Inhoud. Achtergrond. Architectonische oplossingen. Technologische oplossingen TTN BEZO. ehealth / toepassingsvormen

Transcriptie

1 Bewegen en domotica Helianthe S.M. Kort, Lector Vraaggestuurde Zorg, Hogeschool Utrecht Deeltijdhoogleraar Building healthy environments for future users, Eindhoven University of Technology Hartingh Bank lezing 2015

2 Inhoud Achtergrond Architectonische oplossingen Technologische oplossingen ehealth / toepassingsvormen TTN BEZO

3 Research group Demand Driven Care Helianthe Kort, PhD, MSc, MEd TU/Eindhoven Chair: Building Healthy Environments for Future Users Utrecht University of Applied Sciences Chair: Demand driven care Saida de Vries Management assistant Mirjam van Tilborg MSc Optometrist FAAO Promovenda Cardiff University Ansam Barakat Emelieke Thijs van Marianne Sinoo Sigrid Vorrink Karin Grooten Huisman Houwelingen MSc Building MSc MSc MSc MSc MSc engineering Biomedical Architecture, Nurse /sociologist Social and Human science, real estate and organisational movement Lifestyle chronic disorders housing psychology sciences, rehabilitation Jikke Reinten MSc Building engineering acoustics

4 Vergrijzing in Populatie Dalend kinderaantal + Langer leven (Longevity) In 1975 hadden 22 landen een geboortecijfer van gem. 2.1 kids/ In 2025 geldt dit voor 120 landen

5 Vergrijzing in wereldpopulatie Table 1.Countries with more than 10 million inhabitants (in 2002) with the highest proportion of persons above age lt ly 24.5% Japan 35.1% Japan 24.3% Italy 34.0% Germany 24.0% Germany 33.2% Greece 23.9% Greece 31.6% Belgium 22.3% Spain 31.4% Spain 22.1% Belgium 31.2% Portugal 21.1% United Kingdom 29.4% United Kingdom 20.8% Netherlands K::29.4%.:: Ukraine 20.7% France 28.7% France 20.5% Canada 27.9% Source:UN. axn

6 Trends Te c 11 ic he ljnive rsite it ltind h owe-n IJ 1i I t' s ily o f r_th nolu y Figuur 1.2 Levensverwa.chting op 65 ja.ar, _ _ _..., prog nose prog nose

7 Trends Te c 11 ic he ljnive rsite it ltind h owe-n IJ 1i I t' s ily of Tr_ h nolu y Figuur 1.1 Ontgroening:dalend kindertal per vroini sinds eind jaren zestig,aantalkinderen per vrouw 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,

8 Beschikbaarheid van zorgprofessionals De vraag naar zorgverleners groeit met gemiddeld 2% per jaar. Meer dan één op de tien mensen van de beroepsbevolking werkt in de zorg- en welzijn sector. Hiervan is 78% vrouw en werkt parttime. In 2025 zal bijna 22% van de beroepsbevolking in de zorg- en welzijn sector behoren te werken. 8

9 Zorgbehoeftige ouderen en zorgende kinderen

10 lnterventies in de omgeving voor gezonde keuzes Figure 4.Maintaining functional capacity over the life course Early Life Growth and Adult Life Maintai n i ng hi ghest possible level offunction Older Age Maintaining independence and preventing disability ĪQ - s::::: 0 v :::::s LL. Disability threshold* Reha bilitation and ensuring the quality of life Age Source:Kalache and l<ickbusch,1997 Dlanges in the environment can lower the disability threshold,thus decreasing the number of disabled people in a given community.

11 Meest voorkomende chronische ziekten Major chronic conditions affecting older people worldwide Cardiovascular diseases (such as coronary heart disease) Hypertension Stroke Diabetes Cancer Chronic obstructive pulmonary disease Musculoskeletal conditions (such as arthritis and osteoporosis) Mental health conditions (mostly dementia and depression) Blindness and visual impairment Note:Thecauses of disability in older age are similar for women and men although women are more likely to report musculoskeletal problems.

12 Source:WHO,1998a

13 Eenzaamheid NRC 10 januari2015

14 Active ageing concept 1990 WHO Active ageing is the process of optimizing opportunities for Health Participation Security In order to enhance quality of life as people age Need base Rights base

15 Determinants of active ageing Reduction of risk for a disablement Functional decline Family care, Education literacy Physical activity, dental care, medication use, adherence, Coping / self efficacy Indoor Environment, Fall prevention

16 Uitdagingen De dubbele ziektelast (acute -> chronic) Toegenomen risico op beperkingen Zorgverlening voor een verouderende populatie De feminisering van ouderdom Ethiek en ongelijkheid Economie van een verouderende samenleving Bedenken van een nieuw paradigma (passieve -> actieve ouderen)

17 Benadering: preventie en reductie Preventie and effectieve maatregelen Age-friendly, safe environments Reductie van vermijdbare gehoorschade Reductie en eliminatie van blindheid Verlenen van gepaste oogzorg Barrier-free living Kwaliteit van leven

18 Benadering: reductie van risico s Fysieke activiteit Gezonde voeding Mondzorg Psychologische factoren Adherentie Medicatie (toegang tot veilige medicatie)

19 Gezondheid en leefomgeving Intra individuele factoren o.a. Leefstijl- en gedragsverandering; activiteiten accommoderen Extra individuele factoren O.a. Medicatie; (Medische) zorg, revalidatie Architectonische oplossingen Lay-out, design, toegankelijkheid Technologische oplossingen apps: montioring (detectie-model); feedback (service model)

20 Architectonische oplossingen

21 Langdurige zorg Praktijkonderzoek Technologie Thuis Nu Jaoqucll c (38) Igotrow. d met Wolter I moeder van Jesse (8) en Jart (9) Iwerk zaam In de ThulNorg "Mi.in moeder i..; nd tar.htig gtwnrdn m wount!!t=luljrig no& in haar- ei&cn hui*.biina tien joor gelcdcn o, crll'cd rn.ijn vader. Hij wilde er zd:et van zijn dat mijn motder m lang IIIU!)dijk i..n ln;:l hui,) kun blij"cn Witidf.tc samen mter dan viiftis ja-31 hadden gtwoond ljaarom hadden mi}r ouders aj.iaren geleden rq U.miju vrijurut'lbw& b kocht en dat Dl.ijn ouden bij hem inwoonden. 1k kom rt ttn gain met vijt kinderen:ik heb nogdri.c brocrscn ccnzu.s. We woncn, op Mn brou lu, a.d.ema.al bij dkaar inde buurt. lk bell het nakornert.)e. tom mt)ll vader op z.ijn stedbed 1.d,zci ldj lcgcu me:'jc llluc:'l wd voor oni m:am t<lrscn, hoor.' Die belofte ben tk nagekomen.na de dood van m1jn '-ader YCrandcrdccr VQQf mijn moc'dc-r wcinig in haar woonsitu:atie,totdat7jc vijfja:a.r gcleden bontkanker ktcq. Zt wcrd bcstraald en had Wt van extreme botontkalkins, w.t. door haa r llchaam u.s mh!'r in2akte. Ze hee-ft ved p!jn m elke dag kan u minder.nu koo.kt :.e DC)S en klcic bcet;een dat i3 meteen ecn vorm van be-zigheidstherapie voor ha:ar.als ze niks te doen heeft. duurt de dag lang. Een kop kott1e Yooral al5 de pijn hevig is,ziet ze bet nitt mecr z.itten.'lk wou maar dat.tk dood wu: U!gt u tl n- mtn met mijn hroer t'n 111 heb i.k de zorg voor moeder verdetld.mijn zus doel de srote boodschappcn en mijn brocr d!yht ll!dtnnilf'n 1\c ondprhnucf 1 1f' mn. tactc-n met de aruea en het ziekenhub en ik controlcer en bcst.c:l haar rncdicijncn.elltt dag p ik bij mijn moeder lang>.om haar tt hdpm me(douchenen haar m«<icijnen tegeven. Zorgverlof Wij kinderen hebhen er nooit over gesproken: 'Alspaofmanietmeer: w3$ niet rneer dan :10urlen 7.llr l!':n. Vade:r 11':1 hard mocten werken en :-wil dan 00 'Ikkan ei stellen dat een kind w Mijn mocdcr!xstft fled goed wat wij allcml vnor h:tar cf(w"'n f"n 7pgt"Vl1: 1c grnof'g: 'Ais ikfullieidet had,dan hoefdc het voor mij nict mccr: 't'l'&t heb iknu. nog?'zc bccft zo'n pijn; a!.u ten minuttn in dt: auto 7it, is 7-t al pebroken. We zien haar steeds metr achteruit Om de dag beeft em morfinepleister nc)dig. goan. Ik denk 'WC ecns: wat ojs zestntks niets Dang;t ik om Mlf n nur h:r tot, http mhr lean? Tic 1.nu ht-r mm ovtrmijn h:art k'unhew, drink em kop koffie en daarna ga ik naar r.en verkrijgcn om haa r caar een \'erplecgte mijn wcrk. Jkaercseld klcine boodschap hui.s te brtngm. Dan ncem ik haar lico.'cr in pm voor haar m we btllen elkaar dtgehjks. huis. En als de periode komt dat zij continu Ell.t:Olhtcml ith de tdt:fvon gaat, wret ik t.lat rorg nodi& heeft en ht.1eimle naderl, neem ik het nujn mocdn is.en '$ 3vonlb rood koffie -zorgverlof v;m mijn werk. hjd en voord:!t u.gaatj.apen,preek. ik haar ook.nug even We hcbbcn illtijd a.l a:n hechtc Altijd klaa1staan!amilie gehlld. Ook v0<1rdat moooer ztek werd, Mijn socw.le Ieven is wei b<'hoorlijk l'c:rundcrd. Ji_ng it aj voor hau naar de bank. om geld te lk matt et altijd rekening mee houden dat ik hal1 eu deed ik boojx.b< f'pcu VUUI h<t<tl. 1.a.sJ uujun.ucticr l1x mod. l.;.i.<tl!)t krn:g.«: dejmbloed.idgen <'D moest ze \ ictr n.aar bet z.iekenhuis.lk werd gebeld en ḍan JS ḥẹ t. :ḥụp. stad is nicts mis.naturlijk is het mein de fwiojwv"ti.' Jf jar "'f"l f'pn<tt vffi gt'wnrdt:n. Er z.ijn daged dat ik zelf nict lekker id lll.ijn vel 7.!t.Dan blijf ik vij:f minuten e:n sa n.o.r huis Soms iitt dpirtf en pnat 2t. allt'en over haar tiel zijn en de pijn.de enkeer kan 1:. daar goed tcgc'n en de andere ddg denk ijc mz t'vtn n tt. \lf :r dar 7.tg ik haa rnooif, dajr. voor heb ik te veel resptct \OOr haar.dan ga it. even winkc:le:n of in de tuin werkcn.kan ik cr daarna weer tegenaan. lk heb tr vrede met als b: WU )lt:tvil Ah ik. tic bot:v«ji.c' IIU IIIOCt lijden,_ Het lie&t tou ik willen d.j.t u luker na:ar bfil gaat en niet rrwr w.tkker wordt. Dat bccft zc: vt:n.limd n<aldie: j.a.rcn."' lnmi:ldds h«ft ons llet droevige bericht btrtij:t dut de muuln van }UUJ..r:line i:. oretlulw. 68 4:JI05nargrici

22 Technologie thuis nu PROEFWONINGEN IN WOERDEN Comfort & Safety - Vitale ouderen die meer comfort en vei hgh01d in hun woonomgeving wensen:hoe kunnen zorgsector en installatoe techniek hen van dienst zijn? In Comfort & Safety IS dat de onder zooksvraag. Hierb1j gaat het zowel om voorzoeningen die in do toekomst uit gozondheidsoogpunt nodig zijn, als voorzieningen die het wel zijn verboteren. Comfort & Safety kwam mede tot stand door deinzet van studenten van s tudentcn van de faculteiten Gezondheidszorg en Natuur & Techn1ek Mobility - Mensen dio een rolstoel of rollator gebruiken, stollen hoge eisen aan de toegankelijkheid van de woning en aan het navogeren in hu1s. Verder kan hoet bedoeni ngsgemak vanins.tallaties en sys temen het wooncomfort sterk verhogen. Studenten denken mee over mogelijke oplossingen. low Vision - Wat zijn de eisen voor de woonomgeving van mcnscn met een visuele beper1dng? lntelligentc verlichting, voor:z.ieningon voor valpreventie en automatische waarschuwing van zorgverleners bij inddenten zijn slcehts voorbeelden uit hot gevarieerde aanbod van mogelijke toepassingon. Studenten Optometric en Orthoptic werken mee aan oplossingon voor lowvisionproblemen. Dementia- Mensen met dementia hebben vaak intensieve zorg nodig, in con thuisomgeving die structuur en houvast biedt. Systemen en installaties moeten samen met het gebouw een omgeving c.reeren die veiligheid biedt,maar ook toeganko l,ljkhedi, gebruikersgomak, ontspannin.g en activerni g. Uitkomsten uit leer onderzoeken naar valpreventie of het ontwerpen van een slimme keuken, komen van pas bij de ontwikkeling van Dementia. COPO - Voor ouderen met (ch on sche) longz ekten is del ucht:kwaliteit van groot belang. Monitoren van de gozondheid va n bewoner s op afstand, eventueel gekoppeld aan meldingssystemen om zorgverleners of hulpdiensten in te schakelen,kunnen belangrijke voorzioni ngen zijn om mensen gezond i n hun eigen huis te Iaten Ieven. Onderzock naar mobilite"tsproblemen ten gevo ge van COPD Ievert ook veel op voor de ontwikkel ing van dot model. loke- Het b1jbchor<-nde loket Tccnnolog e Thws No 1 1S net centr;ole annsprcekpunt

23 Plattegrond Dementia 2009;8(2): I U I

24 TTN Slaapkamer I:U

25 Kleinschalig wonen 1:u

26 Colour temperature Median scores of the seven buildings (5000K = day light)

27 Healthy Living: Creëren van een bezielende omgeving BEZO project: met inzet van bouwfysische factoren (licht, akoestiek) een bezielende omgeving creëren in kleinschalige woonvormen voor ouderen Door: wensen en behoeften van bewoners, familie en staf te identificeren Verzamelen van visuele en auditieve data van bewoners (oog- en gehooronderzoek en dossieronderzoek Observaties Bezielende-Omgeving-in-de-Ouderenzorg

28 BEZO project: SSCF Voor /< /..!'.

29 BEZO project: SSCF Na

30 Verpleeg- en verzorgingshuizen Topaz, locatie Vlietwijk

31 Technologische oplossingen

32 Opdracht Zijn er ehealth tools die je al dagelijks gebruikt? Zo ja welke? Schrijf max drie technologische applicaties op. Geef de eventuele voor- en nadelen.

33 Telehomecare ehealth of Telehealth Uitwisseling van data tussen patiënt en professional tbv de diagnose en management van de gezondheidsconditie Telemonitoring en /of telefonische begeleiding Transmissie van data van vitale functies voor real time telemonitoring Beeld- en luisterverbinding

34 Barrières zorg op afstand Toegang tot computers of computers Beschikbare ondersteuning Technologie generatie Technische aspecten Structuur van het gezondheidssysteem Wet- en regelgeving Educatie Acceptatie door gebruikers 33

35 PETZ Voorspellers voor het gebruik van ehealth door professionals en ouderen Ouderen 65 plus met een chronische ziekte E-Panel (cliëntenorganisatie) N= 218 (183 voltooid) Werving ouderenmarkt (hard copy) Professionals werkend bij thuiszorg Selectie door teammanagers N = 207 Vragenlijsten en observaties

36 Bereidheid om ehealth te gebruiken Professionals Verwachte bruikbaarheid voor de cliënt Verwachte nut voor de cliënt Sociale invloeden Verwachte kosten voor de cliënt Ervaring met ehealth positieve attitude Ouderen Motivatie tot zelfzorg Bruikbaarheid Thijs Van Houwelingen, Ansam Barakat, Angelo Antonietti, Helianthe Kort Using the Unified Theory of Acceptance and Use of Technology to Explore Predictors for the Use of Telehomecare by Care Professionals Pages DOI / , 2013 Angelo Antonietti, Ansam Barakat, Thijs Van Houwelingen, Helianthe Kort Remote Telecare in an Aging Dutch Sample: Critical Factors Predicting Their Intention to Use Pages DOI / , 2013

37 NWR: Bereidheid gebruik Telemonitoring Telefonische vragenlijst in Noordrijn-Westfalen in 2009 Jaarlijkse survey N = 1993 ; Y Bereidheid gebruik neemt af bij ouderen en bij Cardiovasculaire ziekten Gezondheid status beïnvloedde factor voor bereidheid gebruik

38 etherapie erevalidatie

39 ehealth in COPD Zorg E-Health in COPD zorg; Optimalisatie van de Utrechtse multidisciplinaire COPD Zorg Fysieke activiteit bij mensen met COPD zo lang als mogelijk op hetzelfde niveau behouden als na de revalidatie periode Testfase: gezonde personen mensen in de revalidatie Interventie studie mensen met COPD thuis

40 ehealth in COPD Zorg Vormgeving in ontwikkeling door studenten digitale communicatie HU

41 ehealth in COPD Zorg

42 Kleinschalig wonen met e-zorg William D. Kearns PhD, James L. Fozard PhD, Marion Becker RN/PhD, Jan M. Jasiewicz PhD, Jeffrey D. Craighead PhD, Lori Holtsclaw BA, and Charles Dion MA. "Path tortuosity in everyday movements of elderly persons increases fall prediction beyond knowledge of fall history, medication use, and standardized gait and balance assessments." Journal of the American Medical Directors Association 13.7 (2012): 665.e7-665.e13.

43 Monitoring: valpreventie :0 1: 0.50 Q fii.redi<temd lll lityof Fractal 0 x 10 1flll rge frlui Dmea91rellfoc (x10 ) frornthe 7driortotheflll orrm flll irliex event ltllifi!ajlfflt'llceof Moul fl[

44 etherapie

45 Monitoring Decubitis preventie

46 High Tech for lives Alma and technology Opdracht uitkomst

47 Tot slot Niet-farmaceutische interventies in de gebouwde omgeving kunnen bijdragen bij het verlagen van gezondheidsrisico. Wel meer evidentie hiervoor nodig. ehealth kent veel toepassingsgebieden, maar is niet altijd effectief gebleken Barrières op het gebied van ehealth Onvoldoende aandacht voor het gebruikersperspectief (cliënt / professional)

48 Boodschap van: Charles Eugster World Masters Rowing Champion 94-years old. We have confused illness with the process of aging, which can be thoroughly healthy. Illness is not a necessary part of aging.

49 Contact: 1:u

50 Innovatie van zorgverlening