Studiegids Studentenstatuut Onderwijs- en ExamenReglement

Transcriptie

1 Studiegids Studentenstatuut Onderwijs- en ExamenReglement Vastgesteld door de directeur van het Domein Bewegen en Educatie op 1 september 2011 na voorafgaand positief advies van de opleidingscommissie, examencommissie en decaan en met instemming van de deelraad van het domein. Het opleidingsdeel van het studentenstatuut voldoet aan het format zoals vastgesteld door het College van Bestuur op 9 juni De opleiding Master SEN is geaccrediteerd tot en met Op 27 en 28 april 2011 is de opleiding gevisiteerd in het kader van de nieuwe accreditatie door het NVAO. Het oordeel van het visitatiepanel is positief. Opleidingen Speciale Onderwijszorg Domein Bewegen en Educatie MASTER SEN augustus 2011 in samenwerking met: Hogeschool INHOLLAND Hoofddorp P.C. Hogeschool Marnix Academie Utrecht Stenden Hogeschool Leeuwarden

2 Windesheim Opleidingen Speciale Onderwijszorg (Campus 4-6) Postbus GB Zwolle Tel Fax In samenwerking met: Stenden Hogeschool (Rengerslaan 8) Postbus CG Leeuwarden Tel Fax Hogeschool INHOLLAND Saturnusstraat HB Hoofddorp P.C. Hogeschool Marnix Academie Marnix Onderwijscentrum Vogelsanglaan ZM Utrecht Tel Fax oso-opleidingen@hsmarnix.nl

3 Inhoudsopgave Pagina Voorwoord 1 Leeswijzer 2 1. OMSCHRIJVING VAN HET ONDERWIJS VAN DE OPLEIDING De onderwijsvisie van Windesheim binnen de opleiding Missie van Windesheim OSO: onderwijs speciaal voor iedereen De onderwijsvisie van Windesheim OSO binnen de opleiding Doelstelling van de opleiding Inhoud van de opleiding De onderwijsleeractiviteiten Studie- en loopbaanbegeleiding PPOP (Persoonlijk Professioneel OntwikkelingsPlan) Het portfolio Kwaliteit en studeerbaarheid Vorm van de opleiding 8 2. DE RELATIE VAN DE OPLEIDING MET HET BEROEPENVELD Het beroep en zijn context De relatie tussen de opleiding en het beroepenveld De eindtermen c.q. eindcompetenties van de opleiding INRICHTING VAN HET ONDERWIJS Opleidingsstructuur en organisatie Het curriculum Toetsvormen Overzicht van het curriculum Cohort 2011 Leerlijnenmodel Toelichting bij competentie-examens Uitstroomprofiel Onderwijs en zorg Gespec. leraar zorg PO (MOZGV), voor alle lesplaatsen Gespec. leraar zorg PO (MOZGD), alleen lesplaats Zwolle Gespec. leraar zorg jonge kind (MOZJK), alleen lesplaats Zwolle Gespec. leraar zorg VO/MBO (MOZVD), alleen lesplaats Zwolle Gespec. leraar zorg PO e-learning (MOZGDE), alleen lesplaats Zwolle Gespec. leraar zorg SO (MOZRC), alleen lesplaats Zwolle Gespec. leraar onderwijs, cluster 2 (MOZR2), alleen lesplaats Zwolle Uitstroomprofiel Onderwijs en leerproblemen Reken- en wiskundespecialist/dyscalculie (MOLPW en MOLVW), alleen lesplaats Zwolle Reken- en wiskundespecialist/dyscalculie e-learning (MOLPWE en MOLVWE), alleen lesplaats Zwolle Remedial teacher voltijd (MOLRV) voor alle lesplaatsen Remedial teacher PO (MOLPR) voor alle lesplaatsen Remedial teacher PO e-learning (MOLPRE), alleen lesplaats Zwolle Remedial teacher VO/MBO (MOLVR), alleen lesplaats Zwolle Remedial teacher VO/MBO e-learning (MOLVRE), alleen lesplaats Zwolle Taalspecialist/dyslexie PO (MOLPT), alleen lesplaats Zwolle 32

4 Taalspecialist/dyslexie PO e-learning (MOLPTE), alleen lesplaats Zwolle Taalspecialist/dyslexie VO/MBO (MOLVT), alleen lesplaats Zwolle Taalspecialist/dyslexie VO/MBO e-learning (MOLVTE), alleen lesplaats Zwolle Uitstroomprofiel Onderwijs en gedragsproblemen Autisme Spectrum Stoornissen(ASS) (MOGAD), alleen lesplaats Zwolle Gedrag (MOGGD), alleen lesplaats Zwolle Uitstroomprofiel Begeleiden en innoveren Ambulant begeleider (MBIAD), alleen lesplaats Zwolle Intern Begeleider (MBIID), voor alle lesplaatsen Zorgcoördinator (MBIZD), alleen lesplaats Zwolle Dynamisch coachen op verschillen (MBDCD), alleen lesplaats Zwolle School-video interactie begeleider (MBISD), alleen lesplaats Zwolle Leerplannen, Vrije studierichting, alleen lesplaats Zwolle Cohort 2011 Modulevariant voor de lesplaatsen Hoofddorp, Utrecht en Leeuwarden Uitstroomprofiel Onderwijs en Zorg Gespec. leraar zorg PO (MOZGD) Gespec. leraar zorg VO (MOZVD) Gespec. leraar zorg jonge kind (MOZJK) Gespec. leraar zorg SO, cluster 3 (MOZRC) Gespec. leraar onderwijs, cluster 2(MOZR2) Uitstroomprofiel Onderwijs en leerproblemen Reken- en wiskundespecialist/dyscalculie (MOLPW en MOLVW) Remedial teacher VO/MBO ( MOLVR) Taalspecialist/dyslexie PO ( MOLPT ) Taalspecialist/dyslexie VO/MBO (MOLVT) Autisme Spectrum Stoornissen (MOGAD) Gedrag (MOGGD) Uitstroomprofiel Begeleiden en innoveren Ambulant Begeleider (MBIAD) Zorgcoördinator (MBIZD) Dynamisch coachen op verschillen (MBCD) School-video interactie begeleider (MBISD) Cohort 2010 Tweedejaars alle lesplaatsen UITSTROOMPROFIEL ONDERWIJS EN ZORG Gespec. Leraar zorg PO (9MOZGD) Gespec. Leraar zorg VO (9MOZVD) Gespec. Leraar zorg Jonge Kind (9MOZJK) Gespec. Leraar zorg SO (9MOZRC) Gespec. Leraar onderwijs cluster 2 (9MOZR2) UITSTROOMPROFIEL ONDERWIJS EN LEERPROBLEMEN Remedial Teacher PO (9MOLPR) Remedial Teacher VO/MBO (9MOLVR) Taalspec/dyslexie PO (9MOLPT) Taalspec/dyslie VO (9MOLVT) Reken/wis/dyscal PO VO (9MOLPW en 9MOLVW) UITSTROOMPROFIEL ONDERWIJS EN GEDRAGSPROBLEMEN Gedrag PO / VO (9MOGGD) ASS PO / VO (9MOGAD) UITSTROOMPROFIEL BEGELEIDEN EN INNOVEREN Ambulant begeleider (9MBIAD) Intern begeleider (9MBIID) Zorgcoördinator (9MBIZD) Dynamisch coachen op verschillen PO/VO (9MBDCD) SVIB PO / VO (9MBISD) Vrije Studierichting PO / VO (9MVSPD) Alfabetisch overzicht van alle onderwijseenheden (OE) Bijzondere leerwegen 61

5 4. Praktische zaken Bereikbaarheid medewerkers Servicepoint School of Education Gegevens per lesplaats Alfabetische medewerkerslijst ICT-voorzieningen: leren, informatie en communicatie Inloggen Windesheim netwerk Windesheim ShareNet ( Blackboard ( ( Draadloos netwerk (wireless) Servicedesk Studievoortgang, roostering en tentamenorganisatie Cijfers inzien Roosters (incl. leslokaal) hoe beschikbaar? Studentenjaarrooster (Tentamen)Rooster kennisbasistoets hoe beschikbaar? Docent/studenthandleidingen Repro CHW Aanwezigheid tijdens de bijeenkomsten Adreswijzigingen en doorbelsysteem Decanaat Gemeenschappelijke studentenadministratie (GSA) Tegemoetkoming studiekosten Lerarenbeurs Mediacentrum/Studielandschap Zwolle Winkel Catering Arbo-wet Arbeidsomstandighedenwet Veiligheid en Gezondheid tijdens uw studie Calamiteiten en bedrijfshulpverlening (BHV) Beeldschermwerk Machines en gevaarlijke stoffen Informatie Functiebeperking Medezeggenschap binnen de opleiding ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING RECHTEN EN PLICHTEN BEGRIPSBEPALINGEN TOEGANG EN TOELATING INRICHTING VAN DE OPLEIDING STUDIEBEGELEIDING (art lid 2 sub u WHW) TENTAMENS EN EXAMENS EXAMENCOMMISSIE SLOT- EN OVERGANGSBEPALINGEN 102

6 6. REGELS EXAMENCOMMISSIE KLACHTENREGELING 109

7 Voorwoord Welkom bij Windesheim Opleidingen Speciale Onderwijszorg (OSO): Master Special Educational Needs (M SEN). U heeft een bacheloropleiding behaald en gaat nu starten met deze master. De opleiding heeft als missie dat we onderwijs willen verzorgen speciaal voor iedereen De persoonlijke kwaliteiten van studenten worden ingezet om pedagogische kwaliteit te ontwikkelen onder het motto elk talent telt. Het curriculum is met name vormgegeven vanuit competentieleren, met veel aandacht voor (vak)kennis, een goede verhouding tussen theorie en praktijk en actuele thema s. We verbeteren voortdurend de kwaliteit van onze opleiding door afstemming met wetenschap, werkveld, en u als student. Dit doen we omdat onderwijs steeds verandert en we zo de actualiteit van de kennis willen toetsen en het niveau van onze opleiding willen verhogen en borgen. Goed onderwijs is: het beste halen uit iedereen. Wees nieuwsgierig, vraag, onderzoek, ontwikkel uzelf en daag uw docenten uit. Wij vragen u: durf te excelleren. In deze Studiegids, Studentenstatuut en Onderwijs- en examenreglement vindt u inhoudelijke, praktische en organisatorische informatie over uw studie en de formele regels rondom het programma. U mag van ons verwachten dat wij het onderwijs vormgeven zoals in deze Studiegids staat beschreven. Wij verwachten van u, dat u een actieve lerende houding heeft, dat u verantwoordelijkheid neemt voor uw eigen leerproces en dat u de studie goed plant en organiseert. Deze studiegids helpt u aan de informatie die u daarvoor nodig hebt. Heeft u vragen en/of opmerkingen wacht dan niet af. Praat niet over ons maar met ons. Neem initiatief, dat verwachten we van u. Maak gebruik van deze gids! Wij wensen u een actieve, uitdagende, inspirerende en succesvolle studie toe. Namens het docententeam, Bert Meijer Directeur 1

8 Leeswijzer Hoe zit deze Studiegids in elkaar? In deze Studiegids vindt u verschillende onderdelen. - allereerst de beschrijving van de opleiding, hoofdstuk 1; - vervolgens de relatie van de opleiding met het beroepenveld, hoofdstuk 2; - hoofdstuk 3 behandelt de inrichting van het onderwijs; - de praktische zaken vindt u in hoofdstuk 4; - hoofdstuk 5 is het Onderwijs- en ExamenReglement (OER), dit bevat onder andere informatie over regels en procedures en rechten en plichten. - vervolgens vindt u de regels van de examencommissie in hoofdstuk 6; - en tenslotte treft u de klachtenregeling aan in hoofdstuk 7. 2

9 1. OMSCHRIJVING VAN HET ONDERWIJS VAN DE OPLEIDING 1.1. De onderwijsvisie van Windesheim binnen de opleiding Windesheim is als brede instelling voor hoger onderwijs een maatschappelijke onderneming. De hogeschool vormt een gemeenschap waarin actieve en deskundige mensen elkaar ontmoeten. Windesheim is een innovatief kennis- en expertisecentrum dat individuen en mensen in organisaties uitdaagt zich te ontwikkelen tot verantwoordelijke, waarde(n)volle en zelfbewuste professionals, die over maatschappelijk relevante kennis en competenties beschikken, willen functioneren op hoger professioneel niveau daaraan gerelateerde persoonlijke groei realiseren, en bijdragen aan de ontwikkeling, verbetering en vernieuwing van bedrijven, maatschappelijke instellingen en overheden Missie van Windesheim OSO: onderwijs speciaal voor iedereen In samenspraak en samenwerking met het werkveld willen we docenten en scholen ondersteunen bij het vormgeven en uitvoeren van onderwijs dat speciaal is voor elk kind, elke jongere en elke student, zodat ieder op zijn of haar eigen niveau kan excelleren. Onderwijs, met een pedagogische kwaliteit, dat uitnodigt en uitdaagt tot leren, waardoor het beste uit ieder kind of iedere jongere naar boven wordt gehaald, en hij zijn talenten maximaal leert te ontplooien: daaraan willen wij een bijdrage leveren met onze opleidingen, cursussen en studiedagen, met onderzoek en programma s voor schoolontwikkeling. Bij dit onderwijs staat de ontwikkeling tot burger in deze samenleving centraal, terwijl het tevens een rijke voedingsbodem vormt voor de ontwikkeling van de eigen identiteit. Wij willen bijdragen aan landelijke, regionale en plaatselijke expertise- en beleidsontwikkeling op dit gebied De onderwijsvisie van Windesheim OSO binnen de opleiding De opleiding is gestoeld op een expliciete visie welke in een zevental begrippen is uitgewerkt. 1. Lerende organisatie Onderwijskundig houden we een organisatie voor lerend wanneer die er in slaagt onderwijs een permanente kwaliteitsontwikkeling (PDCA) te laten ondergaan waarbij emancipatie van de leerling het doel is. Het management stimuleert en inspireert. Er is geen foutenvermijdend gedrag. 2. Laten excelleren Onder laten excelleren verstaan we: de lerende in staat stellen om te presteren in de zone van de eigen naaste ontwikkeling en zichzelf daarmee te overtreffen. 3. Passend onderwijs De kern van Passend Onderwijs is dat voor alle leerlingen de kansen op de beste ontwikkeling centraal staan, voor gewone leerlingen maar ook voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben om het onderwijs te volgen. 4. Verantwoorde inclusie We leiden op voor onderwijs dat vanzelfsprekend uitgaat van verschillen. Scholen in Nederland worden in toenemende mate geconfronteerd met verschillen tussen leerlingen. Leerlingen die voorheen naar het Speciaal Onderwijs verwezen werden, blijven steeds vaker, al dan niet voorzien van een rugzakje, in het reguliere onderwijs. Landelijk wordt de discussie gevoerd over inclusie, exclusie, integratie en segregatie. Inclusief onderwijs zien wij als een stip aan de horizon, als een wenkend perspectief; passend onderwijs is de politieke realiteit. In dit kader hanteren wij het begrip verantwoorde inclusie. Dit betekent voor ons: de ontwikkeling van het kind en zijn behoefte aan ondersteuning staan centraal. Verantwoorde inclusie betekent voor ons ook: samen naar school waar het kan, apart waar het (nog) moet; niet alleen omgaan met verschillen, maar vooral uitgaan van verschillen. 3

10 Wij ondersteunen scholen, teams, docenten en onze studenten bij het hanteren van de dilemma s die dat met zich mee brengt. Net als de diversiteit bij kinderen zien, erkennen en waarderen wij de diversiteit in het onderwijsveld. 5. Onderzoekende houding Onder onderzoekende houding verstaan we een wij basishouding die zich kenmerkt door een gerichtheid op het vergroten van inzicht over zichzelf en de context waarbinnen men functioneert. Sleutelwoorden hierbij zijn nieuwsgierigheid, actief waarnemen en een positief vragende houding ten opzichte van zichzelf en de context waarin men verkeert. De onderzoekende houding zien we als de basis voor de professionele ontwikkeling die is gestoeld op (systematisch) praktijkgericht educatief onderzoek met als doel de (eigen) onderwijspraktijk te verbeteren. 6. Burgerschap Burgerschap gaat over begrippen als participatie, diversiteit, acceptatie en tolerantie. Voor de leraar is het van belang dat hij zich realiseert dat het niet alleen gaat om de leerling in het hier-en-nu, maar om perspectief op het volwaardig functioneren als burger. De leraar speelt voor zijn leerlingen hierin een belangrijke en stimulerende rol. De leraar is uiteindelijk gericht op empowerment van de leerling, op ondersteuning van de leerling om het uiteindelijk zo veel mogelijk zelf te kunnen doen. 7. Kwaliteit van leren en kennis De kwaliteit van het leerproces van de student wordt in sterke mate bepaald door de vaardigheden en kennisbasis van de docent. Uit onderzoek (Hattie, 2003) komt naar voren dat de excellente docenten zich onderscheiden van de ervaren docenten doordat zij de studenten meer en effectiever uitdagen, zij meer en specifieke gerichte feedback geven en zij gefocust zijn op diepe representatie van (sleutel)concepten. Met betrekking tot kennis richten wij ons op de volgende drie gebieden: kennis met betrekking tot de leerling, bijvoorbeeld: hoe is de onderwijsgeschiedenis van de leerling? hoe is de thuissituatie? wat is de relatie tussen de culturele achtergrond van een leerling en zijn functioneren op school? kennis met betrekking tot het leren, bijvoorbeeld: hoe leren leerlingen van een bepaalde leeftijdsgroep? hoe leert deze leerling? hoe weet ik of het leerproces stagneert? kennis met betrekking tot het vakgebied: vakinhoud. Wij leiden onderzoekende docenten op. Wij leren en stimuleren studenten op hoog niveau te reflecteren. Zij leren binnen een theoretisch kader hun beroepservaring te koppelen aan eigen persoon en professionaliteit. Reflectie is onontbeerlijk om tot een onderzoekende houding te komen. Vanuit deze onderzoekende houding leren studenten gericht en systematisch hun eigen praktijk te onderzoeken. Zo kunnen zij hun ontwikkeling verder zelf ter hand nemen en gefundeerd hun onderwijspraktijk verbeteren. Alle studenten studeren af door middel van een praktijkgericht onderzoek. Onze waarden De docenten van Windesheim OSO zijn professionals die op hun beurt professionals opleiden; professioneel werken staat dan ook hoog in ons vaandel. Windesheim OSO wil mens- en resultaatgericht werken. De docenten van Windesheim OSO hebben plezier in hun werk en stralen dit ook uit Doelstelling van de opleiding Windesheim OSO biedt opleidingen op het gebied van speciale onderwijszorg voor individuele studenten, schoolteams, specialistenteams en samenwerkingsverbanden. Met de opleiding wordt beoogd de student de vereiste algemene en specifieke competenties bij te brengen en/of zodanige integratie van kennis, vaardigheden en inzicht op het gebied van de speciale onderwijszorg, dat hij overeenkomstig de landelijk voor het beroep bestaande competenties of kwalificaties in staat is tot een zelfstandige beroepsuitoefening. De afgelopen jaren is onderzoek gedaan naar de specifieke competenties waarover een leraar die met zorgleerlingen werkt dient te beschikken. Dit onderzoek is gedaan in samenwerking met WOSO (Werkverband Opleidingen Speciale Onderwijszorg) en SBL (Stichting Beroepskwaliteit Leraren en ander onderwijspersoneel). Dit heeft geleid tot een vastgesteld generiek competentieprofiel voor speciale onderwijszorg, dat in januari 2005 aan de Minister van Onderwijs is aangeboden. Het versterken van deze competenties tot een hbo-masterniveau is het doel van de OSO-opleidingen. 4

11 Deze doelstellingen zijn te vinden in de publicatie: Bekwaam en speciaal, generiek competentieprofiel Speciale Onderwijszorg (De Bruïne, E.J., Claasen, W. & Siemons, H. (2004), Antwerpen Apeldoorn, Garant, X). Dit profiel is bijgesteld en is opnieuw vastgesteld tijdens de LEOZ conferentie op 27 maart Dit competentieprofiel is te vinden in de publicatie: Inclusief Bekwaam, generiek competentieprofiel inclusief onderwijs (Claasen, W., Bruïne, EJ., Schuman, H., Siemons, H. & Velthooven, van, B. (2009). Inclusief Bekwaam, generiek competentieprofiel inclusief onderwijs. Antwerpen/Apeldoorn: Garant, ISBN ). Het competentieprofiel is geoperationaliseerd in een opleidingseigen competentie- en beoordelingsinstrument Inhoud van de opleiding Professionalisering binnen Windesheim OSO is gericht op het uitgaan van verschillen. Complexe situaties in de dagelijkse onderwijspraktijk vragen om probleemoplossend vermogen en om specifieke competenties; een geïntegreerde inzet van kennis, attitudes en vaardigheden. In onze leerroutes wordt u toegerust om in deze complexe situaties adequaat te kunnen handelen. Het doel van onze opleiding is het vergroten van ervaringskennis door een directe koppeling van theorie aan praktijk. Kennis vatten we op als gereedschap, als middel tot nadere professionalisering. De context waarbinnen u als student functioneert in uw werksituatie is een van de belangrijkste uitgangspunten van ons onderwijs. Hierbij staat een verdere ontwikkeling van noodzakelijke competenties voor het beroep centraal. Windesheim OSO gaat uit van zelfsturing van studenten. Als student staat u voor de uitdaging uw eigen leervragen en -wensen te formuleren, die als persoonlijk professioneel ontwikkelingsplan richting geven aan uw studieprogramma. Docenten van Windesheim OSO, veelal werkzaam of werkzaam geweest binnen de speciale onderwijspraktijk, hebben hierbij de rol van begeleider in het ontwikkelingsproces van studenten. Daarnaast wordt elke cursusgroep begeleid door een studiecoach De onderwijsleeractiviteiten Vanuit de eerder beschreven onderwijskundige opvattingen organiseren wij onderwijsleeractiviteiten in diverse werkvormen en groepssamenstellingen die gericht zijn op: Zelfsturen (zelfstandig leerteam, ZLT); samenwerkend leren; onderzoeken en ontwerpen; reflecteren; stimuleren van kennisconstructie en kenniscirculatie Studie- en loopbaanbegeleiding Studieloopbaanbegeleiding (SLB) heeft in een masteropleiding een ander karakter dan in de bacheloropleiding. Veruit de meeste studenten (deeltijd) zetten met het volgen van deze masteropleiding een stap in hun loopbaanontwikkeling. Tijdens de SLB staat de ontwikkeling van de (vernieuwde) beroepsidentiteit centraal. Daarbij ziet de opleiding de onderzoekende houding als het voertuig voor de persoonlijke ontwikkeling en als basis onder een levenslange bekwaamheid om zich als Master SEN te blijven ontwikkelen. Binnen de opleiding spreken wij over de studiecoach als begeleider van dit proces, maar verwachten wij van de studenten dat zij als critical friends elkaars leerproces coachen en van en met elkaar leren. Tijdens de studiecoachgesprekken staat de integrale competentieontwikkeling van de student centraal. De studiecoachgesprekken worden gekenmerkt door een dialoog naar aanleiding van persoonlijke dilemma s. De studiecoach begeleidt dit proces vanuit een metapositie. De studiecoach traint de studenten aan het begin van de opleiding tijdens een begeleide intervisiebijeenkomst in het onbegeleid collegiaal coachen. In de modulaire variant krijgen de studenten tijdens het eerste jaar van de opleiding minimaal drie studiecoachgesprekken. Twee studiecoachgesprekken vinden plaats in een groep van drie studenten. Deze gesprekken vinden plaats n.a.v. de beoordelingsresultaten in relatie tot de competentieontwikkeling. De gesprekken duren een uur en worden door de studenten voorbereid. De student geeft na afloop schriftelijk aan wat het gesprek voor de persoonlijke ontwikkeling betekent. Voor de voltijd vindt het derde studiecoachgesprek aan het eind van het studiejaar plaats, voor de deeltijd is dit uiterlijk aan het begin van het tweede studiejaar. Hierin staat de integrale competentieontwikkeling centraal en wordt vooruitgekeken naar het volgende jaar. Tijdens het tweede jaar vinden er vergelijkbare gesprekken plaats. Gedurende de studieperiode kunnen de studiecoach en de groep of individuele studenten afspraken maken naar behoefte. 5

12 In de leerlijnvariant is de SLB de rode draad tussen de verschillende opleidingsonderdelen en krijgt de student in groepsverband ongeveer 20 begeleide SLB bijeenkomsten in leerteams (voltijd 1 jaar, deeltijd 2 jaar). De SLB is ondersteunend voor het opbouwen van het portfolio ten behoeve van het competentieexamen. In de e-learningvariant vervullen studenten in de discussies voortdurend en intensief de rol van critical friend van elkaars leerproces. In de startbijeenkomst wordt geoefend in het elkaar online coachen en geven van feedback. Daarnaast monitort de studiecoach de studievoortgang en ontwikkeling van de student gedurende de looptijd van elke module. De studiecoach communiceert met de student over de professionele ontwikkeling en zo nodig is er telefonisch contact. Borging van informatie-uitwisseling tussen coach en docent met betrekking tot de ontwikkeling van een student verloopt via het online platform highrise waarin docent en coach belangwekkende zaken met betrekking tot een student opnemen. Elk studiejaar wordt afgesloten met een telefoongesprek tussen de studiecoach en de student waarin de integrale competentieontwikkeling centraal staat en wordt vooruitgekeken naar het volgend jaar PPOP (Persoonlijk Professioneel OntwikkelingsPlan) De student schrijft een professioneel, persoonlijk ontwikkelplan. De studiecoach en de student wisselen uit over dit plan. De studiecoaches monitoren de integrale competentieontwikkeling van de studenten. Dit doen zij door het voeren van ontwikkelingsgerichte gesprekken waarin feedback en vooral feedforward met betrekking tot de persoonlijke ontwikkeling gegeven wordt Het portfolio Er zijn 2 vormen van portfolio: Het portfolio in de leerlijnenmodel ten behoeve van competentie-examen Dit is gericht op kwalificatie en is zowel formatief als summatief. Dit portfolio wordt opgebouwd volgens de hierna vermelde componenten, voor de bijlagen wordt verwezen naar Blackboard. Een portfolio bestaat uit een gestandaardiseerd overzicht van individuele leer- en werkervaringen van studenten. Portfolio's vervullen uiteenlopende functies en worden gebruikt in allerlei opleiding- en begeleidingsituaties waarin het belangrijk is inzicht te verkrijgen in de door individuen verworven (beroeps)competenties. Het portfolio is een persoonlijk bezit. Over de inzage in en het gebruik van het portfolio door anderen zal overleg met de invuller moeten plaatsvinden. Voor e-learning studenten geldt, dat zij een portfolio aanleveren volgens de richtlijnen die op Blackboard geplaatst zijn. Het portfolio bestaat uit verschillende componenten geordend volgens onderstaande tabel: 6

13 volgorde inhoud Bijlage formats 1 Checklist portfolio, eerst ondertekend voor compleet door een Bijlage 1 medestudent, daarna voor akkoord door de studiecoach 2 Persoonlijke gegevens Bijlage 2 3 Gegevens huidige werkgever/leerwerkplek Bijlage 3 4 Authenticiteitsverklaring (leer)werkplek Bijlage 4 5 Overzichtsformulier van ontvangen feedback Bijlage 5 Dit overzicht vult de student in op basis van alle verkregen feedback. De student begint met een zelfbeoordeling in de kolom Zelfbeoordeling student. Daarna volgen de gemiddelde scores van diegenen, van wie feedback ontvangen is in de daarvoor bestemde kolommen. Als er andere personen gevraagd zijn dan in het formulier aangegeven zijn, wordt het formulier daarop aangepast. 6 Beroepsproducten Bijlage 6 Inleiding beroepsproduct bij de verworven competenties (ingevuld tabblad) Beroepsproduct Beoordeling beroepsproduct door moduledocent 7 Keuzebewijzen Bijlage 6 en 7 Inleiding beroepsproduct bij de verworven competenties (ingevuld tabblad) START formulier behorend bij de verworven competenties Beroepsproducten Let op: Geef bij elk ingevulde START formulier goed aan, om welke competentie(s) het gaat en bij welk(e) bewijsstuk(ken) het hoort. Zorg er voor, dat elk bewijsstuk/beroepsproduct een eigen voorblad met titel heeft. Geef hierop aan of het om een voorgeschreven dan wel zelf gekozen product (extra bewijs) gaat. Bij elk bewijsstuk/beroepsproduct wordt aangetoond op welke wijze de literatuur hierin verwerkt is. Het de bedoeling, dat u laat zien welke beroepsrelevantie het voor u heeft gehad. M.a.w.: welke betekenis heeft de literatuur voor u gehad t.a.v. het beroepsproduct en uw (toekomstige) functie in het onderwijs en de daarbij behorende competenties. Hiervoor hanteert u de verwijzing naar bronnen in uw eigen tekst volgens de APA richtlijnen. 8 Feedbackformulier ( zie Blackboard) om diverse feedbackgevers te Bijlage 9 bevragen. Dit formulier wordt door de student gebruikt als leidraad voor feedbackgesprekken. De student vraagt mondeling gerichte feedback op basis van het formulier. De student verwerkt de verkregen feedback in het formulier en laat dit voor akkoord ondertekenen door de feedbackgever o Om schriftelijke feedback te vragen aan een leerling of een ouder of collega ontwerpt de student een eigen formulier, gebaseerd op de te verwerven competenties. 9 Overzichtslijst alle bestudeerde literatuur volgens APA richtlijnen (de student stelt dit zelf op) Het portfolio in de modulaire variant (gericht op leerproces) Hierbij stelt u tijdens uw studie een portfolio samen. Dit is een verzameling van eigen werk, waarmee u kunt laten zien wat u weet en kunt, wat u belangrijk vindt en nog wilt leren. Het is een verzamelmap waarin u uw ontwikkeling duidelijk maakt. Het doel van het portfolio is zicht te hebben (te krijgen) op uw leerdoelen en uw persoonlijke en professionele ontwikkeling tijdens de opleiding. Zo kunt u zo nodig uw leerdoelen bijstellen met ondersteuning van uw studiecoach en/of medestudenten. Het portfolio bevat sleutelervaringen, eye-openers, waardevolle elementen m.b.t. het eigen leerproces. Vaste elementen in het portfolio zijn: PPOP; reflectie op intervisie; reflectieverslag uit de eindopdracht van de module; beoordelingsformulieren van de modules en (waar van toepassing) ook eigen beoordeling en 360 graden feedback. Voor de e-learningvariant geldt dat intervisie en reflectie een vast onderdeel zijn van elke module in plaats van aparte activiteiten. In de discussies behorend bij de opdrachten wisselen studenten intensief met elkaar uit. Studenten nemen in hun portfolio een aantal relevante bijdragen uit de gevoerde discussies op. 7

14 1.8. Kwaliteit en studeerbaarheid Voorwaarde voor het kunnen uitvoeren van de praktijkopdrachten is dat de student een baan of leerwerkplek ( stage) heeft in het onderwijs. Om de studie succesvol te kunnen doorlopen is het van belang dat de leerwerkplek voldoende mogelijkheden biedt om de opdrachten op masterniveau uit te kunnen voeren. Studiebelasting De opleiding Master SEN omvat volgens de Wet op het Hoger Onderwijs 60 EC. Eén EC staat voor een studiebelasting van 28 uur. De opleiding kan worden afgerond wanneer u 60 EC heeft behaald. Het aantal EC per module is afhankelijk van het aantal contacturen en het begrote aantal uren voor zelfstudie Vorm van de opleiding Het onderwijs in de opleiding wordt in voltijd en deeltijd verzorgd. Het wordt aangeboden in verschillende varianten, grotendeels in het leerlijnenmodel, maar ook modulair en via e-learning. Bij zowel de voltijd- als de deeltijdopleiding is een passende (leer)werkplek verplicht. Structuur onderwijsprogramma Windesheim OSO biedt een professionele masteropleiding. Het onderwijs is geclusterd in vier uitstroomprofielen. Binnen de uitstroomprofielen kennen we leerroutes. De programma s in deze leerroutes worden beschreven in hoofdstuk 3. Deeltijd De totale studietijd is inclusief de wekelijkse bijeenkomsten en activiteiten voor de studie buiten deze bijeenkomsten. U voert praktijkopdrachten uit en u verwerkt literatuur. Het uitvoeren van praktijkopdrachten zal voor een deel geïntegreerd in uw eigen werksituatie plaatsvinden. Voorwaarde voor deelname aan een opleiding in deeltijd is dan ook, dat u ten minste een dag per week werkzaam bent in het onderwijs of op basis van een leerwerk- of studiecontract minstens een dag per week praktijkopdrachten op een school kunt uitvoeren. Voltijd Als voltijdstudent besteedt u maximaal twee dagen per week aan colleges, werkgroepen en SLB. Daarnaast werkt u twee dagen per week op een school op basis van een leerwerkplekcontract. Daar voert u uw praktijkopdrachten uit. Een dag per week is bestemd voor zelfstudie en het verwerken van opdrachten. Voor alle opleidingsvarianten geldt het volgende: er vindt voor aanvang van de opleiding een intake plaats; tijdens de opleiding worden modules gevolgd; er is een doorlopende lijn praktijkgericht onderzoek (PO); er is een doorlopende lijn studieloopbaanbegeleiding(slb). De opleiding wordt afgesloten met een praktijkgericht onderzoek binnen de context van de leerroute. De opleidingsvarianten verschillen van elkaar m.b.t. het volgende: 1. Leerlijnen Deze opleidingsvariant bestaat uit 6 modules. Daarnaast gebruikt de student een deel van de studietijd om onder begeleiding van de studiecoach (SLB) aanvullende bewijzen te verzamelen die met studiepunten gehonoreerd zullen worden. Iedere module wordt beoordeeld op productniveau en tijdens het competentie-examen (assessment) wordt het competentieniveau integraal geëxamineerd. De doorlopende leerlijnen PO en SLB worden geïntegreerd met het modulaire aanbod. De student bewijst de competentieontwikkeling middels een portfolio tijdens het competentie-examen. 2. E-learning Deze opleidingsvariant is gelijk aan de leerlijnen opleidingsvariant, maar wordt in de vorm van afstandsleren aangeboden. 3. Modulair Deze opleidingsvariant bestaat uit 7 modules. Daarnaast zijn er als doorlopende leerlijnen PO en SLB. Iedere module en het praktijkgericht onderzoek worden beoordeeld op productniveau. Programmaontwikkeling vindt op vier niveaus plaats: moduleniveau; leerrouteniveau; uitstroomprofielniveau; 8

15 curriculumniveau. Actuele ontwikkelingen en input vanuit het veld leiden voortdurend tot nieuwe programmaontwikkeling. Programmaverbetering vindt plaats op basis van systematische dataverzameling onder studenten, docenten, alumni en werkgevers. Daarnaast spelen ook de leden van de veldadviesraden een belangrijke rol. Ook de bij de opleiding betrokken lectoraten worden bij de programmaontwikkeling betrokken. 9

16 2. DE RELATIE VAN DE OPLEIDING MET HET BEROEPENVELD 2.1. Het beroep en zijn context Windesheim OSO leidt studenten op voor de wetgevingsgebieden van PO (Primair Onderwijs), VO (Voortgezet Onderwijs), MBO (Middelbaar BeroepsOnderwijs Educatie), en WHW (Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek). Dat betekent dat er leerroutes worden aangeboden waarin studenten zich kunnen bekwamen om maatwerk te leveren voor alle leerlingen met als doel de leerling de beste kansen te bieden binnen het hele onderwijs. Windesheim OSO heeft als doel om studenten met een afgeronde HBO-opleiding toe te rusten voor de speciale onderwijszorg. De leerroutes zijn veelal in samenwerking met partners binnen het speciale onderwijsveld opgezet. Zo zijn er contacten met besturen, samenwerkingsverbanden en met andere aanbieders van OSO-opleidingen. De ontwikkelingen in het beroepenveld Tot nu toe wordt door middel van veldinitiatieven en experimenten uitvoering gegeven aan het overheidsbeleid inzake Passend Onderwijs. Passend Onderwijs is meer dan wat structurele aanpassingen en wat extra aandacht voor rekenproblemen en taalachterstanden. Wanneer er moet worden afgestemd op de behoeften, competenties en het niveau van de leerling, dan kan de leraar niet alleen afgaan op methoden. De leraar zal veel meer een pedagogisch-didactisch kenniswerker en onderzoeker moeten zijn, een ontwerper en uitvoerder van (eigen) onderwijs en een verbindende schakel met ouders en professionals in en buiten de school. De huidige leraar is niet voldoende opgeleid om adequaat om te gaan met verschillen. De brieven van de staatsecretaris aan de Tweede Kamer (25 juni 2009 en januari 2010) geven aan dat een forse kwaliteitsverbetering en extra ondersteuning in de klas gerealiseerd moet worden. Uitgaande van de, mede door Nederland ondertekende, Salamanca verklaring van lijkt Passend Onderwijs te moeten leiden tot inclusief onderwijs 2 : Concreet betekent het dat onderwijsinstellingen moeten samenwerken met partners uit de jeugdzorg zoals instellingen voor jeugdgezondheid, bureaus jeugdzorg, jeugdhulpverlening, ouders en beroepsopleiders (bijvoorbeeld brede scholen ). Deze gemeenschappelijke (maatschappelijke) opdracht wordt door alle partijen onderkend, wat echter nog niet wil zeggen dat deze opdracht ook door alle betrokken instanties en personen op dezelfde wijze wordt geïnterpreteerd. Vanuit verschillende belangen, visies, mogelijkheden, tradities, wettelijke kaders, etcetera, werken niet alle krachten dezelfde kant op en soms zelf tegengesteld aan elkaar. Windesheim leidt professionals op voor die complexe praktijk. Meer autonomie voor scholen Van oudsher verlopen vernieuwingen in het onderwijs top-down. Deze sturingsfilosofie is de laatste jaren onder druk komen te staan. Scholen ervoeren de voorgestelde vernieuwingen veelal als te generiek, en hadden onvoldoende vrijheid om in te spelen op lokale behoeften en randvoorwaarden. 1 In 1994 heeft de Unesco in Salamanca een wereldconferentie gehouden over special needs education: access and quality, waaraan 92 landen, waaronder Nederland, participeerden. 2 UNESCO maakt zich sterk voor Education for all en heeft inclusie als ideaal. Inclusie wordt door UNESCO opgevat als: a process of addressing and responding to the diversity of needs of all learners through increasing participation in learning, cultures and communities, and reducing exclusion within and from education (Booth, 1996). It involves changes and modifications in content, approaches, structures and strategies, with a common vision, which covers all children of the appropriate age range and a conviction that it is the responsibility of the regular system to educate all children. (UNESCO, 1994, p. 13). 10

17 In haar eindrapport Tijd voor onderwijs komt de commissie Dijsselbloem (2008) tot de conclusie dat de overheid zich in te veel detail bemoeid heeft met de inrichting van het onderwijs. De commissie beveelt aan dat het onderwijs, en niet de overheid, verantwoordelijk moet zijn voor de inrichting van het onderwijs en het pedagogisch klimaat. Scholen worden autonomer, hetgeen ruimte biedt voor de ontwikkeling en adoptie van noodzakelijke innovatie. Anderzijds moet de leraar een deel van zijn individuele autonomie prijsgeven om innovaties in de organisatie te kunnen initiëren, implementeren en evalueren. Immers, naarmate een organisatie haar kaders helderder formuleert, betekent dit concreet dat docenten zich eraan zullen moeten conformeren. Leven Lang Leren (kortweg LLL) In onze samenleving veroudert kennis in hoog tempo en werkwijzen en technieken veranderen voortdurend. In de Lissabon Strategie (2000, 2010) is beschreven dat de EU de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie van de wereld moet worden, die in staat is tot duurzame groei met meer en betere banen en een hechtere sociale samenhang. Alle met het onderwijs belaste instanties moeten zich toeleggen op de organisatie van permanent onderwijs. Ook OCW ziet leren als een blijvend onderdeel van leven en werken (employability). We maken onderscheid tussen: De primaire focus: LLL gericht op verhoging van de kwaliteit van de leraar in zijn primaire taak (lesgeven, begeleiden). De secundaire focus: LLL als professionele ontwikkeling, gericht op samenwerken, innoveren, structurele feedback vragen en geven, en de leraar als onderzoeker De relatie tussen de opleiding en het beroepenveld Bovengenoemde ontwikkelingen in het werkveld zijn onderwerp van gesprek in de veldadviesraden. Windesheim OSO maakt deel uit van de School of Education van Windesheim en heeft twee veldadviesraden (één raad voor het noorden en oosten van Nederland, gesitueerd in Zwolle en één raad voor het westen en midden van Nederland, gesitueerd in Utrecht). Deze raden dienen de opleidingen van advies bij het opereren op de markt, het ontwikkelen van leerroutes en het inspelen op vragen uit de onderwijsmarkt. In de veldadviesraden hebben directeuren en bestuurders van scholen en samenwerkingsverbanden zitting De eindtermen c.q. eindcompetenties van de opleiding Het beroepsprofiel van de Master SEN is vertaald in opleidingsdoelen. De Dublin-descriptoren vormen samen met de generieke competenties (Claasen, De Bruïne, Schuman, Simons, Van Velthooven, 2009) van het Landelijk expertisecentrum Onderwijs & Zorg het fundament voor de prestatie-indicatoren in de beoordelingsinstrumenten. Om te kwalificeren is in de bewijslast ten minste het niveau van startbekwaam master in alle competenties aangetoond. Bij het beoordelen wordt uitgegaan van situationele redelijkheid waarbij de bewijskracht van de beroepsproducten afhankelijk is van de complexiteit van de uitgevoerde beroepstaak. Daarvoor worden er in de opleiding 4 ontwikkelingsniveaus onderscheiden. Deze ontwikkelingsniveaus bevatten de handelingscomponent, de inhoudscomponent en de onderwijskundige context. De student wordt als startbekwaam master gekwalificeerd als alle competenties op ten minste niveau 3 beoordeeld zijn en de beroepsproducten ten minste op voldoende niveau beoordeeld zijn, zie hoofdstuk 5 artikel 5.7 voor de uitwerking van de niveaus. De onderwijskundige visie op opleiden De onderwijskundige visie op opleiden kan worden gedefinieerd als competentiegericht. Daarbij wordt een goede afstemming tussen leren, instructie en toetsen als een hefboom voor het leren van de student gezien. Competententiegericht onderwijs betreft alle aspecten van de opleiding. Gedurende de opleiding wordt de competentiegroei van de student een aantal keren gemeten. De focus ligt op een ontwikkelingsgerichte benadering waarbij het toetsen het leren ondersteunt en het leren het toetsen ondersteunt. Windesheim OSO heeft zijn opleidingsvisie ontwikkeld vanuit de brede opleidingsvisie van Windesheim, waarin vier elementen centraal staan: reflectie: de student ontwikkelt reflectief vermogen; zelfsturing: de student leert zijn werkzaamheden doelbewust te sturen; beroepsrelevantie: de student leert beroepsrelevante vraagstukken op te lossen; praktijkgericht onderzoek: de student verbetert zijn praktijksituatie op onderzoeksmatige manier. Voor onze opleiding betekent dit dat we vooral in scenario 4 van onderstaand model gepositioneerd zijn. 11

18 student stuurt, opleider faciliteert 3 4 schoolvakken centraal scenario's beroepscontext centraal 1 2 opleider stuurt, student volgt Figuur 1: Scenariomodel: sturing en beroepsrelevantie Windesheim OSO wil studenten leren theoretische en methodische concepten toe te passen in problematische opvoedings- en onderwijssituaties. Daarbij is het reflecteren op eigen handelen onmisbaar. De opleiding kiest voor ontwikkelingsgericht en onderzoeksmatig opleiden. Studenten worden gestimuleerd een onderzoekende houding te ontwikkelen en hun handelen te funderen met behulp van betrouwbare bronnen. De beroepspraktijk is leidend voor de opleiding. Opdrachten worden zoveel mogelijk in de praktijk uitgevoerd. Er wordt tijdens de opleiding veel belang gehecht aan literatuurstudie en het verwerven van een kennisbasis. Didactisch wordt dit vertaald in een sociaal-constructivistische benadering waarbij leren als volgt wordt gezien: Leren wordt gezien als een actief constructief proces waarbij de lerende nieuwe informatie interpreteert op basis van zijn bestaande kennisstructuur. Nieuwe informatie wordt ingepast in de bestaande kennisstructuren. Dit actieve proces van constructie en reconstructie wordt gedefinieerd als leren. Van de lerende wordt verwacht dat hij in staat is te reflecteren op zijn eigen denken en handelen, en dit zelf te sturen. Het blijkt dat een goed georganiseerd kennisbestand een voorwaarde is voor succesvol probleem oplossen. Leren is contextgebonden Het betekenissen toekennen aan fenomenen wordt bepaald door individuele ervaringen. Daarbij wordt leren gezien als een sociaal proces dat plaatsvindt in een sociale context. De interactie met anderen bepaalt de manier waarop u aankijkt tegen de wereld. Interactie met anderen bepaalt de wijze waarop individuen kijken naar fenomenen. Leeruitkomsten zijn daarom altijd persoonlijk. Leren is niet enkel een cognitief proces. Motivationele, emotionele en sociale aspecten spelen een cruciale rol in het leerproces. Voorbeelden zijn: de doeloriëntatie van de lerende, zijn verwachtingen, de waarde die hij toekent aan de leertaak, de interacties met anderen en hoe de lerende zich voelt in het leerproces. Leren betreft dan ook niet alleen de cognitieve ontwikkeling, maar impliceert ook de ontwikkeling van deze aspecten. De manier waarop de student het opleidingsprogramma beleeft heeft invloed op de kwaliteit van leren. Dit heeft implicaties voor de manier waarop het onderwijs ontwikkeld en vormgegeven kan worden. 12

19 3. INRICHTING VAN HET ONDERWIJS 3.1. Opleidingsstructuur en organisatie Hoewel de opleiding uit steeds dezelfde elementen bestaat, te weten: StudieLoopbaanBegeleiding (SLB); praktijkgericht onderzoek (PGO); ondersteunende onderwijseenheden (modules), en steeds totaal 60 ec s omvat, kent de organisatie van de opleiding verschillende varianten. Dit heeft enerzijds te maken met het feit dat de opleiding in een reguliere en een E-learningvariant wordt aangeboden, anderzijds is dit het gevolg van het ontwikkelen van een opleidingsstructuur met het doel de effectiviteit te maximaliseren. Sinds april 2011 bevindt de opleiding zich in de laatste fase van de kanteling naar een vernieuwd curriculum (leerlijnenmodel) waarbij een leerroute bestaat uit een startmodule, 4 leerroutespecifieke modulen, een generieke kennisbasistoets, een internationaliseringcomponent en vrije ruimte. Het praktijkgericht onderzoek is als leerlijn verweven door de gehele opleiding en kent een verdichting in het laatste deel van de opleiding. De SLB heeft zich ook ontwikkeld tot een leerlijn. Een deel van de modulestudiepunten wordt tijdens de competentie-examens getoetst. Daarbij wordt de mate van transfer en integratie van de opgedane kennis in het handelingsrepertoire en de beroepsidentiteit getoetst. Deze examens worden door twee onafhankelijke beoordelaars afgenomen waarbij één daarvan bij voorkeur uit het werkveld komt. Het cohort 2011 in de lesplaatsen Hoofddorp, Utrecht en Leeuwarden wordt grotendeels opgeleid in het oude model, en heeft een volledig herzien toetsprogramma wat betreft de eisen die gesteld worden aan beroepsproducten. De internationaliseringcomponent is voor iedereen verplicht. Voor de studenten van de betreffende leerroutes geldt dat de module Internationalisering gekoppeld wordt aan een module naar keuze (niet zijnde module 1 en 2). De kennisbasistoets maakt geen deel uit van het curriculum. Daarnaast worden in deze lesplaatsen onderstaande leerroutes aangeboden volgens het leerlijnen model: voltijd gespecialiseerd leraar zorg PO, Remedial teacher en Intern Begeleider Het curriculum In alle opleidingsmodellen is er steeds sprake van horizontale en verticale verbinding tussen de opleidingselementen, weergegeven in onderstaand schema. SLB on der zoek s leer lijn module 1 module 2 module 3 module 4 module 5 module 6 Figuur 2: Schematisch overzicht horizontale en verticale verbindingen in het programma. 13

20 Binnen-/buitenschoolscurriculum Het binnen- en buitenschools curriculum van de opleiding SEN zijn sterk met elkaar verweven en verlopen cyclisch. Doel van de opleiding is namelijk om de student in staat te stellen de praktijksituatie in onderwijskundige zin te verbeteren. De opleiding faciliteert dit leren door casuïstiek uit de praktijk van de student in de opleiding te brengen en daar te confronteren met de theorie. De student neemt het geleerde (de verrijkte casuïstiek) in de vorm van een praktijkopdracht weer mee naar zijn werksituatie. De ervaringen in de werksituatie komen weer terug in de opleiding waar de student zijn keuzes voor zijn handelingswijzen (toegepaste theorieën, methodieken) verantwoordt. Figuur 3: weergave cyclische verbinding binnen- en buitenschoolcurriculum Toetsvormen Om de betrouwbaarheid van de toetsing te vergroten wordt er naast het inzetten van verschillende beoordelaars ook gestreefd naar verschillende en gevarieerde toetsing. In de onderstaande tabel is af te lezen welke toetsvormen gebruikt worden. De student moet zich zowel voorafgaand aan de kennisbasistoets als voorafgaand aan de competentieexamens kunnen legitimeren. 14

21 Toetsvormen Competentie-examens Portfolio-competentie examen 1 met criteriumgericht interview Portfolio-competentie examen 2 met forumdiscussie (is indien nodig de herkansing van Portfoliocompetentie-examen 1) In een competentie-examen worden diverse resultaten van een student integraal en in samenhang met gewaardeerd en ontwikkelingsgericht beoordeeld. Praktijkgericht onderzoek De onderzoekscompetenties hebben primair betrekking op toepassingsgericht onderzoek, dat wil zeggen onderzoek dat gericht is op het ontwikkelen van kennis voor het ontwerpen van oplossingen van (typen van) veldproblemen. Voor de deadlines van de verschillende beoordelingsonderdelen van praktijkgericht onderzoek (PGO), wordt verwezen naar informatie op Blackboard. Kennisbasistoetsing In de beroepsproducten die behoren bij onderwijseenheden wordt o.a. de kennisbasis beoordeeld. Kennisbasistoetsing MC toets kennisbasis orthodidactiek en orthopedagogiek. Beroepsproduct Dit is een opdracht in de beroepspraktijk, uitgevoerd door een student. Het gaat om een product ten behoeve van de (leer)werkplek van de student zelf of een medestudent. Het is gericht op specifieke, vooraf vastgestelde beoordelingscriteria. Het ontwerpen en uitvoeren van een handelings/ groepsplan is bijvoorbeeld een beroepsproduct. Variëteit binnen beroepsproducten: Verslag Rapport Hands-on (in voltijd door studiecoach in de praktijk te beoordelen) Simulatie Beeld- en/of geluidsbewijs Literatuuronderzoek Reflectie Minipraktijkonderzoek Portfolio Het portfolio is een uitermate geschikt instrument om alle mogelijke prestaties van een student in de beoordeling mee te wegen. Het is geschikt binnen de opleiding, in de beroepspraktijk en bij een combinatie van beide. Het kan gedefinieerd worden als een verzameling van materialen, documenten en/of bestanden die bewijsmateriaal geeft voor de competentieontwikkeling van de student. De verantwoordelijkheid voor het verzamelen hiervan ligt volledig bij de student. Het portfolio is daarmee een instrument waarin de student een weergave van resultaten van zijn/haar leerproces geeft. Het biedt de student mogelijkheden en kansen van zelfsturing. Het portfolio heeft een lange termijn functie: er wordt zicht gehouden op de continuïteit in de ontwikkeling van de student. De student selecteert bewijsstukken, verantwoordt deze selectie, ordent het bewijsmateriaal en legt het voor ter beoordeling tijdens het competentie-examen. Portfoliopresentatie De student presenteert aan een opleidings- en een werkveldassessor (hands-on) de kritische leermomenten en betekenisvolle leerervaringen, waarbij de praktijktheorie tevens aandacht krijgt. Voorts presenteert de student beeldopnames voor de interpersoonlijke competentie. De student laat in deze presentatie zien hoe de competenties op meerdere manieren in verschillende situaties ontwikkeld zijn en hoe de student daarop reflecteert. Criteriumgericht interview Dit is een interview tussen twee onafhankelijke assessoren en een student en gaat over concrete ervaringen van een student. Het wordt afgenomen nadat de inhoud van een portfolio, de ontvangen 360graden feedback en de beroepsproducten bestudeerd zijn. Er wordt onderzocht of het resultaat naar wens was en het toegepaste gedrag adequaat. Het doel is informatie van de student te krijgen. Het is gericht op specifieke, door de assessoren vooraf bepaalde, onderwerpen. Na het interview bepalen de assessoren het waardeoordeel. Dit oordeel wordt in een eindgesprek door de assessoren toegelicht voor de student, voorzien van concrete feedback en/of adviezen voor verdere ontwikkeling. Daarna ontvangt de student een schriftelijke rapportage. Forumdiscussie Aan de hand van het portfolio wordt toegewerkt naar een eindcompetentie-examen in een reële situatie (hands-on): de aanvullende proeve van bekwaamheid m.b.t. competentie 5. In deze proeve vormen studenten een forum, waarin gediscussieerd wordt over inhoudelijke onderwerpen. Ze worden geobserveerd en beoordeeld door onafhankelijke opleidings- en werkveldassessoren. 15