Ulphard Thoden van Velzen 9 december Zomer 2009: BO-vraag van LNV / platform biologica

Transcriptie

1 Natuurlijk verpakt Ulphard Thoden van Velzen 9 december 21 Oorsprong Zomer 29: BO-vraag van LNV / platform biologica behoefte aan een overzicht van de kennis omtrent de milieueffecten van biologisch afbreekbare verpakkingsmaterialen sectorbreed in Nederland Doel: Samenvatten van de openbare informatie rond de milieueffecten van biologisch afbreekbare verpakkingen Verifieerbaar / Openbaar Perspectief van het verpakkende bedrijfsleven 1

2 Aspecten Terminologie: biologisch afbreekbaar of composteerbaar of hernieuwbaar Ontwikkelingen in landen om ons heen, Sommige soorten plastics hebben industriële compostering nodig, is niet altijd te realiseren Als composteerbare plastics niet in de GFT bak komen, maar in de verbrandingsoven, is dat nog steeds een gunstig effect? Ook als ze in de restpartij van plastics zijn uitgesorteerd? Welk effect hebben composteerbare plastics op landgebruik? Worden voor de productie van deze plastics GMO gewassen gebruikt? Consumentenvoorlichting? Een streefdoel zou kunnen zijn om de Nederlandse consument per plastic duidelijkere gebruiksadviezen te geven. Stuurgroep Jan Groen (Green Organics BV) Paul Hendriks (Eosta BV) Karen van der Stadt (Nedvang) Marlijn Somhorst (CBL) Henk Vooijs (BCPN) Arjan Klapwijk (Dutch Bioplastics) Miquel van den Ende (Bakker Barendrecht) Ady Jager (Natureworks) Arend Zeelenberg (Task Force MBL) Wilma van den Oever en Inge Ribbens (Frugi Venta), 2

3 Proces Vele iteraties van: Conceptrapport schrijven Reacties verzamelen Argumenten wegen aantal pagina We naderen consensus 14-okt-9 3-dec-9 22-jan-1 13-mrt-1 2-mei-1 21-jun-1 1-aug-1 29-sep-1 18-nov-1 Aanpak Welke milieueffecten zijn het meest relevant? Belangrijkste LCA - studies verzamelen en beoordelen op relevantie voor de Nederlandse situatie Landbouw tot en met verwijdering (cradle - grave) Grenzen van de LCA - aanpak Invloed van onzekerheden en fouten 3

4 Overzicht milieueffecten verpakkingen NL Totale energiegebruik, [PJ/jaar] GWP-1, [miljoen ton CO 2 eq./jaar] t/m productie 42 1,4 t/m verbranden + ET 36 (<1% NL) 2,3 ( 1% NL) Termen Conventioneel Hernieuwbaar H e/o B Biologisch afbreekbaar Composteerbaar Oxo-degradeerbaar 4

5 Samenhang Conventioneel Hernieuwbaar Biologisch afbreekbaar (oxo?) Zetmeel-blends Composteerbaar Ecoflex PLA, Natureflex Brandbaar PE, PP, PET, PS Natuurrubber, bio-pe, bio-pet Enkele producenten Natureworks Ingeo PLA Novamont Mater-bi Zetmeel-blends Innovia Natureflex Gecoat cellofaan Moonen Roots Suikerrietvezelschalen Leopack Moulded fibre schalen 5

6 H e/o B verpakkingen op NLse markt Soort Huidig gebruik Toekomstig gebruik Vormvast MF schalen AGF MF klemdeksel Eieren SRV schalen AGF MF SRV borden wegwerpservies PLA rigids Bierbekers, AGF Drankfles, luxe AGF Flexibel PLA folie AGF PLA-SiOx-PLA Vleesschalen Ecoflex blends Aardappel, peen Blend folies Tassen Blend netten Netten Relevant geachte milieueffecten granulaat Conventioneel Koolzuurvorming Energiegebruik (NREU) Gebruik en verspreiding schaarse metalen (Sb) Gebruik en verspreiding inkten met zware metalen Uitputting ruwe aardolie Hernieuwbaar e/o biologisch afbreekbaar Koolzuurvorming Energiegebruik (NREU) Landgebruik? Voedselprijzen, biodiversiteit Verspreiding GMO? Watergebruik? 6

7 Additionele milieueffecten verpakkingen Transport granulaat Verpakkingsproductie (granulaat verpakking) Ontwerp (individueel gewicht verpakkingen) Effect op gebruiksfase (THT, logistiek, restvocht) Verwijderen Composteren Verbranden met energieterugwinning (VBR+ET) Materiaalhergebruik (MH) Verwijderingseffecten Composteren Biokunststof wordt weer in CO 2 en H 2 O omgezet Nu nog beperkt terugwinning van energie mogelijk Diverse vergistingsprojecten en warmtewinningsprojecten gaan dit veranderen Behoud nutriënten lastig te berekenen Uitsparen van afgegraven veengrond uit Estland? Milieubeoordeling zal veel positiever worden 7

8 Verbranden of materiaalhergebruik 12 Verbranden of hergebruik, PET flessen, [MJ/kg] productie 6 Verbranden of hergebruik, PET flessen, GWP-1 [kg CO 2/kg] productie 1 EOL 5 EOL VBR+ET MH -1 VBR+ET MH Materiaalhergebruik is beter als: Dat ook werkelijk plaatsvindt, mogelijk is Voldoende hoog toepassingsniveau Jong systeem Duitse IFEU studie klemdeksels 1 stuks Gewicht, [kg] End of Life optie PLA 122 VBR+ET PS 152 VBR+ET, MH PS GMH 152 VBR+ET PP 169 VBR+ET, MH PET 199 VBR+ET, MH PET GMH 199 VBR+ET 8

9 IFEU klemdeksels 18 REU Energiegebruik MJ per 1 klemdeksels 14 GWP-1, kg CO2 eqv. voor 1 klemdeksels 16 NREU PLA OPS OPS GMH PP PET PET GMH PLA OPS OPS GMH PP PET PET GMH Bepalende factoren Fossiel (NREU) versus totaal energiegebruik Materiaalhergebruik Open schalenstudie van UU 1 stuks Gewicht, [kg] End of Life optie PLA 78 VBR+ET Suikerrietvezel 13 VBR+ET Moulded fibre 73 VBR+ET PET 86 VBR+ET 9

10 Open schalen 12 REU Energiegebruik MJ per 1 Open Schalen 7 GWP-1, kg CO2 eqv. voor 1 Open schalen NREU PLA SRV MF PET PLA SRV MF PET Bepalende factoren Productie uit agrarische reststromen PP versus PLA flowpack folie Onderdelen eigen berekening Granulaatproductie Transport granulaat naar EU Folieproductie Gebruikseffecten THT -> derving Verbranding met energie terugwinning En het eventuele effect van restvocht hierop 1

11 Berekening zonder gebruikseffecten 4 Totaal energiegebruik, [MJ/1 stuks] 2 GWP-1, [kg CO2 eqv. / 1 stuks] OPP25 OPP3 PLA25 PLA3 OPP25 OPP3 PLA25 PLA3 Milieueffecten zijn vergelijkbaar Feitelijk gebruikte dikte is belangrijk: OPP3 vs PLA25 Berekening met gebruikseffecten THT Derving: OPP 6% en PLA 4% verschil 8 MJ/1 zakken Restvocht OPP 9 en PLA 7g/zak verschil 8 MJ/1 zakken PLA gunstiger wanneer de langere THT gebruikt wordt om de derving te verlagen 11

12 Huidig oordeel H e/o B verpakkingen Positief SRV schalen, MF schalen PLA schalen, bekers PLA folie Negatief Zetmeel-ecoflex vuilniszakken Gebruik H e/o B verpakkingen alleen bij gelijke of verhoogde THT Bepalende factoren voor de uitkomst van een LCA Conventioneel + Materiaalreductie (ontwerp) Materiaalhergebruik Energie terugwinnen bij verbranden Hernieuwbaar e/o bioafbreekbaar THT verlenging product Materiaalhergebruik Energie terugwinnen bij verbranden Composteren met levensmiddelresten Productie uit agrarische reststromen _ Uitputten ruwe aardolievoorraad Verwijderen met levensmiddelresten Import granulaat van buiten EU Zware metalen Ongewenst verwijderingsgedrag Hogere materiaaldichtheid Import granulaat van buiten EU (Landgebruik) 12

13 Grenzen aan de LCA Niet alle milieueffecten zijn kwantitatief met elkaar vergelijkbaar Zwerfafval, oceaanafval Zware metaalgebruik in inkten en additieven Lastig om te gaan met thuis-hergebruik Producenten & retailers moeten breder kijken Aanvullende kwalitatieve analyses Toekomstbeeld Vele gelijktijdige ontwikkelingen Hernieuwbaar en herbruikbaar Kunststofverpakkingshergebruik Hernieuwbare conventionele kunststoffen Hernieuwbare kunststoffen uit reststromen Stijgende olieprijs 13

14 Afsluiting Wageningen UR 14