Als je als docent beslist om gebruik te maken van peer assessment doorloop je best enkele stappen:

Transcriptie

1 Peer assessment Omschrijving Peer assessment is een proces waarin medestudenten die eenzelfde leerproces hebben doorgemaakt elkaar evalueren. Ontwikkeling Als je als docent beslist om gebruik te maken van peer assessment doorloop je best enkele stappen: Ø Keuze evaluatie-activiteit Wanneer je gebruik wenst te maken van peer assessment is het belangrijk dat je een assessmentvorm selecteert waarbij het gebruik van peer assessment voordelen biedt. Enkele voorbeelden van dergelijke evaluatie-activiteiten zijn: Presentatie: peer assessment is nuttig om de stijl en het proces te evalueren, evenals de inhoudelijke kant. Papers bij groepswerk: wanneer de paper het resultaat is van een groepswerk, is het handig dat groepsleden elkaar kunnen beoordelen op vlak van inzet, inhoudelijke inbreng, doorzetting,... Hierdoor kunnen ze veel leren over samenwerken. Papers bij individueel werk: studenten kunnen aan de hand van de vooropgestelde criteria elkaars werk evalueren. Op deze manier leren studenten inhoudelijk veel bij, maar leren ze ook kritisch kijken naar elkaar en feedback geven. Deze opsomming is niet exhaustief: bij elk assessment kan peer assessment ingezet worden, als het maar goed georganiseerd en voorbereid wordt. Ø Bepalen en selecteren van de beoordelingscriteria Formuleer concrete en ondubbelzinnige beoordelingscriteria bij het assessment. Om de evaluatiecriteria duidelijk te stellen en na te gaan of ze door iedereen op dezelfde wijze worden begrepen en geïnterpreteerd, kan je ze samen met studenten opstellen, ze samen bespreken en/of bijsturen. Ssommige criteria enkel kunnen beoordeeld worden door de docent en andere beter te beoordelen zijn door de studenten (bv. over het werkproces, attitudes, ): selecteer je criteria voor peer assessment zorgvuldig. Ø Keuze beoordelingsschaal Het is belangrijk dat voor alle beoordelingscriteria een bijhorende beoordelingsschaal wordt opgesteld. Er zijn verschillende vormen en variaties van schalen: punten, woordelijke schalen,, zie fiche Beoordelen. Ø Opmaak beoordelingsformulier Wanneer bovenstaande stappen doorlopen zijn, kan je de beoordelingscriteria en de beoordelingsschaal overzichtelijk samenbrengen in een beoordelingsformulier. Het is belangrijk dat een dergelijk beoordelingsformulier overzichtelijk en duidelijk is voor de OOF-project Toetskoffer: startbagage voor toetscommissies

2 studenten, zodat ze eenvoudig tot een peer assessment kunnen komen. Je kan het enigszins verduidelijk door voorafgaand met de studenten het formulier te overlopen. Voorbereiding studenten Het is voor studenten vaak niet zo evident het leerproces van hun medestudenten te beoordelen. Dat is een groeiproces. Maak hen dan ook vertrouwd met peer-assessment, zonder dat dit effectief meetelt in de beoordeling. Studenten zijn vaak niet gewoon om elkaar te beoordelen. Informeer de studenten goed. Geef aan waarom je voor peer assessment kiest en hoe je dit verder zal vormgeven (zie paragraaf ontwikkeling ). Uitvoering Enkele tips om in het achterhoofd te houden: - Start geleidelijk aan: voer het peer assessment in gradaties in en op kleine schaal (bv. beperkt aantal criteria, enkele reflectievragen, ). Zo heb je als docent voldoende tijd om vertrouwd te raken met het systeem. - Oefen het peer assessment in: geef studenten voldoende tijd om te oefenen met peer assessmenttaken die niet meetellen in het eindoordeel. Op deze manier trainen ze hun vaardigheid om kritisch te kijken naar het leerproces van hun medestudenten, wat een positieve invloed uitoefent op de betrouwbaarheid van de peerbeoordelingen. - Maak de beoordeling betekenisvol: vul peer assessment aan met andere vormen van assessment. Door het eindoordeel te laten afhangen van het oordeel van verscheidene beoordelaars (student, docent, peers, ) krijg je een vollediger, maar ook vooral betrouwbaarder beeld van het leerproces van de student. Beoordeling Het is aangewezen om de eindbeoordeling van een student te laten bepalen door het oordeel van verschillende beoordelaars. Idealiter kent de docent eerst een groepscijfer toe op basis van de afgeleverde groepsopdracht. Omdat je als docent moeilijk zicht hebt op de individuele bijdrage van iedere student corrigeer je het groepscijfer voor iedere student op basis van de beoordeling van de medestudenten. Dit kan je op verschillende manieren. Peer assessment factor Het groepscijfer dat gegeven werd door de docent wordt vermenigvuldigd met een coëfficiënt, waarna je een individueel cijfer voor iedere student bekomt. Dit coëfficiënt, of ook de peer assessment factor genaamd, bekom je door al de scores gegeven door de medestudenten aan één bepaalde student op te tellen en te delen door (het aantal studenten x het aantal beoordelingscriteria x 2). Het cijfer 2 in de deler stelt de theoretisch gemiddelde score voor, gegeven de gehanteerde schaal: 3 = beter dan de rest van de groep 2 = gemiddeld van de groep OOF-project Toetskoffer: startbagage voor toetscommissies

3 1= niet zo goed als de rest van de groep 0 = geen hulp voor de groep -1 = hinder voor de groep è TIP: om vriendjespolitiek tegen te gaan, kan je ervoor kiezen om een extreem cijfer dat slechts eenmaal voorkomt (uitschieter) te schrappen. Dit zorgt ervoor dat er geen extreme invloed wordt uitgeoefend op de gemiddelde peer-score. Formules: Peer assessment factor = "#$ &'( )* "+#,*" &'( $*)*"-.)*(-*( /*/*&*( ''( **( "-.)*(- (''(-'1 "-.)*(-*( 2 3*- ''(-'1 4*##,)*15(/"+,5-*,5' 2 6) Individueel cijfer = groepscijfer x peer assessment factor Verdeling van een cijfer De docent geeft hierbij een groepscijfer, maar dit kunnen de studenten verdelen over hun teamgenoten. Voorbeeld: De docent vindt dat drie studenten het groepscijfer 60/100 verdienen. Dit betekent 60x3=180 punten in totaal om te verdelen. Je laat iedere teamgenoot nu afzonderlijk bepalen hoeveel ieder teamlid verdient van deze 180 punten. Lien Jan Piet Lien geeft Jan geeft Piet geeft Ludo krijgt dan 70% als individueel resultaat [ ( )/3 ] - Narin krijgt dan 50% als individueel resultaat [ ( )/3 ] - Pia krijgt dan 60% als individueel resultaat [ ( )/3 ] Groepscijfer +/- een bijkomend cijfer Studenten gaan elkaar evalueren voor hun bijdrage aan het groepswerk volgens de schaal: +1 = veel bijgedragen 0 = gemiddeld bijgedragen -1 = weinig bijgedragen Deze punten tel je bij elkaar op en deel je door het aantal medestudenten die hebben beoordeeld. Op deze manier bekom je de gemiddelde peerscore. Het behaalde punt tel je op bij het gekregen groepscijfer en zo krijg je voor iedere student een individueel cijfer. Formules: Gemiddelde peerscore = "#$ &'( )* "+#,*" &'( $*)*"-.)*(-*( /*/*&*( ''( **( "-.)*(- ''(-'1 8**," Individueel cijfer = groepscijfer + gemiddelde peerscore Product en proces apart evalueren OOF-project Toetskoffer: startbagage voor toetscommissies

4 De docent beoordeelt hierbij het groepsproduct. Het proces wordt beoordeeld op basis van self en peer assessment. Het belang van de proces-/productbeoordeling in het totale cijfer kan je vaststellen in overleg met de studenten (bv. 50/50 of 60/40). Overweeg ook hoe je het cijfer kan meenemen voor tweede zittijd. Wanneer je de groepsopdracht in tweede zittijd vervangt voor een individuele opdracht is het cijfer op peer assessment niet langer van toepassing en neem je het best niet mee. Wanneer je toch opnieuw gebruik maakt van een groepsopdracht, moet je beslissen in welke mate je het cijfer op peer assessment laat meetellen (voor meer informatie zie fiche Beoordeling). Terugkoppeling De terugkoppeling van het eindresultaat naar de student kan op twee manieren gebeuren. De student krijgt enerzijds een cijfer toegekend dat is vastgesteld op basis van het toegekende groepscijfer en het gemiddelde cijfer over de peerbeoordelingen. Anderzijds is het belangrijk aan dit cijfer een verantwoording te koppelen. Deze verantwoording, kan zowel mondeling of schriftelijk, zowel door de docent of door medestudenten gegeven worden. Door de medestudenten zelf feedback te laten formuleren zorg je ervoor dat ze meer geneigd zijn om onderbouwd punten toe te kennen. Ze hebben dan de mogelijkheid om hun overwegingen bij het toekennen van een punt weer te geven en te beargumenteren. Het is wel aan te raden om medestudenten schriftelijk feedback te laten geven en indien mogelijk anoniem. Dit creëert een veilig beoordelingsklimaat. Tips & tricks Maak peer assessment onderdeel van het leren van de studenten. Op deze manier leren studenten kritisch reflecteren over het werk en het leerproces van anderen en hieraan een goed onderbouwde beoordeling te koppelen. Echter, kritisch reflecteren is een vaardigheid die studenten niet zomaar verwerven. Probeer daarom peer assessment geleidelijk op te bouwen en voldoende stil te staan bij de ervaringen van de studenten. Gebruik peer assessment voornamelijk om het leerproces achter het groepswerk te evalueren. Dit kan je als docent namelijk moeilijk zelf inschatten aangezien je niet volledig bij het proces betrokken bent. Bekijk of je peer assessment digitaal kan organiseren. Dit beperkt de workload voor de docent. Toledo biedt bv. een tool aan om peer assessment in te zetten. Bij peer assessment in Toledo kunnen studenten elkaars werk (paper, presentatie, ) of bijdrage tot een groepswerk evalueren aan de hand van door de docent vastgelegde criteria en beoordelingsschalen. Pro & Contra Pro Contra - De student is meer betrokken bij - Betrouwbaarheid en objectiviteit van OOF-project Toetskoffer: startbagage voor toetscommissies

5 onderwijs en toetsing. Deze vorm dwingt de student om actiever om te gaan met het leren. - Studenten leren bijdragen van anderen kritisch te analyseren en hun mening gefundeerd en duidelijk te motiveren. - De student krijgt meer tussentijdse feedback. - Als de student meer ervaring krijgt in het beoordelen, wordt het leereffect groter voor gever en ontvanger. - Bij groepsopdrachten zien studenten meer van elkaar(s werk) dan de docent. beoordeling door studenten kan problematisch zijn. - Studenten vinden het vaak moeilijk om kritisch naar elkaars werk te kijken. Het kan dan ook zijn dat medestudenten niet kritisch genoeg zijn en de beoordeling dus minder bruikbaar is. - Er is gevaar voor vriendjespolitiek en dus een vertekening van het eindresultaat. - Beoordelen is een vaardigheid die je kan ontwikkelen. Studenten worden hier best op voorbereid. - De student wordt zich bewust van het feit dat je kunt leren van je fouten. - Studenten leren van en met elkaar. - Biedt tijdswinst bij grote groepen, waar studenten sneller en frequenter feedback kunnen krijgen van hun peers, zonder de workload voor de docent te verzwaren. Meer weten en doen? Clement, M. & Laga, L. (2005). Steekkaarten doceerpraktijk: peer assessment. Antwerpen, België: Garant. Dochy, F., Schelfhout, W., & Janssens, S. (2005) Anders evalueren: assessment in de onderwijspraktijk (2 de Ed.). Leuven, België: Lannoo Campus. Dochy, F., Heylen, L., & Van de Mosselaer, H. (Red.) (2002). Assessment in onderwijs: nieuwe toetsvormen en examinering in studentgericht onderwijs en competentiegericht onderwijs. Utrecht, Nederland: Lemma. OOF-project Toetskoffer: startbagage voor toetscommissies