Nederlandse samenvatting
|
|
- Joost van der Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Nederlandse samenvatting 1. Inleiding Klimaatverandering is een urgent probleem waarmee de samenleving vrijwel dagelijks wordt geconfronteerd. De Conventie voor Klimaatverandering van de Verenigde Naties (oftewel United Nations Framework Convention on Climate Change, UNFCCC) heeft als doelstelling de concentratie van broeikasgassen (BKG) in de atmosfeer op een zodanig niveau te stabiliseren, dat een gevaarlijke menselijke invloed op het klimaat wordt voorkomen. De reductie van BKG emissies zal leiden tot kosten voor producenten als gevolg van investeringen in emissiereductietechnologieën of emissiehandel. Deze kosten zullen gedeeltelijk doorgegeven worden in de productketen en zullen uiteindelijke terecht komen bij huishoudens. Een ongelijke verdeling van de kosten van klimaatbeleid tussen en binnen landen kan een belangrijke barrière vormen voor de implementatie van klimaatbeleid. Het is daarom van groot belang om inzicht te krijgen in de verdeling van de kosten van klimaatbeleid. Beleidsmakers kunnen dan anticiperen op een mogelijke ongelijke lastenverdeling en zo de acceptatie van klimaatbeleid verhogen. 2. Doel van het proefschrift Dit proefschrift heeft als doel de mogelijke verdelingseffecten van klimaatbeleid tussen en binnen Europese landen in beeld te brengen. Het onderzoek combineert elementen uit eerdere studies naar huishoudelijke milieudruk en economische instrumenten, waardoor de verdeling van de kosten van klimaatbeleid op een gedetailleerd productniveau kunnen worden vergeleken en geïnterpreteerd. Op die manier wordt inzicht verkregen in de onderliggende oorzaken van de kostenverdeling. Het onderzoek is op verschillende manieren afgebakend. Ten eerste richt het onderzoek zich op huishoudens en landen in Europa, omdat klimaatbeleid vaak ontwikkeld wordt op Europees niveau. Ten tweede gaat het onderzoek alleen in op de kosten van klimaatbeleid, terwijl de lastenverdeling afhangt van zowel de kosten als de baten. Ten derde wordt de rechtvaardigheid van de kostenverdeling bepaald op basis van de ability to pay van huishoudens en landen. Met andere woorden, de verdeling van de kosten wordt als rechtvaardig beschouwd wanneer de kosten in verhouding staan tot het huishoudelijk inkomen of het Bruto Nationaal Product (BNP). 3. Huishoudelijke broeikasgas (BKG) emissies Huishoudens schaffen verschillende producten en diensten aan om in hun behoeften te voorzien. De huishoudelijke consumptie van producten en diensten leidt direct en indirect tot BKG emissies. Directe BKG emissies ontstaan tijdens het gebruik van een product. Het verwarmen van de woning of autorijden leidt direct tot emissies van koolstofdioxide (CO 2 ). Huishoudens veroorzaken echter ook BKG emissies door producten en diensten aan te schaffen, waarvan de productie, distributie of afvalverwerking tot de uitstoot van BKG leiden. Hierbij kan men denken aan producten als voedsel, kleding en diensten. De huishoudelijke BKG emissies kunnen variëren binnen landen als gevolg van verschillen in 93
2 huishoudkarakteristieken, zoals inkomen, het aantal leden in een huishouden en hun leeftijd, en de locatie van een huishouden in een stad of op het platteland. Het is aannemelijk dat huishoudelijke BKG emissies ook variëren tussen landen als gevolg van verschillen in nationale condities, zoals BNP, energieproductie en geografie. De variatie in huishoudelijke BKG emissies kunnen belangrijke consequenties hebben voor de verdeling van de kosten van klimaatbeleid. In het eerste deel van het proefschrift worden de directe en indirecte BKG emissies van huishoudens in verschillende inkomensgroepen en landen gekwantificeerd met behulp van input-output analyse (hoofdstuk 2) en hybride analyse (hoofdstuk 3) in combinatie met gegevens van huishoudelijke bestedingen. Uit de resultaten van hoofdstuk 2 en 3 blijkt dat de variatie in huishoudelijke BKG emissies tussen landen en inkomensgroepen afhangt van zowel het huishoudelijke consumptieniveau en patroon als de BKG emissie-intensiteiten (dit is de hoeveelheid BKG emissie per uitgegeven Euro) van basisgoederen en luxe goederen. Deze twee factoren kunnen dan ook in belangrijke mate inzicht geven in de verdelingseffecten van klimaatbeleid tussen en binnen landen. In hoofdstuk 2 wordt de relatie onderzocht tussen de bestedingen van Nederlandse huishoudens in het jaar 2000 en de emissies van de broeikasgassen koolstofdioxide (CO 2 ), methaan (CH 4 ) and lachgas (N 2 O). De resultaten laten zien dat de BKG emissies toenemen met stijgende huishoudelijke uitgaven. De BKG emissies nemen echter minder dan proportioneel toe met uitgaven. Uit de resultaten blijkt dat BKG emissies van Nederlandse huishoudens vooral gerelateerd zijn aan de consumptie van de productgroepen voedsel, woning en ontwikkeling, vrije tijd en verkeer. Met toenemende uitgaven verandert het consumptiepatroon zodanig, dat de uitgaven aan voedsel en woning procentueel afnemen, terwijl de uitgaven aan ontwikkeling, vrije tijd en verkeer procentueel toenemen. Aangezien voedsel en woning hogere BKG emissie-intensiteiten hebben dan ontwikkeling, vrije tijd en verkeer leidt deze verschuiving in het consumptiepatroon tot een afnemende BKG emissie-intensiteit van huishoudelijke consumptie. Huishoudens met een laag inkomen veroorzaken dus meer BKG emissies per uitgegeven Euro dan huishoudens met hoge inkomens. Als we aannemen dat de kosten van klimaatbeleid verdeeld worden over huishoudens op basis van de hoeveelheid BKG emissies van deze huishoudens, dan duiden de resultaten van het onderzoek op een ongelijke kostenverdeling. De kosten van klimaatbeleid zullen waarschijnlijk regressief verdeeld worden over huishoudens. Dat wil zeggen dat huishoudens met een laag inkomen een groter percentage van hun inkomen zullen moeten betalen aan klimaatbeleid dan huishoudens met een hoog inkomen. In hoofdstuk 3 worden de CO 2 emissies van huishoudens in een aantal Europese landen gekwantificeerd wat een regionale vergelijking mogelijk maakt. De resultaten laten zien dat gemiddelde huishoudens in Nederland en Engeland hogere CO 2 emissies en CO 2 emissieintensiteiten hebben dan gemiddelde huishoudens in Zweden en Noorwegen. Bovendien nemen de CO 2 emissie-intensiteiten van huishoudelijke consumptie af met stijgend inkomen in Nederland en Engeland, terwijl het tegenovergestelde is gevonden voor Zweden en Noorwegen waar de CO 2 emissie-intensiteiten toenemen met toenemend inkomen. Deze bevindingen duiden erop dat de relatie tussen huishoudelijke bestedingen en de hoeveelheid huishoudelijke CO 2 emissies kan verschillen per land. Een vergelijking van de resultaten op productniveau wijst uit dat nationale condities, zoals de energieproductie, populatiedichtheid en de beschikbaarheid van stadsverwarming, een grote invloed hebben 94
3 op de hoeveelheid BKG emissies van basisgoederen en luxe goederen. Nationale condities beïnvloeden dus de variatie in huishoudelijke CO 2 emissies tussen landen en binnen landen. Op basis van de resultaten in hoofdstuk 3, kunnen we concluderen dat Nederlandse en Engelse huishoudens hogere lasten zullen ervaren dan Zweedse en Noorse huishoudens in het geval van een uniform Europees klimaatbeleid. Voorts kunnen we concluderen dat huishoudens met een laag inkomen in Nederland en Engeland relatief hogere lasten zullen dragen dan huishoudens met een hoog inkomen. Het tegenovergestelde geldt voor huishoudens in Zweden en Noorwegen waar huishoudens in hogere inkomensgroepen iets CO 2 intensievere consumptiepatronen hebben dan huishoudens in lagere inkomensgroepen. Met andere woorden, klimaatbeleid zou kunnen leiden tot regressieve effecten in Nederland en Engeland en tot licht progressieve effecten in Zweden en Noorwegen. Dit kan erop wijzen dat de verdelingseffecten van klimaatbeleid een grotere rol spelen bij de acceptatie van klimaatbeleid in Nederland en Engeland dan in de twee Scandinavische landen. 4. Emissieprijs Economische instrumenten, zoals emissiehandel en belastingen, kunnen de reductie van BKG emissies stimuleren. Door de inzet van economische instrumenten krijgen BKG emissies een prijs. Dit kan leiden tot veranderingen in prijzen van zowel de input van productieprocessen als de prijzen van consumentenproducten. Zulke prijsveranderingen zullen het aankoopgedrag van producenten en consumenten beïnvloeden en uiteindelijk leiden tot de reductie van BKG emissies. Het is niet eenvoudig om een geschikte emissieprijs vast te stellen, omdat deze zowel afhangt van de milieukwaliteit die mensen prefereren als van de kosten die daarmee gepaard gaan. Het onderzoek in hoofdstuk 4 richt zich op methoden die milieukwaliteit uitdrukken in geld, de zogenoemde waarderingsmethoden. Hoofdstuk 4 gaat in op de verschillende schaalniveaus waarop de meest gebruikte methoden, zoals de contingent valuation method, hedonic pricing method en de travel cost method worden toegepast. In totaal zijn er 117 case studies ingedeeld naar één van de volgende ruimtelijke schaalniveaus: lokaal, landschap, regionaal en globaal. Daarnaast houdt het onderzoek rekening met het jaar van publicatie van de case studies. Uit de resultaten blijkt dat de meeste case studies gericht zijn op de waardering van natuur en milieu op lokaal- en landschapsniveau. Het aantal studies op regionale en globale schaal is echter de laatste jaren aan het toenemen. Dit zou het gevolg kunnen zijn van het toenemend besef dat milieudruk ook plaatsvindt op hoge schaalniveaus. Hoewel de literatuur aanknopingspunten biedt voor het vaststellen van een emissieprijs voor broeikasgassen wordt in dit proefschrift hiermee voorzichtig omgegaan. In hoofdstuk 4 wordt betoogd dat een verandering van schaalniveau gevolgen kan hebben voor de toepasbaarheid van conventionele waarderingsmethoden. Om toch de verdelingseffecten van klimaatbeleid te kunnen bepalen wordt in dit proefschrift een emissieprijs afgeleid van de marginale kosten van maatregelen die nodig zijn voor het behalen van een vastgestelde emissiereductie. Deze methode leidt in principe niet tot een optimale economische welvaart, maar is wel uitvoerbaar in de praktijk en kan beleidsdoelen realiseren tegen de laagste kosten. 95
4 5. Economische instrumenten In het tweede deel van het proefschrift worden de verdelingseffecten bepaald van klimaatbeleid in Nederland (hoofdstuk 5) en de EU27 (hoofdstuk 6) waarbij economische instrumenten worden ingezet. Er worden twee strategieën vergeleken, namelijk een strategie die gericht is op de vermindering van alleen CO 2 emissies en een strategie die gericht is op de vermindering van emissies van zowel CO 2 als niet-co 2 broeikasgassen. Het is interessant om deze twee strategieën te vergelijken, omdat uit eerder onderzoek is gebleken dat een strategie die gericht is op meerdere broeikasgassen kosteneffectiever is dan een strategie die alleen gericht is op CO 2. In hoofdstuk 5 wordt voor de Nederlandse situatie in 2000 bepaald wat de verdelingseffecten zouden zijn van een CO 2 belasting en een uitgebreide BKG belasting, die alle zes BKG van het Kyoto Protocol omvat. De verdelingseffecten zijn bepaald door emissie-intensiteiten en belastingtarieven te koppelen aan input-output analyse en dit vervolgens te combineren met bestedingsstatistieken. De belastingtarieven van de CO 2 belasting en de uitgebreide BKG belasting zijn gebaseerd op de marginale kosten van de duurste maatregel die nodig is om het doel van het Nederlandse klimaatbeleid in 2010 te bereiken. De resultaten van het onderzoek tonen aan dat de CO 2 belasting en de uitgebreide BKG belasting beide een regressief effect zullen hebben. De uitgebreide BKG belasting lijkt de kosten echter gelijkmatiger te verdelen over de inkomensgroepen dan de CO 2 belasting. Dit kan voor een groot deel verklaard worden door twee factoren. Ten eerste verschuift de belastingdruk van energie-intensieve producten naar voedsel wanneer de belasting wordt uitgebreid van alleen CO 2 naar alle broeikasgassen van het Kyoto Protocol. Ten tweede verschillen de uitgaven aan energie-intensieve producten en voedsel tussen inkomensgroepen. Huishoudens met een laag inkomen geven gemiddeld een groter deel van hun inkomen uit aan energie-intensieve producten, zoals gas en elektriciteit, dan huishoudens met een hoog inkomen. Hierdoor zal een CO 2 belasting de lage inkomens harder treffen dan een uitgebreide BKG belasting. Weliswaar besteden huishoudens met een laag inkomen gemiddeld ook een iets groter deel van hun inkomen aan voedsel dan huishoudens met een hoog inkomen, maar dit verschil is kleiner dan het verschil ten aanzien van energie-intensieve producten. Het onderzoek in hoofdstuk 6 is gericht op de kostenverdeling van klimaatbeleid over de Europese lidstaten. Ook in dit hoofdstuk wordt een strategie, die gericht is op enkel CO 2 emissies, vergeleken met een strategie, die gericht is op meerdere BKG emissies. Voor het onderzoek in hoofdstuk 6 is gebruik gemaakt van het GAINS (Greenhouse gas and Air Pollution INteractions and Synergies) model. Dit model selecteert beschikbare emissiereductiemaatregelen in verschillende landen op zodanige wijze dat de EU27 als geheel een bepaald klimaatdoel tegen de laagste kosten kan bereiken. De verdelingseffecten worden onderzocht in het geval de BKG emissies met 10% worden gereduceerd in 2020 ten opzichte van business-as-usual (inclusief de huidige wetgeving voor luchtvervuiling) in De resultaten laten zien dat een kosteneffectief klimaatbeleid zal leiden tot een regressieve verdeling van kosten over de Europese lidstaten. Dit houdt in dat Oost- Europese landen over het algemeen een hoger percentage van hun BNP zullen uitgeven aan de reductie van BKG dan West-Europese landen. Wanneer niet-co 2 BKG worden opgenomen in de strategie zal het regressieve effect zelfs sterker worden. 96
5 6. Conclusies In dit proefschrift zijn de verdelingseffecten van klimaatbeleid tussen en binnen Europese landen onderzocht. De resultaten tonen aan dat de variatie in huishoudelijke BKG emissies tussen landen en inkomensgroepen afhangt van het huishoudelijke consumptieniveau en patroon en de BKG emissie-intensiteiten van basisgoederen en luxe goederen. Deze twee factoren kunnen dan ook in belangrijke mate inzicht geven in de verdelingseffecten van klimaatbeleid tussen en binnen landen. Uit de Nederlandse case studies blijkt dat een groter deel van de totale BKG emissies is gerelateerd aan de consumptie van basisgoederen, zoals voedsel en huisvesting, dan aan de consumptie van luxe goederen. Dit leidt ertoe dat lage inkomensgroepen relatief zwaarder belast zullen worden met de kosten van klimaatbeleid dan hoge inkomensgroepen. Het onderzoek laat echter ook zien dat de regressieve effecten van een CO 2 belasting kunnen worden verminderd door de belasting uit te breiden naar niet-co 2 BKG. De resultaten van andere Europese landen geven aan dat klimaatbeleid ook tot regressieve effecten leidt in Engeland. In tegenstelling tot Nederland en Engeland zal klimaatbeleid licht progressief zijn in Zweden en Noorwegen. Een vergelijking van de resultaten op productniveau wijst uit dat nationale condities, zoals de energieproductie, populatiedichtheid en de beschikbaarheid van stadsverwarming, invloed hebben op de relatieve bijdrage van BKG emissies van basisgoederen en luxe goederen. Uniform klimaatbeleid in de EU27 zal waarschijnlijk ook leiden tot regressieve effecten. Dit houdt in dat Oost-Europese landen over het algemeen een hoger percentage van hun BNP uitgeven aan de reductie van BKG dan West-Europese landen. Wanneer niet- CO 2 BKG worden opgenomen in de strategie zal het regressieve effect zelfs sterker worden. Hierbij moet wel vermeld worden dat de resultaten op nationaal niveau (hoofdstuk 2, 3 en 5) en Europees niveau (hoofdstuk 6) niet vergelijkbaar zijn, doordat verschillende onderzoeksmethoden zijn gebruikt. Een gedetailleerde input-output tabel met daaraan gerelateerde milieu-intensiteiten wordt momenteel ontwikkeld voor de EU25 in het EXIOPOL project ( ). Deze input-output tabel kan mogelijkheden bieden voor toekomstig onderzoek naar de verdelingseffecten van klimaatbeleid tussen huishoudens en landen in Europa. 97
6 98
Klimaatverandering: beleid Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (
Indicator 14 november 2006 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In het Kyoto-protocol en het
Nadere informatieEmissie broeikasgassen in Europa (EU-15),
Indicator 14 januari 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissie van broeikasgassen
Nadere informatieEmissie broeikasgassen in Europa,
Indicator 11 januari 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 nam de Europese uitstoot
Nadere informatieProvinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL
Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in
Nadere informatieHet nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol?
Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol? Dr. Jos Delbeke, DG Klimaat Actie, Europese Commissie, Universiteit Hasselt, 25/2/2014 Overzicht 1. Klimaat en energie: waar
Nadere informatieAchtergrond en doel presentatie
Achtergrond en doel presentatie Achtergrond Uitnodiging van de raad; Nuon heeft reeds wind turbines in de Hoofdplaatpolder; Nuon ziet mogelijkheden voor het op termijn vervanging van de huidige turbines
Nadere informatieKlimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen.
Open klimaatlezingen 2009 Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen. Hans Bruyninckx De eerste stappen in internationaal klimaatbeleid 1979: 1ste World Climate Conference
Nadere informatieSAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH)
SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) Dit proefschrift behandelt de relatie tussen de vraag naar koeling, klimaatverandering en het hieraan gerelateerde milieubeleid. Inleiding Koelsystemen worden op allerlei
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL. Amendement. Julia Reid namens de EFDD-Fractie
13.6.2017 A8-0208/50 50 Overweging 1 (1) Wat de reductie van de in de EU uitgestoten broeikasgassen betreft, schaarde de Europese Raad zich in zijn conclusies van 23-24 oktober 2014 over het kader voor
Nadere informatieSamenvatting. 1 Inleiding
Samenvatting 1 Inleiding Door te consumeren verbruiken mensen energie. Er wordt niet alleen direct energie verbruikt in de vorm van aardgas, elektriciteit of benzine, maar er wordt ook indirect energie
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan
Energiemanagement actieplan Versie 2018.1 Datum: 11-01-2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiemogelijkheden 4 2.1 Brandstof 4 2.2 Electra en warmte 4 2.3 Projecten 5 3. CO2 reductie a.d.h.v. maatregelen
Nadere informatieFactsheet klimaatverandering
Factsheet klimaatverandering 1. Klimaatverandering - wereldwijd De aarde is sinds het eind van de negentiende eeuw opgewarmd met gemiddeld 0,9 graden (PBL, KNMI). Oorzaken van klimaatverandering - Het
Nadere informatieBroeikasgasemissies in Nederland,
Indicator 19 mei 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De totale uitstoot van broeikasgassen
Nadere informatieKlimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland
Page 1 of 6 Klimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland Hoe voorspeld? Klimaatscenario's voor Nederland (samengevat) DOWNLOAD HIER DE WORD VERSIE In dit informatieblad wordt in het kort klimaatverandering
Nadere informatieNoordlease. Opgemaakt door Danielle de Bruin. Periode: 1 januari t/m 31 december 2014. 1 van 9
1 van 9 Rapportage CO -voetafdruk Opgemaakt door Danielle de Bruin Noordlease Periode: 1 januari t/m 31 december 014 Datum: 7 maart 015 Climate Neutral Group BV Donkerstraat 19a 3511 KB Utrecht T. 030-36175
Nadere informatieUNIVERSITEIT UTRECHT CARBON FOOTPRINT Field in a Box
UNIVERSITEIT UTRECHT CARBON FOOTPRINT 2016 23-05-2017 Field in a Box Waarom een footprint? Klimaatverandering Het uitstoten van broeikasgassen draagt bij aan klimaatverandering. Het meest voorkomende broeikasgas
Nadere informatieKLIMAATVERANDERING EN ZESDE STAATSHERVORMING. Prof. Dr. Luc LAVRYSEN. Rechter in het Grondwettelijk Hof Hoogleraar Universiteit Gent
KLIMAATVERANDERING EN ZESDE STAATSHERVORMING Prof. Dr. Luc LAVRYSEN Rechter in het Grondwettelijk Hof Hoogleraar Universiteit Gent 1 KLIMAATVERANDERING Toename van concentratie van broeikasgassen in de
Nadere informatieHet Europese Emissiehandel systeem ( ETS) Speerpunt van het Europese klimaatbeleid Impact op de Europese Staalsector
Het Europese Emissiehandel systeem ( ETS) Speerpunt van het Europese klimaatbeleid Impact op de Europese Staalsector R. Mortier Opwarming is een natuurlijk verschijnsel Probleem : evenwicht is verstoord
Nadere informatieLegrand Nederland B.V.
1 van 10 Rapportage CO -voetafdruk Opgemaakt door Marieke Megens Legrand Nederland B.V. Periode: 1 januari t/m 31 december 013 Datum: 14 maart 014 Climate Neutral Group BV Donkerstraat 19a 3511 KB Utrecht
Nadere informatieBroeikasgasemissies in Nederland,
Indicator 8 september 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De totale uitstoot van broeikasgassen
Nadere informatieClimate Neutral Group t/m
Rapportage CO2-voetafdruk 01-01-2015 t/m 31-12-2015 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1. Inleiding... 2 2. Rapportageperiode 2015... 3 2.1. Directe en indirecte emissies... 3 2.2. Historische vergelijking...
Nadere informatieHesselink Koffie. Opgemaakt door Daniëlle de Bruin. Periode: 1 januari t/m 31 december 2014. 1 van 10. Datum: 15 december 2014
1 van 10 Rapportage CO -voetafdruk Opgemaakt door Daniëlle de Bruin Hesselink Koffie Periode: 1 januari t/m 31 december 014 Datum: 15 december 014 Climate Neutral Group BV Donkerstraat 19a 3511 KB Utrecht
Nadere informatieet broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces
H 2 et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces Bij het ontstaan van de aarde, 4,6 miljard jaren geleden, was er geen atmosfeer. Enkele miljoenen jaren waren nodig voor de
Nadere informatieKlimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering 8-10-2012. Klimaatverandering
Zonne-energie 2012: prijs 21 ct per kwh; 2020 prijs 12 ct kwh Groen rijden; energiehuizen, biologisch voedsel Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Stichting Stimular www.stimular.nl 010 238
Nadere informatieLegrand Nederland B.V.
1 van 9 Rapportage CO -voetafdruk Opgemaakt door Marieke Megens Legrand Nederland B.V. Periode: 1 januari t/m 31 december 014 Datum: 11 februari 015 Climate Neutral Group BV Donkerstraat 19a 3511 KB Utrecht
Nadere informatieReductieplan Overige Broeikasgassen.
Reductieplan Overige Broeikasgassen (ROB) www.robklimaat.nl Kansen en bedreigingen in de electriciteitssector Erik ter Avest 29 juni 2006 1 Wat is het ROB? Andere vragen? Discussie Enkele begrippen wat
Nadere informatieSonEnergie, 25 maart 2019 Jacques Hagoort
SonEnergie, 25 maart 2019 Jacques Hagoort Klimaat & Klimaatverandering Gevolgen klimaatverandering Opwarming van de Aarde Broeikaseffect Klimaatmodellen An Inconvenient Truth VN - Akkoord van Parijs Nederlands
Nadere informatieKlimaatbeleid en hernieuwbare energie: het EU pakket voor Ger Klaassen DG Milieu Europese Commissie
Klimaatbeleid en hernieuwbare energie: het EU pakket voor 22 Ger Klaassen DG Milieu Europese Commissie Overzicht Lange termijn visie en doelstellingen 22 Het EU pakket voor 22 Gevolgen van het pakket Lange
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieNoordlease. Opgemaakt door Daniëlle de Bruin. Periode: 1 januari t/m 31 december van 10. Datum: 3 april 2014
1 van 10 Rapportage CO -voetafdruk Opgemaakt door Daniëlle de Bruin Noordlease Periode: 1 januari t/m 31 december 013 Datum: 3 april 014 Climate Neutral Group BV Donkerstraat 19a 3511 KB Utrecht T. 030-36175
Nadere informatieKlimaatbeleid van het Ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu
Klimaatbeleid van het Ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu Drs. J. Amarello-Williams Minister ATM/ National Focal Point UNFCCC Suriname Inhoud Introductie Milieutaken ATM Stand
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 19 en 20: Inkomensverdeling en conjuntuur
Samenvatting Economie Hoofdstuk 19 en 20: Inkomensverdeling en conjuntuur Samenvatting door een scholier 1286 woorden 9 januari 2013 6,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent 19.1 Personele inkomensverdeling
Nadere informatieEmissie-inventaris broeikasgassen 2012 stadsontwikkeling EMA
Emissie-inventaris broeikasgassen 2012 EMA Principes Antwerpen ondertekende het Europese Burgemeestersconvenant. Meer dan 5.000 lokale en regionale overheden hebben ondertekend en engageren zich om op
Nadere informatieErdi Holding B.V t/m
Rapportage CO2-voetafdruk 01-01-2015 t/m 31-12-2015 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1. Inleiding... 2 2. Rapportageperiode 2015... 3 2.1. Directe en indirecte emissies... 4 2.2. Historische vergelijking...
Nadere informatieCuraçao Carbon Footprint 2015
Willemstad, March 2017 Inhoudsopgave Inleiding 2 Methode 2 Dataverzameling 3 Uitstoot CO2 in 2010 3 Uitstoot CO2 in 2015 4 Vergelijking met andere landen 5 Central Bureau of Statistics Curaçao 1 Inleiding
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 2.3.2016 COM(2016) 62 final 2016/0036 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, van de Overeenkomst van Parijs, die
Nadere informatieCO₂-prestatieladder. Nieuwsbrief
CO₂-prestatieladder Sinds november 2016 is Van Huizen Groenvoorziening gecertificeerd voor hoogste niveau van de CO₂-prestatieladder, trede 5! Om dit hoogste niveau te handhaven streeft Van Huizen Groenvoorzieningen
Nadere informatieO R D E O P Z AKE N. Een rechtvaardiging voor meer maatregelen op het gebied van energie-efficiëntie in woongebouwen S T L L E N
O R D E O P Z AKE N Een rechtvaardiging voor meer maatregelen op het gebied van energie-efficiëntie in woongebouwen S T L L E N E DE VERONTRUSTENDE WAARHEID De mondiale uitdaging Het is verontrustend maar
Nadere informatieEnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16
EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI
Nadere informatieDraagvlak bij burgers voor duurzaamheid. Corjan Brink, Theo Aalbers, Kees Vringer
Draagvlak bij burgers voor duurzaamheid Corjan Brink, Theo Aalbers, Kees Vringer Samenvatting Burgers verwachten dat de overheid het voortouw neemt bij het aanpakken van duurzaamheidsproblemen. In deze
Nadere informatieEen keuze maken uit het grote aanbod van consumptiegoederen is steeds moeilijker.
Samenvatting door een scholier 893 woorden 24 december 2003 6,4 43 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Vaardigheden H1 Consumeren Omgangstaal: Iets verbruiken, of soms iets gebruiken Economie: Het
Nadere informatieErdi Holding B.V. Opgemaakt door Frank van der Tang. Periode: 1 januari t/m 30 juni 2015. 1 van 10. Datum: 2 december 2015
1 van 10 Rapportage CO -voetafdruk Opgemaakt door Frank van der Tang Erdi Holding B.V. Periode: 1 januari t/m 30 juni 015 Datum: december 015 Climate Neutral Group BV Donkerstraat 19a 3511 KB Utrecht T.
Nadere informatieGeologische tijdschaal. AK 4vwo vrijdag 31 oktober. 11 Het klimaat door de tijd. inhoud
Hoofdstuk 1 Extern systeem en klimaatzones Paragraaf 11 t/m 14 inhoud Het klimaat door de tijd (par. 11) Het klimaat nu (par. 12) Het klimaat in de toekomst (par. 13) Klimaatbeleid (par. 14) AK 4vwo vrijdag
Nadere informatieverstoren. Dit kan worden bereikt door bij de start van het systeem rechten uit te geven voor bijvoorbeeld een periode van vijf jaar.
SAMENVATTING Vanaf het moment dat het versterkte broeikaseffect op de milieu-agenda verscheen hebben economen gewezen op de geschiktheid van economische instrumenten zoals belastingen en verhandelbare
Nadere informatieCO2-uitstoot Regio Noord-Veluwe
CO2-uitstoot Regio Noord-Veluwe 1 CO2-uitstoot hoofdsectoren 1.1 Inleiding In deze rapportage wordt de CO2-uitstoot van uw gemeente weergegeven, voorzover de daarvoor benodigde gegevens beschikbaar zijn.
Nadere informatieScope 3. CO₂-emissie analyse 2016 PQR. Rijnzathe 7. De Meern
Scope 3 CO₂-emissie analyse 2016 PQR Rijnzathe 7 te De Meern Datum: April 2017 Uw contactpersoon: Guy Schefman Mobiel nummer: 06-20431020 1. Inhoudsopgave: 1. Inhoudsopgave:... 2 2. Inleiding... 3 2.1
Nadere informatieWelvaart en groei. 1) Leg uit wat welvaart inhoudt. 1) De mate waarin mensen in hun behoefte kunnen voorzien. 2) Waarmee wordt welvaart gemeten?
1) Leg uit wat welvaart inhoudt. 2) Waarmee wordt welvaart gemeten? 3) Wat zijn negatief externe effecten? 4) Waarom is deze maatstaf niet goed genoeg? Licht toe. 1) De mate waarin mensen in hun behoefte
Nadere informatieRapportage van broeikasgasemissies veroorzaakt door gekochte elektriciteit
Rapportage van broeikasgasemissies veroorzaakt door gekochte elektriciteit Een samenvatting van de "Greenhouse Gas Protocol Scope 2 Guidance" Samengevat en vertaald door het EKOenergie-secretariaat, januari
Nadere informatieHet nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION
Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION Overzicht 1. Klimaat en energie: waar zijn we? 2. Waarom een nieuw raamwerk voor 2030? 3. Belangrijkste elementen 2030
Nadere informatieErdi Holding B.V t/m
Rapportage CO2-voetafdruk 01-01-2015 t/m 31-12-2015 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1. Inleiding... 2 2. Rapportageperiode 2015... 3 2.1. Directe en indirecte emissies... 4 2.2. Historische vergelijking...
Nadere informatieBiomassa: brood of brandstof?
RUG3 Biomassa: brood of brandstof? Centrum voor Energie en Milieukunde dr ir Sanderine Nonhebel Dia 1 RUG3 To set the date: * >Insert >Date and Time * At Fixed: fill the date in format mm-dd-yy * >Apply
Nadere informatieEmissie inventaris 2018
Emissie inventaris 2018 Versie 2018.1 Datum: 11-01-2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Bedrijfsvoering 4 2.1 Bedrijfssamenvatting 4 2.3 Verantwoordelijkheid 4 3. Scope 5 4. Energiestromen 6 4.1 Energiestromen
Nadere informatieBroeikasgasemissies in Nederland,
Indicator 4 juni 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De totale uitstoot van broeikasgassen
Nadere informatieKlimaatverandering en onze voedselzekerheid
Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Prof. Dr. Martin Kropff Rector Magnificus Wageningen University Vice-president Raad van Bestuur Wageningen UR Ons klimaat verandert Ons klimaat verandert Oplossingsrichtingen
Nadere informatieWat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers
Wat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers Hoeveel CO 2 -reductie is nodig? doel nieuwe kabinet: in 2020 30% minder CO 2 -uitstoot dan in 1990 UN-IPCC: stabilisatie
Nadere informatie'Voer belasting op CO₂-uitstoot stapsgewijs in'
Bert van Dijk Gisteren E N E R G I E 'Voer belasting op CO₂-uitstoot stapsgewijs in' De angst dat een in het regeerakkoord aangekondigde nationale CO₂-heffing leidt tot een verslechterende concurrentiepositie
Nadere informatieEindexamen economie 1-2 vwo 2007-I
Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 q v = 200 1,25 + 450 = 200 q a
Nadere informatie[2018] Inclusief strategieën ter reductie van scope3-emissie. Aannemings- en wegenbouwbedrijf Verdam B.V.
[2018] Rapportage Scope 3-Emissies Geïdentificeerde en gekwantificeerde emissies conform de Corporate Value Chain (scope 3) Accounting and Reporting Standard Inclusief strategieën ter reductie van scope3-emissie.
Nadere informatieEindexamen aardrijkskunde vwo 2006-I
Actieve aarde Opgave 6 Platentektoniek nu en in de toekomst bron 11 Plaatbewegingen langs de westkust van Noord-Amerika Huidige situatie A Juan de Fuca B Noord- Amerikaanse San Andreas breuk Pacifische
Nadere informatieDoel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017
1 Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017 Inhoud Samenvatting 1. Inleiding 2. Footprint 2016 3. Gerealiseerde reductie 4. Trends en ontwikkelingen 5. KPI 2017
Nadere informatieKetenanalyse Woon- Werkverkeer
2014 Ketenanalyse Woon- Werkverkeer Rapportage: KAWWV 2014 Datum: 12 Augustus 2014 Opgesteld door: Rick Arts Versie: 1.1 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Doel... 4 2.1 Data inventarisatie... 4 2.1.1 Zakelijke
Nadere informatieBuildDesk kennisdocument
BuildDesk kennisdocument Groot economisch en maatschappelijk voordeel van energieneutraal renoveren Woningverbetering naar energieneutraal in de sociale huursector is economisch en maatschappelijk zeer
Nadere informatieNutriënten en organische stof stromen en voorraden op wereld en Europese schaal. Jan Peter Lesschen. Kimo van Dijk en Oene Oenema
Nutriënten en organische stof stromen en voorraden op wereld en Europese schaal Jan Peter Lesschen Kimo van Dijk en Oene Oenema Introductie Bodemvruchtbaarheid ongelijk verdeeld in de wereld Natuurlijke
Nadere informatieSamenvatting van de studie uitgevoerd door CO 2 logic in opdracht van de MIVB
Vergelijking van de CO 2 -uitstoot per vervoermiddel in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Samenvatting van de studie uitgevoerd door CO 2 logic in opdracht van de MIVB 100% Gerecycleerd papier Januari
Nadere informatieKlimaat Voetafdruk Hogeschool Leiden
Hogeschool Leiden Rapportage aan Franziska Brouwer Ed van Oudheusden Peter Wiers- Climate Partners/ PWAdvies AnneMarie Calon- Work on Progress Yann Arthus Bertrand: Earth from the Air 8 juni 2010 Kunnen
Nadere informatieNederlandse samenvatting (Summary in Dutch)
Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Deze dissertatie gaat over antecedenten en consequenties van publiek vertrouwen in organisaties die betrokken zijn bij de ontwikkeling van en de besluitvorming
Nadere informatie452 ( ) Nr juli 2015 ( ) ingediend op. Ontwerp van decreet
ingediend op 452 (2014-2015) Nr. 1 30 juli 2015 (2014-2015) Ontwerp van decreet houdende instemming met de Overeenkomst tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en IJsland, anderzijds, betreffende
Nadere informatie38,6. CO 2 (ton/jr) 2014
Carbon footprint Op basis van de diverse soorten CO 2 -emissies is de totale CO 2 -emissie van Den Ouden Groep berekend. 9,8 38,6 51,6 Diesel personenwagens Diesel combo's en busjes Hybride personen wagens
Nadere informatieSamenvatting Economie Toetsweek 2
Samenvatting Economie Toetsweek 2 Samenvatting door E. 1301 woorden 3 december 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Economie VERKOOPWAARDE 2000 INKOOPWAARDE: (INTERMEDIAIR VERBRUIK) GRONDSTOFFEN 1100 DIENSTEN
Nadere informatieCO 2 -uitstootrapportage 2011
Programmabureau Klimaat en Energie CO 2 -uitstootrapportage 2011 Auteurs: Frank Diependaal en Theun Koelemij Databewerking: CE Delft, Cor Leguijt en Lonneke Wielders Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding
Nadere informatie30 juni Onderzoek: De Klimaatwet
30 juni 2018 Onderzoek: De Klimaatwet Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 55.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag
Nadere informatieFactsheet. Klimaatverandering: Beleid en maatregelen
Factsheet Klimaatverandering: Beleid en maatregelen Sinds het begin van het Industriële Tijdperk (circa 1860) is de gemiddelde temperatuur op aarde met 0,8 C gestegen. Wetenschappers kennen het grootste
Nadere informatieErdi Holding B.V. Voortgangsrapportage 2017
01-01-017 t/m 31-1-017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding. CO-voetafdruk.1. Rapportageperiode 017 3. Historische vergelijking 4. Relatieve uitstoot 5. Directe en indirecte emissies 6. Klimaatcompensatie
Nadere informatieAchtergrond van de basisverlegging CPI 2010
Achtergrond van de basisverlegging CPI 2010 Jaarlijkse basisverlegging CPI De Consumentenprijsindex (CPI) meet de prijsontwikkeling van het pakket van goederen en diensten dat de gemiddelde consument afneemt.
Nadere informatieMobiliteitsmanagement en fiscaliteit
Mobiliteitsmanagement en fiscaliteit Professor Jos van Ommeren, Vrije Universiteit Amsterdam, Februari 2013 Mobiliteitsmanagement gaat over de relatie tussen werkgever en werknemer met betrekking tot mobiliteit.
Nadere informatiegemeente Eindhoven Hierin wil GroenLinks in ieder geval de volgende vragen beantwoord hebben.
gemeente Eindhoven Inboeknummer 15bst00959 Beslisdatum B&W 14 juli 2015 Dossiernummer 15.29.103 (2.3.1) Raadsvragen Van het raadslid dhr. R. Thijs (GroenLinks) over klimaatambities Eindhoven na gerechtelijke
Nadere informatieVOETAFDRUKKEN VAN NEDERLANDSE CONSUMPTIE
VOETAFDRUKKEN VAN NEDERLANDSE CONSUMPTIE De ecologische effecten van Nederlandse consumptie in het buitenland PBL-Notitie Trudy Rood, Harry Wilting en Aldert Hanemaaijer 22 januari 2016 Colofon Voetafdrukken
Nadere informatieMeta-analyses naar de waarde van stedelijk openbaar groen
Meta-analyses naar de waarde van stedelijk openbaar groen Mark Koetse Luke Brander Waarde van openbaar groen Stelling: Openbaar groen staat onder druk in stedelijke gebieden; Expliciete waardering van
Nadere informatieEmissies van het wegverkeer in België 1990-2030
TRANSPORT & MOBILITY LEUVEN VITAL DECOSTERSTRAAT 67A BUS 1 3 LEUVEN BELGIË http://www.tmleuven.be TEL +32 (16) 31.77.3 FAX +32 (16) 31.77.39 Transport & Mobility Leuven is een gezamenlijke onderneming
Nadere informatieCO2 impact kringloopbedrijven
CO2 impact kringloopbedrijven CO2 besparing gerealiseerd in 2014 door Stichting Aktief Dhr. G. Berndsen Gildenstraat 43 7005 bl Doetinchem Tel. 0314330980 g.berndsen@aktief-groep.nl Samenvatting Met 1
Nadere informatieBoodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010
Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie: Conferentie over Biodiversiteit in een veranderende wereld 8-9 september 2010 Internationaal Conventiecentrum
Nadere informatieVCMCM CO2 Voortgangsrapportage U
01-01-016 t/m 31-1-016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1. Veranderingen. CO-voetafdruk.1. Rapportageperiode 016.. Historische vergelijking.3. Relatieve uitstoot.4. Directe en indirecte emissies
Nadere informatieAfscheid van F-gassen: de toekomst met natuurlijke koudemiddelen. Is de warmtepomp wel klaar voor de energietransitie?
Afscheid van F-gassen: de toekomst met natuurlijke koudemiddelen Is de warmtepomp wel klaar voor de energietransitie? Wie is Coolmark Beijer Ref is met vestigingen in 27 landen de grootste leverancier
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Achtergrond van de jaarlijkse basisverlegging
Achtergrond van de jaarlijkse basisverlegging Jaarlijkse basisverlegging CPI De Consumentenprijsindex (CPI) meet de prijsontwikkeling van het pakket van goederen en diensten dat de consument gemiddeld
Nadere informatieFactsheet Consument en Klimaat
Factsheet Consument en Klimaat Milieu Centraal, november 2009 De klimaattop in Kopenhagen (7-18 december) staat voor de deur. Tijdens deze bijeenkomst willen wereldleiders gaan beslissen over de inhoud
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Wereldwijd zijn meer dan 3 miljard mensen afhankelijk van biomassa brandstoffen zoals hout en houtskool om in hun dagelijkse energie behoefte te voorzien. Het gebruik van deze
Nadere informatieLegrand Nederland B.V.
1 van 15 Rapportage CO -voetafdruk Opgesteld door: Marieke Megens Legrand Nederland B.V. Periode: 1 januari t/m 31 december 01 Datum: 8 februari 013 Climate Neutral Group BV Donkerstraat 19a 3511 KB Utrecht
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 10.6.2016 COM(2016) 395 final 2016/0184 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de sluiting, namens de Europese Unie, van de Overeenkomst van Parijs, die is
Nadere informatieEnergie- en emissie-intensiteit van economische activiteiten in België
Milieu-economische analyses voor België, de Gewesten en Europa Workshop 13 september 2012 Energie- en emissie-intensiteit van economische activiteiten in België Lies Janssen Federaal Planbureau Milieurekeningen:
Nadere informatieConcentratie broeikasgassen,
Indicator 10 november 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De mondiaal gemiddelde concentraties
Nadere informatieEindexamen economie 1-2 vwo 2006-II
4 Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Een voorbeeld van een juiste berekening
Nadere informatieOpgemaakt door Colette Galesloot. Periode: 1 januari t/m 31 december 2012. 1 van 15. Datum: 19 maart 2013
1 van 15 Rapportage CO -voetafdruk Opgemaakt door Colette Galesloot Stichting Humana Periode: 1 januari t/m 31 december 01 Datum: 19 maart 013 Climate Neutral Group BV Donkerstraat 19a 3511 KB Utrecht
Nadere informatieVERSLAG VAN DE COMMISSIE
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 23.9.2016 COM(2016) 618 final VERSLAG VAN DE COMMISSIE Verslag met het oog op de berekening van de toegewezen hoeveelheid van de Unie, alsook het verslag met het oog op de berekening
Nadere informatieWATER- SCHAPPEN & ENERGIE
WATER- SCHAPPEN & ENERGIE Resultaten Klimaatmonitor Waterschappen 2014 Waterschappen willen een bijdrage leveren aan een duurzame economie en samenleving. Hiervoor hebben zij zichzelf hoge ambities gesteld
Nadere informatieSialtech CO2 Voortgangsrapportage U
CO Voortgangsrapportage U15 016 01-01-016 t/m 31-1-016 CO Voortgangsrapportage U15 016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1. Veranderingen. CO-voetafdruk.1. Rapportageperiode 016.. Historische
Nadere informatie7,1. Samenvatting door een scholier 818 woorden 19 september keer beoordeeld. MODULE 1: HOOFDSTUK 1 Waarover gaat economie?
Samenvatting door een scholier 818 woorden 19 september 2004 7,1 10 keer beoordeeld Vak Economie MODULE 1: HOOFDSTUK 1 Waarover gaat economie? Economie gaat over de behoeften (de wensen) van mensen. Behoeften
Nadere informatieVERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 4 juli Voorzitter van de commissie, Agnes Mulder
Tweede Kamer der Staten- Generaal Vergaderjaar 018-019 1 501-08 Milieuraad Nr. 785 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 4 juli 019 Binnen de vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat
Nadere informatieKoopkrachtpariteit en Gini-coëfficiënt in China: hoe je tegelijkertijd arm én rijk kunt zijn.
Koopkrachtpariteit en Gini-coëfficiënt in China: hoe je tegelijkertijd arm én rijk kunt zijn. 1. De Wereldbank berichtte onlangs dat de Chinese economie binnen afzienbare tijd de grootste economie van
Nadere informatieCopernicus Institute of Sustainable Development. Koe en klimaat. Dr. Jerry van Dijk Dr. Karin Rebel. Copernicus Institute of Sustainable Development
Copernicus Institute of Sustainable Development Koe en klimaat Dr. Jerry van Dijk Dr. Karin Rebel Inhoud presentatie Hoe zat het ook al weer met klimaatverandering? Broeikasgasemissies in Nederland Klimaatbeleid
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2005 664 Besluit van 12 december 2005, houdende regels met betrekking tot de instelling van een nationaal inventarisatiesysteem voor broeikasgassen
Nadere informatie