Schone rookgassen uit de WKK en schadedrempels. Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw

Transcriptie

1 Schone rookgassen uit de WKK en schadedrempels Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw

2 Rookgassen bij gebruik van de WKK Regelmatig klachten/berichten over gewasschade: bij zichtbare schade vaak storingen Bij onzichtbare schade schuld gezocht bij WKK Bekend: Bij doseren van CO 2 ook rookgassen Rookgassen: vooral NOx en etheen Maar ook methaan, ethaan, benzeen, hexaan...

3 Rookgassen bij gebruik van de WKK Onbekend: Wat komt uit de WKK aan rookgassen? Wat ziet het gewas ervan? CO 2, NO x, etheen, methaan (broeikasgas) Zijn rookgassen nu schadelijk? Consequenties voor gesloten kas?

4 Onderzoek door Wageningen UR Metingen in de kas Begassingsexperimenten Effecten van NOx en etheen op paprika, aardbei, gewassen (generiek) Risico-evaluatie toepassing Groen Gas Literatuuronderzoek naar toxische effecten rookgassen Afleiding effectgrenswaarden voor NOx en etheen

5 Metingen in de kas

6 NOx concentratie (ppb) CO2 concentratie (ppm) Dagverloop NOx en CO 2 bij roos CO 2 -> 60 CO2 900 NO x binnen -> NO x buiten -> Nox binnen Nox buiten Dag (uren) Uit Van Dijk et al.

7 NOx concentratie (ppb) CO2 concentratie (ppm) Seizoensverloop NOx en CO 2 bij potplanten (24-uursgemid.) CO 2 -> CO2 800 NO x binnen -> schadedrempel: 40) NO x buiten -> Sept 20 Sept 24 Sept 28 Okt 2 Nox binnen Okt 31 Nov 4 Nov 8 Okt 6 Nov 12 Nov 16 Nov 20 Nox buiten Nov 24 Nov 28 Dec Uit Van Dijk et al.

8 ventilatie verlies Concentratie na reiniger: - Vermogen WKK - Onderhoud WKK - Effectiviteit reiniger CO - 2 ventilator rookgassen geen bypass X rookgasreiniger gas Concentratie in kas: -Volume van de kas gas ketel - Hoogte gewas - Opname door gewas - Ventilatie verlies Wkinstallatie Uit Dueck et al.

9 Metingen gedurende 3 dagen Etheen (etheen in kas <5ppb) rookgas rookgas kas NOx kas CO 2 CO 2 aan/uit

10 Gemeten waardes voor rookgassen WKK + reiniger Kas Geschat Gemeten Gemeten Etheen ppb ppb <5 ppb NOx ppm ppm ppb Methaan 5-10 ppm ppm 8-20 ppm

11 Wat noemen wij schadelijk voor het gewas? NOx Zichtbare schade wit, necrotisch vlekken Groei - reductie in biomassa, reproductie Fysiologisch stomataire geleidbaarheid, fotosynthese Biochemisch enzymactiviteit, chlorofyl gehalte Etheen Afsterven van bladweefsel Veroudering, abortie van bloem/vrucht Epinastie, chlorose, groei-reductie

12 Begassingsonderzoek aan paprika controle 15 ppb etheen

13 Drooggewicht (g) Effecten van etheen op paprika Blad V rucht St engel Plant Etheen concentratie (ppb) Uit van Dijk et al.

14 Etheenbegassing en aardbei Vervorming bloembodem en bloemblaadjes Overzicht blootstelling aan etheen Trosontwikkeling

15 Effectgrenswaarde Effectgrenswaarde Wordt bepaald door meest gevoelig gewassen EGW geldt voor alle gewassen Effectgrenswaarde afhankelijk van Klimaatcondities Gevoeligheid van het gewas Andere stressfactoren (ziekten, plagen)

16 Blootstellingsduur (uren) Effectgrenswaarde voor etheen (rood=aardbei) Etheen concentratie (ppb)

17 Blootstellingsduur (dagen) Effectgrenswaarde voor NOx NO 2 /NO concentratie (ppb)

18 Effectgrenswaarden oud en nieuw Gas Acuut Chronisch Conc (ppb) Duur Conc (ppb) Duur NO 1000 uren 250 maanden NO uren 132 maanden NOx nieuw uur 16 jaar Etheen 50 uren 8 maanden Etheen nieuw 11 8 uur 5 4 weken

19 NOx 24 uurs gemiddelde concentraties in de kas i.r.t. de effectgrenswaarde (let op seizoen en ventilatie) [ppb] bedrijf [ppb] bedrijf [ppb] bedrijf [ppb] bedrijf gemeten NO x effect grensw aarde maart mei juni sept 50 Bedrijf 5: lagere CO 2 conc. (500ppm) [ppb] bedrijf okt

20 Risico s gebruik van Groen gas (biogas) Bij gebruik van biogas (menging) Componenten die potentieel toxisch zijn: Waterstoffluoride (HF) Zwaveldioxide (SO2) Stikstofoxiden (NOx) Benzeen Uit van Dijk et al.

21 Gewasschade door WKK? Meeste bedrijven géén problemen Aantal bedrijven klachten door: Storingen WKK - incidenten Minder groei/productie mogelijk bij goed functioneren WKK (volgens oude normen)

22 Conclusies t.a.v. rookgassen Concentratie en controle van rookgassen in de kas (met name NO x ) behoeven aandacht Regelmatig onderhoud WKK (maar ook ketel) essentieel! Meer problemen bij weinig ventilatie (~ gesloten kas) Doseer rookgas CO 2 niet te hoog (< ppm) Metingen op gewasniveau gewenst (in ontwikkeling)

23 Rapporten zijn down te loaden: Zie onder -> rapporten en publicaties En dan -> rapporten CO 2 bij paprika: meerwaarde en beperkingen. WUR Nota 494, 2007 Emissies uit WKK installaties in de glastuinbouw. WUR Nota 505, 2008 Risico-evaluatie toepassing Groen Gas in de Nederlandse glastuinbouw. WUR Nota 582, 2009 Effecten van stikstofoxiden en etheen op paprika. WUR Nota 317, 2010 Effecten van etheen op aardbei. WUR Nota XX, 2010 (in druk).

24 Wageningen UR Glastuinbouw Innovaties vóór en mét de glastuinbouw Wageningen UR