ZIEKENHUISHYGIENE in UZ Leuven ANESTHESIE

Transcriptie

1 ZIEKENHUISHYGIENE in UZ Leuven ANESTHESIE

2 INHOUD 1. Algemene voorzorgsmaatregelen en handhygiëne 2. Aseptische medicatiebereiding 3. Specifieke voorzorgsmaatregelen: MRSA en andere multiresistente kiemen 4. Hygiëne in het OK 2

3 1. Algemene voorzorgsmaatregelen en HANDHYGIËNE 3

4 Ziekenhuishygiëne Algemene voorzorgsmaatregelen (handhygiëne, reiniging en ontsmetting, beschermingsmiddelen igv contact lichaamsvochten, ) bij ELKE patiënt: Bescherming van de patiënt Bescherming van de ziekenhuiswerker Specifieke voorzorgsmaatregelen - Bronisolatie - Protectieve isolatie 4

5 Handhygiëne - WHO indicaties 1. Vóór patiëntencontact 2. Vóór een aseptische taak 3. Ná contact met bloed en lichaamsvochten 4. Ná patiëntencontact 5. Ná contact met de patiëntenomgeving 5

6 Handhygiëne 6

7 Handhygiëne WHO : My 5 moments for Hand Hygiene

8 Handhygiëne 8

9 9

10 10

11 2000 Handalcoholverbruik in liter verworven MRSA in klinische stalen jan 04 jul 04 jan 05 jul 05 jan 06 jul 06 jan 07 jul 07 jan 08 jul 08 jan 09 jul 09 jan 10 jul 10 jan 11 jul 11 jan 12 jul 12 jan 13 0 handalcoholverbruik in liter aantal nieuwe patiënten met verworven MRSA in klinische stalen 11

12 Handhygiëne Aandacht voor donkere zones 12

13 Handhygiëne Na het verwijderen van handschoenen worden de handen ingewreven met handalcohol. 13

14 Handhygiëne Voorwaarden voor goede handhygiëne Geen juwelen Korte mouwen Korte, propere nagels Geen nagellak of kunstnagels Wondjes afdekken 14

15 Lange nagels 15

16 Voorbeelden vingertopcontroles LM ARTS voor manipulatie infuus 0 ARTS na handontsmetting 172 ARTS na patiëntentoer, HA 421 ARTS na patiëntencontact 23 ARTS na activiteit Klasse 1 : 0-10 zeer weinig besmet klasse 3 : : besmet Klasse 2 : weinig besmet klasse 4 : > 100 : sterk besmet LM : > 300 : licht massief 16

17 ANESTHESIE CHIRURGIE VPK / LOG OK1 PAZA OK1 PAZ A OK1 PAZA HANDHYGIENE VOOR Opportuniteit handalcohol zeep % compliance 8% 57% 6% 11% 55% HANDHYGIENE NA Opportuniteit handalcohol zeep % compliance 16 % 36% 7% 21% 31%

18 Inductie Bereiden medicatie Instellen toestel Installeren patiënt Aansluiten monitor Plaatsen perifere katheter Aansluiten infuus Toedienen IV-medicatie 18

19 Inductie (vervolg) Beademen (masker) Plaatsen maagsonde Intuberen Instellen toestel Plaatsen oesofagale thermometer / probe 19

20 20

21 21

22 Handhygiëne bij inductie (2013) Handeling Bereiden medicatie Observaties Correcte uitvoering handhygiëne (%) 15 40% Instellen toestel 14 86% Aansluiten monitor (BD manchet, saturatiemeter, ) 10 20% Plaatsen perifere katheter 17 88% Aansluiten infuus Toedienen medicatie Beademen masker Plaatsen maagsonde 5 0% 22 5% % % Intuberen % 22

23 Reiniging, ontsmetting, sterilisatie van materiaal Onderhoudslijsten voor materiaal met vermelding van techniek, frekwentie, uitvoerder Opdrachten voor de gebruiker vb. bij stetoscoop, probe ultrasoontoestel, Ontsmettende doekjes overal beschikbaar 23

24 Bacteriologische controles oppervlakken op OK Plaats van staalname Aantal KVE operatietafel drukknop deur spuitdrijver laryngoscoopheft bediening bed armsteun

25 Ontsmetting van raakvlakken en contactpunten Ontsmet (met een wipe ) - raakvlakken - toetsen - laryngoscoopheft - beademingsbuizen - beademingsballon - APL-klep 25 -

26 2. Aseptische medicatiebereiding 26

27 Aseptisch werken

28 Hygiënemomenten anesthesie TOTAAL OK 1 en OK 2 Aantal % Handen worden ontsmet voor optrekken van medicatie 3/27 11% Handen worden ontsmet voor plaatsen v/e katheter 2/22 9% Na verwijderen van IV dopje plaatst men een nieuw dopje 0/27 0% Per patiënt een machinaal ontsmet laryngoscoopblad 21/22 95% Handschoenen worden onm. na intub/extub. verwijderd 9/21 43% Beademingsbuizen en monitorkabels liggen niet op grond 14/26 54% Werkvlak anesthesiekar wordt na ingreep opgeruimd 26/27 96% Werkvlak anesthesiekar wordt na ingreep ontsmet 0/27 0%

29 3. Specifieke voorzorgsmaatregelen: MRSA en andere multiresistente kiemen 29

30 Specifieke voorzorgsmaatregelen Bronisolatie: Geïnfecteerde patiënt Personeel Andere patiënten Omgeving Protectieve maatregelen/isolatie: Patiënt Personeel Andere patiënten Omgeving

31 31

32 32

33 33

34 MRSA : opsporing Wie? preoperatieve patiënten uit ander ziekenhuis of buitenland verlengd verblijf : 1x/week gekende MRSA patiënten (rode blauwe MRSA knop in KWS) 34

35 MRSA : opsporing Wat? neus/perineum wisser klinisch verdachte sites bij gekende : voorheen positieve sites Hoe? screening bon 3030 microbiologie nr 40 wonde wondcultuur urine urinecultuur sputum sputumcultuur 35

36 Dubbelklikken geeft de positieve MRSA kweken van de laatste 3 jaren. 36

37 Alle bacteriologische resultaten vanaf het aangeklikte staal worden getoond 37

38 Rode knop Isolatie

39 Rode knop : betekenis een signaalfunctie kijk resultaten verder na Positief voor MRSA of Positief geweest voor MRSA Geen controlestalen afgenomen Resultaten van controlestalen nog niet gekend Geen negatieve stalen bij een nieuw contact met het ziekenhuis 39

40 Voorzorgsmaatregelen bij een kiemdrager (= screening positief ) Isolatie? Geen isolatie op hos.-eenheden algemene voorzorgsmaatregelen!! Wel isolatie op kritieke diensten Wel septische ingreep in het OK 40

41 Voorzorgsmaatregelen bij een kiemdrager (= screening positief ) Decontaminatie? Ja Uitgezonderd patiënten met chronisch onderliggend lijden (vb. diabetes, muco, stomie, tracheo, ) Preoperatieve thuisdecontaminatie mogelijk. 41

42 Voorzorgsmaatregelen bij een kiemdrager (= screening positief ) Decontaminatieschema Gedurende 5 dagen : Bactroban neuszalf 3x/dag Perio-aid mondspray 3x/dag Hibiscrub voor het lichaam en haren (2x) max. 2 periodes van 5 dagen Zie schema intranet 42

43 Voorzorgsmaatregelen bij kolonisatie / infectie (= positief in klinisch staal) Isolatie? Ja Tot 2 negatieve culturen met minstens 24u tussentijd én min. 48u. na einde AB-therapie uitz.: kritieke diensten tot ontslag Decontaminatie? Nee Zolang er positieve klinische stalen zijn geen decontaminatie 43

44 Blauwe knop 44

45 Blauwe knop : betekenis In verleden positief geweest EN Risicopatiënt voor chronisch dragerschap van MRSA 45

46 Blauwe knop : maatregelen MRSA status opvolgen screenen Geen isolatie Geen septische ingreep 46

47 Andere multiresistente kiemen VRE : Vancomycine resistente enterokok CPE : Carbapenemase producerende enterobacteriën ESBL : Extended spectrum bèta-lactamase producerende kiemen Multiresistente Pseudomonas : R: amika + tobra + genta OF cefta + meropenem 47

48 Multiresistente kiemen Wie screenen? Hoe screenen? VRE CPE ESBL Multiresistente Pseudomonas Kritieke diensten n.a.v. verhoogde incidentie (vb. hepato) Kamergenoot 2 gevallen : hele afdeling gekende VRE pat. Rectale wisser Bon 3030 nr 41 Bij transfert uit binnen- of buitenlands ZH waar patiënt >48 uur verbleef Rectale wisser Bon 3030 nr 43 Geen screening Geen screening 48

49 Multiresistente kiemen VRE CPE ESBL MR Pseudomonas Maatregelen Isolatie tot ontslag Bij heropname op kritieke diensten : quarantaine en screenen Hosp. diensten: enkel quarantaine i.g.v. klinisch positief en gelijkaardig klinisch beeld Isolatie tot ontslag en bij heropname Kritieke diensten: isolatie Hospitalisatiediensten : isolatie indien 2 gevallen op de eenheid en vermoeden van overdracht Herkenbaarheid Permanent urgent bericht tijdens opname Laboresultaten : Opgelet VRE! Blijvend permanent urgent bericht Laboresultaten : Opgelet isoleer patiënt! (stam resistent tegen meropenem) Laboresultaten: ESBL: positief Laboresultaten: Opgelet multiresistente P. aeruginosa! 49

50 50

51 51

52 52

53 4. HYGIENE IN HET OK 53

54 Nosocomiale infecties Prevalentie nosocomiale infecties (KCE 2008) GI 12,50% UTI 23,90% Prevalentie nosocomiale infecties op chirurgische afdelingen (KCE 2008) BSI 13,60% URI 0,27% OTHER SSI 14,60% LRI 20,10% SST 7,97% 9,24% UTI 18,96% SSI: 14.6 % LRI 8,79% GI 6,87% BSI 9,07% SSI 38,74% SSI: % 54

55 Enkele belangrijke principes Ontharen v. patiënt meestal op vpl-eenheid alleen op indicatie met tondeuse (scheren) Antibioticaprofylaxis op juiste indicatie 1 uur voor incisie juiste product stop na 24 u 55

56 Draag je masker correct over neus en mond. Vervangen na 3 à 4 uur, na pauze of toiletbezoek, bij bevuiling of bevochtiging

57 Draag je masker zodra de steriele pakken opengemaakt worden tot sluiten van incisie

58 Je muts bedekt alle haren

59 Voorkom desterilisatie van de instrumententafel Steriele schort + HS op aparte tafel of Steriele schort + HS op de hoek vd steriele tafel of Steriele schort + HS aangeven (instr. vpk)

60 60

61 Preoperatieve huidontsmetting Steriele kompressen GESLOTEN HUID: Gekleurde alcoholische oplossing met residuele werking SLIJMVLIEZEN OF OPEN WONDEN: waterige oplossing Cirkelvormig: van centrum naar buiten toe Minimum 30 seconden nat Volledig laten drogen alvorens afdekdoeken of incisiefolie te plakken 61

62 Algemene aandachtspunten Luchtkwaliteit in OK: In- en uitlopen beperken (overdruk) Aantal personen in de zaal beperken Klaarmaken steriele tafels onder plenum, zo kort mogelijk voor aanvang van de ingreep (na installatie van de patiënt) Aanleggen verband einde ingreep ofwel met steriele kledij en steriele HS ofwel met zuiver niet steriele HS 62

63 Algemene aandachtspunten nà de ingreep Chirurgische kledij verwijderen in de zaal Handen ontsmetten voor het intypen van het verslag Draag steeds HS bij opruimen zaal/materiaal Al het instrumentarium naar centrale sterilisatie, niet naar snelautoclaaf 63

64 Decontaminatie voor Staphylococcus aureus ter preventie van SSI Preventing Surgical-Site Infections in Nasal Carriers of Staphylococcus aureus. (L.G.M. Bode et al., The New Eng. J. of Med. 2010) Vraagstelling: Reductie van zorggerelateerde infecties door S. aureus mogelijk door decontaminatie van de neusdragers? Resultaten : S. aureus infection rate 3.4% in de behandelde groep versus 7.7 % in de placebo groep (RR 0.42; 95% CI ). Effect het meest duidelijk voor de diepe wondinfecties. 64

65 Decontaminatie voor Staphylococcus aureus ter preventie van SSI Minimizing surgical site infections. (R. P. Wenzel, M.D; The New Eng. J. of Med. 2010) Wenzel R.P. (2010) adviseert decontaminatie voor Staphylococcus aureus ter preventie van postoperatieve wondinfecties bij volgende patiëntengroepen: Cardiale heelkunde Prothesechirurgie Ingrepen bij immuungecompromitteerde patiënten 65

66 Ingreep op een geïnfecteerde patiënt Bij voorkeur te plannen als laatste Behoud van overdruk Patiënt rechtstreeks in de zaal brengen Bed in de zaal laten staan of bedlinnen verwijderen In de zaal Melding op toegangsdeuren Binnen- en buitenomloop Beschermende kleding voor omloop en anesthesist Overbodig materiaal buitenzetten of afdekken Bijnemen van materiaal uit voorraad, steeds met zuivere handen/handschoenen

67 Ingreep op een geïnfecteerde patiënt Deuren dicht Voor verlaten van de zaal handschoenen en schort uit handontsmetting Buiten de zaal masker verwijderen handen ontsmetten Gebruikt materiaal blijft in de zaal tot na de ontsmetting ervan

68 Ingreep op een geïnfecteerde patiënt: transport Propere bovenlaag waarop dossier, slangen, kabels, Eventueel verzorgingsmasker of zuurstofmasker voor patiënt Ev. hoofd- en voeteinde ontsmetten Voor verlaten van de zaal handschoenen en schort uit handontsmetting Buiten de zaal masker verwijderen (tenzij pat. geen zuurstofbril of masker) handen ontsmetten Handschoenen voorzien voor fysiek contact tijdens transport

69 CAMPAGNE: Hygiëne in het OK CAMPAGNEBOODSCHAPPEN Hygiëne in het OK OK 1 OK2 OK1+OK2 TOT % TOT % TOT % Gesloten deuren bij open steriele pakken 13/20 65% 10/14 71% 23/34 68% Niet eten in operatiezaal 20/20 100% 13/14 92% 33/34 97% Voorkom desterilisatie van instrumententafel: geef schort en handschoenen aan Stethoscoop wordt ontsmet na ingreep Draag dubbel paar HS bij HIV, HCV en kans op beschadiging Gebruik barrièreschort bij veel bloed, veel spoelvocht en grote caviteiten 11/16 69% 5/12 42% 16/28 57% 2/13 15% 0/14 0% 2/27 7% 1/2 50% 1/2 50%

70 CAMPAGNEBOODSCHAPPEN Hygiëne in het OK OK 1 OK2 OK1+OK2 TOT % TOT % TOT % Geen persoonlijke bezittingen 19/20 95% 3/6 50% 22/26 85% Steriele/omloopkledij bij open steriele pakken 18/20 90% 13/14 93% 31/34 91% Geen juwelen aan handen/polsen 20/20 100% 11/14 78% 31/34 91% Onderkleding : korte mouwen 20/20 100% 9/14 64% 29/34 85% Muts bedekt alle haren 20/20 100% 5/14 36% 25/34 74% Draag masker vanaf openen steriel pak of veld 11/20 55% 5/14 36% 16/34 47% Vervang masker na pauze en 3à4 u 0/14 0% 0/1 0% 0/15 0% Geen groene schort indien fysiek contact/aseptische technieken 14/20 70% 8/13 61% 22/33 67%

71 Verlaten van het OK witte schort over groene kledij geen masker in de hals geen muts proper schoeisel 71

72 Info ziekenhuishygiëne Intranet : ziekenhuishygiëne richtlijnen algemene richtlijnen ziekenhuishygiëne secretariaat ziekenhuishygiene@uzleuven.be 72