Handboek van Parley 2

Transcriptie

1 Frederik Gladhorn Sabine Eller Daniel Laidig Amarvir Singh : Marc Heyvaert Vertaler/Nalezer: Freek de Kruijf Vertaler/Nalezer: Jaap Woldringh

2 2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding 7 2 Dashboard 8 3 Een bestaande verzameling openen 10 4 Woordjes oefenen Oefeningenoverzicht Instellingen van het oefenen Algemene oefeninstellingen Vergrendeling Drempels Specifieke oefeninstellingen Oefening Oefenkaarten Gehutselde letters Meerkeuze Automatische selectie van de mogelijke antwoorden Met antwoorden ja/nee Geschreven Een antwoord goed rekenen De oefening weer naar de beginstand terugzetten Samenvatting na oefening Oefeningen in grammatica Lidwoorden en geslacht van zelfstandige naamwoorden Trappen van vergelijking van bijvoeglijke naamwoorden en bijwoorden Vervoegingen

4 5 Bewerken van de woordenlijst Instellingen Over de verzameling Kolommen in woordenlijst Talen en grammatica Laten we eens naar het Spaans kijken Eenheden Nieuwe eenheid Verplaatsen, hernoemen en wissen van eenheden Een eenheid opdelen in kleinere eenheden Wat u in de tabel kunt zien Woordsoorten Nieuwe woorden toevoegen Woorden bewerken Synoniemen Afbeeldingen toevoegen Geluid toevoegen Trappen van vergelijking invoeren Verbuigingsvormen invoeren Nieuwe bestanden aanmaken Nieuwe verzameling: Woordenlijst Engels-Duits Nieuwe verzameling: Enkelvoudige en verzamelwoorden Het verkrijgen van verzamelingen Parley instellen Tabblad Thema Tabblad Algemeen Opties voor Openen/Opslaan Bewerkingsoptie Het tabblad Weergeven Opmerkingen voor gevorderde gebruikers Verzamelingen uploaden (opsturen) en delen Bestandsformaat Dankbetuigingen en licentie Dank aan Copyright

5 Lijst van tabellen 5.1 Persoonlijke voornaamwoorden in het Nederlands

6 Samenvatting Parley helpt u bij het leren van woordjes, bijvoorbeeld van een vreemde taal. Parley is niet beperkt tot het leren van een taal, maar ondersteunt veel andere onderwerpen

7 Hoofdstuk 1 Inleiding Parley is een oefenprogramma voor het leren van woordjes. Het helpt u bij het onthouden van woorden, bijvoorbeeld wanneer u een vreemde taal leert. U kunt uw eigen woordenlijsten aanmaken, of uit een groot aantal beschikbare Woordenlijstverzamelingen kiezen. U kunt hier allerlei woordenlijstverzamelingen vinden, maar ook verzamelingen voor anatomie, muziek, geografie, scheikunde, of voor de voorbereiding voor een examen. Parley is erg flexibel en gebruikt deze leermethode, met behulp van oefenkaartjes. De voortgang van het leerproces wordt hierin automatisch bijgehouden. Met Parley kunt u uw woordenlijsten naar eigen inzicht organiseren, u kunt hierin zelf de nodige eenheden maken. Maar anders dan met echte oefenkaartjes kunt u in Parley verschillende leermethoden gebruiken. Op de oefenkaartjes staan op de voorkant uitdrukkingen, en de vertaling op de achterkant. U start met een stapel kaarten. Als u de vertaling weet van wat op een kaartje staat, dan legt u dit op een tweede stapel kaartjes. En anders houdt u dit kaartje op de eerste stapel, om het later nog eens te proberen. Parley is niet geschikt voor het leren van de grammatica van een vreemde taal. Er zijn echter wel oefeningen die u op dit gebied kunnen helpen. Parley bestaat uit twee grote onderdelen: Woordjes oefenen en een bewerker voor woordenlijstverzamelingen. In deze handleiding is een Woordenlijstverzameling een bestand dat Eenheden bevat. Elk hiervan kan een les zijn, of een verzameling lessen, tot op een willekeurige diepte georganiseerd. In de rest van deze handleiding zullen we spreken over eenheden in plaats van over lessen, omdat zij ook op een andere manier kunnen worden gebruikt. De bewerker en het oefenprogramma zijn beide bereikbaar op de Oefenprogrammaoverzicht. Het Oefenen bestaat uit drie delen: eerst het Oefeningenoverzicht waarin u kunt kiezen wat u wilt oefenen. Hierin start u de Oefening en wanneer u klaar bent, ziet u hiervan een Samenvatting. TIP Zoals in alle toepassingen (programma s) kunt u met rechtsklikken de eigenschappen en mogelijkheden van Parley uitproberen. Door rechts te klikken komt er een contextmenu, waarin staat wat u in de gegeven situatie kunt doen. Probeer dit uit in eenheden en in woordjes. 7

8 Hoofdstuk 2 Dashboard U wordt met het Dashboard verwelkomd bij het voor de eerste keer starten van Parley. Aanvankelijk is het Dashboard leeg, maar na het openen van enkele woordenlijstenverzamelingen, ziet u hier de meest recent gebruikte. Een woordenlijst is een bestand dat woorden bevat, met de vertalingen in andere talen, of andere paren van woorden of zinnen die u wilt leren. Deze woorden worden in eenheden geordend. U kunt beginnen met oefenen, door op Oefenente klikken op een van de getoonde namen van woordenlijstverzamelingen. U wordt dan geleid naar de oefeningenoverzicht. Merk op dat een klein Wispictogram verschijnt, links van de naam van het document. Met het Wispictogram kunt u de collectie uit de lijst verwijderen Indien u zelf een woordenlijstverzameling wilt aanmaken, klikt u op Een nieuwe verzameling aanmaken. U kunt ook een verzameling openen indien die al op uw computer aanwezig is, maar niet in de lijst voorkomt. 8

9 Met de laatste knop op het Dashboard kunt u woordenlijsten ophalen, die door anderen zijn gemaakt. Omgekeerd: u kunt door u gemaakte bestanden, die u met anderen wilt delen, eenvoudig vanuit de bewerker uploaden (via het internet opsturen). Parley wordt geleverd met enkele thema s, waaruit u met behulp van de instellingen kunt kiezen. Hiermee kunt u het uiterlijk van Parley aanpassen. Voor meer informatie zie Parley instellen. 9

10 Hoofdstuk 3 Een bestaande verzameling openen Laten we aannemen dat de verzameling al op de harde schijf aanwezig is. Zo ziet het scherm eruit na de eerste keer dat Parley wordt gestart: Klik op Een bestaande verzameling openen. In de dialoog voor het kiezen van een bestand, gaat u naar de map die het gegevensbestand bevat, en kiest u dat door erop te klikken. Afhankelijk van uw systeem wordt dit bestand daarna meteen geopend, of moet u eerst nog op OK klikken. 10

11 Nu wordt het bestand ingelezen, en gaat u naar het scherm Oefeningenoverzicht: verdere details vindt u in de volgende sectie. 11

12 Hoofdstuk 4 Woordjes oefenen U kunt met oefenen beginnen als u een document selecteert, na het starten van Parley. Indien dit al in de bewerker is geopend, kunt u in de werkbalk klikken op Oefening starten. 4.1 Oefeningenoverzicht Voordat het eigenlijke oefenen kan beginnen, moet altijd naar de pagina Oefeningenoverzicht. U kunt drie gebieden die in staat stellen te kiezen wat te oefenen: Het kiezen van de talen Het kiezen van de oefenmodus Het kiezen van de eenheden, waarin ook uw huidige vorderingen worden getoond 12

13 Links kunt u de talencombinatie kiezen voor uw oefeningen. Als u bijvoorbeeld Nederlands naar Engels kiest, krijgt u Nederlandse woordjes te zien, waarvan de Engelse vertaling wordt gevraagd. Beneden de taalselectie kunt u de oefenmodus kiezen. De Oefenmodus bepaalt op welke manier de vragen worden gesteld. In de keuzelijst Oefenrichting kunt u de tijdens de oefening gebruikte oefenrichting selecteren. De mogelijke keuzes zijn Actief (Bekend naar te leren), Passief (Te leren naar bekend), of Beide (Beide richtingen). In het grote vak rechts ziet u de eenheden in de woordenlijstverzameling. U kunt met de keuzevakjes links van de namen kiezen welke eenheden u wilt oefenen. Rechts van de naam van een eenheid ziet u het aantal woordjes en uw vorderingen. De vorderingen worden voor elke eenheid getoond als een percentage van de eenheid dat is voltooid, en met behulp van de progressiebalken in verschillende kleuren. Het percentage wordt berekend uit het totale aantal woorden in de eenheid, en het beheersniveau voor elk woord. De progressiebalken tonen het aantal woorden bij elke beheersing, hoe donkerder de kleur is, hoe hoger de beheersing. In de kop, bovenaan het eenheidgedeelte, ziet u ook een legenda, met hierin de beschrijving van de betekenis van de kleuren in de progressiebalken, voor woorden die volledig zijn geleerd, tot de woorden die nog helemaal niet zijn geoefend. 4.2 Instellingen van het oefenen In de Instellingen voor oefenen kunt u gevorderde instellingen doen voor de oefening. In de pagina Oefeningenoverzicht bereikt u de Oefeningenconfiguratie met de knop Oefeningen instellen in de werkbalk Algemene oefeninstellingen Op de pagina voor algemene instellingen vindt u diverse algemene instelopties voor oefeningen. De belangrijkste opties zijn: 13

14 Negeer fouten met accenten: met deze optie wordt een woord dat met een e in plaats van een é wordt ingevoerd, toch goed gerekend. Negeer fouten met hoofd- kleine letters: met deze optie worden het onderscheid tussen hoofden kleine letters bij het invoeren van woorden genegeerd. Afbeeldingen en geluid: hiermee worden tijdens de oefening afbeeldingen getoond, indien beschikbaar. Hetzelfde geld voor geluid. Afbeeldingen toestaan in plaats van woorden: indien deze optie wordt gekozen, kan in een oefening een afbeelding worden getoond als vraag, zolang voor dit woord in de doeltaal geen vertaling is opgegeven Vergrendeling Indien u de woordenlijst regelmatig wilt oefenen, moet u ervoor zorgen dat u Vergrendeling aanzet. Daarin gaat u naar de pagina voor vergrendelen en selecteert u het keuzevakje voor Vergrendeling. U kunt nu zelfs de tijdsduur instellen waarna goed beantwoorde vragen opnieuw worden gesteld. Vergrendelen wil zeggen dat woorden pas na enige tijd na de laatste keer opnieuw worden gesteld. Dit hangt af van hoe goed u dit woord kent, zodat woorden die u minder goed kent vaker worden gevraagd Drempels Drempels zijn een andere manier om wat u wilt oefenen te begrenzen. 14

15 U kunt bepalen dat u alleen woordjes wilt oefenen die u beter of minder goed kent dan een beheersniveau. Of u kunt alleen woordjes selecteren die een bepaald aantal keren zijn geoefend Specifieke oefeninstellingen Op de pagina voor specifieke instellingen kunt u instelopties voor oefeningen met veelkeuzevragen wijzigen. U kunt hier selecteren of de keuzevragen van het zelfde type zijn, en het aantal keuzevragen. 15

16 4.3 Oefening Oefenkaarten Na het activeren van de oefenmodus met Oefenkaarten, en na het klikken op Oefening starten, krijgt u het volgende scherm. Het oefenen met behulp van oefenkaarten gaat precies als met echte oefenkaarten. U probeert het antwoord te bedenken, en mocht u wat hulp nodig hebben, dan kunt u klikken op Aanwijzingen, waardoor u letter voor letter het antwoord wordt voorgezegd. U kunt ook een woord voorlopig overslaan. Als u klikt op Later beantwoorden, wordt het woord later weer gevraagd. Door te klikken op Doorgaan ziet u het goede antwoord. Op dit punt moet u aangeven of u het antwoord wist of niet. Indien u het antwoord niet wist, klikt u op Ik wist het niet, en anders klikt u op Ik wist het. Hierna krijgt u de volgende vraag die u moet beantwoorden. Links onder in het scherm ziet u 7 vakjes die u tonen hoe goed u de woordenlijst kent. Deze 7 vakjes komen overeen met de vergrendelingsinstellingen in Vergrendeling in Instellingen voor oefeningen TIP In plaats van op Doorgaan te klikken, kunt u ook de Spatiebalk op uw toetsenbord gebruiken. 16

17 U kunt op elk moment stoppen met de oefening, door op Oefening stoppen te klikken Gehutselde letters Gehutselde letters is een oefenmethode, waarin u meteen hulp krijgt in de vorm van het antwoord, waarin de letters door elkaar zijn gehutseld: Indien u hulp wenst, dan kunt u op Aanwijzing klikken, waarna u de oplossing letter voor letter krijgt. Natuurlijk kunt u er ook voor kiezen dat de vraag wordt uitgesteld, door op de knop Later beantwoorden te klikken. 17

18 Het antwoord geeft u in het lege veld onder de gehutselde letters, waarna u op de Enter-toets drukt, of op de knop Doorgaan. Parley vertelt het u als het antwoord goed is, waarna u opnieuw op Enter kunt drukken, of op Doorgaan klikken, zodat u verder kunt gaan met de volgende vraag. Geeft u een fout antwoord, dan wordt u gevraagd het opnieuw te proberen: Als u het antwoord niet weet, dan klikt u nog een keer op Doorgaan. U ziet dan het goede antwoord. U kunt nu verder gaan door nog een keer op Doorgaan te klikken. 18

19 U kunt de beheersing van uw antwoord wijzigen. Zie Een antwoord goed rekenen Meerkeuze Automatische selectie van de mogelijke antwoorden In de modus Meerkeuze ziet u een aantal getoonde antwoorden, waarvan er slechts één goed is. Als u op Aanwijzing klikt zal Parley een van de foute antwoorden verwijderen, zodat bij elke klik op Aanwijzing u uit minder getoonde antwoorden hoeft te kiezen. Het antwoord wordt vrijgegeven wanneer slechts een optie is overgebleven en de vraag wordt als fout geteld. U kunt natuurlijk ook klikken op Later beantwoorden. 19

20 Als u uw keuze maakt door op het antwoord te klikken waarvan u denkt dat dat het goede antwoord is of laat het nummer intypt voor de keuze, zal Parley het onderstaande scherm laten zien als uw antwoord inderdaad goed is. Ga nu naar de volgende vraag door op Doorgaan te klikken. Indien het antwoord echter fout is, ziet u het goede antwoord in groen, en het foute antwoord in rood. Ook nu kunt u verdergaan door op Doorgaan te klikken. 20

21 U kunt de beheersing van uw antwoord wijzigen. Zie Een antwoord goed rekenen. Als u wilt stoppen met de oefening, dan klikt u op de knop Oefening stoppen Met antwoorden ja/nee Gewoonlijk toont Parley een goed en een aantal foute antwoorden, in de Meerkeuzevragen. In plaats daarvan zijn er in sommige oefeningen vooraf ingestelde antwoorden zoals ja/nee of dergelijke. En hiervoor moet u de oefening instellen door te klikken op Oefening instellen. Selecteren van het tabblad Specifiek leidt u naar iets dat erg veel lijkt op het volgende schermbeeld: 21

22 Als er slechts twee antwoorden mogelijk zijn zoals ja/nee dan stelt u in Meerkeuze het Aantal keuzes in op Geschreven Wanneer u de optie Geschreven kiest voor uw oefening, dan moet u het antwoord intypen. U kunt met behulp van de knop Aanwijzing het antwoord letter voor letter te zien krijgen. Natuurlijk kunt u ook op de knop Later beantwoorden klikken om het antwoord op deze vraag uit te stellen. Na het intypen van het antwoord, klikt u op de knop Doorgaan, Parleygeeft dan aan of het antwoord goed is. U kunt nu verder gaan door weer op Doorgaan te klikken. 22

23 Is het antwoord echter fout, dan kunt u nog een aantal keren proberen het goede antwoord te geven. Indien u dit niet verder wilt proberen, en alleen op op de knop Doorgaan klikt, wordt het goede antwoord getoond. Ga door met oefenen door op Doorgaan te klikken, of stop door op de knop Oefening stoppen te klikken. Wanneer het goede antwoord wordt getoond, ziet u rechts een groot pictogram, dat aangeeft of uw antwoord goed wordt gerekend of fout. U kunt de beheersing van uw antwoord wijzigen. Zie Een antwoord goed rekenen. 23

24 4.3.5 Een antwoord goed rekenen Nadat het goede antwoord is getoond, ziet u rechts een groot pictogram, dat meldt of uw antwoord goed of fout wordt gerekend. Als u een groot V-teken ziet, betekent dit dat uw antwoord volgens Parley goed is. Indien u meerdere pogingen nodig had voor het goede antwoord, wordt uw antwoord fout gerekend. U kunt op het kleinere pictogram er naast klikken om deze beheersing te wijzigen. Het grote pictogram geeft altijd aan hoe de vraag wordt beoordeeld De oefening weer naar de beginstand terugzetten U kunt de scores van uw oefeningen resetten (verwijder de beheersniveaus) naar de initiële status. U het beheersniveaus voor individuele eenheden resetten in Oefeningenoverzicht door rechts te klikken op de eenheid en Beheersniveaus wissen van deze eenheid te kiezen of door Beheersniveaus wissen van deze eenheid en alle onderliggende eenheden. 4.4 Samenvatting na oefening De samenvatting wordt getoond na het beëindigen van een oefening. In de grote balk bovenaan kunt u het resultaat zien van de oefening. Daaronder ziet u een tabel met alle geoefende woorden, plus de door u gemaakte fouten. De woorden waarin de meeste fouten zijn gemaakt, staan bovenaan, zodat u gemakkelijk kunt zien welke dat zijn. Druk op de knop Resultaten exporteren of gebruik Oefenen Resultaten exporteren... in het menu, om de oefenresultaten te exporteren als een HTML- of OpenDocument-tekstbestand (.od t). 24

25 4.5 Oefeningen in grammatica. In Parley kunt u bepaalde grammaticastructuren oefenen, zoals het geslacht van zelfstandige naamwoorden, de trappen van vergelijking van bijvoeglijke naamwoorden, en de vervoegingen van werkwoorden. Laat ons naar een paar voorbeelden kijken Lidwoorden en geslacht van zelfstandige naamwoorden Na kiezen van Geslacht zelfstandige naamwoorden in de oefenmodus, klikt u op Oefening starten. In het voorbeeld hieronder gebruiken we Duits als de te leren taal, zodat u uit drie geslachten kunt kiezen: mannelijk, vrouwelijk en onzijdig. Door op Aanwijzing te klikken wordt een van de foute antwoorden verwijderd. U kunt natuurlijk altijd het antwoord op een vraag uitstellen, door op de knop Later beantwoorden te klikken. U moet de lidwoorden in de betreffende taal in de Bewerker invoeren, als u lidwoorden wilt zien in plaats van de grammaticale namen voor het geslacht.let erop dat dit alleen maar goed gaat als het geslacht van de woorden goed is ingevoerd. Zie Woordsoorten voor verdere informatie hoe u bij een woordsoort het juiste geslacht kunt invoeren. 25

26 Als u het goede antwoord geeft ziet u het volgende, u kunt daarna verdergaan door op Doorgaan te klikken. Is het antwoord fout, dan ziet u het volgende, u kunt daarna verdergaan door op Doorgaan te klikken. 26

27 U kunt op elk moment stoppen met de oefening, door op Oefening stoppen te klikken Trappen van vergelijking van bijvoeglijke naamwoorden en bijwoorden In het scherm Oefening selecteert u Trappen van vergelijking en daarna gaat u verder door op Oefening starten te klikken. Dit werkt alleen indien de trappen van vergelijking van het woord zijn ingevoerd in de woordenlijst. Zie Trappen van vergelijking invoeren. 27

28 In deze oefening moet u de trappen van vergelijking invoeren van het getoonde woord. In dit geval van de vertaling van het Engelse woord old (oud) in het Duits. In de Duitse taal zijn er drie trappen van vergelijking: stellende trap, vergrotende trap en overtreffende trap Vervoegingen U kunt vervoegingen oefenen als u de modus voor Vervoegingen kiest, plus de (grammaticale) tijdvormen die u wilt oefenen. Deze oefening kan alleen worden gedaan als in het document de vervoegingen zijn ingevoerd. Zie Verbuigingsvormen invoeren. 28

29 Klik daarna op Oefening starten. Van u wordt verwacht dat u de juiste vervoegingen invult voor de getoonde (grammaticale) tijdvorm. U kunt daarna op Doorgaan klikken. 29

30 Hoofdstuk 5 Bewerken van de woordenlijst 5.1 Instellingen Voordat u een verzameling van woordenlijsten gaat gebruiken of er zelf een aanmaakt, is het nuttig als u de diverse onderdelen van Parley begrijpt, en goed instelt. In de volgende secties begeleiden we u stap voor stap hierbij. U kunt Parley op een aantal plaatsen instellen: Bestand Eigenschappen. Hier worden de algemene eigenschappen van het document ingesteld, in de vorm van wat algemene gegevens over de verzameling van woordenlijsten, en over u zelf. Bestand Talen. Hier vindt u de instellingen voor de door u gebruikte talen Oefening Oefening instellen Hier zijn instellingen voor het oefenen met uw woordenlijst. Afhankelijk van hoe u tijdens een sessie wilt oefenen kunt u die al doende wijzigen. Instellingen Parley instellen. Voor meer algemene instellingen en voor het instellen van het getoonde scherm Over de verzameling Het invoeren van zogenaamde metagegevens over de verzameling (van woordenlijsten), zoals naam en contactinformatie is van belang wanneer u uw verzameling voor anderen beschikbaar wilt maken. U kunt deze gegevens bewerken in Bestand Eigenschappen 30

31 5.1.2 Kolommen in woordenlijst Afhankelijk van het onderwerp van de leersessies kan het zin hebben dat tijdens het bewerken van de woordenlijst kolommen worden getoond. U kunt de kolommen selecteren met Beeld in de menubalk, en daarna Kolommen woordenlijst. Daar kunt u kiezen welke van de kolommen voor Uitspraak, Woordsoort, Synoniem, Tegengestelde, Voorbeeld, Commentaar en/of Omschrijving moeten worden getoond. 31

32 5.1.3 Talen en grammatica Stel hier enkele bijzonderheden in van de grammatica, zodat Parley u hiermee kan helpen. U krijgt de dialoog hiervoor met Bewerken Talen. In het Engels is het bepaalde lidwoord heel eenvoudig the, en het onbepaalde lidwoord is a. In de meeste andere talen zijn er meer lidwoorden, die u in het tabblad kunt invullen voor lidwoorden. Voor vervoegingen moeten de persoonlijke voornaamwoorden worden ingevuld. In de meeste talen zijn er geen verschillende vervoegingen voor hij/zij/het, in dat geval moet u dus nietmannelijk/vrouwelijk hebben verschillende vervoegingen aanvinken. Enkelvoud Meervoud 1e persoon ik we/wij 2e persoon u/je u/je 3e persoon hij/zij/het zij Tabel 5.1: Persoonlijke voornaamwoorden in het Nederlands Tijdvormen: Afhankelijk van de taal, kunt u de juiste tijdvormen invoeren, die u later wilt gaan leren. Voorbeelden zijn: tegenwoordige tijd, verleden tijd, toekomende tijd, enzovoorts. En ook: door op de knop Taal toevoegen te klikken kunt u een nieuwe taal aan uw verzameling toevoegen Laten we eens naar het Spaans kijken In het tabblad Algemeen de basis instellingen voor de taal, zoals hier Taal = Spaans Naam = Spaans Toetsenbordindeling = us (voor Engels) U hoeft Toetsenbordindeling niet in te vullen, als u niet zeker weet welke indeling op uw computer wordt gebruikt. Parley gebruikt dan gewoon de standaard indeling die op uw computer in gebruik is (in Nederland is dit meestal de internationale Amerikaanse indeling, al of niet met dode toetsen, en NIET nl). 32

33 Bekijken we nu het tabblad Lidwoorden: in het Spaans zijn er alleen mannelijke en vrouwelijke zelfstandige naamwoorden, het veld voor Onzijdig blijft dus leeg. Bij Spaanse Persoonlijke voornaamwoorden zijn er meerdere mogelijkheden voor de 3e persoon enkelvoud, en de 1e, 2e en 3e persoon meervoud. Voor de consistentie moeten die worden ingevoerd met een / tussen de verschillende vormen. 33

34 Onder Tijdvormen vindt u de diverse tijden die er voor een werkwoord aanwezig zijn. U kunt hieraan tijdvormen toevoegen door op Nieuw te klikken, tijdvormen wijzigen met Wijzigen en in geval dit nodig is, wissen door te klikken op Wissen, na het selecteren van de tijdvorm. 5.2 Eenheden Links vindt u een lijst met eenheden. Als u een nieuwe verzameling begint, kan deze lijst leeg zijn, op de ene eenheid na die standaard al voor u is aangemaakt. 34

35 Indien u geen lijst ziet met eenheden, moet u dit wellicht mogelijk maken in het weergavemenu - Beeld Lessen. De keuzevakjes voor de namen van de eenheden geven weer welke eenheden er op dit moment voor uw oefening worden gebruikt. Het getal er naast is het aantal woorden in de eenheid Nieuwe eenheid Een nieuwe eenheid toevoegen: Selecteer waar deze eenheid toe behoort, bijvoorbeeld de verzameling Mijn Spaanse lessen. In het menu voor eenheden, kiest u Nieuwe eenheid U moet er zeker van zijn dat u Nieuwe Les op de juiste plaats selecteert in de menustructuur. In ons geval, nu we een nieuwesubeenheid van de verzameling: Mijn Spaanse lessen willen maken, is dit precies wat we moeten selecteren, voordat we verdergaan met Nieuwe eenheid Verplaatsen, hernoemen en wissen van eenheden U kunt de naam van een eenheid wijzigen door erop te dubbelklikken, of er rechts op te klikken, en Les hernoemen te selecteren. U kunt zo de eenheid ook wissen (maar u bent dan ook de inhoud kwijt). Als de volgorde van de eenheden niet naar uw zin is, kunt u met behulp van de muis een eenheid verplaatsen. U kunt de eenheid op een andere eenheid slepen en neerzetten, het wordt daar dan een onderdeel van (subeenheid). 35

36 5.2.3 Een eenheid opdelen in kleinere eenheden Als de eenheden te groot worden, kunt u ze opdelen in makkelijker te leren kleinere eenheden. 20 woorden in een eenheid is waarschijnlijk een geschikt aantal. Rechtsklik op een eenheid, of kies Les Lessen in kleinere eenheden opdelen. De eenheid wordt dan in een aantal kleinere subeenheden gesplitst. U kunt kiezen of de woorden voor de opdeling eerst in een willekeurige volgorde moeten worden geplaatst, of dat u de bestaande volgorde wilt aanhouden Wat u in de tabel kunt zien Parley toont altijd de woorden in de geselecteerde eenheid. U kunt het mogelijk maken dat de woorden in de subeenheden ook worden getoond, met Les Regels in subeenheden tonen. Op die manier kunt u door alle woorden bladeren als u het bovenste document selecteert. 5.3 Woordsoorten Parley laat u een woordsoort verbinden aan de woorden. Woordsoorten zijn bijvoorbeeld: zelfstandige naamwoorden, werkwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en bijwoorden. U kunt met woordsoorten werken als u het hulpmiddel hiervoor activeert met Beeld Woordsoorten. U kunt de woordsoorten net als de eenheden in categorieën indelen. Als u alle woorden wit zien van een bepaalde soort - bijv. alle zelfstandige naamwoorden, dan selecteert u de categorie voor zelfstandige naamwoorden, u ziet dan in de tabel alleen de zelfstandige naamwoorden. U kunt de woordsoort het gemakkelijkste instellen met het slepen en neerzetten van een woord op de woordsoort. U kunt dit zelfs met meerdere woorden tegelijk doen Nieuwe woorden toevoegen Met Nieuw item toevoegen in de werkbalk kunt u nieuwe woorden toevoegen. U kunt meteen beginnen met het intypen van het woord in de eerste taal. Na het invoeren van het eerste woord drukt u op Tab om naar de volgende taal te gaan Woorden bewerken Als u een woord wilt vervangen, selecteert u dat en begint u met typen. Als u in plaats daarvan het wilt wijzigen, dubbelklikt u erop, en kunt u de inhoud van de cel veranderen, zonder dat het oude woord hiermee verloren gaat. Druk op Tab om naar het volgende woord te gaan, maar in de modus bewerken te blijven. Met Enter verlaat u deze modus. Met de pijltoetsen kunt naar een andere plaats op de pagina gaan. 5.4 Synoniemen Synoniemen zijn moeilijk in te stellen, en het werkt niet altijd zoals zou moeten. U kunt ze in elk geval op deze manier instellen: Met Beeld Synoniemen komt u in het hulpmiddel voor synoniemen. 36

37 Selecteer eerst woord (A) waarvoor u synoniemen wilt instellen, en klik dan op het tweede woord (B) De tekst van de knop verandert in A en B zijn synoniemen In het hulpmiddel voor synoniemen worden de woorden getoond als met elkaar verbonden, en worden in de oefening als synoniemen beschouwd. 5.5 Afbeeldingen toevoegen Ga eerst naar het hulpmiddel voor afbeeldingen door, in het menu Beeld in de menubalk, op Afbeelding te klikken. Het keuzevakje voor Afbeelding wordt dan aangevinkt. U ziet dan de sectie voor afbeeldingen rechts in het scherm van Parley. Als u een afbeelding wilt toevoegen aan een woord, moet u het woord selecteren. In het afbeeldingengedeelte rechts klikt u op het pictogram voor mappen, en kiest u de gewenste afbeelding. Bij het kiezen van een afbeelding bij een paar woorden die vertalingen zijn van elkaar, moeten de cellen waarin die woorden staan, rechtsonder gemerkt zijn met een blauw vlaggetje. Door de muisaanwijzer hier boven te houden ziet u de naam en het pad van het afbeeldingsbestand. 5.6 Geluid toevoegen Ga eerst naar het hulpmiddel voor geluid door, in het menu Beeld in de menubalk, op Geluid te klikken. U ziet dan de sectie voor geluid rechts in het scherm van Parley. Als u een geluid wilt toevoegen aan een woord, moet u het woord selecteren. In het geluidengedeelte rechts klikt u op het pictogram voor mappen, en kiest u het gewenste geluid. Bij het kiezen van een geluid bij een paar woorden die vertalingen zijn van elkaar, moeten de cellen waarin die woorden staan, rechtsboven gemerkt zijn met een rood vlaggetje. Door de muisaanwijzer hier boven te houden ziet u de naam en het pad van het geluidsbestand. 37

38 De nodige geluidsbestanden kunt u verkrijgen van Wiktionary, met behulp van scripts die in Parley beschikbaar zijn. U kunt een geluidsbestand verkrijgen door een woord in de lijst te selecteren en Scripts Geluid ophalen te kiezen in het menu van Parley. Het geluidsbestand wordt opgeslagen in het huidige woordenlijstbestand in de submap naam_wo ordenlijst_bestanden. 5.7 Trappen van vergelijking invoeren Voordat u trappen van vergelijking kunt invoeren, moet eerst het hulpmiddel hiervoor geactiveerd worden. Dit doet u in het menu Beeld Trappen van vergelijking. Selecteer eerst een bijvoeglijk naamwoord of een bijwoord. Klik op de knop Bijvoeglijk naamwoord of Bijwoord in het hulpmiddel voor trappen van vergelijking. Voer de trappen van vergelijking in. 38

39 Nu kunt u gebruik maken van de modus Oefening met trappen van vergelijking. 5.8 Verbuigingsvormen invoeren Voordat u verbuigingsvormen kunt invoeren, moet eerst het hulpmiddel hiervoor geactiveerd worden. Dit doet u in het menu Beeld Verbuigingen (werkwoorden, bijvoeglijke naamwoorden, zelfstandige naamwoorden). Selecteer eerst een werkwoord. Klik op de knop Werkwoord in het hulpmiddel voor verbuigingen. 39

40 Na het kiezen van de juiste tijdvorm in het daarvoor bestemde keuzevakje, vult u de vervoegingsvormen in. De tijdvormen kunnen voor beide talen worden ingesteld, zie Talen en grammatica. Nu kunt u gebruik maken van de modus van Oefening met vervoegen. Gebruik de knop Zelfstandig naamwoord of de knop Bijvoeglijk naamwoord om verbuigingsvormen toe te voegen aan uw woordenschat. 5.9 Nieuwe bestanden aanmaken In deze sectie beschrijven we het aanmaken van nieuwe bestanden, niet alleen voor de gebruikelijke woordenlijsten, maar ook voor oefeningen met grammatica, rekenen/wiskunde, enz Nieuwe verzameling: Woordenlijst Engels-Duits In deze sectie beschrijven we het aanmaken van een oefenbestand voor woordjes, inclusief plaatjes en geluid. In een volgende stap zullen we ook bijvoeglijke naamwoorden en werkwoorden hieraan toevoegen. Dit is een erg compleet voorbeeld, en daarom ook nogal lang. Het is mogelijk dat niet elk onderdeel ervan voor uw project nodig is. Omdat we straks geluiden en afbeeldingen willen toevoegen, is het belangrijk dat die voor het gemak aanwezig zijn in een map met de naam eng-deu. Ons gegevensbestand, dat we aanmaken met Parley, zal in dezelfde map worden opgeslagen. Dit maakt het eenvoudig, wanneer u besluit uw werk met anderen te delen. Dus dit hebben we op het gebied van geluidsbestanden en afbeeldingen: 40

41 Laat ons beginnen op het Dashboard dat we krijgen na het starten van Parley: Klik op de knop Een nieuwe verzameling aanmaken. U ziet nu de pagina met Algemene documenteigenschappen, die als volgt wordt ingevuld (aanpassen aan uw eigen bestand): 41

42 Klik daarna op OK. In het volgende scherm wordt u gevraagd de details voor de talen in te stellen. We veranderen hier niets, en klikken dus gewoon op OK. Als eerste zullen we de woordenlijst(en) gaan aanmaken. Pas in een latere fase zullen we de geluids- en afbeeldingsbestanden toevoegen. Zo ziet de eenheid er nu uit: Voordat we iets anders gaan doen, slaan we het bestand op in dezelfde map als de afbeeldingen en de geluidsbestanden. Gebruik Bestand Opslaan en selecteer de map door er naar toe te navigeren. In dit geval noemen we het bestand Oefenen eng-deu - sla na het invoeren van de naam het bestand op. 42

43 Als u nu de map controleert waarin de geluids-en afbeeldingsbestanden zijn, vindt u hierin ook het bestand Oefenen eng-deu.kvtml Kijken we nu kort naar de woorden die we willen toevoegen: apple, bird, cat, cherry, cow, orange, pear, snake, strawberry (appel, vogel, kat, kers, koe, sinaasappel, peer, slang, aardbei). Hierin komen dieren voor en fruit, we besluiten dus om twee eenheden aan te maken: Animals (dieren) en Fruits. Les 1 hernoemen we nu naar Animals en daarna voegen we een eenheid toe met de naam Fruits. Rechtsklik op Les 1 en kies Les hernoemen in de getoonde opties. Nu wordt Les 1 gemarkeerd, en kunt u de naam eenvoudig overschrijven met Animals. Wanneer dit klaar is, drukt u op de toets Enter. Rechtsklik nu op Verzameling: woordjes Oefenen E... aan het begin van de boomstructuur van de eenheden, en kies Nieuwe eenheid in de getoonde opties. In het nieuwe veld schrijft u Fruits en drukt u weer op Enter. We beginnen eerst met het invoegen van de dieren. Klik op de eenheid Animals en u krijgt een lege tabel die u kunt gaan invullen. Klik met de muis in het eerste veld, en voeg hier de (Engelse) vraag in. Daarna vult u het (Duitse) antwoord in in de tweede kolom. Als alle 4 de Engelse dierennamen zijn ingevuld, en hun Duitse vertalingen, ziet het scherm er als volgt uit: 43

44 In ons geval zijn er maar 4 dieren in de eenheid voor dieren. Er zijn veel lege regels, en die moeten worden gewist. Doe dit door eerst op het eerste veld te klikken, en ook op het laatste veld terwijl u de Shift-toets ingedrukt houdt. Alle te wissen regels worden nu door oplichten (kleurverandering) gemarkeerd. Druk daarna op de Del-toets. We gaan nu de vragen over fruit toevoegen. Klik nu op de eenheid met de naam Fruits. Deze tweede eenheid is geheel leeg. Omdat er vijf vragen zijn over fruit, hebben we vijf regels nodig. Daarom drukken we vijf keer op de Ins-toets, en daarna vullen we zoals hiervoor de vragen in, met hun antwoorden. Vergeet niet om zo af en toe uw werk op te slaan... Na een klik op het begin van de boomstructuur Verzameling: Woordenlijst Oefenen E..., toont Parley ons alle in de twee eenheden aanwezige regels: Het is nu de tijd voor het toevoegen van geluiden en plaatjes. Allereerst moeten we de weergave van afbeeldingen en geluid activeren. In de menubalk kiest u Beeld en daarna Afbeelding en Geluid. Als deze opties geactiveerd zijn, worden twee nieuwe secties zichtbaar rechts in het bewerkingsscherm van Parley: Afbeelding en Geluid. 44

45 Selecteer het Engelse woord apple (appel), door er op te klikken. Het is nu gemarkeerd, dus laten we er nu een afbeelding aan toevoegen. In het afbeeldingengedeelte rechts, klikt u op het Map-pictogram, en kiest u het gewenste plaatje. U kunt hieraan de uitspraak toevoegen voor het Engelse apple, door in de sectie voor geluid op dezelfde manier te werk te gaan, en het juiste geluidsbestand te selecteren. U kunt de uitspraak nu horen door in het hulpmiddel voor geluid op de knop Afspelen te klikken. Het scherm ziet er nu als volgt uit: Nu klikt u op de Duitse vertaling Apfel. Het veld is nu gemarkeerd als geselecteerd. U zult opmerken dat de afbeelding van de appel nu met de Duitse term is verbonden. In het geluidsgedeelte selecteert u nu de juiste uitspraak, zoals hiervoor. 45

46 Ga nu voor alle regels op dezelfde manier verder. Het is nu tijd voor het toevoegen van bijvoeglijke naamwoorden en werkwoorden aan het project. Doe dus precies zo als we eerder met de eenheid Fruits hebben gedaan, en maak twee nieuwe eenheden aan: Bijvoeglijke naamwoorden en Werkwoorden. Laten we even aannemen dat we big, small, old, young, narrow (groot, klein, oud, jong, smal) aan de eenheid voor bijvoeglijke naamwoorden willen toevoegen, en to go, to come, to buy, to drink, to eat (gaan, komen, kopen, drinken, eten) aan de eenheid voor werkwoorden. Hier volgt nu een schermbeeld met alle ingevoegde regels. Op dit moment zijn de woorden nog door elkaar gerangschikt, en het zou leuk zijn als we konden zien welke daarvan een zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord of een werkwoord is. In de volgende stap gaan we de Woordsoort laten zien. Selecteer Beeld in de menubalk, en dan Kolommen woordenlijst. We selecteren Woordsoort voor Engels en Duits door te klikken op het keuzevakje voor Woordsoort. Klik daarna op OK om de wijzigingen te bevestigen. 46

47 Door in de velden in de kolom Woordsoort te klikken kunt u de woordsoort selecteren, en voor talen waarin zelfstandige naamwoorden een geslacht hebben kunt u ook de combinatie van Zelfstandig naamwoord/geslacht selecteren. U kunt beginnen met het invoeren van de eerste tekens van een woord om het te selecteren. Hieronder zijn de kolommen voor Woordsoort en delen van de selecties al gedeeltelijk klaar. Als we alle woordsoorten hebben opgegeven, beschouwen we eerst de Bijvoeglijke naamwoorden, en voegen we daaraan Trappen van vergelijking toe. We gaan nu dus naar de eenheid voor Bijvoeglijke naamwoorden. 47

48 U krijgt de Trappen van vergelijking rechts in het scherm, door Beeld te selecteren in de menubalk, en het keuzevakje voor Trappen van vergelijking te selecteren. Bewerk de Trappen van vergelijking door de Vergrotende en Overtreffende trap aan de bijvoeglijke naamwoorden toe te voegen. Eerst, klik op het bijvoeglijke naamwoord, waaraan de trappen van vergelijking zullen worden toegevoegd, in ons voorbeeld big (groot), en voeg hier aan bigger en biggest (groter, grootst) toe. Ga op deze manier verder met het volgende bijvoeglijke naamwoord, tot alles klaar is. 48

49 Tenslotte beschouwen we de Vervoegingsvormen van de Werkwoorden. Selecteer de eenheid voor Werkwoorden en activeer dan de vervoegingssectie rechts, door Beeld in de menubalk en Vervoeging te selecteren. Als voorbeeld bewerken we de tegenwoordige tijd (Präsens) van gehen (Duits: gaan). Selecteer nu eerst Präsens in het neerklapmenu en vul daarna de werkwoordvormen in. Dit moet nog voor alle werkwoorden gebeuren, in alle mogelijke tijdvormen. Als u hiermee klaar bent, kunt u de oefening starten door op de knop Oefening starten te klikken Nieuwe verzameling: Enkelvoudige en verzamelwoorden Deze oefening werd gemaakt voor de 3e klas (groep 5) van een Italiaanse basisschool. De leerlingen moeten enkelvoudige woorden koppelen aan verzamelwoorden zoals boom bos 49

50 Als u Parley start, krijgt u de startpagina, eventueel met een lijst van enkele eerder gebruikte bestanden (hier niet te zien). Klik op Een nieuwe verzameling aanmaken, u ziet dan het volgende lege of gedeeltelijk ingevulde scherm: Vul de naam in, hier nomi singoli e collettivi, uw naam, adres, in het Commentaargedeelte kunt wat meer details schrijven, en de categorie en licentie selecteren. En dan hebben we iets bijzonders: in plaats van, zoals gebruikelijk, de eerste en tweede taal op te geven, voegden we nome singolo (enkelvoudig woord) en nome collettivo (verzamelwoord) toe. Grammaticadetails instellen en Grammatica downloaden zijn hier niet nodig. In het schermbeeld zijn die nog wel 50

51 actief - u moet die nog deactiveren door op de keuzevakjes te klikken. Klik op OK als u klaar bent. Selecteer Beeld Talen en de pagina Eigenschappen voor nome singolo verschijnt en hier ziet u het met de reeds noodzakelijk gemaakte wijzigingen: Links kunt u zien waar de door u ingevoerde gegevens toe behoren: nome singolo. Kies de taal, hier Italiaans en vul nome singolo in in het volgende invoerveld. Klik daarna op OK. Nu wordt de pagina Eigenschappen van nome collettivo getoond: Zoals hiervoor: kies Italiaans als taal en vul nome collettivo in en klik op OK. 51

52 En nu kunt u met het bewerken beginnen: Vul de nome singolo (enkelvoudig woord) in in de eerste kolom en de bijbehorende nome collettivo (verzamelwoord) in de tweede kolom. Indien er niet voldoende regels zijn, klikt u ergens in het bewerkingsgebied, en kiest u Nieuwe regel toevoegen. Vergeet niet zo nu en dan uw bestand op te slaan. Als alle regels zijn ingevoerd, wilt u proberen of het allemaal wel goed is. Klik op de knop Oefening direct boven het bewerkingsgebied, waarna u de pagina krijgt met de instellingen voor de oefening: 52

53 In dit geval is Meerkeuze een goede optie, maar ook Geschreven zal goed voldoen. Klik na het kiezen van de oefenmodus op Oefening starten en geniet van uw werk Het verkrijgen van verzamelingen In het Dashboard bestaat de mogelijkheid verzamelingen direct te installeren vanaf de server, mits u online bent. Klik daarvoor op Nieuwe verzamelingen downloaden. U krijgt dan een venster met daarin veel interessante verzamelingen. Kies hieruit wat u interessant vindt, en klik op Installeren. Open daarna het bestand, om ermee te oefenen, of om het te bewerken. 53

54 5.11 Parley instellen U kunt het uiterlijk van Parley instellen in het Dashboard of in de Bewerkingssectie. Kies Instellingen in de menubalk en daarna Parley instellen. 54

55 Tabblad Thema Het eerste tabblad is dat voor het Thema. Hierin kiest u op welke manier u door Parley wilt worden begroet bij het starten: met elegant Gray (Grijs) of met de altijd bezige Bees (Bijen). Merk op, dat het heel goed mogelijk is dat het thema Fluffy Bunny niet beschikbaar is in uw versie van Parley: indien u dit toch wenst, moet u de volgende sectie goed lezen. Na het kiezen van het gewenste thema klikt u op OK. Schermbeelden van het thema Bees: En alsof dit niet genoeg is: u kunt met klikken op Nieuwe thema s ophalen nog meer thema s verkrijgen. We hopen in de loop der tijd er meer van te kunnen aanbieden. Als u zelf, (met bijvoorbeeld Inkscape), een SVG-thema maakt, wilt u dat misschien ook met de wereld delen. 55

56 Verder kunnen thema s worden gevonden op kde-look.org Tabblad Algemeen In het tabblad Algemeen kunt u wat instellingen doen met betrekking tot het gedrag van Parley Opties voor Openen/Opslaan Met Bij starten altijd laatst geopende verzameling inlezen keert u direct terug in de woordenlijst die u aan het leren bent. Deze optie wordt vaak samen gebruikt met Woordenlijsten automatisch opslaan bij afsluiten en beëindigen omdat het gewoon handig is niet altijd dezelfde vragen te moeten beantwoorden of wijzigingen (inclusief leerresultaten) moeten worden veranderd, ja dan nee. De optie Reservekopie maken elke... minuten kan erg nuttig zijn om uw werk regelmatig op te slaan. Weer iets minder om aan te moeten denken. Soms is het handig (CSV)-tekstbestanden (Comma Separated Values: waarden gescheiden door komma s) te importeren of te exporteren, en hierin is het juiste scheidingsteken nodig om later met de gegevens te kunnen werken, of om de gegevens te kunnen lezen die u ergens vandaan haalt. In Parley kunt u uit verschillende scheidingstekens kiezen, om er zeker van te zijn dat u de gegevens kunt gebruiken Bewerkingsoptie Hiermee bepaalt u of Parley nieuwe rijen automatisch achteraan toevoegt bij het bewerken van de woordenlijst. Dit kan nuttig zijn bij het toevoegen van veel rijen, voordat u de woordenlijst in een aantal aparte eenheden verdeelt. Maar als u eenheden maakt met een vast ingesteld aantal regels, dan kunt u deze optie misschien beter uitzetten. 56

57 Het tabblad Weergeven Met de Weergave-instellingen kunt u lettertype en -grootte voor de uitspraaksymbolen instellen en kunt u de Basiskleuren voor de beheersniveaus instellen naar wens. 57

58 Hoofdstuk 6 Opmerkingen voor gevorderde gebruikers 6.1 Verzamelingen uploaden (opsturen) en delen U kunt uw bestanden uploaden en met anderen delen. Gebruik Woordenschatdocument uploaden uit het bestandsmenu in de bewerker in Parley. Als dat niet gaat kunt u ook een bezoekje brengen aan store.kde.org. In elk geval worden deze bestanden dan zichtbaar in de dialoog Nieuwe verzameling downloaden in het Dashboard. 6.2 Bestandsformaat Als u geïnteresseerd bent in welke bestandsformaten Parley woordenlijsverzamelingen kan lezen en opslaan, bezoek dan: Parley bestandsformaten op userbase.kde.org 58

59 Hoofdstuk 7 Dankbetuigingen en licentie 7.1 Dank aan Ik zou graag de volgende personen persoonlijk bedanken voor hun bijdrage aan Parley: Peter Hedlund, die KVocTrain gaande hield en begon met het overzetten naar KDE 4, wat uiteindelijk Parley werd David Capel Avgoustinos Kadis Daniel Laidig Johannes Simon Ik wil ook alle andere niet genoemde personen danken, speciaal het gehele KDE-team, voor hun hulp, constructieve kritiek, suggesties of foutmeldingen. 7.2 Copyright Parley copyright Frederik Gladhorn frederik.gladhorn@kd .net Documentatie-copyright 2010 Frederik Gladhorn frederik.gladhorn@kd .net, Sabine Eller s.eller@voxhumanitatis.org, Daniel Laidig d.laidig@gmx.de; 2014 Amarvir Singh amarvir.ammu.93@gmail.com Op- of aanmerkingen over de vertalingen van de toepassing en haar documentatie kunt u melden op Dit document is vertaald in het Nederlands door Freek de Kruijf freekdekruijf@kde.nl. Dit document is vertaald in het Nederlands door Jaap Woldringh jjhwoldringh op kde punt nl. Deze documentatie valt onder de bepalingen van de GNU vrije-documentatie-licentie. Deze toepassing valt onder de bepalingen van de GNU General Public License. 59