Belichting, CO 2 en rookgasschade
|
|
- Francisca van Dijk
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 2/18/28 Belichting, CO 2 en rookgasschade Wat komt er aan de orde? Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoelgroep Tuinbouwproductieketens Met medewerking van: Anja Dieleman, Tom Dueck, Feije de Zwart, Ruud Maaswinkel CO 2 Trends Fysiologisch effect van CO 2 : fotosynthese Effecten van CO 2 op groei CO 2 balans van de kas Schadelijkheid van rookgassen Wanneer effect Welke concentratie in kas Belichting Waarom assimilatiebelichting Rol van licht plantkundig Verbeteren lichtbenutting Groeibijeenkomst Westland Energie Services Maasbree, 31 januari 28 Trends in CO 2 Effecten van CO 2 op de plant Op meeste bedrijven is CO 2 dosering standaard Verschillende bronnen: ketel, WKK, OCAP, vloeibaar Steeds hogere concentraties in met name zomerhalfjaar Semi gesloten kas: hogere productie vooral door hogere CO 2 concentratie Bewustwording schadelijkheid rookgassen Meer fotosynthese, waardoor meer groei (15 3%), productie, zetting, vertakking, minder abortie Meeste planten: CO 2 is alleen overdag van belang. Mogelijke uitzondering zijn CAM planten als Phalaenopsis Beetje sluiting huidmondjes (1%) In principe altijd meer groei door meer CO 2 (tot max 8 1ppm) Dikker blad (meer gewichtsgroei, gelijke oppervlakte) Wees alert op verontreiniging rookgassen Bruto gewasfotosynthese (mg CO2 m -2 s -1 ) CO 2 : tot circa 8 ppm duidelijke verbetering fotosynthese; vooral bij veel licht en hoge temperatuur 3 2,5 2 1,5 1, Globale straling buiten (W m -2 ) co2-25 co2-3 co2-35 co2-4 co2-6 co2-7 Vuistregel effect van CO 2 : Per 1 ppm toename CO 2 is % toename in groei te berekenen als 15 1 CO 2 CO 2 Van 35 naar 45 ppm: 12% extra groei Van 6 naar 7 ppm: 4% extra groei Van 1 naar 11 ppm: 1.5% extra groei Maar: van 35 naar 25 ppm kost 19% groei!! Fotosyntheseberekening bij 25 C Naar Nederhoff 1
2 2/18/28 Bij hoge CO 2 concentratie ligt optimum temperatuur hoger 3 1 ppm Blad fotosynthese (µmol CO2 m -2 s -1 ) ppm Temperatuur ( o C) CO 2 bij paprika: betere zetting hogere productie blad + stengel (g droge stof / plant) ppm 58 ppm 78 ppm Tijd (weken) Vruchten (g drogestof /plant) ppm 58 ppm 78 ppm Tijd (weken) Uit Dieleman et al. CO 2 gesloten kas 18 Berekening groeimodel (lijnen) en gemeten tomatenopbrengst CO2 concentratie (ppm) Open kas Gesloten kas Opbrenst tomaat (kg m -2 ) Gesloten Open Tijd na planten (weken) Dagnummer Meting en modelberekening: 16% hogere opbrengst door hoger CO2 Themato Themato Rasverschillen bij chrysant De CO 2 concentratie is een balans Tak drooggewicht (g) ppm 15ppm ras A ras B ras C Aantal bloemen ppm 15ppm ras A ras B ras C Ventilatieverlies CO 2 dosering CO 2 opname verademing Uit Maaswinkel e.a. 2
3 2/18/28 De CO 2 concentratie is een balans 4 kg/(m² jaar) 5 kg/(m² jaar) 1 kg/(m² jaar) 45 kg/(m² jaar) 5 kg/(m² jaar) Er zijn rekenprogramma s voor optimalisatie CO 2 CO 2 Optimizer Rookgassen bij gebruik van de WKK Doel: Zo efficiënt mogelijke inzet CO 2 bronnen Rekening houden met: klimaatomstandigheden binnen/ buiten de kas buffercapaciteit en gas /OCAP contracten weersverwachting Berekent continu extra kosten en extra opbrengsten van CO 2 dosering (rookgas, OCAP, vloeibaar) optimale instelling voor CO 2 regeling in klimaatcomputer Bij doseren van CO 2 ook rookgassen Rookgassen: vooral NOx en etheen Maar ook methaan, ethaan, benzeen, hexaan... Ontwikkeld door WUR Glastuinbouw en Hortimax Effectgrenswaarde: concentratie x duur = effect Effectgrenswaarden oud en nieuw 1 Expositieduur (uren) Gas NO NO2 NOx nieuw Conc (ppb) Acuut Duur uren uren 24 uur Conc (ppb) Chronisch jaar Duur maanden maanden 1.1 Etheen 5 uren 8 maanden Etheen concentratie (ppb) Etheen nieuw 11 8 uur 5 4 weken Uit Dueck et al. Uit Dueck et al. 3
4 2/18/28 Metingen aan rookgassen uit de WKK Metingen van rookgassen in de kas LNV energie programma Wat komt uit de WKK aan rookgassen? Wat ziet het gewas ervan? CO 2, NO x, etheen, methaan (broeikasgas) 5 bedrijven, met verschil in gewas, type WKK, vermogen WKK, type reiniger ventilatie verlies NOx en CO 2 dagverloop bij roos Concentratie Methaan 5 1 ppm Etheen 1 4 ppb 8 12 NOx geen bypass gas 1 4ppm X Wkinstallatie CO 2 -ventilator rookgasreiniger ketel gas rookgassen Concentratie Methaan 2 ppm Etheen 5 2 ppb NOx 5 4ppb CO 2 > NO x binnen > NO x buiten > NOx concentratie (ppb) CO2 Nox binnen Nox buiten Dag (uren) CO2 concentratie (ppm) Uit Dueck et al. 24 uursgemiddelde NOx en CO 2 (potplanten) CO 2 > NO x binnen > (schadedrempel: 4) NO x buiten > NOx concentratie (ppb) Sept 2 Sept 24 Sept 28 Okt 2 CO2 Nox binnen Okt 31 Nov 4 Nov 8 Nov 12 Nov 16 Nov 2 Nov 24 Nov 28 Dec 2 Okt 6 Nox buiten Uit Dueck et al. CO2 concentratie (ppm) Metingen gedurende 3 dagen Etheen (etheen in kas <5ppb) NOx CO 2 rookgas Rookgas kas kas CO2 aan/uit 4
5 2/18/28 NOx 24 uurs gemiddelde concentraties in de kas i.r.t. de effect grenswaarde (let op seizoen en ventilatie) Bedrijf 5: lagere CO 2 conc. (5ppm) [ppb] bedrijf [ppb] bedrijf [ppb] bedrijf [ppb] bedrijf [ppb] bedrijf 5 gemeten NO x effect grensw aarde maart mei juni sept okt Conclusies t.a.v. rookgassen Negatieve consequenties van rookgassen (met name NO x ) behoeven aandacht Regelmatig onderhoud WKK (maar ook ketel) essentieel! Bij WKK niet doseren zonder reiniger Meer problemen bij weinig ventilatie (denk aan gesloten kas) Doseer rookgas CO 2 niet te hoog (<8 1 ppm) Metingen op gewasniveau gewenst (in ontwikkeling) Voor onderzoeksrapport zie: Waarom groeilicht? Betere concurrentiepositie door jaarrondproductie of productievervroeging betere kwaliteit Hogere productie Meer stuurmogelijkheden van gewas Gelijkmatiger arbeidsfilm Verschil in gevoeligheid menselijk oog / plant bij gelijke foton stroom per golflengte PAR oog (lux) plant PAR ( mol m 2 s 1 ) Belichting tuinbouw: mol/s/m2 van belang, lux zegt niets! Licht natriumlampen is geel/oranje: zeer goed zichtbaar voor mens/dier Plant kan wel degelijk ook groen licht gebruiken De rol van licht plantkundig bezien Fotosynthese Daglengte effect (b.v. chrysant en kalanchoë zijn kortedag planten) Een kortere daglengte in de zomer geeft bij gerbera tot 28 procent meer bloemen (DLV, 26) Lichtkleur: plantontwikkeling Lichtkleur: Rood/verrood verhouding (met name eind dag) Lage rood/verrood (of belichten met verrood): Strekking, toename bladoppervlak, afname bladdikte Minder vertakking, remming knopuitloop Tomaat klimaatkamers betere ontwikkeling met verrood nabelichting Hoge rood/verrood Minder abortie bloemen en vruchten Betere vertakking 5
6 2/18/28 Afkappen natuurlijke dag (geen schemering) plant blijft korter Lichtkleur: Blauw licht Remming lengtegroei, kleiner, dikkere blad Stimuleert opengaan huidmondjes anthocyaanvorming 8 uur 8 uur daglengte Natuurlijke Daglengte + 1 uur verrood daglengte Bron: Dr. Theo Blom, Universiteit van Guelph, Ontaria, Canada Lichtkleur: experiment Fuchsia Kalanchoe Invloedblossfeldiana lichtniveau op productkwaliteit Meer licht (met name in herfst en winter) Kortere teeltduur (reactietijd korter) Meer bloemschermen Zwaardere bloemschermen met meer bloemen 21 o C wit oranje (oranje= wit zonder blauw) mol.m ².s 1 : Belichtingsproef tomaat in 26 Kernvragen: Optimale belichtingsduur: de laatste 3 uur belichting leveren onvoldoende meerproductie? Korter intensief belichten of langduriger met lage intensiteit belichten? Behandelingen (tot week 14) Nr Lichtduur Lichtintensiteit Lichtsom Licht aan (uur) mol/m 2 /s lux mol/m 2 /dag (uur) : 16: : 16: : 16: : 16: 6
7 2/18/28 Productie gerelateerd aan totale lichtsom (t/m wk 2) Cumulatieve vruchtproductie (kg FW m -2 ) X H H H L 2% 8% Cumulatieve straling in de kas (mol PAR m -2 ) X Conclusies belichtingsproef tomaat Hoogste productie bij 18 uur belichten met hoge lichtintensiteit Ca. 6 weken na effect 15 uur 162 mol m 2 s 1 hogere productie dan 18 uur 135 mol m 2 s 1 (zelfde lichtsom) Heeft LED de toekomst? Voordelen Lichtkleur Geen warmtestraling Plaats in gewas Onderzoek 28 Metingen in praktijk Onderzoek bij WUR /Eerste_ervaringen_met_LED verlichting_in_de_praktijk.htm Heeft LED de toekomst? Heeeeele grote föhn???? Foto: LEDs bij tomatenbedrijf v/d. Kaaij Vakblad voor de bloemisterij, januari 28 Plantkundige verbetering van belichtingsefficiëntie: Hoe? Timing: Houdt rekening met etmaalpatronen Fotosynthesecapaciteit na start belichting Betere timing van belichting Betere plaatsing van belichting Lichtkleur Betere lichtonderschepping door gewas Afstemming andere teeltfactoren Netto fotosynthese (µmol m-2 s-1) lampen aan : 1: 2: 3: tijdstip van de dag (uur:min) Eerste 3 minuten lagere fotosynthese niet direct alle lampen aan (metingen tomaat) 7
8 2/18/28 Timing: Houdt rekening met gewasstand en gewasfase Vruchtgroenten: niet vanaf planten volop belichten want dan gewas uit balans Gewassen met fluctuaties in source/sink (roos op snee, paprika): niet te veel licht als source/sink hoog is Plaatsing aandacht voor verticale licht en temperatuurverdeling aanpassing rijstructuur aanpassing armatuur tussenbelichting Tussenbelichting zou lichtbenuttingsefficiëntie kunnen verbeteren, want betere lichtverdeling in het gewas Plaatsing: Tussenbelichting Plaatsing: Tussenbelichting Finland 27 SON tussenlicht Noorwegen 25 TL tussenlicht Onderzoek op IJsland 1% licht van boven (1%) versus boven (55%) en tussenbelichting (45%) bij tomaat 18 uur per dag 6.5% productie toename gemeten Onderzoek bij komkommer in Finland: 6 8% productietoename Proef in Nederland: geen productieverhoging, wel betere kwaliteit door tussenbelichting bij komkommer Tussenbelichting met LEDs Afstemming teeltfactoren Belichting veelal hogere plantdichtheid optimaal Effect op fotosynthese groter bij hoge CO 2 concentratie en temperatuur Afstemming aanbod en vraag assimilaten Meer licht, meer assimilaten hogere temperatuur voor hogere assimilatenvraag Voorkom schaduwwerking door belichting. Begin optimalisatie bij natuurlijk licht 8
9 2/18/28 Conclusies CO 2 en rookgas Conclusies ten aanzien van licht CO 2 werkt vooral via fotosynthese Verdubbeling van CO 2 van 35 naar 7ppm: +3% productie CO 2 positief effect bij alle gewassen Gemiste kans dat niet iedereen CO 2 doseert CO 2 grootst effect op plant bij veel licht en hoge temperatuur Echter als ramen open zijn veel kg s CO 2 nodig om CO 2 concentratie te verhogen Open kas: meeste CO 2 verdwijnt naar buiten (1% in plant) Wees alert op verontreiniging rookgassen (niet te hoge conc. Rookgas CO2, onderhoud reiniger, alleen doseren als reiniger aan) Inzet assimilatiebelichting sterk toegenomen; zet verder door. Belichting vraagt om aangepast teeltsysteem Tussenbelichting kan productie verhogen LED veelbelovende toekomst, maar pas op voor fabeltjes Er zijn nog groot aantal deels niet goed bekende mogelijkheden tot verhoging lichtefficiëntie Spanningsveld tussen energieverkoop en tuinbouwproductie Bedankt voor uw aandacht Wageningen UR 9
CO 2 : op zoek naar het optimum
1/31/27 CO 2 : op zoek naar het optimum Wat komt er aan de orde? Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoelgroep Tuinbouwproductieketens Met medewerking van: Anja Dieleman, Tom
Nadere informatieEp Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoel Tuinbouwproductieketens WUR Glastuinbouw
Haal meer uit licht! Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoel Tuinbouwproductieketens WUR Glastuinbouw Met medewerking van: Anja Dieleman, Tom Dueck, Sander Hogewoning, Govert Trouwborst Bijeenkomst
Nadere informatieSchone rookgassen uit de WKK en schadedrempels. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw
Schone rookgassen uit de WKK en schadedrempels Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Rookgassen bij gebruik van de WKK Regelmatig klachten/berichten over gewasschade: bij zichtbare schade vaak storingen
Nadere informatieLED verlichting in kassen:
LED verlichting in kassen: met minder energie meer bloemen en groenten van betere kwaliteit Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie Glastuinbouw: Nederland is wereldleider. Teelt van groenten,
Nadere informatieOptimaal gebruik van CO 2
Optimaal gebruik van CO 2 Energiek2020 Event, 17 maart 2011 Anja Dieleman Wageningen UR Glastuinbouw Onderwerpen Trends CO 2 balans van de kas Effecten van CO 2 op groei Fysiologisch effect van CO 2 :
Nadere informatieEnergiebewust belichten: een hele kunst
Energiebewust belichten: een hele kunst Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw 10 november, 2009 Belichting in Nederland Tuinbouw onder glas 10 500 ha Glastuinbouw met kunstlicht - 2000 ha (19%) + 1% op
Nadere informatieCO 2, temperatuur en energiebesparing
2/14/29 CO 2, temperatuur en energiebesparing Wat komt er aan de orde? Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoelgroep Tuinbouwketens WUR Glastuinbouw Met medewerking van: Susana Carvalho, Anja
Nadere informatieCO 2 bij paprika: wanneer kan ik het beste doseren? Anja Dieleman, Wageningen UR Glastuinbouw
CO 2 bij paprika: wanneer kan ik het beste doseren? Anja Dieleman, Wageningen UR Glastuinbouw Wat komt er aan de orde? Resultaten enquêtes Fotosynthese Relaties CO 2, licht en temperatuur Effecten CO 2
Nadere informatieLicht, belichting & kwaliteit. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw KCB, 16 febr 2011
Licht, belichting & kwaliteit Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw KCB, 16 febr 2011 Licht en Belichting Waarom belichten wij? Jaarrond teelt Productieverhoging -> groeilicht Kwaliteitverbetering -> stuurlicht
Nadere informatieBelichting in de Glastuinbouw. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw energiek2020, 17 maart 2011
Belichting in de Glastuinbouw Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw energiek2020, 17 maart 2011 Eén integrale aanpak met 7 transitiepaden: Programma Kas als Energiebron Energie besparen Duurzame energiebronnen
Nadere informatieLicht en planten (onder glas)
Licht en planten (onder glas) Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Masterclass workshop, 17 april 2008 Inhoud Licht en straling Stuurlicht LEDs Diffuus Licht Zonlichtspectrum Straling Golflengte Opmerking
Nadere informatieExperimentele begassingen met etheen en NOx, en paprika. Tom Dueck, Chris van Dijk, Ton van der Zalm & Esther Meinen Wageningen UR Glastuinbouw
Experimentele begassingen met etheen en NOx, en paprika Tom Dueck, Chris van Dijk, Ton van der Zalm & Esther Meinen Wageningen UR Glastuinbouw Begassingsonderzoek in Wageningen Mogelijkheden voor begassingsonderzoek:
Nadere informatieBloem en vruchtvorming
//9 Bloem en vruchtvorming Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: Leerstoel Plantenteelt in energiezuinige kassen & WUR Glastuinbouw (Leo.Marcelis@wur.nl) Leerstoelgroep Tuinbouwketens (Ep.Heuvelink@wur.nl)
Nadere informatie28/05/2018. De plant belicht: Glastuinbouw: steeds meer licht. Licht heeft verschillende aspecten. (lux) Veel nieuwe mogelijkheden met LED
28/5/218 De plant belicht: Beïnvloeding van ontwikkeling, groei en weerbaarheid van planten door LED belichting Glastuinbouw: steeds meer licht SONt is nog de standard. Gegevens uit NL Prof dr ir Leo Marcelis
Nadere informatie50% energiebesparing door betere lichtbenutting
50% energiebesparing door betere lichtbenutting Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie, Wageningen Universiteit. Leo.Marcelis@wur.nl Ambitie Doelstelling: 50% minder energie én Verbetering
Nadere informatieLicht: betekenis voor 1-jarige zomerbloeiers
Licht: betekenis voor 1-jarige zomerbloeiers Tom Dueck & Filip van Noort, WUR Glastuinbouw December 11, 2008 Inhoud Wat is licht? Licht en planten: groeilicht Licht en planten: stuurlicht LEDs: ervaringen,
Nadere informatieLED als groeilicht; Wat weten we nu? Lisanne Helmus (Delphy IC) & Kees Weerheim (WUR Glastuinbouw). Energiek event 5 april 2018.
LED als groeilicht; Wat weten we nu? Lisanne Helmus (Delphy IC) & Kees Weerheim (WUR Glastuinbouw). Energiek event 5 april 2018. Belichting in de glastuinbouw Jaarrond gevraagde kwaliteit en kwantiteit
Nadere informatie27/11/2015. Ontwerpen van nieuwe productiesystemen gebaseerd op LED belichting verlagen van de CO 2 voetafdruk. 1. Inleiding. 1.
Ontwerpen van nieuwe productiesystemen gebaseerd op LED belichting verlagen van de CO 2 voetafdruk Masterclass 22 oktober 2015 HAS Den Bosch BOGO project Klimaat en energie: nieuwe low input teeltsystem
Nadere informatieLuchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant?
Luchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant? Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoel Tuinbouwproductieketens Met medewerking van: Peter van Weel, Hendrik Jan van
Nadere informatie50% energiebesparing door LEDverlichting. Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie
50% energiebesparing door LEDverlichting Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie Glastuinbouw Tuinbouwsector Wereldleider Economisch belangrijk Er is een probleem 10% van nationale gasverbruik
Nadere informatiePresentatie over kasluchtkwaliteit. Themabijeenkomst CO2 in Glasgroente ENVIRONMENTAL MONITORING SYSTEMS (EMS) B.V.
ENVIRONMENTAL MONITORING SYSTEMS (EMS) B.V. Presentatie over kasluchtkwaliteit Jan-Kees Boerman / Gertjan Bosman EMS B.V. Themabijeenkomst CO2 in Glasgroente 29-10-2014 Themabijeenkomst CO2 doseren in
Nadere informatieBesparen op Groeilicht
Besparen op Groeilicht Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Het Nieuwe Telen Optimaal, 13 juni 2013 N etto fotosynthese (µm ol m -2 s-1) Groeilicht: wat hebben wij geleerd? SON-T belichting Belichtingsintensiteit
Nadere informatieLED licht bij zonlicht. LED licht bij zonlicht. Lichtkleuren: effecten op planten. Lichtkleuren: effecten op planten IDC-LED.
LED licht bij zonlicht LED licht bij zonlicht Gewasbijeenkomst komkommer Bleiswijk, 28 maart 2019 Anja Dieleman, Kees Weerheim en Jan Janse Doel: komen tot goede basisspectra voor LED licht als aanvulling
Nadere informatieDe Meerwaarde van Diffuus Licht voor Gewas & Tuinder
De Meerwaarde van Diffuus Licht voor Gewas & Tuinder Zicht op Licht, 29 oktober 2013, Wageningen Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Inleiding Natuurlijk zonlicht is gratis! Gratis licht voor groei,
Nadere informatieWat is stuurlicht? Wat kunnen we ermee?
Wat is stuurlicht? Wat kunnen we ermee? Govert Trouwborst, Plant Lighting B.V. govert@plantlighting.nl www.plantlighting.nl 10 december 2014 Dr. ir. Sander Hogewoning & Dr. ir. Govert Trouwborst Expertise
Nadere informatieOptimaliseren van de CO2 dosering in kassen
Optimaliseren van de CO2 dosering in kassen Feije de Zwart Onderzoeker kasklimaat en energie Arenasessie CO2, 8 september 2010 1 Het meeste van de CO2 toevoer verdwijnt door de ramen 150 kg/(ha uur) 380
Nadere informatieHet gewas centraal. Balans assimilatenaanmaak en gebruik (vraag) Wat komt er aan de orde? 11/14/2008. lichtonderschepping fotosynthese.
11/14/28 Het gewas centraal Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen UR: Leerstoelgroep Tuinbouwketens WUR Glastuinbouw Met medewerking van: Menno Bakker, Benno Burema, Anja Dieleman, Tom Dueck, Frank Maas,
Nadere informatieLicht effecten en plant responsen
Licht effecten en plant responsen Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Lezing DLV, Wageningen, 29 juni 2009 Wat is licht? Canadese noorderlicht Inhoud Wat is licht? Het spectrum (in de tijd) Invloeden
Nadere informatie27/11/2015. Gewasfotosynthese meten in een (belichte) tomatenteelt. Monitoren fotosynthese: wat is de status? Plantmonitoring.
Gewasfotosynthese meten in een (belichte) tomatenteelt Masterclass 1 oktober 2015 InHolland Delft BOGO project Klimaat en energie: nieuwe low input teeltsystem in de tuinbouw Anja Dieleman, Wageningen
Nadere informatie29/05/2013. Het Nieuwe Telen, algemene ontwikkelingen, praktische. In stappen naar Het Nieuwe Telen (Sheet uit breakfast briefing 2009)
Lichtreactie (heeft licht nodig) 29/05/2013 Het Nieuwe Telen, algemene ontwikkelingen, praktische toepassingen en CO 2 In stappen naar Het Nieuwe Telen (Sheet uit breakfast briefing 2009) Bijeenkomst INES
Nadere informatieLED licht bij zonlicht
LED licht bij zonlicht Resultaten Alstroemeria 7-3-2019, Anja Dieleman, Kees Weerheim, Nieves Garcia Inleiding Sterke toename areaal belichting en geïnstalleerd vermogen Onder SON-T: warmte overschot,
Nadere informatieToepassing van belichting in de tuinbouw
Toepassing van belichting in de tuinbouw Liesbet Blindeman Destelbergen 18 januari 2012 Inhoud Wat is licht? Hoe kunnen we licht meten? Omrekeningsfactoren Toepassingen kunstlicht in de praktijk Licht:
Nadere informatieOptimale benutting licht en CO 2 bij CAM-planten. Govert Trouwborst Plant Lighting B.V. Energiekevent 11 april 2019
Optimale benutting licht en CO bij CAM-planten Govert Trouwborst Plant Lighting B.V. Energiekevent april 9 Team: Dr. ir. Sander Hogewoning, Dr. ir. Govert Trouwborst, Stefan van den Boogaart & Andre Krause
Nadere informatieLichtEvent 10 december Workshop Lichtbenutting. Monitoren hoe het licht wordt benut voor de fotosynthese: hoe realiseer ik het optimale?
LichtEvent 10 december 2014 Workshop Lichtbenutting. Monitoren hoe het licht wordt benut voor de fotosynthese: hoe realiseer ik het optimale? Plant Dynamics Sander Pot Fotosynthese hangt af van: Licht
Nadere informatieLicht Event. December Filip van Noort met dank aan o.a. Tom Dueck en Leo Marcelis
Licht Event December 2014 Filip van Noort met dank aan o.a. Tom Dueck en Leo Marcelis Wat meer grip op licht -> maar hoe nu verder? Conclusies en kennis uit Grip op licht? Geleerd dit jaar met andere gewassen?
Nadere informatieMeer rendement uit licht & CO 2 : toelichting van onderzoek + resultaten
Samenwerken aan Vaardigheden Arenasessie Grip op Licht Meer rendement uit licht & CO 2 : toelichting van onderzoek + resultaten Sander Pot (Plant Dynamics BV) Onderzoek uitgevoerd samen met Sander Hogewoning
Nadere informatieBelichting bij sla. Economische haalbaarheidsstudie. Marcel Raaphorst Jan Janse
Belichting bij sla Economische haalbaarheidsstudie Marcel Raaphorst Jan Janse Wageningen UR Glastuinbouw, Bleiswijk juni 2007 Projectnummer: 3242000149 2007 Wageningen, Wageningen UR Glastuinbouw Alle
Nadere informatiemonitoringsproef: Verhoogde daglichtbenutting Alstroemeria door gebruik diffuuscoating?
monitoringsproef: Verhoogde daglichtbenutting Alstroemeria door gebruik diffuuscoating? Govert Trouwborst Sander Hogewoning Reinder van der Spek 9 maart 2017 Team: Dr. ir. Sander Hogewoning, Dr. ir. Govert
Nadere informatieBelichten bij CAM-planten (Phalaenopsis als case-studie)
Lichtevent december Belichten bij CAM-planten (Phalaenopsis als case-studie) Dr. ir. Sander Hogewoning (Plant Lighting B.V.) december Dr. ir. Sander Hogewoning & Dr. ir. Govert Trouwborst Expertise o.a.:
Nadere informatieGewasfotosynthese meten in een (belichte) tomatenteelt. Wageningen UR Glastuinbouw, Anja Dieleman Themabijeenkomst energie glasgroente 18 mei 2015
Gewasfotosynthese meten in een (belichte) tomatenteelt Wageningen UR Glastuinbouw, Anja Dieleman Themabijeenkomst energie glasgroente 18 mei 2015 Plantmonitoring Doet mijn gewas het goed onder deze klimaatomstandigheden?
Nadere informatieFotosynthese response op licht(kleur), CO 2 en T. Recente ontwikkelingen uit onderzoek.
Fotosynthese response op licht(kleur), CO 2 en T. Recente ontwikkelingen uit onderzoek. Plant Dynamics B.V. Sander Pot Thema bijeenkomst Energie Bromelia en Potanthurium 12 mei 215 Financiering onderzoek
Nadere informatieLED-belichting in aardbeien Aardbeiendag Erik Stappers Plant Specialist Horticulture 9 januari 2019
LED-belichting in aardbeien Aardbeiendag 2019 Erik Stappers Plant Specialist Horticulture 9 januari 2019 Agenda Intro Philips Horti LED Licht & rekenen met licht Efficient en effectief licht Resultaten
Nadere informatieGerbera: maximale isolatie & lichtonderschepping
Gerbera: maximale isolatie & lichtonderschepping Eindstand, BCO, 26-09-2017 Nieves García, Frank Kempkes, Arie de Gelder, Eugenie Dings Proef doel en looptijd Doel Het energie- en CO 2 gebruik bij gerbera
Nadere informatiePlanten en LED: een uitdagende toekomst
Planten en LED: een uitdagende toekomst Tuinbouw op weg naar 2030. 8 maart 2019, Arie de Gelder Historie Bron: Roadmap voor de transitie naar gewasbelichting met LEDs. De Ruijter, KEMA 2008 2 Opbouw presentatie
Nadere informatieZuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie?
Zuiniger met CO 2 bij gelijkblijvende of hogere productie? Sander Pot (Plant Dynamics BV) i.s.m. Govert Trouwborst (Plant Lighting BV) Sander Hogewoning (Plant Lighting BV) Stefan Persoon (Inno Agro BV)
Nadere informatieLED-verlichting in de praktijk
LED-verlichting in de praktijk Liesbet Blindeman Destelbergen 8 juni 2011 Inhoud Wat is een LED en wat zijn de voordelen Toepassingen in de sierteelt Teelt van snijrozen Perkplanten Forcerie Azalea Kamerplanten
Nadere informatieGrenzen voor Luchtkwaliteit
Grenzen voor Luchtkwaliteit Jolanda Heistek Projectmanager CropEye: KennisMakelaar, InnovatieRegisseur, NetwerkFacilitator T:06 13608752 Jolanda.heistek@cropeye.com Agenda Grenzen voor Luchtkwaliteit;
Nadere informatieCO2 doseren, meten en CO2 kwaliteit in de kas WWW.MACVIEW.INFO
ENVIRONMENTAL MONITORING SYSTEMS (EMS) B.V. CO2 doseren, meten en CO2 kwaliteit in de kas Theorie en praktijk J.K. Boerman EMS B.V. 7 maart 2014 CO2 doseren, meten en CO2 kwaliteit in de kas Introductie
Nadere informatieTeeltoptimalisatie: rol van licht en modellen. Tom Dueck Wageningen UR Glastuinbouw 24 november 2009
Teeltoptimalisatie: rol van licht en modellen Tom Dueck Wageningen UR Glastuinbouw 24 november 2009 Introductie Licht niveau s in verschillende seizoenen in de intensieve glastuinbouw zijn vaak limiterend
Nadere informatieBelichten op assimilatenbalans bij siergewassen
Belichten op assimilatenbalans bij siergewassen Sander Hogewoning Plant Lighting B.V. Energiekevent 11 april 2019 Team: Dr. ir. Sander Hogewoning, Dr. ir. Govert Trouwborst, ir. Stefan van den Boogaart
Nadere informatieStuurlicht: wat kunnen we ermee 2. Licht Event 10 december 2014 Arca Kromwijk, Wageningen UR Glastuinbouw
Stuurlicht: wat kunnen we ermee 2 Licht Event 10 december 2014 Arca Kromwijk, Wageningen UR Glastuinbouw arca.kromwijk@wur.nl Stuurlicht Freesia Normaal assimilatielicht (SON-T 35 µmol/m 2 /s) met stuurlicht
Nadere informatie7/12/2018 ECONOMISCHE VERANTWOORDING VAN BELICHTING IN DE GLASTUINBOUW. Herman Marien Thomas More Kenniscentrum Glastuinbouw
ECONOMISCHE VERANTWOORDING VAN BELICHTING IN DE GLASTUINBOUW Herman Marien Thomas More Kenniscentrum Glastuinbouw 2 ECONOMISCHE ANALYSE BELICHTING EN WAT MEENEMEN Zelfde taal spreken als het gaat over
Nadere informatieStatus Groeimodel Gerbera
Status Groeimodel Gerbera 20 november 2013 Pieter de Visser, Frank van der Helm, Fokke Buwalda (Wageningen UR Glastuinbouw) i.s.m. Floriconsult, DLV Plant, telers, LTO Groeiservice Opbouw presentatie Aanleiding
Nadere informatie17/10/2013. Vermeerdering van boomkwekerijgewassen onder LED in een meerlagensysteem. Planten en licht. Invloed lichtkleuren (i.c.m.
Vermeerdering van boomkwekerijgewassen onder LED in een meerlagensysteem Planten en licht Technopool Sierteelt Destelbergen 10 oktober 2013 Pieter van Dalfsen en Leo Slingerland Groeilicht (PAR): fotosynthese
Nadere informatieGrenzen voor Luchtkwaliteit
Grenzen voor Luchtkwaliteit Jolanda Heistek Projectmanager CropEye: KennisMakelaar, InnovatieRegisseur, NetwerkFacilitator T:06 13608752 Jolanda.heistek@cropeye.com Aanleiding Vragen van tuinbouwondernemers;
Nadere informatieLicht in en om de plant
Licht in en om de plant Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Lezing Anthura, 15 januari 2008 Wat is licht? Canadese noorderlicht Inhoud Licht: zonlicht, groeilicht, stuurlicht Licht meten Licht en planten:
Nadere informatieTelen op basis van plantbalans bij koude teelten (voorbeeldgewas Freesia)
Telen op basis van plantbalans bij koude teelten (voorbeeldgewas Freesia) Presentatie ALV Freesia 25-01-2017 Sander Pot (Plant Dynamics) Ad Schapendonk (Photosyntax) Jan Snel (Adviesbureau JFH Snel) Hans
Nadere informatieInvloed van Stuurlicht op het gewas. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Maart 26, 2015
Invloed van Stuurlicht op het gewas Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Maart 26, 2015 Deze projecten zijn gefinancierd vanuit het programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van
Nadere informatieCO2 doseren, meten en CO2 kwaliteit in de kas
ENVIRONMENTAL MONITORING SYSTEMS (EMS) B.V. CO2 doseren, meten en CO2 kwaliteit in de kas Theorie en praktijk J.K. Boerman EMS B.V. 3 juli 2014 CO2 doseren, meten en CO2 kwaliteit in de kas Introductie
Nadere informatieSturing vorm en bloei Stuurlicht (Fotomorfogenese) Vorm: Lichtkleur (SON-T, LEDs, folies) Bloei: Daglengte
Hendrik-Jan van Telgen 1 Groei Groeilicht (Fotosynthese) Lichtintensiteit Natuurlijk licht, assimilatielicht (SON-T, LEDs) Sturing vorm en bloei Stuurlicht (Fotomorfogenese) Vorm: Lichtkleur (SON-T, LEDs,
Nadere informatieEnergiezuinig telen 10/3/2008. Verloop commodity gasprijs afgelopen 6 jaar. Wat komt er aan de orde? Aanleiding. Energie is heel duur geworden!
Aanleiding Energiezuinig telen Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoelgroep Tuinbouwketens Met medewerking van: M. Bakker, S. Bakker, F. Buwalda, J. Campen, A. Dieleman, T.
Nadere informatieWorkshop: Telen op plantbalans
Energiek Event Licht op besparing. 7 april 2016. Plant Dynamics, Sander Pot Workshop: Telen op plantbalans DE BASISPRINCIPES VAN HET NIEUWE TELEN ir. P.A.M. Geelen Ir. J.O. Voogt ing. P.A. van Weel Ook
Nadere informatieIntrinsieke plantkwaliteit Anthurium
Intrinsieke plantkwaliteit Anthurium Ad Schapendonk Dr ir A.H.C.M. Schapendonk Plant Dynamics BV Gefinancierd door Productschap Tuinbouw Juli 2005 2005 Wageningen, Plant Dynamics BV Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieEnergie en CO 2 besparen bij CAM planten?
Workshop Energiek-event 7 april 6 Energie en CO besparen bij CAM planten? Sander Hogewoning Plant Lighting B.V. 7 april 6 Team: Dr. ir. Sander Hogewoning, Dr. ir. Govert Trouwborst, ing. Reinder van der
Nadere informatiePraktijkonderzoek mobiele belichting bij paprika
Praktijkonderzoek mobiele belichting bij paprika Ruud Maaswinkel Marcel Raaphorst Leo van der Valk Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Glastuinbouw December 23 Projectnummer 4174621 23 Wageningen,
Nadere informatieOptimaal CO 2 doseren. Recente ontwikkelingen uit onderzoek.
Optimaal CO 2 doseren Recente ontwikkelingen uit onderzoek. Plant Dynamics B.V. Sander Pot Workshop Energiek Event 26 maart 2015 Financiering onderzoek : Contactpersonen programma Kas als Energiebron :
Nadere informatieStuurlicht: Hoe werkt het en hoe reageren gewassen erop?
Stuurlicht: Hoe werkt het en hoe reageren gewassen erop? 1.Introductie: Licht en planten 2.Voorbeelden lichtkleur en plantsturing Sander Hogewoning Plant Lighting B.V. 09 December 2015 Team: dr. ir. Sander
Nadere informatieInnovatie Netwerk Energie Systemen glastuinbouw Oost Brabant (INES) Aardwarmte, WKK en CO 2 10 januari 2013, Peter Vermeulen
Innovatie Netwerk Energie Systemen glastuinbouw Oost Brabant (INES) Aardwarmte, WKK en CO 2 10 januari 2013, Peter Vermeulen Programma Kosten doublet Warmte aardwarmte berekening Warmtebalans aardwarmte
Nadere informatiePhalaenopsis: Slimmer belichten en CO 2 doseren?
Phalaenopsis: Slimmer belichten en CO 2 doseren? Sander Hogewoning Plant Lighting B.V. Energiek Event 9 maart 217 Team: dr. ir. Sander Hogewoning, dr. ir. Govert Trouwborst & ing. Reinder van der Spek
Nadere informatieNear Infrared Radiation (NIR) reflectie:
Near Infrared Radiation (NIR) reflectie: Effect op kasklimaat en productie van rozen Frank Kempkes Wageningen UR Glastuinbouw Met dank aan Cecilia Stanghellini en Silke Hemming Eigenschappen van een kasdek
Nadere informatieAls planten konden praten
3/28/28 Als planten konden praten Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw (Leo.Marcelis@wur.nl) Leerstoelgroep Tuinbouwketens (Ep.Heuvelink@wur.nl) Met medewerking van: J. Bontsema,
Nadere informatieWarmer of kouder? Sturen met de temperatuur
17-12-7 Warmer of kouder? Sturen met de temperatuur Ep Heuvelink & Leo Marcelis Wageningen Universiteit, Tuinbouwproductieketens Wageningen UR Glastuinbouw Waarom dit verhaal? Temperatuur belangrijke klimaatfactor
Nadere informatieRentabiliteit geconditioneerd telen
Rentabiliteit geconditioneerd telen 2 april 2008 Marcel Raaphorst (Wageningen UR Glastuinbouw) Marc Ruijs (LEI / Wageningen UR Glastuinbouw) Inhoud presentatie Achtergrond Systemen en technische uitvoeringen
Nadere informatieWorkshops LichtEvent 9 december Door: André Flinterman
Workshops LichtEvent 9 december 2015 Door: André Flinterman Optimalisatie huidige belichting Om de lichtoutput van de lampen te verhogen is onderhoud essentieel. Ook om problemen te voorkomen. Waar moet
Nadere informatiePraktijkproef Super FK in Paprika 2010 bij de start van de teelt.
Praktijkproef Super FK in Paprika 20 bij de start van de teelt. Inleiding: Het doseren van Super FK zorgt primair voor een actiever/vegetatiever gewas, een betere en vollere gewasstand, met een betere
Nadere informatieWorkshop: Efficiënter CO 2 doseren / weerstanden bij CO 2 opname
Energiek Event 9 maart 2017. Plant Dynamics, Sander Pot Workshop: Efficiënter CO 2 doseren / weerstanden bij CO 2 opname Primaire bouwstoffen: CO 2 & water Energiebron: licht Fotosynthese: CO 2 + water
Nadere informatieFotoperiodisch stuurlicht
Fotoperiodisch stuurlicht Verkenning van de mogelijkheden voor toepassing van fotoperiodisch stuurlicht om de groei te stimuleren Patricia de Boer & Leo Marcelis Wageningen UR Glastuinbouw, Bleiswijk September
Nadere informatieWorkshops LichtEvent 9 december 2015
Workshops LichtEvent 9 december 2015 Door: André Flinterman Optimalisatie huidige belichting Om de lichtoutput van de lampen te verhogen is onderhoud essentieel. Ook om problemen te voorkomen. Waar moet
Nadere informatieStuurlicht: Hoe werkt het en hoe reageren gewassen erop?
Stuurlicht: Hoe werkt het en hoe reageren gewassen erop? 1.Introductie: Licht en planten 2.Voorbeelden lichtkleur en plantsturing Govert Trouwborst Plant Lighting B.V. 7 April 2016 Team: dr. ir. Sander
Nadere informatieHybride belichting Chrysant
DLV Plant Postbus 7001 6700 CA Wageningen Agro Business Park 65 6708 PV Wageningen T 0317 49 15 78 Gefinancierd door Productschap Tuinbouw en Ministerie van Economische Zaken in het kader van het programma
Nadere informatieEfficiëntie van groeilicht gedurende het etmaal
Efficiëntie van groeilicht gedurende het etmaal Anja Dieleman, Esther Meinen, Mary Warmenhoven, Johan Steenhuizen, Dik Uenk, Svetlana Chizhmak & Pieter de Visser Nota 49 Efficiëntie van groeilicht gedurende
Nadere informatieVERSLAG. Invloed van lichtintensiteit en daglengte op de productie van Gerbera. Uitgevoerd door: DLV Facet
VERSLAG Facet Invloed van lichtintensiteit en daglengte op de productie van Gerbera Uitgevoerd door: DLV Facet Wageningen, Oktober 2005 Gerben Wessels Helma Verberkt Proeftuin Zwaagdijk Hans Meester Gefinancierd
Nadere informatieBijeenkomst CO 2 en Venlow Energy Kas. Venlow Energy kas 2 juli 2012 Frank Kempkes, Jan Janse
Bijeenkomst CO 2 en Venlow Energy Kas Venlow Energy kas 2 juli 2012 Frank Kempkes, Jan Janse Ons energiegebruik (warmte) Redenen om warmte in de kas te brengen 1. Setpoint verwarmen handhaven 2. Gewas
Nadere informatie19/01/2017. H o e h a a l j e m e e r u i t b e l i c h t e t o m a t e n? V a n t h e o r i e n a a r p r a k t i j k. Meer productie door:
H o e h a a l j e m e e r u i t b e l i c h t e t o m a t e n? Stefaan Fabri 17/01/2017 V a n t h e o r i e n a a r p r a k t i j k Meer productie door: Stengeldichtheid Verhogen lichtniveau Lichtverdeling
Nadere informatieTerugval in Productie na de Langste Dag
Terugval in Productie na de Langste Dag Is er een lagere productie per lichteenheid in het najaar ten opzichte van het voorjaar? Barbara Eveleens, Ep Heuvelink & Leo Marcelis Rapport 279 Terugval in Productie
Nadere informatieLichtspectrum bij stuur- en groeilicht in Freesia
Lichtspectrum bij stuur- en groeilicht in Freesia Indicatief praktijkonderzoek naar de effecten van stuurlicht met LED lampen en groeilicht met plasmalampen Frank van der Helm 1, Tom Dueck 1, Hans Pronk
Nadere informatieDe basisprincipes van de fotosynthese Hoe gaat een plant om met CO 2?
De basisprincipes van de fotosynthese Hoe gaat een plant om met CO 2? Govert Trouwborst (Plant Lighting BV) Masterclass CO 2 bij potplanten 12 mei 2016 Team: dr. ir. Sander Hogewoning, dr. ir. Govert Trouwborst
Nadere informatieCO2 opname bij Phalaenopsis
CO2 opname bij Phalaenopsis CO2CO opname bij Phalaenopsis CO opname bij Phalaenopsis 22 opname bij Phalaenopsis Th.A. Dueck & E. Meinen Th.A. Dueck Dueck && E. E. Meinen Meinen Th.A. Th.A. Dueck & E. Meinen
Nadere informatieVermeerdering van boomkwekerijgewassen onder LED in een meerlagensysteem. Themabijeenkomst LED in de boomkwekerij
Vermeerdering van boomkwekerijgewassen onder LED in een meerlagensysteem Themabijeenkomst LED in de boomkwekerij Kennis & Innovatie Impuls regio Boskoop 23 januari 2014 Pieter van Dalfsen en Johan van
Nadere informatieNieuwe simulatietool voor optimaal CO 2 -doseren Gebruik elke kilogram alsof het de laatste is!
Nieuwe simulatietool voor optimaal CO 2 -doseren Gebruik elke kilogram alsof het de laatste is! Op lichtrijke dagen moet in de kas zoveel mogelijk van het fotosynthesepotentieel geprofiteerd worden. De
Nadere informatieIs een mol een mol? Groei en ontwikkeling van chrysant geteeld onder SON T belichting en onder LED belichting
Is een mol een mol? Groei en ontwikkeling van chrysant geteeld onder SON T belichting en onder LED belichting Esther Meinen, Leo Marcelis, Johan Steenhuizen en Tom Dueck Wageningen UR Glastuinbouw, Wageningen
Nadere informatieIs een μmol een μmol?
Is een μmol een μmol? Groei en ontwikkeling van chrysant geteeld onder SON-T belichting en onder LED belichting Esther Meinen, Leo Marcelis, Johan Steenhuizen & Tom Dueck Wageningen UR Glastuinbouw, Wageningen
Nadere informatieBELICHTING EN ENERGIE 18/01/ januari 2017 Herman Marien. Wat krijgen we van de natuur?
18/1/217 BELICHTING EN ENERGIE 17 januari 217 Herman Marien Though it is pleasant weaving nets, it is wiser to make cages. (Thomas More 1478 1535) BELICHTING EN ENERGIE Wat krijgen we van de natuur? Hoeveel
Nadere informatieKENNISINVENTARISATIE. Peter Vogel HAS Den Bosch. Rijswijk, april In opdracht van: Landelijke Commissie Paprika LTO Groeiservice
KENNISINVENTARISATIE VOOR EEN OPTIMAAL TEELTCONCEPT VOOR PAPRIKA IN EEN GESLOTEN KAS Peter Vogel HAS Den Bosch Rijswijk, april 2005 In opdracht van: Landelijke Commissie Paprika LTO Groeiservice VOORWOORD
Nadere informatieAandacht voor bouw en techniek
Semigesloten kassen Aandacht voor bouw en techniek AVAG-projectgroep om knelpunten van de semigesloten kas op te lossen Wat zijn de knelpunten? Interview met telers met een semigesloten kas Waarom semigesloten
Nadere informatieLed belichting in de aardbeienteelt
Led belichting in de aardbeienteelt Door: Bart Vromans HortiNova cursus 13 & 14 februari 2008, Diepgang in de bodem Assimilatiebelichting in de aardbeienteelt Bedrijfsgegevens Familie Franken 20000 m2
Nadere informatieHet Nieuwe Telen. Basis HNT. Wat is de kern van HNT? en CO 2. Natuurkundige principes oa: Plantfysiologie Plantbalans. Vochtbalans Energie balans
Het Nieuwe Telen en CO 2 Wat is de kern van HNT? Door Hans Pronk, 12/05/2016 1 Basis HNT Natuurkundige principes oa: Vochtbalans Energie balans Plantfysiologie Plantbalans Assimilatenbalans Vochtbalans
Nadere informatieEnergiezuinig telen in de glastuinbouw. Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen
Energiezuinig telen in de glastuinbouw Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen Toelichting project Overzicht Invloed van verschillend E-besparende maatregelen: Schermen Variëren met plantdatum Zomerstookstop
Nadere informatie(Effecten NOx & Etheen op het gewas - Applicatie beschrijving V1.2.doc)
(Effecten NOx & Etheen op het gewas - Applicatie beschrijving V1.2.doc) OUR KNOWLEDGE Effect op het gewas, argumenten voor het gebruik van de Greenhouse GA en applicatievoorbeelden Leeswijzer In dit document
Nadere informatieEconomische haalbaarheid van supplementaire belichting in de gerberateelt
Economische haalbaarheid van supplementaire belichting in de gerberateelt Uitbreiding op het onderzoek met behulp van plantmonitor metingen en fotosynthese metingen Opdracht uitgevoerd voor: Productschap
Nadere informatie