Leefregels na prostaatverwijdering. Robot-geassisteerde radicale prostatectomie (RARP)

Transcriptie

1 Leefregels na prostaatverwijdering met de robot Robot-geassisteerde radicale prostatectomie (RARP)

2 2

3 U heeft een robot geassisteerde radicale prostatectomie (RARP) ondergaan. In deze folder krijgt u uitleg over de mogelijke gevolgen van de operatie. En u krijgt informatie en adviezen over leefregels voor een sneller herstel. Wat kunt u verwachten als u thuis bent? Pijn Goede pijnbestrijding is belangrijk voor het genezingsproces. Daarom is het raadzaam dat u eventuele pijn met pijnstillers onderdrukt en dit langzaam afbouwt. Dit doet u als volgt: De eerste 2 dagen gebruikt u 4 maal daags - om de 6 uur - 2 tabletten paracetamol van 500 mg. Dan 2 dagen 4 maal daags - om de 6 uur - 1 tablet paracetamol van 500 mg gebruiken. Daarna stopt u en gebruikt alleen zonodig bij pijn 2 tabletten paracetamol van 500 mg. (maximaal 4 maal daags). Zorg dat u paracetamol tabletten van 500 mg bij thuiskomst in huis heeft. Paracetamol is verkrijgbaar bij iedere apotheek en drogist, en wordt niet vergoed door de ziektekostenverzekeraars. Wond Na de operatie heeft u enkele kleine wondjes op uw buik met hechtingen. Deze hechtingen worden na 1-2 weken verwijderd bij de eerstvolgende policontrole. U mag gewoon douchen, maar haal vooraf wel de eventuele pleister er af. Het advies is om de wondjes schoon en droog te houden. U mag pas na twee weken in bad, mits de wondjes gesloten zijn. Als er geen vocht meer uit de wondjes komt hoeft u er geen pleister meer op te doen. Het is normaal wanneer er een klein beetje helder vocht uit de wondjes komt. 3

4 Als u een wonddrain heeft gehad, kan er uit de oude drainopening in de huid wondvocht lekken. Dit is niet erg. Dit kunt u opvangen met een drainzakje, dat u meekrijgt bij het ontslag. Neem contact op met de polikliniek urologie als: de lekkage onverzorgbaar is voor u de lekkage niet minder wordt na 3 dagen Blaaskatheter Tijdens de operatie wordt een blaaskatheter ingebracht. Dit is een slangetje dat via de plasbuis in de blaas ligt en ervoor zorgt dat de urine kan aflopen. U hoeft dan niet zelf te plassen. De blaaskatheter is van groot belang omdat hij ervoor zorgt dat de nieuwe aansluiting tussen blaas- en plasbuis goed geneest. U gaat met blaaskatheter naar huis en deze zal gedurende 1-2 weken blijven zitten. U heeft van de afdelingsverpleegkundige een startpakket gekregen met uitleg over de verzorging van de katheter. Blaaskrampen De katheter kan de blaas soms irriteren. Dit geeft het gevoel dat u moet plassen of geeft pijn aan de top van de penis. Dit noemen we blaaskrampen. Door blaaskrampen kan er lekkage langs de katheter ontstaan. U krijgt een Kentera pleister opgeplakt om deze blaaskrampen te verminderen. Als de blaaskrampen blijven aanhouden dan kunt u tijdens kantooruren bellen naar de poli urologie, (024) Kleur urine De urine kan 4 tot 6 weken na de operatie rosé/rood van kleur zijn. Zorg ervoor dat u voldoende drinkt, minimaal 2 liter per dag. Neem contact op met het ziekenhuis als de urine donkerrood blijft of als de katheter verstopt zit. 4

5 Ontlasting Het is belangrijk niet te hard te hoeven persen bij de ontlasting. Het advies is om vezelrijke voeding te gebruiken. De Movicolon (vezels) gebruikt u gedurende 6 weken 1 keer per dag 1 zakje. Zonodig 1 tot 3 zakjes per dag extra. Krijgt u diarree dan mag u zelf 1 of meerdere dagen stoppen met de Movicolon tot de ontlasting weer normaal is. Als dit zo is dan weer starten met Movicolon gebruik. Bloedverdunnende injectie Om de kans op trombose te verminderen gebruikt u gedurende 4 weken Clexane injecties. U heeft hiervoor instructies gekregen tijdens de opname. Vermoeidheid Als gevolg van de operatie kan uw conditie afgenomen zijn. U merkt dat u sneller vermoeid bent en zich minder goed kan concentreren. Daarom raden wij u aan om voor een goede verdeling van activiteiten en rust te zorgen. Uw conditie zal langzaam verbeteren. In het algemeen duurt het 3 maanden tot een half jaar, voordat u weer op het oude conditieniveau zit van voor de operatie. Leefregels Samengevat betekent dit voor dat u de volgende leefregels in acht moet nemen voor een sneller herstel na de operatie: Wees matig met het gebruik van alcohol gedurende 6 weken (1 à 2 glazen per dag is toegestaan). U mag gedurende 6 weken niet fietsen of sporten. Zorg voor een regelmatig ontlasting patroon en vermijd hard persen, onder andere door vezelrijke voeding te gebruiken. Gedurende 6 weken geen zware lichamelijke arbeid verrichten. Zorg voor voldoende lichaamsbeweging, maak dagelijks een wandeling. Gedurende 6 weken mag u geen seksuele gemeenschap hebben of masturberen. Drink minimaal 2 liter vocht per dag. Dit bevordert het herstel. 5

6 Wanneer moet u na ontslag met uw specialist contact opnemen? Als de blaaskatheter verstopt is Als de blaaskatheter eruit gevallen is Bij zwelling of lekkage van de wond Bij koorts boven de 38,5 ºC Bij pijn die niet onder controle komt met paracetamo Neem in deze gevallen direct contact op met het ziekenhuis. Tijdens kantooruren belt u de poli urologie (024) Buiten kantooruren belt u met de verpleegafdeling B44, (024) Controleafspraak U krijgt 1 tot 2 weken na de operatie een policontrole. Tijdens deze controle afspraak krijgt u de uitslag van het weefselonderzoek van de prostaat. En als het van toepassing is krijgt u de uitslag van de verwijderde lymfeklieren. Dit wordt ook wel de PA-uitslag genoemd. Het is van groot belang dat u niet alleen komt, maar een naaste, bijvoorbeeld uw partner, meeneemt. Na het uitslaggesprek zal uw katheter en hechtingen worden verwijderd. U krijgt ook uitleg over het incontinentie materiaal. Het PSA zal nog niet worden bepaald, omdat deze waarde kort na de operatie nog verhoogd is. Het PSA heeft tijd nodig om volledig afgebroken te worden in het bloed. De eerstvolgende meting zal in het algemeen pas 3 maanden na de operatie plaatsvinden. 6

7 Lange termijn gevolgen Incontinentie De eerste weken tot maanden kunt u last hebben van incontinentie (ongewild urineverlies). Na de operatie moet de bekkenbodem wennen aan de nieuwe situatie en moet de bekkenbodem getraind worden. Voor het trainen van de bekkenbodem gaat u naar de bekkenbodemfysiotherapeut, dat kan al direct na het verwijderen van de katheter. Zodra u de datum van het bezoek aan de polikliniek weet voor het verwijderen van de katheter, kunt u bij uw bekkenbodemfysiotherapeut kort daarna een afspraak maken voor een volgend bezoek. De mate van incontinentie de eerste dagen tot weken na de operatie zeggen nog niets over het uiteindelijke eindresultaat. 3 Tot 6 maanden na de operatie is het merendeel van de patiënten continent, maar sommigen blijven ook daarna urineverlies houden. In het algemeen wordt na een jaar een stabiele situatie bereikt, waarna weinig verandering meer te verwachten is. Voor de operatie wordt u door de intakeverpleegkundige geïnformeerd. Meer informatie vindt u in de folder Bekkenfysiotherapie rondom een prostaatoperatie. Incontinentiemateriaal Als de katheter verwijderd is, krijgt u incontinentiemateriaal mee. Breng het incontinentieverband altijd zorgvuldig aan, zodat geen lekkage langs het verband optreedt. Hier krijgt u uitleg over. 7

8 Seksualiteit De operatie heeft vaak gevolgen voor uw seksueel functioneren. Omdat de prostaat en zaadblaasjes verwijderd zijn, is het niet meer mogelijk een zaadlozing te krijgen. Het is nog wel mogelijk een orgasme te krijgen, maar omdat dit orgasme plaatsvindt zonder zaadlozing noemt men het ook wel een droog orgasme. Het kan voorkomen dat tijdens de operatie blijkt dat de zenuwen die op de prostaat zitten verwijderd moeten worden. Hierdoor kunnen erectiestoornissen optreden. Ook kunnen er erectiestoornissen optreden ondanks dat deze zenuwen gespaard zijn gebleven. Of erectiestoornissen optreden is ook afhankelijk van de mate van potentie voor de operatie. U moet er rekening mee houden dat het meestal niet lukt om direct na de operatie een erectie te krijgen. De zenuwen hebben meestal enkele maanden tot soms jaren nodig om te herstellen. Ook kunnen in het begin psychische spanningen leiden tot erectiestoornissen. Laat u zich niet ontmoedigen en bespreek uw verwachtingen en onzekerheden met uw partner. Ook kunt u uw ervaringen bespreken met onze verpleegkundig specialist, verbonden aan de polikliniek urologie. Als u er behoefte aan heeft, zijn er mogelijkheden om de erecties met medicijnen of andere maatregelen te ondersteunen, bespreek dit met uw uroloog of verpleegkundig specialist. Zie folder Kanker en Seksualiteit (KWF). 8

9 Werk en kanker De gevolgen van de behandeling raken ook tijdelijk uw werk. Er is geen pasklare formule om hier mee om te gaan. Iedereen reageert anders op de behandeling. Werkgever en werknemer moeten, eventueel met de bedrijfsarts, samen om tafel om een passende vorm te vinden. De bedrijfsarts begeleidt de terugkeer naar uw werk. Afspraken over uw werk zullen vaak soepeler verlopen als u de bedrijfsarts al vóór de ingreep informeert of zo spoedig mogelijk na de ingreep op de hoogte brengt. U kunt een gesprek voeren met uw bedrijfsarts op het arbeidsomstandighedenspreekuur van de Arbodienst van het bedrijf of de organisatie waar u werkt. Het is mogelijk om contact te leggen tussen de bedrijfsarts en de behandelen arts voor afstemming van de behandeling en effecten voor het werk. Dit kan alleen met toestemming van u. Meer informatie kunt u vragen bij uw verpleegkundig specialist of vinden op de website Oncologische revalidatie Soms hebben mannen na de behandeling tegen kanker moeite om hun leven weer op te pakken. Ze zijn bijvoorbeeld snel vermoeid, hun conditie is achteruit gegaan of ze hebben last van angst en somberheid. U kunt dit bespreekbaar maken bij uw uroloog of verpleegkundig specialist. Zij kunnen zorgen voor een verwijzing naar oncologische revalidatie. 9

10 Lotgenotencontact ProstaatKankerStichting.nl is de patiëntenorganisatie die lotgenotencontact voorlichting geeft en de belangen behartigt van mannen met prostaatkanker en hun naasten. De stichting is in 1997 opgericht als Stichting Contactgroep Prostaatkanker met als doelstelling het bevorderen van het lotgenotencontact, het verstrekken van informatie en voorlichting en belangenbehartiging. Meer informatie kunt u vinden in het patiënten informatie dossier of op de website 10

11 11

12 Adres en telefoonnummers Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos SZ Nijmegen Polikliniek urologie (B28) Telefoon (024) Website: G788 / 09-15