ARNHEM RIJK VAN NIJMEGEN VELUWEZOOM BETUWE GELDERSE POORT LAND VAN MAAS EN WAAL DE LIEMERS

Transcriptie

1 Jaarverslag 2011 inclusief jaarrekening ARNHEM RIJK VAN NIJMEGEN VELUWEZOOM BETUWE GELDERSE POORT LAND VAN MAAS EN WAAL DE LIEMERS

2 Inhoudsopgave Inhoud pagina 2 Voorwoord pagina 3 Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen, de organisatie pagina 4 Personele samenstelling pagina 5 Inleiding RBT KAN trekt Europa in pagina 6 Business Unit Toeristische Marketing pagina 7 Business Unit Zakelijke Marketing (Convention Bureau) pagina 11 Business Unit Projecten pagina 16 Business Unit Operations pagina 20 Corporate Communicatie pagina 23 Overlegstructuren pagina 24 Jaarrekening Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen BV pagina 25 Jaarrekening Stichting Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen pagina 33 Jaarrekening Nijmeegs UITburo BV pagina

3 Voorwoord Meer Focus Het Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen (RBT KAN) heeft in 2011 een uitgebreide kalender aan marketingactiviteiten verzorgd in binnen- en buitenland. Het toeristisch recreatief bedrijfsleven participeerde volop in de diverse on- en offline activiteiten die voor onze regio werden georganiseerd. Natuurlijk gebeurt dit met een helder doel voor ogen: beter zichtbaar zijn bij de (potentiele) bezoeker, zodat er meer bezoekers en bestedingen richting de regio Arnhem Nijmegen komen. Om er zeker van te zijn dat de doelgroep(en) optimaal bereikt worden, heeft RBT KAN een onderzoek laten uitvoeren door de Saxion Hogeschool uit Deventer. Duidelijk is dat we nog meer focus moeten aanbrengen. Focus op de positionering van de toeristische regio Arnhem Nijmegen en meer focus op de in te zetten communicatiemiddelen. In 2011 is de samenwerking van de Gelderse RBT s verder vormgegeven in de communicatiecampagne Gelderland levert jou mooie streken. Uitingen op de regionale TV-zenders in Nederland, online activiteiten en een Gelderse presentatie op diverse beurzen zijn onderdelen van deze campagne. Meer aandacht voor de sociale media heeft geresulteerd in een aantal workshops over dat thema. Gastsprekers enthousiasmeerden de vele vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en de regionale overheden. RBT KAN continueert deze aanpak in Het afgelopen jaar stond ook in het teken van de Liberation Route. Met de Stadsregio Arnhem Nijmegen als leadpartner en een consortium bestaande uit relevante Europese partijen als musea, gedenkplaatsen, overheden en toeristische organisaties heeft RBT KAN hard gewerkt aan een Europese projectaanvraag om de Liberation Route in Europa uit te rollen van Normandië via de regio Arnhem Nijmegen naar Berlijn. Medio 2012 wordt een ja of nee vanuit Brussel verwacht. In 2011 kon door een groot draagvlak voor de marketing activiteiten van RBT KAN opnieuw een ambitieus marketingprogramma in Nederland en de buurlanden verzorgd worden. Door met zowel vaste als flexibele medewerkers te werken, houdt RBT KAN de kosten goed onder controle. Het jaar 2011 wordt door RBT KAN met een positief saldo afgesloten. Jurriaan J. de Mol directeur Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen 3

4 Organisatie Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen Het Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen (RBT KAN) is dé (toeristische) marketingorganisatie voor de regio Arnhem Nijmegen. Het RBT KAN verzorgt de marketing en promotie in binnen- en buitenland voor de domeinen recreatie, (zakelijk) toerisme en cultuur(historie). Daarnaast verzorgt het RBT KAN de receptieve & informatie functie in de regio (VVV). Stichting Liberation Route Europe - Financiën - Secretariaat Stichting RBT KAN RBT KAN B.V. Stichting Routebureau Arnhem Nijmegen Visie De regio Arnhem Nijmegen kent een zodanig verrassend productaanbod dat de regio een serieus alternatief vormt voor short break bestemmingen. De regio Arnhem Nijmegen moet een must see & must do bestemming worden. Missie Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen wil middels marketing en productontwikkeling het toeristisch aanbod van de regio Arnhem Nijmegen laten aansluiten bij de wensen van de gekozen doelgroepen. De communicatie speelt hierbij vanzelfsprekend een belangrijke rol. Doelstelling Het doel van RBT KAN is om door middel van (vernieuwende) marketing en promotie inspanningen meer bezoekers te genereren die langer blijven en meer besteden en tot herhalingsbezoek overgaan, teneinde het toeristisch marktaandeel van de regio Arnhem Nijmegen in het algemeen en dat van de diverse deelgebieden in het bijzonder te vergroten. Doelgroepen RBT KAN richt zich op de binnenlandse markt, met name op de Randstad, Gelderland en de aangrenzende provincies. Hierbij ligt de concentratie op twee persoonshuishoudens, gezinnen met kinderen en senioren. Daarnaast wordt de markt in Duitsland (Nordrhein-Westfalen), België en Groot-Brittannië actief benaderd. Ook in andere Europese landen zoals Spanje, Italië en Zweden wordt campagne gevoerd. Business Unit Toeristische Marketing - Marketing & Communicatie - Pers & PR - Arnhems UITburo Business Unit Operations - VVV Informatiediensten - Reserveringen - Logies Vierdaagse - Toer. Bewegwijzering Business Unit Zakelijke Marketing - Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen Business Unit Projecten - Projecten & Productontwikkeling Bedrijfsstructuur RBT KAN B.V. kent één aandeelhouder, de Stichting RBT KAN. De Stichting beheert de publieke gelden die vanuit de lokale overheden jaarlijks aan RBT KAN betaald worden. De Stichting RBT KAN geeft jaarlijks, na goedkeuring van het marketingactiviteitenprogramma, de B.V. RBT KAN de opdracht om dit marketingactiviteitenprogramma uit te voeren. De B.V. RBT KAN kent een statutair directeur. De Stichting RBT KAN kent een bestuur. RBT KAN wordt jaarlijks geadviseerd door een onafhankelijke Raad van Advies, waarin diverse partners uit het (toeristisch) bedrijfsleven gevraagd en ongevraagd advies geven. Binnen de regio Arnhem Nijmegen werkt RBT KAN samen met de vele bedrijven uit de toeristisch-recreatieve sector. Tevens werkt RBT KAN in opdracht van de gemeenten in de regio Arnhem Nijmegen. Per geografische deelregio kent het RBT KAN een overlegstructuur. Binnen deze overlegstructuur vindt afstemming plaats met betrekking tot het toeristisch marketingbeleid. 4

5 Personele samenstelling Directie Dhr. J.J. de Mol (statutair directeur) Mw. J.M.A. Oosting- Adriaansens (adjunct-directeur) Administratie Dhr. M.E.J. Franken (controller) Secretariaat Mw. R.M.J. Guldenaar Mw. A. Kurvers-Lubeek Dhr. B.E. van der Winkel Mw. K. Hendriks-Korthof Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen Mw. M.L. Buckens Mw. E.T. de Kuijper-Nahuijsen Marketing Dhr. T.M. Bisschops Mw. B. Blaauw (vanaf ) Mw. P. Dieleman (tot ) Mw. E.W.J. Gijsbers Mw. C. de Groot Mw. M. Maas Dhr. P.P.J. Nouwens (vanaf ) Dhr. J. Oosterveld (tot ) Mw. M.E. Pouwels-Blom Mw. M.P. Vincken (vanaf ) Dhr. R. van Zadelhoff Projectbureau Dhr. R. Kwant Mw. G.W. Suppers Informatie Mw. D. Cuppen-Schoonenberg Mw. E.M.A. Dam Mw. O.B.D. Epping-Rutjes (tot ) Mw. E. Flores-Climent Mw. C. Geurts Mw. A.F.M. Grefkens Dhr. F. Jansen Mw. H.H. de Jong Mw. C.C.H.V. Klinken (tot ) Mw. A. J. Kooistra Mw. S. Koster Mw. N. Pruijn-Kruit Mw. J.B.R. Reerink Dhr. H.J. Veenendaal (vanaf ) VVV Gidsen Mw. H.H.P.A. Cillessen Mw. M.T.E. Daamen-van Koolwijk Mw. M. Frank Dhr. J. van Heese Dhr. J. van Helden Mw. M. Maertens Mw. M.T.F.J. Rosier-Niels Mw. C.M. Schönberger-Dröge Bestuur Stichting RBT KAN Leden namens Dhr. J.A. den Bieman Bedrijfsleven Dhr. H.B. Carlier Overheid Dhr. A.P.J.M. van Hooff Bedrijfsleven Dhr. P.J.J.M. Peters Overheid Dhr. J.J.M. Vissers Onafhankelijk voorzitter 5

6 RBT KAN trekt Europa in inleiding Het Regionaal Bureau voor Toerisme in de regio Arnhem Nijmegen (RBT KAN) heeft een inspirerend jaar achter de rug. Met de Liberation Route trekt het RBT KAN Europa in en aan het thuisfront is hard gewerkt aan de professionalisering en digitalisering van de VVV-dienstverlening, waarbij de toeristisch recreatieve marketing en promotie verder is uitgebouwd. Op organisatorisch gebied breekt een nieuwe tijd aan nu het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme (GOBT) per 1 januari 2012 niet meer bestaat. De vier Gelderse Regionale Bureaus voor Toerisme Achterhoek, Veluwe, Rivierenland en Arnhem Nijmegen hebben dit jaar de stichting Vrijetijdshuis Gelderland opgericht met als doel de coördinatie van gezamenlijke Gelderse projecten, productontwikkeling en onderzoek in de toekomst zo efficiënt mogelijk te organiseren. Naast de uitbreiding van het aantal luisterplekken van de Liberation Route in Arnhem Nijmegen en op de Veluwe bestaat er vanuit Engeland, Normandië, Parijs, via de Ardennen tot aan Berlijn veel enthousiasme om de historische weg die de geallieerden aan het eind van de Tweede Wereldoorlog aflegden te markeren met een bijzondere toeristische route. Als één van de initiatiefnemers van de Liberation Route in de regio Arnhem Nijmegen heeft RBT KAN de stichting Liberation Route Europe opgericht. RBT KAN neemt samen met de Stadsregio Arnhem Nijmegen het voortouw voor dit Europese project. Het doel is in 2014 bij de zeventigste herdenking van D-Day de ruim drieduizend kilometer lange route voorzien van luisterkeien te presenteren. Een Europees plan dus, waarbij de samenwerking met een groot aantal enthousiaste partners voor veel inspiratie zorgt. Hetzelfde geldt, ondanks het economisch zware weer, voor de samenwerking met de vele partners (bedrijven, overheden en andere instellingen) en uiteraard de VVV-vrijwilligers in de regio Arnhem Nijmegen. Er is in 2011 een groot aantal nieuwe activiteiten ontwikkeld, waar de kunstroute Verdronken Dorpen er één van is en de toeristische mogelijkheden in Arnhem Nijmegen zijn weer op vele fronten in binnen- en buitenland gepromoot. RBT KAN speelt nadrukkelijk in op de trend dat de toeristische en recreatieve consument steeds vaker met de mobiele telefoon in de hand naar informatie zoekt met het aanbieden van consumentvriendelijke en praktische toepassingen, zoals routeplanners en de Fiets!-app. Via de Gelderland Toolbox 2.0 werkt een groeiend aantal bedrijven uit de toeristisch recreatieve sector actief samen aan het uitwisselen van informatie, het verbeteren van hun aanwezigheid in de digitale wereld en het gebruik van social media. Jan Jacob van Dijk, gedeputeerde voor recreatie, toerisme en arbeidsmarktbeleid van de provincie Gelderland, hamert er op dat ondernemers in de toeristisch recreatieve sector continu moeten innoveren om succesvol te zijn. De recreant is steeds meer op zoek naar gemak, luxe en een totaalpakket. Door te investeren in vernieuwing van hun bedrijf, samen te werken met andere ondernemers en overheden en gebruik te maken van moderne technologie, kunnen ondernemers inspelen op die sterk veranderende vraag. In dit Jaarverslag 2011 treft u naast de financiële verantwoording een beschrijving van het uitgebreide activiteitenprogramma van RBT KAN aan. 6

7 Business Unit Toeristische Marketing City- en Regiomarketing Made in Arnhem Sinds 2006 coördineert en voert RBT KAN in opdracht van de Gemeente Arnhem de Citymarketingcampagne Made in Arnhem uit. Een van de jaarlijkse activiteiten binnen de citymarketingcampagne is de uitreiking van de Made in Arnhem Bokaal. De lezers van de Gelderlander brengen hun stem uit over een 5 tal genomineerden. George Wiegel, directeur van Het Gelders Orkest (HGO), ontving op 16 januari 2011 de Made in Arnhem Bokaal De Made in Arnhem Bokaal 2010, voor de persoon of instelling, die de stad Arnhem op een bijzondere manier (internationaal) heeft gepromoot. Made in Arnhem was ook zichtbaar tijdens de presentatie van derdejaars studenten Fashion Design van ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem in januari aan de vooravond van de Amsterdam Fashion Week in Amsterdam. Net als in voorgaande jaren trok de presentatie van Collectie Arnhem veel nationale en internationale belangstelling en publiciteit. De optimistische modevisie van de ArtEZ-studenten was de hele maand januari in Amsterdam te zien in een speciaal ingerichte Made in Arnhem etalage bij Soepboer & Stoker, die werd geopend door burgemeester Pauline Krikke van Arnhem. De campagne Made in Arnhem was verbonden aan de vierde editie van de Arnhem Mode Biënnale, die onder de naam Amber van 1 juni tot en met 3 juli plaats vond in Arnhem. RBT KAN heeft veel communicatie en promotie gedaan voor de Arnhem Mode Biënnale (AMB). De VVV Arnhem werd in juni voorzien van speciale aankleding en fungeerde die maand als informatiecentrum voor de Arnhem Mode Biënnale waar entreekaartjes, buskaartjes en speciale hotelarrangementen te koop waren. De VVV Arnhem trok in juni ruim driehonderd bezoekers per dag. De AMB werd door RBT KAN met een fotoactie gepromoot tijdens de Libelle Zomerweek en via de evenementenbrochure, het VVV-magazine en diverse publicaties in landelijke toeristische bladen. Online werd het mode-evenement vanzelfsprekend onder de aandacht gebracht op sites als vvvarnhem.nl, arnhemsuitburo.nl, rbtkan.nl en via de digitale Toolbox Gelderland 2.0, maar ook op landelijke sites als holland.com en vvv.nl en via sociale media als twitter en facebook. De AMB vormde tevens een onderdeel van de (inter)nationale campagne Cool Breaks, onder meer met de vermelding op de microsite Cool Breaks van Expedia.com (Groot-Brittannië, Spanje, Italië en Zweden). De informatie over de modebiënnale maakte tevens deel uit van touroperatorpakketten, die door RBT KAN o.a. tijdens internationale beurzen Fitur Madrid, ITB Berlin en het Press Event Londen zijn verspreid. De UK Newsletter (circa consumenten) besteedde eveneens aandacht aan het Arnhemse mode-evenement. De Warme Winter Weken Arnhem werden dit keer van 28 november 2011 tot en met 8 januari 2012 gehouden en bestonden uit een uitgebreid programma van evenementen, concerten, exposities en markten in Arnhem gericht op een feestelijke wintertijd. Arnhem is tijdens de Warme Winter Weken gepromoot als extra aantrekkelijke stad om te winkelen, uit eten te gaan en culturele activiteiten te bezoeken. In samenwerking met de Stichting Binnenstadsmanagement (SBA) en de gemeente Arnhem heeft RBT KAN een projectaanvraag voor het marketing- en communicatieconcept van de Warme Winter Weken ingediend bij het Ondernemersfonds Arnhem. RBT KAN heeft tevens de promotie en uitvoering van het project verzorgd. 7

8 Toeristische Marketing Altijd Nijmegen Met als doel zo veel mogelijk bezoekers naar de binnenstad van Nijmegen te trekken, heeft RBT KAN in opdracht van en in samenwerking met het Huis voor de Binnenstad de Binnenstadcampagne Nijmegen uitgevoerd. De campagne richt zich op activiteiten rond een thema tijdens de koopzondagen en bestaat onder meer uit advertenties, radiocommercials, het uitdelen van flyers, free publicity en speciale consumentenacties. Op koopzondag 13 juni bijvoorbeeld was 75 Jaar Waalbrug het thema en werden er gratis stadswandelingen gehouden, waarvoor veel belangstelling bestond. Op de zaterdag na de Vierdaagse was er een SUPER SALE actie en gedurende de kerstperiode was er de winternightshopping in de Nijmeegse binnenstad. De Najaarskermis in Nijmegen (1 tot en met 9 oktober) is door RBT KAN ondersteund met het bijlage bij de Bijlage van de Zondagkrant van huis-aan-huisblad De Zondagskrant met informatie over de kermis, een kortingsactie en een kleurplaatactie voor kinderen. Een promotieteam deelde op zaterdag 1 en (koop)zondag 2 oktober vijfduizend kermismunten uit aan het publiek in de binnenstad van Nijmegen. Via vvvnijmegen.nl kon een kleurplaat worden gedownload, die ingeleverd bij de VVV Mariënburgkapel ook een kermismunt opleverde. Gelderse Poort Het Nationaal Landschap De Gelderse Poort is uniek in Nederland. RBT KAN heeft voor het Nationaal Landschap de Gelderse Poort, een van de 20 nationale landschappen in Nederland, een marketingcommunicatieplan geïniteerd. Het doel van dit project is de versterking van de economische positie van recreatie en toerisme in het landelijke gebied van de Gelderse Poort. Om het gebied onder de aandacht te brengen van specifieke doelgroepen is een mediacampagne ontwikkeld. Deze mediacampagne is gericht op de regionale en nationale bezoeker. Ter ondersteuning hiervan zijn diverse producten ontwikkeld. In het voorjaar 2011 is gestart met de aftrap van meimaand fietsmaand, met een advertentie en redactie, in een fietsspecial in de Telegraaf (zaterdag 29 april). Aansluitend is de Gelderse Poort gepromoot via een uitgebreide webmarketingcampagne, waarbij banners zijn geplaatst op diverse sites, zoals anwb.nl, libelle.nl, margriet.nl en zoover.nl. Tevens zijn de mogelijkheden van Google Adwords benut. Op de regionale radiozenders (Brabant, Gelderland, Limburg, Noord Holland, Rijnmond, Utrecht en Radio West) is een radiocommercial gedurende 2 weken uitgezonden; beleef en geniet van de Gelderse poort. De uitzending van het RTL 4-programma Lekker weg aan tafel stond op 5 juni 2011 helemaal in het teken van de Gelderse Poort. Zij kregen een duidelijk beeld van de vele sportieve, culturele en culinaire mogelijkheden die de Gelderse Poort te bieden heeft, zoals een munt slaan in Millingen aan de Rijn, trommelen in het Afrika Museum in Berg en Dal, een bezoek aan Landwinkel De Woerdt in Ressen, struinen door de Ooijpolder, inclusief een ontmoeting met de konikpaarden en gallowayrunderen die daar leven. Eind 2011 is brochure verschenen met speciale fiets & wandelroutes door de Gelderse Poort. Routes waarmee de bezoeker van de Gelderse Poort kan proeven, ontdekken en genieten. De routes zijn in het Duits en Nederlands beschreven en worden verspreid via consumentenbeurzen, VVV kantoren en verblijfsaccommodaties in de Gelderse Poort. Veluwezoom In opdracht van de gemeente Rheden heeft RBT KAN in de maand augustus de promotie verzorgd voor de actie Mind & Body Veluwezoom, waarbij in diverse hotels op de Veluwezoom weekendarrangementen konden worden geboekt met aandacht voor lichaam en geest als centraal thema. Via de speciale website mindandbodyveluwezoom.nl en een folder was informatie beschikbaar en konden de arrangementen worden geboekt. RBT KAN verspreidde de folders via diverse kanalen in de regio Arnhem Nijmegen en landelijk op onder meer de Libelle Zomerweek. De arrangementen waren tevens te vinden op de site blijfjeslapen.nl. 8

9 Betuwe In samenwerking met de Elster Ondernemersvereniging (EOV) en het Platform Recreatie en Toerisme Overbetuwe (PRET) is de gids Shoppen in de Overbetuwe uitgebracht waarin ondernemers uit de regio zich presenteren en waarin toeristische tips staan over activiteiten in de Overbetuwe plus een plattegrond. De eerste editie van de gratis gids is op 19 september gepresenteerd in een oplage van stuks en huis-aan-huis verspreid in de omgeving, onder meer in de aangrenzende Arnhemse wijk Schuytgraaf. De gids wordt tevens verspreid door de deelnemende ondernemers en de VVV-kantoren in de regio Arnhem Nijmegen. De informatie is tevens te vinden op de site vvvoverbetuwe.nl. RBT KAN heeft in samenwerking met gemeente Overbetuwe en gemeente Lingewaard op 23 november een inspirerende netwerkavond georganiseerd voor de ondernemers in de vrijetijdssector. De avond stond in het teken van Social Media. Wat is het precies, wat kan ik er zelf mee doen als ondernemer en hoe werkt het? Op 22 december heeft RBT KAN de opening van de Romeinse weg aan de Grote Molenstraat tussen Elst en Driel georganiseerd. De gemeente Overbetuwe heeft het gebied opnieuw ingericht om zo de oude Romeinse weg zichtbaar en beleefbaar te maken voor het publiek. De locatie is opgenomen in het Historisch Belevenis Netwerk en is naast diverse fietsknooppunten gesitueerd. De officiële opening werd verzorgd door wethouder Frits Witjes in samenwerking met kinderen van de Openbare Basisschool Stap voor Stap uit Elst. Promotie Binnenland Campagnes Het Pure Genieten en Gezinnen zijn twee landelijke campagnes van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) waar RBT KAN aan deelneemt. Het Pure Genieten is gericht op vijftigplussers en bestaat uit een online-campagne die wordt ondersteund met het versturen van nieuwsbrieven aan adressen en het plaatsen van advertorials, arrangementen en aanbiedingen op lekkerweg.nl (holland.com). Deze site trekt jaarlijks zo n tien miljoen bezoekers. In het magazine Lekker weg in eigen land is een advertentie met een aanbieding verschenen. Via de Ster & Uit Tip op de publieke radiozenders (Radio 1 en 2) wordt eveneens aandacht geschonken aan Het Pure Genieten en de regio Arnhem Nijmegen in het bijzonder. De Gezinnen campagne is gericht op ouders met kinderen in de leeftijd van 0 t/m 12 jaar en bestaat uit diverse online en offline activiteiten. Met advertorials, aanbiedingen en arrangementen uit de regio Arnhem Nijmegen op lekkerweg.nl (holland.com), speelt RBT KAN in op deze doelgroep. Aan de regio wordt tevens aandacht besteed in de diverse nieuwsbrieven die deze campagne ondersteunen en in samenwerking met WIJ Special Media bij ruim adressen worden bezorgd. Beurzen RBT KAN was in het eerste kwartaal van 2011 present op diverse toeristische consumentenbeurzen in binnen- en buitenland. De nieuwe en fraaie Spannende Geschiedenis-stand trok op de Vakantiebeurs (11 tot en met 16 januari) in de Jaarbeurs te Utrecht veel enthousiaste bezoekers (meer dan bezoekers). Als ANKE-steden (Arnhem Nijmegen, Kleve en Emmerich) werd de regio gepromoot tijdens de Niederrheinische Tourismus und Freizeit Messe (5 en 6 februari) in Rheinberg en tijdens de Reise und Camping Messe (25 t/m 27 februari) in Essen. De regio Arnhem Nijmegen was op 26 en 27 februari tevens te vinden op de Fiets- en Wandelbeurs in de Amsterdamse RAI, die een recordaantal bezoekers trok (18.800). De speciale aandacht voor de Gelderse Poort en Lekkerfietsen.nl viel in goede aarde. RBT KAN nam tevens deel aan de Libelle Zomerweek die van 16 tot en met 22 mei voor de vijftiende keer werd gehouden op het Almeerderstrand. De stand van RBT KAN trok veel bezoekers op zoek naar tips voor een dagje uit of een weekend weg. Naast algemene tips was er speciale aandacht voor de Arnhem Mode Biënnale (1 juni tot en met 3 juli). De Libelle Zomerweek vestigde met bezoekers opnieuw een record. Met de Gelderland promotiecaravan was RBT KAN van 8 tot en met 13 juni van de partij op de fair van paardensportevenement Outdoor Gelderland op landgoed Middachten in De Steeg. Bezoekers kregen er toeristische informatie over culturele evenementen, fietsen, wandelen en - uiteraard - paardrijden in de regio. Lekker Fietsen was het centrale thema van de RBT KAN-stand op de negentiende 50PlusBeurs, die in september in de Jaarbeurs in Utrecht werd gehouden. Met bezoekers (6,6 procent meer dan in 2010) boekte de beurs opnieuw een record. Voor de fietsroutes in de regio Arnhem Nijmegen bestond bij de bezoekers van de beurs veel animo, net als voor de Liberation Route, de mogelijkheden van SpannendeGeschiedenis.nl en tips over dagjes uit en topattracties in de regio. Het jaarlijkse Gebroeders Van Limburgfestival in het centrum van Nijmegen op 27 en 28 augustus bood RBT KAN een uitgelezen kans om SpannendeGeschiedenis.nl voor het voetlicht te brengen. De stand op de middeleeuwse markt was helemaal met dit thema ingericht. De bezoekers werden verrast met filmpjes van middeleeuwse locaties in de regio en andere toeristische informatie. 9

10 Toeristische Marketing Drukwerk Diverse drukwerken ondersteunen de marketing- en promotieinspanningen voor de regio Arnhem Nijmegen. Voor verschillende regiomerken, doelgroepen en thema s verzorgt RBT KAN o.a. VVV magazines, Dagjes Uit, Stadswandelingen, Evenementenkalenders en Fiets-& wandelroutes. Enkele voorbeelden van 2011 zijn: de nieuw opgemaakte en op thema ingedeelde VVV Magazines voor een dagje uit of een weekendje weg in de regio. Het betreft het VVV Magazine Arnhem, Veluwezoom en de Liemers en het VVV Magazine Rijk van Nijmegen, Land van Maas en Waal, Betuwe en de Gelderse Poort. De magazines worden via beurzen en VVV-kantoren door het hele land verspreid en door toeristische bedrijven in Arnhem Nijmegen. Voor de regio s Arnhem en Nijmegen zijn actuele voordeelbonnenboekjes verschenen. Deze populaire boekjes bevatten kortingsbonnen voor toeristische en culturele bestemmingen, zoals musea en horecagelegenheden. In opdracht van de gemeenten Arnhem en Wijchen heeft RBT KAN brochures met de evenementenkalender uitgegeven. De Evenementenbrochure 2011 van Arnhem is vorm gegeven in de Made in Arnhem-stijl en wordt meegezonden met Arenacum, het magazine van het Ondernemers Kontakt Arnhem (OKA) met ruim vierhonderd leden. De evenementenkalender van Wijchen is in samenwerking met de Ondernemersvereniging Wijchen Centrum (OVWC) huis-aan-huis bezorgd in de gemeente. Beide evenementenkalenders zijn tevens gratis verkrijgbaar bij de VVV s en vele toeristische en recreatieve bedrijven in de regio. In 2011 is een nieuwe versie van vijf folders met afwisselende wandelingen door de gemeente Renkum gepubliceerd. Elke folder bevat drie tot vijf wandelingen variërend van één tot acht kilometer met veel cultuurhistorische informatie en toeristische tips. Van de brochure Dagje uit Plasmolen Mook is eveneens een nieuwe editie uitgegeven. Naast informatie over natuur, cultuur en historie bevat de brochure wandelroutes, een fietsroute en informatie over verblijfsmogelijkheden, horeca en activiteiten in Plasmolen en Mook. Online Marketing RBT KAN zet sociale media in om toeristen en recreanten te bereiken en te verleiden een bezoek te brengen aan de regio Arnhem Nijmegen. Via de website regioarnhemnijmegen.nl is het met behulp van Twitter, Facebook en FourSquare voor bezoekers extra gemakkelijk om een pagina door te sturen aan familie of vrienden. Op regioarnhemnijmegen.nl zijn tevens twitter berichten (tweets) van de deelnemende bedrijven te zien. Bedrijven zetten social media steeds vaker in om snel een bericht te verspreiden en ambassadeurs te zoeken, maar ook om te luisteren naar de mening van klanten over een bedrijf. In 2011 gebruikte 54 procent van de Nederlandse bedrijven social media voor dit doel. Steeds meer bedrijven in de toeristisch-recreatieve sector gebruiken deze manier van communiceren met hun (potentiële) klanten. Via het project Gelderland Toolbox 2.0, ontwikkeld door RBT KAN, kunnen deelnemende toeristische bedrijven tien tools inzetten voor hun eigen website, zoals een nieuwsmodule, reviewmodule, foto-albummodule of een mobiele website. De toolbox is constant in ontwikkeling. Een nieuw onderdeel is de memorygame, waarmee de deelnemers met zelf gekozen foto s hun eigen memoryspel kunnen samenstellen en er een wedstrijdelement aan kunnen koppelen. De deelnemende bedrijven kunnen tevens via een paar muisklikken informatie en foto s van elkaar overnemen en op hun eigen website plaatsen. Bezoekers van de site kunnen bovendien via een forum vragen stellen aan de beheerders en aan elkaar. Nieuw is de ontwikkeling van widgets, dat zijn eenvoudig op de eigen website te plaatsen mini-applicaties met bijvoorbeeld de evenementenkalender van de regio Arnhem Nijmegen of het laatste nieuws van de bij de Gelderland Toolbox aangesloten bedrijven. RBT KAN heeft in 2011 steeds meer partners verwelkomd bij de Gelderland Toolbox. Deelnemers zijn onder meer: Burgers Zoo, Museum Het Valkhof, Scandic Sanadome, Buitengoed de Panoven, Jachtslot de Mookerheide, de Pannekoekenbakker, Afrika Museum en de gemeenten Arnhem en Renkum. 10

11 Layar Spannende Geschiedenis De fietsroutes van de populaire website lekkerfietsen.nl zijn opgenomen in Fiets!, de applicatie (app) voor mobiele telefoons die mensen gratis kunnen downloaden. Lekkerfietsen.nl heeft inmiddels meer dan bezoekers getrokken, die gemiddeld 3 minuten en 43 seconden op de site rondneuzen. 38 procent van de bezoekers komt rechtstreeks op de site terecht, 28 procent van de bezoekers wordt doorverwezen via andere sites en 34 procent van de bezoekers komt via zoekmachines binnen. Per maand worden er gemiddeld ruim negenduizend fietsroutes gedownload via lekkerfietsen.nl, alles bij elkaar zijn er meer dan fietsroutes gedownload. De populairste routes zijn de overzichtskaart van het middengebied (Nijmegen/Noord en Elst) en de Lingewaardroute. Via het online fietsrouteplannet hebben bezoekers zelf ruim drieduizend routes samengesteld, die al meer dan keer zijn bekeken. Om de site lekkerfietsen.nl verder te verbeteren is een nieuwe online routeplanner in gebruik genomen, die het nog makkelijker maakt om zelf een route samen te stellen. De bij RBT KAN aangesloten toeristische en recreatieve bedrijven komen bovendien prominenter in beeld. Lekkerfietsen. nl scoorde al goed op een aantal zoekwoorden, maar ook de vindbaarheid via meer zoekwoorden is met enkele ingrepen in de teksten en de structuur van de website verder verbeterd. De stad Arnhem heeft sinds juni 2011 een eigen app met allerlei tips over wat er in de stad te doen is. De app is het initiatief van de Stichting Binnenstadsmanagement Arnhem (SBA) en is in samenwerking met RBT KAN tot stand gekomen. De Arnhem App is een applicatie met toeristische wetenswaardigheden, algemene informatie, (wandel)routes en een navigatiekaart. Alle 87 locaties van het Historisch Belevenis Netwerk zijn medio 2011 opgenomen in de Layar Spannende Geschiedenis. Een jaar geleden startte RBT KAN een succesvol project, waarbij met behulp van toegevoegde realiteit (augmented reality) historische informatie op een nieuwe, digitale wijze via de mobiele telefoon wordt ontsloten. Door via de applicatie Layar gebruik te maken van camera en GPS-signaal worden historische locaties in de regio Arnhem Nijmegen op de mobiele telefoon getoond en voorzien van extra informatie, zoals historisch beeldmateriaal, video s en audiofragmenten. De website regioarnhemnijmegen.nl (inclusief alle onderliggende VVV-domeinen) is in 2011 overzichtelijker ingedeeld en is in 2011 geschikt gemaakt voor gebruik op de mobiele telefoon (m.regioarnhemnijmegen.nl). RBT KAN heeft hiertoe besloten omdat uit onderzoek blijkt dat steeds meer toeristen en recreanten via hun smartphone informatie zoeken over dagjes uit, vakanties en andere toeristische tips. De mobiele website werkt location based, wat betekent dat de gebruiker informatie krijgt over de voor hem of haar op dat moment dichtstbijzijnde musea, hotels of restaurants. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om na het bezoek aan een museum te zien waar het dichtstbijzijnde restaurant of hotel is. De website biedt tevens de mogelijkheid om de laatste twitterberichten van de deelnemende toeristische bedrijven te lezen, waardoor de bezoeker van regioarnhemnijmegen.nl op de hoogte is de laatste tips en aanbiedingen. De websites regioarnhemnijmegen.nl, coolbreaks.com en hotelsarnhem.nl zijn sinds de zomer van 2011 uitgerust met een Zoek & Boek-module (meta-searchengine). Deze module voorkomt dat de consument dezelfde zoekopdracht op elke website opnieuw moet uitvoeren en maakt het zoeken naar een hotel of andere accommodatie eenvoudiger. De Zoek & Boek-module zoekt aan de hand van één zoekopdracht naar beschikbare kamers op diverse boekingswebsites en presenteert de consument een overzicht van de mogelijkheden. De module wordt steeds aangevuld met nieuwe aanbieders en opties. Het Wijnfort in Lent was op 13 september het decor voor een informatieve bijeenkomst met aandacht voor toeristische marketing en het effectief inzetten van social media die RBT KAN hield voor haar partners. Naast informatie over marketingactiviteiten en de belangrijkste projecten van RBT KAN Lekker Fietsen, Liberation Route en Spannende Geschiedenis gaf een expert op het gebied van het gebruik van de verschillende social media een workshop. De vertegenwoordigers van de deelnemende toeristische en recreatieve bedrijven reageerden enthousiast op de specifiek op hun activiteiten toegespitste tips die tijdens de workshop werden gegeven. Op verzoek van de bedrijven is er op 29 november een vervolgsessie gehouden waarbij nog dieper is ingegaan op de mogelijkheden die social media bieden als het gaat om marketing. 11

12 Toeristische Marketing PROMOTIE BUITENLAND RBT KAN participeert in de City Break Campagne van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC). Deze campagne is gericht op Nederlands stedenbezoek vanuit diverse Europese bestemmingen. Deze campagne is gericht op 8 Europese markten waar voor de regio Arnhem Nijmegen de nadruk ligt op de Duitse en Belgische markt. De campagne wordt ondersteund door o.a. een microsite op holland.com, advertenties, advertorials, banners en een samenwerking met internationale partners als Expedia, Ryanair, easyjet, KLM, Hotelopia en Deutsche Bahn. In 2011 waren er binnen de City Break Campagne op de diverse microsites van de regio Arnhem Nijmegen ongeveer bezoekers. De campagne met Expedia heeft voor de regio Arnhem Nijmegen geresulteerd in 33% meer boekingen t.o.v. van 2010 in de campagne periode van 12 weken. Naast de algemene campagne activiteiten hebben er specifiek voor de regio Arnhem Nijmegen nog diverse activiteiten plaats gevonden. Het gaat hier om advertenties, banners, persberichten en nieuwsbrieven. Voorbeelden hiervan zijn de advertorial in De Standaard Magazine en opname in wintereditie van uwvakantie.be op de Belgische markt en advertorials en banners op web.de op de Duitse markt. Een groep van 25 Britse touroperators gespecialiseerd in het online aanbieden van reizen en in bus- groeps- en gespecialiseerde reizen bracht op 15 september het grootste deel van het tweedaagse Travel Event Holland door in de regio Arnhem Nijmegen. Travel Event Holland is een initiatief van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) waarmee het toerisme in Nederland wordt gepromoot bij bedrijven actief in de Britse toeristische markt. De eerste dag was ingeruimd voor individuele gesprekken met de vertegenwoordigers van de deelnemende bedrijven, de tweede dag werden bezoeken gebracht aan toeristische trekkers in Arnhem en omgeving, zoals Airborne Museum Hartenstein in Oosterbeek, het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem en het Kröller-Müller Museum en het Nationale Park de Hoge Veluwe. Een overzicht betreffende de activiteiten rondom de campagne Cool Breaks, campagne om de Short Breaks te stimuleren, waarbij RBT KAN zich samen met partners in Nederland en Duitsland richt op de Europese markt en de grensregio wordt beschreven pag

13 PERS en publiciteit Het actief stimuleren van vrije publiciteit over toeristische en recreatieve attracties en activiteiten in de regio Arnhem Nijmegen is een belangrijke taak van RBT KAN. Heel wat media (regionaal, nationaal en internationaal) hebben ook in 2011 veelvuldig aandacht besteed aan de regio, vaak omdat journalisten op uitnodiging van RBT KAN Arnhem Nijmegen bezochten. Hierbij volgt een selectie uit de publicaties en activiteiten. Lokaal / regionaal - Online op Wegener huis-aan-huisbladen wekelijks een artikel geplaatst over een toeristische attractie in de regio. Vaak is er via een Klik & Win-actie een prijsvraag aan het artikel gekoppeld. In de gedrukte versies van de regionale Wegener Weekbladen staan verwijzingen (crossreferences) naar de actie en vaak een artikel over de betreffende attractie. De Wegener Weekbladen worden in de regio gratis bezorgd bij huishoudens. - Gelderlander - Omroep Gelderland - Geniet, bijlage bij de Gelderlander, route van de maand (wandel, fiets, ruiter of autoroute) - Radio TV Arnhem - Kanaal 13 - Omroep Groesbeek, Beuningen, Druten, Heumen - Topic, Liemers Lantaarn, Hoog en Laag, Regiobode, UITmagazine Arnhem, UITmagazine Nijmegen, Uit in Arnhem, Veluwepost, Eigen! etc Nationaal - ANWB Toeractief Toeractief, in het zomernummer werd informatie opgenomen over de Verdronken Dorpen-fietsroutes, in het septembernummer kwamen de Liberation Route en later in het jaar werd een stadsroute door Arnhem afgedrukt - Telegraaf; Rijk van Nijmegen (wijnbouw, natuur, Groesbeek, april), In het spoor van de Vierdaagse, rond Nijmegen op de pedalen (augustus), Nijmegen meer dan wandelen alleen (september) oplage ruim exemplaren - ANWB Kampioen, autoroutes Liberation route Arnhem Nijmegen, oplage 3,7 miljoen - Eindhovens Dagblad, Brabants Dagblad, Gooi en Eemlander, Leidsch Dagblad, Alkmaarder Courant, inzake regio Arnhem Nijmegen, Mind & Body, Arnhem Mode Biënnale en Liberation Route - Dagblad Trouw (oplage ) publiceerde een artikel Het slagveld als trekpleister over de groeiende belangstelling voor het oorlogstoerisme in de regio Arnhem. - Algemeen Dagblad (oplage ) een artikel over de Romeinse geschiedenis van het Rijk van Nijmegen. - Volkskrant en Dagblouw Trouw publiceerde over Verdronken dorpen met de fietsroutes langs kunstobjecten - In de Twentsche Courant Tubantia (oplage ) verscheen een special over Arnhem met speciale aandacht voor mode, winkelen en het Nederlands Watermuseum. - Recreatie, het vakblad (oplage 5500 exemplaren) voor de recreatieondernemer besteedde aandacht aan de inzet van digitale middelen ter promotie van toerisme en recreatie. Daarbij was er ruimschoots aandacht voor succesvolle projecten van RBT KAN op dit gebied, zoals Spannende Geschiedenis, de Liberation Route en de Gelderland Toolbox 2.0 Internationaal - Krant van West-Vlaanderen De regio Arnhem-Nijmegen in zeven hoogtepunten (oplage en zo n lezers). Het artikel is tevens geplaatst in De Zondag (oplage ruim 2 miljoen lezers) - Glossy magazine Stijlvol Wonen besteedde een acht pagina s tellend artikel Nijmegen als de oudste stad van Nederland. Stijlvol Wonen heeft een oplage van stuks, het snelst groeiende woonmagazine van Nederland en België. - Het magazine van de Belgische VAB, de grootste Vlaamse Mobiliteitsclub, uitgebreid artikel over de toeristische mogelijkheden in de steden Arnhem en Nijmegen. (oplage ) - UITMagazine (B), Sporen naar Arnhem en Nijmegen - Epoch Times (UK), Travel, a Liberating Experience - Britain at War magazine, Liberation Route - Prinz (D), Arnhem Mode Biennale - Magazine Villa d Arte artikel over de regio Arnhem Nijmegen met bijzondere aandacht voor de Arnhem Mode Biënnale. (oplage ) - Franse vakblad Bus & Car voor touroperators een uitgebreid artikel over de regio Arnhem Nijmegen, (oplage ) - Reiseziele Deutschland een artikel over de Gelderse Poort 13

14 Business Unit Zakelijke Marketing Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen promoot de regio Arnhem Nijmegen als bestemming voor vergaderingen, congressen, evenementen, conferenties, symposia, incentives en andere bijeenkomsten van zakelijke en feestelijke aard. Naast de ondersteuning aan meetingplanners intiëert het Convention Bureau ook diverse projecten ter bevordering van de zakelijke bijeenkomsten in de regio Arnhem Nijmegen. Uit onderzoek van het NBTC blijkt dat een zakelijke bezoeker in 2010 per persoon per meerdaags verblijf een bedrag van 502,- besteedt. De internationale zakenreiziger besteedt per dag gemiddeld 312,- (Bron: ContinuZakenreizenOnderzoek NBTC Nipo researc 2011). Gelderland levert je mooie Streken (zakelijk) Als onderdeel van de campagne Gelderland levert je mooie streken is in 2011 door Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen, Congresbureau Veluwe en het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme (GOBT) het project zakelijkestreken.nl gecontinueerd, waarmee Gelderland als bestemming voor zakelijke en feestelijke bijeenkomsten wordt geprofileerd. De provincie herbergt veel goed gefaciliteerde accommodaties voor zakelijke en feestelijke bijeenkomsten, zoals congressen, trainingen en bedrijfsevenementen, die tevens een aantrekkelijk vrijetijds(leisure)-aanbod hebben. Zakelijke bezoekers vormen een interessante aanvulling op de toeristische markt en zorgen voor een goede spin off voor de lokale economie. In De Gelderland promotiecaravan trok met een opvallende presentatie veel bezoekers op onder meer de beurs Event 11 eind maart en Management Support medio november in de Jaarbeurs te Utrecht. Met deze caravan is ook dit jaar een aantal powerlunches op locatie verzorgd, onder meer bij de Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij, de NS en bij het provinciehuis in Arnhem. In 2011 hebben ruim 25 bussen en vrachtwagens rondgereden in Nederland met een volledige bestickering van de achterkant met betrekking tot de campagne Gelderland levert je mooie streken. Energie en Milieu Technologie regio Arnhem Energie- en Milieutechnologie (EMT) is een thema dat voor een groeiend aantal zakelijke bezoekers aan de regio Arnhem zorgt. Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen heeft in 2010 onderzoek gedaan naar de potentie van het thema als kapstok voor het aantrekken van meer zakelijke bijeenkomsten naar de regio Arnhem. Dit sluit aan bij de propositie van de gemeente Arnhem en het initiatief Energie Made in Arnhem. Onderzoek heeft uitgewezen dat bedrijven en instellingen die actief zijn binnen de EMT branche regelmatig bijeenkomsten en andere vormen van kennisoverdracht organiseren. Destinaties buiten de Randstad in een groene omgeving, makkelijk bereikbaar en in het 3 en 4 sterren segment zijn daarbij locaties die het meest geboekt worden. Hier sluit de regio Arnhem goed op aan en is een interessante destinatie voor het faciliteren van EMT bijeenkomsten. Het complete onderzoek is verkrijgbaar via projectenenergie-en-milieutechnologie/ 2011 is het Convention Bureau gestart met actieve acquisitie richting EMT bedrijven en associaties ten einde meer naamsbekendheid en bijeenkomsten rondom het thema EMT. Food & Health Gelderland Naast EMT zijn ook Food & Health belangrijke thema s gebleken voor zakelijke bijeenkomsten in de regio Arnhem Nijmegen. Ook afgelopen jaar is er actief acquisitie verricht rond deze thema s met een groei van het aantal zakelijke bijeenkomsten rond Food & Health als resultaat. 14

15 programma in de regio Arnhem en regio Nijmegen werd de dag middels een diner bij Best Western Hotel Haarhuis. De kennisdag leverde vele positieve reacties en een aantal vervolgafspraken op. De bezoekers werden getrakteerd op een compleet verzorgde, interactieve en verrassende dag met inspirerende presentaties van de partners van het Convention Bureau. Tijdens het secretaressecongres van UMC St Radboud op 21 april was het Convention Bureau met een stand vertegenwoordigd. Keizer Karel Podia heeft hiervoor kaarten voor de musical Zorro beschikbaar gesteld. De stand was geheel in Zorro stijl aangekleed wat leuke reacties bij de secretaressen heeft losgemaakt. Samen met Hampshire Landgoedhotel Holthurnsche Hof en Buitengoed de Panoven bracht het Convention Bureau de zakelijke mogelijkheden in de regio Arnhem Nijmegen onder de aandacht tijdens de Bedrijven Kontakt Dagen in Nijmegen op 17 en 18 mei in congrescentrum Triavium. Op 25 en 26 mei stond de Gelderland promotiecaravan in de Brabanthallen in Den Bosch tijdens de eerste editie van de Secretary Business Days. Pers en publiciteit In 2011 is Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen met haar partners en de regio Arnhem Nijmegen als zakelijke en feestelijke bestemming regelmatig in de publiciteit verschenen. Om enkele voorbeelden te noemen: In de B2B-vakbladen Meeting Magazine.nl van maart en in het mei-nummer van Meetings, Incentives & FZ zijn er artikelen verschenen over de mogelijkheden voor zakelijke en feestelijke bijeenkomsten in de regio Arnhem Nijmegen. Diverse partners van het Convention Bureau komen in deze artikelen aan het woord. In de digitale nieuwsbrieven congreswereld.nl, qualityinmeetings.nl, eventbranche.nl en meetingmagazine.nl zijn persberichten opgenomen rondom evenementen en bijeenkomsten zoals de jaarlijkse kennisdag op 7 april In de B2B-bladen Arnhem Business en Nijmegen Business is in elke editie van 2011 columns verschenen van het Convention Bureau. Advertorials en interviews met betrekking tot de campagne Gelderland levert je mooie Streken gericht op de zakelijke markt zijn met regelmaat verschenen in de bladen Quality in Meetings, Meeting Magazine.nl en in het nationale katern van Het Ondernemersbelang. Evenementen en bijeenkomsten Op 7 april 2011 vond het jaarlijkse kennisevenement voor beslissers uit de evenementen-, vergader- en trainingsbranche plaats. Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen heeft ruim 75 decisionmakers mogen ontvangen bij de startlocatie Concertgebouw de Vereeniging te Nijmegen. Na een gevarieerd middag Zestig Belgische meetingplanners en persvertegenwoordigers kregen op 21 februari tijdens zes presentaties in Brussel een indruk van de mogelijkheden die de regio Arnhem Nijmegen en Veluwe op zakelijk gebied in petto heeft. Organisatie van de avond was in handen van BBT Online uit Brussel. Deze bijeenkomst kreeg op 29 september een vervolg met de eerste editie van Meetopolis, the first Education and Inspiration Meeting & Event Planners Forum in Brussel, die door ruim honderd Belgische organisatoren van zakelijke bijeenkomsten werd bezocht. Hun enthousiaste reacties hebben inmiddels tot contacten geleid die uitmonden in een zakelijk bezoek aan de regio s Arnhem Nijmegen en Veluwe. Voor een groep van vijftien Belgische meetingplanners organiseerde Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen van 26 tot en met 28 augustus in samenwerking met Congresbureau Veluwe en het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) een kennismakingsweekend. Zij hebben kunnen genieten van beide regio s door culinaire ontvangsten bij Wijnhuis Robbers en Van den Hoogen in Arnhem, Golden Tulip Arnhem- Doorwerth, Hotel De Bilderberg in Oosterbeek en Koffiebranderij Coffyn in Nijmegen. Daarnaast werd Museum Het Valkhof en Holland Casino in Nijmegen bezocht en presenteerde Omnivents in Valburg een sportief programma voor zakelijke bijeenkomsten. B2B-magazine Meeting Magazine.nl maakte van dit weekend een zes pagina s tellende reportage. Vanwege de succesvolle activiteiten in België hebben tien partners van het Convention Bureau aangegeven interesse te hebben voor eenzelfde aanpak van de zakelijke markt in Duitsland. Samen met deze partners en Kamer van Koophandel voor Centraal Gelderland wordt onderzocht wat de wensen van de Duitse zakelijke gast zijn en hoe hier in 2012 op ingespeeld kan worden. 15

16 Business Unit Projecten Liberation Route De Liberation Route slaat de komende jaren zijn vleugels internationaal uit. De Liberation Route is de populaire toeristische route langs historische locaties, luisterkeien en musea die het verhaal vertellen van de Bevrijding van de Tweede Wereldoorlog. Het succesvolle concept voor deze toeristische route is ontwikkeld door RBT KAN, dat samen met de Stadsregio Arnhem Nijmegen het voortouw neemt voor de internationale uitvoering van de Liberation Route. Zuid-Engeland, Normandië, Parijs, de Ardennen, Nordrhein-Westfalen en de stad Berlijn zien eveneens de waarde van het opzetten van deze route langs de wegen die de bevrijders aan het eind van WO II in 1944 en 1945 hebben afgelegd. Met name het gebruik van de luisterkeien, mobiel internet en de marketingcampagne wekt grote interesse van over de grens. Begin september 2011 zijn alle internationale partners in Heelsum bijeen geweest om de laatste hand te leggen aan het Europese projectvoorstel voor de Liberation Route Europa. Het voorstel wordt in het voorjaar 2012 ingediend bij de Europese Unie in Brussel. De opzet is dat de Europese Unie een deel van de kosten betaalt van de Liberation Route Europa waarmee wordt ingespeeld op de groeiende internationale belangstelling voor battlefieldtoerisme. De Liberation Route ging in 2008 van start in de regio Arnhem Nijmegen met 23 luisterplekken. Het was een samenwerkingsverband van RBT KAN, het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme (GOBT) met het Nationaal Bevrijdingsmuseum in Groesbeek en het Airborne Museum Hartenstein in Oosterbeek. De Liberation Route telt inmiddels 60 luisterplekken in de regio Arnhem Nijmegen en op de Veluwe. Begin 2012 gaat de route verder in Noord-Brabant. Tweede fase De burgemeesters Pauline Krikke van Arnhem en Cees van der Knaap van Ede namen op 19 april op feestelijke wijze 26 nieuwe luisterkeien in gebruik in de regio Arnhem Nijmegen en op de Veluwe. Deze tweede fase van de Liberation Route langs gedenkwaardige plaatsen uit de Tweede Wereldoorlog bestaat uit luisterplekken in onder meer Tolkamer, Dieren, Rhenen, Rozendaal, Otterlo, Apeldoornen Vierhouten. Vanwege de grote belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog uit het basis- en voortgezet onderwijs zijn er speciale lesbrieven gemaakt die inhaken op gebeurtenissen die deel uitmaken van de Liberation Route, zoals de luchtlandingen op de Ginkelse Heide bij Ede, de Slag om Arnhem en de Nijmeegse verzetsheld Jan van Hoof. De lesbrieven kunnen gratis worden gedownload via liberationroute.com. Nieuwe lesbrieven met aandacht voor de gevolgen van WO II in de Betuwe, op landgoed Avegoor bij Ellecom, de evacuatie van Millingen aan de Rijn, de Canadese bevrijders van Apeldoorn en het Verscholen Dorp bij Vierhouten zijn in de maak. 16

17 Burgemeester Krikke (Arnhem) en burgemeester Van de Knaap (Ede) openen nieuwe locaties Liberation Route regio Arnhem Nijmegen en de Veluwe 50% KORTING OP ENTREE Deze actie is een initiatief van Stadsregio Arnhem Nijmegen en Breng. Via Ster & Cultuur op Nederland 1, 2 en 3 zijn er in mei drie weken lang tv-spots over de Liberation Route uitgezonden. Tevens is er in de provincie Gelderland huis-aan-huis een Bevrijdingsspecial bezorgd met veel aandacht voor de Liberation Route. Ook de nationale en internationale pers heeft ruimschoots aandacht besteed aan de regio Arnhem Nijmegen inzake de Liberion Route (oa Yorkshire Post, Britain at Warmagazine, Epoch Times (UK), Trouw, AD etc) Cool Breaks De (inter)nationale marketingcampagne Cool Breaks loopt sinds oktober 2009 en heeft via het eigen boekingsbureau in 2011 een directe omzet van maar liefst toeristische hotelovernachtingen en een omzet van ongeveer 1,1 miljoen gerealiseerd. Het platform coolbreaks.com trok in 2011 gemiddeld bezoekers per maand en telt steeds meer deelnemende bedrijven. Aangezien veel consumenten via een ander kanaal zoeken en boeken, kan de omzet inclusief indirecte boekingen worden verdrievoudigd tot 3, miljoen euro. Het totale hotelaanbod op coolbreaks.com is in mei 2011 uitgebreid dankzij de implementatie van een nieuwe online Zoek&Boek module. De cross mediale campagne Cool Breaks wordt o.a ondersteund door AdWords, advertenties, banner campagnes en radiospots. De focus ligt hierbij op de Duitse, Nederlandse, Engelse, Spaanse, Italiaanse en Zweedse markt. Samewekring met grote partijen als Expedia, Ryanair, TravelZoo zijn hierbij erg belangrijk. In januari is het eerste Duits- en Nederlandstalige Cool Breaks Magazine gelanceerd met tips voor een verrassende uitjes in Zuidoost-Nederland en de Duitse Niederrhein. Het magazine is verspreid via diverse beurzen, VVVkantoren en verblijfsaccommodaties in de regio. 17

18 Projecten Verdronken Dorpen Tuimelende Huizen Verdronken Herwen Vanaf medio september is er in Londen en omgeving een intensieve Cool Breaks-campagne gestart in samenwerking met Stansted Express (Stansted Airport) en Magic FM, één van Londens grootste radiozenders. Op het treinstation van luchthaven Stansted zijn een jaar lang grote Cool Breaks-posters te zien op wanden, vloeren en pilaren en in de maanden september en oktober zijn er tevens posters en brochures in de treinen verspreid. De Stansted Express is de trein tussen hartje Londen en de luchthaven Stansted waar jaarlijks meer dan 6 miljoen reizigers gebruik van maken. Via Magic FM was van 5 tot en met 11 september de Cool Breaks radiospot te horen en was er een Cool Breaks microsite met prijsvraag aan de site magic.co.uk gekoppeld. Samen met de German National Tourist Office is tevens een Cool Breaks-advertorial over twee pagina s geplaatst in het toeristische Lonely Planet Magazine. Met behulp van persberichten, persnieuwsbrieven en persreizen genereert RBT KAN zo veel mogelijk free publicity voor de campagne Cool Breaks. In 2011 leverde deze werkwijze voor circa euro aan mediawaarde op. Eind mei 2011 is o.a. een groep Britse journalisten op bezoek geweest in Zuidoost Nederland en de Duitse Niederrhein. Zij kregen een gevarieerd programma aangeboden binnen het thema culinair en bezochten onder meer de Veluwe, Nijmegen, Groesbeek, Midden-Limburg, Krefeld en Xanten, met enthousiaste reacties en publicaties als resultaat. In het najaar van 2011 vonden nog eens drie persreizen plaats waar 20 journalisten uit Groot- Brittannië, Spanje en Italië aan hebben deelgenomen. Beleef de Spannende Geschiedenis Gelderland Het RBT KAN presenteerde in 2010 het Historisch Belevenis Netwerk Arnhem Nijmegen. Het Gelders Erfgoed en de vier regionale bureaus voor toerisme in Gelderland rollen in 2012 en 2013 het succesvolle concept uit naar heel Gelderland. De samenwerking heeft geresulteerd in het project Beleef de Spannende Geschiedenis van Gelderland, een verbinding tussen het digitale platform mijngelderland.nl van het Gelders Erfgoed met het toeristische Historisch Belevenis Netwerk. Dit netwerk wordt nu uitgebreid naar de Achterhoek, het Rivierenland en de Veluwe. Het gaat daarbij om de realisatie van 120 nieuwe locaties in heel Gelderland waar de geschiedenis in vijf tijdslijnen wordt verdeeld. Van de Romeinen en Bataven tot en met de Koude Oorlog/ wederopbouw. Alle locaties worden voorzien van panelen en veldkeien. Een vaste en mobiele website geeft over iedere locatie in drie talen informatie met audio en video. Afgelopen jaar heeft RBT KAN de projectaanvraag geschreven en de financiering hiervoor gerealiseerd. Verdronken Dorpen Verdronken Dorpen is de titel van het cultuurhistorische en toeristische project, waarvoor RBT KAN in opdracht van het Cultuurpact Rond Arnhem in 2011 de multidisciplinaire kunstroute Verdronken Dorpen langs de zes dorpen Heteren, Westervoort, Leuven (bij Duiven), Oud-Zevenaar, Herwen en Doornik (bij Bemmel) ontwikkelde. Belangstellenden konden van 24 juni tot en met 11 september op speciale locaties genieten van beeldende kunst, dans, locatietheater en muziek, 18

19 allemaal nieuw werk van vooraanstaande kunstenaars uit de regio Arnhem Nijmegen. Speciaal voor de kunstroute zijn twee fietsroutes opgesteld die de bezoekers door het fraaie rivierenlandschap naar de zes locaties leidden waar ze de kunstobjecten en de voorstellingen konden bekijken en beluisteren. De uitgave van het boekje Verdronken Dorpen in Gelderland geschreven door Jan en Sanne Terlouw vormde in oktober 2010 de start van het project Verdronken Dorpen. Met het project wordt op een toegankelijke manier aandacht geschonken aan de bijzondere waterstaatkundige geschiedenis van de regio Arnhem-Nijmegen waar de grote rivieren Rijn en de Waal doorheen stromen. Dat de regio eeuwenlang is geteisterd door overstromingen die het landschap hebben getekend, is namelijk bij weinig mensen bekend. Met het cultuurhistorische en toeristische project Verdronken Dorpen wordt de verbinding gelegd tussen het rivierenlandschap met zijn afwisselende landschap en prachtige dijken, zijn bijzondere geschiedenis met het rivierwater en kunst en cultuur. Met het Cultuurpact Rond Arnhem willen de provincie Gelderland, de deelnemende gemeenten en het kenniscentrum Kunst en Cultuur Gelderland kunst en cultuur in de regio versterken. UITinGLD.nl Op initiatief van de Regionale Bureaus voor Toerisme Arnhem Nijmegen, Achterhoek, Rivierenland en Veluwe en de provincie Gelderland is in 2011 begonnen met de voorbereidingen voor één gezamenlijke online UITagenda voor alle uitgaansactiviteiten op het gebied van kunst, cultuur, musea en evenementen in Gelderland. Hiervoor wordt de website UITinGLD.nl in het leven geroepen, die zowel inwoners als bezoekers van de provincie informatie verstrekt. Naast een totaaloverzicht biedt deze site tevens de mogelijkheid het uitgaansaanbod van alle 56 gemeenten in Gelderland apart op te roepen, bijvoorbeeld via uitinarnhem.nl of uitinzevenaar.nl. UITinGLD.nl geeft behalve de agenda ook achtergrondinformatie, foto s en video s plus de mogelijkheid om entreebewijzen aan te schaffen voor de vermelde activiteiten. De actuele informatie op de site is tevens oproepbaar via mobiele websites. De digitale techniek biedt gebruikers van de site bovendien de mogelijkheid hun eigen uitgaansprogramma samen te stellen. Strippenkaart-retour-actie In opdracht van de Stadsregio Arnhem Nijmegen heeft RBT KAN van 1 juli tot en met 31 augustus 2011 de succesvolle Strippenkaart-retouractie gehouden, waarbij de oude nog niet opgemaakte openbaar vervoerstrippenkaart kon worden ingewisseld voor een dagje uit bij acht toeristische attracties in de regio voor de helft van de prijs. Maar liefst meer dan achtduizend inwoners van de regio maakten hiervan gebruik, waarmee de actie een groot succes werd. De deelnemende attracties waren: Burgers Zoo, Nederlands Openluchtmuseum en het Nederlands Watermuseum in Arnhem, Museum Het Valkhof en Holland Casino in Nijmegen, het Nationaal Bevrijdingsmuseum in Groesbeek, Airbornemuseum Hartenstein in Oosterbeek en het Afrika Museum in Berg en Dal. Op de website strippenkaartgeldwaard.nl konden mensen informatie over de actie vinden en een voucher downloaden. Verder werd de actie zowel offline als online gepromoot via onder meer advertenties, flyers, posters in de bussen van Breng, radiocommercials op Omroep Gelderland, banneradvertenties op diverse websites en via Google Adwords en via sociale media. Na één week waren er al meer dan duizend vouchers gedownload en circuleerden er veel positieve berichten via twitter. Na het succes in de regio Arnhem Nijmegen is de actie overgenomen door de provincie Noord- Brabant. Gelderland levert jou mooie streken Gelderland is de afgelopen jaren de populairste binnenlandse vakantieprovincie in Nederland. De toeristische regio s in Gelderland werken gezamenlijk aan de campagne Gelderse Streken met als payoff Gelderland levert jou mooie streken. Op deze manier zullen de regio s nadrukkelijk onder de aandacht worden gebracht. RBT KAN zal samen met de Regionale Bureaus voor Toerisme en de Provincie Gelderland mede invulling geven aan deze cross mediale campagne in binnenen buitenland. Gelderland kent veel verschillende toeristische regio s, met elk hun gebiedseigen kenmerken en onderscheidend vermogen. De provincie Gelderland wil samen met de Regionale Bureaus voor Toerisme een gemeenschappelijke aanpak op het vlak van gebiedsmarketing realiseren. Binnen deze gemeenschappelijke aanpak wordt gekozen voor een herkenbare profilering van de regio s. Van hieruit is de paraplu-campagne Gelderland levert jou mooi streken ontwikkeld. De campagne wordt op verschillende manieren voor het voetlicht gebracht. De website geldersestreken.nl neemt een centrale plaats in binnen de campagne. De website bundelt het omvangrijke en veelzijdige toeristische aanbod voor de consument. Het aanbod wordt aangeboden per regio en rondom zes thema s: evenementen, actief, natuur, dagje uit, bezienswaardigheden en beleef de streek. Sociale media en interactie spelen een grote rol op de website. Op de website wordt veelvuldig gebruik gemaakt van de mening van andere bezoekers aan de Gelderse Streken. Naast het reguliere aanbod wordt ingespeeld op speciale actiethema s, toegespitst op de doelgroepen. Met de actiethema s wordt gezorgd voor een nog verrassender en persoonlijker aanbod voor de consument. Eind 2011 is middels een guerilla marketing actie de website gelanceerd. Ook verschillende on- en offline marketingactiviteiten zijn ingezet om aandacht naar de site van geldersestreken.nl te trekken. RBT KAN heeft voor de regio Arnhem Nijmegen een vervolg gegeven aan de succesvolle mediacampagne met tv spots op de regionale tv zenders. De ca 1000 tv commercials, gecobrand met Gelderland levert jou mooie streken, worden uitgezonden op de lokale tv zenders in heel Nederland zoals AT5, TV west, TV Rijnmond, TV Utrecht, TV Gelderland etc. In november werd de spot over de winteractiviteiten regio Arnhem Nijmegen uitgezonden. Deze tv campagne krijgt een vervolg in

20 Business Unit Operations VVV Infodiensten RBT KAN is verantwoordelijk voor het VVV-netwerk in de regio Arnhem Nijmegen. Dit netwerk wordt gevormd door de VVV-vestigingen in Arnhem en Nijmegen, acht VVV-regiovestigingen en circa 35 VVV agentschappen bij bezoekerscentra en retailers (shop-inshop). Zonder de inzet van meer dan 120 actieve vrijwilligers zou het exploiteren van de VVV-vestigingen in de regio niet mogelijk zijn. Als dank voor hun loyale medewerking houdt RBT KAN elk jaar de VVV Vrijwilligersdag met een aansprekend programma. Dit jaar betrof het een bezoek aan het Arnhems Modekwartier en aansluitend een wandelroute langs park Sonsbeek naar het Watermuseum. De VVV Arnhem aan het Stationsplein 13 is begin april 2011 verbouwd en ingericht volgens de nieuwe VVV vestigingsformule die VVV Nederland in samenspraak met de aangesloten VVV-organisaties heeft ontwikkeld. De Arnhemse VVV is daarmee de eerste in de regio in een nieuw jasje. De nieuwe huisstijl verbindt de couleur locale van de bestemming met de herkenbaarheid van het merk VVV. Daarbij wordt ingespeeld op de beleving van de stad Arnhem, die zichtbaar en voelbaar is. De vernieuwde VVV Arnhem was sinds 22 april weer in bedrijf en werd op 1 juni officieel heropend. De VVV Plasmolen-Mook heeft op 21 mei als eerste VVV in de regio Arnhem Nijmegen de elektrische VVV Fiets geïntroduceerd. De gemeente Mook en Middelaar en RBT KAN haakten hiermee in op de landelijke VVV Fiets-estafette waarbij ecotoerisme en duurzaamheid centraal stonden. Deelnemers aan de estafette lieten via twitter uitgebreid weten welke bezienswaardigheden ze onderweg tegen kwamen. Ter promotie van de elektrische VVV Fiets en in combinatie met de campagne Meimaand Fietsmaand heeft VVV Plasmolen-Mook speciale arrangementen met de VVV Fiets verkocht. In samenwerking met RBT KAN en de gemeente Rijnwaarden is op 27 mei aan de Rijnstraat 18 in Tolkamer het Toeristisch Informatiecentrum (TIC) Rijnwaarden geopend. Het centrum huisvest een VVV-agentschap en een verkooppunt van streekproducten en wordt bemand door vrijwilligers. De opening van het TIC Rijnwaarden markeert de start van een plan dat voorziet in meer aandacht voor toerisme en recreatie in de gemeente Rijnwaarden, door zijn ligging in een bocht van de rivier de Rijn ook bekend als het Gelders Eiland. Het allereerste VVV Agentschapmeubel, waarin het verstrekken van offline (brochures, kaarten, etcetera) en online (computer met touchscreen) toeristische informatie wordt gecombineerd, is op vrijdag 5 augustus 2011 in gebruik genomen in Bezoekerscentrum Sonsbeek in Arnhem. Met deze verrijdbare informatiezuilen wil RBT KAN de bereikbaarheid van het digitale VVV-netwerk verbeteren. RBT KAN is een groot voorstander van het digitaal beschikbaar maken van toeristische en recreatieve informatie voor consumenten en investeert in samenwerking 20