JONGEREN 2 e kans LEREN. beroepsonderwijs WERKEN

Transcriptie

1 JONGEREN 2 e kans LEREN beroepsonderwijs WERKEN

2 Jongeren Leren Werken 2e kans beroepsonderwijs

3 Inhoudsopgave Voorwoord 1. Het 2e Kans Beroepsonderwijs 9 Interview met Rosanne van den Berg Ze dachten dat ik het niet aankon omdat ik een kind heb De beschikbare financiële middelen 17 Interview met Chanouk Wesselink Pff, wat moet je toch kiezen? Problemen en uitdagingen in vogelvlucht 24 Interview met Kees Verhagen Dat ze hier zó sociaal zijn wist ik niet Succes door effectieve samenwerking 59 Interview met Rianne Goudriaan Stem stages en opleidingsaanbod op elkaar af De ambities van de CAO s 73 Taskforce Jeugdwerkeloosheid, mei 2006 Overzicht wethouders Sociale Zaken, Jeugd en Onderwijs per gemeente 76 Overzicht directeuren Sociale Zaken, Jeugd en Onderwijs per gemeente 79 Overzicht CWI-vestigingen en -managers per gemeente 81 Overzicht RMC-coördinatoren per regio 83 Overzicht Regionale Opleidingencentra 85 Overzicht Kenniscentra Beroepsonderwijs Bedrijfsleven 87

4 Voorwoord De bestrijding van de conjuncturele jeugdwerkloosheid heeft de afgelopen twee jaar zijn vruchten afgeworpen. Zo n jongeren vonden een (leer)baan en vele duizenden anderen gingen naar school om hun startkwalificatie te halen. De doelstelling van extra jeugdbanen in 2007 komt in zicht. Maar tegelijkertijd blijken ook hier de laatste loodjes het zwaarst te wegen. Een grote groep jongeren heeft die startkwalificatie namelijk (nog) niet. Het is nu zaak hen te helpen met een leerbaan waarmee zij een mbo-diploma kunnen halen. In veel gevallen gaat het om jongeren onder de 23 jaar, die de school voortijdig de rug toe hebben gekeerd, bij CWI staan ingeschreven via de gemeente een reïntegratietraject volgen of bij geen enkele instantie bekend zijn. Maar het gaat ook om jongeren met een vmbo-diploma die wel willen door leren, maar net dat extra duwtje nodig hebben om door te bijten en hun startkwalificatie te halen. Het middel om deze jongeren op te pakken heet 2e Kans Beroepsonderwijs. VNO-NCW, MKB Nederland, FNV, gemeenten, kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven, CWI, onderwijsinstellingen (ROC s) en Taskforce Jeugdwerkloosheid hebben als bondgenoten de handen ineen geslagen om van het 2e Kans Beroepsonderwijs een succes te maken. En ze kunnen daarbij rekenen op nieuwe fiscale maatregelen en extra financiële middelen van de ministeries van Financiën, SZW en OCW om hun ambities waar te maken. Voor werkgevers die de eerder genoemde categorie jongeren een leerbaan aanbieden in het kader van een BBL-opleiding op niveau 1 of 2, heeft staatssecretaris Van Hoof van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 10 miljoen euro uitgetrokken om een proef te houden met de no-riskpolis. De proef loopt in de 33 grootste gemeenten van Nederland en dekt voor werkgevers het risico van loondoorbetaling bij ziekte van een jongere af. De Wet Vermindering Afdracht (WVA) gaat omhoog van maximaal 4000 euro naar maximaal 5500 euro per jongere per jaar. Hiervoor is een budget van 40 miljoen euro vrijgemaakt. Om jongeren extra begeleiding te kunnen geven, is voor de Regionale Opleidingencentra 7

5 een budget van 60 miljoen euro beschikbaar. Bovendien ligt nog eens 35 miljoen euro klaar om extra stageplaatsen te werven en om simulatiewerkplekken te maken waar jongeren in een simulatie-omgeving werkervaring opdoen. Een toelichting op deze maatregelen, en nog veel meer praktische informatie, vindt u in dit boekje. 1. Het 2e Kans Beroepsonderwijs Waarom? Wil het 2e Kans Beroepsonderwijs, met alle maatregelen daaromheen, effectief zijn dan is samenwerking tussen alle bondgenoten in het veld van groot belang. Op 30 mei gaven de bondgenoten de aftrap voor intensieve samenwerking in het kader van het 2e Kans Beroepsonderwijs. Nu gaat het pas echt beginnen! Een intensieve communicatiecampagne ondersteunt de acties van de bondgenoten. De komende maanden werken we toe naar actiedagen in september en oktober om jongeren en werkgevers met elkaar in contact te brengen en te matchen. In veel gemeenten is de samenwerking gelukkig al goed geregeld. Wie die samenwerking verder wil intensiveren vindt in dit boekje een paar handige tips. Samen aan het werk om jongeren te leren werken! De afgelopen twee jaar is hard gewerkt aan de bestrijding van de jeugdwerkloosheid. Met succes hebben alle betrokken partijen werkgeversorganisaties, vakbonden, gemeentelijke instanties, CWI, onderwijsinstellingen (ROC s) er voor gezorgd dat er extra jeugdbanen bij kwamen ten opzichte van De conjunctuur helpt ook mee. Bedrijven merken dat de economie aantrekt en gaan op zoek naar nieuwe mensen. Bovendien zien verschillende sectoren als de metaal en de scheepsbouw een sterke vraag naar nieuwe medewerkers op zich afkomen vanwege de uitstroom van oudere medewerkers. Ondanks deze positieve signalen heeft een groep van tot jongeren grote moeite om een start te maken op de arbeidsmarkt. Ze missen de juiste diploma s, hebben de school voortijdig de rug toegekeerd, zwerven op straat of hangen thuis op de bank. Willen deze jongeren geen bijstandsgepensioneerden worden, dan moet er nú iets gebeuren. Hans de Boer Voorzitter Taskforce Jeugdwerkloosheid Met een groot aantal bondgenoten ziet de Taskforce Jeugdwerkloosheid het 2e Kans Beroepsonderwijs als hét middel om deze jongeren op te pakken. De inspanningen van gemeenten, CWI, RMC s, ROC s, werkgeversorganisaties, vakbonden, kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven en de Taskforce Jeugdwerkloosheid zijn er op gericht het 2e Kans Beroepsonderwijs tot een succes te maken. Het kabinet levert de financiële ondersteuning. De ambitie is er. De financiering is er. Voor alle partijen staan de seinen op groen. Het 2e Kans Beroepsonderwijs geeft jongeren onder de 23 jaar, die ingeschreven staan bij CWI en geen startkwalificatie hebben (een mbo-diploma op niveau 2), de kans die kwalificatie wel te halen. Daartoe kunnen jongeren werken en leren tegelijk in een leerbaan volgens de Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL). Dat betekent vier dagen per week werken en één dag per week naar school. De bondgenoten zorgen er met elkaar voor dat er voldoende leerbanen beschikbaar zijn, dat er een snelle match wordt gemaakt tussen jongeren en werkgevers en dat jongeren die dat nodig hebben extra 8 9

6 worden begeleid vóór en tijdens hun opleiding. Voor werkgevers zijn extra fiscale maatregelen ontwikkeld die het nu nog aantrekkelijker maken jongeren een leerbaan aan te bieden. Wie doet wat? Gemeenten Gemeenten zijn verantwoordelijk voor alle burgers binnen hun grenzen. Wat jongeren betreft gaat het niet alleen om hen die bij voorbeeld bij CWI in het bestand zitten of via de dienst Sociale Zaken een uitkering krijgen, maar ook om jongeren die een opleiding willen volgen en niet bij instanties bekend zijn. Meer en beter opgeleide jongeren betekenen minder jeugdige werklozen en minder druk op sociale voorzieningen. Voor het bedrijfsleven betekent het tegelijkertijd meer goed opgeleide jonge mensen en versterking van hun personeelsbestand in een tijd dat de economie weer aantrekt. De gemeentelijke diensten Sociale Zaken kijken met andere bondgenoten in hun bestanden welke jongeren in aanmerking komen voor een leerbaan in het 2e Kans Beroepsonderwijs. Ook jongeren die niet geregistreerd staan en op straat rondhangen behoren tot de doelgroep. Zij worden via jongerenwerkers en mediacampagnes benaderd. Met CWI, RMC, ROC en werkgevers spannen gemeenten zich in zo veel mogelijk leerbanen te werven. In september en oktober organiseren de lokale bondgenoten actiedagen om jongeren op de mogelijkheden van leerbanen te wijzen, banen te werven en jongeren met werkgevers in contact te brengen. Jongeren die nog niet klaar zijn om direct in een BBL-1 of BBL-2 opleiding in te stromen krijgen van de gemeente een voortraject aangeboden en worden zo klaargestoomd om een mbo-opleiding te beginnen. Om werkgevers te stimuleren jongeren onder de 23 jaar, zonder startkwalificatie en ingeschreven bij CWI, aan te nemen op een leerbaan, voert het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een proef uit met de no-riskpolis. De polis is beschikbaar voor werkgevers in de 33 grootste gemeenten van Nederland. Claims in het kader van de no-riskpolis kunnen werkgevers indienen bij de gemeente. CWI en RMC CWI en RMC screenen hun bestanden op jongeren die in aanmerking komen voor een leerbaan in het 2e Kans Beroepsonderwijs. CWI roept de jongeren op voor gesprekken met werkgevers en maakt de match tussen jongere en werkgever. CWI en RMC houden met de gemeente, ROC en werkgevers in september en oktober actiedagen om jongeren op de mogelijkheden van leerbanen te wijzen, banen te werven en jongeren en werkgevers met elkaar in contact te brengen. Werkgevers en vakbonden Werkgevers en vakbonden hebben in de Werktop van december 2005 afgesproken werk te maken van de bestrijding van de jeugdwerkloosheid. Aan alle randvoorwaarden is nu voldaan. Financiële en fiscale stimuleringsmaatregelen maken het de werkgevers nu nog makkelijker en aantrekkelijker om jongeren een leerbaan aan te bieden. De vakbonden en de werkgevers leggen in CAO s afspraken met werkgevers vast over het aanbieden van leerbanen. FNV heeft zich bijvoorbeeld als taak gesteld langs deze weg extra leerbanen binnen te halen. Op basis van de arbeidsovereenkomst die zij met jongeren afsluiten voor een leerbaan, maken werkgevers in de 33 grootste gemeenten van Nederland aanspraak op de no-riskpolis. Op de fiscale tegemoetkoming in het kader van de WVA kunnen alle werkgevers in Nederland aanspraak maken. Kenniscentra Beroepsonderwijs Bedrijfsleven De kenniscentra hebben met de Bve Raad (de koepel van ROC s) en met MKB Nederland een convenant gesloten om leerbanen te werven voor jongeren die moeilijk te plaatsen zijn. Bovendien stellen zij een centraal meldpunt in (stagemarkt.nl) om zowel stageplaatsen te werven onder werkgevers als stageplaatsen aan te bieden aan jongeren die er een nodig hebben voor hun opleiding. Ook stellen de kenniscentra per gemeente één contactpersoon aan die de contacten onderhoudt namens alle kenniscentra. Kenniscentra zorgen ook voor de erkenning van bedrijven en instellingen als leerbedrijf. Alleen erkende leerbedrijven mogen jongeren leerbanen aanbieden. De kenniscentra zetten zich in om zoveel mogelijk leerbanen te werven bij erkende leerbedrijven. Ook stimuleren zij bedrijven die nog geen leerbedrijf zijn dat wel te worden. De kenniscentra 10 11

7 kijken op basis van werkgelegenheid in de sectoren in welke bedrijfstakken leerbanen nodig zijn en welke werkgevers jongeren een leerbaan willen bieden. ROC s Voor de groep jongeren die tot de doelgroep van het 2e kans Beroepsonderwijs horen, is het vaak moeilijk een leerbaan te vinden. Een leerbaan is echter voorwaarde om een opleiding te kunnen volgen. Voor jongeren op mbo-1 en mbo-2 niveau is werkend leren bij een werkgever (een BBL-opleiding) de beste oplossing. Daarmee wordt hun kans op een diploma veel groter en de kans op schooluitval kleiner. Samen met de jongere zoekt het ROC een leerbaan. In hun zoektocht naar een leerbaan kunnen jongeren die zich zonder leerbaan bij een ROC melden zich ook bij CWI inschrijven om gematcht te worden met een werkgever. Tijdens hun opleiding kunnen jongeren die een opleiding op mbo-1 en mbo-2 niveau volgen soms wel wat extra begeleiding gebruiken. Om hen die extra begeleiding te kunnen geven, is voor de ROC s een budget van 60 miljoen euro beschikbaar. Bovendien is er 35 miljoen euro beschikbaar om extra stageplaatsen te werven en om simulatiewerkplekken in te richten waarmee jongeren werkervaring kunnen opdoen. Ministeries van SZW, Financiën en OCW Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt 10 miljoen euro beschikbaar om de no-riskpolis te financieren. Het ministerie van Financiën stelt 40 miljoen euro beschikbaar om de verhoging van de Wet Vermindering Afdracht (WVA) voor werkgevers te financieren. Het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap stelt extra middelen beschikbaar om het voortijdig schoolverlaten in te dammen. Voor begeleiding door ROC s van stages en simulatiewerkplekken stelt dit ministerie 35 miljoen euro beschikbaar. Nog eens 60 miljoen euro heeft OCW beschikbaar voor extra begeleiding van jongeren die een mbo-opleiding op niveau 1 of 2 volgen. Taskforce Jeugdwerkloosheid De Taskforce Jeugdwerkloosheid heeft zich ingespannen voor de proef met de no-riskpolis. Begin juni 2006 start de Taskforce een landelijke communicatiecampagne die enkele maanden zal duren. De campagne is op zowel jongeren als werkgevers gericht. Jongeren worden aangespoord hun kans te grijpen en via een leerbaan een startkwalificatie te halen. Werkgevers worden opgeroepen leerbanen aan te melden en worden gewezen op de financiële maatregelen die het aannemen van jongeren nu nog aantrekkelijker maakt. Tussen juni en september adviseert en faciliteert de Taskforce gemeenten bij het organiseren van actiedagen. Die actiedagen houden gemeenten (met CWI, ROC, RMC, werkgevers en andere partijen) in de maanden september en oktober. Doelstelling van de actiedagen: jongeren en werkgevers met elkaar in contact brengen. 2 e Kans Beroepsonderwijs VRAAG Werkgevers moeten leerbanen/vacatures aanmelden via: Kenniscentra Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Centra voor Werk en Inkomen Instrumenten No-riskpolis Ophoging WVA (E40 mln) Leerbaanambities CAO-afspraken Gemeentelijke streefgetallen wervingscampagne en actiedagen Match bij CWI tussen werkgever en jongere levert: AANBOD Toeleiding werkzoekende jongeren niveau 1 en 2 via: Centra voor Werk en Inkomen Dienst Sociale Zaken gemeenten (voortraject) Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (registratie schooluitval jaar) Straat (jongerenwerkers, wervingsacties) Regionale Opleidingscentra BBL-1 of BBL-2 overeenkomst tussen werkgever en jongere No-Riskpolis voor werkgever (G33): loondoorbetaling bij ziekte WVA-verklaring voor werkgever (max. E5500 per jongere per jaar) E60 mln voor extra begeleiding E35 mln voor stageplaatsen en simulatie 12 13

8 Ze dachten dat ik het niet aankon omdat ik een kind heb Ik ben Rosanne van den Berg en ben 20 jaar. Ik heb een dochter van drie jaar en momenteel heb ik een leerbaan bij het projectdirectie Leren & Werken van de ministeries van OCW en SZW. Ik volg een opleiding tot managementassistent aan het Mondriaan College. Mijn keuze voor deze opleiding komt voort uit het feit dat ik mijn HAVO niet af heb mogen maken omdat ik al heel jong zwanger raakte. Ik mocht het examen niet op school afmaken. Ik zie het nu als verloren tijd! Ik wilde namelijk altijd al naar het HBO om daar een economische opleiding te gaan volgen. Nu moet ik dus eerst deze tussenstap weer doen, want zo zie ik deze opleiding en leerbaan. Zodra ik mijn diploma haal ga ik regelrecht naar het HBO. Bij mij heeft de school niet geholpen met het zoeken naar een leerbaan. Ik heb het allemaal zelf gedaan. Eerst op de site van OCW gekeken naar een leerbedrijf. OCW stond daar zelf ook bij en toen ben ik gaan schrijven. Ik had een gesprek en op dezelfde dag ben ik aangenomen. Dat klinkt natuurlijk heel mooi maar het heeft ook tegen gezeten. Ik heb op veel gesprekken te horen gekregen dat ze dachten dat ik de combinatie opleiding en werken niet aankon omdat ik een klein kindje heb. Daardoor kreeg ik de baan niet. Op gesprek bij OCW had ik dat dan ook verzwegen. Nadat ik aangenomen was heb ik ze pas verteld dat ik een kind heb. Gelukkig deden ze daar niet moeilijk over toen ik vertelde waarom ik het had verzwegen. Bij mij in de klas hoor ik dat veel jongeren niet aangenomen worden op een leerbaan. De werkgever vraagt dan zo veel werkervaring en die hebben wij nog niet. Er zijn er zelfs bij die moeten stoppen met hun opleiding. Ik vraag me af of werkgevers wel weten dat je niet meer naar school mag als je geen plek hebt! Gelukkig heb ik wel een leerbaan en heb ik het heel erg naar mijn zin. Ik werk hier vanaf vorig jaar augustus en werd direct in het diepe gegooid. Dat was eerst wel eng maar ik weet nu dat ik daar het meest van leer. Tip van Rosanne Met een goed doorzettingsvermogen kom je heel ver, want je bent nooit te oud om te leren

9 2. De beschikbare financiële middelen Om het 2e Kans Beroepsonderwijs mogelijk te maken is niet alleen de inzet van alle bondgenoten voorwaarde. Gelukkig stelt het kabinet een flink budget ter beschikking om werkgevers te stimuleren jongeren een leerbaan aan te bieden, krijgen onderwijsinstellingen extra financiering voor uiteenlopende onderwerpen als de innovatiebox MBO, de zorgstructuur MBO en terugdringing van voortijdig schoolverlaten. Hieronder volgt een overzicht van de maatregelen. De no-riskpolis De eerste nieuwe maatregel om werkgevers te stimuleren leerbanen aan te bieden is de no-riskpolis. Met deze gratis polis lopen werkgevers die jongeren onder de 23 jaar, zonder startkwalificatie en ingeschreven bij CWI, een leerbaan bieden op BBL-1 of BBL-2 niveau geen financieel risico als de jongere ziek wordt. De werkgever kan de loonkosten dan namelijk claimen bij de gemeente. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt de gemeenten hiervoor een budget van 10 miljoen euro beschikbaar. Omdat er sprake is van een proef, is de no-riskpolis alleen beschikbaar voor werkgevers in de 33 grootste gemeenten van Nederland. De proef loopt van 1 juni 2006 tot 1 oktober De no-riskpolis krijgt de werkgever via CWI op het moment dat hij de arbeidsovereenkomst voor een leerbaan met jongere aangaat. Verhoging fiscale bijdrage Wet Vermindering Afdracht (WVA) Werkgevers die jongeren een leerbaan aanbieden volgens de BBL, hebben vanwege de Wet Vermindering Afdracht recht op een fiscale tegemoetkoming. Tot nu toe bedroeg de WVA-bijdrage maximaal 4000 euro per werkzoekende jongere per jaar. Maximaal 2500 euro ontvangt de werkgever omdat hij een jongere een leerbaan aanbiedt. Daar komt nog eens 1500 euro bij als die jongere bij CWI staat ingeschreven. Deze laatste component 17

10 van de WVA wordt verhoogd naar 3000 euro. Daarmee komt het fiscale voordeel op grond van de WVA uit op maximaal 5500 euro per werkzoekende jongere per jaar. Voor werkgevers die jongeren een stageplaats bieden in het kader van een BOL-opleiding, is een nieuwe stimuleringsmaatregel van kracht. In het kader van de WVA kunnen zij aanspraak maken op een fiscale tegemoetkoming van 1200 euro per stagejaar. Als een jongere bij voorbeeld een half jaar stage loopt, levert dat de werkgever een fiscale tegemoetkoming op van 600 euro. De maatregelen in het kader van de WVA gelden voor alle werkgevers in Nederland. Het ministerie van Financiën stelt hiervoor in totaal 40 miljoen euro beschikbaar. Financiële maatregelen voor het MBO Het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap stelt incidentele en structurele middelen beschikbaar. Wegens het vroegtijdig sluiten van het ESF-loket in 2006, stelt het kabinet in 2006 incidenteel 40 miljoen euro beschikbaar om (lopende) projecten in het MBO te ondersteunen die de beroepsbegeleidende leerweg versterken en voortijdig schoolverlaten aanpakken. In 2007 is daarvoor nog eens 10 miljoen euro beschikbaar. In 2006 komt vanuit het Fonds Economische Structuurversterking (FES) via de innovatiebox mbo eenmalig 81 miljoen euro extra beschikbaar voor het MBO voor drie doelen. Behalve voor docentstages in bedrijven en nieuw lesmateriaal in verband met vernieuwing van het MBO kunnen deze middelen ook ingezet worden voor maatwerktrajecten om werkloze voortijdig schoolverlaters weer naar een beroepsopleiding te leiden, meestal in combinatie met werk. Om het aantal voortijdig schoolverlaters (VSV-ers) op korte termijn te verminderen worden in 2006 met de 12 RMC-regio s die het hoogste aantal VSV-ers hebben convenanten afgesloten om het aantal VSV-ers met minimaal 10 procent te verminderen ten opzichte van 2004/2005. Aan het einde van schooljaar 2006/2007 moet die vermindering zijn gerealiseerd. Eind 2007 worden de resultaten en aanpak van deze eenmalige impuls geëvalueerd. In totaal is hiervoor eenmalig 15 miljoen euro beschikbaar. Ook structureel stelt het ministerie van OCW middelen beschikbaar om de kansen van jongeren in het MBO te vergroten. Er komt structureel extra geld om de begeleiding van zorgleerlingen in het MBO te versterken. Hiermee kunnen deze leerlingen vergelijkbare begeleiding krijgen zoals die nu in het VMBO wordt geboden bij het leerwegondersteunend onderwijs. Dit bevordert succesvolle doorstroom van het VMBO naar het MBO en het behalen van een diploma. Vanaf 2007 is hiervoor structureel 60 miljoen euro beschikbaar. Dit bedrag wordt over de ROC s verdeeld naar rato van het aantal ingeschreven leerlingen per instelling op de niveaus 1 en 2. De opzet van een maatwerk-aanpak voor (potentiële) uitvallers in het MBO die aansluit bij de achtergronden en (opvoed)culturen van jongeren wordt als uitermate belangrijk gezien. Mede op basis van ESF-middelen is sprake van losse projecten die niet altijd een vervolg kunnen krijgen. In 2006 en 2007 worden daarvoor nog incidentele ESF en FES middelen ingezet. Vanaf 2008 echter komt hiervoor 10 miljoen euro beschikbaar, oplopend tot 33 miljoen euro structureel vanaf Vanaf 2006 stelt het kabinet structureel 35 miljoen euro extra beschikbaar voor extra stage- en simulatieplaatsen voor jongeren die moeilijk een stageplaats kunnen vinden. Deze middelen kunnen ingezet worden voor de werving van stageplaatsen, extra begeleiding van deze jongeren op de stageplaats en opleidingen en ondersteuning van praktijkleermeesters. ROC s, kenniscentra en bedrijven moeten dit onderling verder uitwerken (zie bijvoorbeeld de gemaakte afspraken in Amsterdam, Rotterdam en andere grote steden over extra stageplaatsen op MBO-niveau 1 en 2). In het voortgezet onderwijs beschikt het overgrote deel van de scholen over een zorgadviesteam (ZAT). Deze aanpak, waarbij scholen in samenwerking met andere instanties (zoals jeugdzorg, GGD en maatschappelijk werk) problemen bij jongeren snel signaleren en hulp bieden, is daar succesvol. Minder dan tweederde van de ROC s heeft een zorgadviesteam. Het streven is dat alle ROC s een ZAT opzetten. Daarvoor komt vanaf miljoen euro aan extra middelen beschikbaar. De huidige partiële leerplicht voor 17-jarigen blijkt in de praktijk niet goed uitvoerbaar. Daarom wordt deze vervangen door een volledige leerplicht tot 18 jaar. De benodigde wetswijziging zou met ingang van het schooljaar 2007/2008 van kracht moeten worden. Voor een effectieve uitvoering van deze maatregel is extra aanbod aan onderwijs, versterking van de handhaving (o.a. samenwerking tussen gemeentelijke leerplicht- en RMC-functie) en een betere registratie van verzuim en voortijdig schoolverlaten nodig 18 19

11 (aansluitend bij het onderwijsnummer). Hiervoor komt in miljoen euro beschikbaar, oplopend tot 130,5 miljoen euro vanaf Ten slotte worden gemeenten in staat gesteld meer dwang uit te oefenen op niet leerplichtige voortijdig schoolverlaters zonder werk om weer te gaan leren en/of werken. Door de huidige RMC-regelgeving is medewerking van de niet-leerplichtige voortijdig schoolverlater aan het verstrekken van aanvullende informatie en aan een traject vrijblijvend. In samenhang met de verlenging van de leerplicht tot 18 jaar wordt nu een wetswijziging voorbereid die met ingang van het schooljaar 2007/2008 van kracht moet worden, waardoor gemeenten er voor kunnen kiezen deze groep te verplichten tot medewerking. 20

12 Pff, wat moet je toch kiezen? Ik ben Chanouk Wesselink en ben 16 jaar. Ik zit nu in het laatste jaar van het VMBO (theoretische leerweg) en wil hierna naar Amsterdam om de opleiding Hotel en Management te gaan volgen. Ik heb dan in vier jaar een HBO diploma en dan ga ik mijn eigen hotel beginnen, liefst in het buitenland. De opleiding geeft al heel veel praktijkervaring omdat je direct in een hotel aan het werk bent. Ik hoef alleen in de zomermaanden stage te lopen bij een ander hotel. Ik heb deze opleiding gevonden via een studiebeurs die werd gehouden en waar wij vanuit school naar toe mochten. Ik zag daar heel veel opleidingen, maar deze vond ik wel het leukst. De combinatie van leren en tegelijkertijd op dezelfde plek praktijk opdoen vind ik leuk. Ik heb heel lang moeten nadenken over wat ik na het VMBO zou gaan doen. Ik wist tot ongeveer een half jaar geleden niet eens wat ik wilde worden. Er werd op school wel aandacht aan gegeven. Je moest dan op internet een beroepskeuzetest doen, maar daar kwamen dingen uit die ik echt niet wilde. Dat maakt het kiezen steeds moeilijker. Gelukkig weet ik nu welke opleiding ik wil volgen en wat ik graag wil worden. Ik denk dat ik makkelijk een stageplek kan vinden. Anders schakel ik wel mijn moeder of vrienden in. Ik ben nu al goed in anderen aan het werk zetten! Heb ik strak ook nodig als ik een hotel run. Tip van Chanouk Laat scholen zo vroeg mogelijk uitleg geven over beroepskeuze. Dan kun je er langer over nadenken. Ik hoor nu vaak dat jongeren die niet goed nadenken over hun keuze wel eens de verkeerde maken

13 3. Problemen en uitdagingen in vogelvlucht Jeugdwerkloosheid en voortijdig schoolverlaten: elke gemeente heeft er in meer of mindere mate mee te maken. Hoe is de situatie in de 33 grootste gemeenten in Nederland? En welke uitdagingen hebben deze gemeenten in hun college-akkoorden opgenomen om de jeugdwerkloosheid en het voortijdig schoolverlaten in te dammen? De cijfers ten aanzien van de problematiek en de geformuleerde beleidsdoelstellingen lopen uiteen. In de eerste tabel is het aantal bijstandgerechtigden tussen de 16 en 23 jaar opgenomen. De tweede tabel geeft het aantal jongeren tussen de 16 en 23 jaar aan dat staat ingeschreven bij CWI. De derde tabel geeft een beeld van het aantal voortijdig schoolverlaters in de 33 grootste steden van Nederland. Een voorbehoud is op zijn plaats voor de vergelijkbaarheid van de cijfers over voortijdig schoolverlaten en het aantal jongeren dat niet in beeld is

14 Ondanks de voorbehouden geven de passages uit de college-akkoorden op de volgende pagina s een goed beeld van de lokale situatie

15 1. Alkmaar Er zijn concrete afspraken gemaakt met het bedrijfsleven over het creëren van stageplaatsen voor MBO en HBO studenten (convenant). Er dient op toegezien te worden dat die afspraken ook worden nagekomen. Er dienen in regionaal verband afspraken gemaakt te worden over het substantieel vergroten van de werkgelegenheid voor jongeren. Het maatschappelijk betrokken ondernemen wordt gestimuleerd. Doelstelling van onderwijs moet zijn: niemand van school zonder startkwalificatie voor de arbeidsmarkt. Het bedrijfleven zal gestimuleerd moeten worden om daar een bijdrage aan te leveren in de vorm van leerwerktrajecten en het beschikbaar stellen van stageplaatsen. Scholen zullen hun leerlingen moeten blijven prikkelen om aan hun toekomst te denken. Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 100 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 220 Aantal voortijdig schoolverlaters 700 Aantal jongeren niet in beeld n.b. 2. Almelo Voorkomen dat jongeren voortijdig en zonder diploma de school verlaten. Jongeren worden betrokken bij het jeugdbeleid. De gemeente onderzoekt samen met de scholen welke maatschappelijke uitdagingen deze voor jongeren kunnen formuleren om de leefbaarheid van de samenleving te verbeteren. Een goede aansluiting tussen scholing en werk. Stimuleren van werkstages bij bedrijfsleven. Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 130 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 316 Aantal voortijdig schoolverlaters 870 Aantal jongeren niet in beeld n.b. 3. Almere Een stevige aanpak van schooluitval en werkloosheid: iedereen tot 23 jaar aan het werk/werkervaring of aan het leren. Maximale inzet op realisatie werkervaringsplekken en voorbeeldfunctie gemeente. Stimuleren werkgelegenheid in midden- en kleinbedrijf en door werken in de wijk (bedrijf aan huis). Actief reïntegratiebeleid en het aantal werkzoekenden halveren. Meer banen in Almere (met name in de kenniseconomie, vrijetijdsindustrie en voor lager geschoolden). Scholen ontwikkelen als multifunctionele centra met activiteiten (van 7.30 tot uur). Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 285 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 666 Aantal voortijdig schoolverlaters 2950 Aantal jongeren niet in beeld n.b. 4. Amersfoort Operatie Amersfoort Jong vormt voor ons het uitgangspunt voor het te voeren Jeugd- en Jongerenbeleid. Kernwoorden daarbij zijn breed, samenhangend en preventief. De vijf programma s (Jeugd op straat, Jeugd op een club, Jeugd op school, Jeugd in huis en Jeugd op het werk) werken wij de komende jaren verder uit. Wij hebben ons o.a. de 28 29

16 volgende doelen gesteld binnen deze operatie. We willen een sluitende aanpak van jongeren die voortijdig de school verlaten. Dat wil zeggen: of zij gaan weer naar school òf zij worden naar werk toegeleid. We willen de (geregistreerde) jeugdwerkloosheid verder terugbrengen, waardoor de jeugdwerkloosheid minimaal onder het landelijk gemiddelde komt en blijft. Amersfoort is een jonge stad. Daarom willen we jeugdigen en jongeren in staat stellen zich goed voor te bereiden op het zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren in de samenleving. Onderwijsbeleid en Onderwijshuisvesting zijn daarbij speerpunten: leerplicht en startkwalificatie, ontwikkeling ABC- scholen, onderwijsachterstandenbeleid, voorkomen van schooluitval, adequate huisvesting van alle scholen, afstemming VMBO op arbeidsmarkt, stimulering HBO. Uiteraard blijven we ook aandacht houden voor volwasseneducatie. Wij hebben de ambitie om in elke wijk onderwijs- en sociaalculturele voorzieningen te realiseren volgens het concept van de Amersfoortse Brede School. Wij gaan aan de uitvoering van die ambitie de komende jaren werken en maken daarbij gebruik van de ervaringen van de eerste lichting ABC-scholen. We willen ook dat binnen Amersfoort voldoende stageplekken aangeboden worden, die toegankelijk zijn voor iedereen. De gemeente heeft hierbij duidelijk een voorbeeldfunctie. Wij willen in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven ervoor zorgen dat iedereen die een stageplaats nodig heeft ook een stageplaats krijgt. Op korte termijn willen wij knelpunten ten aanzien van stageplekken in kaart brengen (aantal, toegankelijkheid, spreiding sectoren en functies) en vervolgens daarop actie plegen. Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 100 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 342 Aantal voortijdig schoolverlaters 75 Aantal jongeren niet in beeld Amsterdam Om jongeren een goede kans te geven is terugdringen van de jeugdwerkloosheid een hoge prioriteit. Daarbij hoort een goed aanbod van stages en/of leerwerkervaringstrajecten. De gemeente wijst bedrijven op het voordeel van het in dienst nemen van stagiaires en jonge schoolverlaters. Dit doet de gemeente o.a. door afspraken met werkgevers en het MKB. We onderzoeken de mogelijkheid om aanbieders van stageplaatsen een korting op gemeentelijke lasten te geven. Het Platform Arbeidsmarkt en Onderwijs speelt hierin een belangrijke rol; daar worden de knelpunten besproken, onderzoek geëntameerd en nieuw beleid ontwikkeld. Het voortijdig schoolverlaten in Amsterdam is hoog. In deze collegeperiode zetten wij in op vasthouden en niet loslaten!: wij zorgen er voor dat jongeren of een startkwalificatie behalen, of werken of een traject naar opleiding of werk volgen. We maken een inhaalslag om jongeren zonder startkwalificatie een passend leer/werk traject te bieden. De leerplichthandhaving is eind 2006 zo georganiseerd, dat spijbelende jongeren binnen vijf dagen terug op school zijn, jongeren en hun ouders op hun gedrag aangesproken zijn en in het uiterste geval een juridische sanctie hebben gekregen. Het eventueel anders inrichten van de leerplichthandhaving en van de Regionale Meld- en Coördinatiefuncties wordt in overleg met de stadsdelen bekeken. Met ROC s worden afspraken gemaakt over de overdracht van uitvallers van school naar het jongerenloket. In het voortgezet onderwijs zijn stageplekken vaak een groot knelpunt, waardoor jongeren hun opleiding niet af kunnen maken. De gemeente, als grote werkgever, biedt daarom vele stageplaatsen aan. Het College draagt dit beleid ook uit naar andere werkgevers, wanneer dat maar mogelijk is. Bij gemeentelijke aanbestedingen hebben bedrijven met een goed stagebeleid een voordeel. Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 820 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 2161 Aantal voortijdig schoolverlaters 6000 Aantal jongeren niet in beeld n.b

17 6. Arnhem Arnhem heeft veel te veel werklozen. Vooral laag opgeleiden. Dat is een groot probleem voor onze stad. Daarom willen wij meer mensen blijvend aan het werk helpen. Meer mensen in een traject dat hun kansen op de arbeidsmarkt vergroot. En als dat niet direct tot werk leidt ervoor zorgen dat mensen maatschappelijk actief blijven of weer worden. Wij willen voorkomen dat jongeren in de val van de werkloosheid terecht komen. De relatie tussen onderwijs en werk vraagt daarom bijzondere aandacht. Kansen voor jongeren om hun leven vorm te geven, op de arbeidsmarkt en op andere terreinen, worden al vanaf hun prille jeugd bepaald. Daarom is het belangrijk dat achterstanden in onderwijs en opvoeding worden voorkomen. Dat vergt goed overleg met meerdere partijen, zoals het bedrijfsleven en het onderwijs. Voortijdig schoolverlaten tot nul reduceren. Iedere jongere tot 23 jaar die uitvalt moet terug naar school of aan het werk. Jongeren die hun school of opleiding voltooien moeten zo warm mogelijk worden overgedragen aan de arbeidsmarkt. We moeten stimuleren dat jongeren een tweede kans grijpen via praktijkopleidingen en werkstages. Voor deze jongeren willen we de mogelijkheden van de bestaande wet- en regelgeving maximaal benutten. Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 225 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 433 Aantal voortijdig schoolverlaters 1000 Aantal jongeren niet in beeld Breda Er wordt een actief jeugdbeleid gevoerd waarin het jeugd- en jongerenwerk en jongerenparticipatie krachtig wordt voortgezet. Een goede afstemming met de jeugdgezondheidszorg is vereist. Extra aandacht is nodig voor kinderen die in een achterstandssituatie verkeren. Voor de jongeren vanaf 12 jaar zijn de aandachtspunten het terugdringen van het voortijdig schoolverlaten en de jongerenparticipatie. Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 205 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 473 Aantal voortijdig schoolverlaters 2700 Aantal jongeren niet in beeld n.b. Maatregelen: Intensiveren van het integrale jeugdbeleid. In dit hoofdstuk gaat het over de economische ontwikkeling van de stad en betere kansen voor de zwakkeren in de samenleving. We benoemen onze doelen voor integratie, armoedebestrijding en werk. Gemeentelijk initiatief tot overleg met onderwijs en bedrijfsleven; gericht op vast werk via stage en leerwerkplekken; we nodigen ook maatschappelijke ondernemers als instellingen en woningcorporaties uit. Verruimen van het Jongerenloket van 23 naar 27 jaar (koppeling met wet studiefinanciering). Benutten van de mogelijkheden binnen de wet om jongeren met behoud van uitkering dagopleidingen of leerwerktrajecten te laten volgen. 8. Den Haag We zorgen voor een sluitende aanpak voor jongeren die ertoe leidt dat elke Haagse jongere een baan heeft of op school zit. De wethouder Jeugd is de regisseur in het jeugdbeleid. De wethouder stimuleert samenwerking met de maatschappelijke partners. Die aanpak bouwt voort op de Haagse Operatie Jong (signalering, gezinsaanpak, toeleiding, één dossier). Om het percentage jongeren dat voortijdig de school verlaat terug te dringen, blijven wij toezien op strikte handhaving van de Leerplichtwet

18 Wij zetten ons in om samen met werkgevers en scholen de stagemogelijkheden voor jongeren te vergroten. Wij stimuleren het onlangs opgerichte stagebureau voor de koppeling van stagiairs aan werkgevers. Bij gemeentelijke aanbestedingen nemen wij in het bestek voorwaarden op voor het bieden van stageplaatsen. Als gemeente geven wij het goede voorbeeld door zelf jaarlijks 300 stage- en leerwerkplekken te bieden. Wij spreken ook ministeries, internationale instellingen, andere grote Haagse werkgevers en sportverenigingen hierop aan. Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 980 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 2365 Aantal voortijdig schoolverlaters 5376 Aantal jongeren niet in beeld n.b. 9. Deventer Wij blijven ons inzetten voor personen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Wij realiseren ons daarbij dat wij - ook al vanwege het karakter van de doelgroep en de schrale economische situatie - onze capaciteit en middelen effectief moeten inzetten. Wij benutten de mogelijkheden om het arbeidsmarktbeleid te combineren met maatschappelijk zinvolle activiteiten of werkervaringsbanen bij bijvoorbeeld profit- en non-profitorganisaties en in de eigen organisatie. Het percentage schooluitval kan en moet absoluut omlaag. Wij benadrukken in dit verband de uitvoering van de motie van de raad de schooluitval met 25 procent terug te dringen. Als in de oorzaken en oplossingen van die uitval belemmeringen liggen en wij kunnen die wegnemen, dan ligt daar onze prioriteit. Wij constateren een veelheid aan instellingen, organisaties en projecten op het terrein van jeugd en jongeren. Wij ervaren daarbij een versnippering van taken, gebrek aan onderlinge afstemming en daardoor gebrek aan een gesloten zorgsysteem, effectiviteit en aansluiting met het onderwijs en de uitvalproblematiek aldaar. Via een sterke regievoering willen wij dit tegengaan. Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 110 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 291 Aantal voortijdig schoolverlaters 286 Aantal jongeren niet in beeld Dordrecht Ondanks het succes van Route 23 in de afgelopen periode is de jeugdwerkloosheid in Dordrecht nog steeds hoog. Onder migrantenjongeren is de jeugdwerkloosheid zelfs twee keer zo hoog als die onder autochtone jongeren. De doorstroming naar duurzame werkplekken moet beter kunnen door meer maatwerk te leveren. Specifieke scholings- en trainingstrajecten moeten het huidige aanbod aanvullen en zo potentiële uitvallers binnen boord houden. Ook voor andere groepen die afhankelijk zijn van een uitkering zullen meer maatwerktrajecten moeten worden ontwikkeld. Alleen workfirst-achtige methoden zijn onzes inziens niet voldoende om duurzame uitstroom uit de uitkering te realiseren. Wij zullen de gemeentelijke organisatie als voorbeeld stellen voor een goed stage- en traineebeleid. Wij verwachten van een nieuw college snel stappen om dit beleid tot stand te brengen. Overleg daarover met de onderwijsinstituten in onze stad is daarbij van groot belang. Het stage- en traineebeleid moet een substantieel aantal jongeren ruimte bieden om werkervaring op te doen. Daarnaast moet de energie van de gemeente zich richten op het bij elkaar brengen van scholen en bedrijfsleven op het Leerpark. Naast het ontwikkelen van leerwerkplaatsen is het een opgave om op het Leerpark broedplaatsen voor startende ondernemers te laten ontstaan. Het bij elkaar brengen van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt vergt dat de inzet van brancheorganisaties, onderwijsinstellingen, werkgevers en uitkeringsinstanties gecoördi

19 neerd wordt. De coalitie ziet hierin een belangrijke regisserende rol voor de gemeente. Van het college wordt verwacht dat het economische beleid, het arbeidsmarktbeleid en het onderwijs- en scholingsbeleid goed met elkaar verbonden worden. Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 305 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 414 Aantal voortijdig schoolverlaters 323 Aantal jongeren niet in beeld Eindhoven 12. Emmen Met name in het beroepsonderwijs dienen de verschillende onderwijsvormen en instellingen meer met elkaar samen te werken. Werk gaat boven inkomensondersteuning. In samenwerking met de partners CWI en UWV wordt aan dat uitgangspunt gewerkt. Samenwerking met partners in de samenleving moet leiden tot een geleide instroom van (jongere) werkzoekenden. De sociale werkvoorziening is primair een leer-werkbedrijf. Trajecten met als doel de verbetering van de kansen op de arbeidsmarkt worden financieel ondersteund. Een van de specifieke doelstellingen op het gebied van jeugdwerkloosheid is: Er moeten meer stageplaatsen en werkervaringsplaatsen beschikbaar komen om (jeugdige) werkzoekenden werkervaring te laten opdoen, dan wel in het kader van een opleiding een stage te doen. Een goede samenwerking tussen overheid, onderwijs en bedrijfsleven is hier onontbeerlijk. In de bestrijding van de jeugdwerkloosheid willen we een sluitende aanpak - elke jongere tot 23 jaar moet leren en/of werken - en een sluitende keten van dienstverlening. Er moeten meer stageplaatsen en werkervaringsplaatsen beschikbaar komen; een goede samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven is daarvoor een randvoorwaarde. En daarbij heeft de gemeente zelf een voorbeeldfunctie richting de Eindhovense ondernemers waar het gaat om het beschikbaar stellen van werkervaringsplaatsen en stageplaatsen. Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 225 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 478 Aantal voortijdig schoolverlaters 1300 Aantal jongeren niet in beeld 700 Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 145 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 466 Aantal voortijdig schoolverlaters n.b. Aantal jongeren niet in beeld n.b. 13. Enschede In het jeugdbeleid wordt meer ruimte gemaakt voor participatie door kinderen en jongeren zelf, inclusief initiatieven voor en door jongeren in de stadsdelen, onder regie van het jongerenwerk. Enschede is proefgemeente in het kader van de Operatie Jong en ontwikkelt een experiment dat een sluitende aanpak biedt voor multi-probleemjongeren. Het gaat hier om een kleine groep kwetsbare jongeren in meervoudige probleemsituaties - huisvesting, scholing, inkomen e.d.- die nu vaak tussen wal en schip terecht komen. Voor deze groep - met veel thuisloze en tijdelijk ontspoorde jongeren moet uitzicht bestaan op voldoende opvang. Geen jongere buiten de boot! 36 37

20 Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 305 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 705 Aantal voortijdig schoolverlaters 700 Aantal jongeren niet in beeld n.b. 14. Groningen die passen bij hun leefstijl. Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 450 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 720 Aantal voortijdig schoolverlaters 1200 Aantal jongeren niet in beeld 1200 De bestrijding van jeugdwerkloosheid heeft onze prioriteit. Het scholingsbeleid richt zich daarom primair op het behalen van startkwalificaties en diploma s. Het ingezette beleid met betrekking tot verzuim en voortijdig schoolverlaten wordt geïntensiveerd met als doel het aantal voortijdig schoolverlaters verder omlaag te krijgen. Er komt een loket Leren en Werken, waarbij men terecht kan voor alle vragen op het gebied van loopbaan en scholing. We werken actief mee, samen met het onderwijs en het bedrijfsleven, aan het vergroten van het aantal stageplaatsen, duale trajecten, leerwerktrajecten en eerder verworven competenties (EVC s). Het aantal stageplaatsen bij de gemeentelijke organisatie wordt uitgebreid. Elke dienst levert naar vermogen gedurende het gehele jaar ruimte voor snuffelstages en werkervaringsplaatsen. Bij het aanbesteden van werk en bij de acquisitie en vestiging van nieuwe bedrijven, maken we met bedrijven afspraken over stageplaatsen en het in dienst nemen van werkzoekenden. De gemeente doet mee aan een experiment, waarbij de no-risk polis wordt ingevoerd die werkgevers van kansarme jongeren beschermt tegen kosten van ziekteverzuim. We voeren een actief beleid om discriminatie op de arbeidsmarkt tegen te gaan. We willen dat iedereen die daarvoor de mogelijkheden bezit een startkwalificatie behaalt en wordt toegeleid naar de arbeidsmarkt. Bij de uitvoering van het jeugdbeleid versterken we de samenwerking tussen de verschillende partners op het gebied van onderwijs, kinderopvang, jeugd en jongerenwerk en maatschappelijke zorg. De jeugd betrekken we meer bij de voorbereiding en uitvoering van zaken die voor hen van belang zijn. We kiezen daarbij voor vormen 15. Haarlem Voor een vitale stad is het van belang dat blijvend wordt geïnvesteerd in de jeugd. Het integraal jeugdbeleid wordt met kracht voortgezet, gericht op het voorkomen van achterstanden, het terugdringen van schooluitval en het creëren van een omgeving waarin kinderen en jongeren zich optimaal kunnen ontplooien. Samenwerking met de provincie is hierbij een cruciale factor, maar ook het verbinden van onderwijs en bedrijfsleven, teneinde schooluitval te voorkomen en stageplekken te realiseren. Er zal in nauw overleg met het onderwijs en het bedrijfsleven de komende jaren flink geïnvesteerd worden in een betere aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt. In samenwerking met INHOLLAND en de Sociale Dienst zal een stagemakelaar worden aangesteld. De kansen voor startende ondernemers om zich in Haarlem te vestigen worden uitgebreid (bedrijfsverzamelgebouwen). Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 100 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 266 Aantal voortijdig schoolverlaters 577 Aantal jongeren niet in beeld n.b

21 16. Heerlen 17. Helmond Door jongeren die dreigen te ontsporen eerder op te sporen en te voorzien van persoonsgerichte, familiegerichte of wijkgerichte ondersteuning op maat kunnen wij als regio er voor zorgen dat meer jongeren met een startkwalificatie van school komen en direct door kunnen stromen naar (duurzaam) werk. Het beleid dat reeds geschreven en vastgesteld is moet nu worden uitgevoerd. Meer jongeren in Helmond moeten een startkwalificatie verwerven. Dit vraagt intensivering van het beleid inzake voortijdig schoolverlaten en bestrijding van de jeugdwerkloosheid. Het vraagt ook om meer prestatieafspraken met het bedrijfsleven, meer inzet van uitkeringsgeld om het voor bedrijven aantrekkelijker te maken jongeren te begeleiden, meer stages, leerbanen, werkervaringsbanen, praktijkleerplaatsen, bij- en herscholing. Een nauwe aansluiting tussen het onderwijs en bedrijfsleven is al jaren een ambitie van de overheid met als doel duurzame werkgelegenheid. Door economische en demografische ontwikkelingen wordt de onderlinge relatie voor onderwijs en bedrijfsleven van steeds groter belang; onderwijsinstellingen zoeken in een krimpende regio nieuwe markten en bedrijven hebben steeds meer behoefte aan goed (bij)geschoold personeel. De gemeente dient deze samenwerking zo goed als mogelijk te stimuleren en faciliteren. Om een optimale leergang te faciliteren moet er specifieke aandacht komen voor zaken als voorschoolse taalstimulering, voor- en naschoolse opvang, projecten als Retour en Bureau Voortijdig Schoolverlaten (VSV) en de beschikbaarheid van stageplaatsen in de regio. De coalitie staat voor een beleid dat voorziet in een zo spoedig mogelijke doorstroom vanuit de bijstand naar werk. Voor mensen in de bijstand die op basis van het ontbreken van een beroepsgerichte opleiding niet in aanmerking komen voor duurzaam werk moet ingezet worden op het behalen van een beroepsgerichte kwalificatie en niet op het steeds zoeken naar tijdelijk werk. Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 245 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 465 Aantal voortijdig schoolverlaters n.b. Aantal jongeren niet in beeld n.b. Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 90 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 376 Aantal voortijdig schoolverlaters 447 Aantal jongeren niet in beeld Hengelo Jongeren, ouderen, arbeidsgehandicapten, vrouwen en allochtonen hebben nog altijd een lagere arbeidsparticipatie dan gemiddeld. In de komende periode streeft het college ernaar, zo veel mogelijk mensen die daardoor afhankelijk zijn van een uitkering, op weg naar werk te helpen. We streven naar een sluitende aanpak voor jongeren van onderwijs naar arbeidsmarkt (leren of werken of een combinatie daarvan). Zoals in voorgaande beleidslijn reeds is benoemd beoogt het college bij aanbesteding van projecten/ werkzaamheden een tegenprestatie te vragen van ondernemingen in de vorm van leer /werkplekken voor jongeren en andere werkzoekenden (social return). In het verlengde daarvan wordt van ondernemers verwacht dat ze stagemogelijkheden bieden. Daarmee creëren overheid en bedrijfsleven kansen voor álle jongeren om een stageplek te vinden in de door hen gewenste richting, waardoor schooluitval kan worden voorkomen en de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt zal verbeteren. Vooral allochtone jongeren hebben te kampen met een éénzijdig aanbod van stageplaatsen 40 41

22 (vooral detailhandel) waardoor (allochtone) jongeren voortijdig afhaken van school. De gemeente Hengelo moet hierin een voorbeeldfunctie vervullen en het college wil de komende periode dan ook traineeships aanbieden aan MBO ers. Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 120 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 287 Aantal voortijdig schoolverlaters 516 Aantal jongeren niet in beeld s Hertogenbosch Onder het motto ruimte voor jongeren krijgen de jongeren een herkenbare plaats in het gemeentelijk beleid. We willen graag de participatie van jongeren bevorderen. We geven ze de ruimte om hun talenten te ontwikkelen in het onderwijs of in hun werk, maar ook daarbuiten, in het kader van hun vrije tijd. Wij vragen van jongeren inzet om in hun eigen toekomst te investeren en we verwachten van hen een actief burgerschap. We willen met het ROC Koning Willem I een convenant opstellen om de uitstroom van leerlingen zonder startkwalificatie te stoppen. De aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt willen we in overleg met het onderwijs en het bedrijfsleven versterken. We werken toe naar een leer-werkplicht voor 16 tot 23-jarigen. De gemeentelijke organisatie vergroot haar inspanningen voor stageplaatsen en leer-werkplaatsen. De gesubsidieerde instellingen en het bedrijfsleven spreken we aan op hún verantwoordelijkheid op dit terrein. Aantal WWB uitkeringen <23 jaar 130 Aantal NWW-ers <23 jaar bij CWI (ultimo 2005) 378 Aantal voortijdig schoolverlaters 1100 Aantal jongeren niet in beeld n.b. 20. Leeuwarden Wij zetten alle effectieve instrumenten in, die wij daarvoor hebben om tot een sluitende aanpak voor jongeren onder de 23 jaar te komen. Uitgangspunt is dat iedere jongere onderwijs volgt en/of aan het werk is. In de komende periode willen we de doelstelling van het Grotestedenbeleid realiseren: het aantal vroegtijdige schoolverlaters moet met de helft naar beneden. Het voortijdig verlaten van een opleiding, dus zonder een diploma (startkwalificatie), is een basaal en hardnekkig probleem dat we met passende maatregelen aan gaan pakken. In de eerste plaats is dit een opdracht voor de ouders en voor de scholen. Scholen moeten een nog grotere inspanning leveren om vroegtijdig schoolverlaten te voorkomen. Daarbij moeten ze optimaal gebruik maken van de beschikbare instrumenten en voorzieningen, en uiteraard ook de ouders aanspreken. Onze aanpak is bij voorkeur gericht op scholing, zodat voor jongeren een nieuw perspectief op werk ontstaat. Afstemming met het Wet Werk en Bijstandbeleid is dan ook een absolute voorwaarde. De nadruk ligt op het opdoen van werkervaring, eventueel via een stage met behoud van uitkering. Met de meeste jongeren gaat het gelukkig goed. Om dat zo te houden, verdient de jeugd blijvende aandacht. Jongerenwerk levert een belangrijke bijdrage aan het ontwikkelen van potenties en aan het bestrijden van uitval door voortijdig schoolverlaten. We stimuleren (nieuwe) vormen van samenwerking tussen het VMBO, MBO en HBO, die de kwaliteit van het beroepsonderwijs verbeteren en de doorstroming binnen dit onderwijs bevorderen. Daarnaast is het van groot belang het beroepsonderwijs en de arbeidsmarkt zodanig vorm te geven, dat voortijdig schoolverlaten afneemt en de werkgelegenheid toeneemt. Omdat jongeren tot 23 jaar in principe óf onderwijs volgen óf aan het werk zijn, wordt een extra inspanning gepleegd om de instroom van jongeren in de bijstand te voorkomen