Handleiding ECTS-fiches voor docenten

Transcriptie

1 Handleiding ECTS-fiches voor docenten

2 INHOUD INLEIDING WAT IS EEN ECTS-FICHE? HOE GA JE VAN START? WAAR VIND IK MIJN ECTS-FICHES? HOE WIJZIG JE JE ECTS-FICHE? OPLEIDINGSONDERDEEL (OPO)... 9 DOELSTELLINGEN... 9 BEGINTERMEN ONDERWIJSLEERACTIVITEIT (OLA) INHOUD STUDIEMATERIAAL WERKVORM TOELICHTING WERKVORM EVALUATIE-ACTIVITEIT (EVA) TYPE EN VORM GEBRUIKTE LEERMATERIALEN VRAAGVORM TWEEDE EXAMENKANS TOELICHTING HOE STUUR IK DE FICHE DOOR NAAR DE EINDREDACTEUR TER GOEDKEURING? HOE VERKRIJG IK EEN SIMULATIE VAN EEN GEWIJZIGDE ECTS-FICHE? HOE KAN IK EEN SESSIE VERLENGEN? HELP! MIJN FICHE IS GEBLOKKEERD! BIJLAGE 1: ENKELE WERKWOORDEN ALS HULPMIDDEL

3 INLEIDING In deze handleiding wordt ingegaan op zowel de technische aspecten van het invullen en aanpassen van de ECTS-fiches (bijv. hoe verander ik de opmaak van mijn tekst) als richtlijnen voor het formuleren van de onderliggende rubrieken van een ECTS-fiche (bijv. hoe formuleer ik een doelstelling?). De verschillende rubrieken worden geïllustreerd met onderdelen van ECTS-fiches van LUCA-opleidingen. Veel staat in de handleiding, maar misschien heb je toch nog een vraag waarop je in de handleiding geen antwoord vindt. Klopt er iets niet met de informatie die uit SAP wordt aangeleverd? Loopt er iets technisch verkeerd? Contacteer de onderwijsadministratie. Heb je vragen bij de formulering van je doelstellingen? Weet je niet welke werkvorm of evaluatievorm je best kiest? Wens je met iemand de didactische aanpak van je vak te bespreken? Contacteer het aanspreekpunt van je opleiding binnen de Dienst Onderwijsontwikkeling & Kwaliteitszorg. 3

4 1. WAT IS EEN ECTS-FICHE? In de studiegids van LUCA wordt ieder opleidingsonderdeel beschreven via een ECTS-fiche. ECTS staat voor European Credits Transfer System en is het Europees systeem voor de overdracht en de accumulatie van studiepunten. De ECTS-fiche beschrijft het opleidingsonderdeel en de bijhorende onderwijsleeractiviteiten en evaluatieactiviteiten. De (toekomstige) student vindt er informatie over de doelstellingen, begintermen, inhouden, werkvormen en over de evaluatie van een opleidingsonderdeel. Op basis van de ECTS-fiches weet een student wat er van hem wordt verwacht en kan hij een adequate keuze maken voor een bepaalde opleiding, optie en opleidingsonderdelen. Alle informatie in de ects-fiche is (juridisch) bindend en cruciaal in het kader van kwaliteitsvol onderwijs. De ECTS-fiche wordt opgebouwd uit 3 samenstellende elementen: Fiche van het opleidingsonderdeel (OPO) Fiche(s) van de onderwijsleeractiviteit(en) (OLA) Fiche(s) van de evaluatie-activiteit(en) (EVA) Opleidingsonderdeel (OPO) In dit deel van de ECTS-fiche wordt de informatie opgenomen die voortvloeit uit de plaats van het opleidingsonderdeel in het curriculum van de opleiding. Informatie aangeleverd uit SAP: Onderwijstaal (originele taal) (Type) opleidingsonderdeel Begeleidingsuren Studiepunten Docenten Informatie aan te leveren door docent: Doelstellingen Begintermen Onderwijsleeractiviteit(en) (OLA) In dit deel van de ECTS-fiche wordt de informatie opgenomen die toelichting geeft bij een onderwijsleeractiviteit. Een OPO kan uit meerdere OLA s bestaan. Informatie aangeleverd uit SAP: Onderwijstaal (originele taal) (Type) onderwijsleeractiviteit Begeleidingsuren Studiepunten Docenten Informatie aan te leveren door docent: Inhoud Studiemateriaal Toelichting onderwijstaal Werkvorm Toelichting werkvorm Evaluatie-activiteit(en) (EVA) In dit deel van de ECTS-fiche wordt de informatie opgenomen die toelichting geeft bij de wijze waarop de evaluatie (toetsing) van het OPO of een OLA gebeurt. Een OPO kan meerdere EVA s hebben, al dan niet rechtstreeks gelinkt aan een OLA. Informatie aangeleverd uit SAP: 4

5 Onderwijstaal (originele taal) (Type) evaluatie-activiteit Docenten Informatie aan te leveren door docent: Type en vorm Gebruik leermateriaal Vraagvorm Toelichting 2de examenkans 2. HOE GA JE VAN START? WAAR VIND IK MIJN ECTS-FICHES? Log in op KU-loket met je gebruikersnaam en je wachtwoord. Ga naar Onderwijs & Studenten -> ECTS-fiches onder Onderwijsaanbod -> ECTS-fiches wijzigen en ter goedkeuring doorsturen. Je ziet je U-nummer, klik op volgende. Check of het juiste academiejaar geselecteerd is -> Klik links bovenaan op mijn ECTS-fiches. Vervolgens zie je een overzicht van de in te vullen fiches. Je ziet je U-nummer, klik op volgende. Check of het juiste academiejaar geselecteerd is -> Klik links bovenaan op mijn ECTS-fiches. Vervolgens zie je een overzicht van de in te vullen fiches. 5

6 Via de link op het ECTS-nummer (vooraan), kun je de in de studiegids gepubliceerde versie van de ECTS-fiche raadplegen. Opgelet: de ECTS-fiche voor het volgend academiejaar is pas beschikbaar vanaf ongeveer 15 juli voorafgaand aan het academiejaar. Daarvóór kun je de (afgeschermde) preview van de ECTS-fiche raadplegen (indien beschikbaar). In de kolommen status taal NL en status taal EN kun je doorklikken op de knop Bewerken om resp. de Nederlandstalige en de Engelstalige versie te openen. Soms kun je de fiche enkel raadplegen of is de fiche geblokkeerd. Verder in deze handleiding onder HELP! MIJN FICHE IS GEBLOKKEERD! vind je hierover meer informatie. 3. HOE WIJZIG JE JE ECTS-FICHE? De wijzigingsomgeving is voorzien van een hoofding met volgende informatie onmiddellijk zichtbaar: Academiejaar: dit kan hier niet gewijzigd worden. Indien je dit wenst te wijzigen, verlaat dan de wijzigingsomgeving via Annuleren en pas op het overzichtsscherm aan. Titel en code van het OPO, OLA of EVA Taal (NL/EN/FR/ ) waarin je de ECTS-fiche aan het bewerken bent Via de hyperlinks onder de titel kun je bijkomende informatie opvragen (en opnieuw verbergen): Toon wijzigingen en opmerkingen: een overzicht van de wijzigingen die al zijn aangebracht aan dit deel van de ECTS-fiche. Toon details: een overzicht van de details m.b.t. dit OPO, OLA of EVA die in de centrale databank zijn opgeslagen maar die je niet kunt wijzigen maar wel op correctheid kunt controleren. Contacteer eventueel één van de eindredacteurs voor meer informatie.» Originele taal: taal waarin de ECTS-fiche gepubliceerd wordt in de (originele) studiegids» Type: OPO, OLA of EVA» Begeleidingsuren» Studiepunten» Docenten: de toegewezen titularissen. Op OPO-niveau wordt een aggregatie gegeven van alle titularissen, toegewezen op onderliggende OLA s.» Eindredacteurs: de eindredacteurs verantwoordelijk voor deze ECTS-fiche. Deze worden toegewezen per POC. Simulatie ECTS-fiche: mogelijkheid tot het opvragen van een simulatie van een gewijzigde ECTS-fiche (zie ook HOE VERKRIJG IK EEN SIMULATIE VAN EEN GEWIJZIGDE ECTS-FICHE? ). Actieve view: mogelijkheid tot het opvragen van de actieve view van de ECTS-fiche. Voor het lopende academiejaar is dit de ECTS-fiche uit de actuele studiegids. Voor het komende academiejaar is dit de ECTS-fiche uit de (afgeschermde) preview van de studiegids. Vanaf ca. 15 juli wordt de studiegids gepubliceerd voor het daaropvolgende academiejaar. 6

7 Onder de hoofding bevindt zich een balk met actieknoppen: Voorlopig opslaan: Hiermee kun je de wijzigingen die je aanbracht voorlopig opslaan. Deze wijzigingen zijn nog niet doorgestuurd naar de eindredacteur en worden bijgevolg nog niet gepubliceerd. Ter goedkeuring doorsturen: Hiermee kun je je wijzigingen ter goedkeuring doorsturen naar de eindredacteur. Zie ook HOE STUUR IK MIJN FICHE DOOR NAAR DE EINDREDACTEUR TER GOEDKEURING?. Opgelet!!!!! Als er ook nog andere docenten titularis zijn: spreek af wie van jullie ter goedkeuring zal doorsturen. Eénmaal dit gedaan is kunnen de anderen immers geen tekst meer invoeren/aanpassen. Versie verwijderen: Hiermee verwijder je de inhoud van de ECTS-fiche. Annuleren: Hiermee verlaat je de onderhoudstoepassing zonder dat de wijzigingen die je aanbracht opgeslagen worden. Navigatie doorheen de toepassing: Gebruik de knoppen in de actiebalk om te navigeren in de toepassing i.p.v. de back-knop van de browser te gebruiken. Momenteel kan het gebruik van de backknop tot een geblokkeerde ECTS-fiche leiden, die na max. 1u terug vrijgegeven wordt. UITLEG ICOONTJES Links bovenaan op het startscherm vind je de legende van de statussen: Nog geen tekst: Er zijn nog geen teksten aanwezig in dit onderdeel van de ECTS-fiche. Ongewijzigd: De versie van de ECTS-fiche is nog niet gewijzigd t.o.v. de versie van het vorige academiejaar. Je kan aanpassingen aanbrengen en dan voorlopig opslaan of ter goedkeuring doorsturen naar de eindredacteur. Voorlopig opgeslagen: Je (of één van de andere geautoriseerden voor deze ECTS-fiche) hebt reeds een wijziging aangebracht en daarna voorlopig opgeslagen. Je kunt verdere aanpassingen aanbrengen en dan weer voorlopig opslaan of ter goedkeuring doorsturen naar de eindredacteur. Ter goedkeuring doorgestuurd: Je (of één van de andere geautoriseerden voor deze ECTS-fiche) hebt wijzigingen aangebracht en de ECTS-fiche ter goedkeuring doorgestuurd naar de eindredacteur. De ECTS-fiche is daar nog in behandeling. Zolang kun je zelf geen wijzigingen meer aanbrengen. Teruggestuurd ter correctie: De aanpassingen die je aangebracht hebt aan de ECTS-fiche zijn nagekeken door de eindredacteur en die heeft de ECTS-fiche teruggestuurd ter correctie. Open de ECTS-fiche, bekijk zijn/haar opmerkingen, wijzig eventueel en stuur weer door ter goedkeuring. Goedgekeurd: De eindredacteur heeft de aanpassingen goedgekeurd die voor dit academiejaar waren aangebracht aan de ECTS-fiche. Indien nodig kun je eventueel nog aanpassingen aanbrengen en dan voorlopig opslaan of ter goedkeuring doorsturen naar de eindredacteur. 7

8 Per aan te vullen rubriek is er een tabblad met daarin een editeervenster of een selectiescherm. Voorbeeld van een editeervenster: Voorbeeld van een selectiescherm (drop-down lijst): Alle mogelijkheden uit de drop-down lijsten worden enkel in het Nederlands getoond, ook als je de ECTS-fiche in een andere taal bewerkt. De gepubliceerde versie toont wel de vertaling van deze velden. Waar je niets invult of selecteert zal er ook niets in de studiegids verschijnen. In deze handleiding volgt per aparte deel-fiche (OPO, OLA of EVA) welke info je moet invullen en de eventuele (onderwijskundige) aandachtspunten. 8

9 4. OPLEIDINGSONDERDEEL (OPO) DOELSTELLINGEN In het tabblad doelstellingen beschrijf je de doelstellingen of leerdoelen van het OPO. De doelstellingen zijn een concretisering van de leerresultaten/eindcompetenties met betrekking tot de vakinhoudelijke invulling van het opleidingsonderdeel. Waarom? Doelstellingen (of leerdoelen) van het OPO geven aan wat studenten als resultaat van het onderwijsleerproces moeten bereiken. Het is zowel voor de docent(en) als voor de studenten belangrijk om te beschikken over concreet geformuleerde doelstellingen waarin duidelijk wordt wat een student moet kennen en kunnen, en over welke attitudes deze dient te beschikken na afronding van het OPO. De docent kan de doelstellingen als uitgangspunt nemen voor beslissingen over de vormgeving van de onderwijsleeromgeving en onderlinge afstemming van de verschillende componenten (leerinhouden, werk- en evaluatievorm ). Door de doelstellingen helder te communiceren aan de studenten weten zij precies waarop ze hun leeractiviteiten en leerproces moeten richten. Uit literatuur blijkt dat zij hierdoor beter kunnen focussen op de belangrijke aspecten van het OPO, lesinhouden efficiënt structureren, linken leggen tussen verschillende contactmomenten en overzichtelijk studeren voor het examen. De doelstellingen gelden voor het volledige OPO, met andere woorden ook voor alle OLA s. Ze gelden als te toetsen voor alle EVA s samen. Aandachtspunten Begin de formulering met Aan het einde van dit OPO is de student in staat om. Verdere aandachtspunten bij de formulering van de doelstellingen van het OPO: Vertrek vanuit het standpunt van de student. Een leerdoel geeft niet aan wat jij als docent doet, maar wat je wil dat je studenten bereiken. Gebruik actieve werkwoorden die aansluiten bij de activiteit / het gedrag dat je van studenten verwacht. Bv. identificeren, benoemen, ordenen, construeren, opnoemen, uitleggen (i.p.v. zicht krijgen op), aanduiden (i.p.v. weten), kunnen uitleggen (i.p.v. inzicht hebben). Zie bijlage 1: Enkele werkwoorden als hulpmiddel. Concretiseer de inhoud en/of thema s waarop de student de beschreven activiteit moet kunnen toepassen. Baken zo concreet mogelijk de inhoud af en vermijd vage termen als de belangrijkste, allerlei Voeg indien nodig de minimumprestatie toe waaraan studenten moeten voldoen, hoe nauwkeurig studenten moeten werken of voorwaarden die bepalend zijn bij het uitvoeren van de leeractiviteit. Bv. binnen 2 uur over het gedefinieerde probleem een beleidsanalyse schrijven; 3 voor- en nadelen opsommen van het centraliseren van een afdeling Indien beschikbaar: raadpleeg de leerresultaten- of competentiematrix van je opleiding. Bekijk welke opleidingsspecifieke leerresultaten/eindcompetenties voor jouw OPO gelden, en op welk niveau deze bereikt moeten worden. Maak een vertaalslag van het leerresultaat/eindcompetentie naar de doelstellingen van het opleidingsonderdeel. Kortom, formuleer een doelstelling zo concreet mogelijk, opdat de student precies weet wat hij moet kennen en kunnen, in hoeveel tijd, op welke manier, onder welke omstandigheden en met welke hulpmiddelen. 9

10 Meer info: Steekkaart Formuleren van doelstellingen (KU Leuven): VOORBEELD DOELSTELLINGEN Digitale 3D vormgeving 2 (Academische bachelor Productdesign) Aan het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om: - 2D-sketches te creëren met gedeeltelijk of geheel gedefiniëerde splines. - 3D-sketches en geprojecteerde curves te creëren. - de advanced functions van features te kunnen gebruiken bij het parametrisch modelleren van solids. - alle features bij het creëren van surface models te kennen, om hieruit een keuze te kunnen maken bij de start van de opbouw van een surface model. Dit stelt de student in staat empirisch tot de juiste keuze te komen om zo een reëel object om te zetten in een surface model. - een reëel object om te zetten in een digitaal 3D-model door verschillende parts samen te brengen in een assembly waarbij de parts gemated zijn en parts al dan niet gelinkt zijn. - een keuze te verantwoorden tussen het gebruik van multibody of multipart opbouw van een 3D-model - een 3D-model te renderen met appearances, environment & decals en daarbij het resultaat te beïnvloeden door het manipuleren van de daarbij horende parameters. - een model op te bouwen met behulp van sheetmetal features om zo in staat te zijn een in plaatmateriaal opgebouwd object te ontvouwen. - eigen ontwerpen om te zetten in een 3D-model binnen de beperkingen van de aangeleerde features. BEGINTERMEN Waarom? De docent ontwerpt de onderwijsleeromgeving met een bepaald studentenpubliek voor ogen. De begintermen van een OPO kenmerken het doelpubliek waarop het onderwijs wordt afgestemd. Deze expliciteren de verwachtingen t.a.v. kennis, vaardigheden, attitudes en fysieke kenmerken waarover studenten bij aanvang van het OPO beschikt. Aandachtspunten Begintermen formuleren een antwoord op de vraag Over welke kennis, vaardigheden, attitudes en fysieke kenmerken beschikt een student bij het begin van een OPO?. Concretiseer verder:» naar domeinoverstijgende begintermen (algemeen van aard) en domeinspecifieke begintermen (gebonden aan een bepaalde discipline of professionele activiteit)» tot op het niveau van de activiteit die van de studenten wordt verwacht en tot op het niveau van de leerinhoud Vaak is het niet vanzelfsprekend om voor een groep studenten precies te beschrijven aan welke kenmerken ze in welke mate zouden moeten voldoen. Ervaringen van collega s (uit voorgaande jaren met gelijkaardige groepen) en een analyse van de ECTS-fiches die aan het OPO voorafgaan kunnen zinvol zijn. Begintermen zijn niet te verwarren met aspecten van volgtijdelijkheid die in de ECTS-fiches kunnen worden opgenomen. De volgtijdelijkheid betreft de volgorde waarin men zich kan inschrijven voor OPO s in functie van het gevolgd hebben van, c.q. geslaagd zijn voor één of meerdere andere OPO s en wordt op het niveau van de opleiding vastgelegd. Volgtijdelijkheid kan via een apart tabblad op het niveau van de OPO worden ingevoerd. 10

11 Meer weten? Steekkaart Begintermen (KU Leuven): VOORBEELD BEGINTERMEN Wetenschappen (Professionele bachelor Bouw) Elementaire Wiskundekennis uit secundair: breuken, veeltermfuncties (1ste en 2de graad), rationele functies, oplossen van stelsels vergelijkingen en ongelijkheden, goniometrische functies, elementaire driehoeksmeetkunde, elementaire afgeleiden. Deze begrippen komen aan bod tijdens de herhalingscursus die tijdens de introductieweek van september doorgaat. (3 sessies van 4u) 11

12 5. ONDERWIJSLEERACTIVITEIT (OLA) INHOUD Bij inhoud geef je een opsomming van de verschillende thema s, onderwerpen en inhoudsdomeinen die in dit opleidingsonderdeel worden behandeld. Probeer dit voldoende bondig en overzichtelijk te houden, de essentie is dat iemand die vreemd is aan de opleiding deze kan situeren en een beeld krijgt waar het over gaat. VOORBEELD INHOUD Kunstfilosofie (Academische bachelor Drama) Aan de hand van twee van de belangrijkste filosofen uit de moderne tijd, Friedrich Nietzsche en Gilles Deleuze, wordt een overzicht van de geschiedenis van de westerse wijsbegeerte uitgewerkt, met aandacht voor de ontwikkeling van de kunst en voor de oorsprong van de hedendaagse cultuur (beeldtechnologie, muziek, theater en literatuur). Hieronder worden per filosoof de belangrijkste thema's weergegeven (die niet noodzakelijk in die exacte volgorde zullen worden gedoceerd). Het deel "Nietzsche" omvat ongeveer twee derden van de cursus, het deel "Deleuze" het resterende derde. Deel I. omtrent Friedrich Nietzsche. (1) Nietzsche, leven en werk // (2) de presocratische wijsbegeerte // (3) Plato - pro en contra // (4) de doorwerking van het (neo)platoonse schoonheidsideaal in onze cultuur: Renaissance // (5) doorwerking van de Renaissance // (6) Nietzsches onmiddellijke voorlopers (Kant, Schopenhauer) // (7) Nietzsche en de gedachte van de eeuwige terugkeer // (8) Nietzsches 'zelfportret' Deel II. omtrent Gilles Deleuze. (9) Deleuzes voorlopers (Marx, Freud, Heidegger) // (10) Deleuzes grote filosofische thema's (1) // (11) Deleuzes grote filosofische thema's (2)// (12) Conclusie STUDIEMATERIAAL Waarom? Het studiemateriaal voor elke OLA dient concreet te worden omschreven (bv. een referentielijst toevoegen, de titel van de handleiding vermelden, verwijzen naar de Toledocursus, ). Aandachtspunten Zorg ervoor dat het studiemateriaal is afgestemd op de studentenkenmerken (voorkennis, motivatie, vaardigheden ). Zorg ervoor dat het studiemateriaal de nodige en relevante leerinhouden omvat, zodat studenten de doelstellingen efficiënt en effectief kunnen realiseren. Kies studiemateriaal dat geschikt is om de beoogde leeractiviteiten (zoals bv. het analyseren van teksten, het oplossen van oefeningen ) uit te lokken en te ondersteunen. Maak een onderscheid tussen verplicht en aanvullend/aanbevolen studiemateriaal. Hou bij de keuze van studiemateriaal rekening met ander studiemateriaal dat in de opleiding wordt gehanteerd (bv. verhouding Nederlandstalig anderstalig studiemateriaal); afstemming van studiemateriaal in de opleiding is noodzakelijk, i.c. op welke manier variatie en evolutie in studiemateriaal doorheen de opleiding worden vormgegeven. Hiervoor is het belangrijk om in gesprek te gaan met collega-docenten en opleidingsverantwoordelijken. Als bepaald studiemateriaal facultatief is, moet dit duidelijk vermeld worden. Omschrijf hoe de student de studiematerialen kan verkrijgen (cursusdienst, bibliografische gegevens ). 12

13 VOORBEELD STUDIEMATERIAAL KUNST EN CULTUUR (BACHELOR IN DE AUDIOVISUELE TECHNIEKEN: FOTOGRAFIE) Outline van de cursus op Toledo Art of the 20th Century. Walther, Ingo F. (ED) Ruhrberg, K., Schneckenburger, M. / Fricke, C., Honnef, K. Softcover, 2 vol. in insteekkoffer, 19.6 x 25.8 cm, 840 pages, aanbevolen winkelprijs # Het verdient ook aanbeveling om bij het studeren gebruik te maken van overvloedig illustratiemateriaal (d.m.v. kunstboeken of via websites vb. WERKVORM Waarom? Bij het vormgeven van de onderwijsleeromgeving kiest de docent de best passende werkvorm; de werkvorm ondersteunt de studenten bij het realiseren van de vooropgestelde doelstellingen. Er moet dus een goede afstemming zijn tussen de werkvorm en de andere componenten van de onderwijsleeromgeving. Aandachtspunten Kies een werkvorm die goed aansluit bij de doelstellingen van het OPO. Voor een overzicht van mogelijke werkvormen: Hou bij de keuze van een (hoofd)werkvorm rekening met andere werkvormen die in de opleiding aan bod komen; afstemming van werkvormen in de opleiding is noodzakelijk, i.c. op welke manier variatie en evolutie in werkvormen doorheen de opleiding worden vormgegeven. In een vak maak je vaak gebruik van een combinatie van werkvormen zodat studenten de vooropgestelde doelstellingen kunnen bereiken. Belangrijk is het dan dat deze werkvormen ook consistent zijn met elkaar en elkaar aanvullen. Hoe vul ik deze rubriek in de ECTS-fiche in? Je maakt je keuze uit een gestructureerde lijst van werkvormen (slechts één keuze mogelijk). - Bachelorproef - College - College-opdracht - College-practicum - College-practicum-opdracht - Excursie - Masterproef - Opdracht - Practicum - Practicum-opdracht - stage Voor elke onderwijsleeractiviteit (OLA) kies je één (hoofd)werkvorm. De keuze voor deze (hoofd)werkvorm sluit het gebruik van andere werkvormen binnen deze OLA niet uit. Zo is er in een college bijvoorbeeld ook interactie mogelijk en kan in een practicum ook ex-cathedra toelichting plaatsvinden. Deze meer concrete en aanvullende informatie over de invulling voeg je toe in de rubriek toelichting van de werkvorm. Diverse werkvormen:» College: Een college is een werkvorm waarbij onderwijs door de docent wordt aangeboden aan de volledige groep studenten die het OPO opgenomen heeft. Colleges kunnen in meer of mindere mate interactief worden ingevuld, de docent blijft de belangrijkste actor. 13

14 » Practica: Een practicum is een werkvorm waarbij er steeds een hoge mate van interactie is tussen de docent en de student waarbij de docent optreedt als begeleider. De interactie met de docent tijdens de contactmomenten kan bestaan uit: begeleiding van de docent en/of het didactisch team bij oefeningen; ondersteuning bij zelfstandige opdrachten; discussie tussen de studenten, de docent en/of het didactisch team; bespreking van vooraf omschreven opdrachten of andere input van studenten. De practica kunnen zowel praktijkgericht als theoretisch georiënteerd zijn. Een practicum kan dus ingezet worden door verschillende doelstellingen, zoals bijvoorbeeld: het verwerven van onderzoeksvaardigheden, het kritisch reflecteren op nieuwe inhouden, het verhogen van het probleemoplossend vermogen, het kunnen uitvoeren van bepaalde technieken Practica worden meestal voorzien voor een kleinere groep van studenten. De volledige groep kan hiervoor worden opgedeeld in reeksen.» Opdrachten: Een opdracht is een werkvorm die tot doel heeft studenten zelfstandig competenties te laten verwerven, dit zowel individueel als in groepscontext. Er zijn geen contactmomenten voorzien voor het uitvoeren van de opdracht, wel voor instructies, begeleiding en feedback. Het gaat om zelfstandig werk van de student(en), onder supervisie van de docent. De aparte categorie opdracht wordt alleen gebruik als het uitsluitend een opdracht betreft.» Bachelorproef: Een bachelorproef is een opdracht waarmee een bacheloropleiding kan worden afgerond.» Masterproef: Een masterproef is een opdracht waarmee een masteropleiding wordt afgerond.» Stage: Een stage is een werkvorm waarbij studenten in contact komen met het concrete werkveld om zo competenties te ontwikkelen in confrontatie met de praktijk in het werkveld.» Excursie: Een excursie is een werkvorm waarbij de studenten op basis van vooraf gestructureerde informatie in het veld geconfronteerd worden met één of meerdere concrete toepassingen of fenomenen; de studenten treden in dialoog met de docent/het didactisch team over de observaties en bevindingen. Opgelet: Het kiezen van de juiste werkvorm is ook van belang voor een eventuele OPObevraging van jouw vak door studenten. In het gebruikte bevragingssysteem (EVA.OPO) zijn immers verschillende vragenlijsten opgenomen voor verschillende soorten vakken. De werkvorm die je kiest in de ECTS-fiche bepaalt welke vragenlijst gebruikt wordt voor de bevraging van jouw OPO. Het kiezen van een verkeerde werkvorm, kan leiden tot een onbruikbare OPO-bevraging.» Kies je de werkvorm College, College-opdracht, College-practicum of Collegepracticum-opdracht, dan krijgt jouw OPO de vragenlijst voor theorievakken.» Kies je de werkvorm Excursie, Opdracht, Practicum of Practicum-opdracht, dan krijgt jouw OPO de vragenlijst voor praktijkvakken.» Kies je de werkvorm Bachelorproef, dan krijgt jouw OPO de vragenlijst voor bachelorproef.» Kies je de werkvorm Masterproef, dan krijgt jouw OPO de vragenlijst voor masterproef.» Kies je de werkvorm Stage, dan krijgt jouw OPO de vragenlijst voor stage. TOELICHTING WERKVORM In deze rubriek kun je de gekozen werkvorm nader toelichten. Je kunt onderstaande richtvragen gebruiken bij de toelichting: - Welke concrete invulling geef jij aan de hoofdwerkvorm? 14

15 - Welke concrete leeractiviteiten voeren studenten uit om de doelstellingen van het opleidingsonderdeel te realiseren? Wordt er participatie van de student verwacht? Op welke manier? - Is er een bepaalde timing die je kan communiceren? Op deze manier krijgt de student zicht op de piekperiodes van het OPO. - Hoe worden de activiteiten praktisch georganiseerd? - Op welke begeleiding en ondersteuning kunnen studenten een beroep doen? VOORBEELD TOELICHTING WERKVORM Actualiteit van de vormgeving (Academische bachelor Beeldende Kunsten Brussel) Werkvorm: College-practicum-opdracht Actieve en kritische participatie tijdens de colleges wordt verwacht en gestimuleerd. De studenten bereiden korte individuele of groepspresentaties voor die tijdens de contacturen worden toegelicht en in groep worden besproken en becommentarieerd. Aansluitend op en ter afronding van de participatieve bijdrage, schrijft de student een individueel werkstuk of paper waarin hij of zij het persoonlijk proces contextueel plaatst binnen het design-kritisch discours. Dit werkstuk wordt individueel becommentarieerd. 15

16 6. EVALUATIE-ACTIVITEIT (EVA) Waarom? Via de evaluatie tracht een docent na te gaan of de studenten de vooropgestelde doelstellingen van een OPO hebben bereikt en in welke mate. Op basis hiervan beslist het didactisch team of de student kan slagen voor het OPO. Uit onderzoek blijkt dat het studeergedrag van studenten in sterke mate samenhangt met de wijze van evalueren. Hoe studenten de evaluatie percipiëren beïnvloedt met andere woorden hun studeergedrag. Vandaar dat het belangrijk is om studenten goed te informeren over de evaluatie. Enkele regels m.b.t. de evaluatie die in de ECTS-fiche worden vermeld, zijn onderdeel van het Onderwijs- en Examenreglement (OER) en zijn bijgevolg juridisch afdwingbaar. Aandachtspunten Kies een evaluatievorm die goed aansluit bij de doelstellingen van het OPO. Hou bij de keuze van een evaluatievorm rekening met andere evaluatievormen die in de opleiding aan bod komen. Afstemming van evaluatievormen in de opleiding is noodzakelijk, i.c. op welke manier variatie en evolutie in evaluatievormen doorheen de opleiding worden vormgegeven. Hiervoor is het belangrijk om in gesprek te gaan met collega-docenten en opleidingsverantwoordelijken. Zorg dat de ECTS-fiche duidelijke informatie over de evaluatie bevat. In het geval van betwistingen van examenresultaten zal de ECTS-fiche als standaard gelden. Wees m.b.t. evaluatie dus steeds transparant en consequent. Meer weten? De website Kwaliteitsvolle toetsing en beoordeling in kunst- en ontwerponderwijs is een hulpmiddel om kwaliteitsvolle toetsing en beoordeling in ontwerp- en kunstonderwijs te realiseren. Naast algemene informatie over kwaliteitsvol toetsen en beoordelen, worden instrumenten, hulpmiddelen en informatie aangeboden die zich specifiek richten op evalueren in (hoger) ontwerpen kunstonderwijs. Hoe vul ik deze rubriek in de ECTS-fiche in? Het invullen van de ECTS-fiche kent een stapsgewijze opbouw. Achtereenvolgens worden verschillende velden doorlopen, waarbij steeds een concreter niveau aan bod komt. Afhankelijk van het type van evaluatie, wordt de evaluatievorm weergegeven waarna het soort examenvraag, het al dan niet gebruiken van leermateriaal aan bod komen. Merk op, bij elk veld moet je een optie selecteren. Indien de aangeboden keuzes te beperkt zijn, kan je steeds meer uitleg geven in het veld toelichting. TYPE EN VORM Kies uit een gestructureerde lijst het type van evaluatie (slechts één keuze mogelijk) dat van toepassing is in het OPO. Let op, de gekozen typologie is bepalend voor het vastleggen van de evaluatievorm(en). Afhankelijk van de gekozen typologie kies je immers één of meerdere evaluatievormen uit de bijhorende lijst. TIP! Onderstaand beslissingsdiagram helpt om de juiste beslissing te nemen. De gebruikte terminologie wordt onder het diagram toegelicht. 16

17 » (A) Examen tijdens de examenperiode: Deze optie geldt voor alle OPO s waarvoor enkel tijdens de reguliere examenperiode een mondeling, schriftelijk of praktijkexamen wordt georganiseerd. Evaluatievorm (meerdere keuzes mogelijk): Mondeling examen: Een mondeling examen is een evaluatievorm waarbij a.d.h.v. een gesprek tussen de examinator en de student wordt nagegaan in welke mate de student de vooropgestelde doelstellingen beheerst. Bij een mondeling examen wordt voornamelijk gewerkt met open vragen. Schriftelijk examen: Een schriftelijk examen is een evaluatievorm waarbij de student vragen krijgt en die schriftelijk (eventueel elektronisch) beantwoordt. A.d.h.v. de antwoorden wordt nagegaan in welke mate de student de doelstellingen van het OPO beheerst. Er is geen direct contact tussen de student en de examinator. Bij een schriftelijk examen kan zowel met open als met gesloten vragen worden gewerkt. Praktijkexamen: Een praktijkexamen is een afrondend (eind)examen waarbij wordt nagegaan in hoeverre de student een bepaalde vaardigheid verworven heeft die voor het beroep kenmerkend of doorslaggevend is. Dit gebeurt vaak in een authentieke praktijksetting (al dan niet op de werkvloer).» (B) Examen buiten de normale examenperiode: Hieronder vallen alle mondelinge, schriftelijke en praktijkexamens die buiten de reguliere examenperiode vallen. Evaluatievorm (meerdere keuzes mogelijk): Mondeling examen Schriftelijk examen Praktijkexamen» (C) Partiële of permanente evaluatie, met (afrondend) examen tijdens de examenperiode: Binnen één OPO kunnen meerdere deelevaluaties plaatsvinden, 17

18 bijvoorbeeld een deel van de punten valt te verdienen via een practicum op punten, paper, oefeningen met beoordeling, etc. De overige punten zijn te verdienen via een (afrondend) schriftelijk, mondeling of praktijkexamen tijdens de examenperiode. Of voor één OPO kunnen er verschillende OLA s zijn die elk apart beoordeeld worden. Onder permanente evaluatie valt elke vorm van evalueren tijdens het semester (eenmalig of meermaals georganiseerd). Evaluatievorm: Voor het afrondend examen kies je uit mondeling, schriftelijk of praktijkexamen. Voor het partiële of permanente luik kies je uit de andere opties. Bijvoorbeeld: Een student schrijft een paper die hij/zij moet komen toelichten = paper + mondeling examen Een student krijgt een take-home examen die hij/zij moet toelichten = takehome + mondeling examen (merk op, als de student de taak enkel schriftelijk indient zonder bijkomende toelichting valt dit onder permanente evaluatie zonder examen tijdens de examenperiode) Mondeling examen Schriftelijk examen Praktijkexamen Paper/werkstuk: Een paper is een schriftelijk product dat het resultaat is van een specifieke opdracht waarbij studenten aantonen dat ze inhoudelijk met een vakgebied bezig zijn, dat ze een probleem kunnen benaderen en oplossen als een expert, bepaalde vaardigheden (bijv. literatuur opzoeken en verwerken) hebben verworven. Als evaluatievorm is de paper vergelijkbaar met het take-home examen. Een paper omvat echter een ruimere opdracht dan het take-home examen, bovendien werkt een student er ook tijdens een langere tijdsperiode aan. Een werkstuk is een variant op de paper, kleiner van omvang en kan verschillende vormen aannemen (korte opdracht, oefening, ) Ontwerp/product: Een ontwerp/product is een term die wordt gebruikt wanneer studenten effectief een ontwerp (bijv. een plan/schets van een gebouw) of een concreet/tastbaar product (bijv. een maquette) moeten indienen. Verslag: Een verslag is een schriftelijke neerslag van een observatie/ervaring die een student of een groep studenten heeft opgedaan tijdens een practicum, projectwerk, stage, groepswerk etc. en wordt vaak gekoppeld aan een reflectie over de ervaring. Hier gaat het dus eerder over het leren rapporteren en/of reflecteren. Presentatie: Door middel van een mondelinge presentatie kunnen studenten laten zien of ze inzicht hebben verworven in een bepaalde problematiek, in staat zijn om kritisch om te gaan met relevante literatuur, de oplossing voor een probleem overzichtelijk kunnen uiteenzetten, een genuanceerd oordeel kunnen vellen over oplossingen die voor een probleem worden gesuggereerd, correct iets kunnen uitleggen, wetenschappelijk kunnen rapporteren, enz. De presentatie kan door een individuele student of een groep studenten verzorgd worden. Self assessment/peer assessment: Niet enkel een didactisch team kan studenten evalueren, ook voor studenten zelf kan een rol weggelegd zijn in het evaluatieproces. Studenten kunnen zichzelf evalueren op basis van vooraf vastgelegde criteria (self-assessment). Studenten kunnen ook studenten uit een bepaalde groep of (enkelen van) hun medegroepsleden evalueren (peerassessment). 18

19 Medewerking tijdens contactmomenten: Medewerking tijdens contactmomenten houdt in dat studenten tijdens contactmomenten worden geëvalueerd. Deze evaluaties kunnen meetellen in de eindevaluatie of de eindevaluatie kan hier zelfs volledig op gebaseerd zijn. Er bestaan verschillende vormen van medewerking, gaande van actief luisteren, vragen stellen en vragen beantwoorden, een presentatie brengen voor medestudenten, het mee organiseren van een excursie tot het nauwgezet uitvoeren van een opdracht of experiment tijdens een practicum. Portfolio: Een portfolio is een verzameling documenten/werkstukken die als bewijsmateriaal dienen voor het leerproces en de prestaties van de student in een bepaald domein. De portfolio is door de student zelf samengesteld op basis van een persoonlijke selectie van documenten. Procesevaluatie: Een procesevaluatie verwijst naar het systematisch inwinnen van informatie over het verloop van het leerproces. Hierbij gaat het niet alleen om het uiteindelijke resultaat van het leerproces, maar wordt vooral gekeken naar de manier waarop de doelstellingen werden nagestreefd en gerealiseerd. Vaardigheidstoets: Via een vaardigheidstoets wordt nagegaan in hoeverre de student over de gewenste vaardigheden beschikt. De vaardigheid wordt meestal (tussentijds) getoetst aan de hand van een taak/handeling die de student uitvoert in een reële of gesimuleerde praktijksituatie, eventueel gebruik makend van echte apparatuur (bijv. een massagetafel of bepaalde software). Eventueel kan de student ook toelichten of demonstreren hoe hij/zij in een bepaalde situatie zou handelen en welke overwegingen daarbij gemaakt worden zonder de handelingen zelf ter plekke uit te voeren. Een vaardigheidstoets wordt vooral ingezet om tussentijds vaardigheden te ontwikkelen en te stimuleren om deze nadien in een praktijkexamen (al dan niet op de werkvloer) effectief te beoordelen. Take home: Een take-home examen is een evaluatievorm waarbij de student enkele dagen de tijd krijgt om een examenopdracht uit te werken. Voor het oplossen van de examenopdracht kan de student informatie opzoeken in het lesmateriaal en/of te rade gaan bij medestudenten.» (D) Permanente evaluatie, zonder examen tijdens de examenperiode: Dit is elke vorm van evalueren tijdens het semester (eenmalig of meermaals georganiseerd), waarna er geen mondeling, schriftelijke of praktijkexamens als eindexamen meer plaatsvindt. Examenvorm: Paper/werkstuk Ontwerp/product Verslag Presentatie Self assessment/peer assessment Medewerking tijdens contactmomenten Portfolio Procesevaluatie Vaardigheidstoets Take home 19

20 GEBRUIKTE LEERMATERIALEN Kies uit de lijst één of meerdere omschrijvingen waarmee wordt aangegeven of en welk leermateriaal de student mag gebruiken tijdens het examen. Indien studenten geen hulpmiddelen mogen gebruiken tijdens het examen, kies dan voor de optie geen.» Cursusmateriaal» Formularium» Rekenmachine» Computer» Naslagwerk» Geen Merk op, indien de aangeboden keuzes bijkomende toelichting vereisen, bijvoorbeeld wanneer de student het leermateriaal slechts tijdens een deel van het examen mag gebruiken, kan je dit steeds duidelijker aangeven in het veld toelichting. VRAAGVORM Kies één of meerdere mogelijkheden uit de lijst om concreet aan te geven uit welke vraagvorm (soort examenvraag) de evaluatieactiviteit zal bestaan:» Meerkeuzevragen: Meerkeuzevragen zijn vragen waarbij de student uit een aantal mogelijke antwoordalternatieven het juiste antwoord kiest. Deze vragen kunnen gebruikt worden om zowel kennis als inzicht te bevragen.» Open vragen: Bij open vragen moet de student een antwoord toelichten of neerschrijven, waarbij de omvang van het te construeren antwoord kan variëren van een woord tot een uitgebreide (handgeschreven) tekst/uitgewerkte oefening. Gekarakteriseerd naar de lengte van het antwoord spreekt men over een invul- of aanvulvraag, kort-antwoordvraag, opstel- of essayvraag.» Gesloten vragen: Een gesloten vraag is een vraagtype waarbij de student moet kiezen uit een aantal antwoordmogelijkheden die vooraf gegeven zijn. Het meest gebruikte voorbeeld van een gesloten vraag is de meerkeuzevraag. Daarnaast onderscheidt men binnen het gesloten vraagtype o.m. de combinatievraag, volgordevraag, meervoudige antwoordvraag, waar/onwaar-vraag, enz. TWEEDE EXAMENKANS Verduidelijk of er een tweede examenkans zal zijn voor de student en hoe deze er zal uitzien.» Ja Zelfde modaliteit: Eerste en tweede examenkans zijn identiek aan elkaar: er wordt een gelijkaardig examen voorzien met dezelfde kenmerken en opbouw als tijdens de eerste examenkans. De manier van evalueren blijft ongewijzigd. Andere modaliteit: Indien de tweede examenkans afwijkt van de eerste examenkans, geef je aan waarin het verschil zit en welke vervangingsmaatregelen er gelden. Dit is vaak van toepassing op opdrachten, groepswerken, stages, permanente evaluatie etc. Bijv. Studenten die in de eerste zittijd een onvoldoende haalden op het deel groepswerk dienen voor de derde examenperiode een individuele schriftelijke vervangopdracht te maken.» Nee. In de rubriek toelichting geef je aan waarom er geen tweede examenkans voorzien wordt. TOELICHTING Gebruik de rubriek toelichting om zo concreet mogelijk weer te geven waaraan studenten zich kunnen verwachten op het examen. Indien de aangeboden keuzes bij de vorige opties te 20

21 beperkt of niet allesomvattend zijn, dan kan bijkomende informatie via het veld toelichting verschaft worden. Enkele suggesties:» Verduidelijk de evaluatievorm.» Verduidelijk het gewicht/weging van evaluatieonderdelen. Bijv. Het examenresultaat is een gewogen cijfer dat als volgt wordt bepaald. Het onderdeel 'Individuele opdrachten' en 'Groepsopdrachten' wordt respectievelijk voor 60% en 40% verrekend in het eindresultaat. Binnen het onderdeel 'Individuele opdrachten' worden de opdrachten tijdens het semester voor 50% verrekend en wordt de eindpaper voor 50% verrekend in het onderdeelresultaat.» Specificeer aan welke voorwaarden studenten moeten voldoen om te mogen meedoen aan de examens. Geldt er een aanwezigheidsplicht m.b.t. praktische onderdelen, stages of voldoende deelname aan contactmomenten of tijdig indienen van paper/verslagen/werkstukken?» Geef aan indien er voor een subgroep van studenten een afwijkende evaluatievorm is. Bijv. Werkstudenten krijgen een individuele vervangopdracht in plaats van het groepswerk. 21

22 7. HOE STUUR IK DE FICHE DOOR NAAR DE EINDREDACTEUR TER GOEDKEURING? Indien er aan je opleidingsonderdeel niets wijzigt, dan hoef je de ECTS-fiche niet ter goedkeuring door te sturen: je OPO is geen nieuw OPO noch aan de parameters van het OPO (bv. aantal studiepunten, naam van het opleidingsonderdeel...) noch aan de inhoud (informatie) op niveau van het OPO (opleidingsonderdeel), of de OLA (onderwijsleeractiviteit), of de EVA (evaluatie-activiteit) Indien er wel iets verandert aan je ECTS-fiches of als je OPO een nieuw OPO is, dan moet je ze wel ter goedkeuring doorsturen. Zijn de wijzigingen aangebracht, dan stuur je deze ter goedkeuring door naar de eindredacteur van de ECTS-fiches. Pas na goedkeuring worden de wijzigingen effectief gepubliceerd op het web. Een ECTSfiche doorsturen doet je via de knop Ter goedkeuring doorsturen in de actieknoppenbalk. Indien je bij een wijziging aan je ECTS-fiche graag een opmerking meegeeft aan de eindredacteur dan kan dit via het opmerkingenveld onder de tabbladen. Voer je opmerking in, in het witte venster. 8. HOE VERKRIJG IK EEN SIMULATIE VAN EEN GEWIJZIGDE ECTS-FICHE? Als je het online resultaat van je wijzigingen en tekstopmaak wenst te bekijken vooraleer door te sturen naar de eindredacteur, dan kun je hiervan een simulatie maken via de link Simulatie ECTS-fiche in de hoofding. Aangezien een ECTS-fiche altijd op niveau van het volledige opleidingsonderdeel is, dien je eerst het opleidingsonderdeel te selecteren in een tussenscherm. 9. HOE KAN IK EEN SESSIE VERLENGEN? Indien de toepassing ECTS-fiches geen activiteit registreert gedurende 60 minuten vervalt de sessie en wordt dit deel van de ECTS-fiches geblokkeerd (zie verder onder HELP! MIJN FICHE IS GEBLOKKEERD!) Het intikken en opmaken van een tekst wordt niet beschouwd als activiteit. Wisselen van tabblad of een actie uitvoeren via de knoppenbalk (bv. Voorlopig opslaan, Ter goedkeuring doorsturen) worden wel beschouwd als activiteit. Rechts op het scherm staat weergegeven wanneer de sessie vervalt. Je kan tijdens het intikken van een tekst de sessietijd verlengen door op de knop Verleng sessie te drukken. 22

23 10. HELP! MIJN FICHE IS GEBLOKKEERD! De toepassing ECTS-fiches is de vorige keer op een onvoorziene manier afgesloten (bv. sessie vervallen, browser afgesloten) waardoor een deel van de ECTS-fiche geblokkeerd werd. Je kunt dit deblokkeren door op de link te klikken en de instructies te volgen op het volgende scherm. Als je klikt op Deblokkeren in het OPO-overzicht, krijgt je de wijzigingsomgeving met volgende mogelijkheden. De toepassing weet dat de fiche geblokkeerd is, maar weet niet wat ze moet doen met de teksten die bijgehouden/gelogd zijn op de webserver, dus de teksten die zijn ingetikt maar niet actief gefinaliseerd ( voorlopig opslaan of ter goedkeuring doorsturen ) want dat zou geweten zijn in de SAP-databank, dat zijn de voorziene acties. Je krijgt de keuze: de Laatst gepubliceerde versie : terug te vertrekken van de vorige situatie, dus van de teksten die wel al in de SAP-databank zijn opgeslagen, en die het vertrekpunt waren toen je de vorige keer de toepassing opende. De teksten die zijn bijgehouden op de webserver worden m.a.w. genegeerd. de Laatst geopende versie : die teksten van op de webserver te recupereren, en met deze teksten verder te gaan. Let wel: teksten worden pas op de webserver bewaard als je daarna ook een schermactie gedaan hebt, bv. wisselen van tabblad. Je kunt deze versies bekijken door op de knop te klikken (enkel raadplegen, niet bewerken). Kies met welke tekst je wil verdergaan en druk dan op Editeer OPO/OLA/EVA. Nu is de fiche gedeblokkeerd en kun je verder gaan. Als je met meerdere docenten aan dezelfde OLA fiche zit te werken, en één van deze collega s heeft de fiche al ter goedkeuring doorgestuurd naar de eindredacteur, dan wordt de fiche geblokkeerd. Neem contact op met de eindredacteur, hij/ zij kan de fiche terug openstellen voor verdere wijzigingen. De status zal dan wellicht wijzigingen in Te corrigeren waarna je kan verder werken. 23

24 BIJLAGE 1: ENKELE WERKWOORDEN ALS HULPMIDDEL 24