Beleidsagenda "Leefbare en veilige stad en wijken"

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Beleidsagenda "Leefbare en veilige stad en wijken" Programma / Programmanummer Veiligheid/1012 Wijken/1063 Zorg & Welzijn/1051 Portefeuillehouder H.M.F. Bruls, R. Helmer-Englebert en B. Frings Samenvatting In onze vergadering van 4 juni 2014 hebben we de bestuursagenda van ons College vastgesteld met zes strategische thema s, waaronder het thema: leefbare en veilige stad en wijken. Hiervoor hebben we ook een gelijknamig bestuursteam ingericht ter vervanging van het voormalige bestuursteam Integrale Veiligheid. Met dit thema willen we de gebiedsgebonden vraagstukken ten aanzien van leefbaarheid en veiligheid breder en integraler aanpakken. Daartoe heeft het bestuursteam een beleidsagenda samengesteld, met 3 speerpunten waarop we aan dit thema tijdens deze bestuursperiode sturing kunnen geven. BW-nummer N.v.t. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. VH00, Wim Engelen, 9181 Datum ambtelijk voorstel 2 september 2014 Registratienummer Ter besluitvorming door het college 1. De beleidsagenda Leefbare en veilige stad en wijken vast te stellen als strategisch sturingsdocument voor de huidige bestuursperiode. Paraaf akkoord Datum Steller Wim Engelen Alleen ter besluitvorming door het College Besluit B&W d.d. 16 september 2014 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.3 Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder Collegevoorstel beleidsagenda Leefbare en veilige stad en wijken

2 Collegevoorstel 1 Probleemstelling In onze vergadering van 4 juni 2014 hebben we de bestuursagenda van ons College vastgesteld met zes strategische thema s, waaronder het thema: leefbare en veilige stad en wijken. Hiervoor hebben we ook een gelijknamig bestuursteam ingericht ter vervanging van het voormalige bestuursteam Integrale Veiligheid. Met dit thema willen we de gebiedsgebonden vraagstukken ten aanzien van leefbaarheid en veiligheid breder en integraler aanpakken. Daartoe heeft het bestuursteam een beleidsagenda samengesteld, met 3 speerpunten waarop we aan dit thema tijdens deze bestuursperiode sturing kunnen geven. 2 Juridische aspecten Met dit besluit leggen we een interne werkafspraak voor ons College vast. 3 Doelstelling We willen op dit brede thema strategisch kunnen sturen. Een beleidsagenda wekt daarbij ondersteunend. 4 Argumenten Leefbare en veilige stad en wijken is een breed thema dat niet los kan worden gezien van de uitdagingen op het totale sociale domein en op het terrein van de fysieke leefomgeving. Er liggen dus veel crossovers met de strategische thema s in de bestuursagenda van de Stadsbegroting: Zorgzame stad, Woon- en groeistad en Stad die werkt en leert. Vanuit het thema Leefbare en veilige stad en wijken willen we als College dan meer inzoomen op het microniveau van de uitdagingen die zich per wijk aandienen. 5 Financiën Dit besluit heeft geen financiële consequenties. Het betreft een interne werkwijze. Als de uitvoering van de beleidsagenda zou leiden tot de inzet van extra budgetten, dan zal dat via de normale besluitvormingsprocedure door ons College en door de Raad worden behandeld. 6 Participatie en Communicatie De beleidsagenda kent als belangrijk speerpunt: bewonerszeggenschap. Participatie vormt een belangrijke rode draad door de beleidsagenda, juist omdat we willen bereiken dat bewoners naar vermogen daadwerkelijke invloed kunnen nemen op relevante vraagstukken in hun straat, buurt en wijk. 7 Uitvoering en evaluatie De beleidsagenda kent 3 speerpunten. Per speerpunt hebben we 1 beleidsprogramma als regisseur aangewezen, verantwoordelijk voor de realisatie. Het bestuursteam wordt ambtelijk ondersteund door een stuurgroep van de betrokken programmamanagers, waarin samenhang en voortgang worden bewaakt en die het bestuursteam adviseert. Om te zorgen voor een goede relatie tussen bestuursteam, stuurgroep en uitvoering treedt de secretaris van het bestuursteam tevens op als secretaris van de stuurgroep, zodat hij op alle relevante niveaus voortgang en afspraken kan bewaken. 8 Risico Er zijn geen risico s aan dit voorstel verbonden.. Bijlage(n): Beleidsagenda

3 Beleidsagenda Leefbare en veilige stad en wijken Vastgesteld in het Bestuursteam van maandag 1 september

4 De omschrijving van het thema Leefbare en veilige wijken zijn wijken waar het prettig wonen is, waar het voorzieningenniveau is ingericht op de sociale en demografische opbouw van het gebied, waar de kwaliteit van de openbare ruimte op orde is, waar burgers zich in hun woon- en werkomgeving en op straat veilig voelen, waar bewoners naar vermogen daadwerkelijke invloed kunnen nemen op relevante vraagstukken, waar aandacht is voor wijkeconomie en waar we initiatieven van onderop durven laten komen en we daarbij kritisch kijken naar de vraag of regels daarbij geen onnodige barrières opwerpen. Leefbare en veilige stad en wijken is dus een breed thema dat niet los kan worden gezien van de uitdagingen op het totale sociale domein en op het terrein van de fysieke leefomgeving. Er liggen dus veel crossovers met de thema s: Zorgzame stad, Woon- en groeistad en Stad die werkt en leert. Vanuit het thema Leefbare en veilige stad en wijken willen we dan meer inzoomen op het microniveau van de uitdagingen die zich per wijk aandienen. Dat alles kan, c.q. zal per gebied tot verschillende keuzes kunnen leiden. Belangrijk dus dat we vooral ook durven differentiëren en per gebied bekijken waarmee echt het verschil kan worden gemaakt. Hierbij willen we drie speerpunten centraal stellen. Per cluster van wijken, hetzij op stadsdeelniveau, hetzij op het niveau van specifiek aan de speerpunten gerelateerde problematiek, willen we in samenspraak met de inwoners dan uitvoering gaan geven aan concrete initiatieven. We vinden het belangrijk om te benadrukken dat de drie speerpunten vooral ook in hun onderlinge samenhang worden benaderd. Dat willen we bereiken door per speerpunt één programma als probleemeigenaar, c.q. kartrekker aan te wijzen, dat de leiding neemt in de samenwerking tussen interne en externe partners, en dat daarbij zorgt voor een adequate projectorganisatie waarbinnen alle betrokken programma s en externe partners hun aandeel nemen. De programmamanagers nemen in een ambtelijke stuurgroep integraal de verantwoordelijkheid voor de benodigde onderlinge afstemming, het bewaken van de voortgang en voor de integrale advisering ten opzichte van het Bestuursteam Leefbare en veilige stad en wijken. 2

5 De speerpunten Speerpunt 1 Bewonerszeggenschap Inhoud Wij vinden het belangrijk dat bewoners zich sterk betrokken voelen bij hun straat, hun buurt en hun wijk en daar trots op kunnen zijn. Om die betrokkenheid ook breed te organiseren, is het belangrijk om daadwerkelijke zeggenschap te organiseren, zodat bewoners de ruimte krijgen om met eigen initiatieven te komen en invloed te nemen op vraagstukken die voor hun woon- en leefomgeving belangrijk zijn. Die betrokkenheid draagt ook bij aan leefbare en veilige wijken. Bewonerszeggenschap loopt als een rode draad door alle overige speerpunten binnen dit thema. Bij elke uitdaging ten aanzien van leefbaarheid en veiligheid moet immers ook altijd de vraag centraal staan: welke rol hebben we als lokale overheid, kunnen bewoners aan het roer staan of vragen we de bewoners tenminste een aandeel te nemen? Wel zijn er drie items waaraan we ten aanzien van dit speerpunt bijzondere aandacht willen geven: 1. Deregulering. 2. De kwaliteit van de openbare ruimte. 3. De ondersteuning van bewonersinzet in de wijken. Deregulering Deregulering is belangrijk in verband met het laagdrempelig stimuleren van initiatieven vanuit de wijk, of het nu gaat om recreatie, sport, wijkeconomie, cultuur of zelfvoorzienendheid. Op dit vlak willen we de strategieën zoals we die ontwikkeld hebben in het kader van tijdelijk anders bestemmen ook meer gaan uitrollen ten aanzien van kleinschalige (bewoners)initiatieven op straat-, buurt en wijkniveau. In plaats van formele regelgeving te schrappen wat overigens altijd een invalshoek kan zijn - kijken we dan primair veel meer naar de vraag hoe we regels functioneel en proportioneel kunnen toepassen met de focus op het voorkomen van daadwerkelijk risicovolle situaties. Zo is per initiatief dan maatwerk mogelijk naast uiteraard een goede samenwerking met de initiatiefnemers, wat ook van belang is voor een goed naleefgedrag. Tevens zetten we ons in voor deregulering van landelijke wet- en regelgeving, niet alleen door hiervoor bij het Rijk actief aandacht te vragen, maar ook door dergelijke regels zo licht als mogelijk toe te passen. De kwaliteit van de openbare ruimte Voor de kwaliteit en het beheer van de openbare ruimte hanteren we het zogeheten Marikenniveau. Door de participatie van bewoners en ondernemers kan hierop een plus worden gezet, waarmee met name bij het groenbeheer extra accenten mogelijk zijn. We willen zwerfafval in de stad en dumpingen op bekende plekken verminderen. Dit doen we met gerichte acties en via campagnes en educatie, waarmee we mensen meer bewust willen maken wat de gevolgen zijn van dumpingen van afval. 3

6 Belangrijk is de toegankelijkheid van de openbare ruimte nu we de komende jaren meer te maken krijgen met bewoners die meer beperkingen kennen. Daarmee willen we een bijdrage leveren aan de participatie en de zelfredzaamheid van deze burgers. De ondersteuning van bewonersinzet in de wijken Er vinden al veel initiatieven plaats die bewoners zelf op touw zetten en die al dan niet door de gemeente worden gefaciliteerd bijvoorbeeld met behulp van wijkbudgetten. We willen de komende jaren gaan kijken hoe we die ondersteuning zo kunnen organiseren dat we hiermee de inzet van bewoners voor hun wijk en hun autonomie daarbij kunnen vergroten. Daarbij is het belangrijk dat we oog houden voor de crossovers met speerpunt 2. Uitvoering Probleemeigenaar is het programma Wijkontwikkeling. Ondersteunende programma s: 1. Veiligheid (met een regierol op deregulering) 2. Openbare Ruimte (met een regierol op de kwaliteit van de openbare ruimte) 3. Zorg & Welzijn 4. Sport & Accommodaties 5. Citymarketing, cultuur & cultuurhistorie 6. Economie & Werk Externe partners: 1. Bewoners (en hun organisaties) en ondernemers 2. W-4 3. Zorginstellingen 4. Woningcorporaties 5. Politie Speerpunt 2 Het voorzieningenniveau Inhoud Bij het voorzieningenniveau is de vraag belangrijk: welke dynamiek zit er in de wijk? En ook: welke vraagstukken spelen er op wijkniveau, gelet op de demografie, het sociaal-economische profiel en de initiatieven die bewoners (willen) ontplooien? Dat kan per wijk verschillen. Daarom is het ook belangrijk dat we de voorzieningeninfrastructuur per wijk flexibel en multifunctioneel in kunnen zetten ten behoeve van zorg, onderwijs, werkgelegenheid (waaronder ook vrijwilligerswerk), sport, cultuur en recreatie. Wijkeconomie In het kader van dit speerpunt willen we bijzondere aandacht geven aan de (informele) wijkeconomie. Kennis, ervaring, competenties, vaardigheden en vakmanschap van bewoners kunnen, ook met het oog op de behoeftes en potenties op straat- buurt- en wijkniveau, creatief worden ingezet. Daarbij willen we dan vooral bevorderen dat bewoners de gelegenheid krijgen om in de eigen woon- en leefomgeving te kunnen werken. Niet alleen met gevoel voor wat dit kan betekenen voor de sociale cohesie, maar eveneens met oog voor de economische waarde daarvan 4

7 en de mogelijkheden om het sociale kapitaal optimaal te benutten ten behoeve van individuele en collectieve belangen. We willen hierbij niet denken vanuit blauwdrukken of vastomlijnde plannen, maar veel meer kijken hoe initiatieven vanuit bewoners omgezet kunnen worden in sociaal en economisch kapitaal dat de wijk ten goede komt. Belangrijk is dat we daarbij bekijken hoe we die initiatieven, indien nodig, ook letterlijk een plek kunnen geven. Bijvoorbeeld door in een wijkcentrum of in ander (maatschappelijke) vastgoed ruimte te scheppen voor lokaal ondernemerschap. Eveneens belangrijk om oog te houden voor de verbinding van wijkinitiatieven met de formele stedelijke economie vooral de synergie en samenwerking met instellingen of bedrijven. En we vinden het belangrijk om bij de toepassing van sociale wetgeving en ruimtelijke regelgeving meer mogelijk te maken als dat de wijkeconomie ten goede komt. Uitvoering Probleemeigenaar is het programma Wijkontwikkeling, aangezien hier het mobiliseren van bewonersinitiatieven een centrale rol speelt. Wel ligt er een belangrijke ondersteunende rol voor het programma Economie & Werk, omdat het succes van wijkeconomie sterk afhangt van de inzet van het EZ-accounthouderschap en het stedelijk economisch netwerk. Ondersteunende programma s: 1. Economie & Werk 2. Zorg & Welzijn 3. Sport & Accommodaties 4. Citymarketing, cultuur & cultuurhistorie 5. Inkomen & Armoedebestrijding Externe partners: 1. Bewoners (en hun organisaties) en ondernemers 2. Economische Raad 3. W-4, zorginstellingen 4. Instellingen in de sociale en culturele sector 5. Bedrijfsleven Speerpunt 3 Aanpak overlast en criminaliteit Inhoud Bij de bestrijding van overlast en criminaliteit op straat en buurtniveau is het belangrijk dat we problemen met individuen, gezinnen en (jeugd)groepen op tijd kunnen in beeld krijgen. Alleen zo valt (complexe) multiproblematiek, vaak de oorzaak van overlast en erger, tijdig aan te pakken. Onder andere als gevolg van de decentralisaties in het sociale domein, de vorming van de nationale politie (en de consequenties daarvan voor de gebiedsgebonden politiezorg) en ook de behoefte aan meer vormen van burgerparticipatie zien we de komende jaren twee belangrijke uitdagingen: 1. De samenwerking tussen politie, toezicht en andere frontlijnwerkers in de wijk onder regie van de gemeente (vroegsignalering). 2. De samenwerking tussen Regieteams en Veiligheidshuis bij de aanpak onder drang en dwang van overlastgevende of criminele individuen, gezinnen en (jeugd)groepen. En daarbij de 5

8 verbinding met de frontlijnwerkers en het sociale wijkteam om de keten vroegsignaleringpreventie-interventie onder gemeentelijke regie ook echt sluitend te krijgen. Uitvoering Probleemeigenaar is het programma Veiligheid, aangezien in het kader van dit speerpunt de verbinding tussen strafrecht, preventie en zorg onder drang en dwang centraal staat. En tevens gaat het hier om voor een belangrijk deel om stadsbrede uitdagingen. Ondersteunende programma s: 1. Zorg & Welzijn (i.v.m. de decentralisaties) 2. Wijkontwikkeling (i.v.m. de verbindingen met het speerpunt bewonerszeggenschap) Externe partners: 1. Bewoners (en hun organisaties) en ondernemers 2. Openbaar Ministerie 3. Politie 4. W-4 5. Zorginstellingen 6. Woningcorporaties Maatschappelijk effect We vinden het belangrijk dat we met onze drie speerpunten een betekenisvolle bijdrage kunnen leveren aan de waardering die de Nijmegenaar geeft aan het woon- en leefklimaat in de stad en in zijn woonbuurt. Dat laten we elke twee jaar meten in de Stads- en Wijkmonitor. In 2014 gaven de Nijmegenaren een 7,6 voor de stad en gemiddeld een 7,5 voor hun woonbuurt. Dat zijn goede waarderingscijfers die we de komende jaren graag willen bestendigen. 6