Bijlage 1 bij actieplan Beter (t)huis in de buurt; samenwerken aan wonen, welzijn en zorg

Transcriptie

1 Bijlage 1 bij actieplan Beter (t)huis in de buurt; samenwerken aan wonen, welzijn en zorg Overzicht activiteiten sectorpartijen Dit overzicht bevat de activiteiten die op dit moment door betrokken veldpartijen worden ontwikkeld en uitgevoerd. Ze zijn gerangschikt naar de vier centrale thema s uit het actieplan. Sommige activiteiten worden (mede)gefinancierd door VROM/WWI en VWS. In dat geval valt de subsidie binnen de financiële paragraaf van het Rijksdeel van het actieplan en de inhoud van de activiteit in dit sectordeel. Evenals het Rijksdeel wordt ook het sectordeel van het actieplan eenmaal per jaar geactualiseerd. 1. Verbinding: een samenhangende aanpak en regie op lokaal niveau Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg - Project!mpulsbijeenkomsten Elk voorjaar en najaar organiseert het kenniscentrum de Project!mpuls-bijeenkomsten, op vier verschillende locaties verdeeld over het land. In workshops en discussiebijeenkomsten komen veel verschillende aspecten van wonen, welzijn en zorg aan bod. - Jubileumcongres Innovatiekracht in wonen en zorg Op 13 december 2007 wordt het vijfjarig bestaan van het kenniscentrum gevierd met het congres Innovatiekracht in wonen en zorg, met de verkiezing van het meest vernieuwende project en een blik op de toekomstagenda van wonen en zorg. - Website. Op de website ( zijn veel voorbeeldprojecten en nieuwsberichten te vinden. Het kenniscentrum is een regulier onderdeel van de werkorganisaties van Aedes en ActiZ. Kennispartners zijn VGN en RIBW Alliantie. MO-groep: - Inhoudelijke advisering t.b.v. bijeenkomsten project!mpuls De nadruk ligt op het toerusten van leden om de samenwerking op het terrein van WWZ concreet op te pakken. - Faciliteren en uitwisselen van kennis en ervaringen middels een landelijk platform, een virtueel kantoor op de website van de MO-groep en een servicepunt welzijnsinformatie - Opzetten en uitvoeren van samenwerkingsprogramma s met Aedes, Actiz en MKB Gericht op stimuleren en faciliteren van praktische samenwerking op het gebied van wonen, welzijn, zorg en wijkondernemerschap. Verschillende lopende programma s kunnen in dit kader worden benut. IPO/provincies: Op provinciaal niveau gebeurt al veel op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Provincies nemen veelal een sturende rol op zich bij het maken van regionale afspraken op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Voorbeelden hiervan zijn: Provincie Overijssel: De provincie bekijkt de woonplannen van alle gemeente en maakt op basis daarvan afspraken met alle gemeenten. De bovenlokale samenwerking op het terrein van wonen-zorg-welzijn kan daar deel van uitmaken. Provincie Gelderland Het programma Ontgroening & Vergrijzing is er op gericht om het voorzieningenniveau dat nodig is ten gevolge van de vergrijzing op een adequaat niveau te krijgen. De provincie doet dit door: - het (financieel) ondersteunen van de totstandkoming van woonservicegebieden, - het faciliteren van innovatieve ontwikkelingen, waarbij een grote nadruk ligt op de toepassing van domotica. In opdracht van de provincie heeft TNO een domoticatoets ontwikkeld ( ). Deze toets geeft op individuele basis informatie over 1

2 aanpassingen en slimme technologische toepassingen op het gebied van veilig en gezond wonen, slim communiceren en meer gemak in huis en door kennisuitwisseling en stimuleren van partijen op grond van opgedane ervaringen. Provincie Limburg: De provincie heeft bijgedragen aan het oprichten van 9 regionale overlegtafels die opdracht geven tot tientallen projecten op het gebied van wonen, welzijn en zorg en leefbaarheidsprojecten die door de provincie worden gefinancierd. Voorbeelden zijn het aanbrengen van ICT-apparatuur in ouderenwoningen, de aanstelling van ouderenadviseurs en om de realisering van een woonzorgcomplex met multifunctionele accommodatie voor meerdere doelgroepen. De komende jaren zet de provincie zich in op kernprogramma s zoals Investeren in Steden en Dorpen en Investeren in Mensen. De concretisering van de plannen vindt plaats in overleg met de partners in het veld. Provincie Noord Holland: WWZ-Ideeënbeurs Een passend huis voor iedereen. Op 12 december organiseerde de provincie een ideeënbeurs waar verschillende voorbeeldgemeenten de zichtbare en tastbare resultaten van jaren voorbereiding kunnen laten zien. Het gaat bijvoorbeeld om opgeleverde bouwprojecten, operationele samenwerkingsverbanden en verbeterde dienstverlening aan burgers. De beurs is bedoeld voor professionals op het gebied van het WWZ-beleid om inspiratie op te doen, ervaringen uit te wisselen en contacten te leggen. 2. Voldoende geschikte woningen en variatie in aanbod - Onderzoek naar bevorderen effectieve woonruimteverdeling Hoe toegankelijk is de woningmarkt voor senioren en mensen met een functiebeperking? Welke instrumenten zetten gemeenten en corporaties lokaal en regionaal in? Weten lokale beleidsmakers wat senioren en mensen met een functiebeperking willen? En zo ja, wat wordt er mee gedaan? Het onderzoek, dat verder kijkt dan alleen naar het instrument woonruimteverdeling, is een initiatief van het ministerie van VROM/WWI, het ministerie van VWS, de en Aedes en moet inzichten geven in wat vitale senioren en gehandicapten als woonconsument beweegt, goede voorbeelden inventariseren en nieuwe instrumenten voor woonruimteverdeling ontwikkelen. Aedes - 80% nieuwbouw is geschikt voor ouderen (van de totale opgave nieuwbouw van van ) Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg - Ontwikkeling van de doorzonscan (in samenwerking met provincie Gelderland). Deze scan biedt corporaties en gemeenten een eenvoudige manier om op basis van bestaande (WOZ) gegevens na te gaan welk deel van de woningvoorraad (eengezinswoningen) potentieel geschikt is om ouderen zelfstandig in te laten wonen. Dat betekent dat deze woningen met beperkt oppluspakket geschikt gemaakt kunnen worden. Iedere gemeente en corporatie in de provincie krijgt de mogelijkheid de scan op de werkplek uitgevoerd te krijgen. Daarnaast is gestart met 5 pilots om de vervolgstappen wanneer de scan is uitgevoerd in kaart te brengen. - Onderzoek Wegwijzer Zorg in woningen. Ontwikkelen en bruikbaar maken van adviezen over de vormgeving en inrichting van woningen waarin zorg in oplopende zwaarte kan worden verleend. Vastgoedbelang (vereniging van particuliere beleggers in vastgoed) - Uitvoering maatregelenprogramma Zorgeloos beheren Dit moet het thema wonen en zorg meer onder de aandacht van particuliere beleggers in vastgoed brengen. 2

3 Ouderenorganisaties: - Lokaal beleid ouderenhuisvesting Zowel in 1998, 2002 en 2007 hebben de ouderenorganisaties onderzoek gedaan naar de stand van zaken van het lokale beleid betreffende ouderenhuisvesting. Het onderzoeksverslag uit 2007 heeft de titel Meer woningen voor ouderen in zicht?. De resultaten worden ingezet om de lobby van Meer Woningen voor Ouderen te versterken. Het onderzoeksrapport is te downloaden op - Meer Woningen voor Ouderen Het project Meer Woningen voor Ouderen (2006/7) wordt verlengd. Doel is om de opgeleide lobbyisten en hun kennis en ervaring te laten inbedden in lokale organisaties en de bestaande lokale netwerken rond wonen te versterken. - ANBO: Bewustwordingscampagne oudere eigenaar-bewoners Met deze campagne wil men oudere eigenaar-bewoners bewust maken van hun eigen rol in het geschikt maken van de woning. Hiertoe wordt een landelijke bewustwordingscampagne opgezet, samen met relevante partners en het geven van (specifieke) regionale voorlichting aan de achterban. - PCOB: Kwalitatief onderzoek door de bril van de 50-plusser naar de brede range van mogelijkheden op het terrein van wonen met zorg en welzijn Doel is om vanuit het perspectief van de 50-plusser initiatieven te beschrijven die op korte termijn te realiseren zijn en initiatieven te beschrijven voor de langere termijn. Het resultaat is een overzicht zien van de (on)mogelijkheden van de diverse initiatieven. Dit vormt de basis voor een stappenplan voor zowel 50-plussers als aanbieders van wonen met zorg en welzijn en gemeenten. LOC: - In kaart brengen van knelpunten rondom extramuralisering van de (ouderen)zorg Er zal een vragenlijst uitgezet worden onder zorginstellingen die verbouwingsplannen hebben of hebben gerealiseerd (zo mogelijk in samenwerking met Actiz); cliëntenraden van zorginstellingen en van woonzorgcomplexen met vragen naar concrete klantenervaringen rond de overgang van intra- naar extramuraal wonen (in samenwerking met de Nederlandse Woonbond); onder breder publiek door middel van een meldweek (samenwerking Wmo-manifestpartijen). MEZZO Mezzo is voornemens om een handreiking voor gemeenten en woningcorporaties te ontwikkelen om in het woningtoewijzingsbeleid mantelzorg te faciliteren. Er wordt in een regionale/lokale pilot een experiment gestart met het bieden van voorrang aan mantelzorgers in het woningtoewijzingsbeleid. Na evaluatie wordt op basis van de resultaten van de pilot een handreiking ontwikkeld voor gemeenten die op dit punt beleid willen maken. 3. Zorg en ondersteuning op maat - Ondersteuningsprogramma LOGIN Gemeenten worden ondersteund bij het in- en uitvoeren van lokaal gezondheidsbeleid. ActiZ + MO groep Actiz en MOgroep zijn voornemens een Samenwerkingsprogramma Vroegsignalering zorg- en welzijnsproblemen bij ouderen in probleemwijken op te stellen. Doel is methoden te ontwikkelen om kwetsbare ouderen bij zorg- en welzijnsorganisaties in beeld te brengen via gerichte en professionele signalering en samen met andere lokale partijen de krachten rond signalering te bundelen, bijvoorbeeld via een lokaal signaleringsnetwerk. 3

4 ActiZ: - Leerwerkplaats Werken aan nieuwe producten voor de ondersteuning van ouderen in de wijk De leerwerkplaats is bestemd voor zorgaanbieders die nieuwe producten willen ontwikkelen ter ondersteuning van de zelfredzaamheid en sociale participatie van ouderen in de wijk. De leerwerkplaats is een gezamenlijke activiteit van Vilans en ActiZ. ActiZ/Aedes, Alzheimer Nederland: - Het Werkprogramma Wonen met Dementie (juni juni 2007) Dit heeft als doel kleinschalige zorg voor mensen met dementie te stimuleren. Daarmee geeft het programma navolging aan alle initiatieven van organisaties en personen die zich de afgelopen jaren hebben ingezet voor kleinschalige zorg voor mensen met dementie. Hoewel het aantal plaatsen kleinschalig wonen groeit, neemt tegelijkertijd ook de vraag naar deze voorzieningen explosief toe. - Slotconferentie Wonen met Dementie Op 27 september 2007 heeft het programma Wonen met Dementie in samenwerking met de Provincie Noord-Holland en Primo NH een slotconferentie georganiseerd voor bestuurders, beleidsmedewerkers, initiatiefnemers en anderen. MO-groep: - Innovatieprogramma s welzijn ouderen Reeds enkele jaren organiseert de MO-groep voor leden deze programma s die door Vilans nader worden uitgewerkt. De programma s omvatten het toepassen van ontwikkelde methodieken op het gebied van welzijnswerk met ouderen. 4. Generatiebestendige wijken en woonomgeving - Handreiking wijkvoorzieningen (juni 2008) In het manifest van de gemeenten van 2007 spreken gemeenten zich uit voor het intensiveren van stedelijke vernieuwing, waarbij het vooral gaat om het effect van fysieke ingrepen op de sociale situatie in de wijken. Omdat sociaal en fysiek dienen samen te werken ontstaat een complex vraagstuk. Er zijn concrete initiatieven nodig om de schotten tussen de sectoren weg te halen zodat een beter begrip ontstaat van ieders werkterrein en partijen ook met meer slagkracht beleidsoverstijgende vraagstukken integraal kunnen oplossen. Gemeenten blijken echter behoefte te hebben aan een nog concreter advies en begeleiding, toepasbaar op de realiteit in de eigen wijk. De wil daarom een concrete handreiking schrijven voor het maken van een sociaal wijkvoorzieningenprogramma. De handreiking wil bijdragen aan een beter begrip en samenwerking tussen de sectoren door stap-voor-stap aan te geven hoe je dit programma met elkaar vanuit een gezamenlijk vertrekpunt met alle betrokken stakeholders maakt. Het wonen met zorg-programma is een belangrijk onderdeel van het wijkvoorzieningenprogramma. Hier zal in de handreiking aparte aandacht aan worden gegeven. Ouderenorganisaties: - Stoep en Straat In oktober 2007 organiseerden de ouderenorganisaties met Veilig Verkeer Nederland, De Fietsersbond, Viziris, Woonbond, CG-raad en het CROW de conferentie Stoep en Straat, toegankelijk voor iedereen?. Doel van deze conferentie is: het onder de aandacht brengen van het belang van toegankelijkheid van stoep en straat van ontwerp tot uitvoering; het aantonen van extra kosten indien toegankelijkheid in een later stadium alsnog moet worden gerealiseerd en de noodzaak in een vroeg stadium (toekomstige) 4

5 bewoners bij de planvorming en inrichting te betrekken ( design by all ). Verder het produceren van een handreiking aan gemeenten, woningcorporaties, projectontwikkelaars en belangenorganisaties om toegankelijkheid in alle fasen van ontwerp tot uitvoering mee te nemen. ANBO: - Kijk mijn wijk In maart 2007 zijn ANBO voor 50-plussers en Embrace Pink gestart met het project Kijk mijn wijk. Binnen dit project wordt in enkele wijken in de provincie Noord-Brabant ingezet op diversiteit in de eigen omgeving. Dit project is voortgekomen uit het Europese Jaar van de Gelijke Kansen dat zich richt op het bestrijden van onderscheid op grond van godsdienst en levensovertuiging, ras, geslacht, seksuele gerichtheid, handicap of chronische ziekte en leeftijd. VGN: In het reguliere werk wordt aandacht besteed aan wonen, welzijn en zorg door bijvoorbeeld kleinschalige woonvormen te realiseren, instellingsterreinen te veranderen in open wijken (omgekeerde integratie) en gesprekken aan te gaan in de wijken om weerstanden te overwinnen. 5