Robot-geassisteerde radicale laparoscopische

Transcriptie

1 Robot-geassisteerde radicale laparoscopische prostatectomie (RALP) U bent patiënt bij de afdeling urologie van VU medisch centrum (VUmc). VUmc is een universitair medisch centrum waar medisch specialisten worden opgeleid. Zij doen zelfstandig spreekuren en assisteren bij operaties. Hierdoor kan het voorkomen dat u een afspraak heeft bij uw uroloog en een andere dokter aantreft. Dit is een arts in opleiding tot medisch specialist (AIOS). Hij of zij werkt zelfstandig, maar altijd onder verantwoordelijkheid van uw uroloog. Als u er prijs op stelt uw eigen uroloog te spreken, kunt u dit aangeven als u een afspraak maakt. Indien mogelijk proberen wij met uw wens rekening te houden.

2 De behandeling De operatie, het verwijderen van de prostaat, wordt via een kijkoperatie uitgevoerd met behulp van een operatierobot (DaVinci ). De operatie wordt uitgevoerd via kleine gaatjes in de buik, waarin via buisjes een camera en werkinstrumenten worden ingebracht. Daarna wordt de operatierobot aan de buisjes gekoppeld. De uroloog opereert u op de operatiekamer via een beeldscherm. De operatie met de robot heeft voor u voordelen. Door te opereren met de robot kan de operatie preciezer worden uitgevoerd. U heeft een minder grote wond en daardoor minder bloedverlies. Tevens gaat het herstel sneller. De meeste mannen zijn de dag na de operatie weer thuis. Snede van de traditionele operatie en gaatjes van de kijkoperatie 2

3 Voor de operatie Op de polikliniek bespreekt de arts de kijkoperatie uitvoerig met u. Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt is in overleg met uw arts afgesproken of en wanneer u met deze medicijnen stopt. Neemt u uw medicijnen mee naar het ziekenhuis. Ook krijgt u een afspraak bij de bekkenbodemfysiotherapie die u gaat begeleiden rondom de operatie met oefeningen voor ophouden van de urine/trainen van de blaas. Soms is het nodig voor de operatie de prostaat te verkleinen met speciale medicijnen. Dit maakt een operatie vaak technisch makkelijker. Deze medicijnen remmen ook de groei van de prostaatkanker. Uw arts bespreekt met u of deze behandeling met medicijnen nodig is. Een dag voor de operatie (of de operatiedag zelf) wordt u opgenomen in het ziekenhuis. De meeste mannen gaan tegenwoordig de dag na de operatie naar huis. Radicale prostatectomie In het ziekenhuis krijgt u een middel om de ontlasting soepel te houden. Dit voorkomt dat u na de operatie te hard moet persen en daardoor de wond teveel belast. Ook krijgt u medicijnen mee die blaaskrampen door de blaaskatheter verminderen. 3

4 De operatie De prostaat, de zaadblaasjes en soms ook de omliggende lymfeklieren worden verwijderd. Hierna wordt er een nieuwe verbinding gemaakt tussen de blaas en de plasbuis (de anastomose ). De operatie duurt ongeveer twee uur (zonder lymfeklieren) tot drie uur (met lymfeklieren). Het weggenomen weefsel wordt in het pathologisch laboratorium onderzocht. Na de operatie Na de operatie heeft u verschillende slangetjes in uw lichaam: een wonddrain om het wondvocht af te voeren, en een infuus waarmee extra vocht wordt toegediend. Op de dag na de operatie wordt bloed geprikt en worden deze slangetjes weer verwijderd. Tijdens de operatie is ook een blaaskatheter ingebracht om de nieuwe verbinding tussen de blaas en de plasbuis goed te laten genezen. U houdt deze blaaskatheter ongeveer een week tot tien dagen. Omdat de opname korter is dan een week, gaat u naar huis met deze blaaskatheter. Voor het verwijderen van de blaaskatheter wordt u een dag opgenomen en tijdens deze korte opname krijgt u ook de uitslag van het weefselonderzoek van de prostaat en eventueel de lymfeklieren. Ontslag Als u naar huis gaat is het belangrijk dat u de volgende informatie heeft meegekregen: de folder Geopereerd en nu, instructies over de verzorging van de blaaskatheter, een starterspakket voor de blaaskatheter, uitleg over de wondverzorging thuis; een afspraak voor een dagopname voor het verwijderen van de blaaskatheter na ongeveer een week tot 10 dagen. Thuis De eerste vier tot zes weken na de operatie moet u het thuis rustig aan doen. U mag wel autorijden, maar liever niet fietsen. Na zes weken kunt u deze activiteiten weer langzaam opbouwen. Als u pijn heeft kunt u paracetamol nemen, maximaal 4 maal per dag 1 of 2 tabletten van 500 mg. Paracetamol is zonder recept verkrijgbaar bij apotheek of drogist. Het kan soms wel een jaar duren voordat u uw conditie van voor de operatie weer terug heeft. 4

5 Contact opnemen Neem contact op met het ziekenhuis (zie folder Geopereerd en nu ): als u koorts krijgt (boven de 38.5 C); als de pijn met paracetamol niet verdwijnt; als er problemen zijn met de blaaskatheter zoals urineverlies naast/ langs de katheter; dit is vaak onschuldig als de urine niet afloopt zoals bij stolsels in de katheter; als uw urine bloederig is en dit met veel drinken niet verdwijnt. Het verwijderen van de katheter Het verwijderen van de katheter uit de blaas vindt plaats tijdens een dagopname in het ziekenhuis. De verwijdering van de blaaskatheter doet geen pijn, maar is soms wat ongemakkelijk. Als de blaaskatheter is verwijderd, kunt u weer zelf gaan plassen. Dit zal soms wat anders aanvoelen. Houd er rekening mee dat u de eerste dagen tot weken ongewild urineverlies kunt hebben. U krijgt hiervoor urine incontinentiemateriaal mee of eventueel voorgeschreven. Prognose Urine incontinentie: Het verwijderen van de prostaat kan leiden tot urine incontinentie. In meer dan 90% van de gevallen is deze incontinentie tijdelijk. Voor de operatie zijn met u de kansen op blijvende urine incontinentie besproken. Deze kans hangt van o.a. de leeftijd, de grootte van de prostaat, eerdere behandelingen aan de prostaat en reeds voor de operatie aanwezige plasklachten. ls er na een half jaar nog steeds regelmatig urine verlies, bespreek dit dan met uw arts. Tijdens uw controle afspraak is er altijd ruimte voor aandacht voor het urineverlies. Seksueel functioneren: De operatie kan ook gevolgen hebben voor uw seksueel functioneren. Er is een kans van 50% op erectiestoornissen. Voor de operatie zijn met u de kansen op blijvende erectiestoornissen besproken. Deze kans hangt van o.a. de leeftijd, zenuwsparing ten tijde van de operatie, en reeds voor de operatie aanwezige erectieklachten. Met behulp van medicijnen kan geprobeerd worden de erecties te verbeteren. Als de prostaat en zaadblaasjes zijn verwijderd, is het niet meer mogelijk een zaadlozing te krijgen. 5

6 Lymfklieren verwijderen: Meestal heeft het verwijderen van de lymfklieren geen invloed op het herstel. Een heel enkele keer kan er wat vochtlekkage blijven bestaan via een van de wondjes. Dit verdwijnt bijna altijd spontaan. Dikke benen (oedeem) komt zeer zelden voor. Veelgestelde vragen Is er een nabehandeling nodig, als de prostaat succesvol is verwijderd? Op de polikliniek wordt de waarde van het prostaat-specifiek antigeen (PSA) in uw bloed gecontroleerd. Als dit naar onmeetbare waarden (<0.1 ng/ml) daalt, is een nabehandeling niet nodig. U wordt wel regelmatig gecontroleerd. Als de PSA-waarde stijgt, kan aanvullende bestraling of medicijnen noodzakelijk zijn. Als na de operatie blijkt dat er positieve snijranden zijn, wat dan? Positieve snijranden komen nog wel eens voor. Het blijkt echter dat maar een klein deel van de mannen met positieve snijranden ook terugkeer van de prostaatkanker gaat krijgen. Ook dit wordt dan regelmatig middels PSA waarden gecontroleerd. Als u zich ongerust maakt of vragen heeft over diagnose, onderzoek of behandeling, kunt u telefonisch contact opnemen met het verpleegkundig spreekuur van de afdeling urologie via (020) Het verpleegkundig spreekuur is van maandag tot en met donderdag van uur tot en van tot uur, vrijdag van tot uur. Voor spoedeisende zaken, kunt u het ziekenhuis bereiken: tijdens kantooruren, via de polikliniek urologie op nummer (020) ; buiten deze tijden kunt u het algemene nummer van het ziekenhuis bellen, (020) en vragen naar de dienstdoende uroloog. Daarnaast kunt u terecht op de website en dan doorklikken naar urologie. Tot slot Deze folder bevat algemene informatie. Het is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met uw behandelend arts VUmc juni