)

48 Hoe? Surveillance van zorginfecties en antimicrobieel gebruik HALT-3 HALT-3 PSY(chiatrie) Waar BE en EU BE BE en EU ECDC PPS in acute ziekenhuizen Studieperiode in BE Duur van de studie Wie? September- November 2016 Oktober- November 2017 Bij voorkeur dataverzameling op één enkele dag (indien grote instelling meerdere opeenvolgende dagen) Alle bewoners aanwezig om 8u s morgens en verblijvend in de instelling Alle opgenomen patiënten aanwezig om 8u s morgens (excl. kinderafdeling) September- November afdeling op 1 dag afwerken (max. 3 weken) Alle opgenomen patiënten aanwezig om 8u s morgens

49 Hoe? Antimicrobiële behandelingen Inclusie Systemisch (oraal, intraveneus, intramusculair, subcutaan, rectaal of per inhalatie) toediening van Antibiotica Antimycotica of antifungale middelen Antiparasitaire middelen Antimycobacteriële middelen Exclusie: antivirale middelen, antibiotica voor lokaal gebruik, antiseptica/desinfecterende middelen

50 Hoe? Zorginfecties Actieve infecties! Tekens/symptomen van een infectie aanwezig op de dag van de studie OF tekens/symptomen aanwezig in het verleden bij een resident die nog steeds onder antimicrobiële behandeling staat voor diezelfde infectie op de dag van de studie Enkel infecties die nog niet aanwezig of in incubatie waren bij opname of heropname in de instelling (48u-regel) Enkel acute of verergerende symptomen, die niet gelinkt zijn aan een eventuele niet-infectieuze oorzaak

51 Hoe? Zorginfecties Stone MD, Ashraf MS, Calder J, et al. (2012) Surveillance definitions of infections in long-term care facilites: Revisiting the McGeer criteria. Infect Control Hosp Epidemiol. 10:

52 Hoeveel? Deelname HALT-3 HALT-3 PSY ECDC PPS Deelname 165 LTCFs, waaronder 158 WZC s bewoners 13 PAAZ & 23 PSY ziekenhuizen patiënten 47 sites patiënten 56% >85 jaar Gem jaar 53.8% 65 jaar Gem jaar 26% mannen 55% mannen 45% mannen

53 Hoeveel? Prevalentie van zorginfecties & AM gebruik HALT-3 HALT-3 PSY ECDC PPS Prevalentie zorginfecties (alle zorginstellingen) Prevalentie zorginfecties (eigen instelling) # zorginfecties (eigen instelling) 4.5% 3.4% - 3.5% 2.5% 7.3% / 8.6% 557 (77%) 136 (77%) 911 (100%) Prevalentie AM gebruik 5.5% 3.6% 28.1% / 29.6% # AM middelen AM = antimicrobieel; ECDC PPS = alle patiënten versus patiënten 65 jaar

54 Hoeveel? Prevalentie van zorginfecties in WZC s BE BE EU BE EU Prevalentie van residenten met minstens één infectie (%) Prevalentie van residenten met minstens één antimicrobieel middel (%)

55 Hoeveel? Zorginfecties in WZC s 16% 3% 3% 2% 2% 43% 31% Urineweginfecties Luchtweginfecties Huidinfecties Oog-, oor-, neus-, mondinfecties Gastro-intestinale infecties Postoperatieve wondinfecties Bloedstroominfecties Onverklaarbare koorts Zorginfecties in WZC's (n=557)

56 Hoeveel? Zorginfecties in WZC s Luchtweginfecties (LWI) 43% Verkoudheid/faryngitis 44% Griep 2% Pneumonie 5% Andere lage LWI 50% Urineweginfecties (UWI) 31% Bevestigde UWI* 58% Vermoedelijke UWI** 42% Huidinfecties 16% Cellulitis/weke delen/wondinfecties 80% Schimmelinfecties 16% Herpes simplex of zoster 4% Scabies 0% * Bevestigde UWI: voldoende tekens/symptomen (t/s) van een UWI & een positief urinecultuur ** Vermoedelijke UWI: voldoende t/s van een UWI, maar negatief urinecultuur, resultaat onbekend of geen urinestaal afgenomen

57 Hoeveel? Zorginfecties in WZC s Infecties van oog, oor, neus, mond 3% Conjunctivitis 68% Oorinfecties 0% Sinusitis 0% Orale candidiase 32% Gastro-intestinale infecties 3% Gastroenteritis 100% Clostridium difficile infectie 0% * Bevestigde UWI: voldoende tekens/symptomen (t/s) van een UWI & een positief urinecultuur ** Vermoedelijke UWI: voldoende t/s van een UWI, maar negatief urinecultuur, resultaat onbekend of geen urinestaal afgenomen

58 Hoeveel? Zorginfecties in WZC s versus PSY Urineweginfecties 3% 0% 3% 3% 3% 2% 2% Luchtweginfecties Huidinfecties 7% 14% 16% 31% Oog-, oor-, neus-, mondinfecties Gastro-intestinale infecties 28% 43% Postoperatieve wondinfecties Bloedstroominfecties 43% Zorginfecties in WZC's (n=557) Onverklaarbare koorts Zorginfecties in PSY ZH'en (n=136)

59 Hoeveel? Zorginfecties in acute ziekenhuizen 11% 10% Alle patiënten (n=911 infecties) 4% 6% 21% Urineweginfecties Pneumonie/lage LWI Infectie van huid/weke delen Postoperatieve wondinfecties Gastro-intestinale infecties 9% 4% 11% 65 jaar (n=582 infecties) 5% 25% 17% 27% Bloedstroominfecties Systemische infecties 14% 28% 4% Andere 4%

60 Hoeveel? AM gebruik in WZC s versus PSY WZC s (n=158) PSY ZH en (n=32) # antimicrobiële middelen Toedieningswijze (%) Oraal Parenteraal Type behandeling (%) Profylactisch Therapeutisch J01 antibacteriële middelen voor systemisch gebruik (%)

61 Hoeveel? AM gebruik in WZC s versus PSY Indicatie indien profylactisch (%) Urinewegen Luchtwegen Huid of wonde Indicatie indien therapeutisch (%) Luchtwegen Urinewegen Huid of wond WZC s (n=158) PSY ZH en (n=32) % 28%

62 Hoeveel? AM gebruik in WZC s J01 'antibacteriële middelen voor systemisch gebruik' in WZC (n=874) 2% 0% J01A Tetracyclines J01B Amphenicols 41% 27% J01C Bèta-lactams, penicillines J01D Overige bèta-lactams J01E Sulfonamiden en trimethoprim 10% 2% 2% J01F Macroliden, lincosamiden, streptograminen J01G Aminoglycosiden J01M Chinolonen 0% 16% 0% J01R Combinatie van antibacteriële middelen J01X Overige antibacteriële middelen

63 Hoeveel? AM gebruik in WZC s versus PSY 2% 0% J01A Tetracyclines J01B Amphenicols J01C Bèta-lactams, penicillines J01 'antibacteriële middelen voor systemisch gebruik' in PSY ZH'en (n=162) 0% 15% 14% 0% 41% 0% 16% 27% 0% 2% 2% 10% J01D Overige bèta-lactams J01E Sulfonamiden en trimethoprim J01F Macroliden, lincosamiden, streptograminen J01G Aminoglycosiden J01M Chinolonen 0% J01R Combinatie van antibacteriële middelen J01X Overige antibacteriële middelen 11% 11% 5% 2% 42%

64 Hoeveel? AM gebruik in acute ziekenhuizen J01 antibacteriële middelen voor systemisch gebruik (90%) Alle patiënten (n=3842 AB) 65 jaar (n=2098 AB) J01A Tetracyclines J01B Amphenicols J01C Bèta-lactams, penicillines J01D Overige bèta-lactams J01E Sulfonamiden en trimethoprim J01F Macroliden, lincosamiden, streptograminen J01G Aminoglycosiden J01M Chinolonen J01R Combinatie antibacteriële middelen J01X Overige antibacteriële middelen

65 Wat nu? Infecties (en antibioticagebruik) opvolgen in de tijd Acties ondernemen als de evolutie slecht is WZC s of afdelingen onderling vergelijken Afdeling A Afdeling B Aantal bewoners Doorligwonden 7 3 Urinekatheters 6 2 Vaatkatheters 1 0 Urinewegeninfecties 2 5 Luchtwegeninfectie 1 1

66 Wat nu? Beleidsplan uitwerken Afdeling B: Urineweginfecties: 5/100 7/100 14/100 Vragen: -Toename zorgzwaarte afdelingspopulatie? -Meer urinekathetergebruik? -Pertinentie kathetergebruik? -Vochttoediening, voedingstoestand? -Handhygiëne? -Verkeerde techniek voor katheterisatie? Veranderen van katheter? -Gebrek aan toiletbezoek? Aan mobilisatie? -Onderhoud materiaal? -Verkeerde techniek bij ledigen van urinezak? Ontkoppelen? -Gebruik van urinezak zonder terugvloeiklep? Gesloten circuit? -Intiem toilet,..

67 VRAGEN? ONZE OPRECHTE DANK AAN ALLE DEELNEMENDE ZORGINSTELLINGEN! Contact:

68 Infectiepreventie 68

69 INFECTIEZIEKTEN IN HET WZC EUROPEES I-4-1 HEALTH PROJECT Caroline Broucke en Hanna Masson Afdeling Preventie

70 INHOUD 1. INFECTIEZIEKTEN IN HET WZC > Voorstelling Agentschap Zorg en Gezondheid > Meldingsplichtige infectieziekten > Enkele infectieziekten uitgelicht: Norovirus uitbraak Griep uitbraak Zorginfecties MDRO 2. Europees I-4-1 Health project Agentschap Zorg en Gezondheid 70

71 1. INFECTIEZIEKTEN IN WOONZORGCENTRA Agentschap Zorg en Gezondheid 71

72 AGENTSCHAP ZORG EN GEZONDHEID Agentschap Zorg en Gezondheid 72

73 TEAM INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING EN VACCINATIE > Infectieziektebestrijding > Vaccinatie > Outbreaksupportteam (OST) Agentschap Zorg en Gezondheid 73

74 MELDINGSPLICHTIGE INFECTIEZIEKTEN > Sinds 1 januari 2017 nieuwe lijst meldingsplichtige infectieziekten (MB 18 juli 2016) Agentschap Zorg en Gezondheid 74

75 ENKELE INFECTIEZIEKTEN UITGELICHT Agentschap Zorg en Gezondheid 75

76 NOROVIRUS UITBRAAK

77 NOROVIRUS > Klein RNA virus > Besmettingsweg: mens op mens via handen, besmet voedsel, besmette voorwerpen (WC bril, deurklinken ) > Gastro-intestinale klachten: Braken Diarree Misselijkheid Koorts Hoofdpijn Buikpijn of buikkramp > Incubatieperiode: 1-3 dagen (meestal acuut begin na 12-48u) > Risicogroep: Ouderen en kinderen: risico dehydratatie door braken / diarree > Besmettelijke periode: virusuitscheiding tot 3 weken na herstel Agentschap Zorg en Gezondheid 77

78 NOROVIRUS UITBRAAK IN WZC: WAT TE DOEN? Bij vermoeden norovirus uitbraak (>2 gevallen van gastro-enteritis / VTI): advies Zorg en Gezondheid > Outbreakmanagementteam samenstellen (CRA, hoofdvpk, directie ) > Informeren / instrueren personeel, bewoners, bezoek > Stop tijdelijk gemeenschappelijke activiteiten > Overzicht aantal zieken (bewoners/personeel), start en einde klachten, betrokken afdeling(en) > Personeel die ziek wordt tijdens werk, naar huis tot 48u na stop klachten. Terugkomst: werken op uitbraakafdeling > Communicatie tussen instellingen Agentschap Zorg en Gezondheid 78

79 > Aanvullende maatregelen: Zieke bewoners blijven op kamer Voorkeur apart sanitair. Indien gemeenschappelijk sanitair: scheiding zieke en niet-zieke bewoners + opdrijven reinigen / desinfectie Bewonergebonden materiaal (bedpan, urinaal, wasbekken ) Cohorteren personeel Tot 48u na stoppen klachten laatste geval Evt. opnamestop > Handhygiëne: Handschoenen bij contact met zieke-bewoner Na uittrekken handschoenen, handhygiëne toepassen Agentschap Zorg en Gezondheid 79

80 > (Wegwerp) beschermschort: Voorkomen contamineren werkkledij > Mond-neusmasker Wanneer gebraakt in ruimte < 1u geleden Doorspoelen van toilet (indien dit niet gebeurd met gesloten deksel) Verschonen bevuild linnen (braaksel, feces) > Reinigen en desinfecteren: Kamers zieken: laatste poetsplanning Dagelijks reinigen en desinfecteren Aandacht high-touch punten Minimum 1 propere doek / kamer Na uitbraak: wegwerpen van overgebleven materiaal (toiletpapier, handschoenen ) Agentschap Zorg en Gezondheid 80

81 GRIEP UITBRAAK Agentschap Zorg en Gezondheid 81

82 INFLUENZAVIRUS > types jaarlijks circulatie ander type (meestal meer dan 1) > Besmettingsweg: virus in keel, neus en luchtwegen. Besmetting door hoesten, niezen, praten; ook via handen en besmette voorwerpen. > Symptomen: Droge hoest Hoofdpijn Keelpijn Koorts Koude rillingen Spierpijn Moeheid > Incubatieperiode: 1-5 dagen > Besmettelijke periode: vanaf 1 dag voor tot 5-6 dagen na het begin van de symptomen Agentschap Zorg en Gezondheid 82

83 INFLUENZAVIRUS > Mogelijke complicaties: Pneumonie Bronchitis Sinusitis Otitis media Verergering van chronische aandoening Zeldzaam: encefalopathie, pericarditis, myocarditis, sterfte Agentschap Zorg en Gezondheid 83

84 INFLUENZAVIRUS > Vaccinatiegroepen: 65-plussers Verblijf in een instelling Zwangere vrouwen Chronisch zieken Werkzaam in de gezondheidssector Personen die samenleven met risicopersonen > Wanneer kan ik griep krijgen? Jaarlijks tijdens de griepepidemie In België meestal tussen december en april Agentschap Zorg en Gezondheid 84

85 INFLUENZAVIRUS > Waarom laat ik me best vaccineren? Griepvaccin = beste manier om griep te vermijden Bescherm jezelf en kwetsbare bewoners Vaccineren gezondheidswerker kan ziekte / sterfte bij ouderen WZC/ZH/thuiszorg vermijden. Efficiënter dan het vaccineren van ouderen zelf % van gezonde jonge volwassenen milde klachten maar kunnen griepvirus wel overdragen! Griep besmettelijk 1 dag voor start klachten. > Waarom laat ik me best jaarlijks vaccineren? Circulerende griepvirussen kunnen jaarlijks veranderen Verkregen immuniteit neemt na vaccinatie na 6 maanden af en biedt dus geen bescherming meer Agentschap Zorg en Gezondheid 85

86 INFLUENZAVIRUS > Aandachtspunten: Jaarlijks 5 10% van de bevolking besmet met het virus Gezondheidswerkers: jaarlijkse kans op besmetting griep = 25% Vaccin = 70% efficiënt bij gezonde jonge volwassenen Vaccin minder efficiënt bij ouderen en personen met verminderde immuniteit Vaccinatie van gezondheidswerkers = effectief in beschermen van ouderen in (chronische) zorginstellingen / thuiszorg Doelstelling Vlaamse overheid tegen 2020: vaccinatiegraad voor griep bij gezondheidswerkers = 80% Agentschap Zorg en Gezondheid 86

87 INFLUENZA UITBRAAK IN WZC: WAT TE DOEN? Bij vermoeden griep uitbraak > Outbreakmanagementteam samenstellen (CRA, hoofdvpk, directie ) > Labodetectie van de eerste gevallen > Informeren / instrueren personeel, bewoners, bezoek > Stop tijdelijk gemeenschappelijke activiteiten > Overzicht aantal zieken (bewoners / personeel), start en einde klachten, gevaccineerd/niet-gevaccineerd, betrokken afdeling(en) > Personeel die ziek wordt tijdens werk, naar huis tot genezing. Bij terugkomst: werken op uitbraakafdeling > Communicatie tussen instellingen Agentschap Zorg en Gezondheid 87

88 INFLUENZA UITBRAAK IN WZC: WAT TE DOEN? > Aanvullende maatregelen: Zieke bewoners blijven op kamer tot na genezing (buiten kamer: mondneusmasker) Cohorteren personeel Evt. opnamestop > Handhygiëne: Handschoenen bij contact met zieke bewoner Na uittrekken handschoenen, handhygiëne toepassen > Goede nies- en hoesthygiëne > Mond-neusmasker bij betreden van kamer Agentschap Zorg en Gezondheid 88

89 INFLUENZA UITBRAAK IN WZC: WAT TE DOEN? > (Wegwerp) beschermschort: Voorkomen contamineren werkkledij > Reinigen en desinfecteren: Kamers zieken: laatste poetsplanning Dagelijks reinigen en desinfecteren Aandacht high-touch punten Minimum 1 propere doek / kamer > Overleg voor: Evt. antiviraal middel zieke bewoners Evt. postexposure profylaxe Evt. vaccinatie niet-gevaccineerde bewoners en personeelsleden indien uitbraak blijft aanhouden Agentschap Zorg en Gezondheid 89

90 ZORGINFECTIES MULTIDRUGRESISTENTE ORGANISMEN (MDRO) Agentschap Zorg en Gezondheid 90

91 ZORGINFECTIES MET MDRO > Multidrugresistentie = ongevoeligheid aan minstens 1 antimicrobieel middel binnen 3 of meer antimicrobiële categorieën > Verwekker: diverse micro-organismen > Meldingsplicht uitbraken met zorginfecties door MDRO sinds 1 januari Agentschap Zorg en Gezondheid 91

92 ZORGINFECTIES UITGELICHT > Waarom melden? > Melden hulpvraag: In kaart brengen en opvolgen regionale clusters Gegevens verzamelen van MDRO karakteristieken Aanpassen van de regionale aanpak om overdracht tussen verschillende zorgsectoren te beperken b.v. screeningsbeleid aanpassen Inperken overdracht via patiëntencircuits tussen zorgsectoren b.v. ontwikkelen van transferdocument, transportdocument, Ontwikkelen van een gefundeerd, rationeel beleid door uitbraakbeheersing > Melden = hulpvraag = inschakelen Outbreaksupportteam (OST) Agentschap Zorg en Gezondheid 92

93 OUTBREAKSUPPORTTEAM (OST) > Ontstaan: Toename Carbapenemase Producerende Enterobacteriën (CPE) Protocolakkoord Nationaal Strategisch Plan voor de bestrijding van MDRO 30 september 2013 (Belgisch Staatsblad publicatie ) Agentschap Zorg en Gezondheid 93

94 > Samenstelling OST Betrokken zorginstelling (uitbraakbeheersingscel, outbreakmanagementteam ) Diensten infectieziektebestrijding gemeenschappen (Vlaanderen, Brussel, Wallonië) Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV-ISP) Nationale Referentiecentra (NRC) (type MDRO) Indien nodig externe experts Agentschap Zorg en Gezondheid 94

95 > Taken OST: Zorginstellingen ondersteuning en expertise geven teneinde de MDROuitbraak te beheersen door: Inzichtelijke ondersteuning (b.v. evidence based literatuur aanbieden) Sturing van instelling (b.v. adviezen formuleren) Interventie ter plaatse (b.v. plaatsbezoeken met eventuele staalafname) Handhaving (b.v. opleggen dwingende maatregel) (uitzonderlijk) Definitie uitbraak: Sudden increase in incidence of a defined microorganism compared to its usual presence in a certain healthcare setting Cunha CB, Cunha BA Pseudo-infections and pseudo-outbreaks; Hospital epidemiology and infection control 4th edition Ed. CG Mayhall. Pp Agentschap Zorg en Gezondheid 95

96 MELDINGEN UITBRAKEN 2017 Uitbraak Setting OST of team infectieziektebestrijding (TIZ) CA MRSA Ziekenhuis OST - Adviezen S. pyogenes Ziekenhuis OST - Overleg + adviezen VRE Ziekenhuis OST - Van overleg tot plaatsbezoeken Klebsiella oxytoca Ziekenhuis OST - Overleg + adviezen CPE Ziekenhuis Geen hulpvraag Enterobacter cloacae Ziekenhuis Geen hulpvraag CA MSSA Ziekenhuis Geen hulpvraag MRSA Ziekenhuis OST - Overleg + adviezen Norovirus Ziekenhuis + WZC TIZ - Overleg + adviezen Influenza Instelling voor kinderen en volwassenen met een beperking OST - Overleg, adviezen en plaatsbezoek Agentschap Zorg en Gezondheid 96

97 ANDERE TAKEN OST / WERKGROEP ZORGINFECTIES > Handhygiënecampagne 2017 WZC: Hier dragen we goede hygiëne op handen > Ontwikkelen werkinstrumenten / omzendbrieven: Transferdocument / transportdocument Omzendbrief MDRO in WZC, VRE alert, CA-MRSA > Ontwikkelen folders Folder OST en MDRO Patiëntenfolder CA-MRSA Agentschap Zorg en Gezondheid 97

98 HANDHYGIËNECAMPAGNE WZC 2017 > Affiches > Tafelstaander > Stickers > Instructiefilmpjes > E-learning tool > Evaluatie van de handhygiënecampagne overwegend positief leerpunten volgende campagne Agentschap Zorg en Gezondheid 98

99 AFFICHES Agentschap Zorg en Gezondheid 99

100 TRANSFERDOCUMENT Agentschap Zorg en Gezondheid 100

101 Agentschap Zorg en Gezondheid 101

102 Agentschap Zorg en Gezondheid 102

103 FOLDERS Agentschap Zorg en Gezondheid 103

104 2. EUROPEES I-4-1 HEALTH PROJECT Agentschap Zorg en Gezondheid 104

105 I-4-1-HEALTH Doelen: > Is een One Health project in de grensregio Vlaanderen-Nederland; > Richt zich op het meten en bestrijden van antibioticaresistentie bij mens en dier; > Overstijgt grenzen tussen landen, instellingen en sectoren; > Van januari 2017 tot december 2019 In beeld brengen van de aanwezigheid en verspreiding van antibiotica-resistente bacteriën in ziekenhuizen, WZC, kinderdagverblijven en de veehouderij in het grensgebied Vlaanderen-Nederland; Inzichtelijk maken van individu- en instellingsgebonden factoren die kunnen bijdragen aan het beheersen van antibioticaresistentie in zorginstellingen, kinderdagverblijven en de veehouderij. Netwerk tussen ziekenhuizen, publieke gezondheidsdiensten, kennisinstellingen en bedrijven aan beide landsgrenzen versterken.

106 I-4-1 HEALTH - METINGEN IN WZC > % dragers van multiresistente (darm)bacteriën (ESBL, CPE, VRE) in kaart brengen > Infectiepreventierisico s in kaart brengen IRIS: resultaten in visueel risicoprofiel en verbeterplot Metingen in het WZC: Vragenlijst per deelnemende bewoner (ABgebruik, zorgzwaarte ) Vragenlijst per deelnemende afdeling (handalcohol op point of care, handschoenen, vervaldatum bepaalde producten, bedpanspoeler, aanwezigheid lavabo s ) Peri-anale wisser ATP metingen (tillift, Wcbril, rond handgreep kast, verbandschaar, rond kraan lavabo, optrekhulp WC, oppervlak tafel ) direct resultaat Agentschap Zorg en Gezondheid 106

107 TENSLOTTE Agentschap Zorg en Gezondheid 107

108 WEBSITE : CIJFERS > Surveillance : maandelijkse publicatie meldingsplichtige IZ: Data doorsturen naar het wetenschappelijk instituut voor volksgezondheid (WIV-ISP), ECDC

109 WEBSITE : MAANDELIJKSE NIEUWSFLASH > Maandelijkse nieuwsflash: > Je kan je inschrijven via: 109

110 WEBSITE: TRIMESTRIËLE IZ BULLETIN > peer-reviewed medisch tijdschrift over IZbestrijding, online 4x/jaar : > Je kan je inschrijven via: 110

111 LINKS > Norovirus (richtlijn + advies uitbraak in WZC) > Griep > Algemeen richtlijnen infectieziekten Zorg en Gezondheid > Zorginfecties Agentschap Zorg en Gezondheid 111

112 BEDANKT!

113 Infectiepreventie Bedankt & tot volgend jaar! Save the date avondsymposium 18 september