Bloem en vruchtvorming
|
|
- Renske Willemsen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 //9 Bloem en vruchtvorming Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: Leerstoel Plantenteelt in energiezuinige kassen & WUR Glastuinbouw Leerstoelgroep Tuinbouwketens Met medewerking van: S. Carvalho, A. Dieleman, A. Kromwijk, F. van Noort Wat komt er vanavond aan bod Verschillende planten, verschillende processen Afsplitsing van organen Aanleg bloemen (generatieve delen) Overgang groeipunt van vegetatief naar generatief (Vervolgens) continue vorming van vegetatieve en generatieve delen Abortie van bloem of vrucht Groeibijeenkomst Westland Energie Services 19 maart 9 Afsplitsingsnelheid van plantorganen Afsplitsingsnelheid van plantorganen Bepalende factoren Vooral temperatuur Licht Bladeren per dag Gemiddelde temperatuur ( C) Bron: Karlsson e.a., 199 Afsplitsingsnelheid organen Veel licht en hoge temperatuur: aanleg van meer bloemtakken Bij hogere temperatuur kleinere bloemen. Meer licht geeft wel grotere bloemen bij gerbera Aantal Aantal bloemen bloemtakken 8 6 laag (- C) 15 µmol m s 1 1. lux 6 µmol m s 1 gemiddeld hoog (+ C) hoog licht laag licht Bloemdiameter Bloemdiameter (cm) laag (- C) 15 µmol m s 1 1. lux 6 µmol m s 1 gemiddeld Temperatuur hoog (+ C) hoog licht laag licht Temperatuur 1
2 //9 Aanleg bloemen Overgang groeipunt van vegetatief naar generatief Sommige planten hebben in begin jeugdfase: ze zijn dan niet tot bloei te brengen Drie theorieën Bloeihormoon vanuit bladeren hormoon nooit gevonden Source/sink balans (meer assimilaten bij groeipunt) Belangrijk, maar verklaart niet alles Meerdere factoren Phalaenopsis: Lage temperatuur bevordert bloei 1 Belichtingsproef Phalaenopsis (meer licht meer assimilaten meer bloemen) % planten met meertakken 8 6 na 6 weken na weken Etmaaltemperatuur ( C) Lagere temperatuur tijdens koeling => meer meertakkers Vegetatieve opkweek bij: Vier daglengtes 1, 15, 18 en 1 uur Twee belichtingsniveaus: 59 en 8 mol/m /s bij R buiten < 1 W/m (= 9 en 69 lux) Daarna koeling om bloemen te vormen Bron. A. Kromwijk Bij grotere lichtsom meer bladeren en meer bloemtakken Bladaantal voor koeling µmol/m/s 59 µmol/m/s Belichtingsduur (uren) Percentage meertakkers 1% 9% 8% 7% 8 µmol/m/s 59 µmol/m/s 6% Belichtingsduur (uren)
3 //9 Toepassing bij Phalaenopsis Koele periode vorming van bloemtakken Meer licht meer assimilaten meer bloemtakken Daglengte het gaat om lengte van de nacht Lange dag planten: (Snellere) bloei bij lange dag Voorbeelden: petunia, viool, anjer Korte dag planten: (Snellere) bloei bij korte dag Voorbeelden: chrysant, kalanchoe, poinsettia, begonia, gerbera Bij gerbera 8% meer bloemen in zomer bij 11.5 uur (onderzoek DLV 6) Daglengte: Het gaat om de lengte van de nacht Bloei Licht Donker KD plant LD plant ja nee nee ja nee ja nee ja nee ja ja nee Bron: T. Blom. Canada Petunia: Lange dag plant eerder bloei bij lange dag en hogere temperatuur Chrysant: korte dag bepalend voor bloei, maar hogere temperatuur geeft teeltversnelling 1 Daylength Dagen tot bloei Chrysant cv. Snowdon 6 Set-point temperature Bron. S. Adams, UK Temperatuur ( C) Bron. S. Adams, UK
4 //9 lange dag plant eerder bloei bij verrood licht Ethyleen bij bromelia Gibberelline bij spatiphyllum Voorbloei (ongewenste vroegtijdige bloei). Bijvoorbeeld bij Spatiphyllum en Hortensia Bloei kost energie ten koste van gewasgroei Bloem verwijderen kost arbeid Minder opbrengst door minder hoofdbloemen Met name in voorjaar Rasafhankelijk Spatiphyllum Licht is zeer bepalend voor scheutvorming, bloei initiatie en bloei uitgroei. is zeer bepalend voor vegetatieve groei en bloei initiatie Gibberelline (GA) is standaard behandeling om planten in bloei te krijgen Proefopzet Uitvoer Opkweek praktijk en onderzoeksomstandigheden drie praktijkbedrijven en WUR Glastuinbouw Opkweektemperaturen Praktijkbedrijven (19 C), WUR ( C) Afkweek bij WUR Cultivars Figaro, Sweet Pablo Opgepot in week om bloei te laten vallen in de kritische periode voor voorbloei Na bloeibehandeling met GA (week 6) zijn de planten naar WUR vervoerd in week 8
5 //9 Hoge temperatuur voorkomt vroegtijdige overgang van vegetatief naar generatief voorbloei (%) Voorbloei - cumulatief (%) figaro figaro figaro figaro pablo pablo pablo pablo WUR 1 WUR 1 Perkgoed Aanname bij hortensia Bron. F. van Noort & H. Verberkt Meer organen als er meer assimilaten beschikbaar zijn: Aantal bloemen per plant (incl. bloemknoppen) bij snijchrysant Aantal Number bloemen of flowers per (plant -1 ) Plantdichtheid density (planten (plants mper - ) m ) Lange dag: weken 1 week weken Aantal bloemen sterk gecorreleerd met plantgrootte Proef met plantdichtheden en lengte van korte-dag periode (bloemgrootte was niet beinvloed) Aantal Number bloemen of flowers per (plant -1 ) y =.5x R = weeks 1 week weeks Plantgewicht fresh mass (g/plant) plants -1 ) Kalanchoë: meer licht bevordert bloemvorming Meer licht (met name in herfst en winter) Kortere teeltduur (reactietijd korter) Meer bloemschermen Zwaardere bloemschermen met meer bloemen 1 o C Vruchtabortie Minder abortie bij Lage assimilatenvraag Hoog assimilatenaanbod Lage assimilatenvraag Weinig vruchten, lage temperatuur Hoog assimilatenaanbod Veel fotosynthese (veel licht, CO, voldoende blad) Tevens meer abortie bij hogere temperatuur (nachttemperatuur, DIF?) mol.m ².s 1 :
6 //9 Vegetatieve groei en vruchtzetting nemen toe bij hoge verhouding aanbod/vraag assimilaten Effect van aanmaak op verdeling assimilaten in komkommer (lange termijn: 6 dagen) Aantal jonge vruchtjes aan plant 8-mrt 7-apr 7-mei 6-jun 6 Vegetatieve groei (g/d) Aantal vruchten Lichtniveau (%) Fractie naar de vruchten Vruchtzetting (tomaat) Slechte zetting Hoge temperatuur Weinig assimilaten Aantal vruchten aantal vruchten / C From: Bron: Sato Sato et al., et al., 6 6 /6 C Bron: Bertin et al., 1995 Tweede zetsel Lege oksels Eerste zetsel Onregelmatige vruchtzetting paprika [ [ [ Balans assimilaten aanbod/vraag Invloed van plantafstand op de rij op gemiddeld vruchtzettings percentage voor paprika geteeld van januari tot juli Afstand op de rij (m) Vruchtzetting (%) Conclusie: Meer assimilaten (meer licht, ruimere plantafstand, meer blad) geeft betere vruchtzetting CO verhoogt assimilatenaanmaak en daardoor meer vruchtzetting Aantal geoogste vruchten per plant ppm 58 ppm 8 ppm 15 5 Tijd (weken) Bron. A. Dieleman 6
7 //9 Oudere vruchten remmen vruchtzetting Een hoge assimilatenvraag van concurrerende vruchten remt vruchtzetting Hierbij gaat het om aantal oudere vruchten en vraag naar assimilaten per vrucht assimilatenvraag = sinksterkte potentiële groei is maat voor assimilatenvraag Vruchtaantal gezet Ass. Vraag (g / d) Dagnummer Vruchtabortie is negatief gerelateerd aan vegetatieve groei Behandelingen: bladsnoei en concurrerende vruchten aan verschillende posities Relatie abortie en vegetatieve groei bij behandelingen met bladsnoei waren er geen andere vruchten Abortie (%) 1 5% bladen 8 1% bladen Vegetatieve groei (g / d) Aantal geaborteerd 6 Vruchtsnoei Bladsnoei Vegetatieve groei (g / d) Rol van zaden (paprika). Bestuiving van bloem 1 is gevarieerd. Bloem kreeg gewoon natuurlijke bestuiving Rol van zaden (paprika). Bestuiving van bloem 1 is gevarieerd. Bloem kreeg gewoon natuurlijke bestuiving Weinig Zetting (%) van vrucht 1 % Weinig Zetting (%) van vrucht 1 % Zetting (%) van vrucht 69 Normaal 68% Normaal 68% 51 veel 71% veel 71% 8 7
8 //9 Roos: meer licht minder loze scheuten (minder bloemabortie) Lichtkleur: Rood en blauw geven minder bloemabortie Aantal bloemen Scheuten met bloem (%) Proef 1: Wit Oranje (geen blauw) Proef : Rood Verrood PAR licht (µmol (umol mm- ss-1) 1 ) Bron: F. Maas (klimaatkamerproef) Bron: F. Maas (klimaatkamerproeven) Lichtkleur Bloei bij potanthurium Bij Hibiscus: bij oude rassen veel knopval in na oogst fase Rood licht gaf minder knopval Bladeren verwijderen geen knopval Rood Donker Verrood Aantal dagen tot knopval Geen 1 Bloemvorming in de winterperiode probleem. Gedurende aantal maanden worden (rasafhankelijk) geen of nauwelijks bloemen gevormd. Globale inschatting : ca. 7. planten bij een middenprijs van,5 bijna.5 miljoen omzet. Bron: U. Van Meeteren Ontwikkeling Anthurium Champion april Blad 1 Bloem 1 Blad Onbelicht Belicht Dai & Paull, 199: groei van de bloem afhankelijk van groei blad. Na overgang naar generatieve groei ontstaat in oksel van elk blad een bloem. Lengte (cm) Dag verschijnen blbloem 8
9 //9 Proefopzet: Winterbloei potanthurium Vanaf juli rassen in 17 cm pot. Bonina, Champion, Orange Love Vanaf september aanvullend belicht als straling <15 W/m 1 mol/m /s (8 lux ), max. 1 uur per dag 1 mol/m /s, max. 1 uur per dag 5 mol/m /s ( lux ), max. 1 uur per dag Controle: zonder belichting Belichten geeft meer bloemen (minder overslag) Verschil met onbelicht rasafhankelijk over alle rassen 5 75% meer bloemen na belichten Berekende overslagpercentages per ras Behandeling Bonina Champion Orange Love Onbelicht uur Lux uur 8 Lux uur 8 Lux Bron: Garcia & van Telgen Belichten Conclusies Behandeling Onbelicht 1 uur Lux 1 uur 8 Lux 1 uur 8 Lux Lengte Bloem Breedte Lengte Door belichten langere en grotere bloemen Blad reageert minder op licht Drooggewicht % verandert nauwelijks Extra assimilaten volledig omgezet in extra biomassa Blad Breedte Grote verschillen tussen gewassen Overgang groeipunt van vegetatief naar generatief bepaald door meerdere factoren Meer assimilaten meer bloemen, minder abortie Meer licht, CO, lagere plantdichtheid, veelal lagere temperatuur bepalend bij aantal gewassen kan bij sommige soorten rol spelen Bron: Garcia & van Telgen Bedankt voor uw aandacht Wageningen UR 9
Licht, belichting & kwaliteit. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw KCB, 16 febr 2011
Licht, belichting & kwaliteit Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw KCB, 16 febr 2011 Licht en Belichting Waarom belichten wij? Jaarrond teelt Productieverhoging -> groeilicht Kwaliteitverbetering -> stuurlicht
Nadere informatieBelichting in de Glastuinbouw. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw energiek2020, 17 maart 2011
Belichting in de Glastuinbouw Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw energiek2020, 17 maart 2011 Eén integrale aanpak met 7 transitiepaden: Programma Kas als Energiebron Energie besparen Duurzame energiebronnen
Nadere informatieHet gewas centraal. Balans assimilatenaanmaak en gebruik (vraag) Wat komt er aan de orde? 11/14/2008. lichtonderschepping fotosynthese.
11/14/28 Het gewas centraal Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoelgroep Tuinbouwketens WUR Glastuinbouw Met medewerking van: Menno Bakker, Benno Burema, Anja Dieleman, Tom Dueck, Frank Maas,
Nadere informatieLED verlichting in kassen:
LED verlichting in kassen: met minder energie meer bloemen en groenten van betere kwaliteit Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie Glastuinbouw: Nederland is wereldleider. Teelt van groenten,
Nadere informatieCO 2, temperatuur en energiebesparing
2/14/29 CO 2, temperatuur en energiebesparing Wat komt er aan de orde? Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoelgroep Tuinbouwketens WUR Glastuinbouw Met medewerking van: Susana Carvalho, Anja
Nadere informatieEp Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoel Tuinbouwproductieketens WUR Glastuinbouw
Haal meer uit licht! Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoel Tuinbouwproductieketens WUR Glastuinbouw Met medewerking van: Anja Dieleman, Tom Dueck, Sander Hogewoning, Govert Trouwborst Bijeenkomst
Nadere informatieStuurlicht: wat kunnen we ermee 2. Licht Event 10 december 2014 Arca Kromwijk, Wageningen UR Glastuinbouw
Stuurlicht: wat kunnen we ermee 2 Licht Event 10 december 2014 Arca Kromwijk, Wageningen UR Glastuinbouw arca.kromwijk@wur.nl Stuurlicht Freesia Normaal assimilatielicht (SON-T 35 µmol/m 2 /s) met stuurlicht
Nadere informatieLuchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant?
Luchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant? Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoel Tuinbouwproductieketens Met medewerking van: Peter van Weel, Hendrik Jan van
Nadere informatieWarmer of kouder? Sturen met de temperatuur
17-12-7 Warmer of kouder? Sturen met de temperatuur Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen Universiteit, Tuinbouwproductieketens Wageningen UR Glastuinbouw Waarom dit verhaal? Temperatuur belangrijke klimaatfactor
Nadere informatieCO 2 : op zoek naar het optimum
1/31/27 CO 2 : op zoek naar het optimum Wat komt er aan de orde? Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoelgroep Tuinbouwproductieketens Met medewerking van: Anja Dieleman, Tom
Nadere informatie50% energiebesparing door betere lichtbenutting
50% energiebesparing door betere lichtbenutting Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie, Wageningen Universiteit. Leo.Marcelis@wur.nl Ambitie Doelstelling: 50% minder energie én Verbetering
Nadere informatieLED licht bij zonlicht. LED licht bij zonlicht. Lichtkleuren: effecten op planten. Lichtkleuren: effecten op planten IDC-LED.
LED licht bij zonlicht LED licht bij zonlicht Gewasbijeenkomst komkommer Bleiswijk, 28 maart 2019 Anja Dieleman, Kees Weerheim en Jan Janse Doel: komen tot goede basisspectra voor LED licht als aanvulling
Nadere informatieBelichten bij CAM-planten (Phalaenopsis als case-studie)
Lichtevent december Belichten bij CAM-planten (Phalaenopsis als case-studie) Dr. ir. Sander Hogewoning (Plant Lighting B.V.) december Dr. ir. Sander Hogewoning & Dr. ir. Govert Trouwborst Expertise o.a.:
Nadere informatieDe Meerwaarde van Diffuus Licht voor Gewas & Tuinder
De Meerwaarde van Diffuus Licht voor Gewas & Tuinder Zicht op Licht, 29 oktober 2013, Wageningen Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Inleiding Natuurlijk zonlicht is gratis! Gratis licht voor groei,
Nadere informatieWorkshop: Telen op plantbalans
Energiek Event Licht op besparing. 7 april 2016. Plant Dynamics, Sander Pot Workshop: Telen op plantbalans DE BASISPRINCIPES VAN HET NIEUWE TELEN ir. P.A.M. Geelen Ir. J.O. Voogt ing. P.A. van Weel Ook
Nadere informatieLicht: betekenis voor 1-jarige zomerbloeiers
Licht: betekenis voor 1-jarige zomerbloeiers Tom Dueck & Filip van Noort, WUR Glastuinbouw December 11, 2008 Inhoud Wat is licht? Licht en planten: groeilicht Licht en planten: stuurlicht LEDs: ervaringen,
Nadere informatieFotosynthese response op licht(kleur), CO 2 en T. Recente ontwikkelingen uit onderzoek.
Fotosynthese response op licht(kleur), CO 2 en T. Recente ontwikkelingen uit onderzoek. Plant Dynamics B.V. Sander Pot Thema bijeenkomst Energie Bromelia en Potanthurium 12 mei 215 Financiering onderzoek
Nadere informatieOptimaal CO 2 doseren. Recente ontwikkelingen uit onderzoek.
Optimaal CO 2 doseren Recente ontwikkelingen uit onderzoek. Plant Dynamics B.V. Sander Pot Workshop Energiek Event 26 maart 2015 Financiering onderzoek : Contactpersonen programma Kas als Energiebron :
Nadere informatieBelichting, CO 2 en rookgasschade
2/18/28 Belichting, CO 2 en rookgasschade Wat komt er aan de orde? Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoelgroep Tuinbouwproductieketens Met medewerking van: Anja Dieleman,
Nadere informatieEnergiebewust belichten: een hele kunst
Energiebewust belichten: een hele kunst Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw 10 november, 2009 Belichting in Nederland Tuinbouw onder glas 10 500 ha Glastuinbouw met kunstlicht - 2000 ha (19%) + 1% op
Nadere informatieInvloed van Stuurlicht op het gewas. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Maart 26, 2015
Invloed van Stuurlicht op het gewas Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Maart 26, 2015 Deze projecten zijn gefinancierd vanuit het programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van
Nadere informatieBesparen op Groeilicht
Besparen op Groeilicht Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Het Nieuwe Telen Optimaal, 13 juni 2013 N etto fotosynthese (µm ol m -2 s-1) Groeilicht: wat hebben wij geleerd? SON-T belichting Belichtingsintensiteit
Nadere informatieCO 2 bij paprika: wanneer kan ik het beste doseren? Anja Dieleman, Wageningen UR Glastuinbouw
CO 2 bij paprika: wanneer kan ik het beste doseren? Anja Dieleman, Wageningen UR Glastuinbouw Wat komt er aan de orde? Resultaten enquêtes Fotosynthese Relaties CO 2, licht en temperatuur Effecten CO 2
Nadere informatieGialte (E20B.0132) Teeltrichtlijnen. enzazaden.nl. Raseigenschappen
Teeltrichtlijnen Gialte (E20B.0132) Raseigenschappen Lichtgeel geblokte paprika Tm:0-3 resistent Niet gevoelig voor gedegenereerde planten Vrij open, maar relatief compact gewas Eenvoudige zetting Uniforme
Nadere informatieHet Nieuwe Telen bij tomaat. Marcel Raaphorst, Wageningen UR Glastuinbouw
Het Nieuwe Telen bij tomaat Marcel Raaphorst, Wageningen UR Glastuinbouw Onderwerpen Gevolgen HNT op temperatuur en gewas Plantbelasting Assimilatenbalans Generatief en vegetatief gewas Bladrandjes en
Nadere informatieEnergiezuinig telen 10/3/2008. Verloop commodity gasprijs afgelopen 6 jaar. Wat komt er aan de orde? Aanleiding. Energie is heel duur geworden!
Aanleiding Energiezuinig telen Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoelgroep Tuinbouwketens Met medewerking van: M. Bakker, S. Bakker, F. Buwalda, J. Campen, A. Dieleman, T.
Nadere informatie27/11/2015. Ontwerpen van nieuwe productiesystemen gebaseerd op LED belichting verlagen van de CO 2 voetafdruk. 1. Inleiding. 1.
Ontwerpen van nieuwe productiesystemen gebaseerd op LED belichting verlagen van de CO 2 voetafdruk Masterclass 22 oktober 2015 HAS Den Bosch BOGO project Klimaat en energie: nieuwe low input teeltsystem
Nadere informatieLicht Event. December Filip van Noort met dank aan o.a. Tom Dueck en Leo Marcelis
Licht Event December 2014 Filip van Noort met dank aan o.a. Tom Dueck en Leo Marcelis Wat meer grip op licht -> maar hoe nu verder? Conclusies en kennis uit Grip op licht? Geleerd dit jaar met andere gewassen?
Nadere informatieBelichten op assimilatenbalans bij siergewassen
Belichten op assimilatenbalans bij siergewassen Sander Hogewoning Plant Lighting B.V. Energiekevent 11 april 2019 Team: Dr. ir. Sander Hogewoning, Dr. ir. Govert Trouwborst, ir. Stefan van den Boogaart
Nadere informatieWat is stuurlicht? Wat kunnen we ermee?
Wat is stuurlicht? Wat kunnen we ermee? Govert Trouwborst, Plant Lighting B.V. govert@plantlighting.nl www.plantlighting.nl 10 december 2014 Dr. ir. Sander Hogewoning & Dr. ir. Govert Trouwborst Expertise
Nadere informatieOptimale benutting licht en CO 2 bij CAM-planten. Govert Trouwborst Plant Lighting B.V. Energiekevent 11 april 2019
Optimale benutting licht en CO bij CAM-planten Govert Trouwborst Plant Lighting B.V. Energiekevent april 9 Team: Dr. ir. Sander Hogewoning, Dr. ir. Govert Trouwborst, Stefan van den Boogaart & Andre Krause
Nadere informatieVan licht naar gewicht - België 17/01/2017
G e n e r a t i e f p a p r i k a s t e l e n o n d e r b e l i c h t i n g : e e n u i t d a g i n g Liesbet Van Herck 17 januari 2017 W a a r o m b e l i c h t i n g Belichting neemt toe in glastuinbouw
Nadere informatieLicht effecten en plant responsen
Licht effecten en plant responsen Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Lezing DLV, Wageningen, 29 juni 2009 Wat is licht? Canadese noorderlicht Inhoud Wat is licht? Het spectrum (in de tijd) Invloeden
Nadere informatie17/10/2013. Vermeerdering van boomkwekerijgewassen onder LED in een meerlagensysteem. Planten en licht. Invloed lichtkleuren (i.c.m.
Vermeerdering van boomkwekerijgewassen onder LED in een meerlagensysteem Planten en licht Technopool Sierteelt Destelbergen 10 oktober 2013 Pieter van Dalfsen en Leo Slingerland Groeilicht (PAR): fotosynthese
Nadere informatieGerbera: maximale isolatie & lichtonderschepping
Gerbera: maximale isolatie & lichtonderschepping Eindstand, BCO, 26-09-2017 Nieves García, Frank Kempkes, Arie de Gelder, Eugenie Dings Proef doel en looptijd Doel Het energie- en CO 2 gebruik bij gerbera
Nadere informatieLED als groeilicht; Wat weten we nu? Lisanne Helmus (Delphy IC) & Kees Weerheim (WUR Glastuinbouw). Energiek event 5 april 2018.
LED als groeilicht; Wat weten we nu? Lisanne Helmus (Delphy IC) & Kees Weerheim (WUR Glastuinbouw). Energiek event 5 april 2018. Belichting in de glastuinbouw Jaarrond gevraagde kwaliteit en kwantiteit
Nadere informatieOpbrengstverhoging snij amaryllis. Arca Kromwijk en Steven Driever, Wageningen UR Glastuinbouw Marc Grootscholten, Improvement Centre
Opbrengstverhoging snij amaryllis Arca Kromwijk en Steven Driever, Wageningen UR Glastuinbouw Marc Grootscholten, Improvement Centre Onderzoek opbrengstverhoging snij amaryllis Op verzoek amarylliscommissie
Nadere informatie1 Dagverlenging met LED-belichting bij chrysant in de teelt van moederplanten
Verslag Doormeting LED-belichting Auteur: Bert Schamp 1 Dagverlenging met LED-belichting bij chrysant in de teelt van moederplanten Samenvatting In deze proef werden de Focus LED daglengtelamp + verrood
Nadere informatieBloemknopsturing Snijhortensia. Uitgevoerd door: DLV Facet Teake Dijkstra Helma Verberkt. Wageningen, Februari 2006
Facet Bloemknopsturing Snijhortensia Uitgevoerd door: DLV Facet Teake Dijkstra Helma Verberkt Wageningen, Februari 2006 In samenwerking met de landelijke Hortensia commissie LTO Groeiservice Gefinancierd
Nadere informatieGrip op licht. Het Nieuwe Telen Potplanten: Meer energie besparing met meer natuurlijk licht en verbeterde monitoring
Grip op licht Het Nieuwe Telen Potplanten: Meer energie besparing met meer natuurlijk licht en verbeterde monitoring Filip v Noort, Wageningen UR Glas Financiering Kas als Energiebron van het PT en EZ
Nadere informatie28/05/2018. De plant belicht: Glastuinbouw: steeds meer licht. Licht heeft verschillende aspecten. (lux) Veel nieuwe mogelijkheden met LED
28/5/218 De plant belicht: Beïnvloeding van ontwikkeling, groei en weerbaarheid van planten door LED belichting Glastuinbouw: steeds meer licht SONt is nog de standard. Gegevens uit NL Prof dr ir Leo Marcelis
Nadere informatieGialte (E20B.0132) enzazaden.nl. Teeltrichtlijnen. Raseigenschappen
Gialte (E20B.0132) Teeltrichtlijnen Raseigenschappen Lichtgeel geblokte paprika Tm:0-3 resistent Niet gevoelig voor gedegenereerde planten Vrij open, maar relatief compact gewas Eenvoudige zetting Uniforme
Nadere informatieEffect temperatuur in winter bij vroegbloeiende Cymbidium maart 2007
3//7 Effect temperatuur in winter bij vroegbloeiende Cymbidium maart 7 Arca Kromwijk, Nico van Mourik, Peter Schrama Wageningen UR Glastuinbouw Gefinancierd door: Productschap Tuinbouw Eerder onderzoek
Nadere informatieStatus Groeimodel Gerbera
Status Groeimodel Gerbera 20 november 2013 Pieter de Visser, Frank van der Helm, Fokke Buwalda (Wageningen UR Glastuinbouw) i.s.m. Floriconsult, DLV Plant, telers, LTO Groeiservice Opbouw presentatie Aanleiding
Nadere informatiePraktijkonderzoek mobiele belichting bij paprika
Praktijkonderzoek mobiele belichting bij paprika Ruud Maaswinkel Marcel Raaphorst Leo van der Valk Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Glastuinbouw December 23 Projectnummer 4174621 23 Wageningen,
Nadere informatie19/01/2017. H o e h a a l j e m e e r u i t b e l i c h t e t o m a t e n? V a n t h e o r i e n a a r p r a k t i j k. Meer productie door:
H o e h a a l j e m e e r u i t b e l i c h t e t o m a t e n? Stefaan Fabri 17/01/2017 V a n t h e o r i e n a a r p r a k t i j k Meer productie door: Stengeldichtheid Verhogen lichtniveau Lichtverdeling
Nadere informatieLicht en planten (onder glas)
Licht en planten (onder glas) Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Masterclass workshop, 17 april 2008 Inhoud Licht en straling Stuurlicht LEDs Diffuus Licht Zonlichtspectrum Straling Golflengte Opmerking
Nadere informatie50% energiebesparing door LEDverlichting. Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie
50% energiebesparing door LEDverlichting Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie Glastuinbouw Tuinbouwsector Wereldleider Economisch belangrijk Er is een probleem 10% van nationale gasverbruik
Nadere informatieEnergie en CO 2 besparen bij CAM planten?
Workshop Energiek-event 7 april 6 Energie en CO besparen bij CAM planten? Sander Hogewoning Plant Lighting B.V. 7 april 6 Team: Dr. ir. Sander Hogewoning, Dr. ir. Govert Trouwborst, ing. Reinder van der
Nadere informatieOptimaal gebruik van CO 2
Optimaal gebruik van CO 2 Energiek2020 Event, 17 maart 2011 Anja Dieleman Wageningen UR Glastuinbouw Onderwerpen Trends CO 2 balans van de kas Effecten van CO 2 op groei Fysiologisch effect van CO 2 :
Nadere informatieMeer rendement uit licht & CO 2 : toelichting van onderzoek + resultaten
Samenwerken aan Vaardigheden Arenasessie Grip op Licht Meer rendement uit licht & CO 2 : toelichting van onderzoek + resultaten Sander Pot (Plant Dynamics BV) Onderzoek uitgevoerd samen met Sander Hogewoning
Nadere informatie1 Bloeisturing met LED-belichting in de teelt van ranonkel
Verslag Doormeting LED-belichting Auteur: Bert Schamp 1 Bloeisturing met LED-belichting in de teelt van ranonkel Samenvatting In deze proef werd een LED-groeilamp van de firma FocusLED getest in vergelijking
Nadere informatieGrip op licht. Meer energie besparing bij Het Nieuwe Telen Potplanten met meer natuurlijk licht en verbeterde monitoring. Arenasessie 1 okt 2013
Grip op licht Meer energie besparing bij Het Nieuwe Telen Potplanten met meer natuurlijk licht en verbeterde monitoring Arenasessie 1 okt 2013 Finaniering Kas als Energiebron van het PT en EZ Financiering
Nadere informatieTelen op basis van plantbalans bij koude teelten (voorbeeldgewas Freesia)
Telen op basis van plantbalans bij koude teelten (voorbeeldgewas Freesia) Presentatie ALV Freesia 25-01-2017 Sander Pot (Plant Dynamics) Ad Schapendonk (Photosyntax) Jan Snel (Adviesbureau JFH Snel) Hans
Nadere informatieINVLOED TOPPEN OPGROEI ENONTWIKKELING VAN POT- CHRYSANT EN KALANCHOE
Proefstation voor Bloemisterij en Glasgroente ISSN 185-015 Vestiging Aalsmeer Linnaeuslaan 2a, 11 JV Aalsmeer Tel. 0297-52525, fax 0297-52270 INVLOED TOPPEN OPGROEI ENONTWIKKELING VAN POT- CHRYSANT EN
Nadere informatieStuurlicht: Hoe werkt het en hoe reageren gewassen erop?
Stuurlicht: Hoe werkt het en hoe reageren gewassen erop? 1.Introductie: Licht en planten 2.Voorbeelden lichtkleur en plantsturing Sander Hogewoning Plant Lighting B.V. 09 December 2015 Team: dr. ir. Sander
Nadere informatieVERSLAG. Invloed van lichtintensiteit en daglengte op de productie van Gerbera. Uitgevoerd door: DLV Facet
VERSLAG Facet Invloed van lichtintensiteit en daglengte op de productie van Gerbera Uitgevoerd door: DLV Facet Wageningen, Oktober 2005 Gerben Wessels Helma Verberkt Proeftuin Zwaagdijk Hans Meester Gefinancierd
Nadere informatiemonitoringsproef: Verhoogde daglichtbenutting Alstroemeria door gebruik diffuuscoating?
monitoringsproef: Verhoogde daglichtbenutting Alstroemeria door gebruik diffuuscoating? Govert Trouwborst Sander Hogewoning Reinder van der Spek 9 maart 2017 Team: Dr. ir. Sander Hogewoning, Dr. ir. Govert
Nadere informatieLED-verlichting in de praktijk
LED-verlichting in de praktijk Liesbet Blindeman Destelbergen 8 juni 2011 Inhoud Wat is een LED en wat zijn de voordelen Toepassingen in de sierteelt Teelt van snijrozen Perkplanten Forcerie Azalea Kamerplanten
Nadere informatieBloeigedrag in courgette. Wat kunnen we doen om zoveel mogelijk vruchten te oogsten?
Bloeigedrag in courgette Wat kunnen we doen om zoveel mogelijk vruchten te oogsten? Bloeigedrag courgette Hoe kunnen we zoveel mogelijk vrouwelijke bloemen laten uitgroeien tot een oogstbare vrucht? Wat
Nadere informatieSturing vorm en bloei Stuurlicht (Fotomorfogenese) Vorm: Lichtkleur (SON-T, LEDs, folies) Bloei: Daglengte
Hendrik-Jan van Telgen 1 Groei Groeilicht (Fotosynthese) Lichtintensiteit Natuurlijk licht, assimilatielicht (SON-T, LEDs) Sturing vorm en bloei Stuurlicht (Fotomorfogenese) Vorm: Lichtkleur (SON-T, LEDs,
Nadere informatieVoorkomen van voortakken bij Phalaenopsis
Voorkomen van voortakken bij Phalaenopsis Invloed kastemperatuur op voortakken Phalaenopsis (Project 42 527) Arca Kromwijk Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Glastuinbouw maart 23 PPO GT125
Nadere informatieKennisuitwisseling belichte aardbeienteelt
Kennisuitwisseling belichte aardbeienteelt April 2007 Gefinancieerd door Productschap Tuinbouw Uitgevoerd door: Ing. Bart Vromans Bart.vromans@lucel.nl INHOUDSOPGAVE Samenvatting Inleiding Plan van aanpak
Nadere informatieEnergiezuinig telen in de glastuinbouw. Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen
Energiezuinig telen in de glastuinbouw Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen Toelichting project Overzicht Invloed van verschillend E-besparende maatregelen: Schermen Variëren met plantdatum Zomerstookstop
Nadere informatieBloemvorming en bevruchting
Bloemvorming en bevruchting Om de informatie in dit hoofdstuk te begrijpen, moet je de volgende onderwerpen kennen: fotosynthese, plantenhormonen, invloed van licht op de plant, source en sink. Bloei en
Nadere informatiePlanten en LED: een uitdagende toekomst
Planten en LED: een uitdagende toekomst Tuinbouw op weg naar 2030. 8 maart 2019, Arie de Gelder Historie Bron: Roadmap voor de transitie naar gewasbelichting met LEDs. De Ruijter, KEMA 2008 2 Opbouw presentatie
Nadere informatieStuurlicht: Hoe werkt het en hoe reageren gewassen erop?
Stuurlicht: Hoe werkt het en hoe reageren gewassen erop? 1.Introductie: Licht en planten 2.Voorbeelden lichtkleur en plantsturing Govert Trouwborst Plant Lighting B.V. 7 April 2016 Team: dr. ir. Sander
Nadere informatieINVLOED VAN DIF OP DE GROEI VAN KUIPPLANTEN
Proeftuin Zuid-Nederland INVLOED VAN DIF OP DE GROEI VAN KUIPPLANTEN een oriënterend onderzoek r 1 K P P no \ 5 Horst, december 1997 Ing. C.A. de Beer Rapport Z10 «< s m i Ç0 ^
Nadere informatieBelichting bij sla. Economische haalbaarheidsstudie. Marcel Raaphorst Jan Janse
Belichting bij sla Economische haalbaarheidsstudie Marcel Raaphorst Jan Janse Wageningen UR Glastuinbouw, Bleiswijk juni 2007 Projectnummer: 3242000149 2007 Wageningen, Wageningen UR Glastuinbouw Alle
Nadere informatie29/05/2013. Het Nieuwe Telen, algemene ontwikkelingen, praktische. In stappen naar Het Nieuwe Telen (Sheet uit breakfast briefing 2009)
Lichtreactie (heeft licht nodig) 29/05/2013 Het Nieuwe Telen, algemene ontwikkelingen, praktische toepassingen en CO 2 In stappen naar Het Nieuwe Telen (Sheet uit breakfast briefing 2009) Bijeenkomst INES
Nadere informatieIntern projectnummer: 3242084800 I PT nummer: 13645.26
Intern projectnummer: 3242084800 I PT nummer: 13645.26 Inzicht in het optreden van bolblad bij chrysant Wim van Ieperen 1), Ruud Maaswinkel 2), René Corsten 3), Theo Roelofs 3), Aike Post 4) 1) Wageningen
Nadere informatieDe basis van de doordrager nader beschreven
De basis van de doordrager nader beschreven Relatie tussen plantarchitectuur en fysiologie (review) Remco van Endschot Delphy Aardbeiendag 2017 Inhoud Inleiding Doordragers Bloemaanleg Rankaanleg Nachtonderbreking
Nadere informatieBEDRIJFSBEZOEK: LED-TOPBELICHTING IN DE PRAKTIJK
HET KENNISPLATFORM PLANTENFYSIOLOGIE ORGANISEERT BEDRIJFSBEZOEK: LED-TOPBELICHTING IN DE PRAKTIJK Raes Bloemzaden 31 januari 2017 Destelbergen Bijbelichten in de winter Korte daglengte Lage lichtintensiteit
Nadere informatieLicht in de chrysant Kortedagplant Kortedag (KD) Langedag (LD) Teelt
Licht in de chrysant De chrysant vormt van nature een aantal spruiten vanuit het ondergrondse deel van de (uitbloeiende) stengel. In het voorjaar groeien deze uit tot opgaande, enigszins verhoute stengels,
Nadere informatieExperimentele begassingen met etheen en NOx, en paprika. Tom Dueck, Chris van Dijk, Ton van der Zalm & Esther Meinen Wageningen UR Glastuinbouw
Experimentele begassingen met etheen en NOx, en paprika Tom Dueck, Chris van Dijk, Ton van der Zalm & Esther Meinen Wageningen UR Glastuinbouw Begassingsonderzoek in Wageningen Mogelijkheden voor begassingsonderzoek:
Nadere informatieBloei & Stuurlicht bij Phalaenopsis. Bloei-inductie door stuurlicht spaart energie. Rapport GTB-1343
Bloei & Stuurlicht bij Phalaenopsis Bloei-inductie door stuurlicht spaart energie Tom Dueck, Esther Meinen, Sander Hogewoning, Govert Trouwborst en Sander Pot 1. Wageningen UR Glastuinbouw, 2. Plant Lightings
Nadere informatieKnoponderzoek Lisianthus
Knoponderzoek Lisianthus Knoponderzoek ten behoeve van de sturing van de oogst van Lisianthus Caroline Labrie, Monica Kersten en Gerrit Heij Wageningen UR Glastuinbouw Januari 2008 2008 Wageningen, Wageningen
Nadere informatieDubai. Krachtige prestaties, meer zekerheid. - Krachtig ras, ook voor getopte planten - Hoge potentiële opbrengst - Goede vruchtkwaliteit
Dubai Krachtige prestaties, meer zekerheid - Krachtig ras, ook voor getopte planten - Hoge potentiële opbrengst - Goede vruchtkwaliteit www.deruiterseeds.nl Dubai Krachtpatser in opbrengst Dubai is een
Nadere informatieERVARINGEN MET HET NIEUWE TELEN
ERVARINGEN MET HET NIEUWE TELEN Lezing door Barend Löbker VORTUS bv Programma: Klimaat Praktijkervaringen nieuwe telen Vragen/discussie Introductie Vortus BV: 2007 25 jaar geleden door Simon Voogt opgericht
Nadere informatie1 Het einde van de teelt... en nu oogsten! Processen rondom de oogst Oogsttijdstip in de open teelten 12 1.
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Het einde van de teelt... en nu oogsten! 9 1.1 Processen rondom de oogst 9 1.2 Oogsttijdstip in de open teelten 12 1.3 Afsluiting 22 2 Met de hand of met de machine? 23
Nadere informatieZuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie?
Zuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie? Sander Pot (Plant Dynamics BV) i.s.m. Govert Trouwborst (Plant Lighting BV) Sander Hogewoning (Plant Lighting BV) Stefan Persoon (Inno Agro BV)
Nadere informatieHybride belichting Chrysant
DLV Plant Postbus 7001 6700 CA Wageningen Agro Business Park 65 6708 PV Wageningen T 0317 49 15 78 Gefinancierd door Productschap Tuinbouw en Ministerie van Economische Zaken in het kader van het programma
Nadere informatieMogelijkheden van belichting door teeltsturing in jaarrondteelten paprika
Mogelijkheden van belichting door teeltsturing in jaarrondteelten paprika R. Maaswinkel B. Berkhout M. Raaphorst Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Sector Glastuinbouw December 2003 Projectnummer 41704606
Nadere informatieEffect pottemperatuur op vroegtijdige lipverkleuring bij Cymbidium
Effect pottemperatuur op vroegtijdige lipverkleuring bij Cymbidium Arca Kromwijk en Peter Schrama Rapport 332 2010 Wageningen, Wageningen UR Glastuinbouw Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave
Nadere informatieToepassing van belichting in de tuinbouw
Toepassing van belichting in de tuinbouw Liesbet Blindeman Destelbergen 18 januari 2012 Inhoud Wat is licht? Hoe kunnen we licht meten? Omrekeningsfactoren Toepassingen kunstlicht in de praktijk Licht:
Nadere informatieyvtsd^s.usdid f-lt Pt 05" H V- BIBLIOTHEEK PROEFSTATION VOOR TUINBOUVV ONDER GLAS TE NAALDWIJK hm/pap/wvrandijv
cv Bibliotheek Proefstation Naaldwijk Pt 05" H V- BIBLIOTHEEK PROEFSTATION VOOR TUINBOUVV ONDER GLAS TE NAALDWIJK hm/pap/wvrandijv yvtsd^s.usdid f-lt PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS TE NAALDWIJK
Nadere informatieAssimilaten uit een komkommerblad: waar gaan ze heen?
Omslag_Nota422.qxp 07 01 1971 03:22 Page 1 Assimilaten uit een komkommerblad: waar gaan ze heen? Anja Dieleman, Johan Steenhuizen & Bert Meurs Nota 422 Assimilaten uit een komkommerblad: waar gaan ze
Nadere informatiePhalaenopsis: Slimmer belichten en CO 2 doseren?
Phalaenopsis: Slimmer belichten en CO 2 doseren? Sander Hogewoning Plant Lighting B.V. Energiek Event 9 maart 217 Team: dr. ir. Sander Hogewoning, dr. ir. Govert Trouwborst & ing. Reinder van der Spek
Nadere informatiePROJECTVERSLAG. Teeltsturing Spathiphyllum. Uitgevoerd door: DLV Facet en PPO Glastuinbouw. Wageningen, oktober 2004
PROJECTVERSLAG Facet Teeltsturing Spathiphyllum Uitgevoerd door: DLV Facet en PPO Glastuinbouw Wageningen, oktober 24 In samenwerking met de landelijke Spathiphyllum commissie van LTO Groeiservice Gefinancierd
Nadere informatieBIOSTIMULANT. Het begint bij de wortel
BIOSTIMULANT Het begint bij de wortel - Stimuleert de wortelgroei en -activiteit Verhoogt stresstolerantie onder ongunstige groeiomstandigheden Vergroot wortellengte en biomassa Verbetert opname van water
Nadere informatieLichtEvent 10 december Workshop Lichtbenutting. Monitoren hoe het licht wordt benut voor de fotosynthese: hoe realiseer ik het optimale?
LichtEvent 10 december 2014 Workshop Lichtbenutting. Monitoren hoe het licht wordt benut voor de fotosynthese: hoe realiseer ik het optimale? Plant Dynamics Sander Pot Fotosynthese hangt af van: Licht
Nadere informatieInvloed temperatuur in winter bij vroegbloeiende Cymbidium
Invloed temperatuur in winter bij vroegbloeiende Cymbidium Arca Kromwijk, Nico van Mourik en Peter Schrama Wageningen UR Glastuinbouw, Wageningen December 7 Projectnummer: 17 1791 7 Wageningen, Wageningen
Nadere informatieLichtspectrum bij stuur- en groeilicht in Freesia
Lichtspectrum bij stuur- en groeilicht in Freesia Indicatief praktijkonderzoek naar de effecten van stuurlicht met LED lampen en groeilicht met plasmalampen Frank van der Helm 1, Tom Dueck 1, Hans Pronk
Nadere informatie1 Belichting tijdens beworteling van Buxus
1 Belichting tijdens beworteling van Buxus 1.1 Doel van de proef Er wordt een snellere beworteling van Buxus beoogd door extra licht in de donkere wintermaanden toe te dienen. 1.2 Administratieve gegevens
Nadere informatieZomerkwaliteit van Lisianthus
Zomerkwaliteit van Lisianthus De invloed van temperatuur, lichtsom, RV en daglengte tijdens de opkweek op de kwaliteit van lisianthus in de zomer. Frank van der Helm, Piet Steenbergen, Herman van der Wekken
Nadere informatieNear Infrared Radiation (NIR) reflectie:
Near Infrared Radiation (NIR) reflectie: Effect op kasklimaat en productie van rozen Frank Kempkes Wageningen UR Glastuinbouw Met dank aan Cecilia Stanghellini en Silke Hemming Eigenschappen van een kasdek
Nadere informatieFotosynthese en stekkwaliteit
Fotosynthese en stekkwaliteit Een praktijkproef aan potroos bij Nolina Mary Warmenhoven, Hendrik Jan van Telgen en Jan Snel Wageningen UR Glastuinbouw Vraagstelling Nu: ongewenste variatie in stekkwaliteit
Nadere informatieBELICHTING EN ENERGIE 18/01/ januari 2017 Herman Marien. Wat krijgen we van de natuur?
18/1/217 BELICHTING EN ENERGIE 17 januari 217 Herman Marien Though it is pleasant weaving nets, it is wiser to make cages. (Thomas More 1478 1535) BELICHTING EN ENERGIE Wat krijgen we van de natuur? Hoeveel
Nadere informatieVermeerdering van boomkwekerijgewassen onder LED in een meerlagensysteem. Themabijeenkomst LED in de boomkwekerij
Vermeerdering van boomkwekerijgewassen onder LED in een meerlagensysteem Themabijeenkomst LED in de boomkwekerij Kennis & Innovatie Impuls regio Boskoop 23 januari 2014 Pieter van Dalfsen en Johan van
Nadere informatieInvloed van zaadfractionering op de uniformiteit van bloeitijdstip en kwaliteit van Lisianthus
Invloed van zaadfractionering op de uniformiteit van bloeitijdstip en kwaliteit van Lisianthus Resultaten herfstteelt 2004 G. Heij en R. Elgersma Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Business Unit Glastuinbouw
Nadere informatie