Die eerste dag als vrijwilliger

Transcriptie

1

2

3 Die eerste dag als vrijwilliger Ik herinner me die eerste dag nog alsof het gisteren was. Eigenlijk was het onder lichte dwang van mijn ouders dat ik iets deed. Ikzelf had niet al te veel initiatief genomen om mijn zuurverdiende vakantie op te vullen met werk. Ik had een vriendin en dat was veel belangrijker, maar dat was buiten mijn moeder gerekend. Zij had via Serge, de maatschappelijk werker die ook verantwoordelijk was voor de OCMW Speelpleinwerking, ervoor gezorgd dat ik daar een weekje mocht gaan staan. Kindjes opvangen voor 400 frank per dag. Dus, ik die bewuste maandagochtend in juli 93 naar Linden. Ik was daar nog nooit geweest en wist nog minder waar de school daar was. Na een zoektocht wandelde ik de speelplaats op met mijne walkman, zo een beetje proberen om onmiddellijk de coole te zijn. Direct de juiste toon zetten, maar dat was buiten de kindjes aldaar aanwezig gerekend. Allemaal wilden ze weten welke muziek er op het cassetje stond en binnen de kortste keren waren m n oortjes afgebroken en de draden in twee gescheurd. Fijne eerste ochtend! Gelukkig was er nog m n medemonitrice, één van de andere 7 aanwezige monitoren. Met meer waren we niet. 6 moni s voor bij de kindjes te staan en 1 hoofdmoni voor al de rest. 4-uurtjes aankopen, de kas doen, inschrijvingen verzorgen,. 7 moni s en een 30-tal kindjes. Kindjes die mijn walkman hadden gemolesteerd en ergens in Linden in de Gemeentestraat of op de Diestsesteenweg woonden. Eentje was er zot van Michael Jackson en bleek later 1 van mijn eerste en langst staande hoofdmoni s te worden. Ik herinner me ook twee broers, de ene iets jonger dan de andere. Voetbal, meer moest het voor hen niet zijn. Later werden ze hoofdmoni en moni. Er waren ook de kindjes van de plaatselijke handelaars. De zonen van de Spar in de Gemeentestraat en de dochters van de bloemenhandelaar. En zo, zo zijn er een hele hoop gepasseerd die mijn kindjes geweest zijn eigenlijk zijn ze een beetje samen met mij opgegroeid. Na die eerste week bleek me dat eigenlijk wel te bevallen. Gelukkig vielen er onder het zeer uitgebreide moniteam zieken en mocht ik inspringen. Zo werd die ene week een ganse grote vakantie. De enige die niet zo tevreden was, bleek mijn vriendin te zijn. Wat zag ik toch in dat gedoe daar in die school en erger wat zag ik in die medemonitrice van mij. Een paar jaar later zat ik ook in de algemene stuurgroep van het speelplein en zou ik hoofdmoni worden. En stiekem wist ik ook: ik zou ooit het werk van Serge overnemen en zelf het Plein leiden. Dat was mijn ambitie, dat was m n droom. Toen ik 21 was moest ik mijn tweedejaarsstage Sociaal-Cultureel Werk ergens gaan doen. Zo kwam ik terecht op de jeugddienst van Lubbeek. Omdat er in de gemeente enkel opvang was in de grote vakantie voor deelnemers van 4 tot 11 jaar via het OCMW, was het mijn opdracht om vanuit de gemeente een vakantiewerking te organiseren voor 12 tot 16 jarigen. Het waren mijn eerste stappen om mijn droom waar te maken en die eerste stappen

4 noemden Grabbelpas, voor 12 tot 16 jarigen. De jongeren konden per dag kiezen uit een aantal activiteiten en alles werd in goede banen geleid door 4 begeleiders. In 99 zat ik in mijn laatste jaar SCW en deed ik terug stage op de jeugddienst. De Grabbelpas werd bijgeschaafd en toen gebeurde er iets geheel onverwacht. Iets wat niemand had zien aankomen: mijn stagebegeleider nam in juni van dat jaar ontslag! Net voor de Grabbelpas zou beginnen, net nu de laatste contracten moesten in orde gezet worden, de bussen geregeld en de inschrijvingen aan het lopen waren! Groot probleem, want buiten hem en ik wist niemand iets van de Grabbelpas af. In allerijl, terwijl ik aan mijn laatste examenreeks zou starten, kreeg ik telefoon: of ik soms op de jeugddienst wilde gaan werken? Zo kwam het dat ik op 30 juni de Hogeschool buiten wandelde en op 01 juli achter mijn bureau zat. Op de plaats waar tot dan toe mijn stagebegeleider had gezeten zat ik nu, zomaar: poef, hupakee, los het maar op. Terwijl ik op mijn Grabbelpas alles in goede banen trachtte te leiden ging ook de speelpleinwerking door. Daar waar eigenlijk mijn hart lag, maar ik had nu mijn werking Een jaar later liep alles als gesmeerd. Serge de vakantiewerking van 4 tot 11, ik van 12 tot 16. We gingen samen op woensdaguitstappen, en voor de rest deden we ons eigen ding. Dat zou vanaf nu zo altijd verlopen, dacht ik tot een jaar later het OCMW besliste om geen speelpleinwerking meer te organiseren! Dat was een serieuze streep door de rekening van de politiekers: een gemeente die geen opvang meer organiseerde, dat kon niet. De enige oplossing was dat één van hun eigen diensten dit initiatief zo snel mogelijk overnam, en liever gisteren dan vandaag. En, die dag in 2001, die ene bewuste dag dat ik bij de schepen en de secretaris geroepen werd, die dag betekende de start van onze werking zoals we ze vandaag de dag kennen. De OCMW Speelpleinwerking werd Grabbelpas, de Grabbelpas werd Swap, het aantal weken werd verlengd van 6 naar 7, de ganse mikmak kreeg zijn vaste stek in Linden. Er werden een aantal zaken afgeschaft, anderen werden aangepast, nieuwe werden gecreëerd, doorheen de jaren werd er materiaal bijgekocht, uitstappen werden grootser, het moniteam groter, de ambities reikten mijlenver en de kindjes die ik kende van vroeger schreven zich in als moni s, mijn moni s. Er was een klik tussen ons, iets wat niet uit te leggen valt. Ik was voor hen geen baas, maar Bart, ik moest wanneer ik iets verbood niet veel uitleg geven over het waarom wel of niet, want zij wisten dat ik één van hen was. Geen Serge, geen baas boven hen, maar een medespeler die er voor hen stond als het moest. Ondertussen zijn heel wat van deze moni s met pensioen gegaan, maar tijdens de zomermaanden springen ze op regelmatige basis nog steeds eens binnen om een kijkje te nemen. Medemonitoren uit m n eerste jaar brengen nu hun eigen kinderen naar het Plein. Kindjes die er reeds bij waren toen ik al jeugdconsulent was zijn ondertussen zelf moni en vrijwilliger geworden. En nog steeds, na al die jaren blijf ik voor hen Bart, en niet baas of meneer, want in het jeugdwerk blijven die best thuis.

5 Vandaag, 2014 De Grabbel & Swap op het Plein telt vandaag ongeveer een 90-tal begeleiders. Deze begeleiders vormen de basis van de vrijwilligers die voor allerhande zaken kunnen aangesproken worden. 1. Waarom vanuit een bestaande groep vertrekken? Het is deze groep van mensen die reeds vertrouwd is met de jeugddienst en de jeugddienst van zijn kant weet voor welke zaken men bij wie van hen terecht kan. Je weet als het ware van elkaar welk vlees je in de kuip hebt. 2. Waarvoor zetten ze zich dan precies in? - Vakantiewerking: Grabbel & Swap op het Plein In de eerste plaats zijn deze mensen er uiteraard om mee vorm te geven aan de gemeentelijke vakantiewerking. Het is ook hiervoor dat deze personen zich in de eerste plaats opgegeven hebben. - Praktische zaken op de jeugddienst Buiten de begeleidende functie die deze personen tijdens de maanden juli en augustus hebben op de vakantiewerking, zijn er steeds een heel aantal van deze personen bereid om ook tijdens het jaar een handje komen bij te steken indien nodig. Deze kunnen gerelateerd zijn aan de vakantiewerking, maar hier ook volledig los van staan. Enkele voorbeelden hiervan zijn onder andere: - mee organiseren van jaaractiviteiten voor de andere begeleiders van de Grabbel & Swap; - uitwerken van initiatiedag nieuwe begeleiders; - uitwerken openings- en slotdag vakantiewerking; - e.d.m. maar dus ook andere zaken zoals: - verhuizen van materialen voor allerhande activiteiten; - puur administratieve taken zoals het plooien van brieven, plakken van etiketten, ingeven van gegevens op de computer, ; - mee bijwonen van bepaalde vergaderingen; -

6 - Andere activiteiten in de gemeente Ook voor andere activiteiten worden deze mensen soms aangesproken. Vaak gaat het om zaken die vanuit de gemeente ingericht worden voor het grote publiek en waar men verwacht dat er aan kinderanimatie gedaan wordt. Enkele voorbeelden: - bemannen van de schminkstand tijdens de opendeurdag van het OCMW; - kinderanimatie tijdens de Dag van de nieuwe inwoners ; - begeleiden van activiteiten tijdens de sportweken van de sportdienst; - - En uiteraard ook nog voor Vaak worden deze mensen tijdens de werking van de Grabbel & Swap ook aangesproken door ouders die op zoek zijn naar babysitters. Het valt meerdere malen voor dat begeleiders vaste babysitters worden bij gezinnen waarvan de kinderen naar de vakantiewerking komen. Met de regelmaat van de klok komen er ook mails binnen op de jeugddienst met de vraag of ik iemand ken uit het moniteam die zou willen babysitten. Enkele van de begeleiders van de Lubbeekse ploeg gaan sinds een aantal jaar ook in de naburige gemeente een handje toesteken bij bepaalde uitstappen van de jeugddienst. De jeugdconsulent aldaar is tevens een moni van het eerste uur die tot de dag van vandaag nog steeds tijdens zijn verlof op ons Plein komt staan. 3. Hoe bepalen wie je voor wat inschakelt? Dit doen ze meestal zelf. Wanneer er op de jeugddienst nood is aan hulp van vrijwilligers, of wanneer de vraag gesteld wordt vanuit interne of externe diensten, wordt er een verzoek tot het verlenen van hulp naar alle begeleiders gestuurd. De ene is een uitblinker in schminken, de andere kan ballonnen plooien, nog iemand anders zit er niet mee in om uren na elkaar zijn of haar geest leeg te maken door brieven te plooien en af te stempelen. Zij zijn dan ook vrij om zich in te zetten daar waar zij het zelf willen. 4. Hoe vrijwilligers in je werking houden? Zoals daarnet aangegeven vertrekt de vrijwilligersgroep vanuit de groep van begeleiders van de vakantiewerking. Deze groep van mensen waarop ik, of iemand anders, kan op rekenen, is in feite maar zo sterk als de binding die de begeleidersgroep met de vakantiewerking heeft. Van daaruit vertrekt hier dus alles.

7 Aangezien in Lubbeek de jeugddienst enkel in de maanden juli en augustus een werking organiseert, moest er getracht worden om de begeleiders ook tijdens het jaar met elkaar in contact te laten blijven. Zo vervreemden ze niet van elkaar en niet van de organisatie. - Alles vertrekt vandaag de dag vanuit de jeugddienst De ervaring heeft enkele belangrijke dingen geleerd. Een eerste belangrijk gegeven was, dat er wel degelijk aangegeven werd dat men nood had aan samen te komen. Want, die tijd tijdens de vakantie was toch zo leuk! Begeleiders maakten onderling afspraken en het stond bol van de goede voornemens om ook buiten de werking samen te komen, maar al snel bleken hier toch heel wat valkuilen aan verbonden te zijn: - de bijeenkomsten vervaagden al snel tot enkel cafébezoeken, bij gebrek aan verdere inspiratie; - niet iedereen werd uitgenodigd, want niet iedereen valt even hard in de smaak bij de mensen van waaruit de uitnodiging vertrok; - ouders denken dat alles in naam van de jeugddienst is, en vertrouwen erop dat alles dan ook naar behoren verloopt; - na 3 maanden is alles verwaterd en blijven er geen samenkomsten meer over; - en vooral, het is lastig als er zaken in naam van de jeugddienst gebeuren en de verantwoordelijke van deze dienst weet van niets. Uiteindelijk heeft de jeugddienst dan samen met enkele geëngageerde begeleiders zijn schouders onder enkele activiteiten gestoken om deze tot een goed einde te brengen. Een geslaagde foto-avond (september) werd opgevolgd door een Sintfeest. Toen ook deze activiteit een schot in de roos bleek te zijn, werd er met Pasen ook een Paasfeest opgestart, waarna er een maand later weer samengekomen werd op de jaarlijkse initiatiedag. Deze vier activiteiten werden zo gesmaakt dat ze een jaar later werden aangevuld met een Grabbel-Halloween, een Laat Kerstfeest, een Carnaval-Festival en het Smosweekend. Vanaf toen werd dit de vaste jaarkalender waar iedereen telkens van harte welkom op zou zijn. De voordelen om bijeenkomsten vanuit de jeugddienst te laten vertrekken zijn: - eerst en vooral verdwijnen alle valkuilen die er eerst waren, want: - iedereen krijgt een uitnodiging; - er zit inhoud in de bijeenkomsten; - het geheel wordt gestuurd en bijgestuurd; - de ouders weten nu ook dat hun zoon/dochter veilig op een activiteit is. Vaak gaat het om 16-jarigen die nog niet veel mogen, maar wel naar iets van de gemeente mogen gaan. Voordeel hierbij is mijn jarenlange staat van dienst.

8 Ouders hebben een bepaalde vorm van vertrouwen, aangezien zij mijn aanwezigheid al jaren ervaren hebben. Niet vergeten! Ouders vormen de schakel tussen de begeleider en de jeugddienst. Als je als jeugddienst geen vertrouwen kan uitstralen naar de ouders toe, is de toegankelijkheid naar de begeleider verbroken. Vergeet dus niet dat ouders belangrijke medespelers zijn, ook al zie je ze niet. - Enkel via de jaarwerking, De jaarwerking is zeker en vast een grote stimulans in het creëren van het groepsgevoel bij de begeleiders en bijgevolg ook bij de vrijwilligersgroep. Door hetgeen wat jij als jeugddienst voor hen doet onder het jaar, ervaren ze dat je hen waardeert. Het is het spel van geven en nemen. Je kan niet enkel verwachten om te krijgen als jeugddienst. Door middel van de jaaractiviteiten toon je aan dat je waardeert wat het team voor jou doet tijdens de vakantie en op andere :momenten. Er wordt ook meermaals de nadruk op gelegd dat de werking maar zo sterk is als de hechtheid van de groep. Er mogen vanuit de jeugddienst nog zo een stoere activiteiten met klinkende namen georganiseerd worden, als er geen begeleiders zijn die de activiteit uitwerken, valt gans de boel in het water. - of spelen er andere factoren mee? Naast de jaarwerking, waarvoor de personen dus steeds allemaal een persoonlijke uitnodiging ontvangen, is het creëren van een eigen merk de ultieme troef om een groepsbinding op poten te zetten en te behouden. Begeleiders moeten fier zijn op het feit dat ze begeleider zijn bij jou. Daarom ook de nadruk dat ze niet zomaar begeleider zijn op een plein, maar wel op Hét Plein, en dat is dankzij henzelf! Een goed merk verdient uiteraard zijn eigen logo, een eigen beroepsethiek. Het bestaande groepsgevoel wordt naar de buitenwereld toe extra versterkt door het logo (de Smiley) dat op alles wat met de Grabbel & Swap te maken heeft, terug te vinden is. Dit logo prijkt zowel op brochures, als op gadgets, T-shirts, brieven, uitnodigingen, enz. Het creëert een bepaalde vorm van eenheid. Binnen dit logo wordt ook niet veel ruimte tot afwijking toegestaan. Dit maakt dat het voor iedereen ook herkenbaar wordt. Het bestaande logo mag ook enkel gebruikt worden door de jeugddienst zelf. Alternatieve activiteiten die niet vanuit de jeugddienst vertrekken gaan nooit door onder het Smiley-logo. Zo weten ouders, begeleiders of derden ook steeds dat het effectief een organisatie van de jeugddienst is.

9 Ook wanneer de begeleiders van de Grabbel & Swap elders ingezet worden als vrijwilliger dragen zij de kledij van de vakantiewerking, zodoende dat het publiek weet: dat zijn er van de jeugddienst. Tips voor een goede merchandising: - laat begeleiders zelf mee beslissen; - voorzie pasmomenten zodat niet alles te groot of te klein is; - neem niet het goedkoopste, indien mogelijk. Van die grote unisexmodellen belanden na de activiteit onherroepelijk op de stapel kamp-t-shirts om nooit meer uit de kast te komen, tenzij om iets te schilderen; - zorg dat men fier kan zijn op wat men vertegenwoordigd! - Maar voor niets komt enkel de zon op! Uiteraard is het logisch dat zelfs de meest doorwinterde vrijwilliger graag een centje bijverdiend. Naast het financiële kader is ook de gegeven erkenning van groot belang. Tijdens de vakantiewerking zelf wordt er elke donderdagavond een gezamenlijk eetmoment voorzien. Dit kan variëren van het afhalen van een kebab tot het organiseren van een BBQ. Dit zijn dé momenten waarop aan groepsbinding gedaan wordt. Nadien is er mogelijkheid tot het spelen van een spel, een kwis, een sportactiviteit,. Een gadget doet het ook nog steeds goed wanneer het gaat om blijken van waardering. 5. Waar vind je de vrijwilligers? Tips? - Via het informatieblad. Waarschijnlijk het oudst gekende medium! Het publiceren van een inschrijvingsfiche, waarin een oproep wordt gedaan naar vrijwilligers. Deze kent tot op vandaag de dag nog steeds zeer veel succes bij ons in de gemeente. Ook omdat de ouders dit kanaal kunnen zien en waarnemen. - Doorstroming uit de Swap. Deelnemers die doorgaans hun ganse vakantieperiodes hebben doorgebracht op de Grabbel en/of Swap, zetten graag zelf de stap naar begeleider/vrijwilliger.

10 - Jongeren trekken hun vrienden mee. Via-via hoort men van de werking en wil men graag ook eens komen proberen. Doorslaggevend argument om ook eens langs te komen is vaak de groepssfeer waarover gepraat wordt. - Zelf de mensen jaarlijks opnieuw aanschrijven. Indien men tevreden is van de vrijwilligers krijgen zij persoonlijk een uitnodiging. - De deuren staan voor iedereen open. Iedereen krijgt de kans om eens te proberen of datgene wat men verwacht had te ervaren ook effectief aan de verwachtingen voldoet. Sommigen blijven komen, anderen haken af. - Durf zelf ook eerlijk zijn tegen hen. Indien blijkt dat het niet hun ding is, spreek de mensen hierover dan ook aan en laat hen niet enkel komen om te feesten. Daarvoor zijn er fuiven genoeg te velde.

11 Eigen notities