Praktische stralingsbescherming

Transcriptie

1 Praktische stralingsbescherming niveau VRS-D/MR juni 2018 Praktische stralingsbescherming Andre Zandvoort

2 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni Atoombouw en verval 4,5 Wisselwerking van straling met materie en afscherming 6-9 Röntgentoestellen, ingekapselde bronnen 10 Grootheden en eenheden 11 Effecten en risico s van straling 12 Detectie van straling 13 Algemene regelgeving Regelgeving ingekapselde bronnen, toestellen en open bronnen Praktische stralingsbescherming Risico-analyse en dosisberekening in praktijk

3 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Praktische stralingsbescherming Indeling Bronnen en toestellen Veiligheidsmaatregelen Dosimetrie Radioactief afval Risicoanalyse

4 H6 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Bronnen en toestellen Röntgenstraling Ontdekking in 1895 door Röntgen Magisch soort straling : X-stralen die dwars door een vast object heen ging. Later zouden ze röntgenstralen worden genoemd. Uittredende X-stralen zichtbaar gemaakt op een fotografische plaat

5 H6 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Bronnen en toestellen Röntgenbuis Röntgenbuis Negatieve kathode Positieve anode (hoge Z) Elektronen versnellen Elektronen botsen op anode Remstraling Karakteristieke straling filtering Dosistempo > 10 Gy/s mogelijk! Intensiteit verstrooide straling is ongeveer 1000 x kleiner

6 H6 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Bronnen en toestellen Röntgenbuis Twee soorten röntgenstraling: Remstraling Karakteristieke straling (anodemateriaal)

7 H6 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Bronnen en toestellen Röntgenbuis Röntgenspectrum Maximale foton energie a) Straling direct uit anode (remstraling) b) Karakteristieke röntgenstraling van anodemateriaal c) Straling na filtering door buis d) Straling na filtering door extra filter Intensiteit = aantal röntgenfotonen

8 H6 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Bronnen en toestellen Röntgenbuis Hogere anodespanning (kv): Toename intensiteit van remstraling en karakteristieke straling Toename maximale energie van remstraling Hogere anodestroom (ma): Toename intensiteit van remstraling en karakteristieke straling

9 H6 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Bronnen en toestellen Röntgenbuis Als de filterdikte toeneemt: Afname intensiteit van remstraling (vooral van laag-energetische remstraling) Afname intensiteit van karakteristieke straling Ander anodemateriaal: Andere intensiteit van remstraling Andere energie (kev) van karakteristieke straling

10 H7 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Bronnen en toestellen Röntgenbuis CT scanner röntgenbuis

11 H7 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Bronnen en toestellen Röntgenbuis

12 H8 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Bronnen en toestellen Gesloten bron Definitie Radioactieve stoffen die zijn ingebed in of gehecht aan vast dragermateriaal, of omgeven zijn door een omhulling van materiaal Dragermateriaal of omhulling moet voldoende weerstand bieden om onder normale gebruiksomstandigheden verspreiding van radioactieve stoffen te voorkomen

13 H8 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Bronnen en toestellen Gesloten bron Toepassingen Meting of controle lasnaden 192Ir, 60Co TBq dikte papier (β - ) 137Cs 40 MBq vulhoogte 137Cs, 60Co 1-10 GBq Chemische analyse Röntgenfluorescentie (XRF) 241Am, 57Co 40 MBq - 40 GBq gaschromatografie 63Ni 400 MBq Medisch brachytherapie 90Sr / 90Y / 137Cs, 192Ir MBq Steriliseren ( Gy) van voedsel, medische instrumenten e.d.

14 H9 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Bronnen en toestellen Open bronnen Verspreidbaar! Laboratoria Medisch Chemisch Farmaceutisch Biologisch Industrie Medisch Diagnostiek Therapeutisch Onderzoek Onderwijs

15 H9 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Bronnen en toestellen Open bronnen

16 H9 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Bronnen en toestellen Open bronnen

17 H14 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Specifieke regelgeving Toestellen Vergunningplichtig Inherent veilige toestellen en vaste toestellen zijn meldingsplicht Afscherming Geen blootstelling aan primaire bundel Strooistraling Geen gebruik door onbevoegden Jaarlijkse controle max 1mSv/j op plaats van bediening Inherent veilig toestel: max 1 µsv/h op 10 cm afstand

18 H15 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Specifieke regelgeving Gesloten bronnen Radioactief materiaal permanent in omhulsel ingekapseld of gebonden in vaste vorm Moet voldoen aan ISO-2919 voor encapsulering Lektest: Grenswaarde afwrijfbare activiteit: 185Bq Vegen bronhouder: 10 x strengere norm 1x per jaar geen lektest: bronnen < 1MBq en < 0,02Re ingestie

19 H15 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Bronnen en toestellen Gesloten bron ISO 2919 klassering Ingekapselde bronnen kunnen getest zijn op 5 onderdelen - temperatuur, thermische schok - druk - stoten - vibratie - puntbelasting Klassering oplopend van 1 (niet getest) tot en met 6 (strengste test) Voorbeelden: 63Ni gaschromatograaf C Ir industriële radiografie E43313 Bron met code C11111 is dus NIET getest, maar mag WEL worden gebruikt!

20 H16 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Specifieke regelgeving Open bronnen Bronnen, niet zijnde ingekapselde bron of toestel Gebruik open stoffen in RNL, inrichtingseisen Eisen aan luchtverversing Decontamineerbaarheid Zuurkasten Afsluitbare toegang Ramen Handbediende ramen Onderdruk Luchtafvoer

21 H16 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Radionuclidenlaboratoria Open bronnen Toepassing open radioactieve stoffen: uitsluitend in een radionuclidenlaboratorium Er zijn B-, C- en D-laboratoria Inrichtingseisen Zijn het strengst voor een B-laboratorium Het minst streng voor een D-laboratorium Toegelaten activiteit (zie A max ) Is het grootst in een B-laboratorium en Is het kleinst in een D-laboratorium

22 H16 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Radionuclidenlaboratoria Open bronnen In Richtlijn Radionuclidenlaboratoria Risico: Bepaald door herhaalde opname van kleine hoeveelheden radioactieve stof (Gezondheidsraad, 1985) Andere opvatting: Risico wordt bepaald door incidenten (HARAS-rapport, 1997)

23 H16 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Radionuclidenlaboratoria Open bronnen A max Maximaal te hanteren activiteit: A max = 0,02 10 p+q+r / e(50) inh (A max in Bq, e(50) in Sv/Bq) p = verspreidingsparameter q = laboratoriumparameter r = lokale ventilatieparameter (let op: r q)

24 H16 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Radionuclidenlaboratoria Open bronnen A max p = verspreidingsparameter p toepassing -4 sterk spattende bewerking hanteren van poeders in open systemen -3 labeling met vluchtig nuclide koken van vloeistof in gesloten systeem -2 labeling met niet vluchtig nuclide eenvoudige chem. bepaling met tracers (RIA) -1 kort, zeer eenvoudig nat werk opslag van afval in werkruimte

25 H16 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Radionuclidenlaboratoria Open bronnen A max q = laboratoriumparameter q ruimte 0 werkruimte buiten laboratoriumbeheer 1 D-laboratorium nevenruimte bij laboratorium 2 C-laboratorium 3 B-laboratorium

26 H16 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Radionuclidenlaboratoria Open bronnen A max r = lokale ventilatieparameter (let op: r q) r lokale ventilatievoorziening 0 geen voorzieningen 1 zuurkast (geen DIN-keur) 2 zuurkast (wel DIN-keur) 3 gesloten werkkast A max = 0,02 10 p+q+r / e(50) inh

27 H16 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Hot Cell Laboratory (HCL) NRG (Petten) r=3 gesloten werkkast

28 H16 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Belastingsfactor Meerdere toepassingen in een laboratorium(ruimte) Per week B w = Σ j Σ i [ (X j,i / X max,j,i ) (t j / 40) ] 1 i = radionuclide j = handeling

29 H16 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Radionuclidenlaboratoria Open bronnen Toezicht TD VRS-D/MR 0,2Re ing D-laboratorium Kleine ingekapselde bronnen Lektest onder verantwoordelijkheid CD Toezicht verantwoordelijkheid van een CD Controle opp besmetting Alfa: 0,4 Bq/cm 2 Beta, gamma: 4 Bq/cm 2 10x lager bij verlaten lab

30 H16 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Radionuclidenlaboratoria Open bronnen 3 0 Radiotoxiciteitsequivalent Activiteit van een radionuclide die bij directe inname een effectieve volgdosis van 1 Sv veroorzaakt Re, eenheid is Sv Re wordt berekend op basis van A en e(50), DCC Re(inh) wordt gebruikt voor risicoanalyse Re = A x e(50) 1 Re = 1 Sv / (e(50)

31 H17 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Praktische stralingsbescherming Toestellen Voorlichting! Mogelijke incidenten Gevaren Strooistraling Documentatie: Gegevens van toestel Aantal opnames/gebruik Dosis op terreingrens Dosis voor werknemers Risico s inschatten

32 H17 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Praktische stralingsbescherming Toestellen Organisatorische maatregelen: Periodieke controle van het toestel Controleer filtering en controleer lekstraling Laat dit over aan de leverancier van toestel Wees bedacht op strooistraling Veldgrootte verkleinen (diafragma, lichtvizier)

33 H17-19 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Praktische stralingsbescherming Toestellen Limieten

34 H17 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Praktische stralingsbescherming Toestellen

35 H18 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Praktische stralingsbescherming Ingekapselde bronnen Toezichthouder: Instructies Signalering van problemen Lektest Dosisberekeningen Nucliden Emissiegegevens Gebruiksuren Afstand tot ruimtes Terreingrens CD is verantwoordelijk voor lektest!

36 H18 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Praktische stralingsbescherming Ingekapselde bronnen Maatregelen op de werkplek: Gebruik een tang/ pincet Organisatorische maatregelen: Opschrift en r.a.symbool Periodieke lektest van behuizing van bron: veegproef (lek: > 185 Bq) Niet: meten met een besmettingsmonitor (je meet dan ook de bron!) Bronnenadministratie Waarschuwingssignalering tijdens gebruik Opslag in kluis na gebruik

37 H18 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Praktische stralingsbescherming ingekapselde bronnen Instructies Waarschuwingsbord Bron opslaan in kluis Administratie Toestemming Veilig werken Afscherming PBM s PDM

38 H19 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Praktische stralingsbescherming Open bronnen Maatregelen: Voorlichting Instructie Bijscholing Markeren Afval Signalering Radionuclidenlaboratorium Bij- en nascholing

39 H19 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Praktische stralingsbescherming Open bronnen Klassieke maatregelen: Bescherming tegen uitwendige bestraling Bescherming tegen inwendige besmetting - ALARA, verminder hoeveelheid activiteit - Voorkom verspreiding (containment, morsbak) - Verwijder luchtactiviteit (ventilatie, zuurkast) - Verhinder opname in lichaam (handschoenen, protocol)

40 H19 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Praktische stralingsbescherming Open bronnen Maatregelen op de werkplek: Vermijd inwendige besmetting Voorkom opname via mond Niet doen: eten en drinken/roken/make-up aanbrengen Voorkom opname via longen Risico: 3H damp, jodiumdamp (houd zuurgraad ph > 4) Risico: aërosolvorming bij - schudden, vortexen, centrifugeren - scheuren, openen van flesjes Voorkom opname via huid Draag wegwerphandschoenen (evt. met tissue) Vermijd opname via open wonden Risico van opname van 3H via huid

41 H19 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Praktische stralingsbescherming Open bronnen Organisatorische maatregelen Periodieke besmettingscontrole: veegtest Grenswaarde is 4 Bq/cm2 (gebruik van een dosistempometer is zinloos) Bij besmetting: Waarschuw verantwoordelijk deskundige Ontruim laboratorium Controleer medewerkers bij verlaten laboratorium Stel omvang van besmetting vast Decontamineer besmetting

42 H19 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Praktische stralingsbescherming Open bronnen RI&E Gegevens bron of toestel Emissiegegevens, alfa, beta, gamma Fysische en chemische eigenschappen Gebruik, frequentie Afstanden Afscherming Terreingrens Verspreidingskans Binnen vergunning? Lozing?

43 H19 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018

44 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Dosimetrie Dosisbegrippen

45 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Dosimetrie Uitwendige bestraling Kwadratenwet Dosis omgekeerd evenredig met het kwadraat van de afstand tot de bron Deeltjesstraling: voorbij de dracht van de straling is de dosis nul ( 3 H : 0,007 mm in weefsel 35 S / 14 C : < 30 cm in lucht)

46 2018 Dosimetrie Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni Uitwendige bestraling γ-straling : bronconstante Met de bronconstante kun je activiteit omrekenen naar externe dosis: D = Γ A t / r 2 Γ = bronconstante A = activiteit t = tijd r = afstand nuclide Γ (µgy m 2 MBq -1 h -1 ) 22 Na 0,33 60 Co 0,36 99m Tc 0, I 0, Cs 0, Ir 0, Am 0,017

47 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Dosimetrie Uitwendige bestraling Vuistregels Op 1 m van de anode van een röntgenbuis is het dosistempo 10 mgy/min Bij een β-besmetting van 1 kbq/cm 2 is het huiddosistempo 2 mgy/h Bij gelijke A (activiteit) is het dosistempo van een β-bron 10 tot 100 x hoger dan van een γ-bron

48 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Dosimetrie In- en uitwendige besmetting Inwendige besmettingsroutes: Ingestie via de mond Opname via de huid ( 3 H!) Inhalatie via de ademhalingswegen (gas of aërosolen) Uitwendig: huidbesmetting Vuistregel: dosistempo op de huid D 2 mgy/h Bij 1 kbq/cm 2

49 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Dosimetrie Inwendige besmetting Effectieve volgdosis Wordt toegekend in het jaar van inname E(50) = A x e(50) A = activiteit (Bq) e(50) = eff. volgdosiscoëfficiënt (Sv Bq -1 ) e(50) hangt af van radiotoxiciteit van het nuclide (T 1/2, verblijftijd, organen) besmettingsroute (ingestie, inhalatie, wondbesmetting, huid)

50 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Dosimetrie Inwendige besmetting Effectieve volgdosiscoëfficiënt: e(50) Nuclide e(50)inh T½ (Sv/Bq) 3H (H2O) 1,8 x ,3 j 14C (CO2) 6,5 x j 22Na 2,0 x ,6 j 32P 2,9 x ,3 d 45Ca 2,3 x d 99mTc 2,9 x ,0 h 125I 7,3 x d 131I 1,1 x ,0 d 226Ra 1,2 x j nat. U 5,7 x ,5 x 10 9 j

51 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Veiligheidsmaatregelen Uitwendige bestraling Bronnen, toestellen, open radioactieve stoffen ALARA Geen onnodige blootstelling/ zo laag mogelijke dosis of activiteit Klassieke maatregelen: Blootstellingstijd Afstand Afscherming verkorten (scherm, loodschort etc) Geschikte dosistempometer gebruiken

52 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Veiligheidsmaatregelen Uitwendige bestraling Afscherming Bronnen, toestellen, open radioactieve stoffen ALARA Geen onnodige blootstelling/ zo laag mogelijke dosis of activiteit Klassieke maatregelen: Beta-straling: laag energetisch, korte dracht hoog energetisch: material met lage Z-waarde zoals perspex > minder remstraling Gamma-straling: Hoge Z-waarde zoals lood

53 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Bronnen en toestellen Neutronen Neutron = ongeladen deeltje Wisselwerking met de kern van het atoom Energie-overdracht maximaal bij botsing met even zware deeltjes: H (= 1 proton!) Goede materialen voor afscherming paraffine H, C water H 2 O beton (gebonden kristalwater) Laat veiligheidsmaatregelen over aan een gespecialiseerde deskundige

54 H19 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Praktisch Labjas Handschoenbeleid! Veiligheidsbrillen (beta straling) Tissues voor (potentieel) besmette items Controleer handschoenen Vervang handschoenen regelmatig Draag handschoenen niet buiten lab Wees bedacht op latex allergie Juiste afscherming Voorbereiding, droog oefenen Protocol Lekbak Juiste gebruik van de zuurkast TLD badge

55 H19 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Specifieke Onderwerpen Open bronnen Jodium: 125 I en 131 I Risico: Vorming van vluchtig jodium Hoge equivalente dosis op de schildklier Maatregelen: Voorraadpotjes / afvalvaten zo kort mogelijk openen Niet in zuur milieu Parafilm laat jood door! Vloeibaar afval: houd ph > 4 en binden (aan Na 2 S 2 O 3 of Na 2 S)

56 H19 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Specifieke Onderwerpen Open bronnen Patiënten die met radionucliden zijn behandeld Voorbeeld: 131 I ( T 1/2 = 8 dagen) Behandeling schildklierkanker Tijdelijk verblijf in ziekenhuis Waarschuwingsborden op verblijfsruimte Geen bezoek Gescheiden rioolafvoer via tanks

57 H19 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Specifieke Onderwerpen Open bronnen Tritium: 3 H Risico op uitwisseling met waterstof in bijv. water Condensatie 3 H-waterdamp (koelkast / vriezer) Risico op inwendige besmetting (echter lage E(50)) Diffusie door parafilm / handschoenen

58 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Radioactief afval Afval waarbij de vrijgavegrens voor activiteitsconcentratie (C v ) wordt overschreden Ook afval dat lijkt op radioactief afval!!! Geen radioactiviteitstickers bij gewoon bedrijfsafval Afvoer is duur: ongeveer 2000 per 100 liter Mag uitsluitend via de COVRA worden afgevoerd Veel strenger sinds 6 februari 2018!

59 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Radioactief afval Radioactieve stoffen mogen worden overgedragen aan derden indien de activiteitsconcentratie beneden de vrijgavegrens is Nuclide vrijgavegrens (Bq/g) 3H C 1 32P mTc I 10 De vrijgavesgrenzen zijn gekoppeld aan de e(50)

60 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018

61 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Radioactief afval Maatregelen op de werkvloer Voorkom afval Gebruik zo weinig mogelijk activiteit Gebruik kortlevende nucliden (na 10x T 1/2 : 1000 x minder activiteit) Gooi niet-actief afval bij gewoon bedrijfsafval Scheid afval Vast en vloeibaar afval, organisch en anorganisch afval Lang- en kortlevend afval Telpotjes, kadavers, bronnen Lever radioactief afval aan in standaard COVRA-vaten

62 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 Radioactief afval Lozing is aan zeer strenge regels gebonden lozing naar de lucht lozing naar het riool (deze regels vallen buiten het bestek van de cursus VRS-D/MR) What ll I do with the nuclear wastes?

63 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 RI&E Identificeren Analyseren Reguliere handelingen Incidentscenario s Voorafgaand aan werkzaamheden!

64 H20 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 RI&E Toestellen Dosistempo afhankelijk van: hoogspanning stroomsterkte afstand focus-object Strooistraling! Dosis op basis van gepubliceerde grafieken TS-MR: toestellen van matig risico Bagagescanners Röntgendiffractietoestellen Elektronenmicroscopen

65 H20 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 RI&E Toestellen RIE bagagescanner Dosistempo op oppervlakte Dosistempo voor reiziger Dosistempo voor personeel Afstand Tijd Schalen (kwadratenwet)

66 H20 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 RI&E Toestellen Dosis voor de beveiligingsbeambte H koffer = 1,3 microsv per opname Vuistregel strooistraling 1/1000 van intreedosis per 100cm 2 En nu?

67 H21 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 RI&E Ingekapselde bronnen Externe bestraling Voor veel radionucliden geldt dat bij vergelijkbare activiteit en energie de equivalente dosis tengevolge van β-straling ruwweg 100 keer zo groot is als die tengevolge van γ-straling.

68 H21 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 RI&E Ingekapselde bronnen Monteur pakt een bron met de vingers vast 10sec x 2 (per dag) x 200 d/j = 4000 s/j = 1,1 u/j Afstand bron-huid 0,001m Beta-dosis is een factor 100 groter dus 4100 msv/j En nu?

69 H22 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 RI&E open bronnen Opname: Inslikken ingestie Inademen inhalatie Wondbesmetting Injectie Verdwijnt door: Verval Urine Ontlasting Snuiten Zweten Uitademen

70 H22 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018 RI&E open bronnen Injectie incident: 0,05 ml radioactieve vloeistof geïnjecteerd 0,2 microsv

71 Praktische stralingsbescherming VRS-D/MR AZ juni 2018