Memorandum Stichting Vlamingen in de Wereld. Ter attentie van de huidige en toekomstige Vlaamse beleidsmakers

Transcriptie

1 Memorandum 2014 Stichting Vlamingen in de Wereld Ter attentie van de huidige en toekomstige Vlaamse beleidsmakers

2 Strategisch belang VIW Een analyse voor het Amerikaanse State Department spreekt over emigranten als levende verbindingen met hun thuisland, lijnen die over de hele wereld zorgen voor een wederkerige stroom van mensen, producten en ideeën. Een dergelijke mondiale verbondenheid is, meer dan geld of status, in de hedendaagse wereld de sleutel tot succes. [Uit: Reizen zonder John, Geert Mak] Naar een nieuwe Vlaamse regering, met een blik op de wereld Op 25 mei 2014 trekt ons land naar de stembus voor zowel federale als regionale verkiezingen. Tegelijkertijd wordt er ook op Europees niveau naar de stembus getrokken. De volgende Vlaamse regering zal vooreerst haar handen vol hebben met het werken aan een economisch herstel. Maar naarmate het herstel zich internationaal doorzet, openen zich nieuw opportuniteiten voor onze Vlaamse regio. De mondiale verbondenheid is een feit. Voor Vlaanderen is haar positionering en netwerking binnen die globale wereld een sleutel tot succes, politiek, economisch, wetenschappelijk en cultureel. Daarom neemt de nood aan een buitenlands netwerk toe, met naast een officieel netwerk een wereldwijd groeiende groep Vlaamse expats, die professioneel gedreven en vaak tijdelijk in het buitenland vertoeven. Deze diaspora kan informeel het Vlaams buitenlands netwerk aanzienlijk versterken. De stichting Vlamingen in de Wereld verenigt deze groeiende Vlaamse diaspora. De Vlaamse stroom van intelligentie en ervaring in het buitenland vormen de voedingsbodem, waarop de stichting Vlamingen in de Wereld actief is. VIW is een groeiende actor binnen het Vlaamse internationale spectrum. Met haar intelligent netwerk, haar ervaringsdeskundig kenniscentrum en haar functie als dienstencentrum voor alle Vlamingen met buitenlandse plannen, is de stichting tevens een spreekbuis voor de Vlaamse diaspora én een speler in de Vlaamse publieksdiplomatie. 1 Het strategisch belang van de stichting Vlamingen in de Wereld is dat het een efficiënte hefboom biedt voor verruiming en versterking van het Vlaams netwerk in het buitenland. VIW als efficiënte hefboom voor de buitenlandse netwerking van Vlaanderen Enerzijds neemt de nood aan een buitenlands netwerk toe - In een globale wereld wordt het buitenland steeds belangrijker voor de regio Vlaanderen - Het beschikken over een buitenlands netwerk wordt belangrijker, maar de budgettaire middelen zijn schaars - Vlaamse burgers in het buitenland vormen een kapitaal aan buitenlandse intelligentie en netwerk, dat met beperkte middelen kan gevaloriseerd worden Anderzijds is er de opportuniteit van de groeiende groep expats - In een globale wereld wordt het buitenland steeds belangrijker voor burgers in hun professionele ambities - Het aantal Vlaamse expats neemt toe, met een wijzigend profiel dat connectie met Vlaanderen sterker maakt: - Meer professioneel gedreven, naar maatschappelijk belangrijke posities - Meer tijdelijk, vaak met terugkeer naar Vlaanderen

3 Rol van VIW De gewijzigde emigratie De Wereld, ons dorp. Het decor en de achtergrond van Vlamingen in de Wereld anno 2014 is de wijzigende emigratie. Omwille van de mobiliteit en van de uitgebreide telecommunicatiemiddelen is effectieve migratie minder noodzakelijk dan vroeger. De gevolgen zijn ook minder gevoelig. Er wordt vaker en sneller internationaal gependeld. Wereldwijd netwerk. Persoonlijke service. De stichting Vlamingen in de Wereld staat voor dienstbaarheid aan uitgeweken Vlamingen en dienstbaarheid aan Vlaanderen in de wereld. Vlamingen in de Wereld zorgt voor de uitgeweken Vlaming, biedt informatie en stimuleert de onderlinge contacten tussen de Vlamingen. VIW doet dit met diverse initiatieven die het leven van onze migrerende Vlamingen vereenvoudigen en rijker maken, zoals beperking van administratieve rompslomp bij verhuizing en vlotte afhandeling van dossiers rond pensioen of sociale zekerheid, voldoende faciliteiten voor onderwijs van het Nederlands, verruiming van het stemrecht, De zorg van VIW voor de uitgeweken Vlamingen gaat hand in hand met de zorg voor Vlaanderen. VIW brengt Vlamingen thuis in de wereld, maar houdt hen ook thuis in Vlaanderen. Dankzij haar netwerk- en communicatiefunctie onderhoudt en vergemakkelijkt VIW de band tussen Vlaanderen en haar uitgeweken Vlamingen. De zorg voor de Vlaming in de wereld is essentieel in de zorg voor Vlaanderen. Een expat die gedragen wordt door zijn land of regio, zal deze graag en als de beste uitdragen in zijn nieuwe habitat. Onze Vlamingen wereldwijd vormen een internationaal netwerk van antennes voor Vlaanderen en zijn ook trekkers van mondiaal denken. Dat netwerk is essentieel voor een kleine, open regio die haar welvaart in hoge mate dankt aan haar transacties met het buitenland. 2 Bevoorrechte partner VIW is zich terdege bewust van de bevoorrechte positie die haar aangaande publieksdiplomatie is toegewezen in de beleidsbrief van de Minister-president. Het focust hier dan ook op, en ondersteunt het beleid dat inzet op een weldoordachte en actieve publieksdiplomatie, die ervoor zorgt dat Vlaanderen ervaren wordt als een vernieuwende, duurzame en warme samenleving, die haar blik gericht houdt op de wereld. VIW is een betrouwbare partner in het Vlaams buitenlands beleid, zowel wat betreft het brede verhaal, als in het verspreiden van informatie van het Dept. internationaal Vlaanderen. VIW is dé organisatie die de belangen van de Vlamingen in het buitenland behartigt. Via rechtstreekse vragen van de Vlamingen in het buitenland of d.m.v. bevragingen blijven we op de hoogte van de noden van de diaspora. VIW kaart dienaangaande bepaalde vraagstukken aan bij de bevoegde parlementsleden.

4 Aanbevelingen Traject De stichting Vlamingen in de Wereld vraagt de Vlaamse politieke partijen volgende aandachtspunten voor de Vlamingen in de buitenland mee te nemen in hun verkiezingsprogramma s en naar de onderhandelingstafel voor het nieuwe Vlaamse regeerakkoord. Noem het aanbevelingen & mogelijke acties naar een betere zorg voor Vlamingen in het buitenland. De negen geselecteerde aandachtspunten werden gebundeld onder drie thema s: - Internationale studiemobiliteit & Onderwijs Nederlandse taal en Vlaamse cultuur - Sociale zekerheid & consulaire aspecten - De relaties tussen Vlaanderen en de uitgeweken Vlaming: interactie en verwachtingen. Deze aanbevelingen zijn geenszins uit de losse pols geschreven. Hieraan ging een participatief proces vooraf, waarlangs Vlamingen in het buitenland hun stem konden laten horen. Zowel online als tijdens een debat, symbolisch een Expat Parlement, genoemd. In een eerste fase postten Vlamingen in het buitenland online hun voorstellen, waaraan ze in een tweede fase gewicht konden geven. De voorstellen met het grootste draagvlak werden op het Expat Parlement besproken en aan een stemming onderworpen. Internationale studiemobiliteit & Onderwijs Nederlandse taal en Vlaamse cultuur CONTEXT Het onderwijs speelt een belangrijke rol bij het bewaren van de band met Vlaanderen en bovendien houdt het aangeboden onderwijs idealiter rekening met het scenario dat kinderen een aantal jaren later opnieuw zullen instromen in Vlaanderen. Onderwijs Nederlandse taal en Vlaamse cultuur in het buitenland zijn belangrijk, maar ook internationale studiemobiliteit met diploma-erkenning, internationale scholen en buitenlandervaring. AANBEVELINGEN 3 1. Nederlandse taal en Vlaamse cultuur onderhouden. Expats en inzonderheid hun kinderen dienen mogelijkheid te hebben hun kennis van het Nederlands en van de Vlaamse cultuur te onderhouden. Daarbij dienen vanuit Vlaanderen initiatieven te worden ondernomen om de mogelijkheden voor kinderen van expats om onderwijs Nederlands in het buitenland te volgen beter bekend te maken en te ondersteunen. Er dient daarbij onder meer ingezet te worden op afstandsonderwijs via digitale kanalen. De Vlaamse overheid kan hierbij de rol van regisseur opnemen bij deze initiatieven. Een bijkomende meerwaarde ligt in de idee om zomerklassen in Vlaanderen te organiseren, speels en leerrijk, gericht op expats. 2. Re-integratie in het Vlaams onderwijs. Met oog op re-integratie in het Vlaams onderwijs bij terugkeer, dient er voldoende informatie geboden te worden over de mogelijkheden om de kennis van het Nederlands bij te werken. Anderzijds is er een specifieke begeleiding nodig voor kinderen van expats om zich snel te integreren in het Vlaams onderwijs. Ook in de lerarenopleiding kan daar meer aandacht aan besteed worden. 3. Gelijkschakeling diploma s & IB-diploma. Het International Baccalaureate is het meest verspreide schoolsysteem binnen de internationale scholen. Een vergelijking van dit curriculum / systeem ten opzichte van het Vlaams curriculum zou voor velen richtinggevend zijn en een terugkeer faciliteren. Bijvoorbeeld aangaande welke keuzevakken leiden tot welke studies hogere onderwijs. Sociale zekerheid & consulaire aspecten CONTEXT Met consulaire aspecten komt eenieder die internationaal verhuist in aanraking, denk maar aan de registratie of het biometrisch paspoort. Internationale mobiliteit vraagt ook om aangepaste verzekeringen. Een sociale zekerheid, op Belgische leest geschoeid, is belangrijk voor wie een buitenlandse uitdaging overweegt, zowel voor de expats als voor het bedrijf in kwestie. Naast het sociale zekerheidstelsel onder staatswaarborg bestaan er vele private verzekeringen voor de internationale mens.

5 AANBEVELINGEN 4. Biometrisch paspoort De biometrische paspoorten zijn een Europese verordening. Een verordening die vele landgenoten kopzorgen bezorgt, maar waarvan de consequenties kunnen beperkt worden. Zo zou de geldigheid van het paspoort kunnen verlengd worden of zouden de biometrische gegevens van de landgenoten kunnen bewaard worden. Lange en dure verplaatsingen kunnen hiermee tot een minimum beperkt worden. 5.Hervormingen DOSZ De Vlamingen in het buitenland vragen om de mogelijke hervormingen bij de Dienst Overzeese Sociale Zekerheid nauwgezet op te volgen, en waar nodig en mogelijk een degelijk en betaalbaar alternatief te bieden, voor het garanderen van sociale zekerheidsrechten van onze expats. 6. Eengemaakte EU-registratie sociale zekerheid Europa is één, op economisch vlak alleszins, maar een Europees sociaal beleid blijkt een brug te ver. Voor wie in diverse Europese landen heeft gewerkt, is het een hachelijke zaak om zich doorheen de diverse stelsels te worstelen. Een eengemaakte EU-registratie kan hier de administratieve rompslomp beperken, met één databank waar gegevens kunnen geraadpleegd worden door de nationale sociale zekerheidsinstanties. Vlaanderen vs. uitgeweken Vlaming: interactie en verwachtingen CONTEXT Dit is bij voorkeur een tweerichtingsverkeer. De zorg voor de uitgeweken Vlamingen gaat hand in hand met de zorg voor Vlaanderen. De stichting Vlamingen in de Wereld brengt Vlamingen thuis in de wereld, maar houdt hen ook thuis in Vlaanderen. Vlaanderen kan zich verrijken dankzij de stem uit het buitenland. Maar ook het omgekeerde geldt: Don't ask what your country can do for you, but what you can do for your country. Met andere woorden, wat kunnen uitgeweken Vlamingen Vlaanderen aanreiken? AANBEVELINGEN 7.Club Diaspora Dit project dient opnieuw te worden geactiveerd. Als netwerk van professionals die actief zijn in het buitenland, is de meerwaarde niet gering. Club Diaspora is een ideaal instrument om voeling te houden met het wereldwijd Vlaams radarwerk. Langs deze weg kunnen expats beroep op elkaar doen wanneer zij naar een ander land verhuizen of ervaring en kennis willen delen met Vlamingen wereldwijd Regionaal stemrecht voor uitgeweken Vlamingen Er is geen reden te bedenken waarom onze expats wel mogen stemmen voor federale verkiezingen maar niet voor de regionale verkiezingen. Onderwijs, cultuur, handelspromotie, wetenschappelijk onderzoek, Het zijn regionale materies waar de buitenlandse diaspora in het algemeen mee te maken heeft. Zeker de talrijke groep die na een paar jaar terugkeert heeft toch recht om mee vorm te geven aan het beleid in Vlaanderen? De uitgeweken landgenoot zal pas een positief imago verspreiden als hij belangrijk gevonden wordt. Idealiter levert het op termijn een effectiever vertegenwoordiging op in het parlement.

6 Stichting Vlamingen in de Wereld als Organisatie met slagkracht De stichting Vlamingen in de Wereld is gestoeld op vijf strategische bouwstenen Vlamingen in de Wereld als intelligent netwerk met interessante adressen en vertegenwoordigers VIW ontwikkelt zich verder tot een intelligent netwerk (vooral kwalitatieve en relevante gegevens). Dit betekent: een databank met adressen en profielen van Vlamingen in het buitenland, zo n in totaal. - accuraat en relevant voor (Vlaamse) burgers / bedrijven / overheid - relevantie gericht op vraag - kritische massa Een netwerk van clubs en 80 officiële lokale vertegenwoordigers en Vlamingen die zich lokaal verenigen (fysieke netwerken). Het netwerk kent een tweerichtingsverkeer. Deze informatieverstrekking is bovendien gekoppeld aan een horizontale netwerkfunctie. Alle Vlamingen wereldwijd zijn immers ook onderling én via een sterk netwerk met elkaar verbonden. Vlamingen in de Wereld als kenniscentrum met knowhow over emigreren én terugkeren 5 VIW stelt ten behoeve van burgers en bedrijven generieke basisinformatie ter beschikking omtrent expatriatie en re-integratie (emigratie, consequenties voor sociale zekerheid, pensioen, visa, paspoorten, onderwijs ) en verwijst door naar andere partijen. Dit jaar wordt de eerste editie van een expatgids gelanceerd. Naast een leidraad voor elkeen met buitenlandse plannen geeft deze publicatie een inkijk in het leven van Vlamingen in het buitenland. Dit aan de hand van twintig portretten, waarmee de meest uiteenlopende vormen van emigratie worden toegelicht. Vlamingen in de Wereld als dienstencentrum helpt elkeen op weg tussen Vlaanderen en de wereld VIW stelt op vraag van leden en partner-bedrijven actief generieke basisinformatie ter beschikking omtrent expatriatie en re-integratie (emigratie, consequenties voor sociale zekerheid, pensioen, visa, paspoorten, onderwijs ) en eerstelijnsadvies op maat, met doorverwijzing naar andere (meer gespecialiseerde) partijen of contacten. VIW faciliteert activiteiten in Vlaanderen om de connectie tussen uitgeweken Vlamingen en Vlaanderen en de visibiliteit van VIW te versterken. Zo organiseren we onder meer infodagen rond migratie, een expatnetwerkevent, een zomerkamp voor kinderen van expats die in de zomer naar Vlaanderen komen.

7 Vlamingen in de Wereld als spreekbuis is een ambassadeur, voelspriet en antenne voor Vlaanderen Ten behoeve van uitgeweken Vlamingen: VIW wil een algemeen erkend representatief gesprekspartner zijn voor de overheden in Vlaanderen met betrekking tot de wensen en verzuchtingen van uitgeweken Vlamingen; Ten behoeve van de Vlaamse overheid: VIW verspreidt informatie over Vlaanderen en het Vlaamse beleid, die bijdraagt tot een betere kennis van de troeven van de Vlaanderen. Daarnaast wil het een vraaggericht klankbord zijn voor de Vlaamse overheid Vlamingen in de Wereld fungeert voor jongeren als een gids naar de wereld VIW levert ten behoeve van jongeren informatie en eerstelijnsadvies met betrekking tot verblijf in het buitenland (studieverblijf, onderzoek, stage, ). Door het beperken van drempels voor een buitenlandse ervaring helpen we deze jongeren om een buitenland-ervaring te verwerven. Dit zijn tegenwoordige en toekomstige ambassadeurs voor Vlaanderen. Doelgroep: Erasmusstudenten; post(doc); high potentials; 6