Studente diervoeding. Yvonne van der Meer. In dit nummer o.a. Voor medewerkers in de diervoederindustrie. Eigen invulling CAO diervoeder

Transcriptie

1 Voor medewerkers in de diervoederindustrie nummer 24 jaargang 8 maart 2010 Yvonne van der Meer Studente diervoeding In dit nummer o.a. 2 Eigen invulling CAO diervoeder 4 Arbeidsinspectie over stof & geluid 6 Het beroep Yvonne van der Meer 8 Column Bert Staal bestuurslid PDV

2 We wijken niet af, maar bouwen ons eigen salarisgebouw Petfoodbedrijf Vobra valt onder CAO diervoeder Onderdeel zijn van een CAO waar je slechts deels mee te maken hebt. Hoe werkt dat? Frank van Zutphen van petfoodbedrijf Vobra vertelt hoe zijn bedrijf omgaat met de soms slecht aansluitende CAO voor de Graanbe- en verwerkende bedrijven. Soms wringt het wel eens, wanneer wij functies hebben die in de CAO niet terug te vinden zijn. Vobra Special Petfoods is binnen de relatief kleine petfoodbranche een middelgrote speler tussen grotere ondernemingen zoals Provimi Petfood en Mars Petfood. Het bedrijf uit Veghel richt zich specifiek op het hogere segment honden- en kattenvoeding en maakt zowel private labels, als het eigen merk Carocroc (honden) en Carocat (katten). Zowel de private labels als het eigen merk worden in dierenspeciaalzaken en dierenartsenprak - tijken verkocht. Wij gaan niet voor de grote volumes, maar voor producten met toegevoegde waarde, vertelt Frank van Zutphen, directeur Vobra. CAO wringt soms Helemaal onlogisch vindt Van Zutphen het ook niet. We verwerken in onze voeding vrij veel graan. Bovendien zijn voor zover ik weet veel petfoodbedrijven ooit begonnen vanuit de veevoerindustrie. We zijn ook gewoon lid van Nevedi en als zodanig bij de totstandkoming van de CAO voor Graanbe- en verwerkende bedrijven betrokken. Het is dus niet zo alsof we totaal geen invloed hebben op een CAO die ons zou worden opgedrongen. Maar het is toch een CAO die niet specifiek voor onze bedrijfstak bedoeld is. Dat wringt soms wel eens. Zo bleek bij een inventarisatie enkele jaren geleden dat er functies zijn bij Vobra waarvan geen functie-omschrijvingen terug te vinden zijn in de CAO waar Vobra onder valt. Van Zutphen noemt voorbeelden zoals een hoofd R&D, een accountmanager of een inkoper. Natuurlijk zijn de meeste functies wel te vinden in de diervoederindustrie, alleen dan onder een andere naam. Een vertegenwoordiger heet bijvoorbeeld buitendienstmedewerker in de CAO Graanbe- en verwerkende bedrijven. Ik vind dat eerlijk gezegd wel vreemd, want het gaat grotendeels om dezelfde functies. Je moet toch ook in de diervoederindustrie een planner hebben. Maar wellicht valt die bij diervoederbedrijven onder een andere functieomschrijving. Je wilt toch een aantrekkelijke werkgever zijn Wij hebben diervoeding met claims in het assortiment. Daar hoort goede, grondige uitleg en advisering bij en dat kun je bij - voorbeeld in de supermarkt niet op dat niveau verwachten. Niet van toepassing Toch heeft Vobra een aantal belangrijke zaken gemeen met concurrenten op petfoodgebied: ze vallen onder de CAO voor Graanbe- en verwerkende bedrijven de diervoederindustrie. We zitten tussen food- en feed in, stelt Van Zutphen. Je kunt ons niet vergelijken met een producent van levensmiddelen, maar evenmin met een leverancier van veevoer. Als je het zo bekijkt, is dus geen enkele CAO echt op ons van toepassing. Omdat de productie van diervoeding valt onder de werkingssfeer van de CAO be- en verwerking van granen, landbouwzaden en/of peulvruchten, en deze CAO algemeen verbindend is verklaard, vallen petfoodbedrijven auto - matisch onder een CAO die eigenlijk van oorsprong voor de diervoederindustrie bedoeld is. Een groter probleem is dat de salarisschalen in de CAO voor de diervoederindustrie niet verder lopen dan 8, terwijl Vobra een groot aantal functies heeft die een hogere salarisschaal vereisen. Je wilt toch een aantrekkelijke werkgever zijn, ook voor medewerkers die een zwaardere functie vervullen. Dat gaat moeilijk wanneer je iemand binnenhaalt, voor wie ook de CAO van toepassing is, maar waarvoor wat betreft primaire arbeidsvoorwaarden (het salaris) niets is geregeld. Reden voor Vobra om sinds vorig jaar een eigen salarisgebouw bovenop de CAO neer te zetten. Daarin staan functieomschrijvingen die bij Vobra passen met bijbehorende salarisschalen. Die lopen bij ons nu door tot en met schaal 12. We hebben vorig jaar als directie een voorstel hiertoe neergelegd bij de ondernemingsraad. Die stemde daar mee in, want voor medewerkers betekent het ook dat ze een beloning kunnen krijgen die beter past bij hun functie-inhoud en verantwoordelijkheden. Daar was van beide kanten duidelijk behoefte aan. Marktconforme salarissen Van Zutphen benadrukt dat Vobra zich gewoon aan de CAO houdt. We wijken in wat we toevoegen niet af in de algemene ontwikkelingen van de CAO. Als er afgesproken wordt dat er 2,5 procent salaris bij komt, dan geldt dat ook voor de functies in ons extra salarisgebouw. We zijn nu gewoon voor bepaalde functies beter in staat om marktconforme salarissen te betalen. Samenwerking met andere petfoodbedrijven is er niet op het gebied van het extra salarisgebouw. Wat Vobra heeft neergezet, is specifiek voor dit bedrijf. Het is toch een hele kleine wereld met vrij weinig bedrijven. Dan wil je toch liever niet dat er door een ander bij je in de keuken gekeken wordt, ook niet op dit gebied. 2 Werkvloer nummer 24 jaargang 8 maart 2010 Frank van Zutphen (r) en Rob Bouwmans, voorzitter OR bij Vobra

3 EVC op eigen wijze Ook op andere gebieden volgt Vobra de ontwikkelingen in de diervoederindustrie, maar ook hier geldt dat de afwijking in het soort bedrijf zich doet voelen. Dat zie je onder meer terugkomen in hoe er wordt omgegaan met het aanbieden van EVC-trajecten (Erkenning Verworven Competenties). We zijn daar sinds kort in de regio Veghel voor gaan samenwerken binnen een food-feed stichting. Op deze wijze kunnen we aan vraagbundeling doen voor EVC-trajecten voor bedrijven van gelijkwaardige omvang. En daarvan zijn er genoeg in de regio Veghel. Vobra haakte pas in een latere fase aan op de ontwikkelingen rond EVC, waar bedrijven zoals de Heus en Fransen Gerritsen al eerder mee bezig waren. Reden daarvoor is volgens Van Zutphen mede de samenstelling van het werknemersbestand. In diervoederbedrijven ligt de gemiddelde leeftijd van werknemers een stuk hoger dan bij ons, men werkt er al vaak een stuk langer. Wij hebben een jonger werknemersbestand met gemiddeld meer opleiding achter de rug. Desondanks gaan we nu in een volgende fase wel meedoen met de EVC-ontwikkelingen, want ook voor ons is daar nog wel een en ander in te winnen. Economische crisis en grondstoffenprijzen Vobra is de economische crisis tot nu toe redelijk ongeschonden doorgekomen. Dat heeft volgens Frank van Zutphen ook te maken met het segment waarin men actief is. Een huisdier, zeker een hond of kat, wordt vaak als deel van de familie gezien. Daarvoor wordt niet snel op het eten beknibbeld. En al helemaal niet door het soort klanten die naar dierenspeciaalzaken of dierenartsenpraktijken gaan. Die gaan daar niet heen voor de laagste prijs. Het petfoodbedrijf heeft voorafgaand aan de crisis wel de impact gevoeld van de enorm gestegen grondstoffenprijzen als gevolg van een toestroom van speculanten. Wij konden dat niet doorberekenen aan onze afnemers. Van Zutphen voorziet wel dat ook na de crisis de grondstoffenmarkt onrustiger zal blijven dan voorheen. Ook daar zullen we allemaal last van hebben. Ik ben dan ook voorzichtig aan het polsen bij diervoederbedrijven in de omgeving of we niet tot op zekere hoogte onze krachten kunnen bundelen bij de inkoop. Samen sta je sterker tegenover aanbieders. Natuurlijk zijn onze volumes anders en ook veel grondstoffen, maar er blijft genoeg over dat we allemaal nodig hebben, om gezamenlijke inkoop intressant te maken. Cijfers petfoodindustrie In Nederland zijn ongeveer veertig gespecialiseerde bedrijven die zich toeleggen op de productie van petfood. In heel de EU zijn dat er ongeveer 450. In de EU zijn zo n 60 miljoen gezinnen met een poes, 56 miljoen met een hond, 35 miljoen met vogels, 9 miljoen met een aquarium en 40 miljoen die andere huis dieren houden (konijn, hamster, muis, rat, schildpad, slang etc.) bron: Werkvloer nummer 24 jaargang 8 maart

4 Arbeidsinspectie kijkt naar stof en geluid in diervoederindustrie Liever zelfredzaamheid dan opleggen van bovenaf De Arbeidsinspectie heeft bedrijven in de dier - voederindustrie vorig jaar op grote schaal bezocht. Doel was om in kaart te brengen hoe goed werk - gevers het doen op gebieden als blootstelling aan stof en geluid en explosieveiligheid. Het eind - oordeel: er moet nog wel een en ander verbeterd worden, maar goede wil is er genoeg. De diervoederindustrie was in 2009 samen met de kleinere branches van maalderijen en bakkerijgrondstoffabrikanten onderwerp van een inspectiecontrole van de Arbeidsinspectie. In totaal bezochten inspecteurs van de Arbeidsinspectie 152 bedrijven, waarvan het merendeel uit de diervoederindustrie. De focus van de inspectieronde lag op stof en geluid. Reden om maalderijen en producenten van bakkerijgrondstoffen ook bij de inspectie te betrekken, waren de grote overeenkomsten in het productieproces in de drie bedrijfstakken. Drie onderwerpen kwamen aan de orde tijdens de inspectieronde langs de ruim 100 diervoederbedrijven: blootstelling aan stof, bescherming tegen stofexplosies en blootstelling aan geluid. Die onderwerpen kwamen niet uit de lucht vallen, vertelt Leoniek van der Vliet, landelijk projectleider van de Arbeidsinspectie. Er wordt bij het opzetten van een inspectietraject altijd gekeken naar onderwerpen die in de sector spelen. In de maalderij en bakkerijgrondstofsector was dat blootstelling aan meelstof, terwijl in de dier - voederindustrie de campagne 'Stof? Pak het aan!' voor de Arbeidsinspectie reden was om de praktijk op de werkvloer te toetsen. Van der Vliet: We hebben ons bij de inspecties ook echt op deze drie onderwerpen geconcentreerd. Alleen wanneer we duidelijk zichtbaar een probleem tegenkwamen waardoor de gezondheid of veiligheid van werknemers in gevaar was, hebben we daar ook werk van gemaakt. Dat klinkt zwaarder dan het is, want we lopen niet rond om zoveel mogelijk het waarschuwende vingertje te heffen. Liever laten we zien hoe veilig en gezond gewerkt kan worden door maatregelen te treffen. Waar mogelijk doen we dat op basis van eigen ervaring, maar voor het merendeel gaan we uit van wat er in de sector zelf aan kennis over maatregelen aanwezig is. Onbegonnen werk Hoe loopt zo n inspecteur nou rond om te kijken of er zaken niet voldoen aan de wettelijke eisen op het gebied van stof en geluid? In ieder geval niet met een koffer vol meetapparatuur. In het geval van geluid wordt er nog wel een meetinstrument meegenomen, maar zeker bij stofmetingen is dat onbegonnen werk, vertelt Van der Vliet. We kijken bij stoffen eerst of een werkgever weet aan wat voor stoffen de werknemers blootgesteld kunnen worden. Vervolgens of hij weet hoe hoog de blootstelling is en welke maatregelen er getroffen moeten worden om werknemers voldoende te beschermen. Als blijkt dat zich daar al problemen voordoen, kijken we meteen wat er aan maatregelen nodig is. Als alles wel in orde is en een inspecteur het toch niet vertrouwt, kunnen we een meetbureau sturen om stofmetingen te verrichten. Maar dat gebeurt zelden. Overtredingen De aangetroffen overtredingen hadden deels betrekking op de drie onderwerpen waar de inspectie zich op concentreerde. Daarnaast werden er op beperkte schaal andere zaken aangetroffen die niet in orde waren. Dat varieerde van machines met niet of onvoldoende beschermde gevaarlijke onderdelen tot het ontbreken van afscheidingen bij onder meer bordessen. Het merendeel van de overtredingen leidde volgens Van der Vliet tot waarschuwingen, waarbij een werkgever er binnen een bepaalde tijd voor moet zorgen dat er voldoende bescherming komt. We lopen niet rond om zoveel mogelijk het waarschuwende vingertje te heffen In een beperkt aantal gevallen was er sprake van een eis waarbij de inspecteur zelf stelt hoe maatregelen ingevuld moeten worden. In een eveneens klein aantal gevallen werd een onderdeel van het werkproces stilgelegd totdat de problemen die er waren verbeterd waren. Ook kregen werkgevers regelmatig een zogeheten stimulering, waar de werkgever wel op onvolkomenheden werd gewezen en de inspecteur ervan uitging dat de overtreding opgeheven zal worden. Geen boek vol regels Je moet overigens niet denken dat onze inspecteurs met een dik boek vol regels en mogelijke maatregelen rondlopen. Elke sector heeft zijn eigen specifieke productieprocessen met bijbehorende gevaren voor gezondheid en veiligheid. In het geval van de diervoederindustrie kan dat een gevaar voor stofexplosies zijn, in de chemische industrie heb je weer hele andere gevaren. De arbowet is 4 Werkvloer nummer 24 jaargang 8 maart 2010

5 Arbeidsinspectie De Arbeidsinspectie is een dienst die behoort tot het Minis - terie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De dienst heeft diverse taken die te maken hebben met de gezondheid en veiligheid van werknemers. Allereerst houdt de inspectie regelmatig grootschalige inspectierondes zoals vorig jaar in de diervoederindustrie, waarbij enkele thema s onderzocht worden. Daarnaast komt de Arbeidsinspectie langs in het geval van een bedrijfsongeval, om de oorzaken te onderzoeken en te kijken of er maatregelen nodig zijn en of het bedrijf nalatig was. Werknemers kunnen zelf ook een klacht indienen bij de Arbeidsinspectie over bepaalde werkomstandigheden. Leoniek van der Vliet vooral een algemene doel wet, geen middel wet. Het gaat erom dat de werknemers veilig en gezond werken, welke maatregelen de werkgever daarvoor neemt is aan de sector zelf. Het gaat, benadrukt Van der Vliet, ook in belangrijke mate om de eigen verantwoordelijkheid van een bedrijfstak om maatregelen voor te stellen die juist voor hun sector nodig zijn. Dat gebeurt veelal in Arbocatalogi. Wanneer de Arbeidsinspectie zo n door werkgevers- en brancheorganisaties opgesteld handboek heeft getoetst, dan dient dat als voornaamste naslagwerk voor de inspectie. Wil is aanwezig Het uiteindelijke oordeel van de Arbeidsinspectie laat nog even op zich wachten, maar sommige zaken zijn al wel duidelijk: er is voldoende kennis in de sector aanwezig op het gebied van bescherming tegen stof en geluid en het voorkomen van stofex plosies en de wil om maatregelen te nemen is zeker aanwezig. Dat er in de praktijk nog veel overtredingen werden aangetroffen, had volgens Leoniek van der Vliet meer te maken met of de bedrijven deze maatregelen wel kennen. Daarom is het nodig de aanwezige wil bij werkgevers te steunen met praktische handvatten. Want wat bleek? Het aantal diervoederbedrijven waar overtre - dingen werden geconstateerd, lag boven het landelijk gemiddelde. Daar tegenover staat dat het aantal overtredingen per bedrijf juist lager lag dan het landelijke gemiddelde. Meer gedetailleerde re sultaten zijn nog niet bekend, het eindrapport moet nog worden afgerond. Vooral op het gebied van geluidsovertredingen bleek duidelijk dat de sector hier nog niet structureel mee bezig is, in tegenstelling tot blootstelling aan stof en explosieveiligheid. Leoniek van der Vliet: Wat er nog niet in orde is, willen werk - geversorganisatie Nevedi en het Productschap Diervoeder graag samen oppakken. Werkgevers willen vaak wel, maar weten niet precies hoe of hebben gewoon niet genoeg capaciteit om er een fulltimer op te zetten. Het is goed als de branche dit dan als geheel oppakt. Want ons uiteindelijke doel is niet om zoveel mogelijk, maar om zo min mogelijk druk uit te oefenen. Maatregelen om de gezondheid en veiligheid van werknemers te bevorderen worden veel beter uitgevoerd wanneer de bereidheid daartoe aanwezig is. Liever zelfredzaamheid dan opleggen van bovenaf. Wat dat betreft zijn we optimistisch over de diervoederindustrie. Verloop van een inspectie Hoe verloopt een bezoek van een inspecteur van de Arbeids - inspectie tijdens een inspectieronde? Waar kijkt hij of zij naar en wat gebeurt er bij een overtreding? Een inspecteur van de dienst heeft het wettelijke recht om zich toegang tot een bedrijf te verschaffen voor een inspectie. Een dergelijke inspectie kan plaatsvinden naar aanleiding van een klacht, een bedrijfsongeval of vanwege een inspectieronde waarbij een hele sector onder de loep wordt genomen. Bij een inspectie heeft een afvaardiging van werknemers bijvoorbeeld een OR-lid het recht om mee te lopen met de inspecteur. Daarnaast moet er namens de werkgever iemand meelopen om de inspecteur rond te leiden. Bij het constateren van een overtreding kan de inspecteur overgaan tot diverse vervolgstappen: a Stimulering: lichtste middel, meer bedoeld als aanmoediging bij lichte overtredingen en als de inspecteur vertrouwen heeft in het bedrijf. b Waarschuwing: bij het constateren van een overtreding wordt aangegeven dat er binnen een bepaalde termijn bepaalde maatregelen moeten worden genomen. c Eis: er worden specifieke maatregelen genoemd die binnen een bepaalde termijn moeten worden genomen. d Stillegging: de overtreding is te gevaarlijk bijvoorbeeld het ontbreken van een leuning bij een trap of afscherming van bewegende delen bij een machine. Dan wordt het desbetreffende onderdeel van de fabriek stilgelegd of mag een locatie niet meer betreden worden tot de benodigde maatregel genomen is. e In uitzonderlijke gevallen: een boete of een proces verbaal. Dit is bij zeer ernstige zaken en het herhaaldelijk overtreden van de wet en regelgeving. Bij een hercontrole op een waarschuwing of een eis kan een boete opgelegd worden, als de zaken dan niet in orde zijn. Werkvloer nummer 24 jaargang 8 maart

6 Studente Yvonne van der Meer: De diervoederindustrie Van paardenliefhebber met diergeneeskunde als doel tot een voorkeur voor diervoeding. Dat een agrarische achtergrond geen must is om een agrarische studie te kiezen, bewijst Yvonne van der Meer. Via de Uni versiteit van Antwerpen en de HAS in Den Bosch is ze uiteindelijk in Wageningen beland. Haar studiebeurs van de Stichting Bevordering Studie Diervoeding vormt een stimulans, maar ook zonder had ze de stap naar de WUR gezet. De diervoederindustrie behoort niet tot de sectoren die in Nederland erg op de voorgrond treden. Wie kiest voor een studie en carrière in deze sector, maakt dan ook vaak een bewuste keuze. Een agrarische achtergrond is daarbij niet nodig, liefde voor dieren kan een belangrijke drijfveer zijn, zo vertelt de kersverse WURstudente Yvonne van der Meer. Van der Meer besloot na de middelbare school om van haar hobby haar studie te maken. Ik was een paardenliefhebber en reed ook paard. Ik wilde me specialiseren in diergeneeskunde. In Nederland werd ik meerdere keren uitgeloot voor de opleiding in Utrecht, reden voor mij om mijn geluk aan de Universiteit in Antwerpen te pro beren. Keuze voor praktijk Na een jaar waarin het aantal afvallers groot was, kwam de studente tot de con - clusie dat de studie erg pittig was. Omdat ik wel met dieren bezig wilde blijven, ben ik bij de hogeschool HAS in den Bosch terecht gekomen. Ik had voor mijn studie in Antwerpen ook al de open dagen van de HAS en de WUR bezocht. De keuze was er op dat moment vooral een tussen praktijk en theorie, waarbij ik in eerste instantie voor de praktijk ging. Antwerpen had me al een goede basis gegeven. Een rechte lijn met een duidelijke blik op waar de studie naar moest leiden, heeft Van der Meer niet gevolgd. In het eerste jaar stond zowel veehouderij als dierhou - derij centraal. Aan het eind van dat jaar koos Yvonne voor de veehouderijrichting. In de richting veehouderij trof je toch vooral studenten aan met een agrarische achtergrond. Bij dier- en veehouderij kwam ik veel studenten tegen die net als ik vanwege hun liefde voor dieren gekozen hadden voor een studie aan de HAS. Pad van diervoederindustrie Diverse stages gedurende de studies brachten haar via de veehouderij op het pad van de diervoederindustrie. Was ik eerst erg gericht op paarden, na een stage aan het eind van het eerste jaar bij een melkveehouderij wist ik zeker dat ik ging voor die richting. Er volgden echter nog stages in onder meer Wales en bij Provimi op de onderzoeksafdeling. Bij Provimi kreeg Van der Meer de prikkel die haar nog steeds drijft, om meer te weten te komen over diervoeding. Het gaat om veel meer dan diervoeder maken alleen. Er zijn zaken zoals het welzijn en de gezondheid van dieren bij betrokken, milieu- en economische Stichting Bevordering Studie Diervoeding Een aantal vertegenwoordigers uit de diervoedersector nam in 2008 het initiatief tot de Stichting Bevordering Studie Diervoeding (BSD). Reden was dat het erg moeilijk is om de vacatures voor nutritionisten in de diervoeding in te vullen. In de toekomst lijkt dit probleem toe te nemen, omdat het aantal studenten veehouderij aan de HAS en het aantal studenten aan de WUR, die diervoeding voor landbouwhuisdieren als hoofdvak kiezen, mogelijk verder daalt. De stichting wil studenten stimuleren om op academisch en HBO-niveau diervoedingsonderwijs te volgen. De werkwijze is het beschikbaar stellen van beurzen aan studenten die zich in de laatste fase van hun studie specialiseren in de diervoeding van landbouwhuisdieren, en het geven van voorlichting over studie en carrièremogelijkheden in de sector. In 2009 hebben tien studenten, vier aan de universiteit en zes hbo-studenten, de studiebeurs ontvangen. Dit gebeurde tijdens een feestelijk bijeenkomst waar Ids Postma, voormalig schaatskampioen en veehouder, het belang van diervoeding benadrukte. Tevens hebben de studenten een certificaat ontvangen en is een contract ondertekend door de studenten en de voorzitter van het bestuur. In dit contract is onder andere opgenomen dat deze studenten als tegenprestatie ambassadeurs van de stichting zijn. Ook in 2010 worden studenten uitge nodigd zich aan te melden voor de studiebeurs. Meer informatie is te vinden op de website 6 Werkvloer nummer 24 jaargang 8 maart 2010

7 is een klein wereldje vraagstukken. Ik wilde daar meer mee doen. Dat heb ik onder meer gedaan via mijn afstudeeropdracht bij Fransen Gerrits over voertechnologie. Daarna kwam de WUR in zicht. Studiebeurs Ook zonder studiebeurs van de Stichting Bevordering Studie Diervoeding zou Van der Meer voor een vervolgstudie aan de Wageningse Universiteit gekozen hebben. Maar ik ben wel blij dat ik in 2009 meegedongen heb naar een studiebeurs. Het was het eerste jaar dat de stichting studiebeurzen beschikbaar stelde en ik was een van de gelukkigen. Januari 2010 is Van der Meer ingestroomd bij de WUR. Daar kwam de studente er achter dat het een klein gezelschap is dat kiest voor een studie als onderzoeker of nutritionist in diervoeding. Wanneer ik alle buitenlandse studenten in onze groep van 55 weglaat, blijven er circa 25 Nederlandse studenten over. Vijf daarvan zit met een studiebeurs van de Stichting in Wageningen. Ook de docenten aan de WUR en de onderzoekers die ik tijdens stages bij diervoederbedrijven tegenkwam, vormen een klein wereldje. Dat geeft aan dat er nog veel te doen is om meer mensen de sector in te krijgen. Zelf weet ik nog niet of ik me ga specialiseren als onderzoeker of als nutritionist. Maar dat het de dier - voederindustrie wordt, staat voor mij wel vast. Hoewel Van der Meer tijdens haar stages merkte dat ze een van de weinige vrouwen was bij diervoederbe - drijven, gelooft ze niet dat het een gesloten mannenbolwerk is. Ik denk dat er een inhaalslag gaande is, ook in deze sector. Ik ben er zelf in ieder geval nooit op aangesproken waarom ik als vrouw in de diervoederindustrie wil werken of daarvoor studeer. Werkvloer nummer 24 jaargang 8 maart

8 Colofon Werkvloer is een gezamenlijke uitgave van CNV BedrijvenBond, FNV Bondgenoten en het Productschap Diervoeder. Deze uitgave verschijnt vier keer per jaar. Aanpak stof moet beklijven Vijf jaar geleden begon Stof? Pak het aan!, een project van een aantal productschappen. Doel: bewustwording kweken over gevolgen van blootstelling aan (gif)- stoffen én de beperking van blootstelling. Bert Staal is onder meer als bestuurslid van het Productschap Diervoeder bij het project betrokken. De grootste uitdaging nu is om die bewustwording bij werkgevers en werknemers te borgen. Op allerlei manieren, via symposia, aandacht in de vakpers en via de website - aan.nl, is er met succes voor gezorgd dat de kennis over oorzaak en gevolg en beheersmaatregelen bij werknemers en werkgevers tussen de oren is gekomen. De grootste uit - daging wacht ons nu nog: we moeten dit bewustzijn laten beklijven. Het moet geborgd worden in bedrijven, op alle niveaus. Als de eerste belangstelling wegzakt, zakt vaak de aandacht weg. En dat mag niet, want genoeg werknemers zijn arbeidsongeschikt geraakt door deze sluipmoordenaar. Redactie Manou van der Meulen (PDV), Hilde Harren (PDV), Erica de Bruin (PDV), Aranka Ouwehand, (FNV Bondgenoten) Maike Timmermans (FNV Bondgenoten) Frans van de Veen (CNV BedrijvenBond) Teksten Martijn Kregting Foto s Fons van Bindsbergen, Wouter Boswinkel, John Broere, Leoniek van der Vliet Vormgeving Fons van Bindsbergen Drukwerk Deckers Snoeck N.V. Als je wilt dat mensen hun houding blijvend veranderen, moet je ervoor zorgen dat die houding een tweede natuur wordt. Dat is wat we willen met Stof? Pak het aan!. Ruim vijf jaar geleden opgestart, was het uitgangspunt dat we in kaart wilden krijgen wat de mate van blootstelling is aan stof en endotoxinen gifstoffen die vrijkomen bij afgestorven bacteriën. Het beklijven is een gedeelde verantwoordelijkheid, van werkgevers en van werknemers. De leidinggevenden moeten hun werknemers duidelijk maken dat hun gezondheid hen aan het hart gaat en de mogelijkheden bieden om het vrijkomen van stof en endotoxinen tegen te gaan. Maar het is aan de werkvloer om die mogelijkheden ook in de praktijk te gebruiken. Zo zorg je er samen voor dat de gezondheid van werknemers de langste adem heeft. Redactieadres Productschap Diervoeder T.a.v. Redactie Werkvloer Postbus LS Den Haag Initiatiefnemers waren werknemers en werkgevers van de Productschappen Granen, Zaden en Peulvruchten, Diervoeder, Tuinbouw en de Productschappen Vee, Vlees en Eieren. Verder was het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid erbij betrokken, evenals deskundigen op het gebied van arbo en voorlichting. De schappen wilden het project vanaf het begin zo breed mogelijk trekken. Je hebt er weinig aan om te weten wat je tegen blootstelling aan stof of gifstoffen kunt doen als je niet goed weet hoe je die informatie bij de doelgroep krijgt. Dat stof en gifstoffen op de werkvloer van invloed zijn op de gezondheid, is al langer bekend. Het was alleen moeilijk om oorzaak en gevolg te bepalen. Struikel je over een draad en breek je je pols, dan zijn oorzaak en gevolg duidelijk. Gezondheidsproblemen door blootstelling aan stof en endotoxines zijn minder helder. Het is net een sluipmoordenaar. Het kan jaren duren voordat een werknemer last krijgt van blootstelling aan bijvoorbeeld stof. In de loop van de afgelopen vijf jaar is veel duidelijkheid verkregen over de gevolgen. Bert Staal is namens vakbond De Unie bestuurslid bij de Productschappen Diervoeder, Tuinbouw en plv. bestuurslid bij Akkerbouw en Vee en Vlees. Hij is als bestuurslid Productschap Diervoeder en lid van de Commissie Sociaal-Economische Aangelegenheden Diervoedersector (CSEAD) onder meer bij besluiten over het project betrokken. Adreswijzigingen: werkvloer@hpa.agro.nl Reageren op Werkvloer? Wilt u reageren op Werkvloer? Dat kan. U kunt bellen, schrijven of mailen met commentaar, vragen en suggesties naar: Redactie Werkvloer werkvloer@hpa.agro.nl of FNV Bondgenoten: (Aranka Ouwehand) a.ouwehand@bg.fnv.nl CNV BedrijvenBond: (Frans van de Veen) f.veen@cnv.net U kunt Werkvloer ook in digitale vorm ontvangen. Stuur een mail naar de redactie van Werkvloer en de volgende editie wordt digitaal verstuurd. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Productschap Diervoeder. Suggesties en ideeën voor Werkvloer zijn van harte welkom. Neem dan wel tijdig contact op met de redactie. ISSN Werkvloer nummer 24 jaargang 8 maart 2010