Woonlasten & pensioen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Woonlasten & pensioen"

Gerarda Goossens
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Woonlasten & pensioen Leontine Treur RaboResearch Nederland 5 oktober 2017 FFP Jaarcongres

2 Waarom woonlasten & pensioen? Doel pensioen: beperken inkomensterugval op oude dag Hoe lager de woonlasten, hoe hoger het vrij besteedbaar inkomen: Steeds meer ouderen hebben een koopwoning. en steeds vaker is die niet vrij van hypotheek Per saldo: zijn toekomstige ouderen beter of slechter af? En wat kunnen we met deze kennis? 2

3 Agenda Woonlasten huidige gepensioneerden Trends & risicogroepen Trends pensioen De aflossingsvrije hypotheek Samenvatting risicogroepen Hoe nu verder Financiële planning Niet-financiële plannning 3

4 Teveel of te weinig pensioen samenvatting trends komende 25 jaar Veel pensioenopbouw Weinig pensioenopbouw Afgelost huis Niet afgelost huis Huurders 4

5 Met koopwoning beter af dan met huurwoning netto vaste woonlasten Vaste woonlasten per maand 250 met koopwoning en 500 met een huurwoning; leeftijdsgroep jaar Meer spreiding rond het gemiddelde bij koopwoning: 1000 per maand per maand koop huur Bron: WoON2015, bewerking Rabobank 5

6 Met koopwoning beter af dan met huurwoning - % inkomen Alleenstaanden jaar (Echt)paren jaar 60 % van het huishoudinkomen % van het huishoudinkomen % van het huishoudinkomen % van het huishoudinkomen koop huur koop huur Bron: WoON2015, bewerking Rabobank 6

7 Trends op pensioengebied Werknemers en flexwerkers

8 Stijging AOW-leeftijd Verhoging gekoppeld aan levensverwachting '40 '45 '50 '55 '60 '65 '70 '75 '80 '85 '90 AOW-leeftijd naar geboortejaar Bron: SVB

9 Pensioenregeling flexwerkers en gewone werknemers Zzp ers en uitzendkrachten bouwen niet of nauwelijks pensioen op Werknemers in witte vlek Pensioenregelingen gewone werknemers worden soberder 9

10 Pensioenfondsen: opbouwpercentages 10

11 Kwaliteitsverschillen pensioen gewone werknemers Overheid, zorg & welzijn, bouw, grote banken & verzekeraars Kappers, binnenvaartschippers, fysiotherapeuten, dierenartsen, apothekers Grote verschillen binnen industrie, transport, zakelijke dienstverlening Nog grotere variatie bij DC-regelingen Bron: TPRA

12 Zelfstandigen Zonder Pensioen? % alleen werknemer alleen zzp combi AOW 2e pijler 3e en 4e pijler Eigen woning Bron: Zelfstandigen Zonder Pensioen? Economisch Statistische Berichten, juni

13 Grote groep haalt norm van 70% niet alleen werknemer alleen ZZP Combi Totaal Inkomen < > Bron: Zelfstandigen Zonder Pensioen? Economisch Statistische Berichten, juni

14 Trends hypotheken Aflossingsvrije hypotheken

15 De normen veranderen Aflossen de norm in jaren 70 en 80 Aflossingsvrije hypotheek populair vanaf midden jaren 90 Sinds 2013 aflossen de norm voor starters Doorstromers maximaal 50% aflossingsvrij Na 30 jaar stijgen lasten van aflossingsvrije hypotheek HRA vervalt: bruto maandbedrag wordt netto maandbedrag 15

16 Prognose gemiddelde schuldrest-1 Bron: Netspar 2016 (M. Mastrogiacomo) 16

17 Prognose gemiddelde schuldrest-2 Bron: Netspar 2016 (M. Mastrogiacomo) 17

18 Financieringsvorm is geen detail! Vraag: wat zijn je hypotheeklasten bij een resterende schuld van en een rente van 3% Aflossingsvrij: 375 per maand Annuïtair aflossen in 10 jaar: 1450 per maand 18

19 Teveel of te weinig pensioen - risicogroepen Fulltime in loondienst DB/CDC Veel pensioenopbouw Weinig pensioenopbouw 60-plussers 30-minners Afgelost huis alle leeftijden Niet afgelost huis Huurders pensioengaten uitzendkrachten zzp witte vlek DC? 19

20 Hoe nu verder? Financiële en niet-financiële planning

21 21 Financiële Planning Onze specialiteit!

22 Financiële planning - vragen Verwachte en gewenste pensioenleeftijd Gewenst besteedbaar inkomen Familiesituatie: Kinderen of ouders financieel ondersteunen? Of juist erfenis in vooruitzicht? 22

23 Financiële planning - oplossingen Sparen, beleggen, aflossen, verduurzamen Verzekeren (overlijdensrisico, woonlasten etc) Overwegingen: fiscaal, rendement & risico, liquiditeit 23

24 Zien we iets over het hoofd? 24

25 De vraag van de Beatles: Will you still need me, will you still feed me, when I m 64? 25

26 Langdurige werkloosheid personen (x 1000) < 6 mnd 0,5-1 jaar 1-2 jaar > 2 jaar Bron: CBS 26

27 Langdurige werkloosheid personen (x 1000) ,5-1 jaar 1-2 jaar > 2 jaar Bron: CBS 27

28 Arbeidsparticipatie naar leeftijd 100% 80% 60% 40% 20% 0% Werkend Werkloos Niet-beroepsbevolking Bron: CBS 28

29 Arbeidsrelatie naar leeftijd 50 % flex contract zzp zmp Bron: CBS 29

30 Loopbaanplanning Houd ik dit beroep? Weer de schoolbanken in? 30

31 Nieuw in de Oxford-dictionary: Robo-advisor: an online application that provides automated financial guidance and services. 31

32 De vraag van de Beatles: Will you still need me, will you still feed me, when I m 64? 32

33 Will you still need me? 33

34 Vragen? 34

Onze publicaties Pensioenfantasie Woonlasten na pensionering Een toereikend pensioen is niet vanzelfsprekend Aangescherpte regels en lage rente

36 Onze publicaties Pensioenfantasie Woonlasten na pensionering Een toereikend pensioen is niet vanzelfsprekend Aangescherpte regels en lage rente belemmeren indexatie pensioenen Werken, leren en pensioneren: op weg naar meer flexibiliteit? Meld je aan voor de nieuwsbrief: 36

37 economie.rabobank.com 37 37

Vergelijkbare documenten

Rutte III en schuldproblematiek

Rutte III en schuldproblematiek Studiedag NVVK -Utrecht Leontine Treur 6 november 2018 Rutte III en schuldproblematiek Agenda Wie helpt de schuldenaar: overheid, bedrijven, de economie? Economie en schulden