In dit nummer o.a. Column

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "In dit nummer o.a. Column"

Transcriptie

1 Voor medewerkers in de dier voederindustrie nummer 22 jaargang 7 oktober 2009 Henk Wentink Hoofd Administratie In dit nummer o.a. 2 ORBA PM 4 Beroep 6 EVC in de praktijk 8 Column

2 Beginnen met een schone lei Functiewaarderingssysteem ORBA PM wordt binnenkort ingevoerd in de diervoedersector als vervanger voor het huidige USB. Werkgevers en werknemers hebben hierover tijdens de laatste CAO-onderhandelingen afspraken gemaakt. Het in 2007 herziene ORBA legt meer nadruk op de resultaten die van functies verwacht worden en minder op het takenpakket. Dat zal ook in het te vernieuwen functieboek terug te zien zijn. Wat valt er op de werkvloer van ORBA PM te verwachten? Bedrijven in de diervoederindustrie krijgen vanaf volgend jaar te maken met functiewaarderingsysteem ORBA. Bij de laatste CAO-onderhandelingen hebben werkgevers en werknemers afgesproken ORBA bindend in te voeren voor de hele bedrijfstak. Dit houdt in dat de in CAO s afgesproken beloningen mede bepaald worden door de in ORBA gehanteerde normeringen (zie kader 1). De diervoedersector werkt tot nu met het functiewaarderingssysteem Universeel Systeem Berenschot (UBS), van organisatieadviesbureau Berenschot. Berenschot had het systeem in licentie gegeven aan bureau Agriment, dat het vervolgens begin jaren negentig vertaalde naar het eerste functieboek diervoeder. Het complexe systeem wordt, net als het huidige, vertaald in een praktisch functieboek met functieomschrijvingen dat voor zowel werkgevers als werknemers bedoeld is. Zo n functiewaarderingssysteem is echt iets voor deskundigen, stelt FNV Bondgenoten-bestuurder Frank Knauf. Maar het is niet direct toepasbaar in bedrijven. Daarom worden de meest voorkomende en meest herkenbare functies met hun takenpakket en de zwaarte van de functie in een functieboek gebundeld. Dat kunnen werkgevers weer gebruiken om hun bedrijfsfuncties vergelijkenderwijs in te delen. Het huidige functieboek is dus een eenvoudig instrument om functies in te delen. Met het ORBA als basis is de naleving van wat van werknemers in een bepaalde functie kan worden verwacht, goed geregeld. Er hoeft nooit onenigheid te zijn hoe een bepaalde functie ingedeeld moet worden. De individuele werknemer kan met het handboek controleren of hij/zij correct is ingedeeld. En als er een geschil over de indeling is, wordt er door ORBA-deskundigen een bindende uitspraak gedaan. Het streven is om het functiehandboek voortaan via internet bereikbaar te maken. Papieren exemplaren zijn altijd beschikbaar bij personeelsafdelingen en vaak ook bij OR-en. Een uitgebreide samenvatting van het functieboek staat in de CAO. Samen bepalen ORBA is niet het enige functiewaarderingssysteem dat Nederland telt (zie kader 2), maar wel een van de breedst geaccepteerde systemen. Klazina Tulner, specialist functiewaardering van CNV BedrijvenBond: Een groot aantal sectoren in de industrie en het vervoer werkt er mee. Hetzelfde geldt voor een toenemend aantal bedrijfstakken in de dienstverlening. Nu komt daar de diervoederindustrie bij. Waarom de overstap? In 2000/2001 was de laatste update van het functieboek uitgebracht, inmiddels dus negen jaar geleden. Het was tijd voor een update, maar Agriment was zijn licentie voor USB kwijtgeraakt. Knauf: Bovendien bleek dat Agriment het systeem anders toepaste dan Berenschot, waarmee we vanaf toen te maken hadden in de sector. Dat was aan het licht gekomen na de fusie tussen Cehave, dat de eigen CAO mede baseerde op ORBA, met Landbouwbelang, dat met USB werkte. Zo werd voor de diervoedersector de bodem onder het systeem enigszins weggeslagen, vertelt Knauf. Omdat we ook nog eens voor een volgende update van het functieboek stonden, besloten werkgevers en werknemers om van de nood een deugd te maken 2 Werkvloer nummer 22 jaargang 7 oktober 2009

3 Ins en outs van ORBA ORBA is als functiewaarderingssysteem in 1979 ontwikkeld door werkgeversorganisatie AWVN dat optreedt als systeemhouder. Werkgevers en werknemers bepalen elk jaar of het referentiemateriaal voor functies aangepast of uitgebreid moet worden en of er functies bij moeten komen of dienen te verdwijnen. ORBA is een objectieve techniek om de zwaartes van functies vast te stellen. Uiteindelijk doel is functies te koppelen aan loonschalen: hoe zwaarder de functie, hoe hoger de loonschaal. Dat is voor zowel werkgever als werknemer belangrijk. Met ORBA komt er altijd uitsluitsel over de juiste indeling, bij beroepszaken zelfs bindend. Dat is voor alle betrokkenen prettig. Voordelen ORBA werkgevers In de industrie veelvuldig toegepast systeem Systeemhouder die de sector goed kent Actuele voorbeeldfuncties Zo neutraal mogelijke conversie Voordelen ORBA werknemers Actuele voorbeeldfuncties Aanzet voor actuele functieindelingen Externe vergelijkbaarheid lonen met andere ORBA CAO's Minder voorbeeldfuncties met uitgebreidere beschrijvingen Soepel verlopende beroepsprocedure ORBA en anderen ORBA is één van een aantal functiewaarderingssystemen in Nederland. Zo heeft organisatieadviesbureau Hay Groep het gelijknamige functiewaarderingssysteem Hay ontwikkeld. Het wordt veel gebruikt door multinationals die in alle landen waar ze actief zijn dezelfde functiewaardering willen hanteren. Ook organisatieadviesbureau Berenschot heeft zoals in het artikel aangegeven een eigen systeem (USB). In sommige industriële sectoren (zoals de grootmetaal) gelden eigen systemen, evenals in (semi-) overheidssectoren. In de zorg is dat bijvoorbeeld FWG. en over te stappen op een ander systeem. Dat werd ORBA. Niet onlogisch, want dit systeem werd al breed gedragen en was onder meer bij Cehave al bekend. In de knel Waarom dan geen USB systeem blijven gebruiken, via Berenschot? Dan zouden we in de knel komen met de normering. Berenschot past deze namelijk anders toe. Door met een schone lei te beginnen, op een volledig nieuw systeem over te stappen, is het in feite makkelijker om de normering die we nu hanteren te vertalen naar die in ORBA. Voor werkgevers en werknemers zal het er in de praktijk op neerkomen dat er vrij weinig verandert, dat is voor hen dus een voordeel. De belangrijkste voordelen van ORBA zijn volgens Tulner het brede draagvlak, de gezamenlijke invulling door werkgevers en werknemers van de normering en de eenduidige normen en invulling van vergelijkbare functies over veel sectoren. Zo zal het voor werkgevers en werknemers in de diervoedersector ook eenvoudiger worden om hun functie-inhoud met bijbehorende beloning te vergelijken met die in andere sectoren. Volgens Knauf wordt ook het functieboek vereenvoudigd, met minder functies maar wel uitgebreidere beschrijvingen. Voor werknemers betekent de invoering van ORBA bovendien dat beroepsprocedures eenvoudiger worden. Up to date Hoewel ORBA al 30 jaar oud is, is het systeem al die tijd up to date gebleven. De normering wordt jaarlijks aangepast, maar af en toe gaat ook het hele systeem op de helling. Dat gebeurde voor het laatst in 2006/2007, vertelt Tulner. Ook daarbij gold dat er geen herziening eenzijdig opgelegd werd van werkgeverszijde, want alle herzieningen zijn voorgelegd aan de vakbonden en waar dat nodig geacht werd ook aangepast. De reden voor de herziening was de wens van een toenemend aantal bedrijven om in functies meer de nadruk te leggen op de resultaten die bij een functie horen. Dus niet alleen meer: wat zijn de taken die bij een functie horen, maar ook: wat is de bijdrage die van een werknemer met die functie verwacht kan worden. Een meer prestatiegerichte invulling dus. De herziening resulteerde in een nieuwe versie van ORBA, namelijk ORBA PM (Performance Management). Voor de diervoedersector zal meteen deze nieuwste versie van ORBA gelden, maar er zijn ook nog sectoren die met oudere versies werken. Nieuw functieboek Momenteel gebruiken bedrijven in de diervoedersector nog het oude functieboek. Met behulp van ORBA wordt een nieuw functiehandboek voor de Graanbe- en verwerkende Industrie gemaakt. Met het functiehandboek worden functies vergelijkenderwijs ingedeeld. Niet met ORBA zelf, dat is een deskundigensysteem. Wanneer zal er een nieuw, op ORBA PM gebaseerd functieboek verschijnen? Dan moet je toch zeker rekenen op 2010, wellicht pas na de zomer. Eerst moet de AWVN, de systeemhouder van ORBA, aan de slag met het maken van een nieuw functieboek in overleg met partijen. Vervolgens moeten partijen afspraken maken over de ORBA groepsgrenzen tussen de functiegroepen. We verwachten wel dat als alles klaar is werkgevers dan ook alle functies die ze zelf hanteren, goed tegen het licht houden. Knauf hoopt ook dat dit laatste zal gebeuren in goed overleg met de werknemers. Wij zullen dat in ieder geval zoveel mogelijk stimuleren, dat men er in de bedrijven samen uit komt en dat niet alleen de werkgevers bepalen hoe functies er nu uit gaan zien. Wat voor effect zal ORBA op het salaris hebben? De inzet van CAO partijen zal zijn om de omzetting van USB naar ORBA kostenneutraal te laten zijn. Dus meer salaris zit er niet in, vertelt Knauf. Maar minder ook niet. In de CAO staan grenzen in USB punten tussen de loonschalen. We gaan op zoek naar vergelijkbare grenzen in ORBA punten. Voor de (onvermijdelijke) gevallen waar toch iets verandert, positief dan wel negatief, wordt een overgangsregeling afgesproken. Werkvloer nummer 22 jaargang 7 oktober

4 Henk Wentink, hoofd administratie Nu veel meer met toek Zolang als veevoederbedrijf Coops in Halle zelf bestaat de eerste steen werd in 1848 gelegd zo lang werkt Henk Wentink er nog niet. Maar een andere werkgever dan Coops heeft hij nooit gekend, sinds zijn werkzame leven in 1966 begon. Sinds die tijd is het vak van boekhouder geëvolueerd tot administrateur en zijn de handgeschreven kasboeken vervangen door de servers die de afdeling administratie dienen. We zijn tegenwoordig veel meer met de toekomst van het bedrijf bezig. Vijf directeuren heeft Henk Wentink bij veevoederbedrijf Coops Mengvoeders in Halle gehad. Soms ook een dubbele directie, maar ik heb in ieder geval een en ander zien komen en gaan. Zelf gaat Henk Wentink over tweeënhalf jaar, dan kan hij officieel met prepensioen en gaat hij zijn vrije tijd afwisselend gebruiken voor de minicamping die hij en zijn vrouw zes maanden per jaar willen uitbaten, en zijn andere hobby, die van tennis. Nooit heeft Wentink de behoefte gevoeld om over te stappen. In mijn begintijd was het niet gewoon om zo vaak over te stappen als jongere werknemers tegenwoordig doen. En tegen de tijd dat sneller overstappen naar andere bedrijven gewoon begon te worden, behoorde ik tot de generatie van 50-plussers die ook nu niet zo snel overstapt. Spijt heeft Wentink nooit gehad. Ik heb geleidelijk aan kunnen doorgroeien en heb mezelf kunnen ontplooien. Zo heb ik later in mijn carrière in de avonduren nog mijn diploma Moderne Bedrijfs Administratie gehaald. Bovendien ben ik best verknocht aan deze streek. Ik moet er niet aan denken om ergens anoniem in een of ander accountantskantoor te werken. Hier ken ik de meeste klanten, ze wonen en werken in dezelfde omgeving als waar ik woon en werk. Veel veranderd De afdeling administratie, waar hij in 1966 direct vanuit zijn MULO-opleiding begon en nu het hoofd van is, is net zo hard veranderd als Coops zelf. In mijn 43 jaren bij Coops heb ik veel dingen zien veranderen in de mengvoederbranche. Paard en wagen zien verdwijnen. De zakgoedbezorging veranderde grotendeels in bulklevering door de intrede van silo s bij de boer. De maïs deed zijn intrede, maar het graan bleef bestaan. Coops Mengvoeders kan zich als particulier bedrijf volgens Wentink heel goed handhaven in de mengvoederbranche en is bezig met investeren in automatisering, silo-opslag en de maal-menglijn. Onze omzet hebben we tussen 2004 en 2008 zien groeien met 50 procent. Ook in 2009 kennen we een groei van meer dan 6 procent, in tegenstelling tot veel andere mengvoederbedrijven. Die groei vertaalde zich zoals gezegd in behoorlijke veranderingen in de manier waarop het vak van boekhouder of administrateur werd uitgevoerd. We zijn inmiddels toe aan weer een nieuwe ronde automatisering, maar een lange periode hebben we de administratie grotendeels handmatig gedaan. Pas in de jaren tachtig kwamen de eerste boekhoudmachines. Die hadden nog geen geheugen, maar je kon er al wel informatie voor bijvoorbeeld nota s invoeren die dan vervolgens automatisch op kaarten werden gezet. Ander vak De computermaatschappij zou volgens Wentink voor nog veel meer veranderingen zorgen. Dan heb ik het niet eens zozeer over het feit dat alles veel efficiënter geworden is, hoewel dat ook belangrijk is. Samen met twee vrouwelijke deeltijdmedewerksters verzorgen wij de totale financiële administratie. Alleen de salarisadministratie hebben we vanwege de complexiteit ervan uitbesteed. Wat veel meer veranderd is, is het vak zelf, vertelt Wentink. We zijn veel meer bezig met de toekomst van het bedrijf, omdat we niet langer zoveel tijd kwijt zijn aan de dagelijkse operationele zaken. Het begrip boekhouder, iemand die de administratie bijhoudt van al plaatsgevonden handelingen, is verdwenen en heeft plaats gemaakt Ik vind het prima om met prepensioen te gaan. Ik heb genoeg andere zaken om zelf en samen met mijn vrouw te doen. Ik ga bepaald niet achter de geraniums zitten. 4 Werkvloer nummer 22 jaargang 7 oktober 2009

5 omst bedrijf bezig voor de huidige administrateur. De administrateur verdiept zich ook in toekomstige prognoses en begrotingen en is daarmee een steunpilaar voor het bedrijf geworden, niet alleen meer een ondersteunende functie. Afscheid Hoewel het hoofd administratie van Coops zijn functie en vak altijd interessant is blijven vinden, heeft hij toch het idee inmiddels het meeste wel gezien en gedaan te hebben. Ik vind het dan ook prima om met prepensioen te gaan. Sterker nog, ik heb nog zo n honderd snipperdagen staan. Ik denk dat ik die ga opnemen om een half jaar eerder afscheid te kunnen nemen. Dan zal ik ook en dat is wel jammer afscheid moeten nemen van mijn functie als werknemersvertegenwoordiger particuliere veevoederbedrijven in de CAO-commissie. Maar ik heb genoeg andere zaken om zelf en samen met mijn vrouw te doen, zoals onze minicamping in buurtschap Veldhoek. Ik ga bepaald niet achter de geraniums zitten. Werkvloer nummer 22 jaargang 7 oktober

6 Johan Gunnink, over EVC in de praktijk Het begint nu pas echt bekend te worden Johan Gunnink werd in 2006, na twintig jaar voor diervoederbedrijf Hendrix UTD in Meppel te hebben gewerkt, op straat gezet omdat het bedrijf dicht ging. Hij kreeg de mogelijkheid aangeboden om zijn opgedane ervaring via een EVC-traject om te zetten in een diploma waarmee hij op de banenmarkt steviger in de schoenen zou staan. Hij kreeg al snel een nieuw contract, al was de rol van zijn via EVC verworven diploma daarbij niet doorslaggevend. In twintig jaar tijd kun je veel praktijkervaring opdoen, genoeg om in staat te zijn om op een bepaald niveau te functioneren waar officieel een bepaald diploma voor nodig is. De afgelopen jaren hebben steeds meer branches dit toegepast onder de naam EVC: erkenning verworven competenties. Dit staat inmiddels voor Ervaringscertificaat. Ook de diervoederindustrie heeft kennis gemaakt met de mogelijkheden van EVC. In 2006 stond EVC echter nog op veel gebieden in de kinderschoenen. Diervoederbedrijf Hendrix UTD uit het Noorden van Nederland bood destijds waarschijnlijk als een van de eerste bedrijven uit de sector haar medewerkers de mogelijkheid aan om een EVCtraject te doorlopen. Daarmee konden de medewerkers hun competenties: kennis en kunde laten beoordelen. De reden voor het aanbod was simpel, vertelt voormalig Hendrix-medewerker Johan Gunnink: Hendriks ging dicht. Gemis We kregen toen van de directie de mogelijkheid aangeboden om een EVC-traject te doorlopen, vertelt Johan Gunnink, destijds werkzaam als procesoperator. Mijn eerste gedachte was: wat moet ik hier nou mee doen? Zijn bedrijfsleider wist het niet veel beter uit te leggen, aldus Johan. Dat was op zijn minst een gemis te noemen, want een goede uitleg over wat iets is, en wat je er mee kunt doen, kan helpen bij het maken van een keuze. Uiteindelijk besloot Johan om het aanbod toch te aanvaarden. Het was me in ieder geval voldoende duidelijk geworden dat ik met EVC misschien wel iets kon doen om het vinden van een nieuwe baan te vergemakkelijken. Ik had in twintig jaar tijd veel praktijkervaring opgedaan in het bedienen van machines en in het aansturen van andere mensen, had ook wel wat cursussen gevolgd, maar dat stond allemaal niet op papier. Nulmeting Toch bleef het EVC-traject bij Gunnink beperkt tot een zogeheten nulmeting, waarbij de bestaande competenties in kaart gebracht worden. Dat gebeurde via een uitgebreide vragenlijst van opleidingsinstituut Helicon. Het bleek dat mijn ervaring voldoende was om direct een diploma te krijgen als vakbekwaam medewerker allround operator op niveau 3. Verdere opleidingen heb ik dus niet hoeven volgen. Wel mooi hoor, dat diploma, vertelt Johan Gunnink, maar uiteindelijk heeft het hem naar eigen zeggen niet geholpen bij het vinden van een baan. Niet omdat het diploma niets waard zou zijn, maar vanwege de grote onbekendheid van veel bedrijven in 2006 met wat EVC inhield. Ik heb uiteindelijk vier keer gesolliciteerd. Bij drie bedrijven moest ik, met of zonder diploma, gewoon onderaan beginnen. Bij het vierde bedrijf, actief in de mestverwerking, kon ik meteen als operator beginnen. Niet vanwege het diploma, maar omdat ze hard mensen nodig hadden. Ik heb gewoon geluk gehad. Ik stond per september 2006 op straat, maar had binnen de kortste keren weer een nieuwe baan. Een hele andere bedrijfstak, maar vrijwel dezelfde functie. Onbekendheid Al heeft Johan zelf weinig gehad aan zijn via een EVC-traject verworven diploma, hij zal het niemand ontraden om er zelf tijd en energie in te stoppen. Ik denk eigenlijk dat het grootste probleem was, dat EVC toen net een beetje aan een opmars begonnen was. Het was gewoon nog te onbekend. Bij die drie bedrijven waar ik solliciteerde, heb ik gemeld dat ik een EVC-traject gevolgd had. Maar men wist helemaal niet wat dat inhield. Puur onbekendheid dus. Inmiddels, drie jaar later, verwacht Johan dat de situatie anders zal zijn. Ik denk, zeker bij grotere bedrijven, dat ze inmiddels wel weten wat het betekent als iemand via EVC een diploma heeft verworven. Dat zal zeker helpen bij het vinden van een nieuwe baan, of bij het hogerop komen in je bestaande bedrijf. In kleine bedrijven zal dat nu nog niet zo spelen, maar dat komt misschien nog wel. 6 Werkvloer nummer 22 jaargang 7 oktober 2009

7 ieuws Kabinet weer aan zet in berichten AOW-discussie H et Nederlandse kabinet is weer aan zet in de discussie over de verhoging van de AOW-leeftijd naar 67 jaar. Werkgevers en vakbeweging konden in de Sociaal- Economische Raad (SER) niet tot een gezamenlijk alternatief komen voor de door het kabinet voorgestelde verhoging van de AOW-leeftijd. De regering had werkgevers en werknemers tot 1 oktober 2009 de tijd gegeven om via de SER met een alternatief te komen. De afgevaardigden van de vakbeweging wilden nog verder praten, maar de werkgevers stapten op 30 september jl. uit het overleg. Volgens VNO-NCW-voorzitter Wientjes hadden de werkgevers geen behoefte aan een klef compromis. De onafhankelijke Kroonleden in de SER Vernieuwde Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) I kwamen woensdagmiddag 30 september met een eigen compromis, maar het overleg was toen al stuk gelopen. Het compromis bestond er onder meer uit dat de AOW-leeftijd vanaf 2011 elke vijf jaar met een half jaar omhoog zou gaan, tot 67 jaar in n de Arbo-wet staat dat ieder bedrijf verplicht is een RI&E op te stellen. Al geruime tijd wordt de diervoedersector daarin ondersteund door de (digitale) branche RI&E. Deze is recent geactualiseerd en overgezet naar een internetapplicatie. Op 11 juni jl. is deze aan de sector gepresenteerd. Tevens is vier keer een workshop georganiseerd, waarbij deelnemers door dit digitale systeem werden geleid en tips en trucs hebben gekregen over hoe om te gaan met de vernieuwde RI&E. De huidige RI&E richt zich op de productieafdeling. Daar worden onder andere onderwerpen als gewasbescherming, kantoor, chauffeurs en technische dienst nog aan toegevoegd, waardoor deze branche- RI&E nog beter inzetbaar is in de gehele bedrijfsvoering. Aanmelden kan via: Laatste keer Cursus Preventiemedewerker H et Productschap Diervoeder organiseert 24 november a.s. voor de laatste keer de gratis cursus Preventiemedewerker in Barneveld. Wil jij wegwijs worden gemaakt in de Arbowetgeving, risico s leren beoordelen en zorgen voor een veilige en gezonde werkplek? Geef je dan voor 15 november a.s. op via tel of arbeid@hpa.agro.nl. Werkvloer nummer 22 jaargang 7 oktober

8 Colofon Werkvloer is een gezamenlijke uitgave van CNV BedrijvenBond, FNV Bondgenoten en het Productschap Diervoeder. Deze uitgave verschijnt vier keer per jaar. Geloof in imago helpt tegen vergrijzing De diervoederindustrie is een dynamische, moderne en internationaliserende bedrijfstak. Een bedrijfstak die hard mensen nodig heeft. Dat is met de toenemende vergrijzing van de beroepsbevolking niet altijd eenvoudig. Maar door te bouwen aan een goed imago van de diervoedersector en met het juiste personeelsbeleid, is het aantrekken van hoger opgeleid personeel en het binden van werknemers aan een organisatie echt mogelijk, weet Cehave Landbouwbelang s HRM-directeur Theo Vervoort. Het probleem van de diervoedersector is voor een deel dat van het hele Nederlandse bedrijfsleven. Het werknemersbestand vergrijst en er komen steeds minder jonge werknemers bij om hen die vertrekken te vervangen. We hebben een relatief groot bestand aan loyale, maar oudere werknemers. Enerzijds is dat onze kracht, we hebben mensen met veel kennis van zaken in huis. Anderzijds wordt het ook een zwakte, wanneer we die kennis niet langer binnen weten te houden en er steeds minder nieuwe werknemers bij komen om die kennis aan over te dragen. Cehave Landbouwbelang internationaliseert als modern, innovatief bedrijf in rap tempo. De afgelopen jaren hebben we onszelf structureel op die manier naar buiten toe geprofileerd. Onze medewerkers spelen een belangrijke rol in het overbrengen van die boodschap. Een goed imago is immers essentieel. Zo zijn we in staat om hoger opgeleid personeel aan te trekken. Ons bedrijf staat midden in voedselketen en speelt volop mee in de discussie over duurzaamheid. Dat maakt het een interessante sector om in te werken, er zijn veel uitdagingen om op te pakken. Carrièremogelijkheden Om nieuwe mensen aan te trekken, moet je hen laten zien dat er carrièremogelijkheden zijn, zowel in het binnen- als buitenland. De diervoedersector kijkt steeds meer over de eigen landsgrenzen heen nu het boerenbestand hier stabiliseert. Dat betekent meer carrièremogelijkheden in andere landen. Daarnaast werken wij bijvoorbeeld met management trainees, om studenten kennis te laten maken met de verschillende facetten van ons bedrijf. Wat we als bedrijfstak continu verbeteren, is de aanpak van ons personeelsbeleid. Een aantrekkelijke werkgever zijn, is van groot belang om mensen aan te trekken. En daarmee doel ik vooral op individualisering van het personeelsbeleid. De laatste jaren heeft de diervoedersector aardig wat slagen gemaakt, vaak in samenwerking met de vakbonden: onder andere op het gebied van opleidingsmogelijkheden en leeftijdsbeleid. Je kunt niet langer alle werknemers over een kam scheren. Je hebt andere instrumenten nodig om mensen binnen te halen dan om ze binnen te houden. Veel jongere werknemers willen bijvoorbeeld niet meer fulltime werken, maar samen met hun partner bijvoorbeeld maximaal 150 procent. En oudere werknemers willen wellicht nog blijven werken, maar dan minder uren. Kortom: flexibilisering van je personeelsbeleid, een beter leeftijdsbeleid, het benadrukken van de carrièremogelijkheden in binnenen buitenland en vooral het benadrukken van de dynamische wereld van de diervoedersector, zijn noodzakelijke instrumenten om er voor te zorgen dat we ook over vijf jaar de juiste mensen aantrekken. Redactie Manou van der Meulen, Hilde Harren, Erica de Bruin (PDV), Aranka Ouwehand (FNV Bondgenoten), Frans van de Veen (CNV BedrijvenBond) Teksten Martijn Kregting Foto s Fons van Bindsbergen Cartoon Henk van Ruitenbeek Vormgeving Fons van Bindsbergen Drukwerk Deckers Snoeck N.V. Redactieadres Productschap Diervoeder T.a.v. Redactie Werkvloer Postbus LS Den Haag Adreswijzigingen: Reageren op Werkvloer? Wilt u reageren op Werkvloer? Dat kan. U kunt bellen, schrijven of mailen met commentaar, vragen en suggesties naar: Redactie Werkvloer werkvloer@hpa.agro.nl of FNV Bondgenoten: (Aranka Ouwehand) a.ouwehand@bg.fnv.nl CNV BedrijvenBond: (Frans van de Veen) f.veen@cnv.net U kunt Werkvloer ook in digitale vorm ontvangen. Stuur een mail naar de redactie van Werkvloer en de volgende editie wordt digitaal verstuurd. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Productschap Diervoeder. Suggesties en ideeën voor Werkvloer zijn van harte welkom. Neem dan wel tijdig contact op met de redactie. ISSN Werkvloer nummer 22 jaargang 7 oktober 2009

EEN LEVEN LANG LEREN

EEN LEVEN LANG LEREN EEN LEVEN LANG LEREN Martin van der Dong, 48 allround operator mengvoeder Agrifirm, Meppel Waarom ben je een EVC-traject gaan volgen? Wat was je motivatie? Mijn werkgever Agrifirm besloot om voor alle

Nadere informatie

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of

Nadere informatie

Veilig en gezond werken in de diervoederindustrie

Veilig en gezond werken in de diervoederindustrie Veilig en gezond werken in de diervoederindustrie Veilig en gezond werken in de diervoederindustrie Werk in de diervoedersector is niet altijd vrij van gevaren en risico s. Voor de veiligheid en gezondheid

Nadere informatie

Inhoud. Functiewaardering in het kort. FWG en uw salaris

Inhoud. Functiewaardering in het kort. FWG en uw salaris FWG in Vogelvlucht Inhoud Functiewaardering in het kort 3 FWG en uw salaris 5 Hoe is de zwaarte van uw functie bepaald? Beschrijven Waarderen met FWG 3.0 IJkfuncties Toetsing en besluit 7 7 9 10 11 Wat

Nadere informatie

Wauw, ik realiseer me nu wat ik allemaal heb gedaan!

Wauw, ik realiseer me nu wat ik allemaal heb gedaan! Wauw, ik realiseer me nu wat ik allemaal heb gedaan! EVC en EVP bieden impuls aan eigen ontwikkeling Door: Marijke Vromans Onlangs behaalden 25 medewerkers van de gemeente Hoogezand-Sappemeer een ervaringscertificaat

Nadere informatie

Functiewaardering in de Groothandel in Bloembollen. praktische wegwijzer

Functiewaardering in de Groothandel in Bloembollen. praktische wegwijzer Functiewaardering in de Groothandel in Bloembollen praktische wegwijzer INLEIDING In de CAO van de Groothandel in Bloembollen is afgesproken dat bij de indeling van functies gebruik gemaakt wordt van het

Nadere informatie

Samenvatting rapportage. Baan je toekomst: werken aan duurzame inzetbaarheid. Contractcatering

Samenvatting rapportage. Baan je toekomst: werken aan duurzame inzetbaarheid. Contractcatering Samenvatting rapportage Baan je toekomst: werken aan duurzame inzetbaarheid Contractcatering In samenwerking met: Rijnland Advies 1 Inleiding Even terugkijken.. De komende jaren verandert de arbeidsmarkt

Nadere informatie

Medewerkerstevredenheidsonderzoek

Medewerkerstevredenheidsonderzoek Medewerkerstevredenheidsonderzoek Dit medewerkerstevredenheidsonderzoek bestaat uit een aantal standaard onderwerpen die vaak gebruikt worden in medewerkerstevredenheidsonderzoeken. Afhankelijk van de

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Heb jij je diploma al?

Heb jij je diploma al? Heb jij je diploma al? 1 Haal nu je Er varingscertificaat (EVC) voor de zwembranche. Omdat jouw praktijker var ing veel waard is kun je met een EVCtraject in aanmerking komen voor een erkend branchediploma

Nadere informatie

augustus 2015 Ik bouw ook pensioen op voor mijn kinderen pagina 6 AOW-leeftijd sneller omhoog pagina 4 Doe de quiz! pagina 8

augustus 2015 Ik bouw ook pensioen op voor mijn kinderen pagina 6 AOW-leeftijd sneller omhoog pagina 4 Doe de quiz! pagina 8 Pensioen krant augustus 2015 Ik bouw ook pensioen op voor mijn kinderen pagina 6 AOW-leeftijd sneller omhoog pagina 4 Doe de quiz! pagina 8 Pensioenheld Nieuws Ik vind het leuk om iets nieuws te leren

Nadere informatie

Gerard Oldeman Bedrijfsleider

Gerard Oldeman Bedrijfsleider Werkvloer21_OmslagBeroep_Correctie:Werkvloer2009_Template 22-06-2009 11:43 Pagina 1 Voor medewerkers in de dier voederindustrie nummer 21 jaargang 7 juli 2009 Gerard Oldeman Bedrijfsleider In dit nummer

Nadere informatie

Ilse Terörde. arbeidsinspecteur. In dit nummer o.a. Voor medewerkers in de dier voederindustrie nummer 32 jaargang 10 maart 2012

Ilse Terörde. arbeidsinspecteur. In dit nummer o.a. Voor medewerkers in de dier voederindustrie nummer 32 jaargang 10 maart 2012 Voor medewerkers in de dier voederindustrie nummer 32 jaargang 10 maart 2012 Ilse Terörde arbeidsinspecteur In dit nummer o.a. 2 Arbocatalogus diervoedersector 4 Gevolgen fusie/overname 6 Het beroep Ilse

Nadere informatie

2010-2011 FWG in vogelvlucht

2010-2011 FWG in vogelvlucht 1 2010-2011 FWG in vogelvlucht 2 Inhoud Functiewaardering in het kort 3 FWG en uw salaris 4 Hoe is de zwaarte van uw functie bepaald? 5 Beschrijven 5 Waarderen met FWG 3.0 6 IJ kfuncties 7 Toetsing en

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

evc ervaringscertificaat laat zien wat je waard bent!

evc ervaringscertificaat laat zien wat je waard bent! evc ervaringscertificaat laat zien wat je waard bent! wat is evc? iedereen leert in verschillende situaties elke dag bij; op het werk, op school of gewoon thuis. het is voor werkgevers hierdoor vaak niet

Nadere informatie

10 Gouden Tips voor Professioneel Relatiebeheer

10 Gouden Tips voor Professioneel Relatiebeheer 2 Inhoudsopgave Inleiding ----------------------------------------------------------- 5 Wees je bewust van je doel -------------------------------------- 6 Bellen: een uitstekend instrument -------------------------------

Nadere informatie

HOE EEN ACCOUNTANT ZIJN DNA VERANDERT

HOE EEN ACCOUNTANT ZIJN DNA VERANDERT Exact Online CASE STUDY HOE EEN ACCOUNTANT ZIJN DNA VERANDERT www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY HOE EEN ACCOUNTANT ZIJN DNA VERANDERT En daarna dat van ondernemers Onze branche staat

Nadere informatie

PE,PEPP en Samen Werken

PE,PEPP en Samen Werken PE,PEPP en Samen Werken Permanente Educatie Platform voor Pedagogische Professionals Begeleiding, Ondersteuning, Tijd en Moeite 15-10-2015 Alex Cornellissen Kleine Ikke lid AGOOP 1 Permanente Educatie

Nadere informatie

GOUDEN TIPS voor Professioneel Relatiebeheer

GOUDEN TIPS voor Professioneel Relatiebeheer 10 GOUDEN TIPS voor Professioneel Relatiebeheer www.fokjeritsma.nl info@fokjeritsma.nl 2 Inhoudsopgave Inleiding... 5 Wees je bewust van je doel... 6 Bellen: een uitstekend instrument... 6 Systeem... 7

Nadere informatie

Onderzoek werknemers met kanker

Onderzoek werknemers met kanker Onderzoek werknemers met kanker Dinsdag 15 april 2013 Over dit onderzoek Dit onderzoek is gehouden in samenwerking met de Nederlandse Federatie voor Kankerpatiëntenorganisaties (NFK). Aan het onderzoek

Nadere informatie

Werken in de horeca. 12 meest gestelde vragen door werknemers. L1NDA BV www.l1nda.nl

Werken in de horeca. 12 meest gestelde vragen door werknemers. L1NDA BV www.l1nda.nl Werken in de horeca 12 meest gestelde vragen door werknemers INTRODUCTIE Een (bij)baan in de horeca. Sinds april 2014 is er geen horeca CAO, maar wat betekent dat voor jou als werknemer? Je wilt natuurlijk

Nadere informatie

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen 1 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen 2 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen Hillegom 17 oktober 2013 Schoonderbeek Installatietechniek 3 Persoonlijk ontwikkelingsplan

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

Deze EVC brochure is een uitgave van het PDV. Iedere werknemer telt mee!

Deze EVC brochure is een uitgave van het PDV. Iedere werknemer telt mee! Deze EVC brochure is een uitgave van het PDV Iedere werknemer telt mee! Colofon De EVC brochure is een gezamenlijke uitgave van CNV BedrijvenBond, FNV Bondgenoten, De Unie, Nevedi en het Productschap Diervoeder.

Nadere informatie

HOE CAPPA ZIJN KLANTEN BETER IS GAAN ADVISEREN

HOE CAPPA ZIJN KLANTEN BETER IS GAAN ADVISEREN Exact Online CASE STUDY HOE CAPPA ZIJN KLANTEN BETER IS GAAN ADVISEREN www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY ONDERSCHEIDENDE KWALITEITEN LEIDEN TOT SUCCES VOOR ZOWEL ONDERNEMER ALS ZIJN

Nadere informatie

tips voor het sollicitatiegesprek

tips voor het sollicitatiegesprek tips voor het sollicitatiegesprek algemeen In elk gesprek komen vragen voor die op meer manieren te beantwoorden zijn. Hiermee probeert een selecteur duidelijkheid te krijgen over je echte motivatie, persoonlijkheid

Nadere informatie

Groeien naar je toekomst

Groeien naar je toekomst Groeien naar je toekomst Uitgevoerd door: Colland Arbeidsmarkt Versie 1: 03 juli 2015 Employabilityregeling voor hoveniers Colland Arbeidsmarkt Ben jij breed inzetbaar? Speciaal voor hoveniers en groenvoorzieners

Nadere informatie

Groeien naar je toekomst

Groeien naar je toekomst Groeien naar je toekomst Uitgevoerd door: Colland Arbeidsmarkt Employabilityregeling voor hoveniers Colland Arbeidsmarkt Ben jij breed inzetbaar? Speciaal voor hoveniers en groenvoorzieners is per 1 juli

Nadere informatie

Het functioneringsgesprek

Het functioneringsgesprek Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Werknemer Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Inhoudsopgave Inleiding... 5 Wat is een functioneringsgesprek?... 7 Waarom is een functioneringsgesprek

Nadere informatie

Het Generatiepact. Inhoudsopgave. 3 Wat is het Generatiepact?

Het Generatiepact. Inhoudsopgave. 3 Wat is het Generatiepact? het Generatiepact Inhoudsopgave 3 Wat is het Generatiepact? 5 Wanneer kan ik meedoen aan het Generatiepact? 6 De 55-jarigenregeling 11 De 60-jarigenregeling 16 De overgang van de 55-jarigenregeling naar

Nadere informatie

5 Wanneer kan ik meedoen aan het Generatiepact? 16 De overgang van de 55-jarigenregeling naar de 60-jarigenregeling

5 Wanneer kan ik meedoen aan het Generatiepact? 16 De overgang van de 55-jarigenregeling naar de 60-jarigenregeling het Generatiepact Inhoudsopgave 3 Wat is het Generatiepact? 5 Wanneer kan ik meedoen aan het Generatiepact? 6 De 55-jarigenregeling 11 De 60-jarigenregeling 16 De overgang van de 55-jarigenregeling naar

Nadere informatie

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline.

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline. BUSINESS CASE Exact Online MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING De 5 tips van Marc Vosse www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY DE 5 TIPS VAN MARC VOSSE Voor

Nadere informatie

de techniek van cofely

de techniek van cofely de techniek van cofely wel eens van cofely gehoord? Bij Cofely gaat er een wereld voor je open. Monteurs, lassers, calculatoren, werkvoorbereiders, servicetechnici en andere specialisten werken samen aan

Nadere informatie

10 Tips bij een reorganisatie

10 Tips bij een reorganisatie Marianne Eisma advocaat legal 10 Tips bij In het Arbeidsrecht gaat het erom het juiste proces te volgen om het uiteindelijke doel te bereiken. U moet daarvoor de tijd nemen, te snelle en niet goed voorbereide

Nadere informatie

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST 2: vergaderen Als je lid bent van een studentenraad, vergader je vaak. Je hebt vergaderen met de studentenraad, maar ook vergaderingen met het College van Bestuur en de Ondernemingsraad (OR). Gemiddeld

Nadere informatie

Wij timmeren aan de weg

Wij timmeren aan de weg Wij timmeren aan de weg Even voorstellen; Bouwkracht Vakpersoneel. Bouwkracht vakpersoneel B.V. is onderdeel van de LubronGroep en voortgekomen uit Lubron technisch intermediair. Onder de vlag van Lubron

Nadere informatie

Persoonlijk opleiding plan

Persoonlijk opleiding plan Persoonlijk opleiding plan Een opdrachtgever adviseren Hem vertellen wat jou de beste optie lijkt. Het klopt dat ik deze competenties zo had ingevuld. Ik heb hiermee ervaring doordat ik vaak op forums

Nadere informatie

SESSIE PROCEDURES EN REGELINGEN

SESSIE PROCEDURES EN REGELINGEN SESSIE PROCEDURES EN REGELINGEN ONDERWERPEN 1. SALARISGARANTIE 2. BEZWARENPROCEDURE 3. INTERNE BEZWAREN- COMMISSIE 4. ONDERHOUDS- PROCEDURE 1. SALARISGARANTIE BIJ IMPLEMENTATIE WERKNEMERS DIE EEN FUNCTIEBESCHRIJVING

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

VRAAG & ANTWOORD. Sectoraal generiek functiegebouw. Versie:

VRAAG & ANTWOORD. Sectoraal generiek functiegebouw. Versie: & Sectoraal generiek functiegebouw Versie: 27-3-2019 ALGEMEEN 1. Wat is een generiek functiegebouw? Een generiek functiegebouw benadert functies vanuit overeenkomsten in plaats van verschillen. Zo kijkt

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN E-blog HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN In talent & groei Het is belangrijk om je talent goed onder woorden te kunnen brengen. Je krijgt daardoor meer kans om het werk te

Nadere informatie

1/1/18 - peildatum start functiebeschrijvingen in de bedrijven

1/1/18 - peildatum start functiebeschrijvingen in de bedrijven Stappenplan invoering Loon- en functiesysteem De cao Hibin is een collectieve arbeidsovereenkomst die is afgesloten door Koninklijke Hibin namens werkgevers enerzijds en FNV Bouw en Wonen, CNV Vakmensen

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Steeds opnieuw raak ik mijn baan kwijt. Waar ligt dat nou aan? Welke vervolgopleiding zou iets voor mij zijn? Is er voor mij extra ondersteuning

Nadere informatie

Interne Nieuwsbrief februari 2013

Interne Nieuwsbrief februari 2013 Interne Nieuwsbrief februari 2013 Een korte update van het nieuws op kinderopvanggebied: RIVM start onderzoek gezondheidsvignet kinderdagverblijven Ruben Fukkink bijzonder hoogleraar kinderopvang hoe kies

Nadere informatie

Werken in de bouw. Bouw aan je toekomst!

Werken in de bouw. Bouw aan je toekomst! Werken in de bouw Bouw aan je toekomst! De bouw biedt veel mogelijkheden voor iedereen die van techniek houdt en graag samenwerkt. Mogelijkheden waar je misschien niet zo snel aan denkt. Want in de bouw

Nadere informatie

Over het EenVandaag Opiniepanel. Over het onderzoek

Over het EenVandaag Opiniepanel. Over het onderzoek 26 februari 2015 1 Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen onder

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

ORBA IN HET SLAGERSBEDRIJF INFORMATIEBROCHURE VOOR WERKNEMERS

ORBA IN HET SLAGERSBEDRIJF INFORMATIEBROCHURE VOOR WERKNEMERS ORBA IN HET SLAGERSBEDRIJF INFORMATIEBROCHURE VOOR WERKNEMERS INHOUDSOPGAVE Inleiding Wat is ORBA? Hoe wordt een functie ingedeeld? 7 Wat gebeurt er met mijn salaris? Wat als ik het niet eens ben met de

Nadere informatie

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven Toespraak staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tijdens het bedrijvencongres Samen scholen, pure winst! op 11 september 2009 in Eindhoven. Dames en heren, Allereerst wil ik de

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

ORIËNTATIE OP DE NEDERLANDSE ARBEIDSMARKT

ORIËNTATIE OP DE NEDERLANDSE ARBEIDSMARKT WOORDENLIJST ORIËNTATIE OP DE NEDERLANDSE ARBEIDSMARKT Arbeidsmarkt De arbeidsmarkt is de markt van werk. Op de arbeidsmarkt wordt werk aangeboden en op de arbeidsmarkt zoeken mensen naar een baan. Bijvoorbeeld:

Nadere informatie

1. Werkgevers en vakbonden willen jou meer betrekken bij het cao-overleg. Dat vind ik..

1. Werkgevers en vakbonden willen jou meer betrekken bij het cao-overleg. Dat vind ik.. CNV Unie ledenenquête kunststof- en rubberindustrie oktober 2015 1. Werkgevers en vakbonden willen jou meer betrekken bij het cao-overleg. Dat vind ik.. Onzin, daar hebben we vakbonden voor Ben benieuwd

Nadere informatie

1 Ben of word jij weleens gepest?

1 Ben of word jij weleens gepest? Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6

Nadere informatie

Orba. nieuw functie - waarderingssysteem. In dit nummer o.a. Voor medewerkers in de dier voederindustrie nummer 30 jaargang 9 oktober 2011

Orba. nieuw functie - waarderingssysteem. In dit nummer o.a. Voor medewerkers in de dier voederindustrie nummer 30 jaargang 9 oktober 2011 Voor medewerkers in de dier voederindustrie nummer 30 jaargang 9 oktober 2011 Orba nieuw functie - waarderingssysteem In dit nummer o.a. 2 Nieuw functiewaarderingssysteem 4 Nut en noodzaak Productschappen

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Tijdbom onder arbeidsmarkt financiële dienstverlening

Tijdbom onder arbeidsmarkt financiële dienstverlening Marktvisie Finance Tijdbom onder arbeidsmarkt financiële dienstverlening Marktvisie > Finance 3 Inleiding In de financiële dienstverlening zullen de komende jaren mede onder invloed van de digitalisering

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

handboek loonsysteem timmerindustrie

handboek loonsysteem timmerindustrie handboek loonsysteem timmerindustrie Inleiding Op 1 januari 2006 is de Timmerindustrie gestart met de invoering van een nieuw functiesysteem. Het systeem is gebaseerd op de functiewaarderingmethode die

Nadere informatie

nformatie» Solidariteit» Geluk Ogen en oren amen» Collega's» Minder werkdruk Balans uisterend oor Hulp» Klaarstaan voor elkaar

nformatie» Solidariteit» Geluk Ogen en oren amen» Collega's» Minder werkdruk Balans uisterend oor Hulp» Klaarstaan voor elkaar Werkplezier» Samenwerken Samen Collega's choolcontactpersoon Tijd Gezelligheid» T isterend oor Hulp» Klaarstaan voor elkaar I st» Overzicht Steuntje in de rug Goed Prachtig vak» Geluk Betrokken Solidariteit

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 5 juli 2019 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 5 juli 2019 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

Vragenlijst Depressie

Vragenlijst Depressie Vragenlijst Depressie Deze vragenlijst bestaat uit een aantal uitspraken die in groepen bij elkaar staan (A t/m U). Lees iedere groep aandachtig door. Kies dan bij elke groep die uitspraak die het best

Nadere informatie

Help, mijn collega verdient meer!

Help, mijn collega verdient meer! Help, mijn collega verdient meer! Negen goede en minder goede redenen waarom je collega die hetzelfde werk doet toch meer verdient dan jij. Vakmensen Je collega doet hetzelfde werk als jij maar krijgt

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT

CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT Exact Online CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY GROEI DOOR PROACTIEF ADVIES Het gaat goed bij Joanknecht & Van Zelst: dit Eindhovens

Nadere informatie

ORBA IN HET SLAGERSBEDRIJF INFORMATIEBROCHURE VOOR WERKNEMERS

ORBA IN HET SLAGERSBEDRIJF INFORMATIEBROCHURE VOOR WERKNEMERS ORBA IN HET SLAGERSBEDRIJF INFORMATIEBROCHURE VOOR WERKNEMERS INHOUDSOPGAVE Inleiding 4 Wat is ORBA? 6 Hoe wordt een functie ingedeeld? 9 Wat gebeurt er met mijn salaris? Wat als ik het niet eens ben met

Nadere informatie

Advies over scholing, ontwikkeling en behoud van medewerkers. Verbeter uw bedrijf samen met Fundeon. bouw op kennis

Advies over scholing, ontwikkeling en behoud van medewerkers. Verbeter uw bedrijf samen met Fundeon. bouw op kennis Advies over scholing, ontwikkeling en behoud van medewerkers Verbeter uw bedrijf samen met Fundeon bouw op kennis Fundeon adviseert over scholing, ontwikkeling en behoud van medewerkers U wilt kwalitatief

Nadere informatie

Waar kies je voor? Colofon: Dit is een uitgave van de Centrale Ondernemingsraad van Unilever in Nederland

Waar kies je voor? Colofon: Dit is een uitgave van de Centrale Ondernemingsraad van Unilever in Nederland Waar kies je voor? We leven in een dynamische tijd. De wereldeconomie staat voor uitdagingen die in tientallen jaren niet zo groot zijn geweest. Ook het bedrijfsleven moet zich voortdurend aanpassen aan

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Arbocatalogus Tuincentra

Arbocatalogus Tuincentra Arbocatalogus Tuincentra Arbocatalogus Tuincentra Voorwoord Voor u ligt de Arbocatalogus Tuincentra, het oplossingenboek voor arborisico s in tuincentra. In de tuincentra denken we bij veiligheid automatisch

Nadere informatie

maart 2015 Schoonmaken is echt een vak pagina 6 Nieuwe regels voor uw pensioen pagina 4 Pensioenleeftijd naar 67. En nu? pagina 8

maart 2015 Schoonmaken is echt een vak pagina 6 Nieuwe regels voor uw pensioen pagina 4 Pensioenleeftijd naar 67. En nu? pagina 8 Pensioen krant maart 2015 Schoonmaken is echt een vak pagina 6 Nieuwe regels voor uw pensioen pagina 4 Pensioenleeftijd naar 67. En nu? pagina 8 Pensioenheld De website legt alles duidelijk uit Karin Kars

Nadere informatie

7 INGREDIENTEN VOOR ENTHOUSIASTE MEDEWERKERS (SPECIAL MANAGER)

7 INGREDIENTEN VOOR ENTHOUSIASTE MEDEWERKERS (SPECIAL MANAGER) E-blog 7 INGREDIENTEN VOOR ENTHOUSIASTE MEDEWERKERS (SPECIAL MANAGER) In leidinggeven Er zijn 7 interessante ingrediënten voor leidinggevenden om uit hun medewerkers te halen wat er in zit en hun talent

Nadere informatie

Wat ga je in deze opdracht leren? Meer leren over: soorten vragen, vraagwoorden, signaalwoorden en sleutelwoorden

Wat ga je in deze opdracht leren? Meer leren over: soorten vragen, vraagwoorden, signaalwoorden en sleutelwoorden Wat ga je in deze opdracht leren? Meer leren over: soorten vragen, vraagwoorden, signaalwoorden en sleutelwoorden Soorten vragen, vraagwoorden, signaal- en sleutelwoorden Schema 1 Soorten vragen Open vraag

Nadere informatie

Functiewaardering in de glastuinbouw. Introductie Functiehandboek Glastuinbouw voor werknemers (en werkgevers)

Functiewaardering in de glastuinbouw. Introductie Functiehandboek Glastuinbouw voor werknemers (en werkgevers) Functiewaardering in de glastuinbouw Introductie Functiehandboek Glastuinbouw voor werknemers (en werkgevers) 2010-2011 Inhoudsopgave Inleiding 04 Functiewaardering en uw salaris De ORBA -methode van functiewaardering

Nadere informatie

Wil jij groeien of bloeien?

Wil jij groeien of bloeien? Wil jij groeien of bloeien? Gratis Samsung Galaxy Tab3 7.0 bij aanschaf van meer dan 500,- aan Icademy trainingen. Kies je ontwikkeltraject... Groeien naar zelfstandig ondernemerschap Doorgroeien bij je

Nadere informatie

CAO UITVAARTBRANCHE Onderhandelingsresultaat Afspraken d.d. 21 augustus 2014

CAO UITVAARTBRANCHE Onderhandelingsresultaat Afspraken d.d. 21 augustus 2014 CAO UITVAARTBRANCHE Onderhandelingsresultaat Afspraken d.d. 21 augustus 2014 INLEIDING Branchevereniging Gecertificeerde Nederlandse Uitvaartondernemingen, NARDUS samenwerkende uitvaartorganisaties, Werkgeversvereniging

Nadere informatie

Aan de slag met de Stoffenmanager Schoonmaak. Zo werk je prettiger!

Aan de slag met de Stoffenmanager Schoonmaak. Zo werk je prettiger! Aan de slag met de Stoffenmanager Schoonmaak Zo werk je prettiger! Vooraf Schoonmakers werken dagelijks met allerlei schoonmaak- en onderhoudsmiddelen. Hierin zitten stoffen die schadelijk kunnen zijn

Nadere informatie

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.

Nadere informatie

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden Verslag Studenten Evaluatie Videoproject Door Tonny Mulder, a.b.mulder@uva.nl, 26 sept 213 De studenten van de opleidingen Biologie, Biomedische Wetenschappen en Psychobiologie krijgen in het 1 ste jaar

Nadere informatie

Aflevering 6: Eigen bedrijf

Aflevering 6: Eigen bedrijf Aflevering 6: Eigen bedrijf Vragen vooraf: Heb je wel eens een eigen bedrijf gehad? Als je een eigen bedrijf zou beginnen, wat voor soort bedrijf zou dat dan zijn? Hoofditem Fragment 1 Korte inhoud: Khalid

Nadere informatie

Scholieren enthousiast maken voor de techniek

Scholieren enthousiast maken voor de techniek Scholieren enthousiast maken voor de techniek Woorden van deze les de behoefte het imago de servicetechnicus de installatie uitdagend communiceren de installatietechniek carrière maken het project het

Nadere informatie

Onderhandelingsresultaat 9 mei 2019

Onderhandelingsresultaat 9 mei 2019 Onderhandelingsresultaat 9 mei 2019 Resultaat CAO voor het Kappersbedrijf 1 juli 2019 t/m 31 januari 2020 Partijen - ANKO - FNV MOOI - CNV Vakmensen In aanmerking nemend: - Dat zowel de CAO tussen ANKO

Nadere informatie

FCB Loopbaanplein in vogelvlucht

FCB Loopbaanplein in vogelvlucht FCB Loopbaanplein in vogelvlucht Het FCB Loopbaanplein helpt werknemers verder in hun loopbaan. Of dat nu bij de huidige werkgever is, in de huidige branche of juist daarbuiten. De gratis zelftesten van

Nadere informatie

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand Henk Oostdam is fiscaal bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand 30 RBA_Fiscale Opleidingen 2015-2016 30 mijn Henk Oostdam We kijken samen

Nadere informatie

Protocol Digitaal pesten

Protocol Digitaal pesten Protocol Digitaal pesten 2 1 Inleiding 1.1 Doelstelling 3 1.2 Beleid 3 1.3 Voorwaarden beleid 3 2. Achtergrondinformatie 2.1 Wat is digitaal pesten? 3 2.2 Waarom is digitaal pesten zo erg? 3 2.3 Signalen,

Nadere informatie

Stageverslag Michaël Deslypere

Stageverslag Michaël Deslypere Stageverslag Michaël Deslypere MANPOWER Stagementor: Valerie Milissen Stagebegeleider: Pieterjan Bonne 2 Inhoudsopgave 1.Voorwoord... 3 2.Situering/voorstelling van de stageplaats... 4 3.Beschrijving van

Nadere informatie

Nieuwe regels inlenen ZZP-ers

Nieuwe regels inlenen ZZP-ers Nieuwe regels inlenen ZZP-ers Het inlenen van ZZP-ers was tot voor kort door de belastingdienst enigszins vergemakkelijkt door het invoeren van de VAR, de Verklaring ArbeidsRelatie. Als er een VAR WUO

Nadere informatie

GEBRUIK JE SCHOLINGSPOTJE

GEBRUIK JE SCHOLINGSPOTJE GEBRUIK JE SCHOLINGSPOTJE ZORG DAT JE BIJ BLIJFT Als vakman weet u hoe belangrijk het is om de hoogte te blijven van nieuwe ontwikkelingen en technieken. Ook FNV Bouw vindt het belangrijk dat u bij blijft.

Nadere informatie

Van baan naar eigen baas

Van baan naar eigen baas M200912 Van baan naar eigen baas drs. A. Bruins Zoetermeer, juli 2009 Van baan naar eigen baas Ruim driekwart van de ondernemers die in de eerste helft van 2008 een bedrijf zijn gestart, werkte voordat

Nadere informatie

Cursusspecial Vakbekwaamheid

Cursusspecial Vakbekwaamheid Cursusspecial Vakbekwaamheid > Elektrotechniek > Waterleidingtechniek > Gastechniek > CV-techniek Haal uw vakbekwaamheidsdiploma en word Erkend Installateur. Uw klanten zitten erop te wachten. Als installateur

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Wat kies jij? Wegwijzer in het fasemodel

Wat kies jij? Wegwijzer in het fasemodel Wat kies jij Wegwijzer in het fasemodel Van inkomen naar inkomen dit helpt PostNL helpt je op verschillende manieren. Met name via een financiële vergoeding, begeleiding van werk naar werk door Mobility

Nadere informatie

Gezond en veilig werken. Je hebt t zelf in de hand.

Gezond en veilig werken. Je hebt t zelf in de hand. Gezond en veilig werken. Je hebt t zelf in de hand. Advies en informatie voor werknemers Gezond en veilig werken. Je hebt t zelf in de hand. Gezond en veilig werken, je goed voelen en dat blijven doen,

Nadere informatie

ogen en oren open! Luister je wel?

ogen en oren open! Luister je wel? ogen en oren open! Luister je wel? 1 Verbale communicatie met jonge spelers Communiceren met jonge spelers is een vaardigheid die je van nature moet hebben. Je kunt het of je kunt het niet. Die uitspraak

Nadere informatie

Wat is het generatiepact

Wat is het generatiepact Generatiepact Emmen Ben je 60 jaar of ouder? En overweeg je om minder te gaan werken? Dan is het Generatiepact wellicht iets voor jou. Met deze regeling kun je minder uren gaan werken, waarbij de gemeente

Nadere informatie