Alleen ter besluitvorming door het College. Collegevoorstel Openbaar

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Jaarrekening en jaarverslag Stichting RBT KAN/vaststelling subsidie 2011 Stichting Regionaal Bureau Toerisme KAN Programma / Programmanummer Economie & Toerisme 1041 BW-nummer Portefeuillehouder B.Jeene Samenvatting De subsidiëring van de Stichting RBT KAN is gebaseerd op de gemeenschappelijke regeling financiële grondslag Stichting RBT KAN. Op basis van deze regeling subsidieert de gemeente de Stichting RBT KAN met een bedrag van 1,24 per inwoner over Bij brief van 27 april jl. biedt de directie RBT het door het Stichtingsbestuur vastgestelde jaarverslag en de vastgestelde jaarrekening 2011 RBT KAN B.V. ter verantwoording van het gevoerde beleid aan. Na goedkeuring van de jaarstukken kan de definitieve bijdrage van de gemeente aan de Stichting RBT KAN over 2011 worden vastgesteld. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. EZ20 Ruud Schilder, 2770 Datum ambtelijk voorstel 10 mei 2012 Registratienummer Ter besluitvorming door het college 1.de jaarrekening en het jaarverslag over 2011 van de RBT KAN B.V. goed te keuren; 2.de financiële bijdrage van de gemeente Nijmegen aan de Stichting RBT KAN over 2011 vast te stellen op ; 3.de brief aan bestuur Stichting RBT KAN over de jaarrekening vast te stellen. Leidinggevende H.Kielenstijn Paraaf akkoord Datum Programmamanager H.Kielenstijn Programmadirecteur A.Smit Alleen ter besluitvorming door het College Besluit B&W d.d. 4 juni 2012 nummer: 3.3 Conform advies Aanhouden Anders, nl. Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Gemeentesecretaris Portefeuillehouder Collegevoorstel.docx

2 Collegevoorstel 1 Probleemstelling Door de directie Stichting RBT KAN wordt bij brief van 27 april 2012 het door het Stichtingsbestuur vastgestelde jaarverslag met daarin opgenomen de jaarrekening 2011 RBT KAN B.V. aangeboden ter verantwoording van het in 2011 gevoerde beleid. Aan de hand van deze stukken kan de definitieve gemeentelijke subsidie over 2011 worden vastgesteld. De gemeentelijke financiële bijdrage van 1,24 per inwoner per 1 januari van het jaar waarvoor de bijdrage wordt verleend is gebaseerd op de Gemeenschappelijke regeling financiële grondslag Stichting RBT KAN als vastgesteld bij raadsbesluit van 28 juni Toerisme, met als onderdeel daarvan de Stichting RBT KAN, maakt deel uit van het programma Economie. 2 Juridische aspecten Op basis van artikel 6 van de gemeenschappelijke regeling dient het stichtingsbestuur jaarlijks vóór 1 mei de jaarrekening en het jaarverslag van RBT KAN BV te doen toekomen aan de colleges van Burgemeester en Wethouders van de deelnemende gemeenten. Indien deze stukken zijn goedgekeurd worden de financiële bijdragen definitief vastgesteld. De jaarstukken voldoen aan de doelmatigheid- en rechtmatigheidtoets. Deloitte Accountants B.V. heeft d.d. 12 april 2012 de vereiste accountantsverklaring over de jaarrekening 2011 afgegeven. 3 Doelstelling Goedkeuring jaarverslag en jaarrekening 2011 RBT KAN BV en vaststelling hoogte definitieve gemeentelijke bijdrage aan de Stichting over het jaar Argumenten Doelstelling van het RBT KAN BV is door middel van marketing en promotie inspanningen meer bezoekers te genereren die langer blijven en meer besteden, waardoor het toeristisch marktaandeel de regio Arnhem-Nijmegen in het algemeen en dat van de deelgebieden in het bijzonder, wordt vergroot. De binnenlandse markt levert voor deze regio de grootste groep bezoekers. Daarnaast zijn voor de buitenlandse markten Duitsland, België en Groot-Brittannië van belang. De strategie is er op gericht het toeristisch-recreatief aanbod van de regio aan te laten sluiten bij de wensen van de bezoeker, waarbij ervoor is gekozen om het aanbod te clusteren naar de thema s cultuur, stedentoerisme, wellness, actief en uitgaan. De volgende activiteiten zijn in het verslagjaar ondernomen: Online marketing met een netwerk van herkenbare en attractieve websites, een digitale nieuwsbrief regio Arnhem-Nijmegen, een mobiele site, Gelderland 2.0 Toolbox ( een web 2.0 platform voor online marketing om bedrijven met elkaar en de buitenwereld te laten communiceren) en meta search engine ( een zoek en boekmodule); Aanwezigheid op beurzen met een stand en presentatie van de regio en de te bezoeken bedrijven. Hierbij gaat het om de Vakantiebeurs, de Fiets- en wandelbeurs, de Libelle Zomerweek en de 50-plus beurs; Persactiviteiten, gericht op het verwerven van free publicity in de diverse media; TV-commercials op de landelijke en lokale tv-zenders, o.a. voor de Liberation route; De productie van drukwerk als de VVV-gids, voordeelbonnenboekje, fiets- en wandelroutes, flyer voor hotel & groepsarrangementen;

3 Collegevoorstel Vervolgvel 2 Het realiseren van diverse projecten als de uitbreiding van de Liberatoin route, de OV strippenkaart retouractie, de marketing en communicatie voor de Nijmeegse binnenstad, Via Romana en Spannende Geschiedenis; De campagne Cool Breaks, gericht op de (inter)nationale markt (Groot-Brittannië, Spanje, Italië, Zweden) en de grensregio (Duitsland, Nederland); De City Break Campagne, eveneens gericht op voornoemde landen en België. De activiteiten van het RBT KAN zijn succesvol, zoals is gebleken uit het in mei jl. door ZKA in opdracht van het RBT KAN uitgebrachte onderzoek naar de toeristisch-economische betekenis van het toerisme: 4.1 Toerisme is een groeisector. In de Stadsregio wordt jaarlijks 1,3 miljard besteed door toeristen. De bestedingen (zowel voor Nijmegen als het Rijk van Nijmegen) zijn ten opzichte van 2009 met 6% gestegen. Dit komt door zowel meer bezoekers en overnachtingen als door meer bestedingen per persoon.. Meer bestedingen heeft geleid tot meer werk in de toeristische sector. De werkgelegenheid is in de Stadsregio toegenomen met 5%. 4.2 Binnenstad Nijmegen blijft belangrijkste toeristentrekker in de Stadsregio. De meeste toeristen komen naar de Stadsregio om een bezoek te brengen aan het centrum van Arnhem en Nijmegen. Alleen al 10 miljoen dagbezoeken aan Nijmegen. De trend dat de binnenstad steeds meer een toeristisch-recreatief karakter krijgt wordt ook door dit onderzoek bevestigd. Winkelen en een bezoek aan de horeca zijn belangrijke bezoekmotieven. De Vierdaagse blijft ver uit het belangrijkste evenement in de Regio. 4.3 Overnachting zijn gestegen, met 6% in Nijmegen. En we verwachten dat dit met de komst van nieuwe hotels (Opus, uitbreiding Manna, Van der Valk in Nijmegen Noord) de komende jaren nog zal gaan toenemen. Meer hotelbedden betekent meer overnachtingen en mensen verblijven langer en besteden meer in Nijmegen. 4.4 Overleg en verantwoording Op initiatief van en onder voorzitterschap van de wethouder Economische Zaken vindt 2x per jaar portefeuillehouders- overleg toerisme plaats tussen de bestuurders uit de deelnemende gemeenten aan de Gemeenschappelijke regeling financiële grondslag Stichting RBT KAN ( voorheen Streek VVV Rijk van Nijmegen). In dit overleg presenteert de Directeur RBT KAN BV de plannen voor met name de regio en legt hiervoor verantwoording af. 5 Klimaattoets Niet van toepassing. 6 Financiën Op basis van de gemeenschappelijke regeling is in 2011 bij wijze van voorschot een bijdrage verleend van Per 1 januari 2011 bedroeg het aantal inwoners van de gemeente Op basis hiervan bedraagt de totale subsidie over 2011 ook daadwerkelijk De subsidie kan derhalve op dit bedrag worden vastgesteld. De dekking van deze subsidie is geregeld binnen het programma Economie & Toerisme, product Stimulering bedrijvigheid, deelproduct Toerisme. De jaarrekening van de Stichting RBT KAN geeft een beeld hoe deze er financieel voorstaat. Uit de exploitatierekening blijkt dat de Stichting in 2011 een winst van heeft gemaakt tegenover een winst van in Het eigen vermogen van de Stichting is gedaald van naar De daling van het eigen vermogen van de Stichting bedraagt 3.060, bestaande uit het resultaat op deelneming ad minus overige

4 Collegevoorstel Vervolgvel 3 lasten ad 166 minus daling rekening courant. De financiële resultaten van RBT KAN B.V. en Nijmeegs Uitburo B.V. zijn onderdeel van deze cijfers. De RBT KAN B.V. - een 100% dochter van de Stichting RBT KAN - heeft in 2011 een winst gemaakt van tegenover een winst in 2010 van Het eigen vermogen van het RBT KAN B.V. is gestegen van in 2010 naar in Het Nijmeegs UITburo B.V., een 50% dochter van RBT KAN B.V., kende in 2011 een resultaat na belastingen van tegenover een winst van in Het eigen vermogen van het UITburo is verbeterd van 897 in 2010 naar in Vanaf 1 januari 2011 zijn de activiteiten van het Nijmeegs UITburo B.V. gestopt en heeft de vennootschap zich uitsluitend gericht op activiteiten, die met de liquidatie van het UITburo samenhangen. Weerstandsvermogen: Het weerstandsvermogen van de Stichting RBT KAN en van RBT KAN BV bedraagt samen Bij de jaarrekening 2009 heeft ons college aangegeven zich zorgen te maken over het minimaal benodigde weerstandsvermogen. Volgens eerdere mededeling van de directeur RBT houdt de accountant hiervoor een richtlijn aan van 10% van het totale activiteitenbedrag. Voor 2011 betekent dit feitelijk een bedrag van moet zijn. Het beleid van RBT KAN is erop gericht problemen of tegenvallers tijdig te signaleren en te adresseren. De Directeur RBT KAN meldt, dat als de situatie daarom vraagt belanghebbenden tijdig worden ingelicht. Zoals bekend wordt overeenkomstig de besluitvorming in de raad op de gemeentelijke subsidie aan het RBT KAN de komende jaren telkens een korting van 2,5 % toegepast, oplopend tot 10 % in Communicatie Het jaarverslag en de jaarrekening zijn besproken en vastgesteld in de vergadering van het Stichtingsbestuur RBT KAN. 8 Uitvoering en evaluatie Het bestuur Stichting RBT KAN wordt schriftelijk geïnformeerd. Periodiek vindt over voortgang actie-programma c.a. overleg plaats op ambtelijk niveau. Waar nodig vindt bestuurlijk overleg plaats met de portefeuillehouder Economische Zaken. 9 Risico s De Stichting RBT KAN is enig aandeelhouder van RBT KAN BV. Ingeval van faillissement van de BV loopt de Stichting primair het risico dat de inbreng in de vorm van aandelenkapitaal van verloren gaat. RBT KAN BV is voor een groot gedeelte afhankelijk van subsidies van de deelnemende gemeenten. In geval van faillissement is niet te voorspellen in hoeverre verhaal op de deelnemende gemeenten mogelijk is. Het feit, dat RBT KAN een zelfstandige juridische eenheid is waarvan de deelnemende gemeenten aandeelhouder zijn, geeft geen garantie dat de gemeenten geen risico s lopen. Het risico van het eventueel terugvorderen van de jaarlijkse subsidie bij falend beleid door de deelnemende gemeenten. Voor deze situatie heeft het RBT KAN een aansprakelijkheidsverzekering gesloten.

5 Collegevoorstel Vervolgvel 4 Risico's zijn voorts de mogelijkheid van minder sponsorinkomsten uit het bedrijfsleven (economische crisis), te weinig projecten op jaarbasis. Geen cofinancieringsmogelijkheden bij gemeenten en of andere partijen, waardoor geen provinciale of Euregionale projecten medegefinancierd worden. VVV verkopen (arrangementen, VVV-bonnen, bemiddeling e.d.) vallen tegen. Maatregelen ter voorkoming en beperking van deze risico's worden getroffen door onder meer het voeren van accountmanagement bij het bedrijfsleven, het continu initiëren van nieuwe marketingprojecten, het intensief overleg met deelnemende gemeenten, het waar mogelijk werken met tijdelijk personeel, een verdere stroomlijning van de Back Office RBT KAN en een benchmarking met andere RBT s. Het afdekken van de financiële risico's gebeurt door het opbouwen van weerstandsvermogen bij de B.V. RBT KAN en de Stichting RBT KAN. Als vermeld is het Nijmeegs UITburo BV gestopt met haar activiteiten. Bijlage(n): jaarverslag 2011 RBT KAN BV, brief aan RBT KAN BV

6 Economie Bureau Economische Ontwikkeling Bestuur Stichting RBT KAN t.a.v. de heer J. de Mol Postbus AD Elst Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus HG Nijmegen Datum Onderwerp Jaarverslag en jaarrekening 2011 Ons kenmerk EZ20/ Datum uw brief Contactpersoon Ruud Schilder Doorkiesnummer (024) Geachte heer de Mol, Onder verwijzing naar uw bovenvermelde brief delen wij u het volgende mede. Met waardering voor de door U en Uw personeel het afgelopen verslagjaar geleverde inzet en de bereikte resultaten in de toeristische marketing van Nijmegen en het Rijk van Nijmegen, delen wij u mede dat wij bij besluit van 4 juni jl. goedkeuring hebben verleend overeenkomstig artikel 6 van de "Gemeenschappelijke regeling financiële grondslag Stichting RBT KAN aan de door het Stichtingsbestuur RBT KAN vastgestelde jaarrekening en jaarverslag Op basis hiervan hebben wij het subsidiebedrag 2011 definitief vastgesteld op ( inwoners x 1,24). Aan u is aan voorschotten een overeenkomstig bedrag uitgekeerd. Tenslotte doen wij u bijgaand ter informatie een afschrift van ons collegevoorstel inzake het jaarverslag en jaarrekening 2011 toekomen. Hoogachtend, College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg

7 Jaarverslag 2011 inclusief jaarrekening ARNHEM RIJK VAN NIJMEGEN VELUWEZOOM BETUWE GELDERSE POORT LAND VAN MAAS EN WAAL DE LIEMERS

8 Inhoudsopgave Inhoud pagina 2 Voorwoord pagina 3 Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen, de organisatie pagina 4 Personele samenstelling pagina 5 Inleiding RBT KAN trekt Europa in pagina 6 Business Unit Toeristische Marketing pagina 7 Business Unit Zakelijke Marketing (Convention Bureau) pagina 11 Business Unit Projecten pagina 16 Business Unit Operations pagina 20 Corporate Communicatie pagina 23 Overlegstructuren pagina 24 Jaarrekening Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen BV pagina 25 Jaarrekening Stichting Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen pagina 33 Jaarrekening Nijmeegs UITburo BV pagina

9 Voorwoord Meer Focus Het Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen (RBT KAN) heeft in 2011 een uitgebreide kalender aan marketingactiviteiten verzorgd in binnen- en buitenland. Het toeristisch recreatief bedrijfsleven participeerde volop in de diverse on- en offline activiteiten die voor onze regio werden georganiseerd. Natuurlijk gebeurt dit met een helder doel voor ogen: beter zichtbaar zijn bij de (potentiele) bezoeker, zodat er meer bezoekers en bestedingen richting de regio Arnhem Nijmegen komen. Om er zeker van te zijn dat de doelgroep(en) optimaal bereikt worden, heeft RBT KAN een onderzoek laten uitvoeren door de Saxion Hogeschool uit Deventer. Duidelijk is dat we nog meer focus moeten aanbrengen. Focus op de positionering van de toeristische regio Arnhem Nijmegen en meer focus op de in te zetten communicatiemiddelen. In 2011 is de samenwerking van de Gelderse RBT s verder vormgegeven in de communicatiecampagne Gelderland levert jou mooie streken. Uitingen op de regionale TV-zenders in Nederland, online activiteiten en een Gelderse presentatie op diverse beurzen zijn onderdelen van deze campagne. Meer aandacht voor de sociale media heeft geresulteerd in een aantal workshops over dat thema. Gastsprekers enthousiasmeerden de vele vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en de regionale overheden. RBT KAN continueert deze aanpak in Het afgelopen jaar stond ook in het teken van de Liberation Route. Met de Stadsregio Arnhem Nijmegen als leadpartner en een consortium bestaande uit relevante Europese partijen als musea, gedenkplaatsen, overheden en toeristische organisaties heeft RBT KAN hard gewerkt aan een Europese projectaanvraag om de Liberation Route in Europa uit te rollen van Normandië via de regio Arnhem Nijmegen naar Berlijn. Medio 2012 wordt een ja of nee vanuit Brussel verwacht. In 2011 kon door een groot draagvlak voor de marketing activiteiten van RBT KAN opnieuw een ambitieus marketingprogramma in Nederland en de buurlanden verzorgd worden. Door met zowel vaste als flexibele medewerkers te werken, houdt RBT KAN de kosten goed onder controle. Het jaar 2011 wordt door RBT KAN met een positief saldo afgesloten. Jurriaan J. de Mol directeur Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen 3

10 Organisatie Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen Het Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen (RBT KAN) is dé (toeristische) marketingorganisatie voor de regio Arnhem Nijmegen. Het RBT KAN verzorgt de marketing en promotie in binnen- en buitenland voor de domeinen recreatie, (zakelijk) toerisme en cultuur(historie). Daarnaast verzorgt het RBT KAN de receptieve & informatie functie in de regio (VVV). Stichting Liberation Route Europe - Financiën - Secretariaat Stichting RBT KAN RBT KAN B.V. Stichting Routebureau Arnhem Nijmegen Visie De regio Arnhem Nijmegen kent een zodanig verrassend productaanbod dat de regio een serieus alternatief vormt voor short break bestemmingen. De regio Arnhem Nijmegen moet een must see & must do bestemming worden. Missie Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen wil middels marketing en productontwikkeling het toeristisch aanbod van de regio Arnhem Nijmegen laten aansluiten bij de wensen van de gekozen doelgroepen. De communicatie speelt hierbij vanzelfsprekend een belangrijke rol. Doelstelling Het doel van RBT KAN is om door middel van (vernieuwende) marketing en promotie inspanningen meer bezoekers te genereren die langer blijven en meer besteden en tot herhalingsbezoek overgaan, teneinde het toeristisch marktaandeel van de regio Arnhem Nijmegen in het algemeen en dat van de diverse deelgebieden in het bijzonder te vergroten. Doelgroepen RBT KAN richt zich op de binnenlandse markt, met name op de Randstad, Gelderland en de aangrenzende provincies. Hierbij ligt de concentratie op twee persoonshuishoudens, gezinnen met kinderen en senioren. Daarnaast wordt de markt in Duitsland (Nordrhein-Westfalen), België en Groot-Brittannië actief benaderd. Ook in andere Europese landen zoals Spanje, Italië en Zweden wordt campagne gevoerd. Business Unit Toeristische Marketing - Marketing & Communicatie - Pers & PR - Arnhems UITburo Business Unit Operations - VVV Informatiediensten - Reserveringen - Logies Vierdaagse - Toer. Bewegwijzering Business Unit Zakelijke Marketing - Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen Business Unit Projecten - Projecten & Productontwikkeling Bedrijfsstructuur RBT KAN B.V. kent één aandeelhouder, de Stichting RBT KAN. De Stichting beheert de publieke gelden die vanuit de lokale overheden jaarlijks aan RBT KAN betaald worden. De Stichting RBT KAN geeft jaarlijks, na goedkeuring van het marketingactiviteitenprogramma, de B.V. RBT KAN de opdracht om dit marketingactiviteitenprogramma uit te voeren. De B.V. RBT KAN kent een statutair directeur. De Stichting RBT KAN kent een bestuur. RBT KAN wordt jaarlijks geadviseerd door een onafhankelijke Raad van Advies, waarin diverse partners uit het (toeristisch) bedrijfsleven gevraagd en ongevraagd advies geven. Binnen de regio Arnhem Nijmegen werkt RBT KAN samen met de vele bedrijven uit de toeristisch-recreatieve sector. Tevens werkt RBT KAN in opdracht van de gemeenten in de regio Arnhem Nijmegen. Per geografische deelregio kent het RBT KAN een overlegstructuur. Binnen deze overlegstructuur vindt afstemming plaats met betrekking tot het toeristisch marketingbeleid. 4

11 Personele samenstelling Directie Dhr. J.J. de Mol (statutair directeur) Mw. J.M.A. Oosting- Adriaansens (adjunct-directeur) Administratie Dhr. M.E.J. Franken (controller) Secretariaat Mw. R.M.J. Guldenaar Mw. A. Kurvers-Lubeek Dhr. B.E. van der Winkel Mw. K. Hendriks-Korthof Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen Mw. M.L. Buckens Mw. E.T. de Kuijper-Nahuijsen Marketing Dhr. T.M. Bisschops Mw. B. Blaauw (vanaf ) Mw. P. Dieleman (tot ) Mw. E.W.J. Gijsbers Mw. C. de Groot Mw. M. Maas Dhr. P.P.J. Nouwens (vanaf ) Dhr. J. Oosterveld (tot ) Mw. M.E. Pouwels-Blom Mw. M.P. Vincken (vanaf ) Dhr. R. van Zadelhoff Projectbureau Dhr. R. Kwant Mw. G.W. Suppers Informatie Mw. D. Cuppen-Schoonenberg Mw. E.M.A. Dam Mw. O.B.D. Epping-Rutjes (tot ) Mw. E. Flores-Climent Mw. C. Geurts Mw. A.F.M. Grefkens Dhr. F. Jansen Mw. H.H. de Jong Mw. C.C.H.V. Klinken (tot ) Mw. A. J. Kooistra Mw. S. Koster Mw. N. Pruijn-Kruit Mw. J.B.R. Reerink Dhr. H.J. Veenendaal (vanaf ) VVV Gidsen Mw. H.H.P.A. Cillessen Mw. M.T.E. Daamen-van Koolwijk Mw. M. Frank Dhr. J. van Heese Dhr. J. van Helden Mw. M. Maertens Mw. M.T.F.J. Rosier-Niels Mw. C.M. Schönberger-Dröge Bestuur Stichting RBT KAN Leden namens Dhr. J.A. den Bieman Bedrijfsleven Dhr. H.B. Carlier Overheid Dhr. A.P.J.M. van Hooff Bedrijfsleven Dhr. P.J.J.M. Peters Overheid Dhr. J.J.M. Vissers Onafhankelijk voorzitter 5

12 RBT KAN trekt Europa in inleiding Het Regionaal Bureau voor Toerisme in de regio Arnhem Nijmegen (RBT KAN) heeft een inspirerend jaar achter de rug. Met de Liberation Route trekt het RBT KAN Europa in en aan het thuisfront is hard gewerkt aan de professionalisering en digitalisering van de VVV-dienstverlening, waarbij de toeristisch recreatieve marketing en promotie verder is uitgebouwd. Op organisatorisch gebied breekt een nieuwe tijd aan nu het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme (GOBT) per 1 januari 2012 niet meer bestaat. De vier Gelderse Regionale Bureaus voor Toerisme Achterhoek, Veluwe, Rivierenland en Arnhem Nijmegen hebben dit jaar de stichting Vrijetijdshuis Gelderland opgericht met als doel de coördinatie van gezamenlijke Gelderse projecten, productontwikkeling en onderzoek in de toekomst zo efficiënt mogelijk te organiseren. Naast de uitbreiding van het aantal luisterplekken van de Liberation Route in Arnhem Nijmegen en op de Veluwe bestaat er vanuit Engeland, Normandië, Parijs, via de Ardennen tot aan Berlijn veel enthousiasme om de historische weg die de geallieerden aan het eind van de Tweede Wereldoorlog aflegden te markeren met een bijzondere toeristische route. Als één van de initiatiefnemers van de Liberation Route in de regio Arnhem Nijmegen heeft RBT KAN de stichting Liberation Route Europe opgericht. RBT KAN neemt samen met de Stadsregio Arnhem Nijmegen het voortouw voor dit Europese project. Het doel is in 2014 bij de zeventigste herdenking van D-Day de ruim drieduizend kilometer lange route voorzien van luisterkeien te presenteren. Een Europees plan dus, waarbij de samenwerking met een groot aantal enthousiaste partners voor veel inspiratie zorgt. Hetzelfde geldt, ondanks het economisch zware weer, voor de samenwerking met de vele partners (bedrijven, overheden en andere instellingen) en uiteraard de VVV-vrijwilligers in de regio Arnhem Nijmegen. Er is in 2011 een groot aantal nieuwe activiteiten ontwikkeld, waar de kunstroute Verdronken Dorpen er één van is en de toeristische mogelijkheden in Arnhem Nijmegen zijn weer op vele fronten in binnen- en buitenland gepromoot. RBT KAN speelt nadrukkelijk in op de trend dat de toeristische en recreatieve consument steeds vaker met de mobiele telefoon in de hand naar informatie zoekt met het aanbieden van consumentvriendelijke en praktische toepassingen, zoals routeplanners en de Fiets!-app. Via de Gelderland Toolbox 2.0 werkt een groeiend aantal bedrijven uit de toeristisch recreatieve sector actief samen aan het uitwisselen van informatie, het verbeteren van hun aanwezigheid in de digitale wereld en het gebruik van social media. Jan Jacob van Dijk, gedeputeerde voor recreatie, toerisme en arbeidsmarktbeleid van de provincie Gelderland, hamert er op dat ondernemers in de toeristisch recreatieve sector continu moeten innoveren om succesvol te zijn. De recreant is steeds meer op zoek naar gemak, luxe en een totaalpakket. Door te investeren in vernieuwing van hun bedrijf, samen te werken met andere ondernemers en overheden en gebruik te maken van moderne technologie, kunnen ondernemers inspelen op die sterk veranderende vraag. In dit Jaarverslag 2011 treft u naast de financiële verantwoording een beschrijving van het uitgebreide activiteitenprogramma van RBT KAN aan. 6

13 Business Unit Toeristische Marketing City- en Regiomarketing Made in Arnhem Sinds 2006 coördineert en voert RBT KAN in opdracht van de Gemeente Arnhem de Citymarketingcampagne Made in Arnhem uit. Een van de jaarlijkse activiteiten binnen de citymarketingcampagne is de uitreiking van de Made in Arnhem Bokaal. De lezers van de Gelderlander brengen hun stem uit over een 5 tal genomineerden. George Wiegel, directeur van Het Gelders Orkest (HGO), ontving op 16 januari 2011 de Made in Arnhem Bokaal De Made in Arnhem Bokaal 2010, voor de persoon of instelling, die de stad Arnhem op een bijzondere manier (internationaal) heeft gepromoot. Made in Arnhem was ook zichtbaar tijdens de presentatie van derdejaars studenten Fashion Design van ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem in januari aan de vooravond van de Amsterdam Fashion Week in Amsterdam. Net als in voorgaande jaren trok de presentatie van Collectie Arnhem veel nationale en internationale belangstelling en publiciteit. De optimistische modevisie van de ArtEZ-studenten was de hele maand januari in Amsterdam te zien in een speciaal ingerichte Made in Arnhem etalage bij Soepboer & Stoker, die werd geopend door burgemeester Pauline Krikke van Arnhem. De campagne Made in Arnhem was verbonden aan de vierde editie van de Arnhem Mode Biënnale, die onder de naam Amber van 1 juni tot en met 3 juli plaats vond in Arnhem. RBT KAN heeft veel communicatie en promotie gedaan voor de Arnhem Mode Biënnale (AMB). De VVV Arnhem werd in juni voorzien van speciale aankleding en fungeerde die maand als informatiecentrum voor de Arnhem Mode Biënnale waar entreekaartjes, buskaartjes en speciale hotelarrangementen te koop waren. De VVV Arnhem trok in juni ruim driehonderd bezoekers per dag. De AMB werd door RBT KAN met een fotoactie gepromoot tijdens de Libelle Zomerweek en via de evenementenbrochure, het VVV-magazine en diverse publicaties in landelijke toeristische bladen. Online werd het mode-evenement vanzelfsprekend onder de aandacht gebracht op sites als vvvarnhem.nl, arnhemsuitburo.nl, rbtkan.nl en via de digitale Toolbox Gelderland 2.0, maar ook op landelijke sites als holland.com en vvv.nl en via sociale media als twitter en facebook. De AMB vormde tevens een onderdeel van de (inter)nationale campagne Cool Breaks, onder meer met de vermelding op de microsite Cool Breaks van Expedia.com (Groot-Brittannië, Spanje, Italië en Zweden). De informatie over de modebiënnale maakte tevens deel uit van touroperatorpakketten, die door RBT KAN o.a. tijdens internationale beurzen Fitur Madrid, ITB Berlin en het Press Event Londen zijn verspreid. De UK Newsletter (circa consumenten) besteedde eveneens aandacht aan het Arnhemse mode-evenement. De Warme Winter Weken Arnhem werden dit keer van 28 november 2011 tot en met 8 januari 2012 gehouden en bestonden uit een uitgebreid programma van evenementen, concerten, exposities en markten in Arnhem gericht op een feestelijke wintertijd. Arnhem is tijdens de Warme Winter Weken gepromoot als extra aantrekkelijke stad om te winkelen, uit eten te gaan en culturele activiteiten te bezoeken. In samenwerking met de Stichting Binnenstadsmanagement (SBA) en de gemeente Arnhem heeft RBT KAN een projectaanvraag voor het marketing- en communicatieconcept van de Warme Winter Weken ingediend bij het Ondernemersfonds Arnhem. RBT KAN heeft tevens de promotie en uitvoering van het project verzorgd. 7

14 Toeristische Marketing Altijd Nijmegen Met als doel zo veel mogelijk bezoekers naar de binnenstad van Nijmegen te trekken, heeft RBT KAN in opdracht van en in samenwerking met het Huis voor de Binnenstad de Binnenstadcampagne Nijmegen uitgevoerd. De campagne richt zich op activiteiten rond een thema tijdens de koopzondagen en bestaat onder meer uit advertenties, radiocommercials, het uitdelen van flyers, free publicity en speciale consumentenacties. Op koopzondag 13 juni bijvoorbeeld was 75 Jaar Waalbrug het thema en werden er gratis stadswandelingen gehouden, waarvoor veel belangstelling bestond. Op de zaterdag na de Vierdaagse was er een SUPER SALE actie en gedurende de kerstperiode was er de winternightshopping in de Nijmeegse binnenstad. De Najaarskermis in Nijmegen (1 tot en met 9 oktober) is door RBT KAN ondersteund met het bijlage bij de Bijlage van de Zondagkrant van huis-aan-huisblad De Zondagskrant met informatie over de kermis, een kortingsactie en een kleurplaatactie voor kinderen. Een promotieteam deelde op zaterdag 1 en (koop)zondag 2 oktober vijfduizend kermismunten uit aan het publiek in de binnenstad van Nijmegen. Via vvvnijmegen.nl kon een kleurplaat worden gedownload, die ingeleverd bij de VVV Mariënburgkapel ook een kermismunt opleverde. Gelderse Poort Het Nationaal Landschap De Gelderse Poort is uniek in Nederland. RBT KAN heeft voor het Nationaal Landschap de Gelderse Poort, een van de 20 nationale landschappen in Nederland, een marketingcommunicatieplan geïniteerd. Het doel van dit project is de versterking van de economische positie van recreatie en toerisme in het landelijke gebied van de Gelderse Poort. Om het gebied onder de aandacht te brengen van specifieke doelgroepen is een mediacampagne ontwikkeld. Deze mediacampagne is gericht op de regionale en nationale bezoeker. Ter ondersteuning hiervan zijn diverse producten ontwikkeld. In het voorjaar 2011 is gestart met de aftrap van meimaand fietsmaand, met een advertentie en redactie, in een fietsspecial in de Telegraaf (zaterdag 29 april). Aansluitend is de Gelderse Poort gepromoot via een uitgebreide webmarketingcampagne, waarbij banners zijn geplaatst op diverse sites, zoals anwb.nl, libelle.nl, margriet.nl en zoover.nl. Tevens zijn de mogelijkheden van Google Adwords benut. Op de regionale radiozenders (Brabant, Gelderland, Limburg, Noord Holland, Rijnmond, Utrecht en Radio West) is een radiocommercial gedurende 2 weken uitgezonden; beleef en geniet van de Gelderse poort. De uitzending van het RTL 4-programma Lekker weg aan tafel stond op 5 juni 2011 helemaal in het teken van de Gelderse Poort. Zij kregen een duidelijk beeld van de vele sportieve, culturele en culinaire mogelijkheden die de Gelderse Poort te bieden heeft, zoals een munt slaan in Millingen aan de Rijn, trommelen in het Afrika Museum in Berg en Dal, een bezoek aan Landwinkel De Woerdt in Ressen, struinen door de Ooijpolder, inclusief een ontmoeting met de konikpaarden en gallowayrunderen die daar leven. Eind 2011 is brochure verschenen met speciale fiets & wandelroutes door de Gelderse Poort. Routes waarmee de bezoeker van de Gelderse Poort kan proeven, ontdekken en genieten. De routes zijn in het Duits en Nederlands beschreven en worden verspreid via consumentenbeurzen, VVV kantoren en verblijfsaccommodaties in de Gelderse Poort. Veluwezoom In opdracht van de gemeente Rheden heeft RBT KAN in de maand augustus de promotie verzorgd voor de actie Mind & Body Veluwezoom, waarbij in diverse hotels op de Veluwezoom weekendarrangementen konden worden geboekt met aandacht voor lichaam en geest als centraal thema. Via de speciale website mindandbodyveluwezoom.nl en een folder was informatie beschikbaar en konden de arrangementen worden geboekt. RBT KAN verspreidde de folders via diverse kanalen in de regio Arnhem Nijmegen en landelijk op onder meer de Libelle Zomerweek. De arrangementen waren tevens te vinden op de site blijfjeslapen.nl. 8

15 Betuwe In samenwerking met de Elster Ondernemersvereniging (EOV) en het Platform Recreatie en Toerisme Overbetuwe (PRET) is de gids Shoppen in de Overbetuwe uitgebracht waarin ondernemers uit de regio zich presenteren en waarin toeristische tips staan over activiteiten in de Overbetuwe plus een plattegrond. De eerste editie van de gratis gids is op 19 september gepresenteerd in een oplage van stuks en huis-aan-huis verspreid in de omgeving, onder meer in de aangrenzende Arnhemse wijk Schuytgraaf. De gids wordt tevens verspreid door de deelnemende ondernemers en de VVV-kantoren in de regio Arnhem Nijmegen. De informatie is tevens te vinden op de site vvvoverbetuwe.nl. RBT KAN heeft in samenwerking met gemeente Overbetuwe en gemeente Lingewaard op 23 november een inspirerende netwerkavond georganiseerd voor de ondernemers in de vrijetijdssector. De avond stond in het teken van Social Media. Wat is het precies, wat kan ik er zelf mee doen als ondernemer en hoe werkt het? Op 22 december heeft RBT KAN de opening van de Romeinse weg aan de Grote Molenstraat tussen Elst en Driel georganiseerd. De gemeente Overbetuwe heeft het gebied opnieuw ingericht om zo de oude Romeinse weg zichtbaar en beleefbaar te maken voor het publiek. De locatie is opgenomen in het Historisch Belevenis Netwerk en is naast diverse fietsknooppunten gesitueerd. De officiële opening werd verzorgd door wethouder Frits Witjes in samenwerking met kinderen van de Openbare Basisschool Stap voor Stap uit Elst. Promotie Binnenland Campagnes Het Pure Genieten en Gezinnen zijn twee landelijke campagnes van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) waar RBT KAN aan deelneemt. Het Pure Genieten is gericht op vijftigplussers en bestaat uit een online-campagne die wordt ondersteund met het versturen van nieuwsbrieven aan adressen en het plaatsen van advertorials, arrangementen en aanbiedingen op lekkerweg.nl (holland.com). Deze site trekt jaarlijks zo n tien miljoen bezoekers. In het magazine Lekker weg in eigen land is een advertentie met een aanbieding verschenen. Via de Ster & Uit Tip op de publieke radiozenders (Radio 1 en 2) wordt eveneens aandacht geschonken aan Het Pure Genieten en de regio Arnhem Nijmegen in het bijzonder. De Gezinnen campagne is gericht op ouders met kinderen in de leeftijd van 0 t/m 12 jaar en bestaat uit diverse online en offline activiteiten. Met advertorials, aanbiedingen en arrangementen uit de regio Arnhem Nijmegen op lekkerweg.nl (holland.com), speelt RBT KAN in op deze doelgroep. Aan de regio wordt tevens aandacht besteed in de diverse nieuwsbrieven die deze campagne ondersteunen en in samenwerking met WIJ Special Media bij ruim adressen worden bezorgd. Beurzen RBT KAN was in het eerste kwartaal van 2011 present op diverse toeristische consumentenbeurzen in binnen- en buitenland. De nieuwe en fraaie Spannende Geschiedenis-stand trok op de Vakantiebeurs (11 tot en met 16 januari) in de Jaarbeurs te Utrecht veel enthousiaste bezoekers (meer dan bezoekers). Als ANKE-steden (Arnhem Nijmegen, Kleve en Emmerich) werd de regio gepromoot tijdens de Niederrheinische Tourismus und Freizeit Messe (5 en 6 februari) in Rheinberg en tijdens de Reise und Camping Messe (25 t/m 27 februari) in Essen. De regio Arnhem Nijmegen was op 26 en 27 februari tevens te vinden op de Fiets- en Wandelbeurs in de Amsterdamse RAI, die een recordaantal bezoekers trok (18.800). De speciale aandacht voor de Gelderse Poort en Lekkerfietsen.nl viel in goede aarde. RBT KAN nam tevens deel aan de Libelle Zomerweek die van 16 tot en met 22 mei voor de vijftiende keer werd gehouden op het Almeerderstrand. De stand van RBT KAN trok veel bezoekers op zoek naar tips voor een dagje uit of een weekend weg. Naast algemene tips was er speciale aandacht voor de Arnhem Mode Biënnale (1 juni tot en met 3 juli). De Libelle Zomerweek vestigde met bezoekers opnieuw een record. Met de Gelderland promotiecaravan was RBT KAN van 8 tot en met 13 juni van de partij op de fair van paardensportevenement Outdoor Gelderland op landgoed Middachten in De Steeg. Bezoekers kregen er toeristische informatie over culturele evenementen, fietsen, wandelen en - uiteraard - paardrijden in de regio. Lekker Fietsen was het centrale thema van de RBT KAN-stand op de negentiende 50PlusBeurs, die in september in de Jaarbeurs in Utrecht werd gehouden. Met bezoekers (6,6 procent meer dan in 2010) boekte de beurs opnieuw een record. Voor de fietsroutes in de regio Arnhem Nijmegen bestond bij de bezoekers van de beurs veel animo, net als voor de Liberation Route, de mogelijkheden van SpannendeGeschiedenis.nl en tips over dagjes uit en topattracties in de regio. Het jaarlijkse Gebroeders Van Limburgfestival in het centrum van Nijmegen op 27 en 28 augustus bood RBT KAN een uitgelezen kans om SpannendeGeschiedenis.nl voor het voetlicht te brengen. De stand op de middeleeuwse markt was helemaal met dit thema ingericht. De bezoekers werden verrast met filmpjes van middeleeuwse locaties in de regio en andere toeristische informatie. 9

16 Toeristische Marketing Drukwerk Diverse drukwerken ondersteunen de marketing- en promotieinspanningen voor de regio Arnhem Nijmegen. Voor verschillende regiomerken, doelgroepen en thema s verzorgt RBT KAN o.a. VVV magazines, Dagjes Uit, Stadswandelingen, Evenementenkalenders en Fiets-& wandelroutes. Enkele voorbeelden van 2011 zijn: de nieuw opgemaakte en op thema ingedeelde VVV Magazines voor een dagje uit of een weekendje weg in de regio. Het betreft het VVV Magazine Arnhem, Veluwezoom en de Liemers en het VVV Magazine Rijk van Nijmegen, Land van Maas en Waal, Betuwe en de Gelderse Poort. De magazines worden via beurzen en VVV-kantoren door het hele land verspreid en door toeristische bedrijven in Arnhem Nijmegen. Voor de regio s Arnhem en Nijmegen zijn actuele voordeelbonnenboekjes verschenen. Deze populaire boekjes bevatten kortingsbonnen voor toeristische en culturele bestemmingen, zoals musea en horecagelegenheden. In opdracht van de gemeenten Arnhem en Wijchen heeft RBT KAN brochures met de evenementenkalender uitgegeven. De Evenementenbrochure 2011 van Arnhem is vorm gegeven in de Made in Arnhem-stijl en wordt meegezonden met Arenacum, het magazine van het Ondernemers Kontakt Arnhem (OKA) met ruim vierhonderd leden. De evenementenkalender van Wijchen is in samenwerking met de Ondernemersvereniging Wijchen Centrum (OVWC) huis-aan-huis bezorgd in de gemeente. Beide evenementenkalenders zijn tevens gratis verkrijgbaar bij de VVV s en vele toeristische en recreatieve bedrijven in de regio. In 2011 is een nieuwe versie van vijf folders met afwisselende wandelingen door de gemeente Renkum gepubliceerd. Elke folder bevat drie tot vijf wandelingen variërend van één tot acht kilometer met veel cultuurhistorische informatie en toeristische tips. Van de brochure Dagje uit Plasmolen Mook is eveneens een nieuwe editie uitgegeven. Naast informatie over natuur, cultuur en historie bevat de brochure wandelroutes, een fietsroute en informatie over verblijfsmogelijkheden, horeca en activiteiten in Plasmolen en Mook. Online Marketing RBT KAN zet sociale media in om toeristen en recreanten te bereiken en te verleiden een bezoek te brengen aan de regio Arnhem Nijmegen. Via de website regioarnhemnijmegen.nl is het met behulp van Twitter, Facebook en FourSquare voor bezoekers extra gemakkelijk om een pagina door te sturen aan familie of vrienden. Op regioarnhemnijmegen.nl zijn tevens twitter berichten (tweets) van de deelnemende bedrijven te zien. Bedrijven zetten social media steeds vaker in om snel een bericht te verspreiden en ambassadeurs te zoeken, maar ook om te luisteren naar de mening van klanten over een bedrijf. In 2011 gebruikte 54 procent van de Nederlandse bedrijven social media voor dit doel. Steeds meer bedrijven in de toeristisch-recreatieve sector gebruiken deze manier van communiceren met hun (potentiële) klanten. Via het project Gelderland Toolbox 2.0, ontwikkeld door RBT KAN, kunnen deelnemende toeristische bedrijven tien tools inzetten voor hun eigen website, zoals een nieuwsmodule, reviewmodule, foto-albummodule of een mobiele website. De toolbox is constant in ontwikkeling. Een nieuw onderdeel is de memorygame, waarmee de deelnemers met zelf gekozen foto s hun eigen memoryspel kunnen samenstellen en er een wedstrijdelement aan kunnen koppelen. De deelnemende bedrijven kunnen tevens via een paar muisklikken informatie en foto s van elkaar overnemen en op hun eigen website plaatsen. Bezoekers van de site kunnen bovendien via een forum vragen stellen aan de beheerders en aan elkaar. Nieuw is de ontwikkeling van widgets, dat zijn eenvoudig op de eigen website te plaatsen mini-applicaties met bijvoorbeeld de evenementenkalender van de regio Arnhem Nijmegen of het laatste nieuws van de bij de Gelderland Toolbox aangesloten bedrijven. RBT KAN heeft in 2011 steeds meer partners verwelkomd bij de Gelderland Toolbox. Deelnemers zijn onder meer: Burgers Zoo, Museum Het Valkhof, Scandic Sanadome, Buitengoed de Panoven, Jachtslot de Mookerheide, de Pannekoekenbakker, Afrika Museum en de gemeenten Arnhem en Renkum. 10

17 Layar Spannende Geschiedenis De fietsroutes van de populaire website lekkerfietsen.nl zijn opgenomen in Fiets!, de applicatie (app) voor mobiele telefoons die mensen gratis kunnen downloaden. Lekkerfietsen.nl heeft inmiddels meer dan bezoekers getrokken, die gemiddeld 3 minuten en 43 seconden op de site rondneuzen. 38 procent van de bezoekers komt rechtstreeks op de site terecht, 28 procent van de bezoekers wordt doorverwezen via andere sites en 34 procent van de bezoekers komt via zoekmachines binnen. Per maand worden er gemiddeld ruim negenduizend fietsroutes gedownload via lekkerfietsen.nl, alles bij elkaar zijn er meer dan fietsroutes gedownload. De populairste routes zijn de overzichtskaart van het middengebied (Nijmegen/Noord en Elst) en de Lingewaardroute. Via het online fietsrouteplannet hebben bezoekers zelf ruim drieduizend routes samengesteld, die al meer dan keer zijn bekeken. Om de site lekkerfietsen.nl verder te verbeteren is een nieuwe online routeplanner in gebruik genomen, die het nog makkelijker maakt om zelf een route samen te stellen. De bij RBT KAN aangesloten toeristische en recreatieve bedrijven komen bovendien prominenter in beeld. Lekkerfietsen. nl scoorde al goed op een aantal zoekwoorden, maar ook de vindbaarheid via meer zoekwoorden is met enkele ingrepen in de teksten en de structuur van de website verder verbeterd. De stad Arnhem heeft sinds juni 2011 een eigen app met allerlei tips over wat er in de stad te doen is. De app is het initiatief van de Stichting Binnenstadsmanagement Arnhem (SBA) en is in samenwerking met RBT KAN tot stand gekomen. De Arnhem App is een applicatie met toeristische wetenswaardigheden, algemene informatie, (wandel)routes en een navigatiekaart. Alle 87 locaties van het Historisch Belevenis Netwerk zijn medio 2011 opgenomen in de Layar Spannende Geschiedenis. Een jaar geleden startte RBT KAN een succesvol project, waarbij met behulp van toegevoegde realiteit (augmented reality) historische informatie op een nieuwe, digitale wijze via de mobiele telefoon wordt ontsloten. Door via de applicatie Layar gebruik te maken van camera en GPS-signaal worden historische locaties in de regio Arnhem Nijmegen op de mobiele telefoon getoond en voorzien van extra informatie, zoals historisch beeldmateriaal, video s en audiofragmenten. De website regioarnhemnijmegen.nl (inclusief alle onderliggende VVV-domeinen) is in 2011 overzichtelijker ingedeeld en is in 2011 geschikt gemaakt voor gebruik op de mobiele telefoon (m.regioarnhemnijmegen.nl). RBT KAN heeft hiertoe besloten omdat uit onderzoek blijkt dat steeds meer toeristen en recreanten via hun smartphone informatie zoeken over dagjes uit, vakanties en andere toeristische tips. De mobiele website werkt location based, wat betekent dat de gebruiker informatie krijgt over de voor hem of haar op dat moment dichtstbijzijnde musea, hotels of restaurants. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om na het bezoek aan een museum te zien waar het dichtstbijzijnde restaurant of hotel is. De website biedt tevens de mogelijkheid om de laatste twitterberichten van de deelnemende toeristische bedrijven te lezen, waardoor de bezoeker van regioarnhemnijmegen.nl op de hoogte is de laatste tips en aanbiedingen. De websites regioarnhemnijmegen.nl, coolbreaks.com en hotelsarnhem.nl zijn sinds de zomer van 2011 uitgerust met een Zoek & Boek-module (meta-searchengine). Deze module voorkomt dat de consument dezelfde zoekopdracht op elke website opnieuw moet uitvoeren en maakt het zoeken naar een hotel of andere accommodatie eenvoudiger. De Zoek & Boek-module zoekt aan de hand van één zoekopdracht naar beschikbare kamers op diverse boekingswebsites en presenteert de consument een overzicht van de mogelijkheden. De module wordt steeds aangevuld met nieuwe aanbieders en opties. Het Wijnfort in Lent was op 13 september het decor voor een informatieve bijeenkomst met aandacht voor toeristische marketing en het effectief inzetten van social media die RBT KAN hield voor haar partners. Naast informatie over marketingactiviteiten en de belangrijkste projecten van RBT KAN Lekker Fietsen, Liberation Route en Spannende Geschiedenis gaf een expert op het gebied van het gebruik van de verschillende social media een workshop. De vertegenwoordigers van de deelnemende toeristische en recreatieve bedrijven reageerden enthousiast op de specifiek op hun activiteiten toegespitste tips die tijdens de workshop werden gegeven. Op verzoek van de bedrijven is er op 29 november een vervolgsessie gehouden waarbij nog dieper is ingegaan op de mogelijkheden die social media bieden als het gaat om marketing. 11

18 Toeristische Marketing PROMOTIE BUITENLAND RBT KAN participeert in de City Break Campagne van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC). Deze campagne is gericht op Nederlands stedenbezoek vanuit diverse Europese bestemmingen. Deze campagne is gericht op 8 Europese markten waar voor de regio Arnhem Nijmegen de nadruk ligt op de Duitse en Belgische markt. De campagne wordt ondersteund door o.a. een microsite op holland.com, advertenties, advertorials, banners en een samenwerking met internationale partners als Expedia, Ryanair, easyjet, KLM, Hotelopia en Deutsche Bahn. In 2011 waren er binnen de City Break Campagne op de diverse microsites van de regio Arnhem Nijmegen ongeveer bezoekers. De campagne met Expedia heeft voor de regio Arnhem Nijmegen geresulteerd in 33% meer boekingen t.o.v. van 2010 in de campagne periode van 12 weken. Naast de algemene campagne activiteiten hebben er specifiek voor de regio Arnhem Nijmegen nog diverse activiteiten plaats gevonden. Het gaat hier om advertenties, banners, persberichten en nieuwsbrieven. Voorbeelden hiervan zijn de advertorial in De Standaard Magazine en opname in wintereditie van uwvakantie.be op de Belgische markt en advertorials en banners op web.de op de Duitse markt. Een groep van 25 Britse touroperators gespecialiseerd in het online aanbieden van reizen en in bus- groeps- en gespecialiseerde reizen bracht op 15 september het grootste deel van het tweedaagse Travel Event Holland door in de regio Arnhem Nijmegen. Travel Event Holland is een initiatief van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) waarmee het toerisme in Nederland wordt gepromoot bij bedrijven actief in de Britse toeristische markt. De eerste dag was ingeruimd voor individuele gesprekken met de vertegenwoordigers van de deelnemende bedrijven, de tweede dag werden bezoeken gebracht aan toeristische trekkers in Arnhem en omgeving, zoals Airborne Museum Hartenstein in Oosterbeek, het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem en het Kröller-Müller Museum en het Nationale Park de Hoge Veluwe. Een overzicht betreffende de activiteiten rondom de campagne Cool Breaks, campagne om de Short Breaks te stimuleren, waarbij RBT KAN zich samen met partners in Nederland en Duitsland richt op de Europese markt en de grensregio wordt beschreven pag

19 PERS en publiciteit Het actief stimuleren van vrije publiciteit over toeristische en recreatieve attracties en activiteiten in de regio Arnhem Nijmegen is een belangrijke taak van RBT KAN. Heel wat media (regionaal, nationaal en internationaal) hebben ook in 2011 veelvuldig aandacht besteed aan de regio, vaak omdat journalisten op uitnodiging van RBT KAN Arnhem Nijmegen bezochten. Hierbij volgt een selectie uit de publicaties en activiteiten. Lokaal / regionaal - Online op Wegener huis-aan-huisbladen wekelijks een artikel geplaatst over een toeristische attractie in de regio. Vaak is er via een Klik & Win-actie een prijsvraag aan het artikel gekoppeld. In de gedrukte versies van de regionale Wegener Weekbladen staan verwijzingen (crossreferences) naar de actie en vaak een artikel over de betreffende attractie. De Wegener Weekbladen worden in de regio gratis bezorgd bij huishoudens. - Gelderlander - Omroep Gelderland - Geniet, bijlage bij de Gelderlander, route van de maand (wandel, fiets, ruiter of autoroute) - Radio TV Arnhem - Kanaal 13 - Omroep Groesbeek, Beuningen, Druten, Heumen - Topic, Liemers Lantaarn, Hoog en Laag, Regiobode, UITmagazine Arnhem, UITmagazine Nijmegen, Uit in Arnhem, Veluwepost, Eigen! etc Nationaal - ANWB Toeractief Toeractief, in het zomernummer werd informatie opgenomen over de Verdronken Dorpen-fietsroutes, in het septembernummer kwamen de Liberation Route en later in het jaar werd een stadsroute door Arnhem afgedrukt - Telegraaf; Rijk van Nijmegen (wijnbouw, natuur, Groesbeek, april), In het spoor van de Vierdaagse, rond Nijmegen op de pedalen (augustus), Nijmegen meer dan wandelen alleen (september) oplage ruim exemplaren - ANWB Kampioen, autoroutes Liberation route Arnhem Nijmegen, oplage 3,7 miljoen - Eindhovens Dagblad, Brabants Dagblad, Gooi en Eemlander, Leidsch Dagblad, Alkmaarder Courant, inzake regio Arnhem Nijmegen, Mind & Body, Arnhem Mode Biënnale en Liberation Route - Dagblad Trouw (oplage ) publiceerde een artikel Het slagveld als trekpleister over de groeiende belangstelling voor het oorlogstoerisme in de regio Arnhem. - Algemeen Dagblad (oplage ) een artikel over de Romeinse geschiedenis van het Rijk van Nijmegen. - Volkskrant en Dagblouw Trouw publiceerde over Verdronken dorpen met de fietsroutes langs kunstobjecten - In de Twentsche Courant Tubantia (oplage ) verscheen een special over Arnhem met speciale aandacht voor mode, winkelen en het Nederlands Watermuseum. - Recreatie, het vakblad (oplage 5500 exemplaren) voor de recreatieondernemer besteedde aandacht aan de inzet van digitale middelen ter promotie van toerisme en recreatie. Daarbij was er ruimschoots aandacht voor succesvolle projecten van RBT KAN op dit gebied, zoals Spannende Geschiedenis, de Liberation Route en de Gelderland Toolbox 2.0 Internationaal - Krant van West-Vlaanderen De regio Arnhem-Nijmegen in zeven hoogtepunten (oplage en zo n lezers). Het artikel is tevens geplaatst in De Zondag (oplage ruim 2 miljoen lezers) - Glossy magazine Stijlvol Wonen besteedde een acht pagina s tellend artikel Nijmegen als de oudste stad van Nederland. Stijlvol Wonen heeft een oplage van stuks, het snelst groeiende woonmagazine van Nederland en België. - Het magazine van de Belgische VAB, de grootste Vlaamse Mobiliteitsclub, uitgebreid artikel over de toeristische mogelijkheden in de steden Arnhem en Nijmegen. (oplage ) - UITMagazine (B), Sporen naar Arnhem en Nijmegen - Epoch Times (UK), Travel, a Liberating Experience - Britain at War magazine, Liberation Route - Prinz (D), Arnhem Mode Biennale - Magazine Villa d Arte artikel over de regio Arnhem Nijmegen met bijzondere aandacht voor de Arnhem Mode Biënnale. (oplage ) - Franse vakblad Bus & Car voor touroperators een uitgebreid artikel over de regio Arnhem Nijmegen, (oplage ) - Reiseziele Deutschland een artikel over de Gelderse Poort 13

20 Business Unit Zakelijke Marketing Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen promoot de regio Arnhem Nijmegen als bestemming voor vergaderingen, congressen, evenementen, conferenties, symposia, incentives en andere bijeenkomsten van zakelijke en feestelijke aard. Naast de ondersteuning aan meetingplanners intiëert het Convention Bureau ook diverse projecten ter bevordering van de zakelijke bijeenkomsten in de regio Arnhem Nijmegen. Uit onderzoek van het NBTC blijkt dat een zakelijke bezoeker in 2010 per persoon per meerdaags verblijf een bedrag van 502,- besteedt. De internationale zakenreiziger besteedt per dag gemiddeld 312,- (Bron: ContinuZakenreizenOnderzoek NBTC Nipo researc 2011). Gelderland levert je mooie Streken (zakelijk) Als onderdeel van de campagne Gelderland levert je mooie streken is in 2011 door Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen, Congresbureau Veluwe en het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme (GOBT) het project zakelijkestreken.nl gecontinueerd, waarmee Gelderland als bestemming voor zakelijke en feestelijke bijeenkomsten wordt geprofileerd. De provincie herbergt veel goed gefaciliteerde accommodaties voor zakelijke en feestelijke bijeenkomsten, zoals congressen, trainingen en bedrijfsevenementen, die tevens een aantrekkelijk vrijetijds(leisure)-aanbod hebben. Zakelijke bezoekers vormen een interessante aanvulling op de toeristische markt en zorgen voor een goede spin off voor de lokale economie. In De Gelderland promotiecaravan trok met een opvallende presentatie veel bezoekers op onder meer de beurs Event 11 eind maart en Management Support medio november in de Jaarbeurs te Utrecht. Met deze caravan is ook dit jaar een aantal powerlunches op locatie verzorgd, onder meer bij de Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij, de NS en bij het provinciehuis in Arnhem. In 2011 hebben ruim 25 bussen en vrachtwagens rondgereden in Nederland met een volledige bestickering van de achterkant met betrekking tot de campagne Gelderland levert je mooie streken. Energie en Milieu Technologie regio Arnhem Energie- en Milieutechnologie (EMT) is een thema dat voor een groeiend aantal zakelijke bezoekers aan de regio Arnhem zorgt. Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen heeft in 2010 onderzoek gedaan naar de potentie van het thema als kapstok voor het aantrekken van meer zakelijke bijeenkomsten naar de regio Arnhem. Dit sluit aan bij de propositie van de gemeente Arnhem en het initiatief Energie Made in Arnhem. Onderzoek heeft uitgewezen dat bedrijven en instellingen die actief zijn binnen de EMT branche regelmatig bijeenkomsten en andere vormen van kennisoverdracht organiseren. Destinaties buiten de Randstad in een groene omgeving, makkelijk bereikbaar en in het 3 en 4 sterren segment zijn daarbij locaties die het meest geboekt worden. Hier sluit de regio Arnhem goed op aan en is een interessante destinatie voor het faciliteren van EMT bijeenkomsten. Het complete onderzoek is verkrijgbaar via projectenenergie-en-milieutechnologie/ 2011 is het Convention Bureau gestart met actieve acquisitie richting EMT bedrijven en associaties ten einde meer naamsbekendheid en bijeenkomsten rondom het thema EMT. Food & Health Gelderland Naast EMT zijn ook Food & Health belangrijke thema s gebleken voor zakelijke bijeenkomsten in de regio Arnhem Nijmegen. Ook afgelopen jaar is er actief acquisitie verricht rond deze thema s met een groei van het aantal zakelijke bijeenkomsten rond Food & Health als resultaat. 14