vormingsbrochure België - Belgique P.B Aalst 1 BC10744 VTO palliatieve zorg Brussel-Halle-Vilvoorde

Transcriptie

1 België - Belgique P.B Aalst 1 BC10744 Driemaandelijkse nieuwsbrief van Netwerk Palliatieve Zorg BHV vzw, speciale editie van de nieuwsbrief - jaargang 7 - nr 27 - juli/aug/sept 2012 erkenningsnummer P508816, afgiftekantoor 9300 Aalst 1, afzendadres: J. Vander Vekenstraat 158, 1780 Wemmel, v.u. Wim Distelmans vormingsbrochure VTO palliatieve zorg Brussel-Halle-Vilvoorde

2 Algemene inlichtingen Al onze opleidingen worden gegeven door docenten, deskundig in het onderwerp en met ervaring in palliatieve zorg. Onze docenten zijn o.a. medewerkers van het Forum Palliatieve Zorg, de thuiszorgequipe Omega, het dagcentrum TOPAZ, LEIF en andere deskundigen. Inlichtingen Evelyn De Mey vormingsverantwoordelijke Forum Palliatieve Zorg J. Vander Vekenstraat WEMMEL Tel.: 02/ vorming@forumpalliatievezorg.be Voor up-to-date informatie en permanente aanvullingen zie Inschrijvingen Inschrijvingen Forum Palliatieve Zorg: 02/ of vorming@forumpalliatievezorg.be Inschrijvingen voor de Basiscursus, Postgraduaat en BANABA in samenwerking met HUB/EHB: Groepscentrum Permanente Vorming 02/ of gpv@hubrussel.be Inschrijvingen LEIF: leifartsen@leif.be, leifnurses@leif.be of tel.: 02/ Bevestiging Wij bevestigen uw inschrijving per , met alle nodige praktische informatie. Een cursus kan pas starten bij voldoende inschrijvingen. Indien de cursus wordt geannuleerd, wordt u hier zo snel mogelijk van op de hoogte gebracht. Betaling Na inschrijving ontvangt u een factuur met bijgevoegd alle betalingsmodaliteiten. Uw inschrijving is definitief na bevestiging en betaling. Educatief verlof en opleidingscheques Educatief verlof voorafgaand aan de opleiding aan te vragen bij inschrijving, enkel voor de meerdaagse opleidingen. Opleidingscheques worden niet aanvaard. Attestering Bij elke opleiding is er een aanwezigheidsattest voorzien. Accreditering Voor artsen die vorming volgen wordt accreditatie aangevraagd.

3 Mourir, ça reste difficile Beste lezer, Ondanks alle voordrachten, congressen, bijscholingen, korte en lange opleidingen, ondanks alle goede medische en andere zorg, na jarenlange expertise: sterven blijft moeilijk. Dit is een ethische houding waarmee elke hulpverlener anders in het werkveld gaat staan. Dit anders zijn van elke hulpverlener, van elke persoon die levenseindezorg vraagt, loopt als een rode draad doorheen ons aanbod. Nieuw dit jaar is het aanbod per beroepsgroep. Artsen, verpleegkundigen, zorgkundigen, vrijwilligers, : ons aanbod is vooraan in de brochure voor u gebundeld. Tevens nieuw dit jaar is de langlopende opleiding in samenwerking met Panal voor palliatief referenten in woonzorgcentra. Een 22-tal referenten worden een jaar lang bijgeschoold om op de werkvloer dagelijks alert en creatief de vele vragen bij een levenseinde zorgzaam aan te horen, te beantwoorden of ze als vraag laten bestaan, uit respect voor de bewoner en de familie. Ook onze basiscursussen vrijwilligers en zorgkundigen, en de basiscursus in samenwerking met de HUB en Erasmushogeschool trekken blijvend heel wat geïnteresseerden. De BANABA-opleiding blijft uniek: in samenwerking met Hogescholen Erasmus en HUB blijft het de enige BANABA palliatieve zorg in Vlaanderen. Deze opleiding trekt studenten vanuit heel Vlaanderen aan en blijft een unieke ontmoetingsplaats voor lesgevers uit het werkveld en studenten. Lunchdebatten zijn ledenvergaderingen waarbij alle aangesloten leden van het Forum Palliatieve Zorg meedenken en debatteren over actuele thema s in de levenseindezorg. Diverse academici verlenen jaarlijks hun medewerking. Bezoek de website voor verdere informatie en voor de agenda. Terugkomdagen worden zowel door vrijwilligers als door diverse professionals erg gewaardeerd. Ook hier lanceren we terug een aantal boeiende thema s en sprekers. Tenslotte kan u steeds een beroep doen op medewerkers van het Forum bij het organiseren van een info-avond in uw gemeente, woonzorgcentrum, ziekenhuis én bij het plannen van een vorming op maat van uw voorziening. We hopen u te mogen verwelkomen op één van onze initiatieven! Wim Distelmans, Evelyn De Mey, Yanna Van Wesemael, Peter D Hondt, Christina Vanderhaeghe

4 Algemene inlichtingen Woord vooraf 1 Algemene inhoudsopgave 2 Inhoudsopgave per zorgverlener 3 1 Vormingsaanbod van het Forum Palliatieve Zorg Basisopleidingen palliatieve zorg Basiscursus vrijwilligers Basiscursus zorgkundigen Verdere vorming Referenten palliatieve zorg in woonzorgcentra, regio Vlaams-Brabant Terugkomdagen Vrijwilligersdagen Vorming op maat van uw organisatie Op maat van uw organisatie Info-avond palliatieve zorg Initiatie in de palliatieve zorg Basiscursus zorgkundigen Intervisie en casusbespreking Werkgroep ethiek voor woonzorgcentra Open initiatieven Lunchdebat Stagemogelijkheden en thesisbegeleiding Documentatiecentrum 20 2 Vormingen in samenwerking met partners Hogeschool-Universiteit Brussel en Erasmushogeschool Brussel Basiscursus Palliatieve Zorg Postgraduaat Palliatieve Zorg BANABA Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg Palliatieve zorg bij diverse cliëntengroepen LEIF 29 Uitgaven van het Forum voor Palliatieve Zorg 31 2 Vormingsbrochure

5 Elke zorgverlener kan bij het Forum Palliatieve Zorg terecht voor een basisvorming of verdere vorming. We vermelden bij elke discipline het paginanummer waar u de vorming naar keuze kan terugvinden in onze brochure: Artsen Terugkomdagen 10 Lunchdebatten 19 Palliatieve Zorg bij diverse cliëntengroepen 17 LEIF-artsenopleiding 29 Referenten palliatieve zorg (Palliatief Support Team) Opleiding Referenten palliatieve zorg in woonzorgcentra 8 Terugkomdagen 10 Lunchdebatten 19 Basiscursus Palliatieve Zorg 22 Postgraduaat Palliatieve Zorg 23 BANABA Palliatieve Zorg (indien de referent een verpleegkundige is) 26 Palliatieve Zorg bij diverse cliëntgroepen 27 LEIF-opleiding andere zorgverleners 30 Verpleegkundigen Terugkomdagen 10 Lunchdebatten 19 Basiscursus Palliatieve Zorg 22 Postgraduaat Palliatieve Zorg 23 BANABA Palliatieve Zorg (enkel verpleegkundigen kunnen doorstromen naar de BANABA) 26 Palliatieve Zorg bij diverse cliëntgroepen 27 LEIF-opleiding andere zorgverleners 30 Forum Palliatieve Zorg 3

6 Vrijwilligers Basiscursus vrijwilligers 5 Terugkomdagen 10 Vrijwilligersdagen 12 Lunchdebatten 19 Palliatieve Zorg bij diverse cliëntgroepen 27 Zorgkundigen Basiscursus zorgkundigen 6 Terugkomdagen 10 Lunchdebatten 19 Basiscursus Palliatieve Zorg 22 Postgraduaat Palliatieve Zorg 23 Palliatieve Zorg bij diverse cliëntgroepen 27 Andere zorgverleners (bv. maatschappelijk werkers, vrijzinnig-humanistisch consulenten, psychologen, ergotherapeuten, kinesisten, pastoraal medewerkers, ) Terugkomdagen 10 Lunchdebatten 19 Basiscursus Palliatieve Zorg 22 Postgraduaat Palliatieve Zorg 23 Palliatieve Zorg bij diverse cliëntengroepen 27 LEIF-opleiding andere zorgverleners 30 4 Vormingsbrochure

7 1 Vormingsaanbod van het Forum Palliatieve Zorg 1.1 Basisopleidingen palliatieve zorg Basiscursus vrijwilligers Doelgroep Iedereen die zich graag wil engageren als vrijwilliger in de palliatieve zorg Doelstelling Een basismodule voor vrijwilligers in de palliatieve zorg, met bijzondere aandacht voor: Het kennismaken met de basisprincipes van palliatieve zorg Het inzicht verwerven in de structuur van palliatieve zorg en in de ondersteunende rol van de thuiszorgequipe Het communiceren over en in palliatieve zorg De voorafgaande zorgplanning en de beslissingen aan het levenseinde een plaats geven Ethisch reflecteren bij het denken en het handelen Programma 1) Basisconcept palliatieve zorg met klemtoon op het functioneren binnen een team 2) Oriëntatie en informatieronde uit de verschillende settings 3) Emotionele impact van palliatieve zorg 4) Basisvaardigheden in communicatie 5) Comfortzorg en aanvullende therapieën 6) Sociale en familiale aspecten 7) Spirituele aspecten bij patiënt, bewoner en bij hulpverlener 8) Verlies en rouw 9) Pyscho-emotionele ondersteuning bieden aan patiënt, bewoner en familie 10) Zorg voor zorgenden 11) Beslissingen aan het levenseinde / de voorafgaande zorgplanning Aantal deelnemers Minimaal 10 maximaal 16 Data en tijdstippen 8 vrijdag voormiddagen, van 9u tot 13u Najaar 2012: 05/10/12, 19/10/12, 26/10/12, 09/11/12, 16/11/12, 23/11/12, 30/11/12, 07/12/12 Forum Palliatieve Zorg 5

8 Voorjaar 2013: 01/02/13, 08/02/13, 22/02/13, 01/03/13, 08/03/13, 15/03/13, 22/03/13, 29/03/13 Locatie Forum Palliatieve Zorg J. Vander Vekenstraat WEMMEL Kostprijs Gratis voor vrijwilligers die zich engageren binnen regio Brussel-Halle-Vilvoorde (70 euro voor vrijwilligers uit andere regio s) Cursusmateriaal, dranken en broodjeslunch inbegrepen Basiscursus zorgkundigen Doelgroep Zorgkundigen en andere gezondheidswerkers werkzaam in de zorgsector, uit woonen zorgcentra, thuisdiensten, familiehulp, Doelstelling Een basismodule palliatieve zorg, met bijzondere aandacht voor: De kennismaking met de basisprincipes van palliatieve zorg Het inzicht verwerven in de structuur van palliatieve zorg en in de ondersteunende rol van de thuiszorgequipe Het communiceren over en in palliatieve zorg Het oefenen in het interdisciplinair werken De voorafgaande zorgplanning en de beslissingen aan het levenseinde een plaats geven De plaats van familie in palliatieve zorg Programma 1) Basisconcept palliatieve zorg met klemtoon op het eigen functioneren binnen een team 2) Fysieke aspecten van zorg en comfortzorg 3) Emotioneel impact van palliatieve zorg en het bieden van psycho-emotionele ondersteuning voor patiënt en familie 4) Basisvaardigheden in communicatie 5) Sociale, psychologische en spirituele aspecten in palliatieve zorg 6) Verlies/rouw (h)erkennen en aandacht geven 7) Ethische aspecten en beslissingen aan het levenseinde 6 Vormingsbrochure

9 Aantal deelnemers minimaal 12 maximaal 16 Data en tijdstippen 5 dinsdagen van 9u00 tot 16u00 (onthaal vanaf 9u00, cursus start om 9u30 stipt) Najaar 2012: 06/11/12, 13/11/12, 20/11/12, 27/11/12, 04/12/12 Voorjaar 2013: 16/04/13, 23/04/13, 30/04/13, 07/05/13, 14/05/13 Locatie De Zandloper - Kaasmarkt Wemmel (Deze cursus kan ook in uw eigen voorziening georganiseerd worden (woonzorgcentra, OCMW, dienstencentra, gezinsdiensten, ), of samen met andere voorzieningen in uw buurt, zie 1.3.4) Kostprijs 200 euro per deelnemer (cursusmateriaal en dranken inbegrepen, exclusief lunch). Educatief verlof op aanvraag. Forum Palliatieve Zorg 7

10 1.2 Verdere vorming Referenten palliatieve zorg in woonzorgcentra, regio Vlaams-Brabant NIEUW Het Forum Palliatieve Zorg en Panal vzw organiseren in academiejaar september 2012 tot juni 2013 een opleiding voor palliatief referenten regio Vlaams-Brabant. Folders van deze opleiding kunnen afzonderlijk worden aangevraagd bij de vormingsverantwoordelijke. Doelgroep Referenten palliatieve zorg die aan het werk zijn in woonzorgcentra binnen regio Vlaams-Brabant, en die reeds een basiscursus palliatieve zorg of een postgraduaat palliatieve zorg hebben gevolgd. Situering Via deze 12-daagse opleiding maken we de referent palliatieve zorg wegwijs in de relevante wetgeving, in de (verdere) uitbouw van de visie en structuur van palliatieve zorg in de organisatie. De opleiding start in september 2012 en eindigt in juni Van cursisten verwachten we een actieve inbreng aan de hand van onder meer casestudies, De docenten gaan samen met hen op zoek naar hoe palliatieve zorg een (verdere) inbedding kan krijgen in hun organisatie. Programma dinsdag 25 september 2012 DAG 1: Kennismaking - Palliatieve zorg in Vlaanderen en wetgeving u: Kennismaking en inleiding: Ria Vandermaesen, coördinator Panal u: Wetgeving Palliatieve Zorg in WZC: Sophie Tobback (huisarts en CRA) 13-16u: Wetgeving (patiëntenrechten, euthanasiewetgeving): Herman Nys, KULeuven dinsdag 16 oktober 2012 DAG 2: Functieprofiel/inhoud van de referentiepersoon palliatieve zorg in WZC u: Functieprofiel en inhoud: Karine Van Buel, BANABA verpleegkundige in palliatieve zorg u: Referentiepersoon in de praktijk: Dirk Vermoesen, referent 13 16u: Getuigenissen door referenten in de palliatieve zorg dinsdag 6 november 2012 DAG 3: Inzicht in de eigen zorgcultuur en in de cultuur van de organisatie 9 16u: Arno Vansichen, Evenwicht vzw of Luc Verheyen, Kessels en Smit 8 Vormingsbrochure

11 dinsdag 4 december 2012 DAG 4: Omgaan met weerstanden en leerstijlen van mensen werken vanuit de waarderende benadering 9 16u: Arno Vansichen, Evenwicht vzw of Luc Verheyen, Kessels en Smit dinsdag 8 januari 2013 DAG 5: Communicatie met bewoners, familie en hulpverleners u: Sophie Tobback (huisarts en CRA) u: Christina Vanderhaeghe, coördinator Forum Palliatieve Zorg en Bie Lambrechts, verpleegkundige thuiszorgequipe palliatieve zorg Omega 13 16u: Casus-bespreking door Christina Vanderhaeghe dinsdag 29 januari 2013 DAG 6: Samenwerken en interdisciplinaire samenwerking 9 16u: Arno Vansichen, Evenwicht vzw of Luc Verheyen, Kessels en Smit dinsdag 19 februari 2013 DAG 7: Samenwerken in team 9 16u: Arno Vansichen, Evenwicht vzw of Luc Verheyen, Kessels en Smit dinsdag 12 maart 2013 DAG 8: Hoe vormingen organiseren en wat heb ik daarvoor nodig? 9 16u: Hendrik Huysmans en Katrien Ruytjens, KHLIM dinsdag 23 april 2013 DAG 9: Wat is ethiek en wat is mijn ethiek? - Voorafgaande zorgplanning u: Wat is ethiek en wat is mijn ethiek?, Moniek Drees, verpleegkundige-consulente Panal vzw 13 16u: Voorafgaande zorgplanning, Paul Destrooper, LEIF dinsdag 21 mei 2013 DAG 10: Hoe een ethische zorgoverleg organiseren en komen tot een besluit? 9 16u: Moniek Drees, verpleegkundige-consulente Panal vzw dinsdag 4 juni 2013 DAG 11: Spirituele zorg u: Christina Vanderhaeghe, coördinator Forum Palliatieve Zorg 13 16u: Film en nabespreking, door Christina Vanderhaeghe Forum Palliatieve Zorg 9

12 dinsdag 25 juni 2013 DAG 12: Palliatieve zorg in zijn totaliteit en zorg rond het levenseinde u: Zorg voor zorgenden, Karen De Meerleer, psychologe Panal 13 16u: Evaluatie en afsluiting met receptie Locatie UPC Kortenberg zaal 2 Leuvensesteenweg KORTENBERG (na inschrijving ontvangt u een routebeschrijving) Kostprijs 750 euro: voor de cursusdagen, cursusmateriaal, koffie/thee en broodjeslunch inbegrepen. Te storten op rek. nr. IBAN BE van het Netwerk Palliatieve Zorg BHV vzw. Uw inschrijving is pas definitief na betaling, de volgorde van betaling bepaalt de deelname! Educatief verlof op aanvraag. Opleidingscheques worden niet aanvaard. Inschrijvingen vorming@forumpalliatievezorg.be of 02/ (minimaal 17 en maximaal 22 deelnemers. Inschrijven tot en met vrijdag 31/08/2012) Terugkomdagen Doelstelling Tijdens onze themadagen nemen we de gelegenheid om bijzondere onderwerpen aan te brengen en een uitwisselingsmoment voor alle aanwezigen te creëren. Doelgroep Voor al wie een opleiding in of enige kennis heeft over palliatieve zorg. Deze themadagen kunnen beschouwd worden als verdere vorming waarbij het belangrijk is dat er reeds een basiskennis over palliatieve zorg is. Locatie GC De Zandloper - Kaasmarkt Wemmel Kostprijs 20 euro per sessie, per persoon 10 Vormingsbrochure

13 Programma 1) De plaats van kinderen/jongeren in een palliatieve begeleiding Inhoud Een vormingsmodule die samen met betrokkenen (familie, zorgkundigen, verpleegkundige, artsen, ) op zoek gaat naar wat helpend kan zijn, bij de opvang van kinderen/jongeren in een palliatieve begeleiding. Het accent ligt op het belang van het betrekken van kinderen en jongeren in palliatieve situaties, zodat ze een manier kunnen vinden om om te gaan met zijn/haar familielid in een palliatieve begeleiding, maar ook met rouw en verlies. U krijgt informatie en concrete tips. Er is aandacht voor de verschillende leeftijdsniveaus en we hebben ook voor de individuele begeleiding en context van het kind. Docent Prof dr Manu Keirse, klinisch psycholoog, Faculteit Geneeskunde KULeuven, voorzitter Federale Evaluatiecel Palliatieve Zorg Datum donderdag 15/11/2012 (13u30 16u30) Conferentiezaal 2 2) Toedieningswegen van medicatie bij patiënten met slikproblemen Inhoud Een introductie en een praktijkoefening in kleine groepen over de mogelijke toedieningswegen van medicatie bij patiënten met slikproblemen (o.a. de pijnpomp, ). Docent Bie Lambrechts, verpleegkundige thuiszorgequipe palliatieve zorg Omega samen met de andere verpleegkundigen van Omega Datum donderdag 07/02/2013 (13u30 16u30) - Conferentiezaal 1 3) Rouw is geen ziekte Inhoud Tijdens deze middag gaan we de evolutie van rouw en rouwzorg aan het levenseinde na. Is rouwen problematisch? Voor wie? Wat doet rouw als ziekte in de nieuwe DSM 5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders), wereldwijd erkende handboek voor psychiatrische en psychische aandoeningen? Hoe geven we het vertrouwen aan mensen, aan kinderen, om op een persoonlijke wijze afscheid van een geliefde te nemen? Docent Lic. Christina Vanderhaeghe, coördinator Forum Palliatieve Zorg, existentieel begeleider Datum donderdag 18/04/2013 (13u30 16u30) Conferentiezaal 1 Forum Palliatieve Zorg 11

14 4) Pijnbestrijding in palliatieve zorg Inhoud Tijdens deze vormingsmodule worden voor verschillende (secundaire) symptomen oorzaken aangehaald en proberen we in begrijpelijke richtlijnen uit te leggen hoe deze symptomen kunnen bestreden worden. We proberen op zoek te gaan naar behandelingen die doorgaans makkelijk te implementeren zijn. De voorgestelde aanpak kan uitgaan van medicatie, maar kan ook bestaan uit andere handelingen die het comfort in belangrijke mate kan vergroten. We leggen tevens de nadruk op pijnevaluatie bij patiënten (ook voor patiënten die zich niet meer verbaal kunnen uitdrukken). Deze sessie is bedoeld voor zorgverleners van alle niveaus, die begaan zijn met de zorg en het comfort van palliatieve patiënten. Docent Prof dr Wim Distelmans, radiotherapeut-oncoloog, palliatieve zorg UZ Brussel, voorzitter Forum Palliatieve Zorg Datum donderdag 06/06/2013 (13u30 16u30) Conferentiezaal Vrijwilligersdagen Doelstelling Ontmoetingsmomenten waar we een aantal specifieke thema s uitdiepen en dit onder begeleiding van een aantal deskundigen met een hart voor vrijwilligers. We bieden de mogelijkheid voor vrijwilligers om onderling ervaringen uit te wisselen en kennis op te doen. Doelgroep Vrijwilligers die werkzaam zijn binnen palliatieve zorg of in contact komen met palliatieve situaties, en vrijwilligersverantwoordelijken. Locatie GC De Zandloper - Kaasmarkt Wemmel Kostprijs 10 euro per sessie, per persoon Programma 1) Fysieke basiszorg en aanraken Inhoud Vrijwilligers vormen een aanvulling op professionele zorg en op mantelzorg en worden niet verondersteld om taken van professionele hulpverleners over te nemen. 12 Vormingsbrochure

15 Toch kan het tijdens een begeleiding gebeuren dat je als vrijwilliger een patiënt moet helpen met rechtstaan, zich draaien in bed, naar het toilet gaan, eten geven, enz. Tijdens deze namiddag komen een aantal concrete tips aan bod om deze fysieke basiszorg te kunnen geven. Daarnaast zal ook aandacht besteed worden aan hoe je als vrijwilliger op een respectvolle manier lichamelijk aanwezig kan zijn en de patiënt tactvol kan aanraken. Docent Bernadette Marescaux, verpleegkundige, vrijwilliger Forum Palliatieve Zorg, oprichter dagcentrum De Oase (Sint-Pieters-Woluwe) Datum vrijdag 14/09/2012 (13u30 16u30) Conferentiezaal 1 2) Reflecties over communicatie in palliatieve zorg Inhoud Tijdens deze interactieve oefennamiddag zal aan de hand van teksten en debat stilgestaan worden bij de communicatie tussen zorgverleners, patiënt en diens nabijen aan het levenseinde. Welke zaken zijn herkenbaar vanuit je ervaringen als vrijwilliger? Wat zeg je en wat zeg je niet aan het levenseinde van een persoon? Wat doe je en wat doe je niet? Op welke manieren kan er gecommuniceerd worden, ook wanneer mondeling communicatie moeilijk of niet meer mogelijk is? Hoe kan je hier creatief mee omgaan? Wat te doen bij moeilijke familierelaties? Docent Lic. Christina Vanderhaeghe, coördinator Forum Palliatieve Zorg, existentieel begeleider Datum maandag 14/01/2013 (13u30 16u30) Conferentiezaal 1 3) Familierelaties en rouw Inhoud Ieder mens maakt deel uit van een netwerk waarin constant wisselwerkingen plaatsvinden. De basisidee van het contextuele denken stelt dat iedereen op zoek is naar balans in het geven en ontvangen. Zeker binnen familierelaties is deze balans belangrijk en speelt o.a. het concept van intergenerationele loyaliteit een grote rol. Familierelaties spelen een grote rol binnen de palliatieve zorg. Aan het levenseinde wordt immers stilgestaan bij het levensverhaal van de patiënt en bij de familiale context waarbinnen de zieke leeft. Het levenseinde is dus een moment waarop relaties kunnen veranderen, oude conflicten kunnen opborrelen maar ook kunnen opgelost worden. Met deze vorming trachten we de vrijwilligers de basisconcepten van het contextuele denken mee te geven met specifieke aandacht voor palliatieve zorg en rouw. Forum Palliatieve Zorg 13

16 Docent Katlijn Willems, contextueel therapeut, gastdocent bij Leren over Leven, Leerschool voor Contextuele Hulpverlening Datum maandag 13/05/2013 (13u30 16u30) Conferentiezaal Vorming op maat van uw organisatie Op maat van uw organisatie Het Forum Palliatieve Zorg biedt vormingen aan op maat, op maat van uw organisatie of van een bepaalde doelgroep (vb. familiehulp, woonzorgcentra, mantelzorg, SIT/SEL, seniorenorganisaties, scholen, sociale diensten van gemeenten, ). Zo kunnen de onderwerpen van de informatie-sessies verder besproken worden in een uitgebreide vorming, maar u kan ook kiezen uit een heel programma aan specifieke onderwerpen (zie lijst onderaan). De onderwerpen worden afgestemd op de voorkennis van de deelnemers. De inhoud en duur van dit programma bepaalt de organisatie zelf, in overleg met de vormingsverantwoordelijke van het Forum. Samen maken we een boeiend programma. De kostprijs is 75 euro per lesuur, exclusief verplaatsingskosten van de docent. Een aantal suggesties van mogelijke thema s op maat, andere onderwerpen zijn ook mogelijk: a) Lichamelijke verzorging en pijncontrole Inleiding in de pijnmedicatie Pijnobservatie met casusbespreking Actualisering van pijn en symptoomcontrole + beantwoorden van specifieke vragen Comfortzorg Mondhygiëne Vocht en voedselopname b) Verlies en rouw bij het levenseinde Omgaan met rouw na verlies Rouwproces: wat is rouwen, wat doet het met mij, wat is troostend Emotionele impact van palliatieve zorg 14 Vormingsbrochure

17 c) Specifieke aandoeningen en doelgroepen Palliatieve zorg bij personen met dementie, bij personen met ALS, MS, CVA, Parkinson, personen met een handicap, kinderen, Respiratoire problemen bij palliatieve patiënten Slikproblemen bij palliatieve patiënten d) Patiëntenrechten Beslissingen bij het levenseinde, met o.a. de wilsverklaringen en de wetten inzake euthanasie, patiëntenrechten en palliatieve zorg Levenseinde beslissingen en het respect voor de weg die de bewoner kiest De wettelijke documenten i.v.m. levenseindebeslissingen Welke zijn mijn wettelijke mogelijkheden voor een waardig levenseinde? Concept en praktijk van de voorafgaande zorgplanning Welke zijn de rechten van de patiënt en hoe kunnen die rechten uitgeoefend worden? e) Communicatie Communicatie met patiënt, bewoner en familie Zorg voor zorgenden Multidisciplinair overleg Familie-gewoonten Omgaan met gevoelens en gevoeligheden n.a.v. bezoek bij palliatieve patiënt Info-avond palliatieve zorg In samenwerking met het Forum Palliatieve Zorg kan uw organisatie een info-avond palliatieve zorg organiseren voor de plaatselijke bevolking van een gemeente, voor hulpverleners, artsen,. Dit gebeurt in samenwerking met de plaatselijke SEL, en met andere plaatselijke verenigingen, OCMW, mutualiteit, woonzorgcentra, huisartsenverenigingen, Deze avond kan doorgaan in de lokalen van de organisatie zelf of andere locaties zoals bijvoorbeeld: zaal woonzorgcentrum, in het cultureel centrum van de gemeente, parochiezaal, Tijdens deze info-avond komen een aantal sprekers aan bod die vertellen over hoe zij aan palliatieve zorg doen in hun gemeente: bv. directeur woonzorgcentrum, huisartsen, verpleegkundigen eenheden/dagcentra, verpleegkundige thuiszorgequipe Omega van uw regio, Gedurende de avond wordt er een drankje voorzien en een Forum Palliatieve Zorg 15

18 muzikaal intermezzo met lokale musici. Nadien is er tijd voor vraagstelling vanuit het publiek en debat. Deze avond wordt gecoördineerd en gemodereerd door de coördinator van het Forum Palliatieve Zorg, mevrouw Christina Vanderhaeghe. Het Forum Palliatieve Zorg zorgt voor: Inhoudelijke coördinatie en organisatie van de bijeenkomsten en de avond zelf Het ontwerp van een affiche die kan verspreid worden in heel de gemeente Financiële bijdrage voor de organisatie van deze avond Publiciteit voor het initiatief via onze contacten Vergoeding van de sprekers op de info-avond We verwachten van de initiatiefnemers: Zoeken van een aantal gemotiveerde hulpverleners/vrijwilligers/artsen die deze avond mee willen realiseren Aanwezigheid op slechts twee bijeenkomsten voor de organisatie van de info-avond Medewerking op de info-avond zelf Publiciteit voor het initiatief via jullie contacten Contact en info 02/ of Initiatie in de palliatieve zorg Doelgroep Alle personeelsleden van een instelling (woonzorgcentra, MPI, ziekenhuizen, ), voor nieuwe personeelsleden en verder vorming voor personeel langer in dienst Opzet Deze module wil de palliatieve cultuur in een instelling introduceren en/of versterken en iedereen in de instelling kennis laten maken met palliatieve zorg Doelstelling Een eerste kennismaking met de basisprincipes van palliatieve zorg Inzicht verwerven in de bestaande mogelijkheden van palliatieve zorg Bewustwording van een persoonlijke inbreng bij verschillende aspecten van palliatieve zorg Werken aan een gezamenlijke visie van zorg om de implementatie van palliatieve zorg mogelijk te maken 16 Vormingsbrochure

19 Opbouw 3 dagdelen van 3 uur, die als één geheel worden gevolgd Programma 1) Basisconcept palliatieve zorg: kennismaken met palliatieve zorg informatie verwerven over de verschillende mogelijkheden van palliatieve zorg en de werking binnen het landschap jezelf situeren in palliatieve zorg 2) Emotionele impact van palliatieve zorg 3) Implementatie van palliatieve zorg in de eigen instelling Bijzonderheden Deze opleiding kan aangepast worden aan de verwachtingen van de instelling. Het traject dat elke instelling in de palliatieve zorg aflegt, is verschillend. Deze vorming zal dus vanzelfsprekend aangepast worden aan de vraag en noodzakelijkheden van de instelling. De derde dag, de implementatie van de palliatieve zorg, wordt bij voorkeur meegevolgd door Directie afvaardiging Raad van Bestuur Locatie De cursus kan in de instelling zelf georganiseerd worden Kostprijs 75 euro per lesuur + verplaatsingskosten van de docenten Basiscursus zorgkundigen Deze basiscursus kan ook in uw voorziening georganiseerd worden of in samenspraak met voorzieningen in uw buurt (voor meer informatie, zie ) Intervisie en casusbespreking Doel Het Forum Palliatieve Zorg wil met u meezoeken naar een gepaste werkvorm om het palliatief team te ondersteunen. Dit kan door intervisie of andere werkvormen, zoals casusbespreking, Forum Palliatieve Zorg 17

20 Doelgroep Huisartsen, CRA s, hoofdverpleegkundigen, referenten palliatieve zorg, directies, Mogelijke onderwerpen Het mee opstarten van een palliatief support team Het meewerken aan een ethische reflectiegroep Het organiseren van intervisie van een team (op een palliatieve eenheid, een palliatief support team, in een woonzorgcentra, ) Contact Christina Vanderhaeghe: 02/ of info@forumpalliatievezorg.be Bij een opzet verkennen we samen de vraag en de mogelijkheden. De inhoud en duur van dit programma bepaalt de organisatie zelf, in overleg met ons. We zoeken naar een geschikte formule Werkgroep ethiek voor woonzorgcentra Het Forum Palliatieve Zorg stimuleert de opstart van werkgroepen ethiek in samenwerking met woonzorgcentra binnen een bepaalde gemeente, stad of streek. Aan de hand van aangebrachte casussen reflecteren we over ethische aspecten van de zorg, bijvoorbeeld: Veiligheid versus autonomie van een bewoner Familiegevoelens versus cultuur van een woonzorgcentrum Psychisch lijden bij levenseindevragen Doel Het ethisch denken en handelen in woonzorgcentra bevorderen Doelgroep CRA, huisartsen, directie en Palliatief Support Teams van woonzorgcentra Programma Ieder woonzorgcentrum oefent in ethisch denken en handelen bij wijze van intervisie en casusbespreking Vanuit het Forum Palliatieve Zorg wordt deskundige begeleiding voorzien Meerdere woonzorgcentra uit eenzelfde regio vaardigen twee personen af voor de intervisiebijeenkomst 18 Vormingsbrochure

21 Contact Christina Vanderhaeghe: 02/ of 1.4 Open initiatieven Lunchdebat Doelgroep Alle leden van het Forum Palliatieve Zorg en geïnteresseerden. Doelstelling Bijenkomsten van de Algemene Vergadering van het Forum Palliatieve Zorg. We houden een maatschappelijk debat over onderwerpen in de palliatieve zorg en/ of het levenseinde. Tijdens deze lunch worden er gastsprekers uitgenodigd die over specifieke onderwerpen een uiteenzetting geven. Er is plaats voor interactie, vraagstelling en discussie. Programma vrijdag 12/10/2012 vrijdag 07/12/2012 vrijdag 01/03/2013 vrijdag 24/05/2013 Telkens van 12u30 tot 14u00 (onthaal vanaf 12u15) Verdere programmatie en sprekers per sessie worden later meegedeeld op onze website: Locatie Grote Zaal - Forum Palliatieve Zorg - J. Vander Vekenstraat Wemmel Kostprijs Deelname is gratis. Broodjes en dranken worden voorzien. Vooraf inschrijven is noodzakelijk! Forum Palliatieve Zorg 19

22 1.4.2 Stagemogelijkheden en thesisbegeleiding Voor studenten in opleiding zijn er mogelijkheden voor stage. Dit kan voor verschillende beroepsgroepen. In het verleden waren dit: Verpleegkundigen in de opleiding BANABA Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg ; Huisartsen in beroepsopleiding; Studenten Geneeskunde, Verpleegkunde, Verzorging, Maatschappelijk werk, Psychologie, Stages van personen in ondersteunende beroepen: secretariaat, informatica, Het Forum Palliatieve Zorg kan je helpen een goede stageplaats te vinden en kan ook zelf stageplaats zijn. We bieden tevens begeleiding aan voor thesissen en wetenschappelijk onderzoek. Het is noodzakelijk ruim op voorhand contact op te nemen. Voor meer informatie, kan u terecht bij ons via: 02/ of info@forumpalliatievezorg.be Documentatiecentrum Het Forum Palliatieve Zorg Brussel-Halle-Vilvoorde beschikt over een bibliotheek die door u geraadpleegd kan worden. Iedereen die op zoek is naar informatie over diverse thema s binnen palliatieve zorg, zoals vrijwilligers, studenten, leerkrachten, professionals, kunnen ons contacteren. De bibliotheek bestaat uit boeken, tijdschriften, beeldmateriaal, educatief materiaal, over palliatieve zorg in het algemeen, maar ook over specifieke thema s zoals de rouwkoffer, doosje vol troost en kinderboekjes voor kinderen die betrokken zijn met palliatieve zorg in hun omgeving. Om de correcte informatie te zoeken die u nodig hebt, neem gerust contact met ons op via: 02/ of info@forumpalliatievezorg.be. Na telefonisch contact, kan u steeds langskomen om uw vraag te bespreken en samen op zoek te gaan naar de gepaste documentatie. 20 Vormingsbrochure

23 2 Vormingen in samenwerking met partners Inschrijvingen voor de volgende vormingen gaan NIET via het Forum Palliatieve Zorg, maar via de vermelde partner. Voor meer informatie kan u ons wel steeds contacteren (zie gegevens algemene inlichtingen aan het begin van deze brochure). 2.1 Hogeschool-Universiteit Brussel en Erasmushogeschool Brussel In samenwerking met de Brusselse Hogescholen HUB (Hogeschool-Universiteit Brussel) en Erasmushogeschool. Erkend door het Ministerie van Onderwijs. Opzet Een getrapte opleiding met drie onderdelen: 1) Een Basiscursus Palliatieve Zorg die vrij te volgen is door alle zorgverleners (alle specialismen starten in één groep) 2) Een Postgraduaat Palliatieve Zorg: a. Er is een Postgraduaat Verpleegkundige Palliatieve Zorg van 30 studiepunten (voor verpleegkundigen die de basiscursus hebben gevolgd) b. Er is daarnaast een Postgraduaat Palliatieve Zorg van 20 studiepunten voor niet-verpleegkundigen (voor alle andere specialismen die de basiscursus hebben gevolgd) Beide Postgraduaten volgen samen les, enkel de studenten van de Postgraduaat Verpleegkundige Palliatieve Zorg (30 SP) volgen twee specifieke onderdelen meer. Om toegelaten te worden tot bovenvermelde Postgraduaten dient men in het bezit te zijn van een diploma Hoger Onderwijs, en dient men een basiscursus gevolgd te hebben. 3) Vervolgens kan je de BANABA Palliatieve zorg (Bachelor-Na-Bachelor) volgen van 30 studiepunten. Deze is enkel toegankelijk voor verpleegkundigen die in het bezit zijn van een diploma Bachelor in de Verpleegkunde en die een getuigschrift hebben van het Postgraduaat Verpleegkundige Palliatieve Zorg. Forum Palliatieve Zorg 21

24 2.1.1 Basiscursus Palliatieve Zorg Doelgroep Verpleegkundigen, zorgkundigen en andere gezondheidswerkers zoals kinesisten, moreel consulenten, ergotherapeuten, psychologen, Toelatingsvoorwaarden Werkervaring is wenselijk Doelstelling Inzicht en kennis verwerven over het basisconcept van palliatieve zorg en de verschillende deelaspecten Inhoud Concept palliatieve zorg Basis pijn- en symptoomcontrole Communicatie in palliatieve zorg Emotionele impact Sociale- en spirituele aspecten Rouw- en verlieservaring Beslissingen bij het levenseinde Opbouw 6 donderdagen van 9u00 tot 16u00: Najaar 2012: 20/09/12, 27/09/12, 04/10/12, 11/10/12, 18/10/12, 25/10/12 Voorjaar 2013: 21/02/13, 28/02/13, 07/03/13, 14/03/13, 21/03/13, 28/03/13 Locatie Erasmushogeschool Campus Jette Laarbeeklaan Brussel Attestering Het volgen van de cursus geeft recht op een attest Basiscursus Palliatieve Zorg en biedt de mogelijkheid om zich verder te bekwamen (bv. Postgraduaat of BANABA). Kostprijs 220 euro (opleidingscheques en educatief verlof zijn mogelijk) Inschrijven Groepscentrum Permanente Vorming - HUB - Warmoesberg Brussel Tel.: 02/ gpv@hubrussel.be Vormingsbrochure

25 2.1.2 Postgraduaat Palliatieve Zorg Postgraduaat Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg Doelgroep De opleiding richt zich alleen tot verpleegkundigen die een coördinerende, sturende en voorbeeldfunctie hebben. Zij focussen zich op de uitvoering en management van zorg. Toelatingsvoorwaarden In het bezit zijn van het diploma Bachelor in de Verpleegkunde en de Basiscursus Palliatieve Zorg gevolgd hebben of een vergelijkbare basiscursus gevolgd hebben (bv. Basiscursus aangeboden door het Forum Palliatieve Zorg). Gediplomeerde verpleegkundigen kunnen ook toegelaten worden en ontvangen een certificaat als attestering. Doelstelling Deze ervaringsgerichte opleiding wil de kennis verdiepen in palliatieve zorg en de beroepshouding verder ontwikkelen met betrekking tot alle aspecten van het palliatief zorgconcept. Inhoud Rol en taken als referentieverpleegkundige Medische aspecten van palliatieve zorg en oncologie Pijn- en symptoomcontrole: diagnostiek, interventies/casuïstiek en workshops Patiëntencommunicatie en begeleiding Spirituele zorg Ethiek en zorgethiek Groepssupervisie Werkveldervaring (56 stage-uren) Data Les- en stagedata voor academiejaar : Najaar 2012: 08/11/12, 15/11/12, 22/11/12, 29/11/12, 06/12/12, 13/12/12, 20/12/12 Voorjaar 2013: 10/01/13, 17/01/13, 24/01/13, 31/01/13, 07/02/13, 21/02/13, 28/02/13, 07/03/13, 14/03/13, 21/03/13, 28/03/13, 18/04/13, 25/04/13, 02/05/13, 16/05/13, 23/05/13, 30/05/13, 06/06/13, 13/06/13, 20/06/13 Forum Palliatieve Zorg 23

26 Locatie Afwisselend op: HUB campus Terranova, Blekerijstraat 23-29, 1000 Brussel Erasmushogeschool Brussel campus Jette, Laarbeeklaan 121, 1090 Brussel Attestering Het succesvol afronden van het Postgraduaat Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg wordt bekrachtigd met een getuigschrift. Het Postgraduaat (= BANABA deel 1) geeft u de toelating tot het 2de opleidingsjaar van de BANABA (= BANABA deel 2), mits u in het bezit bent van een diploma Bachelor in de Verpleegkunde. Kostprijs 420 euro (opleidingscheques en educatief verlof zijn mogelijk) Inschrijven Groepscentrum Permanente Vorming - HUB Warmoesberg Brussel Tel.: 02/ gpv@hubrussel.be Postgraduaat Palliatieve Zorg voor niet-verpleegkundigen Doelgroep Gezondheidswerkers (kinesisten, moreel consulenten, ergotherapeuten, psychologen, ) die inzicht en vaardigheden willen verwerven in het palliatief zorgconcept. De lessen vallen grotendeels samen met deze van de Postgraduaat Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg. Toelatingsvoorwaarden In het bezit zijn van een diploma Hoger Onderwijs en de Basiscursus Palliatieve Zorg gevolgd hebben of een vergelijkbare basiscursus gevolgd hebben (bv. Basiscursus aangeboden door het Forum Palliatieve Zorg). Doelstelling Deze ervaringsgerichte opleiding wil de kennis verdiepen in palliatieve zorg en de beroepshouding verder ontwikkelen met betrekking tot de palliatieve zorg. 24 Vormingsbrochure

27 Inhoud Medisch-sociale aspecten van palliatieve zorg Patiëntencommunicatie en begeleiding Complementaire therapieën Spirituele zorg Ethiek en zorgethiek Domeinspecifieke workshops Studiedagen Werkveldervaring (stage) Data Les- en stagedata voor academiejaar : Najaar 2012: 08/11/12, 15/11/12, 22/11/12, 29/11/12, 06/12/12, 13/12/12, 20/12/12 Voorjaar 2013: 10/01/13, 17/01/13, 24/01/13, 31/01/13, 07/02/13, 21/02/13, 28/02/13, 07/03/13, 14/03/13, 21/03/13, 28/03/13, 18/04/13, 25/04/13, 02/05/13, 16/05/13, 23/05/13, 30/05/13, 06/06/13, 13/06/13, 20/06/13 Locatie Afwisselend op: HUB campus Terranova, Blekerijstraat 23-29, 1000 Brussel Erasmushogeschool Brussel campus Jette, Laarbeeklaan 121, 1090 Brussel Attestering Het succesvol afronden van het Postgraduaat Palliatieve Zorg wordt bekrachtigd met een getuigschrift. Kostprijs 280 euro (opleidingscheques en educatief verlof zijn mogelijk) Inschrijven Groepscentrum Permanente Vorming - HUB Warmoesberg Brussel Tel.: 02/ gpv@hubrussel.be - Forum Palliatieve Zorg 25

28 2.1.2 BANABA Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg Doelgroep Deze opleiding richt zich tot verpleegkundigen die als experten een coachende en educatieve rol spelen op het werkveld. Toelatingsvoorwaarden In het bezit zijn van een diploma Bachelor in de Verpleegkunde. Voor het modeltraject van deze opleiding werd een programma uitgewerkt dat twee studiejaren omvat van telkens 30 studiepunten. Je kan het programma ook spreiden over meerdere jaren via een persoonlijk traject. Wie een postgraduaat op een andere hogeschool heeft gevolgd kan voor de gevolgde vakken vrijstelling krijgen en deelnemen aan BANABA deel 2. Doelstelling en inhoud Bekwaming in palliatieve zorgeducatie Bekwaming in het invoeren van palliatieve zorg in diverse settings Competentieverwerving met betrekking tot het palliatieve zorgproces bij specifieke zorgvragers Omgaan met ethische dilemma s Literatuurstudie en wetenschappelijk onderzoek Zorg voor de zorgenden Opbouw 2 opleidingsjaren (van telkens 30 studiepunten) - BANABA Deel 1 (= Postgraduaat Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg, zie ) - BANABA Deel 2 (= Deel 1 en Deel 2 vormen samen de eigenlijke BANA- BA-opleiding) Werkveldervaring (190 stage-uren) Maken en presenteren van een eindproef Data Les- en stagedata voor academiejaar : Najaar 2012: 27/09/12, 04/10/12, 11/10/12, 18/10/12, 25/10/12, 08/11/12, 15/11/12, 22/11/12, 29/11/12, 06/12/12, 13/12/12, 20/12/12 Voorjaar 2013: 10/01/13, 17/01/13, 24/01/13, 31/01/13, 07/02/13, 21/02/13, 28/02/13, 07/03/13, 14/03/13, 21/03/13, 28/03/13, 18/04/13, 25/04/13, 02/05/13, 16/05/13, 23/05/13, 30/05/13, 06/06/13, 13/06/13, 20/06/13 26 Vormingsbrochure

29 Locatie Afwisselend op: HUB campus Terranova, Blekerijstraat 23-29, 1000 Brussel Erasmushogeschool Brussel campus Jette, Laarbeeklaan 121, 1090 Brussel Attestering Bij het succesvol afronden van deze opleiding wordt een diploma Bachelor-Na-Bachelor (BANABA) Verpleegkundige in de Palliatieve Zorg behaald. Kostprijs 321,80 euro per jaar (voor 30 studiepunten: 63,80 euro + 8,60 euro per studiepunt - exclusief cursussen). Opleidingscheques worden aanvaard als geldig betaalmiddel. Inschrijven Groepscentrum Permanente Vorming - HUB Warmoesberg Brussel Tel.: 02/ gpv@hubrussel.be Palliatieve zorg bij diverse cliëntengroepen Doelstelling Korte infosessies, in het voorjaar 2013, over heel specifieke ziektebeelden, doelgroepen en verdieping. Een onderzoek hoe we bij deze ziektebeelden of groepen het palliatief zorgconcept kunnen implementeren. Doelgroep Allen die in aanraking komen met deze ziektebeelden of doelgroepen en hun palliatief handelen, willen afstemmen op specifieke vragen en mogelijkheden die het ziektebeeld of de patiënt oproept. Hierbij is het belangrijk om vertrouwd te zijn met het palliatief zorgconcept en/of werkzaam zijn in een palliatieve setting. Programma 1) Palliatieve zorg bij personen met matig en ernstig mentale handicap Datum: 10/01/2013 Docent: Hilde Filliers Tijdstip: 14 18u Forum Palliatieve Zorg 27

30 2) Palliatieve zorg bij kinderen Datum: 14/03/2013 Docent: Lut Celie Tijdstip: 9 13u 3) Palliatieve zorg voor psychiatrisch uitbehandelde personen Datum: 14/03/2013 Docent: Dirk De Wachter Tijdstip: 14 18u 4) Palliatieve zorg bij personen met een neuro-degeneratieve aandoening Datum: 21/03/2013 Docent: An van Nunen Tijdstip: 9 13u 5) Palliatieve zorg bij personen met dementie Datum: 21/03/2013 Docent: Jo Lisaerde Tijdstip: 14 18u 6) Palliatieve zorg in de thuiszorg Datum: 28/03/2013 Docent: Bie Lambrechts Tijdstip: 9 13u 7) Workshop: verdieping van de mogelijkheden aan het levenseinde Datum: 28/03/2013 Docent: Paul Destrooper Tijdstip: 14 18u 8) Palliatieve zorg in woon- en zorgcentra Datum: 16/05/2013 Docent: Dirk Vermoesen Tijdstip: 9 13u Locatie HUB campus Terranova, Blekerijstraat 23-29, 1000 Brussel Kostprijs 40 euro per sessie euro voor het volledige programma (cursusmateriaal en een drankje zijn in deze prijzen inbegrepen) Opleidingscheques worden aanvaard als geldig betaalmiddel Inschrijven 02/ gpv@hubrussel.be Vormingsbrochure

31 2.2 LEIF Ingericht door het LevensEinde InformatieForum. Het LEIF project is een open initiatief en bestaat uit mensen en verengingen die streven naar een waardig levenseinde voor iedereen, waarbij respect voor de wil van de patiënt voorop staat. Doelstelling In deze opleiding wordt inzicht verworven in de diverse beslissingen bij het levenseinde en in de mogelijkheden van palliatieve zorg. Op deze manier kunt u fungeren als referent en bij collega s aan intercollegiale deskundigheidsbevordering doen. U zal ook beter in staat zijn om rond deze problematiek met o.a. artsen en andere teamleden te communiceren. Doelgroep Er zijn twee verschillende opleidingen nl. LEIFartsenopleiding: deze opleiding is verspreid over 5 zaterdagen en is geaccrediteerd (ethiek en economie) en leidt tot een getuigschrift. LEIFopleiding voor andere zorgverleners (verpleegkundigen [LEIFnurses], apothekers, psychologen, kinesisten, moreel consulenten, pastores, maatschappelijk werkers, ): deze opleiding is verspreid over 5 modules van elk 6 uur en leidt tot een getuigschrift. Er is telkens een cursus in het voor- en in het najaar. Programma LEIFartsenopleiding Introductie zaterdag 06/10/2012 (9 16u) Wetgeving inzake beslissingen bij het levenseinde in de praktijk gebracht zaterdag 20/10/2012 (9 12u45) De persoon in de wet zaterdag 10/11/2012 (9 16u) De spelers in de beslissingen bij het levenseinde zaterdag 23/02/2013 (9 12u45) Communicatie zaterdag 23/03/ /04/2013 (9 16u) Continue vorming regionale intervisiegroepen symposia en congressen Forum Palliatieve Zorg 29

32 LEIFopleiding voor andere zorgverleners Introductie dinsdag 25/09/2012 dinsdag 05/02/2013 telkens van 9 16u Wetgeving inzake beslissingen bij het levenseinde in de praktijk gebracht dinsdag 09/10/2012 dinsdag 19/02/2013 telkens van 9u30 16u De persoon in de wet dinsdag 23/10/2012 dinsdag 05/03/2013 telkens van 9u30 16u De spelers in de beslissingen bij het levenseinde dinsdag 06/11/2012 dinsdag 19/03/2013 telkens van 9u30 12u45 Communicatie dinsdag 20/11/ /11/2012 dinsdag 16/04/ /04/2013 telkens van 9u30 16u Continue vorming Locatie J. Vander Vekenstraat WEMMEL Kostprijs 100 euro (studiemateriaal en lunch inbegrepen) regionale intervisiegroepen symposia en congressen Inschrijven Tel.: 02/ , leifartsen@leif.be of leifnurses@leif.be Voor meer gedetailleerde informatie over het opleidingsprogramma, het continue aanbod en over LEIF zelf, zie 30 Vormingsbrochure

33 Brochure Rouwzorg ( 3,00) Wanneer er iemand in uw omgeving overlijdt, kan u steun vinden in uw directe omgeving. Soms beschikt u niet over deze mogelijkheid en weet u niet waar of bij wie u terecht kan tijdens het rouwproces. In die situatie kan de brochure Rouwzorg regio Brussel-Halle-Vilvoorde u hulp bieden. De brochure wil een leidraad geven aan zowel familieleden van patiënten, mantelzorgers, maar ook aan hulpverleners die geconfronteerd worden met rouw. We geven daarom een overzicht van sociale voorzieningen zowel binnen als buiten de regio. Brochure Voorzieningen in Palliatieve Zorg ( 3,00) Patiënten, familie maar ook hulpverleners vinden vaak de weg niet naar duidelijke en adequate informatie. Daarom willen wij aan de hand van deze brochure een duidelijk overzicht geven van alle instanties binnen de regio Brussel-Halle-Vilvoorde die palliatieve zorg aanbieden. Het Forum Palliatieve Zorg probeert u op deze manier wegwijs te maken in het aanbod van sociale voorzieningen. In de brochure geven wij een overzicht van belangrijke algemene begrippen en voorzieningen voor zowel hulpverleners, patiënten als zorgomkadering (familie, mantelzorgers,...). Bij alle instanties worden telkens de huidige contactgegevens vermeld, zodat u onmiddellijk in contact kan komen met de geschikte persoon. Vrijwilligers palliatieve zorg in woonzorgcentra, een draaiboek i.s.m. Panal ( 15,00) Een draaiboek bedoelt voor alle medewerkers van een woonzorgcentrum die een vrijwilligerswerking palliatieve zorg willen opstarten in hun woonzorgcentrum nl. directeurs, (hoofd)verpleegkundigen, zorgkundigen, maatschappelijk werkers, ergotherapeuten, vrijwilligersverantwoordelijken, Het draaiboek bestaat uit 10 stappen die je op weg zetten om een vrijwilligerswerking op te starten. Het is bedoeld als instrument om toe te passen op de specificiteit van je eigen woonzorgcentrum. Symptoombestrijding bij terminale aandoeningen (WHO) ( 5,00) In deze publicatie, van het Forum Palliatieve Zorg, worden de meest voorkomende oorzaken voor verscheidene secundaire symptomen aangehaald en wordt voorzien in begrijpelijke richtlijnen om ze te bestrijden. De voorgestelde aanpak gaat vaak uit van medicatie die doorgaans makkelijk te implementeren is en het comfort in belangrijke mate kan vergroten. Als aanvulling op de richtlijnen van de WGO voor het bestrijden van pijn bij kanker, is dit boek bedoeld voor zorgverleners van alle niveaus, die begaan zijn met de zorg en het comfort van patiënten met een terminale aandoening. Het boekje Symptoombestrijding bij terminale aandoeningen is een vertaling van een publicatie van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in 1998 (vervolg WHO-boekje, Chronische pijnbestrijding, wordt dit najaar 2012 verwacht). Forum Palliatieve Zorg 31

34 Een waardig levenseinde Wim Distelmans i.s.m. Uitgeverij Houtekiet ( 15,00) Een waardig levenseinde maakt de lezer mondig tegenover de medische wereld. Het boek is ook bedoeld voor zorgverleners die op een invoelende manier met hun patiënten willen omgaan. Het veegt een aantal hardnekkige mythes over het gebruik van morfine van tafel, bevat tips voor bestrijding van pijn en doodsangst, verklaart waarom dokters, ondanks de euthanasiewet, nog altijd aarzelen om bij euthanasie te helpen en legt uit hoe het levenseinde met spiritualiteit en psychologische ondersteuning kan verzacht worden. Het is een pleidooi tegen therapeutische hardnekkigheid bij ongeneeslijk zieke (7de geactualiseerde druk). (Franse versie: Euthanasie et soins palliatifs: le modèle belge Wim Distelmans i.s.m. Uitgeverij La Muette) Handboek voor palliatieve zorg Wim Distelmans i.s.m. Uitgeverij Houtekiet ( 15,00) Dit HANDBOEK VOOR PALLIATIEVE ZORG is de vertaling van het fameuze boek uitgegeven door de internationale vereniging van palliatieve zorg (IAHPC). Het beschrijft didactisch de essentiële kennis om deze zorg te kunnen verstrekken. Het boek is bedoeld voor zorgverleners zoals artsen, verpleegkundigen, psychologen, maatschappelijk werkers, maar bevat ook de noodzakelijke informatie voor alle mantelzorgers familie, vrienden, vrijwilligers, enzomeer. Kortom, een onmisbaar boek voor iedereen die bezorgd is om ongeneeslijk zieken. Het boek, van Derek Doyle en Roger Woodruff, is ingeleid en bewerkt door Wim Distelmans. 32 Vormingsbrochure

35

36 Netwerk voor alle partners in de palliatieve zorg binnen regio Brussel-Halle-Vilvoorde J. Vander Vekenstraat WEMMEL 02/ (algemeen) 02/ (vorming)