HZO. Hollands Zelfonderzoek voor beroeps- en loopbaankeuze. HTS Report. Jeroen de Vries ID Datum

Transcriptie

1 HZO Hollands Zelfonderzoek voor beroeps- en loopbaankeuze HTS Report ID Datum Beroepenzoeker

2 2 / 16 INLEIDING De meeste mensen willen op twee manieren geholpen worden bij de keuze van hun beroep of loopbaan: zij willen zekerheid hebben dat zij de juiste keuze maken en zij willen voorkomen dat zij interessante mogelijkheden over het hoofd hebben gezien. Niets en niemand kan deze absolute zekerheid bieden. Er blijven altijd risico s bestaan. Verkeerde keuzes kunnen wel beperkt worden. Een manier om dat te doen is de resultaten van het Hollands Zelfonderzoek nader te bestuderen. Deze rapportage geeft informatie over de ideeën van John Holland over mensen en hun beroepskeuze. Het verduidelijkt de betekenis van uw persoonlijke code en legt uit hoe u met deze code geschikte beroepen kunt vinden en nieuwe loopbaanideeën kunt opdoen. Het doel van Hollands Zelfonderzoek is om u te laten nadenken over uzelf, uw beroepskeuzes en uw loopbaan. Als u de tijd neemt om deze rapportage aandachtig door te nemen en de oefeningen in te vullen, levert dit het beste resultaat op.

3 3 / 16 OVER MENSEN EN BEROEPEN Het Hollands Zelfonderzoek helpt mensen werkomgevingen en beroepen te vinden die het best aansluiten bij hun persoonlijkheid. Het wetenschappelijke model dat daarbij gebruikt wordt is het RIASOC-model van dr. John L. Holland. De basisideeën van dit RIASOC-model, waarop Hollands Zelfonderzoek is gebaseerd, worden in dit deel van de rapportage uitgelegd. Persoonlijkheidstypen Mensen kunnen volgens het RIASOC-model ingedeeld worden in zes verschillende groepen of persoonlijkheidstypen: het realistische, intellectuele, artistieke, sociale, ondernemende en conventionele type. Het realistische type Interesses Vaardigheden Waarden Eigenschappen Vermijdt Houdt van praktische, uitvoerende werkzaamheden, waarbij je werkt met de handen, met machines, gereedschap, materialen, planten en dieren. Heeft technisch inzicht en een praktische, handvaardige aanleg. Is vaak minder sterk in sociale vaardigheden. Hecht waarde aan financiële waardering voor lichamelijke inspanning en zichtbare resultaten, eerlijkheid en gezond verstand. Handig, eerlijk, open, authentiek, eigenwijs, bescheiden, materialistisch, nuchter, natuurlijk, vasthoudend, praktisch, terughoudend, spaarzaam, doortastend en lichamelijk sterk. Interactie met andere mensen. Het intellectuele type Interesses Vaardigheden Waarden Eigenschappen Vermijdt Houdt van onderzoekende, intellectuele werkzaamheden, waarbij onderwerpen onderzocht en geanalyseerd worden. Heeft een sterk analytische en wetenschappelijke aanleg. Is vaak minder sterk in sociale vaardigheden, overtuigen en leidinggeven. Hecht waarde aan kennis, leren en ontwikkelen, doelen bereiken en onafhankelijkheid. Analytisch, intelligent, sceptisch, voorzichtig, kritisch, nieuwsgierig, onafhankelijk, intellectueel, introvert, methodisch, bescheiden, pessimistisch, precies, weloverwogen, rationeel en gereserveerd. Verkoopactiviteiten of het overtuigen van anderen. Het artistieke type Interesses Vaardigheden Houdt van creatieve en artistieke werkzaamheden, waarbij creëren en expressie centraal staan. Heeft een rijke fantasie en artistieke aanleg zoals schrijven, muziek of kunst maken,

4 5 / 16 Eigenschappen Vermijdt Gezagsgetrouw, accuraat, consciëntieus, zorgvuldig, betrouwbaar, georganiseerd, voorzichtig, efficiënt, ingehouden, gedisciplineerd, ordelijk, volhardend, praktisch, zuinig en heeft een no-nonsense instelling. Werk dat duidelijke richtlijnen mist. Zelfbeoordeling: welk type past het meest bij u? Noteer hieronder welk type het best bij u past. Noteer ook uw tweede en derde keuze. Persoonlijke code Het invullen van het Hollands Zelfonderzoek levert een drielettercode op. Deze zogenaamde persoonlijke code geeft aan met welke drie persoonlijkheidstypen u de meeste overeenkomsten heeft. De types die niet in jouw code voorkomen passen het minste bij u. Zoek uw persoonlijke code op de volgende pagina's van deze rapportage en noteer deze hierboven. Vergelijk nu uw zelfbeoordeling met uw persoonlijke code. Zijn de drielettercodes verschillend of identiek? Beroepen Het RIASOC-model kan ook worden gebruikt om beroepen en functies in te delen. Met behulp van het model kun je beroepen en werkomgevingen indelen als typisch realistisch, intellectueel, artistiek, sociaal, ondernemend of conventioneel. Zo kan men net als bij persoonlijkheidstypes beroepen en werkomgevingen een drielettercode geven. Hoe meer de drielettercode van een beroep en van een persoon op elkaar lijken, hoe groter de kans dat het beroep bij die persoon past. Realistische werkomgeving Beloont Fysieke en praktische vaardigheden, machines, gereedschap en materialen gebruiken. Regels volgen en concrete resultaten behalen.

5 6 / 16 Waarden en stijl Activiteiten Beroepsgroepen Praktisch, productief en concreet, sterk en avontuurlijk. Fysiek en praktisch, machines, gereedschappen en materialen gebruiken. Bouw, handwerk, techniek, agrarisch en buitenwerk. Intellectuele werkomgeving Beloont Waarden en stijl Activiteiten Beroepsgroepen Analytische, technische en wetenschappelijke vaardigheden, schrijf- en/of mondelinge vaardigheden. Analyse van informatie om problemen te begrijpen en op te lossen, kennisverwerving en publiceren. Leren door te lezen, te studeren of te onderzoeken. Onderzoek doen, schrijven van wetenschappelijke artikelen, problemen oplossen en gebruik van kennis. Wetenschap en onderzoek. Artistieke werkomgeving Beloont Waarden en stijl Activiteiten Beroepsgroepen Creatieve vaardigheden en emotionele expressie. Creatieve verbeeldingskracht bij schrijven, kunst of muziek. Originele ideeën en esthetische waarden. Creatief werk in muziek, schrijven, toneel, beeldende kunst en vormgeving. Grafisch ontwerp, kunst, muziek, theater, schrijverschap. Sociale werkomgeving Beloont Waarden en stijl Activiteiten Beroepsgroepen Interpersoonlijke competenties, vaardigheden op het gebied van adviseren, verzorgen en onderwijzen. Empathie, menselijke waarden, sociale opstelling en vriendelijkheid. Zorg voor anderen. Diensten verlenen, onderwijzen, adviseren en verzorgen. Dienst- en hulpverlening, gezondheidszorg, welzijn, onderwijs en opleiding. Ondernemende werkomgeving Beloont Waarden en stijl Activiteiten Beroepsgroepen Vaardigheden op het gebied van overtuigen en leiden. Initiatief om financiële en materiële doelstellingen te behalen, dominantie en zelfvertrouwen. Op macht georiënteerd, verantwoordelijkheid. Verkopen, leidinggeven en anderen overtuigen om bepaalde doelen te behalen. Management, directie, handel, marketing, bestuur. Conventionele werkomgeving Geordend en systematisch werken.

6 9 / 16 SCOREPROFIEL De onderstaande tabel laat zien hoeveel keer u positief heeft geantwoord in ieder testonderdeel. De totaalscore onderaan laat uw score zien per persoonlijkheidstype. Onder de tabel ziet u een grafiek van uw scores. De hoogste scores zijn de persoonlijkheidstypes die het best bij u passen. R I A S O C Activiteiten Vaardigheden Beroepen Eigenschappen en waarden Totaalscore De onderstaande figuur toont een grafische weergave van uw scoreprofiel. Bekijk nu de vorm van uw profiel. Is het vlak of heeft het juist toppen en dalen? Een duidelijke top in uw profiel wijst op een persoonlijkheidstype dat goed bij uw interesses, vaardigheden en eigenschappen past. Meerdere toppen en dalen wijzen erop dat u een duidelijke voorkeur heeft voor enkele persoonlijkheidstypes, en duidelijk minder voorkeur voor andere types.

7 10 / 16 De vuistregel voor het vaststellen van een duidelijk verschil tussen scores op twee persoonlijkheidstypes is dat het puntenverschil minstens 8 moet zijn. Heeft geen toppen en dalen maar een vlakke lijn? Een vlak profiel wil zeggen dat uw interesses, vaardigheden en eigenschappen niet duidelijk bij een of enkele persoonlijkheidstypen onder te brengen zijn. Dit kan aan verschillende dingen liggen. Soms komt er een vlak profiel uit wanneer u de test invult zonder u echt af te vragen wat u goed kunt en wat u echt interesseert of aanspreekt. Misschien heeft u de test te snel ingevuld. Zeker als de lijn in de grafiek vrij laag is, kan het ook zijn dat u nog niet zo n goed beeld van uzelf heeft. Een vlak profiel kan er ook op wijzen dat u een persoon bent met meerdere talenten en interesses. Zeker als er sprake is van een hoge lijn zal dat het geval zijn. Kijk nog eens naar uw scoreprofiel. De drie hoofdletters met de hoogste waarde vormen samen uw persoonlijke code: A I S (36) (35) (30) Vergelijk de drie beginletters van de types met de korte beschrijvingen op de vorige pagina s. Zijn deze beschrijvingen inderdaad typerend voor u? Kunt u uzelf hierin herkennen?

8 11 / 16 BEROEPENZOEKER Hollands Zelfonderzoek nodigt uit om over beroepen na te denken als werkomgevingen die voor bepaalde persoonlijkheidstypen het meest uitnodigend en passend zijn. Over het algemeen geldt dat mensen die werk doen dat bij hun persoonlijkheidstype past, de meeste voldoening, waardering en succes ervaren. Met Hollands Zelfonderzoek kunt u die beroepen en functies vinden die het best aansluiten bij uw persoonlijkheid, vaardigheden, interesses en waarden. Als u bijvoorbeeld een sociaal type bent, komt u het beste tot uw recht in een sociale werkomgeving. In een sociale werkomgeving gaat het om die activiteiten, waarden, vaardigheden en zelfbeelden die u heeft of prefereert. Voor een realistisch beroep heeft u bijvoorbeeld misschien te weinig praktische vaardigheden. Hollands Zelfonderzoek bevat een beroepenlijst met ongeveer 1500 beroepen. Aan al deze beroepen zijn drielettercodes toegekend, die deze beroepen het beste typeren. Hieronder vindt u een lijst met de beroepen die het beste passen bij uw persoonlijke code. Achter de beroepen kunt u aankruisen welke beroepen u aanspreken. Code Opleiding Niveau Interesse? AIS Dichter hbo+ AIS Filoloog hbo+ AIS Germanist hbo+ AIS Journalist (kranten) hbo+ AIS Kunsthistoricus hbo+ AIS Theaterwetenschapper hbo+ ASI Kunstschilder hbo+ ASI Muziekdocent hbo+ ASI Radiojournalist hbo+ ASI Scenarioschrijver hbo+ ASI Schrijver hbo+ ASI Radiojournalist mbo- IAS Antropoloog hbo+ IAS Bioloog hbo+ IAS Filosoof hbo+ IAS Psycholoog (onderzoek) hbo+ IAS Religiewetenschapper hbo+ IAS Taal- en literatuurwetenschapper hbo+ IAS Theoloog hbo+ ISA Adviseur instellingen sociaal-cultureel werk hbo+ ISA Audiotolk hbo+ ISA Etnoloog hbo+ ISA Internist hbo+ ISA Psychiater hbo+ ISA Sociaal wetenschapper hbo+ ISA Socioloog hbo+ SAI Docent Arabisch hbo+

9 13 / 16 SIA Klinisch psycholoog hbo+ SIA Loopbaanadviseur hbo+ SIA Plastisch chirurg hbo+ SIA Psycholoog hbo+ SIA Schoolarts hbo+ SIA Schoolpsycholoog hbo+ SIA Seksuoloog hbo+ SIA Sinoloog hbo+ SIA Sociotherapeut hbo+ SIA Alternatieve geneeskundige mbo- Meest aansprekende beroepen Kijk nu nog eens naar de beroepen die u heeft aangekruist en schrijf hieronder de beroepen op die u het meest aanspreken:

10 14 / 16 CHECKLIST BIJ BEROEPSKEUZE Vul nu voor elk beroep de volgende checklist in. De beroepen met de meeste ja s geven de beste mogelijkheden. Als u moeite heeft om de vragen te beantwoorden, zoek dan eerst meer informatie over het beroep. 1 Ik heb de nodige kennis en vaardigheden om dit werk te doen. 2 Ik kan de nodige kennis en vaardigheden leren om dit werk te doen. 3 Ik kan de benodigde opleiding betalen. 4 Ik weet hoe mensen in dit beroep leven en werken. Dat is voor mij een prettige levenswijze. 5 Ik zie mezelf dit werk met plezier doen voor meerdere jaren. 6 Mijn collega s, vrienden en familieleden zien mij wel slagen in dit beroep. 7 Ik ben lichamelijk in staat dit beroep uit te voeren (denk aan dyslexie, kleurenblindheid, rugproblemen of andere beperkingen). Ja Deels Nee Onderzoek de opleidingseisen en opleidingsmogelijkheden voor de beroepen die u aanspreken. Het kan gaan om een opleiding, training of cursus. Heeft u de benodigde vooropleiding? Waar kunt u de opleiding volgen? Is het financieel haalbaar? Is dit realistisch, als u rekening houdt met uw opleidingsniveau, leeftijd en gezinssituatie? Ga ook na of u lichamelijk in staat bent de beroepen die nu op je lijst staan uit te oefenen. Voor sommige beroepen zijn bijvoorbeeld dyslexie, kleurenblindheid, slechtziendheid, rugproblemen of andere beperkingen een probleem. Noteer hier de opleidingen of cursussen die u heeft gevonden:

11 15 / 16 VERVOLGSTAPPEN Bespreek uw persoonlijke code en de gevonden beroepen met vrienden, collega s of familieleden. Vraag hun mening over hoe zij u zien: wat voor type bent u? Wat denken zij van uw talenten en beroepsmogelijkheden? Hoe past dit bij het beeld dat u van uzelf heeft en dat uit deze test naar voren komt? Wat is hun mening over de beroepen die u aanspreken? Vraag door op wat zij zeggen (wat, waarom) en schrijf alles op. Vul in: persoon Y ziet mij als X, omdat Zoek meer informatie over de geselecteerde beroepen. Dit kunt u doen door: het raadplegen van beroepengidsen (bibliotheek), tijdschriften, kranten, boeken, of internet (carriere- en vacaturesites), het bezoeken van banenmarkten, hulp of advies vragen van een loopbaanbegeleider, personeelsadviseur of andere deskundige, het voeren van netwerkgesprekken met mensen die het werk doen waarin u geïnteresseerd bent. Vraag hoe hun dag eruit ziet, welke opleiding of loopbaanpad zij hebben gevolgd, een meeloopdag organiseren, vrijwilligerswerk, bestuurswerk bij een vereniging. Noteer hier de acties die u gaat doen om meer informatie te krijgen: Onthoud: het is niet mogelijk om één exacte functie uit dit onderzoek te verkrijgen, maar het biedt u wel een duidelijke focus op de mogelijkheden.