1. Gerard Barkema, nieuwe vicedecaan onderwijs stelt zich voor.

Transcriptie

1 1 Verslag van de Heibijeenkomst van de Graduate School Natural Sciences, faculteit Bètawetenschappen. Thema: UU project vernieuwing masterfase d.d. 30 januari 2014 Aanwezig: Huib de Swart, Twan Maintz, Jasper van Winden, Tamar Aprahamian, Johan van de Leur, Bert Theunissen, John-Jules Meyer, Aarnout van Delden, Dries van Oosten, Gerrit Heil, Gerard Barkema, Hans Bodlaender, Arjan Egges, Celso de Mello-Donega, Annik van Keer, Sjaak Brinkkemper, Elwin Savelsbergh en Hans Goedemans (verslag). Agenda 9.00 Ontvangst 9.05 Gerard Barkema, de nieuwe vice decaan onderwijs stelt zich voor Management Informatie systeem, wetenschappelijke integriteit, Twan Maintz 9.30 Herziening Masterfase, introductie door Huib de Swart 9.50 Arbeidsmarktoriëntatie, introductie door Jasper van Winden Discussie onderwerp 1: Arbeidsmarkt oriëntatie Discussie onderwerp 2: Persoonlijk ontwikkeling, flexibiliteit en Community vorming Pauze Discussie onderwerp 3: Interdisciplinariteit Discussie onderwerp 4: Duidelijk Profiel Lunch 0. Opening Huib de Swart heet allen welkom bij deze heibijeenkomst die in het teken staat van het universiteitsbrede project Herziening Masterfase. Dit project houdt o.m. in dat alle programma s op nieuw intern moeten worden gecertificeerd. De criteria waaraan de programma s zullen moeten voldoen zijn echter nog niet bekend. Het tijdpad voor certificering loopt van mei 2014 tot mei De in de agenda genoemde thema s van dit project komen deze morgen achtereenvolgens aan de orde. 1. Gerard Barkema, nieuwe vicedecaan onderwijs stelt zich voor. Naar eigen zeggen speelt Gerard vanmorgen een thuiswedstrijd, ooit was hij zelf programmaleider van een masterprogramma, waarna hij onderwijs directeur natuurkunde werd en nu vicedecaan onderwijs van de faculteit. Het project masterfase, zo deelt hij mee, is al van start gegaan. Het gaat hard en er is vooralsnog moeilijk grip op te krijgen. De centrale vragen zijn, 1 waarom dit project en 2 biedt de nu voorliggende aanpak de oplossing voor de gesignaleerde problemen.

2 2 Waarom; binnen de UU is er een disbalans tussen de uitstroom vanuit de Bacheloropleidingen en de instroom van de masteropleidingen; de UU dreigt een bachelor Universiteit te worden. Deze disbalans speelt m.n. bij de niet-bèta-faculteiten, bij Bèta is nagenoeg spraken van een evenwicht. Een universiteit die zich presenteert als een researchuniversiteit heeft echter stevige masteropleidingen nodig. Genoemd project is gestart om het tij te keren; de balans herstellen en zo komen tot stevige masteropleidingen van voldoende omvang. De faculteit Geesteswetenschappen is al gestart met het project en heeft het voortouw m.b.t de formulering van de criteria tot certificering. Dit voert de druk op, de faculteit zal hierin mee moeten. Als criteria worden momenteel het volgende genoemd: Een masterprogramma heeft een minimale instroom van 20 studenten per jaar en minimaal 3 hoogleraren. Hoe hard dit criterium zal worden toegepast, m.n. t.a.v. bijzondere programma s is niet bekend. Alle programma s moet voor mei 2015 opnieuw worden gecertificeerd. De programma s die niet worden gecertificeerd mogen m.i.v. september 2015 geen studenten meer toelaten. T.b.v. de certificatie wordt een commissie benoemd bestaande uit vicedecanen. Gerard opteert voor een positie in deze commissie, een alternatief zou Rens Voesenek, de voorganger van Gerard als vicedecaan, kunnen zijn. De rector hecht aan aansluiting bij de arbeidsmarkt, en ziet hiervoor een rol weggelegd voor in te richten career centers. Het hanteren van één instroommoment lijkt enigszins versoepeld. Bij Farmacie is het hanteren van één instroommoment niet realiseerbaar, Artificial Intelligence heeft vanwege de opbouw en de deelname van meerdere opleidingen aan het programma een voorkeur voor één instroommoment. De vraag in hoeverre de aanpak zoals geschetst in het project bijdraagt aan de oplossing van het probleem, komt aan de orde tijdens de discussies van deze bijeenkomst. 2A. Management Informatiesysteem Bi-OBT. Bi-OBT is het nieuwe dynamische, real-time onderwijs informatiesysteem van de faculteit dat gebruik maakt van data uit OSIRIS. Er is geen koppeling met CARACAL. Twan demonstreert aan de hand van een presentatie de mogelijkheden van het systeem. (Toegestuurd aan de leden van de BoS en deelnemers. Ook te vinden op via: %2Fbosgsns%2Fdocumenten%202012%2FHEIDAGEN%2FHEIDAG% D.m.v. downdrilling is toegang te krijgen tot informatie op studentniveau, de reden waarom het systeem niet vrij toegankelijk is. De aanwezigen kunnen zich bij Twan melden om toegang te krijgen tot het systeem. 2B. Wetenschappelijke integriteit. De indruk bestaat dat wetenschappelijke integriteit (WI) te impliciet aan de orde komt binnen de programma s ; het zou meer zichtbaar moeten worden gemaakt. Programma s waar WI expliciet aan de orde komt zijn HPS en Business Informatics. De PowerPointpresentatie hierover uit het programma Business Informatics is toegestuurd en te vinden via bovenstaande link. De centrale vraag is, wat komt nu al expliciet aan de orde en wat gaan we eraan doen; (i) inbouwen in bestaande cursussen en/of (ii) een cursus op schoolniveau starten. Hieronder een korte inventarisatie vanuit de programma s: Zoals gezegd is binnen History and Philosophy of Science (HPS) is een deel van elementen van WI ingebouwd in bestaande cursussen maar behoeft dit verdere explicitatie. Voor de Bachelor opleidingen is een keuze Concept- Context cursus WI ontworpen die start in het studiejaar Bert is verder de mening toegedaan dat WI een kwestie is van cultuur die door er voortdurend aandacht aan te besteden moet worden geïntegreerd in het programma/de opleiding/onderzoeksgroep..

3 3 Game and Media Technology (GMT) en Computing Science (CS)hebben gekozen voor een gezamenlijke aanpak; in het gezamenlijke colloquium een wordt een verplichte sessie over WI opgenomen. Binnen Business Informatics (BI) is WI een verplicht onderdeel binnen het college methodologie, zie de al eerder genoemde PP-presentatie. De inhoud daarvan is geënt op de richtlijnen van de ESF en de VSNU. In het tentamen behorend bij dit onderdeel zijn vragen over WI opgenomen. Het essay dat in het kader van deze cursus wordt geschreven wordt als illustratie door een plagiaat checker gehaald. Bij Mathematics wordt nauwelijks aandacht aan WI geschonken. Gezien het landelijke karakter van dit programma is het lastig WI in te bouwen in bestaande cursussen. Individueel komt het aan de orde in de afstudeerfase. Er bestaat voorkeur voor een aanpak op school niveau. Experimental Physics (EP) schenkt aandacht aan WI tijdens de onderzoek fase van het programma. Hetzelfde geldt voor het programma Meteorology Physical Oceanography and Climate (MPOC). Artificial Intelligence (AI): hieraan zou aandacht moeten worden besteed in methods of research in de promotiefase, het is onderdeel van de rechten en plichten horend bij het doctoraat. Op schoolniveau wordt aandacht aan WI geschonken bij de introductiebijeenkomst. Leo Jenneskens houdt dan een presentatie over WI aan de hand van een aantal cases. Het is een eerste kennismaking maar zeker niet voldoende. De vraag is ook of dit wel het meest geschikte moment is. Gewezen wordt op de film die bij Life Sciences wordt gebruikt tijden de introductie: The Lab, Algemene conclusie: WI is er wel maar het kan beter! De voorkeur gaat hierbij uit naar het in de masterfase op een meer expliciete wijze inbouwen van WI in bestaande cursussen. Aan WI voor promovendi zou op schoolniveau aandacht moeten worden besteed, waarbij tevens de archivering van door promovendi gegenereerde data aan de orde moet komen. Geen 7.5 EC cursus maar een aantal uren aan de hand van voorbeelden. 3. Herziening masterfase. Huib loopt aan de hand van de Powerpoint van de startbijeenkomst van het project herziening masterfase de belangrijkste elementen ervan door (Presentatie toegestuurd en op teamsite). 4. Arbeidsmarktoriëntatie: Jasper van Winden die de aangewezen persoon is dit te gaan opzetten, leidt dit onderwerp in: Belang van een goede arbeidsmarktoriëntatie: We leiden mensen op voor de arbeidsmarkt; een goede oriëntatie daarop hoort onderdeel te zijn van de opleiding. We scoren matig op dit gebied in studentenenquêtes.

4 4 Vernieuwing masterfase; wat beoogt dit bij te dragen: Betere aansluiting van masters met de arbeidsmarkt Er komen career centers. Nog onduidelijk hoe deze worden ingevuld. Voor een initiatief voor Bacheloropleidingen: Studies met perspectieven : Commissie o.l.v. Elwin Savelsbergh. Hierin komen de volgende zaken aan de orde: Eindtermen: bèta brede eindtermen voor wat studenten bereikt moeten hebben op het gebied van arbeidsmarktoriëntatie (wat de studie moet bieden). Uitstroomprofielen: formuleren binnen een opleiding die consistent houvast bieden van studiekeuzevoorlichting tot arbeidsmarkt. (Houvast voor keuzeruimte.) Regie & zichtbaarheid: Een facultaire coördinator zorgt voor afstemming, centrale website, herkenbaar label. Grotere integratie met het onderwijs: Dit leek me het meest interessant voor deze ochtend. Voor het Waarom, Wat en Hoe zie de desbetreffende Powerpointpresentatie van Jasper van Winden. (toegestuurd en op teamsite). Arbeidsmarktoriëntatie (tekst projectteam) Het is de taak van de Universiteit Utrecht om studenten op te leiden voor de arbeidsmarkt. De arbeidsmarkt is volop in beweging. In de maatschappij is in de nabije toekomst nog meer vraag naar flexibele en mobiele medewerkers, die zijn toegerust voor het werken met ICT in interdisciplinaire en internationale teams Voor studenten is duidelijk hoe de voorbereiding op hun toekomstige werkveld gestalte krijgt in het onderwijsprogramma en in welke vaardigheden zij getraind worden: via leerlijnen, programmaonderdelen, werkvormen, kortere of langere stages, gastlezingen of simulaties In career centers kunnen studenten en afgestudeerden zich oriënteren op hun mogelijkheden op de arbeidsmarkt, via consultancyopdrachten, traineeships of uitzendfuncties. AI: er zijn geen verplichte onderdelen m.b.t de oriëntatie op de arbeidsmarkt, wel worden er mogelijkheden geboden in de vorm van stages. Daarnaast worden er colloquia gehouden met gastsprekers uit het veld. Toegevoegde waarde van een career center (CC)????. De voor AI belangrijke bedrijven worden gekend. CC zou van belang kunnen zijn voor het delen van netwerken. MPOC: 50 % van de afgestudeerden wordt AIO, een aantal van hen in het buitenland. 10% volgt de opleiding tot meteoroloog en de overige komen terecht bij onderzoeksinstituten als TNO en Deltares. Via het IMAU nieuws en een website die o.a. gevuld wordt door alumni worden de contacten men hen onderhouden. Functie van een op te richten CC??? EP: doet niet zoveel aan arbeidsmarktoriëntatie. De meeste afgestudeerden gaan promoveren. Degenen die niet promoveren gaan naar het bedrijfsleven en weten zelf hun weg te vinden. W.b.t. een CC, kan nuttig zijn voor bijvoorbeeld sollicitatietraining, de vraag is echter of dit voor dit type student nodig is/wel werkt. CS: een aanzienlijk deel van de studenten CS voert zijn afstudeerwerk uit binnen een ICT bedrijf of een overheidsorganisatie. Na het afstuderen volgt een deel een promotietraject of gaat werken in een ICT bedrijf. CS ziet voor de CC een taak weggelegd om meer structuur aan te brengen in de gang van zaken rond afstudeeropdrachten. Daarnaast m.b.t. de werving van studenten door de bedrijven, vaak al in hun afstudeerperiode, waardoor het afstuderen zelf in het gedrang komt.

5 5 Math: als oriëntatie op de arbeidsmarkt bestaat het eerstejaars vak caleidoscoop. Dit bestaat eruit dat studenten een stuk schrijven over een bepaald onderwerp en daarover een gastspreker uitnodigen. Daarnaast wordt er een mastermiddag georganiseerd met lezingen en sollicitatietraining. Desondanks is math. gezakt in de enquête. De organisatie van e.e.a. is in handen van de studievereniging AeS-kwadraat, maar het departement betaalt om duidelijk de te maken wie de eigenaar van deze activiteit is. Voor de organisatie van wervingsdagen worden enkele studenten voor halve tijd vrijgesteld en betaald. Het gaat om een dag in een hotel waar gelegenheid is contact te leggen met bedrijven. De deelnemende bedrijven betalen sponsorgeld en daarmee de kosten van deze dagen. De contacten met alumni zijn moeilijk te onderhouden. Wellicht draagt een registratieplicht bij OSZ bij aan het in beeld houden van alumni. BI: studenten BI hebben volgens Elsevier het beste arbeidsmarktperspectief, de toekomst voor alumni is erg goed. De weg naar bedrijven is goed, studenten is duidelijk hoe dit werkt. BI heeft 4 uitstroomprofielen. BI heeft een voorkeur om de arbeidsmarktoriëntatie te beleggen bij de studieverenigingen. BI biedt hun netwerk aan, en heeft een alumni-site via linked-in. GMT: meeste afgestudeerden gaan naar het bedrijfsleven. Arbeidsmarktoriëntatie d.m.v. colloquia en colleges met gastsprekers. Een CC zou netwerken bijeen kunnen brengen. SEC en lerarenopleiding, nu Graduate School of Teaching (professional master). Studenten in de leraren opleiding hebben 2 schoolstages, SEC studenten en schoolstage en een museumstage. Er bestaat een alumni linked-in groep. Van de studenten wordt 50% leraar, 40% vindt een baan in de communicatie en 10% gaat het onderzoek in. De organisatie van de stages & traineeships voor het profiel communicatie en educatie zou via het CC kunnen lopen. HPS: Er vinden veel activiteiten plaats bin het kader van arbeidsmarktoriëntatie zoals gastsprekers, museum bezoek, archief bezoek en een bezoek aan het mediapark; deze worden echter door studenten niet als zodanig herkend. Alumni zijn goed in beeld. De helft van de afgestudeerden gaat verder als AIO de overigen komen terecht in het bedrijfsleven, journalistiek of leraarschap. PhD s worden voorbereid op de arbeidsmarkt door het schrijven van onderzoeksvoorstel. Career centrer, waarom geen carrière centrum! Gerrit Heil ziet nog een ander functie voor een CC; de plaats waar bedrijven vragen kunnen neerleggen die een opstap kunnen zijn voor een stage. Ook zou het een centrum kunnen zijn waar studenten terecht kunnen voor een baantje, dat kan dienen als kennismaking. Sjaak signaleert een gevaar bij dergelijke baantjes, studenten worden a.h.w. de bedrijven ingezogen, m.n. geldt dit voor IT-ers; zo komt het afstuderen in gevaar! Aan de andere kant kan het CC er ook voor zorgen dat hierover goede afspraken kunnen worden gemaakt (structureren) zie CS. Op de vraag of de GSNS zich zal aanmelden voor het pilot project CC, waarvoor extra midden beschikbaar komen wordt positief gereageerd. Sjaak pleit voor meer betrokkenheid van de studieverenigingen bij arbeidsmarktoriëntatie. Hierover heeft al overleg plaatsgevonden met de verenigingen waarbij is afgesproken dat de coördinatie ligt bij de faculteit, veel

6 6 uitvoering bij de studieverenigingen. De verenigingen rapporteren aan Twan Maintz over hun activiteiten, die e.e.a. naar de programmaleiders en programmacoördinatoren doorstuurt. Naast het CC zou ook op de mastersite naast inhoudelijke informatie over de vakken, inhoudelijk op arbeidsoriëntatie moeten worden ingegaan. Een aantal items staan al op de bètabrede studentensite. Op een enkele uitzondering na, eerstejaars vak, colloquia en organisatie wervingsdagen bij een/enkele programma ( s) is er geen structurele aandacht voor arbeidsmarktoriëntatie. Voorbereiding op het toekomstige werkveld vindt plaats via stages, afstudeerwerkstukken bij bedrijven, en via alumnicontacten. Als functie voor career centers worden gezien: (i) sollicitatie trainingen, (ii) het bijeenbrengen van netwerken, (iii) organisatie en structuur aanbrengen bij afstudeeropdrachten bij bedrijven, stages en traineeships en (iv) als ontmoetingsplaats voor studenten en bedrijven. Persoonlijke ontwikkeling, flexibiliteit, (tekst projectteam) In het masteronderwijs staat burgerschap en employability van afgestudeerden centraal. Deze krijgt vorm in het onderwijs door de aandacht voor ontwikkeling van competenties en ruimte voor individuele ontplooiing. Daarbij wordt nadrukkelijk aansluiting gezocht bij maatschappelijke vraagstukken en het onderzoeksprofiel van de universiteit. In de masterfase staat de persoonlijke ontwikkeling en ontplooiing van de student centraal. Studenten krijgen les van docenten die als rolmodel fungeren en die stimulerende werkvormen aanbieden. In de masterfase ligt het accent op specialisatie. Toch is er volop ruimte voor het volgen van een persoonlijk studiepad in de vorm van tracks, het volgen van cursussen elders of interdisciplinaire programmaonderdelen. Het onderwijsprogramma wordt zo ingericht dat het volgen van een eigen studiepad mogelijk is zonder al te grote vertraging op te lopen. EP kent het z.g. Nikhef project waarin studenten projectmatig leren (samen) werken, MPOC noemt in dit kader de discussie rond het IPCC rapport. BI signaleert het problemen met het volgen van cursussen elders, m.n. Rebo is niet of nauwelijks toegankelijk voor studenten van buiten de eigen opleiding. Sjaak doet een beroep op de vicedecaan onderwijs dit op de geëigende plaats aan de orde te stellen. HPS daar en tegen ziet, naar eigen zeggen, kans studenten overal naar binnen te smokkelen. Het landelijke programma mastermath is een vrije en flexibele opleiding. Een uniforme roostering, uniforme omvang van cursussen, zou binnen de UU en landelijk wenselijk zijn, maar is moeilijk te realiseren. Johan betoogd dat het strikt vastleggen, gegeven zijn ervaring de dood in de pot is voor landelijke samenwerking.

7 7 Hechte community (één startmoment) (tekst projectteam) Er is volop aandacht voor het bevorderen van hechte communities van studenten en staf waarin de persoonlijke ontwikkeling en ontplooiing van studenten tot bloei komt. Dit komt tot uiting in activiteiten die de sociale binding vergroten, maar ook in een rijk extra-curriculair aanbod, waarbij maatschappelijke vraagstukken en thema s centraal staan Het bieden van een uitgebreid cursusaanbod aan te kleine groepen is niet alleen te duur, maar bevordert onvoldoende de community vorming en heeft effecten voor de didactiek. De kracht van het programma wordt vergroot als er meer massa is, in studenten en in staf. Het terugbrengen van het aantal instroommomenten van twee naar een draagt hieraan bij. Binnen de faculteit ervaart de student de onderzoeksgroep waar hij/zij werkzaam is of het master programma als zijn/haar community. De schools waarin studenten van de faculteit hun masterprogramma s doen de GSNS en GSLS verschillen in cultuur, LS heeft een homogeen, NS heterogeen karakter, maar om nu te zeggen dat LS zich als een community laat karakteriseren. AI ondervindt problemen bij de vorming van een community omdat er vele opleidingen verspreid door Utrecht bij zijn betrokken. Gezegd moet worden dat de studievereniging Incognito veel heeft bijgedragen aan de huidige stand van zaken. T.b.v. de community building dient de school overkoepelende activiteiten te organiseren, zoals cursussen, symposia, colloquia. Als voorbeelden van de huidige activiteiten van de school worden genoemd de gezamenlijke startbijeenkomst (NS 1 dag., LS meerdere dagen), en de uitreiking van een jaarlijkse scriptieprijs. Als suggesties worden genoemd een sportdag met afsluitende barbecue. Één instroom moment bevordert de vorming van een community, maar zal studenten leidt tot een lagere instroom als dit niet landelijk wordt ingevoerd. Het landelijk beeld is divers. AI heeft voorkeur voor één instroommoment, zie hiervoor. Duidelijk profiel, naam helder voor de markt. Duidelijk onderscheid tussen research en professional masters. Balans (binnen GS) tussen beide. Flexibel overstappen. Alle Graduate Schools hebben zowel research als professional masters met een herkenbaar profiel, programma en duidelijke eindtermen. Het aanbod binnen een Graduate School vormt een afgestemd geheel dat aantoonbaar aansluit bij de vraag van buiten. Afgezien van het feit dat een school zowel research (RM) als professional master (PM) moet hebben wil de rector t.a.v. beide mastertypes prestatieafspraken maken; aantal promovendi bij RM en uitstroom naar de arbeidsmarkt voor PM. Momenteel kent de faculteit alleen de lerarenopleidingen als PM, maar die zullen binnenkort worden opgenomen in de UU brede Graduate School of Teaching. De bachelor studenten kiezen niet voor een PM, dit komt pas later. Hierbij kunnen uitstroomprofielen belangrijk zijn/worden. Informatica zou graag een 1-jarige master opzetten, met daarin veel aandacht voor projectmatig werken, onderzoek, vraag gestuurd.