FINANCIEEL OVERZICHT 21 FINANCIEEL BEELD 22 INVESTERINGEN 28 ONTWIKKELING WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICO'S 31 GRONDSLAGEN EN UITGANGSPUNTEN 34

Transcriptie

1 zomernota 2015

2 Zomernota

3

4 Inhoudsopgave INLEIDING 1 VOORSTEL 3 THEMA'S 5 ZORGZAME STAD 5 WOON EN GROEISTAD 8 STAD DIE WERKT EN LEERT 10 DUURZAME STAD 12 BRUISENDE BINNENSTAD 15 STAD IN DE REGIO 17 FINANCIEEL OVERZICHT 21 FINANCIEEL BEELD 22 INVESTERINGEN 28 ONTWIKKELING WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICO'S 31 GRONDSLAGEN EN UITGANGSPUNTEN 34 COLOFON 39

5

6 Inleiding Voor u ligt de Zomernota Een primeur, want voor de eerste keer legt een college aan uw Raad een nota voor waarbij de Voorjaarsnota en Perspectiefnota zijn samengevoegd. Met de Zomernota informeren we u over de voortgang van ons coalitie akkoord en onze strategische thema's. We kijken daarbij naar de huidige begroting 2015 (peildatum 1 mei), de meicirculaire en blikken vooruit naar het nieuwe begrotingsjaar. Sturen op thema s Deze integrale nota is tot stand gekomen op verzoek van uw Raad, met de ambitie om daarmee zowel scherper kaders op hoofdlijnen te kunnen stellen als te kunnen bijsturen en het politieke debat te faciliteren. Waar mogelijk sluiten we in onze Planning en Control cyclus aan bij de beleidsontwikkeling. Behandeling van de Zomernota vóór het zomerreces stelt de Raad in staat om tijdig in gesprek te gaan over keuzes die gemaakt moeten worden vóór de begrotingsbehandeling in het najaar. Zoals gebruikelijk was bij de Voorjaarsnota worden tevens afwijkingen gemeld ten opzichte van de voornemens en de budgetten zoals die in de begroting zijn opgenomen. Waar niets wordt gemeld, blijven we bij de uitvoering van ons beleid binnen de afgesproken financiële kaders. Ongeveer de helft van onze inkomsten krijgen we van het Rijk via het gemeentefonds. In de meicirculaire van het Rijk krijgen wij informatie over de ontwikkeling van dit fonds. We verwachten de meicirculaire niet eerder dan eind mei. Vervolgens is tijd nodig om alle effecten goed door te rekenen en de uitkomsten te analyseren. We verwachten uw Raad half juni te kunnen informeren over de meicirculaire en de effecten hiervan. Deze brief wordt opgenomen in de webversie van de Zomernota. Uw Raad wil actief sturen op de thema s die de komende jaren centraal staan en die de belangrijkste uitdagingen vormen in deze bestuurs en raadsperiode. Deze Zomernota gaat voort op de thema s die zijn opgenomen in de Bestuursagenda bij de Stadsbegroting De opgaven binnen de thema s zijn zeer verschillend; zowel in omvang, doelstelling, ontwikkelingsfase, reikwijdte als de gemeentelijke rol en verantwoordelijkheid. Binnen een aantal thema s heeft uw Raad accenten benoemd die extra aandacht vragen. 1. Zorgzame stad (met focus vanuit de Raad op decentralisatie AWBZ/Jeugd) 2. Woon en groeistad (met focus vanuit de Raad op wonen/grondexploitaties) 3. Stad die werkt en leert (met focus vanuit de Raad op de invoering van de Participatiewet) 4. Duurzame stad 5. Bruisende Binnenstad 6. Stad in de regio (met focus vanuit de Raad op regionalisering) Binnen elk thema agenderen we zelf een onderwerp waarover wij graag met uw Raad nader in gesprek gaan. Met uitzondering van het thema 'bruisende binnenstad'; we stellen voor om de opgaven rondom transformatie en leegstand direct na de zomer te behandelen aan de hand van de visie die dan wordt voorgelegd. Veranderende verhouding tussen overheid en de stad Er is één onderwerp dat we in de inleiding nader willen toelichten, namelijk de veranderende rol tussen overheid en de stad. We zoeken de samenwerking op met de stad, of dat nou gaat om bewoners, ondernemers, instellingen of organisaties, omdat we beseffen dat we als gemeente de stad nodig hebben om tot resultaten te komen. Bewonersparticipatie (als onderdeel van de veranderende verhoudingen) komt in feite terug binnen elk strategisch thema en raadsprogramma. Wij vinden het belangrijk dat bewoners zich sterk betrokken voelen bij de stad, bij hun wijk, bij hun buurt en hun straat en daar trots op kunnen zijn. Bewoners voelen zich meer 1

7 betrokken als ze ook daadwerkelijk zeggenschap hebben; als ze de ruimte krijgen om met eigen initiatieven te komen en invloed kunnen hebben op vraagstukken die voor hun woon en leefomgeving belangrijk zijn. We willen de komende jaren inzetten op meer zelfstandigheid en autonomie voor bewoners bij hun inzet voor hun stad en wijk. Dit betekent dat wij ons daar als overheid op een andere manier toe moeten (leren) verhouden. Onze overheidsparticipatie beweegt zich als het ware tussen loslaten en reguleren. Daarbij moeten we expliciet per situatie afwegen en met onze bewoners en ondernemers bespreken welke positie we kiezen: loslaten en de ruimte geven, de regie nemen op bijvoorbeeld veiligheid en leefbaarheid of de vele varianten die daartussen liggen. De rol van de overheid in een proces of project is daardoor veranderlijk en minder voorspelbaar dan voorheen. In het contact met de stad moeten we nadrukkelijker aandacht besteden aan de wederzijdse verwachtingen over taken en rollen. Dit vormt één van de belangrijkste uitdagingen voor onze stad. Deregulering is belangrijk om zo laagdrempelig mogelijk initiatieven vanuit de stad en wijk te stimuleren, of het nu gaat om recreatie, sport, (wijk )economie, cultuur, zorg of gewoon gezelligheid. Voor de kwaliteit en het beheer van de openbare ruimte willen we dat bewoners en ondernemers mogelijkheden zien en pakken om gebiedsgericht accenten te zetten. De toegankelijkheid van de openbare ruimte vinden we belangrijk, omdat alle bewoners, ook de wijkbewoners met beperkingen, zo goed als mogelijk van de openbare ruimte gebruik moeten kunnen maken. We geven hierin ruimte en vertrouwen, omdat het bijdraagt aan de participatie en zelfredzaamheid van de Nijmegenaren. Ook op het terrein van toezicht en handhaving op straat verandert onze rol. Wij hebben de ambitie om bewoners en bedrijven in de wijken een nadrukkelijker positie te geven bij de leefbaarheid in eigen buurt. Wat vinden zij belangrijk, waar willen ze zelf mee aan de slag en hoe kan de gemeente daarbij ondersteunen? We willen de professional een centrale plek geven op straat én faciliteren dat deze professional zoveel mogelijk met bewoners in contact kan blijven. Dit vraagt om duidelijke werkafspraken tussen de basispolitiezorg en het gemeentelijk toezicht, waarbij toezicht de basispolitiezorg inschakelt voor de uitvoering van specifieke politietaken. In dat kader is duidelijk dat de eindverantwoordelijkheid bij de gemeente ligt, vanuit haar rol als regisseur van leefbaarheid en veiligheid. Wij zullen uw Raad hiervoor concrete voorstellen doen in het kader van de Stadsbegroting Leeswijzer De Zomernota richt zich op de politieke prioriteiten, mogelijke wijzigingen en bijstellingen en andere keuzes die gemaakt moeten worden vóór de nieuwe begroting. We gaan eerst in op de voortgang en ontwikkelingen binnen de strategische thema s en staan stil bij financiële oplossingen voor tegenvallers in het lopende jaar 2015, structurele claims en meerjarige investeringen. Hiermee trachten we de inhoudelijke en financiële discussies te agenderen langs de lijn van de samenhangende thema s. Claims met een bescheiden omvang, éénmalige reparaties en claims die niet direct gekoppeld zijn aan grotere thema's maar voornamelijk ingaan om uitvoering en exploitaties, zijn opgenomen in het financieel overzicht. De digitale versie van de Zomernota is gelijk aan de papieren versie maar biedt daarnaast bij een aantal programma's een toelichting op beleidsontwikkelingen en een toelichting op de afzonderlijke claims. U vindt de digitale versie via pcportal.nijmegen.nl Met deze Zomernota wil ons college uitdragen dat we vanuit de huidige financiële situatie de wensen en knelpunten een plek kunnen geven. We zijn trots u een Zomernota te kunnen presenteren die aantoont dat onze boekhouding op orde is. Maar we moeten alert zijn en blijven sturen op de risico s. We mogen en moeten ons zeker niet rijk rekenen! 2

8 Voorstel Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel (in te vullen door Griffie) / (In te vullen door Griffie) Fatale termijn: besluitvorming vóór: 8 juli 2015 Onderwerp Zomernota 2015 Programma Bestuur & Middelen Portefeuillehouder H. Tiemens Voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders d.d. 19 mei 2015 Samenvatting Voor u ligt de Zomernota Deze nota vervangt twee eerdere bestuurlijke producten uit de P&C cyclus, nl de voormalige Voorjaarsnota en de Perspectiefnota. In deze Zomernota hebben we onze beleidsvoornemens voor de komende jaren opgenomen. We gaan in op de ontwikkelingen binnen de strategische thema s en willen daarover het debat met uw Raad aangaan. Ook blikken we vooruit naar de uitkomsten van de meicirculaire en de financiële ontwikkelingen. We vragen u om de uitgangspunten en grondslagen voor de komende Stadsbegroting 2016 en volgende jaren, de parameters voor de grondexploitatie en de bijgevoegde begrotingswijzigingen vast te stellen. We informeren u over de uitvoering van de Stadsbegroting 2015 en melden een aantal afwijkingen ten opzichte van de voornemens en budgetten zoals die in de Stadsbegroting 2015 zijn opgenomen. Waar niets over wordt gemeld, ligt de uitvoering van de begroting op koers. Wij vragen u de voorgestelde wijzigingen over het lopende begrotingsjaar 2015 vast te stellen. Voorstel om te besluiten Wij stellen u voor om: 1. met betrekking tot de Stadsbegroting 2015: a. ons College opdracht te geven de ontwikkeling van de algemene middelen voor begrotingsjaar 2015 zoals opgenomen in de paragraaf Financieel beeld te verwerken in de Stadsbegroting 2015 (BW 01421). b. ons College opdracht te geven de begrotingsaanpassingen bestaand beleid en nieuw beleid begrotingsjaar 2015 zoals opgenomen in de paragraaf Financieel beeld te verwerken in de Stadsbegroting 2015 (BW 01421); c. voor begrotingsjaar 2015 een investeringskrediet van 1,5 miljoen voor renovatie van De Vereeniging beschikbaar te stellen; d. de doorrekening van de kapitaallasten voor begrotingsjaar 2015 vast te stellen en van de berekende onderuitputting een bedrag van 0,7 miljoen toe te voegen aan de saldireserve (BW 01422); 3

9 2. met betrekking tot de Stadsbegroting : a. ons College opdracht te geven de beleidsvoornemens uit deze Zomernota uit te werken in de Stadsbegroting ; b. ons College opdracht te geven de ontwikkeling van de algemene middelen voor begrotingsjaar 2016 en volgende jaren zoals opgenomen in de paragraaf Financieel beeld te verwerken in de Stadsbegroting ; c. ons College opdracht te geven de meerjarige begrotingsaanpassingen bestaand beleid en nieuw beleid zoals opgenomen in de paragraaf Financieel beeld te verwerken in de Stadsbegroting (BW 01421); d. ons College opdracht te geven de beschikbare investeringsruimte ad 12,6 miljoen volledig in te zetten voor de voorgestelde nieuwe investeringen en deze te verwerken in het investeringsplan in de Stadsbegroting ; e. de grondslagen en uitgangspunten zoals opgenomen in de paragraaf Financieel overzicht voor de jaren vast te stellen en te verwerken in de Stadsbegroting ; 3. de budget neutrale technische wijzigingen in BW (zie bijlage Technische begrotingswijziging Zomernota in de digitale versie) vast te stellen. 4

10 Thema's Zes thema s staan de komende jaren centraal. 1. Zorgzame stad 2. Woon en groeistad 3. Stad die werkt en leert 4. Duurzame stad 5. Bruisende Binnenstad 6. Stad in de regio Eerst benoemen we onze opgave(n) op het thema; zoals te herleiden is uit de Stadsbegroting Vervolgens leest u een korte toelichting op de voortgang en ontwikkelingen. Waar niets wordt gemeld, betekent dit dat het beleid en uitvoering daarvan op orde is en we binnen de afgesproken financiële kaders blijven. Tenslotte vindt u een toelichting op de claims en investeringen die gekoppeld zijn aan het thema. U kunt bij een aantal thema's een disbalans ervaren tussen de inhoudelijke teksten op voortgang en ontwikkelingen en de afwijkingen, claims en investeringen die aan dit thema gekoppeld zijn; deze zijn soms meer operationeel van aard. We hechten eraan om nogmaals toe te lichten dat de claims met een bescheiden omvang, éénmalige reparaties en claims die niet direct gekoppeld zijn aan een thema terug te vinden zijn bij het financieel overzicht en een nadere toelichting staat opgenomen in de digitale versie van de Zomernota. ZORGZAME STAD Onze opgave We doen wat nodig is voor de kwetsbare inwoners van Nijmegen. Vanaf 1 januari 2015 zijn we verantwoordelijk voor alle zorg die buiten de instellingen geleverd wordt. Wij regelen taken zoals begeleiding, dagbesteding, jeugdzorg, cliënt ondersteuning en beschermd wonen. Dat zien we vooral als een kans om onze ambitie een zorgzame stad te zijn de ruimte te geven. Daarbij willen we de kracht van de mensen in onze stad en hun initiatieven benutten; ook door hun ervaringsdeskundigheid en cliënt tevredenheid als belangrijke graadmeter te gebruiken voor de kwaliteit van zorg en ondersteuning. We zijn als gemeente een sterke, invloedrijke financier in de wereld van zorg en ondersteuning. Die sleutelpositie vraagt van ons een regisserende rol en het aangaan van strategische partnerschappen met de zorgverzekeraars, de woningcorporaties, het onderwijs en andere partijen. We vinden het belangrijk onze taken zo in te richten dat ze toekomstbestendig zijn en daadwerkelijk bijdragen aan een kanteling in zorg en welzijn. Voortgang en ontwikkelingen We zijn erin geslaagd de transitie van de jeugdhulp, begeleiding, dagbesteding en beschermd wonen door te voeren, zoals met uw Raad is afgesproken. Onze burgers bieden we zorgcontinuïteit en er staat een nieuwe structuur voor advies & informatie en toeleiding naar ondersteuning, met de Stips, sociale wijkteams, regieteams en het veiligheidshuis. De eerste maanden van 2015 hebben uitvoeringsvragen en opstartperikelen veel aandacht gevraagd, wat in de eerste operationele fase van zo n grote veranderingsoperatie te verwachten is. In de tweede helft van 2015 zullen we nog veel tijd en energie steken in het verfijnen en stroomlijnen van uitvoerings en administratieve 5

11 processen en de beleidskeuzes die daarbij horen, zoals onder andere aanwijzingsbesluiten en organisatievormen. De aansluiting tussen onderwijs en jeugdhulp versterken door schoolmaatschappelijk werk goed te laten aansluiten op sociale wijkteams en op leerplicht, is zo n opgave, evenals het versterken van de drang en dwangketen, van regieteams, veiligheidshuis en Veilig Thuis. Ook PGB beleid, kwaliteit van ondersteuning en toezicht daarop vragen in deze fase onze aandacht. Vanuit dit vertrekpunt kiezen we voor continuïteit in onze contractering in We kopen opnieuw deels lokaal en deels regionaal in, we blijven sturen op samenwerking tussen de instellingen en op de vorming van integraal werkende ambulante teams in de wijken. Beleidsmatig ontwikkelen we een visie op het beschermd wonen en leggen waarschijnlijk eind 2015 een meerjarig beleidsplan voor opvang en beschermd wonen voor aan de Raad. Door continuïteit te bieden, maken we ook ruimte om aan de slag te gaan met de transformatie. We willen immers bereiken dat in het nieuwe stelsel mensen meer en langer zelf de regie over hun leven kunnen voeren, door hun eigen kracht en sociale netwerk in te zetten en door lichte vormen van ondersteuning en hulp, dichtbij mensen in de wijken. Dan maken we de samenleving inclusiever en kunnen we met minder middelen de zwaardere zorg en ondersteuning op peil houden voor mensen die deze echt nodig hebben. Om deze beweging naar meer zelfregie, ondersteuning dichtbij en van zwaar naar licht te kunnen maken is een stevig fundament nodig, een nulde lijn. Daarmee bedoelen we een goede basisinfrastructuur van preventieve activiteiten voor een gezonde stad, vrijwilligersinitiatieven, cliëntondersteuning, voorzieningen voor ontmoeting, inloop en dagopvang voor kwetsbare mensen, gecombineerd met een dekkend netwerk van Stips en sociale wijkteams. Daarvoor zijn extra investeringen nodig. Op de basisinfrastructuur Welzijn is namelijk veel bezuinigd in de jaren en de middelen die er nog wel zijn, hebben we nodig voor het bekostigen van de sociale wijkteams en Stips. Daarnaast hebben we een tekort op de middelen voor dagopvang ouderen en inloopvoorzieningen GGZ. Juist aan de basis zijn de middelen dus krap. De derde en belangrijkste reden is dat de kosten voor de baten uitgaan. Om de verschuiving van zware zorg naar lichtere ondersteuning te kunnen maken, moeten we eerst de lichtere alternatieven kunnen aanbieden, voor we de inzet van zware en dure zorg kunnen verminderen. In onze sociale stad zien we veel mooie ontwikkelingen en een goede voedingsbodem voor de transformatie. We bouwen aan de samenwerking met belangrijke partners zoals huisartsen, zorginstellingen, zorgverzekeraar VGZ en de woningcorporaties om een goed nieuw stelsel van zorg en ondersteuning neer te zetten. We werken steeds integraler, door de verbinding te maken met het aanvalsplan schulden en arbeidsmatige dagbesteding. Ook andere maatschappelijke vraagstukken blijven op onze agenda komend jaar. Zo werken we aan een aanpak tegen radicalisering, bevorderen we de participatie van jongeren via Jimmy s en Social lab en zijn we van plan opvang te blijven bieden aan uitgeprocedeerde asielzoekers. (Jimmy s is een landelijk concept, soort jongeren Stip met regionale informatievoorziening en Peer educatie (jongeren aan jongeren). Social lab is een gezamenlijke experimenteerruimte waarin nieuwe oplossingsrichtingen worden uitgeprobeerd.) Transformeren vraagt eerst investeren. Wij vragen uw Raad om mee te denken over de extra inzet op de basisinfrastructuur, lichtere vormen van zorg en de financiering hiervan. 6

12 Financiële effecten en investeringen Ons financiële kader vanuit het Rijk voor 2016 krijgen we in de meicirculaire en is zeer bepalend voor de transformatie. Op dit moment is het Rijk van plan in 2016 verder te bezuinigen op de budgetten voor de Wmo en de jeugdhulp, omdat het Rijk op basis van de realisatiecijfers 2014 een toename van de zorgkosten in de Wet Langdurige Zorg (Wlz) constateert, gecombineerd met een lagere zorgconsumptie in de Awbz/Wmo en Jeugd. De VNG geeft aan dat dit voornemen niet strookt met de landelijke bestuurlijke afspraken om 2014 niet als basisjaar voor het macrobudget Wmo en Jeugd 2015 e.v. te gebruiken. Daarnaast moet een effectieve Wmo en Jeugdwet nóg hogere kosten in de Wlz in de toekomst juist verminderen. Bovendien is het rijk voornemens het budget voor Beschermd Wonen GGZ te herverdelen. De exacte verdeling is nog in voorbereiding. Door VNG en VWS is afgesproken in de maand mei bij alle centrumgemeenten te onderzoeken of de bronbestanden met daarin de zorgrealisatiecijfers correct en compleet zijn. Wij zullen u over het vervolg hiervan in het verlengde van de meicirculaire nader informeren. Verdere bezuinigingen zetten de kansen op succes van de transformatie onder druk en dat leidt tot risico s, voor onze gemeentebegroting en voor de ondersteuning die we kunnen bieden aan onze burgers. Beiden willen we, als zorgzaam en behoedzaam stadsbestuur, voorkomen. In een zorgzame stad laten we ouderen niet vereenzamen, mensen niet verward over straat lopen en geen kinderen in de knel zitten. Zoals gezegd, transformeren vraagt eerst investeren in de basisstructuur, een nulde lijn. We streven ernaar bij de begroting 2016 de eerste business case uitgewerkt te hebben, waarbij we voornemens zijn om voorfinanciering ten laste te brengen van de Saldireserve, evenals de per saldo baten in latere jaren. Maatschappelijk vastgoed (exploitatie/huurderving) Binnen dit thema benoemen we de verschillende knelpunten in de exploitatie en huurderving bij sport en accommodaties. Door vertrek naar eigen accommodaties en een terugloop in het bewegingsonderwijs zien we een huurderving bij sport en recreatie accommodaties. Bij welzijns en jongerenaccommodaties hebben we te maken met huuropzeggingen (o.a. door KION). We verwachten de komende jaren weer huurders te gaan vinden, mede door inzet van ons Makelpunt maar zullen genoegen moeten nemen met een lagere huuropbrengst. De lagere huuropbrengsten zijn ook het gevolg van méér verhuur tegen 0 tarief door bewoners en wijkinitiatieven zelf. Dit is een gewenste ontwikkeling omdat we bewonersinitiatieven graag de ruimte geven. De lagere horecaopbrengsten worden o.a. veroorzaakt door minder activiteiten (zoals bingo s), lagere bezetting van de ruimtes en lagere prijzen/gratis verstrekking koffie en thee vanwege burgerparticipatie en STIPs. Echter, deze ontwikkelingen én de ontwikkelingen rondom de kanteling in de zorg en welzijn vragen een nieuwe blik op maatschappelijk vastgoed. We bereiden een notitie voor hoe we om willen gaan met welzijn en jongerenaccommodaties en met de ontstane situatie van huurderving en exploitatie tekorten. Vanaf 2017 krijgt dit een plek in de te herijken visie op ons maatschappelijk vastgoed. bedragen * 1.000, programma Bestaand beleid Huurderving Welzijns en jongerenacc. Sport en Accommodaties B12. overige oorzaken Sport en Accommodaties B13. vanwege 0 tarief Sport en Accommodaties B14. Huurderving Maatschappelijk Vastgoed Sport en Accommodaties B15. Huurderving Sport en recreatie accomm. Sport en Accommodaties B16.Lagere horeca opbr. Welzijns en jong.acc. Sport en Accommodaties Totaal exploitatie

13 WOON EN GROEISTAD Onze opgave Nijmegen is een aantrekkelijke stad om te wonen. De stad is in trek en zal de komende jaren blijven groeien, als we tenminste blijven bouwen. Voor de korte termijn hebben we een grote ontwikkelingsagenda om deze groei ook kwalitatief goed te kunnen accommoderen, met als uitgangspunt dat we de identiteit en eigenheid van de stad zoveel mogelijk behouden en versterken. Met de ontwikkeling van Waalfront en Waalsprong en andere projecten zorgen we dat de stad aantrekkelijk en dynamisch blijft. Betaalbaarheid van het wonen met name in de huursector blijft een belangrijk speerpunt evenals het bouwen van woningen met zorgmogelijkheden. Een aantrekkelijke woonstad is veel meer dan goede en voldoende woningen. Ligging, bereikbaarheid, werkgelegenheid, voorzieningenniveau, sport en beweegaanbod en daarbij horende voorzieningen, recreatieve voorzieningen, cultureel aanbod en cultuurhistorische elementen in het stadsbeeld dragen allen bij aan de aantrekkelijkheid voor bewoners en bezoekers. Het culturele erfgoed draagt hier in grote mate aan bij. Voortgang en ontwikkelingen Voor een goede balans in onze woonopgave, en om afspraken te kunnen maken met de woningcorporaties over hun bijdrage aan stedelijke opgaven, werken we aan een vernieuwde woonvisie. Deze woonvisie is in een afrondende fase. Vanwege het herstel van de woningmarkt moest de uitbreidingsbehoefte opnieuw worden doorgerekend. Met een nieuw scenario is de uitbreidingsopgave voor woningen tot 2020 berekend op ongeveer woningen, 900 per jaar. We moeten daarbij ook opnieuw kijken naar kwalitatieve aspecten, zoals type woningen en gewenste woonmilieus. Met de regiogemeenten en provincie zijn we recentelijk tot overeenstemming gekomen over de afstemming van de woningbouwopgave. In regionaal verband werken we aan een nieuwe regionale huisvestingsverordening. Dit is nodig vanwege het van kracht worden van de Huisvestingswet 2014 en de liquidatie van het huidige stadsregionale samenwerkingsverband.uiterlijk 31 december 2015 moet deze verordening zijn vastgesteld. De gebiedsontwikkeling van Waalsprong en Waalfront heeft prioriteit in het ruimtelijk beleid door terughoudend met ontwikkelingen in de bestaande stad om te gaan. De gewenste versnelling van de bouwproductie wordt vanuit diverse programma s gefaciliteerd met nieuwe bestemmingsplannen voor de Waalsprong en ambitiedocumenten voor nieuwe bouwprojecten. In dit verband zijn we ook in overleg met de provincie over de toepassing van de zogenaamde duurzaamheidsladder bij de beoordeling van bestemmingsplannen. We maken ons zorgen dat een te strikte toepassing van dit instrument een complicatie vormt voor al voorziene ruimtelijke ontwikkelingen. Het nieuwe toekomstperspectief Bergerden wordt geïmplementeerd door een wijziging van het bestemmingsplan, een nieuwe invulling van de marketing en het acquisitiebeleid. Met andere woorden, de nieuwe positionering van Bergerden wordt verder vormgegeven. De betaalbaarheid van het wonen vraagt, zoals gezegd, onze aandacht; 32% van de Nijmegenaren in een huurwoning heeft een betaalbaarheidsrisico. We pakken de betaalbaarheid van wonen aan via twee sporen: generiek door afspraken met corporaties over de gewenste omvang van het aantal benodigde betaalbare woningen in de voorraad, en specifiek met het aanvalsplan Armoede en Schuld zoals ook vormgegeven in de afbouw van afvalstoffenheffing. De betaalbaarheid van het wonen beïnvloeden we ook door het verduurzamen van de woningvoorraad, hetgeen resulteert in lagere woonlasten. Meer energiebesparing in de woningvoorraad is een belangrijk onderdeel van onze ambities op het terrein van duurzaamheid. Het verduurzamen van woningen realiseren we via afspraken met woningcorporaties en een gerichte aanpak van particulieren. 8

14 De Nijmeegse bevolking vergrijst én daarnaast is er door de transitie in de zorg sprake van een versnelde extramuralisering. De wonen met zorg opgave betreft een complex dossier met veel verschillende partijen in een tijd vlak na de grote transitie in de zorg. We geven hoge prioriteit aan wonen met zorg en zijn in 2014 gestart met de uitrol van het Planningskader wonen met Zorg in 4 prioriteitswijken: Centrum, Midden, Oost en Lindenholt. In februari 2015 is een aantal sessies met diverse partijen in de prioriteitsgebieden gehouden als opmaat voor een programma per wijk met daaruit volgend afspraken over de uitvoering. Tegelijkertijd wordt verder gewerkt aan diverse woonzorgprojecten. In de woonvisie wordt ook het thema groei en krimp geagendeerd. Centraal hierin staat de vraag hoe we anticiperen op demografische veranderingen in stad en wijk. Kwaliteit staat daarbij voorop, boven kwantiteit. Deze discussie werpt zijn schaduw vooruit omdat vastgoedexploitaties een termijn van 50 jaar hanteren, en binnen die periode grote demografische verschuivingen worden verwacht qua leeftijdsopbouw en verdeling over de stad. Dit thema verdient bredere aandacht en verdere uitwerking en vraagt om een toekomstvisie (ook op krimp) die regionaal is afgestemd. De komende maanden laten we toekomstscenario's op groei en krimp onderzoeken. Voor de zomer starten we het proces, in samenwerking met de Radboud Universiteit. In de tweede helft van 2015 wordt dit proces verbreed met meer stakeholders. Demografische groei en krimp verdient brede aandacht en uitwerking. Wij nodigen uw Raad uit om hierover mee te denken over de uitwerking van toekomstscenario's. Financiële effecten en investeringen Planexploitaties kennen lange doorlooptijden en zijn bij uw Raad bekend. De ontwikkeling van de planexploitaties wordt jaarlijks gerapporteerd in de Voorgangsrapportage Grote Projecten (VGP). Zoals bekend omvatten de planexploitaties ook risico s. Momenteel onderkennen wij geen afwijkingen van deze risico s zoals in het VGP zoals opgenomen. Dit jaar zou het besluit moeten vallen over de herontwikkeling Streekweg (voormalige locatie Mondial College). Tot dat moment blijven we een exploitatietekort op het pand houden van , per jaar. Investeren in voorzieningen Zoals eerder benoemd, is een aantrekkelijke woonstad meer dan het aanbod van goede woningen. Bij een prettige woonomgeving horen o.a. welzijn, speel en sportvoorzieningen. Wijkcentrum de Schalmei in Neerbosch Oost heeft een belangrijke wijkfunctie maar de uitstraling van het gebouw is gedateerd. Bij mogelijke nieuwbouw van basisschool de Octaaf ( ) ontstaat een situatie om ook het wijkcentrum te actualiseren en de ingang te verplaatsen. Twee grote toestellen in speeltuin De Leemkuil zijn aan vervanging toe. Op basis van technische levensduur is vervanging van de toplaag van kunstgras voetbalveld(en) bij VV Trekvogels noodzakelijk in Bij verregaande samenwerking tussen de volleybalverenigingen Pegasus en Vocasa is door de gemeente toegezegd een vlak elastische sportvloer te plaatsen in één van beide hallen. In de periode heeft Nijmegen geïnvesteerd in noodzakelijke verbeteringen en uitbreidingen van alle speelvoorzieningen. Inmiddels is het investeringsbudget speelvoorzieningen geschrapt en is er een bezuiniging op wijkspeeltuinen doorgevoerd. Mede door het hoge investeringsvolume in de periode in speelvoorzieningen zien we nu een hoge vervangingsvraag. Na doorvoering van een verdere versobering en rekening houdend met een ander speelconcept zijn de komende jaren extra middelen nodig. De claims die verbonden zijn aan de exploitatie van maatschappelijk vastgoed vindt u terug bij het thema Zorgzame stad. Daar is ook aangegeven dat we een notitie voorbereiden hoe we om willen gaan met welzijn en jongerenaccommodaties en er volgt een herijkte visie op het totaal van ons maatschappelijk vastgoed. 9

15 Er zijn twee dossiers binnen dit thema waarvoor we een beroep willen doen op de saldireserve. De eerste is de herontwikkeling Octaaf, waarbij de basisschool in Neerbosch Oost zich wil concentreren op één locatie en wij conform de afspraken over doordecentralisatie de locatie aan de Fanfarestraat terug moeten kopen. We berekenen nu een tekort van 1,1 miljoen op dit plan. De tweede is het stimuleren van watersportontwikkelingen in de nevengeul. Op dit moment is de beste optie dat de universiteit hierin het voortouw neemt in het realiseren van de benodigde faciliteiten en deze beschikbaar stelt aan de burgerwatersportverenigingen. Hiervoor willen we 5 ton onttrekken uit de saldireserve. In het deel "Ontwikkeling weerstandsvermogen en risico's" worden deze dossiers nader toegelicht. bedragen * 1.000, programma Bestaand beleid B10. Herontwikkeling Streekweg Grondbeleid 175 Totaal exploitatie 175 Investeringen I1. Ontwikkelingen Wijkcentrum Schalmei Sport en Accommodaties 290 I2 Verv. toestellen in Speeltuin De Leemkuil Sport en Accommodaties I3. Vervanging kunstgrasvelden buitensport acc. Sport en Accommodaties I4. Vlak elastische vloer Vocasahal of Hengstdal. Sport en Accommodaties 194 I5. Vervangingsinvesteringen speelvoorz. Wijkontwikkeling STAD DIE WERKT EN LEERT Onze opgave De economie, arbeidsmarkt, het onderwijs en maatschappij ontwikkelen en veranderen in een rap tempo. Krantenkoppen over robotisering, globalisering, het fenomeen een leven lang leren en werken en het verdwijnen van de traditionele werkstructuren, de doe en deeleconomie bevestigen dit beeld. De trends op de arbeidsmarkt zijn wezenlijk anders dan vroeger en zullen de arbeidsmarkt structureel veranderen. We spannen ons maximaal in voor economische ontwikkeling, state of the art onderwijs en een aantrekkelijke arbeidsmarkt, zodat we optimale ontwikkelkansen bieden en er voor elke inwoner van Nijmegen een beter perspectief is op een reguliere baan. Een samenhangend arbeidsmarkt en onderwijsbeleid draagt bij aan economische groei en de ontwikkeling van (jonge) mensen tot veelzijdige sociale en verantwoordelijke burgers die een waardevolle bijdrage leveren aan werk en samenleving. We hebben daarbij specifieke aandacht voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Voortgang en ontwikkelingen Nijmegen is een kennisstad. Dit betekent dat we investeren in toptalenten en topkenniswerkers, we (wetenschappelijke) kennis ontsluiten voor het bedrijfsleven en innovatie en jong ondernemerschap stimuleren. Onze acquisitie inspanningen resulteerden in 2014 onder andere in de vestiging van 15 nieuwe bedrijven op Novio Tech Campus, maar ook elders in de stad. Zo heeft HeinzNabuurs besloten om hun nieuwe logistieke vestiging te lokaliseren op de Grift en is er werkgelegenheid behouden voor de stad. We spannen ons in om Hornbach te vestigen op locatie Ressen. Daarnaast is gestart met de bouw van hotel Van der Valk en Cinemec. Dit leidt tot een geschatte toename van 250 tot 300 arbeidsplaatsen. Andere voorbeelden zijn Travion en callcentre Capter. We willen in regionaal verband economisch toonaangevend in Nederland en Europa zijn op het gebied van Health en Energy. We streven naar een circulaire en biobased economie. We zijn gestart met de uitvoering van de Economische Innovatie Agenda. Met een periodieke scan brengen we potentiële projecten in kaart en ontwikkelen we deze projecten verder. Het gaat dan bijvoorbeeld om de 10

16 huisvesting voor jonge expats en een integrale aanpak van het versterken van jong ondernemerschap en start ups en een pro actieve acquisitie aanpak. Dit doen we altijd samen met onze partners in de stad en regio, dus met bedrijven en kennisinstellingen. We benaderen dit thema zowel vanuit de invalshoek van het stimuleren van bedrijvigheid als het perspectief op de arbeidsmarkt. We willen in beeld brengen wat de vraag naar arbeid op middellange termijn zal zijn in de belangrijke Nijmeegse economische sectoren én hoe het onderwijsaanbod in onze stad en in de regio hier op aansluit. Investeren in Nijmegen als kennisstad betekent investeren in hoogopgeleiden en kennisintensieve bedrijven. Dit doen we met de wetenschap dat Nijmegen een grote groep laagopgeleide werkzoekenden heeft, waarvan een groot deel gebruik maakt van een uitkering. Bij het aantrekken en investeren in nieuwe bedrijvigheid en het vestigingsklimaat moet het achterliggende doel dan ook altijd zijn dat er een spin off is naar de (laagste) onderkant van de arbeidsmarkt. We moeten deze doelgroep perspectief blijven bieden; we moeten met volle kracht inzetten op de talenten van deze kwetsbare jongeren om te voorkomen dat zij na hun opleiding de uitkering instromen. De arbeidsmarkt is complex door de vele verschillende actoren en regelgeving die invloed hebben op de ontwikkeling van de markt. Vanuit onderwijs, economie en sociaal zetten we steeds meer gezamenlijke stappen om de arbeidsmarkt integraal te benaderen. Bijvoorbeeld via het strategische arbeidsmarktbeleid, dat uw raad begin 2015 heeft vastgesteld en het samenvoegen van het programma Economie en Werk. Hierdoor worden economie en arbeidsparticipatie meer met elkaar in samenhang gebracht. Het Werkbedrijf is inmiddels gestart en zal zich in de komende periode verder ontwikkelen. Het Werkbedrijf is als arbeidsbemiddelingsbedrijf de schakel tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt en kan diensten verlenen aan bedrijven en werkzoekenden. Binnen het Werkbedrijf werken gemeenten, UWV en andere partners samen om onze doelstellingen op het gebied van de Participatiewet te realiseren. Naar verwachting maakt sociale werkvoorziening Breed vanaf 1 januari 2016 deel uit van het Werkbedrijf. We ontwikkelen samen met onze partners in de stad de Human Capital Scan. Deze scan moet inzicht bieden in de discrepanties die er zijn in de aansluiting van onderwijs en arbeidsmarkt en op welke manier wij een rol kunnen spelen in het verbeteren van deze aansluiting. De scan geeft tevens inzicht in welke kansen er zijn voor onze werkzoekenden in brede zin in de stad. Voor alle werkzoekenden die niet of laag geschoold zijn geldt dat er steeds minder werk voor hen geschikt is. In het onderwijs zien we dat het voor bepaalde groepen jongeren steeds lastiger wordt om een goede aansluiting met de arbeidsmarkt te creëren en te behouden. Dit raakt vooral jongeren die om welke reden dan ook geen startkwalificatie weten te behalen (geen diploma Havo, VWO MBO niveau 2). De arbeidsmarkt lijkt steeds hoger gekwalificeerd personeel te vragen waar deze groep (in eerste instantie) niet aan kan voldoen. Hierbij rijst de vraag wat dit op termijn betekent voor deze groepen. Dit vraagstuk wordt in de nabije toekomst urgenter. Hier gaan we vanuit de gemeente mee aan de slag, samen met onze partners in de stad. De in 2015 opgerichte Stuurgroep Arbeidsmarkt Rijk van Nijmegen (SAR: gemeenten UWV, onderwijs en sociale partners) richt zich in eerste instantie op het behalen van de baanafspraak in deze regio, maar wil op lange termijn ook meer werk creëren voor meer mensen. Deze baanafspraak is de regionale afspraak om binnen 2 jaar 305 banen voor mensen met een arbeidsbeperking te creëren en in te vullen. Deze vraagstukken en uitdagingen op de arbeidsmarkt vragen om een integrale blik. Deze blik wordt gevoed door onderwijs, ondernemers, onderzoeken en signalen uit de stad. De huidige arbeidsmarkt vraagt ook om een brede blik waarbij oplossingen denkbaar zijn buiten de gebaande paden en die vragen om een andere manier van denken en werken. De komende periode onderzoeken we mogelijkheden en kansen en komen eind van het jaar met een plan van aanpak. Daarbij kijken we naar de effectiviteit van ingezette middelen en mogelijkheden voor ombuiging van een reactief naar een proactief beleid. Wellicht kunnen we de middelen die 11

17 we nu reactief inzetten (b.v. re integratie) bijvoorbeeld pro actief inzetten om aan te sluiten bij nieuwe projecten die kansen bieden voor jongeren met een laag opleidingsniveau. De vraagstukken en uitdagingen op de arbeidsmarkt vragen om integrale oplossingen. We nodigen uw Raad uit om mee te denken over de pro actieve aanpak van de arbeidsmarkt. Financiële effecten en investeringen Conform de motie extra geld voor onderwijs zal de onderzoeksopdracht onderwijs en ondersteuning Jeugd met 1,5 mln euro structureel worden verlaagd. Dit onder voorwaarde dat de bezuinigingsafspraken met de schoolbesturen structureel van aard zijn en behoud van functies en kwaliteit worden vastgelegd in prestatieafspraken. Effect van het groot onderhoud op het gemeentefonds is 7 ton minder voor het cluster educatie. Op verzoek van de VNG is op landelijk niveau aanvullend onderzoek gedaan naar de korting maar geven geen ander inzicht. In afwachting van het aanvullend onderzoek hebben we vorig jaar met de Stadsbegroting het financieel effect geneutraliseerd, door decentraal een stelpost op te nemen. Deze stelpost kan nu vrijvallen. Op basis van het huidige leerlingenaantal van Kristallis Kinderdorp Neerbosch (categorie 4 leerlingen) is een sporthal nodig om te voldoen aan de uren bewegingsonderwijs; een zorgplicht van de gemeente. Het beschikbare budget van is ontoereikend omdat er meer leerlingen worden verwacht en de sporthal groter wordt. De meerkosten worden geraamd op ongeveer 2 ton. bedragen * 1.000, programma Bestaand beleid B4. Ondw.huisv. vermindering onderzoeksopdr Onderwijs B5. Stoppen structurele voeding saldireserve Onderwijs B6. Ondw.huisv aanvullend herverdeeleffect Onderwijs B7. Vrijval stelpost neutralisering ondw.huisv. Onderwijs Totaal exploitatie Investeringen I6. Bewegingsonderwijs Kristallis Onderwijs 200 DUURZAME STAD Onze opgave We houden vast aan het bestaande klimaat en energiebeleid met als doel om in 2045 energieneutraal te zijn. Er is in Nijmegen veel draagvlak bij bewoners, bedrijven, instellingen en scholen om de stad nog groener en duurzamer in te richten. We willen initiatieven van onderop stimuleren, ruimte geven, verbinden en waar nodig investeren we zelf in duurzaamheidsmaatregelen zoals fietsroutes, openbaar vervoer en extra groen en het verduurzamen van de woningvoorraad. We versterken onze aanpak door verbindingen te leggen tussen burgers, (energie)bedrijven, woningcorporaties, energie en milieuorganisaties, coöperaties, kennisinstellingen en mede overheid. We zetten zwaar in op energiebesparing (10% extra in de periode ), zonne en windenergie, naast maximale inzet van het warmtenet. We streven naar een circulair en biobased economie met een positief effect voor de regionale werkgelegenheid en met lagere woonlasten voor onze inwoners. 12

18 Voortgang en ontwikkelingen We zijn volop bezig om onze ambitie rondom duurzaamheid waar te maken.het warmtenet in bijvoorbeeld eind vorig jaar in werking gesteld, dat zorgt voor een forse CO2 reductie. Het bewonersinitiatief 'de windcoöperatie' heeft inmiddels meer dan 500 leden. Onze rol hierin is faciliterend, wij zien met vertrouwen de oprichting van 5 windturbines langs de A15 tegemoet. We zien mogelijkheden om onze aanpak te versterken op duurzame stedelijke ontwikkeling en duurzame economie. We versterken de verbindingen tussen duurzame ondernemers, onderwijs en onderzoek, inwoners en overheden. Het netwerk Power2Nijmegen heeft in samenwerking met Energy made in Arnhem een grote kennismakingsbijeenkomst georganiseerd. Net als vorig jaar behoort Nijmegen tot de finalisten voor de European Green Capital Award. Onder de noemer Groen Verbindt hebben we de groene sector uitgedaagd om plannen in te dienen voor het versterken van het groen in de stad. De respons daarop was bijzonder groot. Het verduurzamen van onze woningvoorraad, zowel de particuliere als de sociale, is nog een enorme opgave. Tot nu toe hebben we de keuze gemaakt om particulieren en woningcorporaties te ondersteunen bij het verduurzamen van zoveel mogelijk woningen, bijvoorbeeld met isolatie, vernieuwing ketels, installeren van zonnepanelen en zonneboilers. Dat levert op korte termijn het beste besparingsresultaat op. Voor het compleet verduurzamen van woningen, bijvoorbeeld door de schil van de woningen aan te pakken zijn de financiële middelen meestal nu nog te beperkt. Dat betekent dat een aantal woningen in de komende jaren twee keer moeten worden aangepakt. Nijmegen kent steeds meer ruimtelijke projecten met een bijzonder duurzaam karakter. Het nieuwe HANgebouw aan de Kapittelweg, de nieuwe rechtenfaculteit, het Strobouwproject Iewan, de energierekening loze Nianestowoningen van Portaal en het Meergeneratiewoningenproject van Talis zijn ook landelijk aansprekende voorbeelden. Desondanks zouden we onze ambities voor de Waalsprong, inclusief het stadseiland, nog verder kunnen aanscherpen ten behoeve van een duurzame toekomst van de bewoners in de Waalsprong. Veel Nijmeegse bedrijven en bedrijfsverenigingen tonen concrete ambities op het vlak van duurzame economie. Bedrijventerrein TPN west wil, net als de stad in zijn geheel, energieneutraal worden, bijvoorbeeld door bedrijven aan te takken op het warmtenet. GDF Suez is een waarneembaar symbool van het duurzame profiel dat Nijmegen heeft. Desondanks worden veel kansen voor duurzame economische ontwikkeling van de stad en de regio nog onvoldoende benut. De Radboud universiteit is een Honours opleiding gestart voor excellente studenten die zich willen verdiepen in de kansen voor een circulaire economie, die veel meer dan nu is gericht op het sluiten van grondstoffenkringlopen. VNO NCW heeft ons gevraagd extra aandacht te besteden aan de ontwikkeling van een circulaire economie in onze regio. De Wageningen Universiteit draagt met verve uit dat de Oost Nederland een topregio kan worden voor een biobased economy, waarbij fossiele grondstoffen vervangen worden door grondstoffen van groene oorsprong. 13

19 Nijmegen wil een trekkersrol vervullen op duurzaamheid maar daarvoor is ook regionale massa nodig. We willen de Triple Helix gebruiken als instrument voor de regionale of zelfs grensoverschrijdende samenwerking op duurzaamheid. In het najaar leggen we uw Raad een ambitiedocument voor met een procesvoorstel voor het bouwen aan een agenda voor duurzame economie. Deze ambitie gaat gepaard met een nadere analyse op de sociale en economische potenties en gaat in op bijbehorende financieringsarrangementen en methoden. Wij vragen uw Raad om mee te denken over de ambities op dit thema en het doel om als stad in 2045 energie neutraal te zijn, bijvoorbeeld of een versnelling wenselijk en haalbaar is. Financiële effecten en investeringen Een knelpunt in bestaand beleid is dat er in de toekomst geen chemische onkruidbestrijdingsmiddelen meer gebruikt mogen worden. De alternatieven voor onkruid bestrijding zijn duurder. In 2016 worden circa 60 ondergrondse containers in de binnenstad geplaatst. De kosten hiervan, , hebben we als nieuwe investering opgenomen. We hebben in het coalitieakkoord de ambitie opgenomen om het warmtenet verder uit te breiden richting stationszone en Heijendaal: Warmtenet 2.0. Voor fase 2 willen wij rekening houden met een financiële bijdrage van 1 miljoen vanuit de saldireserve. In het deel "Ontwikkeling weerstandsvermogen en risico's" wordt dit nader toegelicht. bedragen * 1.000, programma Bestaand beleid B11. Onkruidbestr. buiten en buitenruimte sport Sport en Accommodaties Totaal exploitatie Investeringen 60 ondergrondse containers binnenstad Openbare ruimte

20 BRUISENDE BINNENSTAD Onze opgave De binnenstad is hét visitekaartje van Nijmegen, onze grootste bezoekerstrekker, een belangrijke drager van de identiteit en geschiedenis van onze stad en een belangrijke woon en werklocatie. De Binnenstad is in ontwikkeling en onderhevig aan zowel nationale als lokale trends en factoren. Zo zien we dat het winkelareaal krimpt en dat de bouwinvesteringen op dit moment relatief laag zijn. Tegelijkertijd is het kwalitatieve aanbod en de ambiance van de Binnenstad de afgelopen jaren verder verbeterd. Recente cijfers laten zien dat de leegstand in de Binnenstad vooral zichtbaar is in bepaalde gebieden buiten het A1 winkelgebied (de ring en/of aanloopstraten). Leegstand is van invloed op de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de Binnenstad voor vestiging en bezoek. Tegelijkertijd biedt leegstand ook kansen en ontstaat daarmee ruimte voor vernieuwing in het centrum. Samen met ondernemers, eigenaren, bewoners, culturele instellingen en andere marktpartijen maken we de binnenstad weerbaarder. Daarnaast blijft de binnenstad een populaire plek om te wonen. De huisvestingsmogelijkheden voor ouderen zijn echter beperkt en de binnenstad is dan ook een prioriteitsgebied voor wonen en zorg. Voortgang en ontwikkelingen De Binnenstad van Nijmegen vraagt om speciale aandacht. In februari is de Agenda voor de Binnenstad door uw Raad vastgesteld en zijn missie en ambitie van dit College benoemd. Bij de uitvoering van beleid en projecten wordt gewerkt langs drie pijlers: Versterken van aanbod en ambiance in de binnenstad ( de hard ware in de binnenstad) Transformatie van place to buy naar place to meet Aanpak van de leegstand. De voortgang van diverse projecten en beleid vordert gestaag. Voor 2015 is een korte termijn agenda opgesteld met daarin projecten als Visie op Transformatie van de Binnenstad en Aanpak van Leegstand, Aanpak fietsparkeren en een nieuwe Marktverordening. Uitvoering van deze projecten ligt op schema. Nog voor de zomer komt het College met de Visie op transformatie en Aanpak van leegstand. Instrumenten die onderdeel uitmaken van het Plan van Aanpak zijn o.a. een investeringsregeling voor panden in de binnenstad, een pandenbank, een Bidbook, acquisitie, continueren Werkgroep Vastgoed, Tussentijds, oprichting van een Vereniging Vastgoedeigenaren Binnenstad. Daarnaast gaat het om beleidsmaatregelen zoals ruimere vestigingsregels in de binnenstad, vereenvoudiging samenvoeging panden, TAGB (Tijdelijk Anders Gebruiken en Bestemmen) en onderzoek naar mogelijkheden stedelijke herverkaveling. De Agenda voor de Binnenstad is onlangs vastgesteld en diverse projecten zijn in uitvoering. Leegstand in de binnenstad blijft de komende tijd aandacht vragen. Voor de zomer komen we met een visie op transformatie in de Binnenstad en een aanpak van leegstand. Financiële effecten en investeringen Voor het lopende jaar 2015 is in totaal beschikbaar voor de aanpak leegstand. Het betreft hier bestaande middelen ( Economisch Offensief Binnenstad) en aanvullende middelen ( , claim Zomernota). De middelen voor Economisch Offensief Binnenstad eindigen per 1 januari Om het Plan van Aanpak ook in 2016 te kunnen uitvoeren is minimaal een vergelijkbaar budget als in 2015 noodzakelijk (claim ). We fungeren in 2016 niet alleen als finishplaats maar ook als startplaats voor de Giro d'italia. Dit brengt aanvullend , aan meerkosten met zich mee. 15

21 Nijmegen ontmoet Kroonjaar 2016; de ambitie vraagt om extra middelen. In het coalitieakkoord is uitgesproken van 2016 een bijzonder jaar te willen maken en de kansen te benutten. Naast de bestaande evenementen zijn er tal van bijzonderen momenten te vieren: oplevering van de nevengeul, 100 jaar De Vierdaagse, de komst van de Giro d'italia naar Nijmegen, de Special Olympics, 50 jaar Dukenburg, oplevering van de Bastei, etc. Dit vraagt om eenmalige inzet van , maar zorgt door de vele nevenactiviteiten die ontstaan, dat inwoners zich betrokken voelen bij elkaar en bij de stad biedt kansen, zowel voor de economische spin off als voor de sociale cohesie in de stad. Voor het uitvoeringsplan citymarketing is het nodig dat er een goede financiële basis komt, om naast de reguliere activiteiten ook de bijzondere gebeurtenissen in het jaar 2016 beter te kunnen inzetten voor de promotie van onze stad. De uitvoering van het congres Velo City zal een extra beslag leggen op secretariële, beleidsinhoudelijke en financiële capaciteit. In de nog te sluiten samenwerkingsovereenkomst met de samenwerkende partners van Velo City (Nijmegen, Arnhem, Stadsregio/provincie) maken we afspraken over de inzet en verrekening van deze kosten. We gaan vooralsnog uit van een extra belasting voor Nijmegen van uur of 0,2 mln. We zien een tekort op de kermisopbrengsten, evenals in Omdat het nog te vroeg is om te spreken van een onomkeerbare trend voeren we nu alleen een claim op voor Ook de opbrengst van toeristenbelasting is lager dan verwacht, mede door vertraging van de bouw van hotels/hotelkamers. In 2011 heeft uw Raad besloten dat niet commerciële evenementen lagere leges hoeven te betalen. Hierdoor komt er jaarlijks , minder leges binnen dan begroot. De claim voor Renovatie van de Vereeniging in deze Zomernota van in totaal 5,5 miljoen betreft diverse werkzaamheden in de jaren die vallen binnen de sobere variant van het Masterplan. Dit houdt in dat we bij het herstellen van de Vereeniging uitgaan van een goede, efficiënte renovatie waarbij optimaliteit wordt nagestreefd. Het Masterplan geeft een keuzemodel bij een beperkt budget. Het gaat om werkzaamheden aan de Grote Zaal, de foyers, de hoofdentree, de kassaruimte, de keuken van het Grand Café en installatieonderdelen. Voor de noodzakelijke werkzaamheden die in 2015 gepland staan is middels een brief aan de provincie gevraagd om een bijdrage vanuit de Robuuste Investeringsimpuls van 1,5 miljoen. Indien deze bijdrage (gedeeltelijk) wordt toegekend, kan het bedrag van deze claim voor Nijmegen in 2015 (gedeeltelijk) komen te vervallen. Op dit moment is de verwachting dat de provincie ongeveer 0,4 miljoen extra zal bijdragen. Het bedrag van deze claim in 2015 ad 1,5 miljoen komt ten laste van de vrijgevallen investeringsruimte Omdat dit een wijziging in de begroting van 2015 betekent, nemen we hiervoor in de Zomernota een apart beslispunt op. Er wordt gewerkt aan een toekomstvisie voor de Waalkade, ter uitvoering van de motie van de raad Een Waalkade vol zomergasten. In deze toekomstvisie moet in samenhang worden gekeken naar bereikbaarheid en aantrekkelijkheid voor het hele gebied van Waalkade, Oostelijke Waalkade, Bastei, Ooypolderbruggetje en de overkant naar het toekomstig stadseiland. Voor de herinrichting van het evenementenplein, tussen de Veerpoorttrappen en de Grotestraat, op de Waalkade willen we 1,0 miljoen reserveren in 2016 en 1,4 miljoen in Deze globale kostenraming is gebaseerd op een voorlopig schetsontwerp en een marge van +/ 30% waarin concrete fysieke maatregelen zijn voorzien. Het proces voor de Waalkade wordt (cf de wensen van de stad en het coalitieakkoord) bottom up ingericht. Het is een experiment om te kunnen bepalen wat daadwerkelijk benodigd is en tevens draagvlak te organiseren in de stad. Bij open ateliers (mei en juni) krijgen belangstellenden en hebbenden de gelegenheid om binnen een beperkt aantal randvoorwaarden ideeën te formuleren om de Waalkade ruimtelijk te verbeteren en de leefbaarheid/beleving te vergroten. Deze nieuwe vorm van gebiedsontwikkeling vraagt ook om een andere besluitvorming in de financiering. In dit stadium is nog niet aan te geven welke plannen uitgevoerd zullen worden. Op basis van de inhoudelijke vormgeving van de toekomstvisie Waalkade kan bepaald worden van welke programma s een cofinancieringsbijdrage gevraagd kan worden. Zodra bekend is welk budget er beschikbaar is voor de fysieke maatregelen zullen we voor de uitvoering voorstellen doen en deze voor besluitvorming terugleggen in het 16