Werk en inkomen voortgezet onderwijs. Tijdelijk werk in het voortgezet onderwijs

Transcriptie

1 Werk en inkomen voortgezet onderwijs Tijdelijk werk in het voortgezet onderwijs

2 AOb Tijdelijk werk in het voortgezet onderwijs 2 Steeds meer docenten en ondersteunend personeel in het voortgezet onderwijs (vo) hebben tijdelijk werk. Zij hebben een tijdelijk dienstverband bij een onderwijsinstelling of zijn werkzaam op basis van een zogenaamd flexcontract: een uitzend- of payrollcontract. Deze cao-kaart geeft je meer informatie over de verschillende vormen van tijdelijk werk in het vo. INHOUD 03 Inleiding 04 Tijdelijk dienstverband bij een schoolbestuur 07 Tijdelijk contract bij een niet-onderwijswerkgever 10 Wat vindt de AOb?

3 TIJDELIJK CONTRACT WELKOM Tijdelijk werk in het voortgezet onderwijs 3 Inleiding Wie in het voortgezet onderwijs (vo) gaat werken, hoort in principe een vast dienstverband bij een schoolbestuur te krijgen. Voor docenten geldt wel dat zij bevoegd moeten zijn om les te geven in het vo. Het uitgangspunt in de cao vo is dus vast tenzij. Maar in de praktijk krijg je bij een nieuwe baan veelal eerst een dienstverband voor een jaar, vaak met uitzicht op een vast dienstverband. Dat mag, in de cao staan een aantal redenen voor een tijdelijk dienstverband. Zo kun je ook voor zwangerschaps- of ziektevervanging een tijdelijk dienstverband van hooguit 12 maanden krijgen. Hetzelfde geldt voor tijdelijke vacatures en voor een project waarvoor extra geld beschikbaar is gesteld. Tijdelijke dienstverbanden zijn dus altijd voor tijdelijke werkzaamheden. Vast werk waar de school jaarlijks overheidsbekostiging voor ontvangt, hoort via een vast dienstverband verricht te worden. Dit staat in de cao vo. De laatste jaren krijgt onderwijspersoneel echter ook steeds vaker een flexcontract aangeboden. Dan ben je niet in dienst bij de onderwijsorganisatie zelf, maar is een uitzendbureau of payrollorganisatie je werkgever. Bij deze contracten geldt de cao vo niet. Krijg je een baan aangeboden, wees er dan alert op wat voor soort werk het betreft vast, tijdelijk of flexibel- en wie je werkgever wordt. Het maakt voor je arbeidsvoorwaarden, rechtspositie, pensioen en doorbetaling bij ziekte namelijk nogal verschil of je rechtstreeks bij een schoolbestuur in dienst bent of bij een uitzendbureau of payrollorganisatie. Een contract volgens de cao vo is altijd gunstiger voor werknemers. AOb

4 Tijdelijk dienstverband bij een schoolbestuur AOb Tijdelijk werk in het voortgezet onderwijs 4 Verschil openbaar en bijzonder onderwijs Op het openbaar en bijzonder onderwijs is verschillende wetgeving van toepassing. In het bijzonder onderwijs zijn de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek van toepassing en daarmee ook de Wet werk en zekerheid. Voor het openbaar onderwijs geldt dit niet, hier is het ambtenarenrecht van toepassing. Dit heeft onder andere gevolgen voor het recht op een vast dienstverband. Een ander verschil: bij een werkgever in het openbaar onderwijs krijg je een akte van aanstelling. Je hoeft dan geen arbeidsovereenkomst te tekenen, maar je wordt aangesteld. In het bijzonder onderwijs krijg je een akte van benoeming. Jij en je werkgever tekenen dan beiden de arbeidsarbeidsovereenkomst. De term dienstverband wordt zowel voor het bijzonder als het openbaar onderwijs gebruikt. Cao VO van toepassing Werk je op basis van een tijdelijke arbeidsovereenkomst of aanstelling bij een schoolbestuur dan geldt voor jou dezelfde cao als voor collega s in vaste dienst. Je werkt dus volgens de normjaartaak van 1659 uur bij een volledige baan en woont vergaderingen, studiedagen en cursussen bij. Ook bouw je pensioen op bij het ABP. Je salaris is afhankelijk van je functie en de hoogte wordt vastgesteld aan de hand van de cao. Wat betreft arbeidsvoorwaarden maakt het weinig uit of je een tijdelijk of vast dienstverband hebt. In een tijdelijke arbeidsovereenkomst korter dan 6 maanden mag een werkgever geen proeftijd opnemen. Ook mag er in principe geen concurrentiebeding in een tijdelijk arbeidsovereenkomst staan, tenzij er een zwaarwegend bedrijfsbelang geldt. Een concurrentiebeding verbiedt een werknemer om bepaalde werkzaamheden bij een concurrerende werkgever te verrichten. Het proeftijd- en concurrentiebeding worden geregeld in het Burgerlijk Wetboek en gelden daarom niet voor het openbaar onderwijs. Tijdelijk dienstverband met uitzicht op vast Het is vrij gebruikelijk dat je bij een nieuwe baan eerst een arbeidsovereen-

5 komst of aanstelling voor een jaar krijgt. Zo krijgt je werkgever de gelegenheid te beoordelen of je geschikt bent voor de functie en of de werkgever en jij bij elkaar passen. Daar is niets op tegen, maar in beginsel moet er wel perspectief zijn op een vaste baan. Wanneer je tijdelijk dienstverband met uitzicht op vast een looptijd heeft van tenminste 12 maanden moet je werkgever 2 maanden voor de einddatum van de arbeidsovereenkomst of de aanstelling schriftelijk laten weten wat er gaat gebeuren: of je komt in vaste dienst, of je krijgt nog een tijdelijke arbeidsovereenkomst of aanstelling van maximaal 12 maanden of je dienstverband wordt niet verlengd. Gebeurt dit niet of te laat dan wordt het dienstverband automatisch verlengd voor dezelfde duur en met dezelfde voorwaarden. Recht op een vast dienstverband Bijzonder onderwijs Voor het bijzonder onderwijs is het aantal opeenvolgende tijdelijke arbeidsovereenkomsten beperkt door de zogeheten ketenbepaling van de Wet werk en zekerheid (Wwz). Een tijdelijke arbeidsovereenkomst wordt automatisch omgezet in een vast dienstverband zodra je meer dan 2 jaar in dienst bent of bij de 4e opeenvolgende tijdelijke arbeidsovereenkomst met onderbrekingen van hooguit 6 maanden. De periode van onderbreking telt hierbij mee voor de duur van je diensttijd. Openbaar onderwijs Voor het openbaar onderwijs geldt de Wwz niet. In het openbaar onderwijs krijg je na drie jaar tijdelijke aanstellingen met tussenpozen van niet meer dan 3 maanden automatisch een vaste aanstelling. Ook hier telt de periode van onderbreking mee voor de duur van je diensttijd. Einde van een tijdelijk dienstverband In de cao staat dat een dienstverband voor bepaalde tijd op enig moment van rechtswege eindigt. Dit betekent dat je arbeidsovereenkomst of aanstelling vanzelf afloopt op de afgesproken einddatum, zonder dat je werkgever hoeft op te zeggen. Wel heeft een werkgever in het bijzonder onderwijs tegenwoordig een aanzegplicht. Je werkgever moet uiterlijk een maand voor afloop van je arbeidsovereenkomst schriftelijk laten weten of je arbeidsovereenkomst wordt verlengd, en zo ja onder welke voorwaarden. Voor arbeidsovereenkomsten korter dan zes maanden geldt de aanzegplicht niet. Verzuimt je werkgever tijdig aan te zeggen, dan eindigt de arbeidsovereenkomst op de afgesproken einddatum, maar de werkgever moet jou wel een vergoeding betalen. Deze bedraagt maximaal een maandsalaris. Het verzoek tot vergoeding moet binnen twee maanden bij de kantonrechter worden ingediend. Neem Tijdelijk werk in het voortgezet onderwijs 5 AOb

6 AOb Tijdelijk werk in het voortgezet onderwijs 6 dus tijdig contact op met de AOb als je werkgever niet of te laat heeft aangezegd. De aanzegplicht geldt niet voor het openbaar onderwijs. Tussentijdse beëindiging tijdelijk dienstverband Als werknemer kun je je tijdelijk dienstverband tussentijds opzeggen. Afhankelijk van hoe lang je in dienst bent geldt een opzegtermijn van één of twee maanden. Als je werkgever het dienstverband tussentijds beëindigt dan gelden daarvoor dezelfde regels als voor de beëindiging van een vast dienstverband. Zo zal de werkgever een goede grond moeten hebben om je te ontslaan, gelden er procedurevoorschriften en in de regel een opzegtermijn. Neem direct contact op met de AOb als je werkgever je heeft laten weten dat hij je dienstverband tussentijds wil beëindigen. Dienstverband onbevoegde leraar Heb je geen wettelijk erkende onderwijsbevoegdheid voor het voorgezet onderwijs? Dan kun je niet in vaste dienst bij een schoolbestuur komen. Het uitgangspunt is dat je als onbevoegde leraar een dienstverband van hooguit 2 jaar kunt krijgen. Je werkgever moet in overleg met jou een studieplan opstellen om binnen twee jaar je onderwijsbevoegdheid te halen. Daarin staan afspraken over de facilitering in tijd en geld. Heb je na 2 jaar je wettelijke bevoegdheid niet gehaald, dan eindigt je dienstverband van rechtswege, automatisch dus. In bijzondere gevallen kan je arbeidsovereenkomst of aanstelling maximaal twee keer met een jaar worden verlengd. Deze verlenging strookt niet met de ketenbepaling van de Wwz en geldt daarom in het bijzonder onderwijs alleen voor dienstverbanden die voor 1 oktober 2017 zijn aangegaan. Onmiddellijk na het halen van je bevoegdheid moet je voor onbepaalde tijd worden benoemd of aangesteld zodra je tenminste 12 maanden in dienst bent.

7 Een tijdelijk contract bij niet-onderwijswerkgever Een tijdelijk contract bij niet-onderwijswerkgever Een uitzend- of payroll-contract De laatste jaren krijgen steeds meer werknemers in het onderwijs een flexibel contract aangeboden, ofwel een flexcontract. Je krijgt dan geen arbeidsovereenkomst of aanstelling bij het schoolbestuur, maar een contract bij een uitzendbureau of payrollorganisatie. Zo n flexcontract heeft als nadeel dat de cao vo voor jou niet geldt. In de cao vo zijn overigens wel voorwaarden opgenomen voor uitzendwerk. Een uitzendcontract mag uitsluitend: voor vervanging wegens ziekte of buitengewoon verlof; voor tijdelijke werkzaamheden als een onderwijskundig project; of bij onvoorziene omstandigheden, bijvoorbeeld een onverwacht vertrek van een directeur die snel vervangen moet worden. Instemming pgmr vereist Een schoolbestuur dat structureel van uitzend- of payrollwerk gebruik wil maken, dient op grond van de Wet medezeggenschap scholen (Wms) instemming over het werving- en selectiebeleid te vragen aan de personeelsgeleding van de mr. De AOb adviseert hiermee niet in te stemmen omdat uitzend- of payrollwerk veel extra kosten met zich meebrengt. Dit geld kan beter aan onderwijs besteed worden. Daarnaast adviseert de AOb goed op te letten of uitzend- of payrollwerk volgens de cao wel is toegestaan. Verschil uitzend en payroll Bij uitzendwerk geeft het schoolbestuur een uitzendbureau opdracht om een medewerker voor een vacature te zoeken. Het uitzendbureau selecteert een kandidaat en die komt na een gesprek met de werkgever in dienst bij de uitzendorganisatie, zoals bijvoorbeeld Randstad. De meeste uitzendorganisaties gebruiken een eigen cao, de zogenaamde ABU-cao. Deze wijkt behoorlijk af van de cao vo en kan op verschillende fronten nadelig uitpakken, daarover kun je hieronder meer lezen Belangrijk is dat je volgens de uitzendcao voor gelijk werk recht hebt op dezelfde beloning als in de cao vo is geregeld. Twijfel je of je het juiste salaris ontvangt via Tijdelijk werk in het voortgezet onderwijs 7 AOb

8 ONDERWIJSPERSONEEL GEZOCHT AOb Tijdelijk werk in het voortgezet onderwijs 8 het uitzendbureau? Neem dan contact op met de AOb. Bij payroll doet de werkgever zelf de werving en selectie van een medewerker. Ook bepaalt hij het rooster, het aantal werkuren en de duur van het contract. De werknemer sluit het contract echter met een payrollorganisatie. Let op, dit staat niet altijd duidelijk aangegeven in de vacature. Het komt regelmatig voor dat een werknemer er pas later achter komt dat hij geen dienstverband krijgt bij het schoolbestuur maar bij een payroll- 0organisatie. Payrollbedrijven hebben geen eigen cao, al hanteren ze vaak de uitzend-cao. In 2016 heeft de Hoge Raad bepaald dat een payroll-bedrijf onder voorwaarden aangemerkt wordt als een uitzendbureau met als gevolg dat ook de medewerkers van payrollbedrijven onder de uitzend cao kunnen vallen, zelfs als dit niet in de arbeidsovereenkomst is afgesproken. Als de uitzend-cao niet van toepassing is, dan kunnen deze werkgevers de arbeidsvoorwaarden zelf bepalen. Zij moeten zich dan wel houden aan de bepalingen uit het Burgerlijk Wetboek. Nadelen uitzend- en payrollcontract Zowel bij uitzend- als payrollwerk val je niet onder cao vo. Zo gelden heel andere regels voor een vast contract. Bovendien krijg je een eventueel vast contract bij het uitzendbureau of de payrollorganisatie en niet

9 bij het schoolbestuur. Hiernaast kan een zogenaamd uitzendbeding van toepassing zijn. Dit betekent dat je contract zonder opzegging kan eindigen als het bestuur waarvoor je werkt je niet meer wil inzetten of als je ziek wordt. Het is altijd verstandig om door de AOb te laten controleren of het beroep op het uitzendbeding wel rechtsgeldig is. Hiernaast geldt voor uitzendkrachten een andere pensioenregeling dan die van het ABP. En je begint pas pensioen op te bouwen na 26 weken gewerkt te hebben. Ook bij payroll kan de pensioenopbouw afwijken, soms bouw je zelfs helemaal geen pensioen op. Scholing is eveneens vaak anders geregeld dan in het onderwijs en de inhoud is soms ook niet gericht op onderwijs. Als je werkloos of ziek bent na afloop van je uitzend- of payrollcontract ben je ook in een nadeligere positie omdat de cao vo flex contract recht geeft op een aanvulling op je werkloosheids- of ziekte-uitkering. Daar kom je met een uitzend- of payrollcontract contract niet voor in aanmerking. Voordelen van flexwerk Er zitten ook voordelen aan flexcontracten. Zo bouw je via flexwerk op verschillende plekken een divers onderwijsnetwerk op. Daarnaast leer je door verschillende ervaringen welk schooltype het best bij jou past. Wat kun je doen als je een flexcontract krijgt aangeboden? In vacatures staat niet altijd de juridische werkgever vermeld. Als de tekst niet verwijst naar de cao vo dan kan dit een signaal zijn dat het om flexwerk gaat. Informeer bij een nieuwe baan altijd of je rechtstreeks in dienst komt bij het schoolbestuur en dus onder de cao vo valt of dat er sprake is van uitzendwerk of payroll. En vraag bij flexwerk of het mogelijk is om toch in dienst te komen bij het schoolbestuur zelf. Toch heb je het niet altijd voor het kiezen en ontkom je soms niet aan een flexcontract. Ontvang je een ww-uitkering, dan mag je een flexcontract niet afslaan. UWV kan je dan namelijk een sanctie opleggen omdat je aangeboden werk weigert. Controleer je contract altijd goed en let er op dat dat de inhoud overeenkomt met wat is afgesproken. Laat het contract op zich wachten of heb je twijfels over de inhoud neem dan contact op met de AOb. Tijdelijk werk in het voortgezet onderwijs 9 AOb

10 AOb Tijdelijk werk in het voortgezet onderwijs 10 Wat vindt de AOb? De AOb is niet tegen tijdelijke contracten of aanstellingen bij tijdelijk werk, zoals bij ziekte, zwangerschapsverlof of projectwerk mits je dan een dienstverband krijgt bij het schoolbestuur zelf. Onderwijswerkgevers maken echter steeds meer gebruik van flexcontracten, ook voor vast werk. De AOb vindt dit niet juist. Een flexcontract gaat namelijk ten koste van de rechten van werknemers. De cao vo is altijd gunstiger voor werknemers. Flexwerkers hebben weinig zekerheid, ongelijke arbeidsvoorwaarden, minder scholingsrechten en kunnen zich niet goed in een team ontwikkelen. Ook blijkt dat schoolteams het als belastend ervaren dat flexwerkers iedere keer opnieuw ingewerkt moeten worden. Dit verhoogt de werkdruk. Bovendien vergissen werkgevers zich: flexwerk is niet goedkoper. Een vast dienstverband kost werkgevers minder dan een flexcontract op payroll- of uitzendbasis. Werkgevers vergeten dat uitzendbureaus een opslag van minimaal 60 procent rekenen en dat daarover 21 procent btw betaald moet worden. Daarom wil de AOb dat onderwijsgeld naar vast werk gaat en niet naar uitzendbureaus.

11 Meer informatie en advies Deze flexkaart schetst een beeld van de verschillende vormen van tijdelijk werk in het po. Advisering blijft echter maatwerk omdat er verschillende cao s kunnen gelden. En soms is er zelfs geen cao van toepassing. Daarom kun je met vragen altijd terecht bij de AOb. Ook kun je meer lezen over de arbeidsvoorwaarden in de cao po die je kunt downloaden via aob.nl. Hier kun je ook deze brochure downloaden. Tijdelijk werk in het voortgezet onderwijs 11 AOb

12 AOb Tijdelijk werk in het voortgezet onderwijs 12 Voor meer informatie kun je contact opnemen met het Informatie en Adviescentrum van de AOb: op werkdagen van 8.30 tot uur. Of ga naar aob.nl/hulp-en-vragen. nov 2017