VERSLAG BEVRAGING EINDGEBRUIKERSGROEP PERSONEN MET AUDITIEVE BEPERKING 12 MAART 2009
|
|
- Fien Meijer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 VERSLAG BEVRAGING EINDGEBRUIKERSGROEP PERSONEN MET AUDITIEVE BEPERKING 12 MAART 2009 Aanwezigen eindgebruikersgroep : Mussche Sabina, slechthorend Wim Van Parys, slechthorend en rolstoelgebruiker Myriam D Havé, slechthorend Nadine Clarisse, slechthorend Joris Van Gansbeke, slechtziende Aanwezigen partners van CO-project: Stefan Danschutter (WTCB) Karel Spitaels (TML) Annelies Verschatse (In-HAM) Bart Degryse (In-HAM) Aanwezigen experten: Dirk Delameillieure (Brandexpert bij Dominique Savio Instituut te Gits) Locatie: Revalidatiecentrum, Sint-Lievenspoortstraat 129, 9000 Gent (Contactpersoon: Myriam D Havé van de vzw AHOSA) Korte inleiding door de projectleider (Stefan Danschutter) Het doel van het Collectief Onderzoeksproject is een evaluatie te maken van toegankelijkheid en evacuatiemogelijkheden van een gebouw voor mensen met een beperking. Daarvoor deelt men een gebouw in, in diensten en routes. Aan de hand van een computermodel worden alle parameters in kaart gebracht. We breiden ons plan rond evacuatie en brandveiligheid uit naar diverse eindgebruikersgroepen, met name mensen die in een rolwagen zitten, slechtzienden, gehoorgestoorden en personen met een cognitieve beperking, kortom voor mensen met beperkingen in de breedste zin van het woord. De bevraging is daarbij noodzakelijk om na te gaan welke hulpmiddelen een meerwaarde kunnen zijn bij een evacuatie. Aan de hand van diverse scenario s ontleden we de problematiek. 1
2 Aard van de auditieve beperking bij de bevraagden + gebruikte hulpmiddelen: Getuigenis Mussche Sabina, slechthorend Mijn doofheid is ontdekt toen ik 10 jaar was. Had toen al 40 decibel verlies. Dit is geleidelijk aan verder gegaan. Men had jaren het vermoeden dat het kwam door de bof, maar doordat mijn gehoor bleef achteruit gaan kwam men er rond mijn 20 ste achter dat dit niet mogelijk kon zijn. Allerlei onderzoeken van gewone naar erfelijkheidsonderzoek konden geen uitsluitsel geven over de oorzaak. Mijn apparaten werden om de 5 jaar aangepast en nu nog steeds nodig. Tijdens mijn schoolopleidingen heb ik me veel op medestudenten moeten beroepen om cursussen over te nemen zodat ik toch alle mogelijke info had om mijn opleidingen te kunnen voltooien. Rond mijn 20 ste kwam er een licht- en flitssysteem in huis voor deurbel, telefoon wekker we hadden een grote tuin en daarvoor werd er een hoorn gebruikt om mijn aandacht te trekken als ik binnen moest komen (ma gebruikt hem nu trouwens nog steeds voor ons pa ) Voor een gsm moet ik me bij Nokia houden die zijn nog altijd best in geluid en zijn de enige die ik tot nu toe vond die kunnen bellen en trillen ter gelijke tijd. Heb nu een vrij dure maar kan daardoor toch terug bellen. Vorig jaar heb me voor op het werk ook een fm-systeem 1 aangevraagd omdat het moeilijk wordt om vergaderingen en opleidingen te volgen. Tel en beloproepsyteem op het werk bezitten een trilfunctie. Thuis kijk ik weinig tv, maar als dat al doe dan is het via teletekst of mijn fm-zender nu. Verder gebruik ik heel veel spraakafzien 2. Vrienden en familie weten dat als ook mijn collega s. En waar ik problemen ondervind meld ik meteen mijn doofheid. Getuigenis Wim Van Parys, slechthorend en rolstoelgebruiker Door een verkeersongeval (op 10 oktober 1991) heb ik een dwarslaesie opgelopen ter hoogte van de derde en vierde ruggenwervel (D3#D4) met als gevolg een volledige verlamming van de onderste ledematen vanaf de borstkas zodat rolstoel onontbeerlijk is. Tijdens de opname (4 maand intensive care en 10 maand revalidatiecentrum, beide op de site van het UZ GENT) werd een zoveelste antibioticakuur aangevangen voor hardnekkige "beestjes". De antibiotica behoorde tot de zogenaamde ototoxische antibiotica, dwz dat een van de bijwerkingen van dit spul slechthorendheid kon veroorzaken. De wet van Murphy indachtig had ik natuurlijk prijs: op een mooie lentemorgen ben ik wakker geworden met ergerlijke oorsuizingen en een gevoelige gehoorsdaling. Na onderzoeken werd een onomkeerbare gehoorschade vastgesteld van 78 db links en 87 db rechts. 1 FM-systemen bestaan uit een zender en een ontvanger. De ontvanger wordt aan de CI-processor gekoppeld. Indien gewenst kan de ontvanger ook aangekoppeld worden aan de meeste hoortoestellen. De zender bevat een microfoon die het geluid opvangt (van bv TV, GSM, de stem van de leerkracht) en draadloos doorstuurt naar de ontvanger. Op die manier komt het geluid heel zuiver aan in de processor. FM-systemen kunnen terugbetaald worden door het VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, het vroegere "Vlaams Fonds"). 2 Spraakafzien (vroeger vaak liplezen genoemd) is het aflezen van klanken van iemands mond gecombineerd met informatie uit non-verbale informatie zoals gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal. Spraakafzien wordt vaak door doven gebruikt om te kunnen begrijpen wat mensen zeggen die geen gebarentaal beheersen. Ook slechthorenden gebruiken vaak spraakafzien om de hoorbare informatie die ze missen aan te vullen. 2
3 Hulpmiddelen voor de slechthorendheid : hoorapparaten links en rechts (Oticon) en FM toestel (Microlink van Widex). De hoorapparaten zijn absoluut noodzakelijk en het FM toestel wordt vaak gebruikt op het werk (hoorzittingen, vergaderingen,...). Hulpmiddel voor de dwarslaesie 3 : rolstoel (en daarnaast tal van diverse zaken, hier niet relevant) Daarnaast heb ik een cursus spraakafzien gevolgd, gebruik ik steeds teletekst, en indien voorzien maak ik gebruik van ringleiding. Voor het werk heb ik éénmaal beroep gedaan op de diensten van een schrijftolk, voor een symposium, maar dat was niet voor herhaling vatbaar: de bevallige dame kon niet volgen bij het typen maar begrijpelijk want heel wat technische termen. Ik heb ook nog een trilpolshorloge gehad maar in een onbewaakt moment kwijtgespeeld en sedertdien zonder. Thuis heb ik een versterkte telefoon. Getuigenis Myriam D Havé, slechthorend Ik ben slechthorend geworden rond mijn dertigste (erfelijkheid). Moest na ongeveer 5 jaar hoorapparaten aanschaffen.mijn gehoor ging snel achteruit. In 2002 kreeg ik een CI 4 (cochleair implantaat). Verdere hulpmiddelen: trilhorloge, FM-systeem met persoonlijke ringleiding (vergaderingen, gesprekken in rumoerige omgeving, tv, mp3...), ringleiding 5, teletekst, gsm met bluetooth-verbinding naar FM, visuele informatie, internet, mail, spraakafzien, mijn hond (blaft als de bel gaat of de belletjes van droogkast, oven, keukenwekker..., verwittigt als er iets valt of er ongewone geluiden zijn in de buurt). Getuigenis Nadine Clarisse, slechthorend Slechthorend geworden vanaf 30 jaar. Oorzaak : otosclerose 6. Eerst rechteroor dat na 10 jaar volledig doof geworden is. Hulpmiddel CI sinds Daarna linkeroor, trager doof geworden: hulpmiddel nu hoorapparaat. Andere hulpmiddelen : spraakafzien, teletekst. 3 Een dwarslaesie is een onderbreking van het ruggenmerg en daarbij de zenuwbanen die lopen in het ruggenmerg, waardoor uitval van de zenuwen ontstaat die onder dat niveau (van het hoofd af gerekend) van het ruggenmerg ontspringen. Hierdoor ontstaat een verlamming van benen, bij hogere letsels ook van de armen of zelfs van de ademhalingsspieren. Een dwarslaesie is een zeer ernstig letsel dat over het algemeen niet meer kan genezen. Afhankelijk van op welke hoogte in het ruggenmerg het letsel zich voordoet, vallen er bepaalde lichaamsfuncties weg. 4 Een cochleair implantaat is een apparaat dat aan dove kinderen en volwassenen de mogelijkheid biedt weer te horen. Het cochleair implantaat neemt immers de functie van de zintuigcellen in een beschadigd binnenoor over, en stimuleert elektrisch de intact gebleven gehoorzenuw. Het implantaat bestaat uit een uitwendig gedeelte en een inwendig geïmplanteerd gedeelte. Tijdens een operatie wordt het inwendig deel geplaatst, het uitwendig deel wordt enkele weken na de operatie aangesloten. 5 Een ringleiding zorgt ervoor dat slechthorenden met een hoortoestel het geluid van televisie, radio of het geluid in bijvoorbeeld een concertzaal of kerk kunnen beluisteren. Het geluidssignaal wordt aangesloten op een versterker. Deze versterker zendt het geluidssignaal door een draad (de ring) die in lussen langs plint of plafond is aangelegd. Slechthorenden kunnen hun hoortoestel op de 'T'-stand zetten. Door middel van inductie ontvangt het hoortoestel het signaal uit de ringleiding. Elke individuele luisteraar met een hoortoestel kan draadloos gebruikmaken van deze ringleiding. 6 Otosclerose is een abnormale verbening in het middenoor, waardoor slechthorendheid en in extreme gevallen zelfs complete doofheid kan ontstaan. 3
4 BEVRAGING Scenario 1 : Je komt aan in een hotel, je meldt je aan bij de balie. Vraag1 : Breng je het personeel op de hoogte van de aard van je beperking? Neen, ik ga op vakantie om mij te ontspannen, niet om mijn problemen te vertellen. Indien ik alles begrijp eventueel door te liplezen, dan heb ik niet de behoefte om mijn beperking te melden. Indien ik hen niet goed begrijp zal ik er hen op wijzen. Auditieve handicap is nog steeds een onzichtbare handicap. Een ander persoon heeft de gewoonte steeds alle signalisatie ivm nooduitgangen en brandblussers te checken bij aankomst in een hotel of vreemde omgeving. Het horen van een evacuatiesignaal is ook heel moeilijk, iemand hoort een bepaald geluid maar herkend het niet als een alarmsignaal. Zo kan een alarmsignaal lijken alsof een gsm-signaal weerklinkt. Anderen horen geen hoge tonen en moeten voortgaan op wat er zich in de omgeving afspeelt. Vraag 2 : Zou het nuttig zijn mocht je op je hotelkamer op een bepaald televisiekanaal een overzicht krijgen over hoe een eventuele evacuatie verloopt? Dit wordt als een positief alternatief gezien. Op papier kan ook, maar televisie is nog aanschouwelijker. Vraag 3 : Stel je specifieke eisen als je op hotel gaat? Bijv. ik wens een kamer op het gelijkvloers. Merendeel stelt geen eisen ivm hun handicap. Die gedachte is bij de meeste bevraagden zelfs niet bij hen opgekomen. Scenario 2 : Je bevindt je overdag op je hotelkamer op de 4 e verdieping en er breekt brand uit. Vraag 1 : Welke hulpmiddelen zijn het meest geschikt om je op de hoogte te brengen van het brandalarm? Alarmmiddel 1 : Een sterk vibrerende pager die je op het lichaam draagt. 4
5 Extra informatie kan via het display worden meegegeven Iemand heeft weet van het bestaan van een hotelkoffer. De hotelkoffer heeft een speciale set voor gebruik in hotels, hierin zit een wekker, trilhorloge, lader en trilelement. In het hotel zijn zenders geplaatst, zodat wanneer er bijvoorbeeld brand uitbreekt men gewaarschuwd wordt. De persoon in kwestie heeft er geen directe ervaring mee, maar gebruikt wel reeds een polshorloge met trilsignaal als wekker en dit blijkt heel efficiënt te werken. Dergelijke koffer dient het hotel zelf aan te kopen, maar in België is er nog geen wettelijke verplichting daaromtrent dit in tegenstelling tot de wetgeving in Amerika, Canada en Groot Brittannië die verplicht op om de veiligheid te garanderen ivm brandveiligheid voor personen met beperkingen. De vibrerende pager aangegeven als eventueel hulpmiddel zou een gevoel van veiligheid creëren bij de ene, maar voor de persoon met een verlamming van de onderstaande ledematen heeft dit hulpmiddel weinig zin daar deze niet voelbaar is. De pager hoger dragen zou dan veel te stigmatiserend zijn. Nog iemand anders merkt op dat hij bereid zou zijn de pager te dragen binnen de hotelkamer, maar niet in de andere delen van het hotel. De meeste merken op dat een combinatie van trilfunctie en geluidssignaal nog efficiënter zijn. Wat met de pager als men zich bad of onder de douche bevindt? Of wanneer men zich in het zwembad of sauna van het hotel bevindt? Een pager dragen op een zwembroek of badpak lijkt niet zo praktisch of elegant. Een pager in de uitvoering van een polshorloge zou een oplossing kunnen bieden (waterdichte uitvoering voor in douche of in bad). Alarmmiddel 2 : Een richtinggevende toon/stem komende van luidsprekers, geeft je de evacuatieweg aan. Deze nieuwe technologie heeft de eigenschap dat het geluid ook door slechthorenden heel goed kan waargenomen worden. In de U.K. werd een technologie ontwikkelt die geluid een richting geeft. M.a.w. wanneer vanuit een luidspreker een bepaalde toon of stem weerklinkt, hoort men meteen vanwaar het geluid komt. Dit in tegenstelling tot een het weerklinken van een sirene die de eigenschap heeft niet te weten vanwaar het geluid komt. Het richtinggevende geluid 5
6 (Directional Sounder) maakt het mogelijk om een evacuatieweg uit te stippelen via de opstelling van luidsprekers. Je hoort een stem weerklinken die je bijv.zegt ga hier naar rechts, of neem hier de brandtrap., De mogelijk bestaat eveneens om een evacuatie te laten gebeuren door eenvoudigweg het een geluidssignaal te volgen. Uit onderzoek blijkt dat de evacuatietijd hierdoor met 70% wordt gereduceerd, zelfs wanneer de personen niet op de hoogte zijn van de werking van het systeem. (Zie bijkomende info op: (Zie bijlage 1 rapport van: Professor Deborah Withington van de University of Leeds en Mike Lunch onderzoeker bij Sound Alert Technology) (Zie bijlage 2: Frequently Asked Questions Exit Point) Het is wellicht wel nog niet voldoende uitgetest bij slechthorenden. Dit is nu het meest delicate bij slechthorenden, de richting van waaruit het geluid komt is heel moeilijk te bepalen, aldus de slechthorenden. Iemand maakt de opmerking dat bij personen met een cochleair implantaat het geluid aan de ene kant veel beter hoorbaar is dan aan de andere kant. Vandaar dat het zeker interessant zou zijn om het systeem met zowel stem als toon uit te testen op de efficiëntie ervan. Een mogelijk probleem zou kunnen zijn dat er door het omgevingslawaai of het geroep van andere hotelbewoners die aan het evacueren zijn, het voor de slechthorende moeilijk wordt om het aangegeven signaal te horen. Bovendien wordt opgemerkt dat iedere slechthorende andere frequenties in geluidsspectrum al dan niet kunnen waarnemen. De mensen met auditieve beperkingen zouden dit systeem eens willen uittesten alvorens te kunnen evalueren. Bij slechtzienden kunnen mensen op echolocalisatie getraind worden. Door te horen van waar het geluid komt weet men welke richting te moeten uitgaan: gaat het weg van mij, komt het naar mij, verplaatst het zich, is het een gedempt geluid op die manier kan de persoon zich een beeld vormen hoe hij zich dient te verplaatsen. Momenteel is 10% van de Vlaamse bevolking slechthorend is, maar dit cijfer is wellicht in realiteit hoger, vermits er jaarlijks bijkomen, voornamelijk jongeren met gehoorverlies (gehoorbeschadiging opgelopen door te luide muziek tijdens concert, discotheekbezoek of verkeerd mp3-speler gebruik). Een andere studie spreekt van 18%. Mensen die de gebarentaal gebruiken, zijn meestal de personen die doof geboren zijn. Daarvan zijn er op de hele grote groep slechthorenden. Scenario 3 : Het is nacht. Je bevindt je op de 4 e verdieping. Er breekt brandt uit. Vraag 1 : Welke hulpmiddelen zijn het meest geschikt om je op de hoogte te brengen van het brandalarm? Hulpmiddel 1 : Onder je hoofdkussen bevindt zich een sterk vibrerende pad. 6
7 vibrerende pad Bepaalde personen vrezen dat het hulpmiddel hen helemaal niet wakker zal maken. Anderen daarentegen hebben positieve ervaringen met een trilkussen of een vibrerend polshorloge. Nog iemand anders heeft reeds voldoende aan een lichtflits om wakker te worden zonder dat er daarbij een trilfunctie geactiveerd wordt. De bemerkingen hieromtrent zijn dus zeer persoonsgebonden. Hulpmiddel 2 : Naast je bed bevindt er zich een stroboscopisch licht, in combinatie met de vibrerende pad. stroboscopisch licht vibrerende pad Een combinatie van de vibrerende pad en het stroboscopisch licht lijkt een geschikt alternatief. Het licht boven de deuropening plaatsen geeft zelfs een meerwaarde omdat men op die manier ook aangeeft langs waar men naar buiten moet. Iemand maakt de bemerking dat er ook bij aangifte van je beperking bij het inchecken, er iemand van het personeel in geval van brand je zou kunnen komen verwittigen. Deze aanpak roept bij de meeste weerstand op daar deze vorm van hulp niet te betrouwen is. Iemand anders maakt de bemerking dat in bepaalde firma s er interventieplannen zijn opgesteld waarbij bepaalde personeelsleden bijv. de taak toegewezen krijgen om de vooraf afgesproken hulpbehoevende op te halen bij evacuatie. Dit zou ook kunnen toegepast worden in hotels. Bij evacuatie van een hotel zou het personeel die verantwoordelijk is voor de evacuatie, elke kamer moeten controleren. In grote hotels bestaan wellicht goed uitgewerkte evacuatieplannen, maar wat bij kleinere (familiale) hotels? Een andere bemerking die gemaakt wordt is het feit dat niet iedereen goed begrijpt wat slechthorend is. Men denkt vaak zodra men een hoorapparaat draagt alles opnieuw goed 7
8 hoorbaar is. Het menselijk gehoor kan selectief werken waardoor storende omgevingsgeluiden er worden uitgefilterd. Bij een gehoorapparaat valt de mogelijk tot selectie weg waardoor alle geluiden evenveel worden versterkt. Hulpmiddel 3 : Ergens in de kamer bevindt zich centraal in de hotelkamer een stroboscopisch licht. De mensen met auditieve beperkingen die reeds enige ervaring hebben met stroboscopisch licht, hetzij van een wekker, hetzij van een babyfoon, hebben daarbij zeer positieve ervaringen. Iemand maakt de bemerking, dat indien een stroboscopisch licht boven een deuropening zou hangen het vaak een te fel licht zou zijn om die richting uit te lopen, hetgeen bij visueel gehandicapten dan weer eerder een must is. Hulpmiddel 4 : Een akoestisch signaal weerklinkt in de kamer. Voor sommigen lijkt dit een goed alternatief, anderen daarentegen hebben er niet veel vertrouwen in. Er wordt een test gedaan met een geluidsgenerator. Trillingen worden goed waargenomen bij lage tonen, maar het horen van die lage of hoge tonen is niet voor iedereen even duidelijk. Men zou in feite een signaal oplopend en aflopend moeten hebben. Zodat ge niet één frequentie hebt maar meerdere die oplopend of aflopend zijn. Vergelijkbaar met signalen op een perron om een treinaankondiging te doen. Het akoestisch signaal moet dus een variabel signaal zijn. Scenario 4 : Je verlaat je hotelkamer en wil zo snel mogelijk de nooduitgang vinden Vraag 1 : Wat is belangrijk bij het vinden van de nooduitgang? Duidelijk aangebrachte pictogrammen en een evacuatieplan. De pictogrammen moeten op gezichtshoogte hangen volgens sommigen. Wettelijk bepaald moeten die boven de deur hangen. 8
9 Vraag 2 : Zou het gebruik van een ringleiding een nuttig hulpmiddel zijn bij de evacuatie? Het gebruik van een ringleiding is niet onmiddellijk geschikt voor het organiseren van een evacuatie. Men moet eerst en vooral al weten dat een ringleiding aanwezig is. Mocht dit het geval zijn dan dient men het gehoortoestel in geval van een brand op de stand T zetten om een boodschap te kunnen horen. De vraag is natuurlijk of de persoon in nood daarvoor nog de tijd zal nemen dit te doen. Ringleidingen zijn meer geschikt in grote ruimtes (bv vergaderzalen, concertzalen of bioscopen). Scenario 5 : Je MAG gebruik maken van een 100% BRANDVEILIGE LIFT tijdens de evacuatie. Met welke communicatiemiddelen dient de lift te worden uitgerust om zich veilig te voelen? Iedereen merkt op dat men bij brand nooit geen lift mag gebruiken. Enkel de brandweer kan via een speciale sleutel toegang krijgen tot het gebruik van een lift. In het buitenland is in bepaalde gevallen het gebruik van liften bij brand toegelaten wanneer die voldoen aan een aantal brandveilige eisen. Iemand die voor een gekende liftenconstructeur werkt merkt op dat er in de lastenboeken nooit speciale (communicatie)voorzieningen voor dove/slechthorende mensen wordt vermeld. Een ander alternatief is communiceren via een touchscreen waarbij via keuzemogelijkheden (zoals bij een bankterminal) de aard van het probleem wordt gemeld. Er zou een soort systeem moeten worden voorzien waarbij men de mogelijkheid heeft een boodschap te typen en waarna je via een display of lichtkrant het antwoord kan zien. Deze kan geplaatst worden boven het bedieningspaneel. In de meeste liften bevindt er zich een telefoon die de persoon in nood in contact brengt met een hulpverlener/technieker. Iemand oppert dat het volume van de luidspreker regelbaar zou moeten kunnen zijn. Mensen die niet goed kunnen praten, beschouwen het gebruik van een telefoontoestel om dan antwoord via lichtkrant te krijgen, niet als een oplossing. Het toepassen van spraaktechnologie is voor dove of slechtsprekenden geen oplossing. [deze informatie is eveneens belangrijk voor de inrichting van een veilige wachtzone waarbij zich dezelfde problematiek stelt nl: hoe houdt men contact met dove/slechtsprekende personen] 9
10 De bevraagden concluderen dat mensen met een auditieve handicap momenteel nog het meest in de kou staan in vergelijking met de aandacht die geschonken wordt aan personen met andere handicaps. Voor verslag, Bart Degryse 10
HULPMIDDELENINFO GELUIDSSIGNALEN SIGNALEREN
HULPMIDDELENINFO GELUIDSSIGNALEN SIGNALEREN JANUARI 2011 Een beschrijving van een hulpmiddel of een aanpassing in deze tekst wil niet zeggen dat het hulpmiddel of de aanpassing terugbetaald wordt door
Nadere informatieVERSLAG BEVRAGING EINDGEBRUIKERSGROEP PERSONEN MET EEN VISUELE BEPERKING 3 MAART 2009
VERSLAG BEVRAGING EINDGEBRUIKERSGROEP PERSONEN MET EEN VISUELE BEPERKING 3 MAART 2009 Aanwezigen eindgebruikersgroep: Donald Cornelis, cursist (blind) Herman Caulier, lid Inrichtende Macht (blind) Guy
Nadere informatielichaam is gestopt met groeien? De groei zou gemiddeld 0,2 millimeter per jaar bedragen. Dit komt neer
Wist je dat... onze oren blijven groeien, ook nadat de rest van ons lichaam is gestopt met groeien? De groei zou gemiddeld 0,2 millimeter per jaar bedragen. Dit komt neer op een centimeter in vijftig jaar.
Nadere informatieVERSLAG EINDGEBRUIKERSGROEP BEVRAGING EXPERTEN OVER PERSONEN MET COGNITIEVE BEPERKING (AUTISMESPECTRUMSTOORNIS) 10 APRIL 2009
VERSLAG EINDGEBRUIKERSGROEP BEVRAGING EXPERTEN OVER PERSONEN MET COGNITIEVE BEPERKING (AUTISMESPECTRUMSTOORNIS) 10 APRIL 2009 De bevraging is gebeurd via experten van Autisme centraal te Gent. Autisme
Nadere informatieVERSLAG BEVRAGING EINDGEBRUIKERSGROEP PERSONEN MET MOTORISCHE BEPERKING 18 APRIL 2009
VERSLAG BEVRAGING EINDGEBRUIKERSGROEP PERSONEN MET MOTORISCHE BEPERKING 18 APRIL 2009 De bevraging is gebeurd via het KVG afdeling Roeselare (Katholieke Vereniging Gehandicapten). Het is een vereniging
Nadere informatieHULPMIDDELENINFO FM-GELUIDSOVERDRACHTSYSTEMEN
HULPMIDDELENINFO FM-GELUIDSOVERDRACHTSYSTEMEN JANUARI 2011 Een beschrijving van een hulpmiddel of een aanpassing in deze tekst wil niet zeggen dat het hulpmiddel of de aanpassing terugbetaald wordt door
Nadere informatieHULPMIDDELENINFO COMMUNICEREN MET DOVEN EN SLECHTHORENDEN COMMUNICATIETIPS EN HULPMIDDELEN
HULPMIDDELENINFO COMMUNICEREN MET DOVEN EN SLECHTHORENDEN COMMUNICATIETIPS EN HULPMIDDELEN JANUARI 2011 Een beschrijving van een hulpmiddel of een aanpassing in deze tekst wil niet zeggen dat het hulpmiddel
Nadere informatiei!i' ] ] ] ] ] 1 ~ 1 ~ Door: A /isha Chandoe Groep Bb VanOstadeschoo/ 1..
1 ~ 1 ~ j J ) J J J I, i!i' 1 Al 1.. Door: A /isha Chandoe Groep Bb VanOstadeschoo/ j 1.. l.. '-....t L- '- '- Inhoud: 1.Inleiding. 2. Wat is een oor? 3. Hoe zit je oor in elkaar? 4. De drie delen van
Nadere informatieGespreksrichtlijnen tussen goeden slechthorenden
Gespreksrichtlijnen tussen goeden slechthorenden Communiceren doe je met zijn tweeën Deze folder is bedoeld voor de goedhorenden die in hun omgeving iemand kennen die slechthorend is, en voor slechthorenden
Nadere informatieCochleaire implantatie bij volwassenen informatie voor werkgevers
Cochleaire implantatie bij volwassenen informatie voor werkgevers Eén van uw werknemers/collega s is ernstig slechthorend. Op dit moment wordt door het CI-team VUmc beoordeeld of hij/zij baat zou kunnen
Nadere informatieHoe verloopt de muzikale ontwikkeling bij dove en slechthorende kinderen En de invloed die de ontwikkeling van het Cochleair Implant daar op heeft
Hoe verloopt de muzikale ontwikkeling bij dove en slechthorende kinderen En de invloed die de ontwikkeling van het Cochleair Implant daar op heeft Marianne Bloemendaal Inleiding Zingen en musiceren, ondersteunt
Nadere informatieIedereen wordt graag respectvol behandeld, dus ook de persoon met een handicap. Enkele algemene tips voor het omgaan met personen met een handicap:
Gedragscode VAL: omgaan met personen met een handicap (bron: www.parantee.be en www.gripvzw.be) Het is belangrijk dat onze maatschappij toegankelijk is voor iedereen, en iedereen heeft recht om de sport
Nadere informatieOnze hooroplossingen
Onze hooroplossingen Listen to life Dienstverlening Multi Care Systems (MCS) MCS helpt mensen met gehoorverlies actief in het leven en de maatschappij te blijven staan. Wij bieden u een breed assortiment
Nadere informatie~ (]J. -S ca. /;a.;j ~ ~/ ~ Ir'! '. - - --~ '-' 1 C\) 4. Middenoor. s. Slakkenhuis. 6. Gehoorzenuw ,.. ...
I 3. I H-o'~ hoort een oo~? I, I. Geluidsgolven I I 2. Gehoorgang - Trommelvlies I J 4. Middenoor s. Slakkenhuis 6. Gehoorzenuw '0..,.. '-' 1... C\) -S ca ~ (]J /;a.;j ~ ~/ ~ Ir'! '. - - --~ Inhoudsopgave
Nadere informatieGoed horen met FM. Een gids voor praktische toepassingen. Life is on. www.phonak.nl
Goed horen met FM Een gids voor praktische toepassingen Life is on We laten ons inspireren door de wensen van iedereen die vertrouwt op onze kennis, ideeën en zorg. Door op een creatieve manier de grenzen
Nadere informatieEen land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps
Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan
Nadere informatieCochleaire implantatie bij volwassenen
Cochleaire implantatie bij volwassenen Sommige zeer ernstig slechthorende of dove mensen kunnen zelfs met krachtige hoortoestellen niet of nauwelijks spraakverstaan. Een cochleair implantaat (CI) kan ervoor
Nadere informatieEven voorstellen: Naam: Geboren: Hobby's: School: Leraar: ',HAUW
1 Even voorstellen: Naam: Geboren: Hobby's: School: Leraar: ',HAUW Jantine Yntema 17februari 1993 Hockey (keepster) en Zeilen R.K Basisschool De Schakel Groep 8 Edwin Tekelenburg Mijn meester, Edwin Tekelenburg,
Nadere informatieWe geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten.
We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten. We helpen je bij het verbeteren van je contacten met
Nadere informatieHOORHULPMIDDELEN HOORHULPMIDDELEN
24/04/2017 HOORHULPMIDDELEN REVASTUDY - 20/04/2017 Ward De Bruecker, Kenniscentrum Hulpmiddelen van het VAPH HOORHULPMIDDELEN 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Hoortoestel Hoorimplantaat Hoorhulpmiddel voor verhogen
Nadere informatieSpreekbeurt Nederlands Doven en Slechthorenden
Spreekbeurt Nederlands Doven en Slechthorenden Spreekbeurt door een scholier 1935 woorden 16 mei 2002 6,4 168 keer beoordeeld Vak Nederlands Hoofdstukken indeling Inleiding 1 Hoe werkt het oor 2 Soorten
Nadere informatiePreventieve gehoorzorg
Daar luister ik naar Laat jaarlijks je gehoor preventief controleren Gehoorschade door lawaai... meest voorkomende beroepsziekte! In de westerse wereld is slechthorendheid door lawaai uitgegroeid tot de
Nadere informatieHoren met één oor. Informatie voor ouders, leerkrachten en volwassenen. Afdeling KNO
Horen met één oor Informatie voor ouders, leerkrachten en volwassenen Afdeling KNO Horen met één oor Informatie voor ouders, leerkrachten en volwassenen Als iemand met één oor slecht of helemaal niet hoort
Nadere informatieInhoud. TOEGANKELIJKHEID van informatie en communicatie. Intro vzw? Toegankelijke evenementen en inclusieve projecten
Inhoud Toegankelijke evenementen en inclusieve projecten Intro vzw Toegankelijkheid van informatie en communicatie. Toegankelijkheid van de infrastructuur Diensten en materialen Intro-label Intro vzw?
Nadere informatieWAT GEHOORVERLIES EIGENLIJK BETEKENT
WAT GEHOORVERLIES EIGENLIJK BETEKENT Hoe weet u of u gehoorverlies heeft? De kans is groot dat u de laatste bent die dat weet. De meeste gehoorverliezen ontwikkelen zich namelijk zo geleidelijk dat u het
Nadere informatieOtosclerose. Informatie voor patiënten over gehoorverlies door botvorming op de grens tussen middenoor en binnenoor. Informatie voor patiënten
Informatie voor patiënten Otosclerose Informatie voor patiënten over gehoorverlies door botvorming op de grens tussen middenoor en binnenoor G437-S CWZ / 09-04 Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Uw behandelend
Nadere informatieZo hoor ik. Een kijkje in het leven van jonge kinderen met gehoorverlies. www.nsdsk.nl
Zo Zo hoor ik Als een kind doof of slechthorend is, heeft dat vaak hoor grote impact op het gezin. Achter elk kind met gaat een verhaal schuil. Over de oorzaak, de onzekerheid, de zorgen, het onbegrip,
Nadere informatiePhonak CROS II. De slimme oplossing voor eenzijdig horen
Phonak CROS II De slimme oplossing voor eenzijdig horen Mijn CROShoortoestellen lieten mij weer geluiden horen en gaven mij mijn leven terug. Horen met één oor Wanneer u zich in een ruimte met veel lawaai
Nadere informatieFiguur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-1 Cochleair implantaat
Cochleair implantaat Inleiding Als iemand doof of zeer ernstig slechthorend is en hoortoestellen brengen (nog langer) onvoldoende resultaat met zich mee, dan wordt tegenwoordig een cochleair implantaat
Nadere informatieTips bij slechthorendheid
Libra R&A Audiologie Tips bij slechthorendheid Deze folder is bedoeld voor mensen die met elkaar in gesprek willen gaan en waarbij een van de gesprekspartners slechthorend is. Technische hulpmiddelen,
Nadere informatieOuderdomsslechthorendheid
Ouderdomsslechthorendheid Ze voelt zich aan de kant gezet Mevrouw X, een 82 jarige vrouw kijkt er naar uit om een bezoek te brengen aan haar grote familie. Maar, ze voelt zich vaak buitengesloten tijdens
Nadere informatiecochleaire implantatie bij kinderen
cochleaire implantatie bij kinderen inleiding Een cochleair implantaat (CI) is een hulpmiddel dat ernstig slechthorende of dove kinderen en volwassenen de mogelijkheid biedt om geluid en spraak te kunnen
Nadere informatieLogopedie Sophie Gortzak maart 2010
Logopedie Sophie Gortzak maart 2010 Inleiding Ik doe mijn werkstuk over logopedie omdat ik het een interessant onderwerp vond en mijn moeder is logopedist. Mijn hoofdstukken zijn: 1Wat is logopedie? 2Wie
Nadere informatieWie waakt als je slaapt? Rookmelders laten je niet stikken!
Wie waakt als je slaapt? Rookmelders laten je niet stikken! 1 Brand! Je moet er niet aan denken dat je op een nacht wakker schrikt omdat er brand is. De paniek die dan uitbreekt. Hoe breng je jezelf, je
Nadere informatieComfort Contego. Gebruiksvriendelijke draadloze luisterhulp voor een actievere levensstijl
Comfort Contego Gebruiksvriendelijke draadloze luisterhulp voor een actievere levensstijl Het is heel gemakkelijk om mijn Comfort Contego in te stellen voor elke gelegenheid. Gertrud en ik reizen veel.
Nadere informatieComfort Digisystem Microphone DM90. - Ontdek het plezier van telefoneren
Comfort Digisystem Microphone DM90 - Ontdek het plezier van telefoneren Welkom bij de mobiele revolutie Een mobiele telefoon is tegenwoordig een groot deel van ons leven, we gebruiken hem op het werk,
Nadere informatieInterview 3FM Collin Eisema 20150918.txt Transcript interview Collin Eisema voor 3FM met Harm den Besten.
Transcript interview Collin Eisema voor 3FM met Harm den Besten. Gemaakt door: Richard van Royen, info@letterval.nl HARM DEN BESTEN (PRESENTATOR): Aankomende zaterdag wordt er wereldwijd aandacht gevraagd
Nadere informatieSchade aan het gehoor
Bescherm je oren! Als werknemer in de podiumsector kun je in deze folder lezen waarop je moet letten als je werkt bij de hoge geluidsniveaus die in podiumsector voorkomen. Bescherm in ieder geval je oren,
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieCochleaire implantatie in het amc
Cochleaire implantatie in het amc www.ci-amc.nl 1 Informatie voor volwassenen Inleiding Bent u zeer ernstig slechthorend of doof en wilt u graag beter kunnen horen? Wellicht is een Cochleair Implantaat
Nadere informatieAfasie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Afasie Afasie is een taalstoornis ontstaan door hersenletsel. Iemand met afasie heeft moeite met het uiten en het begrijpen van de taal. In deze brochure leest u wat afasie inhoudt en vindt u een aantal
Nadere informatieKinderen horen beter met FM
Kinderen horen beter met FM Een praktische gids voor ouders en begeleiders Life is on We laten ons inspireren door de wensen van iedereen die vertrouwt op onze kennis, ideeën en zorg. Door op een creatieve
Nadere informatieLibra R&A locatie AC Tilburg/Breda. Slechthorend en in gesprek? Tips voor alle betrokkenen
Libra R&A locatie AC Tilburg/Breda Slechthorend en in gesprek? Tips voor alle betrokkenen Deze folder is bedoeld voor mensen die met elkaar in gesprek willen gaan en waarbij één van de gesprekspartners
Nadere informatieCochleair implantaat
hoofd, hals en zenuwstelsel info voor de patiënt Cochleair implantaat Vooronderzoeken UZ Gent, Dienst Neus-, Keel- en Oorheelkunde Cochleair implantaat: vooronderzoeken Voor de beslissing wordt genomen
Nadere informatieNUTTIGE INFO. VSK BRANDCENTRALE.
1 Wat te doen bij brandalarm. NUTTIGE INFO. Het Ramada Plaza Hotel heeft 1 brandcentrale. De brandcentrale bevindt zich in het serverlokaal en met een bedieningspaneel in de backoffice. VSK BRANDCENTRALE.
Nadere informatieHet belang van een goed gehoor
Publiekslezing UMC Utrecht Het belang van een goed gehoor - Behandelingen bij een slecht gehoor - Jeroen Peters, arts-onderzoeker Keel-Neus-Oorheelkunde Afdeling Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van
Nadere informatie(H)OORZAKEN OUDERDOMS- SLECHTHORENDHEID
(H)OORZAKEN OUDERDOMS- SLECHTHORENDHEID Lieve De Bruyne Arteveldehogeschool, Gent Inleiding 10 % Belgische bevolking heeft gehoorprobleem > 50 % ouder dan 60 jaar heeft gehoorproblemen, > 80 % van de 70-plussers
Nadere informatieHULPMIDDELENINFO TELECOMMUNICATIE VOOR DOVEN EN SLECHTHORENDEN
HULPMIDDELENINFO TELECOMMUNICATIE VOOR DOVEN EN SLECHTHORENDEN JANUARI 2011 Een beschrijving van een hulpmiddel of een aanpassing in deze tekst wil niet zeggen dat het hulpmiddel of de aanpassing terugbetaald
Nadere informatieOpmaak handboek_opmaak Handboek Gemeenten r :04 Pagina 1 E N H A N C E Y O U R S E N S E S
ENHANCE YOUR SENSES Inleiding Leven is communicatie. Voor veel mensen is ontspannen communiceren niet vanzelfsprekend. Daarom ontvangt u deze bijlage. Een eenvoudig naslagwerk met uitleg over communiceren
Nadere informatieRevalidatie van het gehoor bij volwassenen
Revalidatie van het gehoor bij volwassenen Gehoor en communicatie zijn van groot belang voor de mens. Wanneer er een beperking van gehoor, spraak of taal optreedt, heeft dat vaak grote gevolgen voor het
Nadere informatieWerkplek aanpassing. Informatie over aanvullende communicatiemiddelen voor slechthorenden
Werkplek aanpassing Informatie over aanvullende communicatiemiddelen voor slechthorenden Inhoudsopgave Wat is een werkplekaanpassing? Is een hoortoestel wel voldoende? Solo-apparatuur...Pagina 3 Signaal-
Nadere informatieKlantvriendelijk onthaal van personen met een beperking. Een toeristische regio is aantrekkelijker als niemand uit de boot valt!
Klantvriendelijk onthaal van personen met een beperking Een toeristische regio is aantrekkelijker als niemand uit de boot valt! 2 INHOUD Inleiding : P. 3 Klantvriendelijk onthaal, een eenvoudige opdracht
Nadere informatieWat als je minder begint te horen? INFORMATIE VOOR PATIËNTEN
Wat als je minder begint te horen? INFORMATIE VOOR PATIËNTEN 2 INHOUDSTAFEL 1. Een woordje uitleg over horen 5 2. Wie heeft een hoorapparaat nodig? 6 3. Wat als je een hoorapparaat nodig hebt? 7 4. De
Nadere informatieVoorstelling Onafhankelijk Leven vzw
Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Waarvoor staat Onafhankelijk Leven vzw? 1. Visie Onafhankelijk Leven vzw gaat met volle kracht voor een samenleving waar alle personen met beperking controle hebben
Nadere informatieWat na cochleaire implantatie?
hoofd, hals en zenuwstelsel info voor de patiënt Wat na cochleaire implantatie? UZ Gent, Dienst Neus-, Keel- en Oorheelkunde Wat na cochleaire implantatie: praktisch Revalidatie Medische revalidatie Na
Nadere informatieWEGWIJS IN DE NIEUWE MUZIEKACTIVITEITEN
WEGWIJS IN DE NIEUWE GELUIDSNORMEN VOOR MUZIEKACTIVITEITEN 1 GELUID Geluid is een trilling die via een medium (lucht) wordt doorgegeven Geluid heeft bepaalde karakteristieken Geluidsdrukniveau L P = 10
Nadere informatieFactsheet Vragen en antwoorden Versie: oktober 2015. NL-Alert. Direct informatie bij een noodsituatie
Factsheet Vragen en antwoorden Versie: oktober 2015 NL-Alert. Direct informatie bij een noodsituatie NL-ALERT CONTROLEBERICHT 7 DECEMBER 2015 Wat is het NL-Alert controlebericht? Maandag 7 december rond
Nadere informatieSlechthorendheid bij ouderen
Slechthorendheid bij ouderen Ir. T.T. Prinzen Klinisch fysicus-audioloog Pento Audiologisch Centrum Amersfoort Inhoud inleiding (anatomie en pathologie) soorten gehoorverlies hoe hoort een slechthorende?
Nadere informatieGoed horen met FM. Een gids voor praktische toepassingen. Life is on. Phonak BV Postbus ED Vianen
Goed horen met FM Een gids voor praktische toepassingen Life is on We laten ons inspireren door de wensen van iedereen die vertrouwt op onze kennis, ideeën en zorg. Door op een creatieve manier de grenzen
Nadere informatieSPORTERS MET EEN BEPERKING?
LESGEVEN AAN SPORTERS MET EEN BEPERKING? Vlabus geeft tips! SPORT ZOALS HET HOORT 01. ALGEMENE TIPS & INFORMATIE 03. DOVE & SLECHTHORENDE SPORTERS 05. SPORTER MET EEN PSYCHISCHE AANDOENING 02. BLINDE &
Nadere informatieAkoestische hoorimplantaten in UZ Leuven
Akoestische hoorimplantaten in UZ Leuven informatie voor patiënten INLEIDING 3 OVERZICHT HOORIMPLANTATEN 4 Beengeleidingstoestel Actief middenoorimplantaat (Vibrant Soundbridge ) Direct akoestisch cochleair
Nadere informatieWANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT
WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en
Nadere informatieKeel-, neus en oorheelkunde. Slechthorendheid en Hoortoestellen
Keel-, neus en oorheelkunde Slechthorendheid en Hoortoestellen 1 Deze folder geeft u informatie over slechthorendheid en de mogelijkheden om daar iets aan te doen. Hoe werkt een oor? Het oor is nodig voor
Nadere informatieOren om te horen. 1. Leesopdracht
1. Leesopdracht Lees de onderstaande tekst goed door. De tekst gaat over de werking van het gehoor en is erg handig voor maken van de overige opdrachten in dit boekje. Oren om te horen Je oren zijn er
Nadere informatieAllochtone doven Zij hebben naast hun doofheid ook nog te maken met een andere cultuur dit maakt hen tot een aparte
Werkstuk door een scholier 1537 woorden 15 januari 2004 6,7 94 keer beoordeeld Vak ANW Doofheid Soorten doofheid Bij het vaststellen van de soorten doofheid wordt er gekeken naar de volgende afwijkingen:
Nadere informatieInformatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. Voor slechthorende en dove stagiaires
Informatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD Voor slechthorende en dove stagiaires in de werksituatie Inzicht, herkennen, handelen Stagiaires met een auditieve en/of communicatieve
Nadere informatieLaat u inspireren door het leven
Meer informatie over ReSound Unite draadloze accessoires. Vraag het aan uw audicien. Scan onderstaande QR code of ga naar www.resound.nl/unite M101550-NL-12.11-Rev.A Laat u inspireren door het leven met
Nadere informatieMaarten heeft een fors perceptief gehoorverlies. Sanne heeft auditieve verwerkingsproblemen.
Les 1 Wat heb ik eigenlijk? Maarten heeft een fors perceptief gehoorverlies. Sanne heeft auditieve verwerkingsproblemen. Weet jij wat dat betekent? Zodra je begint met een nieuwe opleiding in het mbo zul
Nadere informatieHoeveel db? Wanneer gehoorschade? Waar?
Bescherm je gehoor! Bescherm je gehoor! Als werknemer in de Sector Drankverstrekkende bedrijven (o.a. cafés, discotheken) willen we je graag informeren waar je op moet letten als je werkt bij hoge geluidsniveaus
Nadere informatieVoorstelling Onafhankelijk leven
Voorstelling Onafhankelijk leven Inhoudsopgave 1. Wat is Onafhankelijk leven?... 3 2. Waarom is Onafhankelijk Leven belangrijk?... 4 3.1. Met een persoonlijk assistentie budget (PAB) kan je onafhankelijk
Nadere informatiePonto Streamer. Nieuwe draadloze communicatiemogelijkheden. Ponto TM Het botverankerde hoorsysteem
Ponto Streamer Nieuwe draadloze communicatiemogelijkheden Ponto TM Het botverankerde hoorsysteem Uw ideale Partner Nieuwe communicatiemogelijkheden Met Ponto Streamer heeft u toegang tot Oticon ConnectLine
Nadere informatiePIZZAKORST JES ~.~. ~.~~~ ". I.~...'; "~ J~ ~ --- --- ---- -- -- --- I "" ".
,:;-,. PIZZAKORST JES '" "'..1 lil;» I "" ". I...'; " J, '" {#.., '"'"" '" ""t ==... ".,. Jj "',.,',':'" r" ' f j. A...'!Iif"".;i -""" '. --- --- ---- -- -- --- Werkstuk Tjeerd Smid Oorakel/Oren om te
Nadere informatiePlotsdoofheid. Informatie voor patiënten die plotseling geheel doof worden. Informatie voor patiënten. Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis
Informatie voor patiënten Plotsdoofheid Informatie voor patiënten die plotseling geheel doof worden G456-Q CWZ / 09-04 Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Uw behandelend arts heeft voorgesteld om vanwege uw
Nadere informatieKinderdagverblijf, familie, vrienden, gezelligheid, sporten, creatief bezig zijn, oppassen, kinderen, technologie.
Onderzoek Interview 1 Geslacht: Vrouw Leeftijd: 20 jaar Beroep: begeleider op kinderdagverblijf Smartphone: HTC XL Interview vragen algemeen Zo ja, van welk merk en wat voor abonnement heb je (zegt iets
Nadere informatieEvacuatierichtlijnen
Schooljaar 2017 2018 Evacuatierichtlijnen Evacuatierichtlijnen 2017 2018 v20170825 Toelichting Onze school doet inspanningen om het risico op een noodtoestand te minimaliseren. Risico s kunnen echter nooit
Nadere informatieHoor beter, voel je goed
Hoor beter, voel je goed 2 isense uw draadloze luistersysteem Hartelijk dank dat u onze isense-brochure leest. We willen u graag informatie geven over de isense-producten en de mogelijkheden die het isense-systeem
Nadere informatieIK HEB N IN MIJN OOR
IK HEB N IN MIJN OOR Het hele leven horen Dankzij ons gehoor zijn we in staat om de natuur met al haar geluiden waar te nemen, kunnen we genieten van kunst en cultuur en wat het allerbelangrijkste is:
Nadere informatieCochleaire Implantatie (CI)
Cochleaire Implantatie (CI) Cochleaire Implantatie (CI) 1. Inleiding 3 2. Hoe wordt geluid in ons oor verwerkt? 3 3. Wat is een Cochleair Implantaat? 3 4. Wat kan een Cochleair Implantaat? 6 5. Procedure
Nadere informatieDaphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders.
Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Zo konden we voelen hoe is om gehandicapt te zijn. Ik zelf vond het heel leerzaam en heb
Nadere informatieHoe werkt het gehoor? Bert van Zanten Klinisch-Fysicus/Audioloog Hoofd KNO-Audiologisch Centrum
Hoe werkt het gehoor? Bert van Zanten Klinisch-Fysicus/Audioloog Hoofd KNO-Audiologisch Centrum Horen, zo gewoon, wat is het precies? onder andere: Detectie van geluid Discriminatie tussen verschillende
Nadere informatieIn 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt
In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt Ben jij zo iemand die actief is en veel interesses heeft en daardoor ook veel bezigheden en spullen heeft?
Nadere informatieBeter door de dag met doofheid of hoorproblemen
Beter door de dag met doofheid of hoorproblemen GGMD staat voor Geestelijke Gezondheidszorg en Maatschappelijke Dienstverlening. Wij helpen doven, mensen met een hoorprobleem en hun naasten met advies,
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieHet gebruik van digitale hoortoestellen bij mensen met dementie
Het gebruik van digitale hoortoestellen bij mensen met dementie Een folder voor slechthorenden met dementie en hun mantelzorgers. Deze folder is bedoeld om praktische informatie en tips te geven. Door
Nadere informatie7,1. Spreekbeurt door een scholier 2265 woorden 6 juni keer beoordeeld. Nederlands
Spreekbeurt door een scholier 2265 woorden 6 juni 2002 7,1 217 keer beoordeeld Vak Nederlands 1. Inleiding. Ik heb voor dit onderwerp gekozen, omdat ik een paar dove mensen ken, en ik wou er ook wel wat
Nadere informatieLou en Lena: NEE tegen geweld!
Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, ik ben Lou. En dit is mijn zus Lena. We
Nadere informatieGehoorverlies bij kinderen
Libra Audiologie Gehoorverlies bij kinderen Onlangs heeft u de mededeling gekregen dat uw kind slechthorend is. Er komt dan ineens veel op u af, er zijn zoveel vragen te stellen en beslissingen te nemen.
Nadere informatieNiet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.
Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel
Nadere informatieSlechthorendheid en hoortoestellen
Slechthorendheid en hoortoestellen Inleiding Uw behandelend arts heeft voorgesteld om in verband met uw gehoor- en / of oorklachten een onderzoek door de knoarts te laten verrichten. Deze folder geeft
Nadere informatieInleiding. Hoe werkt het oor?
Otosclerose Inleiding Samen met uw KNO- arts heeft u besloten om vanwege uw gehoor en/of oorklachten een onderzoek te laten verrichten naar eventuele otosclerose. Deze folder geeft u informatie over wat
Nadere informatieSamenvatting. 11 Samenvatting
Samenvatting Cochleaire implantatie (CI) is een ingreep die tot doel heeft de gehoorstoornis van mensen met aangeboren of verworven doofheid te verminderen. Het implantaat stimuleert via elektroden die
Nadere informatieGeluid-gevoel pads voor dove mensen
1 Geluid-gevoel pads voor dove mensen 1 20 2 30 De uitvinding voor dove mensen heeft betrekking op geluidswaarnemingen waarbij geluiden trillen in pads en voelbaar worden door aanraking met de huid. Door
Nadere informatieOver ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan?
Inhoud Over ALS spreken Wat is ALS? 1 Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1 Wat doet ALS met een patiënt? 1 Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? 2 voor vrienden Wanneer de vader of moeder van je vriend(in)
Nadere informatieInleiding...1. Correctie Terminologie...2. Vlaamse Gebarentaal...3. Belangrijke woorden...4. Tips voor de leerkracht...7. Tips voor trainer/coach...
Inhoudstafel Inleiding...1 Correctie Terminologie...2 Vlaamse Gebarentaal...3 Belangrijke woorden...4 Tips voor de leerkracht...7 Tips voor trainer/coach...9 Tips voor tijdens een wedstrijd...10 Tolk...11
Nadere informatieSlechthorendheid en hoortoestellen. Afdeling KNO
Slechthorendheid en hoortoestellen Afdeling KNO Dit boekje heeft tot doel u informatie te geven over slechthorendheid en de mogelijkheden om daar wat aan te doen. Als u recent bij een keel-, neus- en oorarts
Nadere informatieBrandveiligheid en uw beperking. Rookmelders laten je niet stikken!
Brandveiligheid en uw beperking Rookmelders laten je niet stikken! 1 Rookmelders laten je niet stikken! Gebruik een brandveilige asbak 2 Brandveiligheid en uw beperking We staan er niet altijd bij stil,
Nadere informatieAflevering 1 M.G. OK. M.G. Ok, maar daar komen we straks op terug. Maar ik wil nog even meer over jou weten, maar hoe heeft het jouw leven beïnvloed.
Tekst bij de radio-opname bij Wekker Wakker, 08-05-2014, met Myrna Goossen () en Jan Rietman () en Jorien Kortenoever, vrijwilliger N.V.V.S. ( ) Aflevering 1 Het is 12 minuten over 9, Niet iedereen, die
Nadere informatieWie waakt als je slaapt? Rookmelders redden levens!
Wie waakt als je slaapt? Rookmelders redden levens! 1 Rookmelders laten je niet stikken! 2 Brand! Je moet er niet aan denken dat je op een nacht wakker schrikt omdat er brand is. De paniek die dan uitbreekt.
Nadere informatie1 SITUATIE 2 TEST. Als ik luister denk ik niet aan andere zaken. Ik laat mensen uitpraten. Ik plaats wat ik hoor in een duidelijk kader
LUISTEREN drs. W. Bontenbal 1 SITUATIE Wanneer u naar een lied luistert, luistert u dan naar de tekst of naar de muziek? Stelt u zich voor dat u zojuist bij een enerverende vergadering vandaan komt, u
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Televisie Ik hou mijn werkstuk over de televisie omdat ik heel vaak tv kijk, en ik dacht dan hou ik het over de televisie. Ik ga het in mijn werkstuk hebben over: Hoe het vroeger ging met televisies Wat
Nadere informatie