Evolutie van het heilige schrift.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Evolutie van het heilige schrift."

Transcriptie

1 Oecumenische Leerdienst te Castricum Zondag 10 januari 2016 Evolutie van het heilige schrift. Allan R. de Monchy

2 Wat is schrift? Van Dale: Afgeleid van schrijven, het gebruik van op of in iets aangebrachte tekens om taal over te brengen. Eigen definitie: Het vastleggen van informatie op of in een daarvoor geschikt medium. Waarom Heilig? Door het schrift kunnen wij de geschiedenis van het leven, maar ook van de mens en haar Godsdiensten achterhalen. Dat is een Goddelijk geschenk van daar het heilige schrift.

3 Schrift Goddelijk geschenk van de Egytische God Thoth! Ook wij spreken van de Bijbel als de heilige schrift. Zo ook bv. de Thora en de Koran.

4 Indeling Leven op aarde. De eerste cel en het schrift van het leven DNA. DNA schrift vertelt ons o.a. hoe de Cro- Magnon mens of moderne mens de wereld veroverde. Waar bleven onze neven: De Neanderthalers. Stadscultuur en evolutie van het menselijk schrift. Het digitale schrift van ons tijdperk. Wat maakt de moderne mens zo uniek?

5 Oorsprong van het leven op aarde blijft een groot??? Oudste fossielen zijn restanten van cyaanbacteriën toen er nog geen zuurstof in de atmosfeer aanwezig was. 3,5 miljard oude fossielen die worden gevonden in Australië, Botswana en Groenland Deze bacteriën zijn geen tussenvorm maar reeds een eindproduct. De cel was reeds compleet en DNA schrift was reeds geschapen!!!

6 Stel: de aarde bestaat 1 jaar (ipv jaar) In mei verschijnt de cel; anaeroob leven. In juni begint zuurstofproductie. 8 uur s avonds oudejaarsdag verschijnt Homo Erectus op aarde. De moderne mens vertrekt uit Afrika 10 minuten voor twaalf. 1 minuut voor 12: stadscultuur in Mesopotamië en mens leert lezen en schrijven Twee seconden voor twaalf; Boekdrukkunst! Franse Revolutie en Verlichting; één seconde voor 12.

7 Wat verteld ons het schrift van het leven, het DNA schrift over de schepping van de mens?

8

9

10

11 In iedere cel zit een kopie van het erfelijkheidsmateriaal van je ouders, in de vorm van chromosomen. Op de chromosomen zitten de genen. Chromosomen zijn voor te stellen als lange strengen. Ze bestaan uit een stof die we DNA (desoxyribonucleïnezuur) noemen. In het DNA zit de code/schrift waarin al onze erfelijke eigenschappen zijn vastgelegd.

12

13 Structuur van DNA: Schrift met vier basen afgekort met de letters A, T, G, C.

14 James Watson en Francis Krick kregen de Nobelprijs in 1963 voor het ophelderen structuur van DNA (Desoxyribonucleïnezuur).

15 Rosalind Franklin werd helaas even vergeten. Expert in Röntgendiffractie.

16 De eerste stap in celdeling en hoe de cel eiwitten maakt.

17

18

19 Mitochondriale mtdna Circulaire DNA molecuul Mitochondriën gaan van moeder naar dochter want vader staat alleen zijn DNA af aan de eicel bij bevruchting Eens in de 1000 generaties treden er z.g. puntmutaties op. D.w.z. één basen-paar of nucleotide muteert.

20 Het Y-chromosoom Alleen de man heeft een Y-chromosoom in de vorm van XY paar De vrouw heeft een XX paar Adam heeft een iets ander stamboom dan Eva wegens verschil in mobiliteit Eva heeft meer zorg voor haar kinderen. Adam heeft vaak kinderen bij meerdere vrouwen jaar geleden maakt een kleine groep migranten uit Afrika de oversteek van Somalië naar Jemen.

21 Eva 180 duizend jaar geleden

22 Waar de moderne mens vandaan komt.

23

24 Wat gebeurde er met de Neanderthaler?

25

26 Wat gebeurde er met de Neanderthaler? Cro-Magnon mens was de eerste moderne Europeaan en verschijnt tussen 40 en 50 duizend jaar geleden De Neanderthalers waren de oerbewoners van geheel zuidelijk en midden Europa. 25 duizend jaar geleden sterft de Neanderthaler uit en Cro-Magnon mens blijft als enige inwoner achter.

27 Laatste restant Neanderthalers

28 Svante Pääbo bepaalt met zijn team het gehele genoom van de Neanderthaler. In 2010 publiceert hij het Genoom van de Neanderthaler

29

30 Het Neanderthaler Genoom uit botresten die waren afgekloven.

31 Aan het Genoom kan worden vastgesteld of er een relatie bestaat tussen de Neanderthalers en moderne mens.

32 Rotstekeningen van Altamira

33 Grotten van Pileta in Andalusië. Schilderingen ouder dan Lascaux en Altamira. Werden mede bewoond door Neanderthalers. Alleen Cro Magnon mens maakte wand schilderingen!

34 De stadscultuur en evolutie van het menselijk schrift.

35 Ongeveer jaar geleden gaat een deel van de mensheid wonen in steden in plaats van nomaden-bestaan. Het wonen in steden betekent specialisatie (bakker, boer, timmerman, schriftgeleerden) met aan het hoofd een priesterkoning die zich liet vereren als profeet van een godheid. Zo werd religie een bindende factor.

36 Bevolkingsgroei Tienduizend jaar geleden hooguit 10 miljoen mensen op aarde. Romeinse tijd (Pax Romana) 300 miljoen. Rome was de eerste miljoenenstad. In de middeleeuwen geen groei door ziekte, oorlog en geringe welvaart. Na 1500 exponentiële groei tot huidige 7 miljard.

37 Van kleitabletten en hiëroglyfen naar wordprocessing en internet.

38 Gebieden in de wereld met schrift.

39 De stadsculturen in Mesopotamië

40 Soemerisch pictografisch schrift uit de stad Ur. De Soemeriërs woonde in het land Soemer; een klein gebied niet groter dan Nederland. Zij gebruikten het schrift uitsluitend voor zakelijke en administratieve zaken. Omstreeks 3000 voor Chr. werd het Soemerisch vervangen door Akkadisch maar het schrift bleef bestaan.

41 Spijkerschrift kleitablet van Shuruppak beschrijft verkoop land en huis

42 Stele van Hammurabi 18-de eeuw voor Chr.

43 Het geschreven recht van Hammurabi en Moses Hammurabi heeft ongeveer 1700 v. Chr. geregeerd over een groot deel van Mesopotamië. Het eerste grote rijk in de wereldgeschiedenis. Deze heerser heeft een eerste uitgebreid wetboek opgesteld. Mozes heeft een groot deel van Hammurabi weten overgenomen (Exodus en Deutronomium).

44

45 Babylon in tijd van Nebukadnesar

46

47 Isjtar poort van Babylon

48 Isjtar poort in het Pergamom Museum in Berlijn

49 De steen van Rosette gevonden door leger van Napoleon in 1798 Hiëroglyfisch Egyptisch Demotisch Egyptisch Grieks Het bleek een eerbetoon aan Ptolemaeus V Epiphanes geschreven in 196 voor Chr.

50 Jean-François Champollion ( ) Het 11-jarige wonderkind zag de steen voor het eerst en vroeg of iemand het kon lezen. Het antwoord was nee en hij zei: dan ga ik het ontcijferen. Twee jaar later kon Champollion Arabisch, Syrisch en Koptisch. Het koste hem toch nog 14 jaar om de tekst te lezen.

51 Grieks, Demotisch en Hiëroglyfen

52

53 Acrofonische Principe van het Alfabet.

54

55 560 jaar boekdrukkunst 200 jaar digitaal schrift Binaire tijdperk Tijdperk van de Verlichting na de Franse Revolutie en Industriële Revolutie

56

57 Boekdrukkunst met Letter metaal

58 Het digitale schrift tijdperk doet haar intrede in de tijd van de verlichting. Jacquard weefgetouw met ponskaarten. Een mooie voorbeeld.

59 Wat is mijn boodschap? Genoom in de celkern (mtdna) is slechts een lange reeks van: AAGGTCCAAGGTTCGTATA.. Dit heeft allen zin met de cel als processor. Geheugen in een computer is slechts een lange reeks van: 1OO111OOOO111O111O1O1O. Dit heeft alleen zin met een PC processor.

60 Voorbeeld: ASCII code. 8 bits vormen een byte. Hiermee kunnen 256 lettertekens worden gedefinieerd A B Z $ Spatie

61 John von Neumann met eerste Computer.

62 Conclusies Wat is er zo uniek aan de Moderne of Cro-Magnon mens?

63 Alle mengvormen zijn levensvatbaar.

64 Evolutie van de Cro-Magnon mens Het vermogen om in een afbeelding een reëel voorwerp te onderscheiden is kennelijk een unieke eigenschap van de moderne mens. We noemen dit Patroon herkenning. Kunst, symbolen, schrift behoren tot haar kundigheden. Het schrift als mede patroonherkenning is kennelijk de evolutionaire succesformule van de moderne mens op aarde.

65 Twee voorbeelden van ons Alfabet. A α D Δ

66 Patroonherkenning: Bruna

67 EINDE

Neanderthaler Genoom PROBUS 25 november 2015. Presentatie van Allan R. de Monchy

Neanderthaler Genoom PROBUS 25 november 2015. Presentatie van Allan R. de Monchy Neanderthaler Genoom PROBUS 25 november 2015 Presentatie van Allan R. de Monchy Onze Erfelijkheid; Genetische en cel kennis opfrissen. Als we in de eerste plaats kijken naar de mens dan bestaan wij uit

Nadere informatie

Tweede Bijeenkomst Misverstanden bij ID. Allan R. de Monchy

Tweede Bijeenkomst Misverstanden bij ID. Allan R. de Monchy Tweede Bijeenkomst Misverstanden bij ID Allan R. de Monchy Drie bijeenkomsten: Donderdag 15 januari 2009: Inleidende opmerkingen. Onze planeet en zonnestelsel, Het schrift en het collectieve kunnen denken.

Nadere informatie

Eerste Bijeenkomst Misverstanden bij ID

Eerste Bijeenkomst Misverstanden bij ID Eerste Bijeenkomst Misverstanden bij ID Allan R. de Monchy Januari 2009 Waar berust het misverstand op? Er is een breed palet van opvattingen tussen Creationisme en de harde natuurwetenschappen. ID en

Nadere informatie

Het eerste schrift hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62211

Het eerste schrift hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62211 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 June 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62211 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Jagers en Boeren

Samenvatting Geschiedenis Jagers en Boeren Samenvatting Geschiedenis Jagers en Boeren Samenvatting door B. 771 woorden 7 oktober 2016 2,9 8 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Tijdvak 1 Tijd van jagers en boeren Jagers en boeren -3000 v. Chr. Pagina

Nadere informatie

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen).

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen). Samenvatting door M. 1493 woorden 28 februari 2014 5 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Genotype en fenotype Veel eigenschappen zijne erfelijk. Je hebt deze eigenschappen geërfd van

Nadere informatie

Verslag Biologie Drosophila Melanogaste

Verslag Biologie Drosophila Melanogaste Verslag Biologie Drosophila Melanogaste Verslag door A. 1772 woorden 3 januari 2013 5,4 5 keer beoordeeld Vak Biologie Alles om ons heen leeft. We leven en planten ons voort. Bij die voortplanting worden

Nadere informatie

6.7. Werkstuk door een scholier 1654 woorden 17 april keer beoordeeld. Biologie voor jou. Erfelijkheidsmateriaal

6.7. Werkstuk door een scholier 1654 woorden 17 april keer beoordeeld. Biologie voor jou. Erfelijkheidsmateriaal Werkstuk door een scholier 1654 woorden 17 april 2006 6.7 33 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Erfelijkheidsmateriaal Het menselijk lichaam bestaat uit een veel organen, deze organen

Nadere informatie

VANWAAR? Volk van de Joden - Israël. Oude Testament: TENACH: Thora Nebiïm Chetubim 39 boeken. Taal : Hebreeuws, enkele fragmenten Aramees Nieuwe

VANWAAR? Volk van de Joden - Israël. Oude Testament: TENACH: Thora Nebiïm Chetubim 39 boeken. Taal : Hebreeuws, enkele fragmenten Aramees Nieuwe VANWAAR? Volk van de Joden - Israël. Oude Testament: TENACH: Thora Nebiïm Chetubim 39 boeken. Taal : Hebreeuws, enkele fragmenten Aramees Nieuwe Testament erbij: de Christelijke Bijbel: 27 boeken. Totaal

Nadere informatie

G E S C H I E D E N I S - A A N T E K E N I N G E N H 1 / 2 / 3

G E S C H I E D E N I S - A A N T E K E N I N G E N H 1 / 2 / 3 G E S C H I E D E N I S - A A N T E K E N I N G E N H 1 / 2 / 3 HOOFDSTUK 1 PARAGRAAF 1 Weg van de mensheid: - Staat in Afrika - Van daaruit Verspreiding over de rest van de wereld - Mens behoort tot de

Nadere informatie

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 1 Toetsvragen

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 1 Toetsvragen Tijdvak 1 Toetsvragen 1 De meeste kennis over de periode waarin de eerste mensen leefden, komt van archeologen. Wat houdt het werk van archeologen in? A Zij bestuderen de verschillende theorieën over de

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Erfelijkheid

Werkstuk Biologie Erfelijkheid Werkstuk Biologie Erfelijkheid Werkstuk door een scholier 1743 woorden 3 mei 2000 5,1 126 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Informatie over het onderwerp: Het onderwerp is erfelijkheid. Er is weinig

Nadere informatie

1 Mondelinge communicatie

1 Mondelinge communicatie 1 Mondelinge communicatie Over het ontstaan en de ontwikkeling van de spraak en de manier waarop deze werd gebruikt is vrij weinig bekend. Er zijn immers geen overleveringen van. Wetenschappers vermoeden

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO

Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO Praktische-opdracht door Bieb 1397 woorden 18 mei 2017 6,2 4 keer beoordeeld Vak Biologie Nieuwe olifantensoort ontdekt in Afrika 1a: Wat zijn de wetenschappelijke

Nadere informatie

Les 1: Soorten bronnen. Jantine van der Weiden. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.

Les 1: Soorten bronnen. Jantine van der Weiden. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs. Auteur Jantine van der Weiden Laatst Licentiegewijzigd Webadres CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/106799 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp

Nadere informatie

2. Erfelijkheid en de ziekte van Huntington

2. Erfelijkheid en de ziekte van Huntington 2. Erfelijkheid en de ziekte van Huntington Erfelijkheid Erfelijk materiaal in de 46 chromosomen De mens heeft in de kern van elke lichaamscel 46 chromosomen: het gaat om 22 paar lichaamsbepalende chromosomen

Nadere informatie

Soorten bronnen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62210

Soorten bronnen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62210 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 June 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62210 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Andere boeken in deze serie:

Andere boeken in deze serie: Andere boeken in deze serie: 978-94-6175-157-7 (HB) 978-94-6175-964-1 (e-book) 978-94-6175-218-5 (HB) 978-94-6175-960-3 (e-book) 978-94-6175-216-1 (HB) 978-94-6175-158-4 (HB) 978-94-6175-958-0 (e-book)

Nadere informatie

6. Chromosomen. Deze basisstof vervangt de basisstof in je hand- en werkboek.

6. Chromosomen. Deze basisstof vervangt de basisstof in je hand- en werkboek. Deze basisstof vervangt de basisstof in je hand- en werkboek. 6. Chromosomen Deze vervangende basisstof gaat over de invloed die erfelijkheid kan hebben op je leven. Je denkt in de opdrachten na over je

Nadere informatie

over Darwin en genomics

over Darwin en genomics C C. Veranderingen in DNA Je gaat nu zelf onderzoek doen op basis van gegevens van het Forensisch Laboratorium voor DNA Onderzoek. Prof. dr. Peter de Knijff, die als geneticus bij dat laboratorium werkt,

Nadere informatie

Genen & embryo s. Wat kan, wat mag, wat willen we? René Fransen

Genen & embryo s. Wat kan, wat mag, wat willen we? René Fransen Genen & embryo s Wat kan, wat mag, wat willen we? René Fransen Genen en embryo s Deze lezing: Introductie genen en gentechnologie Meer gentechnologie: crispr/cas9 Genetische modificatie van embryo s Drie-ouder

Nadere informatie

Onderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur?

Onderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur? Onderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur? De bijzondere plaats in staatskundig opzicht en de bloei in economische en cultureel opzicht van de Nederlandse

Nadere informatie

Een mens is voor 50% genetisch identiek aan een banaan.

Een mens is voor 50% genetisch identiek aan een banaan. Een mens is voor 50% genetisch identiek aan een banaan. Qu3 / DNABAR Noorderlicht 2010 Voorwoord 3 Dit boekje is een initiatief van de afdeling Genetica van het Universitair Medisch Centrum Groningen.

Nadere informatie

28 Testkruising testkruising = een kruising om te achterhalen of een organisme homozygoot of heterozygoot is. Voorbeeld van een testkruising om te bepalen of een organisme homozygoot of heterozygoot is

Nadere informatie

Descartes schreef dat er geen ander land was "où l'on puisse jouir d'une liberté si entière" (waar men een zo volledige vrijheid kan genieten)

Descartes schreef dat er geen ander land was où l'on puisse jouir d'une liberté si entière (waar men een zo volledige vrijheid kan genieten) Verslag 25 mei 2018, Salon der Verdieping: Spinoza s politieke filosofie De bespreking van de politieke filosofie doe ik aan de hand van zijn belangrijkste politieke werk, te weten het Theologisch-politiek

Nadere informatie

Concept cartoons zijn meerkeuzevragen in de vorm van een dialoog met plaatje. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit:

Concept cartoons zijn meerkeuzevragen in de vorm van een dialoog met plaatje. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit: Concept cartoons Concept cartoons zijn meerkeuzevragen in de vorm van een dialoog met plaatje. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit: Over de dialoog De uitspraken die de figuren doen, zijn gebaseerd op wetenschappelijk

Nadere informatie

Antwoorden Biologie Thema 5

Antwoorden Biologie Thema 5 Antwoorden Biologie Thema 5 Antwoorden door een scholier 697 woorden 9 juni 2003 6,8 323 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1 Opdracht 1 1. Het fenotype zijn de zichtbare

Nadere informatie

DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM

DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM BIG BANG EVOLUTIE ERFELIJKHEID DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM Erfelijkheid en evolutie DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM Doelstellingen Algemeen. Wetenschappelijk onderbouwde argumenten voor biologische

Nadere informatie

De renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.!

De renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.! De renaissance Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis. Deze term betekent letterlijk de wedergeboorte, en is een kunststroming uit

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Erfelijkheid & Evolutie (Hoofdstuk 7 & 8.1)

Samenvatting Biologie Erfelijkheid & Evolutie (Hoofdstuk 7 & 8.1) Samenvatting Biologie Erfelijkheid & Evolutie (Hoofdstuk 7 & 8.1) Samenvatting door CÃ line 1065 woorden 5 juli 2016 5,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie P4 Hoofdstuk 7 1 Uniek Eigenschappen

Nadere informatie

Erfelijkheid van de ziekte van Huntington

Erfelijkheid van de ziekte van Huntington Erfelijkheid van de ziekte van Huntington In de kern van iedere cel van het menselijk lichaam is uniek erfelijk materiaal opgeslagen. Dit erfelijk materiaal wordt ook wel DNA (Desoxyribonucleïnezuur) genoemd.

Nadere informatie

Moslims houden van Jezus

Moslims houden van Jezus Moslims houden van Jezus Jezus is een figuur die geliefd en vereerd wordt door miljarden mensen over de hele wereld, maar er is veel verwarring over de status van deze kolossale persoon. Jezus staat bij

Nadere informatie

Cultuur: alles wat een groep mensen met gemeenschappelijke kenmerken voortbrengt, zoals taal, godsdienst, kunst, normen en waarden.

Cultuur: alles wat een groep mensen met gemeenschappelijke kenmerken voortbrengt, zoals taal, godsdienst, kunst, normen en waarden. GS tijdvak 1 Lennart van der Molen Begrippen Agrarisch: wat betrekking heeft op landbouw. Cultuur: alles wat een groep mensen met gemeenschappelijke kenmerken voortbrengt, zoals taal, godsdienst, kunst,

Nadere informatie

+ = Talstelsels. Maar wat is dan: -

+ = Talstelsels. Maar wat is dan: - Talstelsels Wie leert rekenen doet dat in het begin vaak met z n vingers erbij: 1 + 4 = Elke vinger krijgt een naam : één, twee,.tien. Eigenlijk is er helemaal geen sprake van rekenen, maar van tellen:

Nadere informatie

Tijd van jagers en boeren

Tijd van jagers en boeren 1.1 Van jagers verzamelaars naar tot 3000 v. Chr. De prehistorie : levenswijze van jagers verzamelaars ontstaan van landbouw, landbouwsamenlevingen Onderzoeksvraag: Welke gevolgen had de Neolithische Revolutie

Nadere informatie

Soorten bronnen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Soorten bronnen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 03 October 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62210 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

8,6. Samenvatting door Jasmijn 2032 woorden 9 januari keer beoordeeld. Biologie voor jou. Biologie samenvatting hoofdstuk 4 Genetica

8,6. Samenvatting door Jasmijn 2032 woorden 9 januari keer beoordeeld. Biologie voor jou. Biologie samenvatting hoofdstuk 4 Genetica Samenvatting door Jasmijn 2032 woorden 9 januari 2018 8,6 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting hoofdstuk 4 Genetica 2 Fenotype, genotype en epigenetica Erfelijke

Nadere informatie

Het leven duurt niet eeuwig

Het leven duurt niet eeuwig Het leven duurt niet eeuwig Alle levende wezens verouderen en vroeg of laat sterven ze. Sterven kan door een natuurlijke dood, opgegeten worden of een andere gebeurtenis. Doorheen de evolutie hebben alle

Nadere informatie

Londen ipad. Londen. British Museum. Samengesteld door: BusTic.nl

Londen ipad. Londen. British Museum. Samengesteld door: BusTic.nl Londen British Museum 1 British Museum Londen ipad Het British Museum is het grootste museum van Groot-Brittanië met meer dan 6 miljoen kunstwerken. De collectie is verspreid over meer dan 90 zalen waarin

Nadere informatie

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een

Nadere informatie

Klinische Genetica. Autosomaal recessieve overerving

Klinische Genetica. Autosomaal recessieve overerving Klinische Genetica Autosomaal recessieve overerving Klinische Genetica U of uw kind is doorverwezen naar de polikliniek Klinische Genetica. Tijdens de afspraak legt een klinisch geneticus of een genetisch

Nadere informatie

Specialisatie Geschiedenis van het jodendom en christendom

Specialisatie Geschiedenis van het jodendom en christendom Specialisatie Een religieuze periodisering 586 70 Jahwisme Vroeg- Jodendom Rabbijns Jodendom Voor de gewone jaartelling 1 Na de gewone jaartelling Een historisch kader (586 200 v. Chr.) 586-539 - Perzische

Nadere informatie

2 Er begint een nieuwe periode in de geschiedenis als er veel verandert

2 Er begint een nieuwe periode in de geschiedenis als er veel verandert Antwoordkernen bij Eureka 2mavo-de herziene druk, Amersfoort 2009-2010 Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan. De

Nadere informatie

De Zondag: een stuk geschiedenis de wet in de Bijbel onze praktijk en onze hartslag

De Zondag: een stuk geschiedenis de wet in de Bijbel onze praktijk en onze hartslag De Zondag: een stuk geschiedenis de wet in de Bijbel onze praktijk en onze hartslag 90 160 na Chr., de apostolische vaders. Geen aanwijzingen dat de zondag een rustdag was. Wel samenkomsten 140 590 na

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting voor geïnteresseerden buiten het vakgebied

Nederlandse samenvatting voor geïnteresseerden buiten het vakgebied Nederlandse samenvatting voor geïnteresseerden buiten het vakgebied Met dit proefschrift ga ik promoveren in de biochemie. In dit vakgebied wordt de biologie bestudeerd vanuit chemisch perspectief. Het

Nadere informatie

Genetische Selectie. Eindwerk: hondenfokker 2 de jaar. Sabine Spiltijns

Genetische Selectie. Eindwerk: hondenfokker 2 de jaar. Sabine Spiltijns Genetische Selectie Eindwerk: hondenfokker 2 de jaar Sabine Spiltijns 2010-2011 0 We kunnen aan de hand van een genetische selectie ongeveer voorspellen hoe de puppy s van onze hondjes er gaan uitzien.

Nadere informatie

Tijd van jagers en boeren

Tijd van jagers en boeren Tijd van jagers en tot 3000 v. Chr. De prehistorie Prehistorie 3000 v. Chr. Evolutietheorie: Eerste mensen ong. 3 miljoen jaar geleden in Afrika ontstaan. Hij is geëvolueerd (Theorie Charles Darwin) en

Nadere informatie

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 2 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN RICHTEREN 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G RICHTEREN 2 Richteren 2 geeft eigenlijk een korte samenvatting van de inhoud van het boek. Het

Nadere informatie

Samenvattingen. Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid. Basisstof 1. Basisstof 2. Erfelijke eigenschappen:

Samenvattingen. Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid. Basisstof 1. Basisstof 2. Erfelijke eigenschappen: Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid Basisstof 1 Erfelijke eigenschappen: - Genotype: o genen liggen op de chromosomen in kernen van alle cellen o wordt bepaald op moment van de bevruchting - Fenotype: o

Nadere informatie

Tijd van jagers en boeren. Kenmerkende aspecten. 3. Ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. Waar? Vruchtbare Sikkel / Halvemaan

Tijd van jagers en boeren. Kenmerkende aspecten. 3. Ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. Waar? Vruchtbare Sikkel / Halvemaan Kenmerkende aspecten 3. Ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. Waar? Vruchtbare Sikkel / Halvemaan Kenmerkende aspecten 3. Ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen (ontwikkeling). Waarom

Nadere informatie

Heilig Schrift. Tanach Bijbel Koran Docentenhandleiding OMG!

Heilig Schrift. Tanach Bijbel Koran Docentenhandleiding OMG! 2 Museum Catharijneconvent, 2016 De tentoonstelling informeert u en uw leerlingen op een interactieve manier over de heilige geschriften van de drie monotheïstische wereldreligies. Ondanks onderlinge verschillen

Nadere informatie

6,4. Werkstuk door een scholier 1810 woorden 11 maart keer beoordeeld

6,4. Werkstuk door een scholier 1810 woorden 11 maart keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 1810 woorden 11 maart 2002 6,4 349 keer beoordeeld Vak Techniek Computer De computer bestaat al 360 jaar. Dat is iets wat de meeste mensen niet verwachten, want ze denken dat

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken

Nadere informatie

Soorten bronnen - hv123

Soorten bronnen - hv123 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 25 october 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62210 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Getuigen onder Moslims

Getuigen onder Moslims Getuigen onder Moslims Het Evangelie gaat over Gods Zoon Zendingswerkers onder moslims volgen deze eerste training om te leren getuigen naar Moslims. Het is een laagdrempelige manier van evangeliseren

Nadere informatie

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen Tijdvak 3 Toetsvragen 1 Op veel afbeeldingen wordt de Romeinse keizer Constantijn als een heilige afgebeeld met een stralenkrans om zijn hoofd. Welke reden was er om Constantijn als christelijke heilige

Nadere informatie

Kenmerkende aspecten 3. Ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. Waar?

Kenmerkende aspecten 3. Ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. Waar? Waar? Vruchtbare Sikkel / Halvemaan 3. Ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen (ontwikkeling). Waarom daar? Voedseloverschotten door: o Akkerbouw, veeteelt gecombineerd met nieuwe uitvindingen

Nadere informatie

Geloven - Ontstaan en verspreiding Islam

Geloven - Ontstaan en verspreiding Islam Auteur VO-content StudioVO Laatst gewijzigd Licentie Webadres 14 August 2013 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/44859 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Het ontstaan van de Bijbel 21-4-2015. De laatste loot aan de stam van de Nederlandse vertalingen van de Bijbel:

Het ontstaan van de Bijbel 21-4-2015. De laatste loot aan de stam van de Nederlandse vertalingen van de Bijbel: Het ontstaan van de Bijbel De laatste loot aan de stam van de Nederlandse vertalingen van de Bijbel: De Bijbel in Gewone Taal 2015 De Nieuwe Herziene Statenvertaling 2010 De Nieuwe Bijbelvertaling 2004

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting door R. 1586 woorden 23 oktober 2014 7,1 30 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Samenvatting Geschiedenis H1: Tijd van Jagers en Verzamelaars.

Nadere informatie

VAJERA (En Ik verscheen) Sjemot 6:2-9:35

VAJERA (En Ik verscheen) Sjemot 6:2-9:35 VAJERA (En Ik verscheen) Sjemot 6:2-9:35 De Parasja begrijpen Sjemot (Exodus) 6:2-6:8 We zullen leren hoe we 1) Het hoofdthema (onderwerp) van een Parasja (wekelijkse Torah-lezing) kunnen begrijpen. 2)

Nadere informatie

Les 10 voor 9 maart 2019

Les 10 voor 9 maart 2019 Les 10 voor 9 maart 2019 Na de laatste aanval van de draak, het beest en de valse profeet (Openbaring 13), zag Johannes de mensen die zullen overwinnen in het conflict (14:1-5), hun boodschap (14:6-13),

Nadere informatie

3 Rundveefokkerij Melkproductiecontrole Selectie Fokwaardeschatting Inseminatieplannnen 69 3.

3 Rundveefokkerij Melkproductiecontrole Selectie Fokwaardeschatting Inseminatieplannnen 69 3. Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Veiligheidsvoorschriften 9 1.1 Genen en hun vererving 9 1.2 Genotype en fenotype 14 1.3 Erfelijke gebreken 18 1.4 Genfrequenties 25 1.5 Afsluiting 27 2 Fokmethoden 28 2.1

Nadere informatie

TIJDLIJN. Een reis door de geschiedenis

TIJDLIJN. Een reis door de geschiedenis De OERKNAL! Wetenschappers denken dat zo n 13,7 miljard aardse jaren geleden alles in het heelal samengeperst was tot een gloeiend heet punt. Tijdens een enorme oerexplosie ontstonden uit dat punt materie

Nadere informatie

ACTIVEER JE DNA. Peter Ruppel. Uitgeverij Akasha

ACTIVEER JE DNA. Peter Ruppel. Uitgeverij Akasha ACTIVEER JE DNA Peter Ruppel Uitgeverij Akasha Inhoud 1 Inleiding 7 2 Met Gregor Mendel is alles begonnen 11 Vader van de genetica 11 De resultaten van de wetenschap 15 Nobelprijzen per dozijn 17 Op zoek

Nadere informatie

Eindexamen havo biologie pilot 2012 - II

Eindexamen havo biologie pilot 2012 - II Groenlander van weleer geeft zijn DNA prijs Voor het schrijven van een essay over De geschiedenis afbeelding 1 van de mensheid vonden Luc en Bas, twee leerlingen uit HAVO-5, een artikel in een krant over

Nadere informatie

Jongetje of meisje? hv12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Jongetje of meisje? hv12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 24 October 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62534 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Door recombinatie ontstaat een grote vescheidenheid in genotypen binnen een soort. (genetische

Door recombinatie ontstaat een grote vescheidenheid in genotypen binnen een soort. (genetische Chromosomen bestaan voor een groot deel uit DNA DNA bevat de erfelijke informatie van een organisme. Een gen(ook wel erffactor) is een stukje DNA dat de informatie bevat voor een erfelijke eigenschap(bvb

Nadere informatie

Spreekbeurt Informatica Computers

Spreekbeurt Informatica Computers Spreekbeurt Informatica Computers Spreekbeurt door een scholier 1597 woorden 23 januari 2008 7,1 49 keer beoordeeld Vak Informatica Computers Hoofdstuk 1 de inleiding: Dit onderwerp heb ik gekozen omdat,

Nadere informatie

Wereldgodsdiensten* hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/76063

Wereldgodsdiensten* hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/76063 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 02 May 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/76063 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Werkstuk Nederlands Ontstaan van leven in het heelal en de aarde

Werkstuk Nederlands Ontstaan van leven in het heelal en de aarde Werkstuk Nederlands Ontstaan van leven in het heelal en de aarde Werkstuk door een scholier 2441 woorden 4 april 2008 5,9 74 keer beoordeeld Vak Nederlands Ontstaan van leven in het heelal en de aarde

Nadere informatie

Extra: Limes hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Extra: Limes hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 03 October 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/79557 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Out of Africa: mtdna en Y chromosoom. Jean-Jacques Cassiman KuLeuven

Out of Africa: mtdna en Y chromosoom. Jean-Jacques Cassiman KuLeuven Out of Africa: mtdna en Y chromosoom Jean-Jacques Cassiman KuLeuven 12.05.2007 Kern DNA CME 06 CME 06 CME 06 Start in 2007: twee zonen per generatie (25j) In 2258 (10 generaties of 250 jaar) zullen er

Nadere informatie

Paragraaf 4: De Germaanse cultuur - TL 1

Paragraaf 4: De Germaanse cultuur - TL 1 Auteur Floris Sieffers Laatst gewijzigd 28 October 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/65939 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Klinische Genetica. Geslachtsgebonden (X-chromosoom gebonden) recessieve overerving

Klinische Genetica. Geslachtsgebonden (X-chromosoom gebonden) recessieve overerving Klinische Genetica Geslachtsgebonden (X-chromosoom gebonden) recessieve overerving Klinische Genetica Bij uw bezoek aan de polikliniek Klinische Genetica heeft de klinisch geneticus of een genetisch consulent

Nadere informatie

Mitochondriële ziekten

Mitochondriële ziekten Mitochondriële ziekten Erfelijkheid NCMD Het Nijmeegs Centrum voor Mitochondriële Ziekten is een internationaal centrum voor patiëntenzorg, diagnostiek en onderzoek bij mensen met een stoornis in de mitochondriële

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 5 Erfelijkheid en Evolutie

Samenvatting Biologie Thema 5 Erfelijkheid en Evolutie Samenvatting Biologie Erfelijkheid en Evolutie Samenvatting door een scholier 1888 woorden 16 juni 2016 6,5 5 keer beoordeeld Vak Biologie Basisstof 1 De zichtbare eigenschappen (het uiterlijk) van een

Nadere informatie

Lucas 24: Geloof jij het?!

Lucas 24: Geloof jij het?! Lucas 24:13-35 - Geloof jij het?! Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint

Nadere informatie

Biologie 2000 Vraag 1 De plaats waar de chromatiden van een chromosoom tijdens de eerste fasen van een cel/kerndeling aan mekaar vastzitten noemt men: A. Centriool B. Centromeer C. Centrosoom D. Chromomeer

Nadere informatie

6,4. Samenvatting door E woorden 6 december keer beoordeeld. Biologie voor jou

6,4. Samenvatting door E woorden 6 december keer beoordeeld. Biologie voor jou Samenvatting door E. 1393 woorden 6 december 2016 6,4 18 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Thema 4: Erfelijkheid 5-HTTPLR gen heeft invloed op de hoeveelheid geluk die je ervaart.

Nadere informatie

2 juni 2019 [STUDIEPLANNER GESCHIEDENIS VWO TOT KERST] overig. Lesweek. activiteiten. / verrijken/ verdiepen *

2 juni 2019 [STUDIEPLANNER GESCHIEDENIS VWO TOT KERST] overig. Lesweek. activiteiten. / verrijken/ verdiepen * Vanaf Vaste activiteiten PERIODE 1 34 19/8 di: start lessen Leerdoelen hoe tijd voor geschiedenis werkt en kunnen er zelf mee aan de slag 35 26/8 de belangrijkste gebeurtenissen in het tijdvak van jagers

Nadere informatie

TERRACOTTALEGER HET. & De erfenis van de eeuwige Keizer van China EXPO > PEDAGOGISCH DOSSIER JAAR LUIK GUILLEMINS TGV STATION

TERRACOTTALEGER HET. & De erfenis van de eeuwige Keizer van China EXPO > PEDAGOGISCH DOSSIER JAAR LUIK GUILLEMINS TGV STATION HET TERRACOTTALEGER & De erfenis van de eeuwige Keizer van China EXPO 23.12.16 23.04.17 PEDAGOGISCH DOSSIER 11-14 JAAR LUIK GUILLEMINS TGV STATION + 3 2 4 2 2 4 WWW. T E R R A C O T 4 9 3 8 TA - L I E

Nadere informatie

Erfelijke eigenschappen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/63370

Erfelijke eigenschappen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/63370 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 23 december 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/63370 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Spreekbeurt ANW Evolutie van de mens

Spreekbeurt ANW Evolutie van de mens Spreekbeurt ANW Evolutie van de mens Spreekbeurt door een scholier 2265 woorden 7 januari 2009 6,4 87 keer beoordeeld Vak ANW Evolutie van de mens. - Scheppingsverhaal. - Charles Darwin» evolutieleer.

Nadere informatie

Wat beschrijft het eerste deel van Jesaja 11?

Wat beschrijft het eerste deel van Jesaja 11? De Messias en Zijn koninkrijk. Wat beschrijft het eerste deel van Jesaja 11? Jesaja 11:1-5 1 Want er zal een Twijgje opgroeien uit de [afgehouwen] stronk van Isaï, en een Loot uit zijn wortels zal vrucht

Nadere informatie

Jongetje of meisje? vmbo-kgt12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Jongetje of meisje? vmbo-kgt12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 July 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62461 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Hoe de ekklesia werkelijk is ontstaan verrassing!

Hoe de ekklesia werkelijk is ontstaan verrassing! Hoe de ekklesia werkelijk is ontstaan verrassing! Door: Peter Meye Overal waar in dit document een citaat uit Gods Woord wordt vermeld, is dit afkomstig uit de vertaling van www.schriftwoord.nl. Soms is

Nadere informatie

Het pauselijke Rome heeft. 1. het 2e gebod weggelaten, 2. het vierde gebod grondig gewijzigd 3. het 10e gebod gesplitst

Het pauselijke Rome heeft. 1. het 2e gebod weggelaten, 2. het vierde gebod grondig gewijzigd 3. het 10e gebod gesplitst Hoe heeft de kleine hoorn, het pauselijke Rome, Deel 5 in de loop van de eeuwen wet en tijden veranderd? Daniël en het zal menen de tijden en de wet te veranderen, 7:25 Het pauselijke Rome heeft 1. het

Nadere informatie

PRAKTISCH MEER OVER ERFELIJKHEID

PRAKTISCH MEER OVER ERFELIJKHEID l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH MEER OVER ERFELIJKHEID over houden van huisdieren Heel wat ziekten en aandoeningen bij dieren zijn (helemaal

Nadere informatie

Kinder Woord Dienst van Oase Elke keer dat je komt, krijg je een Bijbel verhaal, Verzamel ze en je hebt je eigen Bijbel!

Kinder Woord Dienst van Oase Elke keer dat je komt, krijg je een Bijbel verhaal, Verzamel ze en je hebt je eigen Bijbel! Kinder Woord Dienst van Oase Elke keer dat je komt, krijg je een Bijbel verhaal, Verzamel ze en je hebt je eigen Bijbel! Goed Nieuws Wat zie Je? Navertelling Lucas 24,35-48 Goed Nieuws! Toen de twee leerlingen

Nadere informatie

EZECHIËL: MAN VAN VISIOENEN

EZECHIËL: MAN VAN VISIOENEN Bijbel voor Kinderen presenteert EZECHIËL: MAN VAN VISIOENEN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door:

Nadere informatie

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom. Naam:

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom. Naam: Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom Naam: Het jodendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden op www.geloofik.nl.

Nadere informatie

INHOUD - 1. Wat voor boek is de Bijbel? Hoe kun je de Bijbel lezen? Tips bij het gebruik van de Bijbel in Gewone Taal 17

INHOUD - 1. Wat voor boek is de Bijbel? Hoe kun je de Bijbel lezen? Tips bij het gebruik van de Bijbel in Gewone Taal 17 INHOUD - 1. Wat voor boek is de Bijbel? 9 2. Hoe kun je de Bijbel lezen? 13 3. Tips bij het gebruik van de Bijbel in Gewone Taal 17 4. 21 dagen bijbellezen 21 5. Belangrijke mensen in de Bijbel 47 6. Waar

Nadere informatie

14 april 2019 Zoetermeer

14 april 2019 Zoetermeer 14 april 2019 Zoetermeer wat is het uitgangspunt? een hypermoderne wetenschap óf een hopeloos verouderd boek? wat is het uitgangspunt? menselijke wijsheid die in het duister tast óf het Woord van de Schepper

Nadere informatie

Maria, de moeder van Jezus

Maria, de moeder van Jezus Maria, de moeder van Jezus Kerstoverdenking Rotary 2014 1. Maria in de kerkgeschiedenis 2. Maria in de Bijbel 3. Boodschap 1. Wees gegroet Wees gegroet Maria, vol van genade. De Heer is met u. Gij zijt

Nadere informatie

In het voetspoor van...

In het voetspoor van... In het voetspoor van... Bijbelse figuren en hun levensgeheim voor jongeren van 2 en 3 jaar drs. M. van Campen Zevende druk Zoetermeer Inhoud. Timotheüs - op school bij God 7 2. Adam - een gevallen mens

Nadere informatie

Abortus en de gave van menselijk leven

Abortus en de gave van menselijk leven Abortus en de gave van menselijk leven Philip Nunn met een invulling/getuigenis door Moniek Venhuizen 9 September 2018 Introductie 2 1. Waar komt het menselijk leven vandaan? toen vormde de HEERE God de

Nadere informatie

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling:

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling: Werkbladen Voortgezet onderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkbladen Deze werkbladen horen bij de film Jerusalem. Een film die gaat over Jeruzalem, een van de oudste steden ter wereld. Ontdek waarom

Nadere informatie