Flexibiliteit, slagkracht en doorzettingsvermogen. plan te brengen. Dat zal u niet ontgaan zijn. Het feit dat overheden en collega-brancheorganisaties

Transcriptie

1 jaarverslag 2009 Flexibiliteit, slagkracht en doorzettingsvermogen Kon het in voorgaande jaren economisch gezien haast niet op, in 2009 werd duidelijk dat de kredietcrisis grote gevolgen had voor het bedrijfsleven. Door de broekriem een gaatje aan te halen en anderzijds door kansen te grijpen, heeft de cumelasector redelijk goed gepresteerd. Misschien beter dan de meeste andere sectoren, want er moet door onze bedrijven elk seizoen weer worden gezaaid, gemaaid en geoogst. Er zijn volgens mij echter meer succesfactoren voor onze sector. Ook in het verleden bleken familiebedrijven vaak de meer stabiele factoren in moeilijke tijden. Het zijn bedrijven waarvan de eigenaren meestal direct bij de onderneming betrokken zijn, waardoor besluiten in het belang van de continuïteit van het bedrijf, de medewerkers en de klanten worden genomen. Cumelabedrijven onderscheiden zich bovendien door aanhoudend voor elk probleem een oplossing te bedenken. Klanten belonen dat door in meerderheid te vertrouwen op uw deskundigheid, het vakmanschap van uw medewerkers, de efficiëntie en prestaties van uw machines en de professionaliteit van uw onderneming. Daarom heb ik de sterke indruk dat - hoewel er cumelabedrijven zijn die het moeilijk hebben - onze sector over het algemeen beter presteert. Wel maak ik me zorgenover de houding van de banken, die eigenbelang nog steeds boven het algemeen belang stellen en die te weinig bezig zijn om ondernemers te ondersteunen. De komende jaren zullen we de breedte en diversiteit van onze bedrijven en de sector nog meer bekend maken bij opdrachtgevers, overheden en beleidsmakers. Onze brancheorganisatie CUMELA Nederland heeft in het afgelopen jaren al veel werk verzet om de cumelasector op een hoger plan te brengen. Dat zal u niet ontgaan zijn. Het feit dat overheden en collega-brancheorganisaties tegenwoordig naar CUMELA luisteren en dat we worden benaderd voor overleg, informatie en advies betekent dat onze aanpak wordt gewaardeerd. Zo is door CUMELA veel voortgang geboekt bij de overheid met betrekking tot het doorontwikkelen van regelgeving op gebied van de meststoffendistributie. Dat levert onze sector werk en omzet op. Het is echter jammer om te moeten constateren dat enkele collega s de nieuwe wetgeving trachten te misbruiken voor eigen financieel voordeel. Dat ze daarmee de cumelasector negatief in de publiciteit dreigen te brengen, heeft de absolute aandacht van uw bestuur. Ik heb alle vertrouwen in u en in onze sector, die zich kenmerkt door flexibiliteit, slagkracht en doorzettingsvermogen. Dat blijft een uitstekende basis voor goede zaken in Dick Klok, voorzitter CUMELA Nederland Inhoud Jaarverslag 2009 Van de voorzitter 1 Kranig geweerd! 2 Sectie CU 3 Sectie LA 3 Sectie ME 4 Verkeer en vervoer 4 Arbeidsmarkt 5 Scholing 6 Bedrijvenadviseurs 6 CUMELA Kompas 7 CUMELA Advies 7 CUMELA Verzekeringen 8 CUMELA Communicatie 8

2 Kranig geweerd! Het verenigingsbestuur en de directie van CUMELA Nederland kijken terug op een jaar dat in het teken stond van de economische recessie. Zouden onze cumelabedrijven het moeilijk krijgen? Vooralsnog wijzen de indicatoren aan dat onze specialisten in groen, grond en infra zich goed hebben geweerd, dat onze ondernemers innovatief en inventief zijn en dat ze zich voorbereiden op betere tijden. CUMELA Nederland beleefde een jaar met veel activiteiten. De vereniging nam afscheid van voorzitter Diek van der Flier en benoemde hem tot erelid. Tijdens de algemene ledenvergadering in maart werd Dick Klok gekozen tot zijn opvolger. In 2009 werden de sectiebesturen uitgebreid en op sterkte gebracht. De secties beschikken sindsdien elk over een fulltime secretaris c.q. beleidsmedewerker, die met de besturen samenwerkt om beleidsdoelen te verwezenlijken, bijvoorbeeld het nadrukkelijker profileren van de werkvelden van cumelabedrijven; de diversiteit, maar ook de veelheid van activiteiten die vaak binnen één onderneming worden gecombineerd. CUMELA Nederland stroomlijnde in 2009 haar beleidsplan voor de periode en benoemde de meest belangrijke speerpunten: ondernemerschap, arbeidsmarkt, mobiliteit, energie en milieu en sectorprofilering. CUMELA & bouwen Sinds de aftrap van de imagocampagne in december 2008 is er een goede basis gelegd op het vlak van sectorprofilering. Er werd beleid ontwikkeld voor deelname aan vakbeurzen door CUMELA Nederland en dat zal vanaf 2010 echt zichtbaar worden tijdens de Infra Relatiedagen, de TKD en Agrotechniek Holland. Van laatstgenoemde twee beurzen is CUMELA standhouder én partner om deze beurzen voor haar leden nog interessanter te maken. Ook werd besloten tot het transformeren van het ledenmagazine Loonbedrijf tot het sectorvakblad Grondig. Grondig biedt meer mogelijkheden om onze belangenbehartiging en de diversiteit van de sector beter te benadrukken bij leden en potentiële leden en medewerkers. Grondig is het visitekaartje voor de sector bij opdrachtgevers, overheden en beleidsmakers. Voorafgaand aan de presentatie van Grondig werd tijdens de bestuurdersdag uitvoerig gesproken over de communicatie met de CUMELA-leden. Er is meer behoefte aan persoonlijk contact en CUMELA ziet het als haar opdracht om daarmee aan de slag te gaan. Andere belangrijke zaken op directie- en bestuurdersniveau waren de reacties op de voorstellen van minister Eurlings over de maximumsnelheid van landbouwtrekkers. Er werd besloten om te procederen tegen de verdeling van de herstructureringsgelden van de suikerbieten, CUMELA nam het initiatief tot een overleg met collegabrancheorganisaties over de kwaliteit van dieselbrandstof en vanzelfsprekend werd veel energie gestoken in het optimaliseren van de dienstverlening aan en overleg Om het ruimtegebrek door de groei van de CUMELA-organisatie te compenseren, om efficiënter te werken en om medewerkers meer ruimte te geven, werd besloten tot uitbreiding van het kantoor in Nijkerk. Door het plaatsen van een extra verdieping (120 vierkante meter) op de rechtervleugel kwamen er twaalf extra werkplekken bij en ontstond er in de bestaande kantoren ruimte voor het creëren van meer (flex)werkplekken en overlegruimtes. Tegelijkertijd werden kantoorruimtes opgeknapt, werd het dak gerepareerd en werd de gevel vernieuwd. De verbouwing werd tussen september en december uitgevoerd. Verenigingsbestuur en Dagelijks Bestuur van CUMELA Nederland dhr. Dick Klok (voorzitter, lid DB) dhr. J.H.J. Schoot Uiterkamp (vice-voorzitter, lid DB, vz. sectie LA) dhr. J.H.H. Willems (lid DB) mevr. N. Sneekes (lid DB) dhr. A. Timmerman (lid DB) dhr. G. de Haan dhr. G.J. Joossen dhr. J.C. Verboon dhr. K. van Dun dhr. J.H. Uenk (vz. sectie ME) dhr. T. de Boer (vz. sectie CU) dhr. W.H.M. Mestrom dhr. W.J. van Mourik dhr. J. Veldhuizen dhr. S.P. Wieringa Adviserend dhr. A. Klok (namens Jongerenbestuur) mevr. H. Zweverink (directie, lid DB) dhr. J. Maris (directie, lid DB) met de leden en de sector. Met CEETTAR, de Europese koepelorganisatie van loonbedrijven, werd diverse malen vergaderd, onder meer over de invulling van het secretariaat in Brussel, en binnen VNO-NCW - waar CUMELA Nederland participeert in het dagelijks bestuur - was maandelijks overleg. Zoals het de meeste van onze leden zakelijk verging in 2009, zo durven we ook voor de CUMELA-organisatie vast te stellen dat het jaar memorabel is door de economische crisis maar dat onze organisatie alleszins goed heeft gepresteerd. In Nijkerk werden maatregelen genomen met het oog op de toekomst, op een sterke cumelasector die bij opdrachtgevers steeds vaker, beter en conform het gewenste imago in beeld komt. Hannie Zweverink Directeur Belangenbehartiging 2 JAARVERSLAG 2009

3 Sectie Cultuurtechnische Werken en Grondverzet Bedrijven in het grondverzet en de cultuurtechniek hebben in 2009 een redelijk jaar gehad. Bij aanbestedingen stonden de prijzen onder druk en verhuurtarieven daalden doordat materieel onder de kostprijs werd aangeboden. Bedrijven die veel voor bouwbedrijven en ontwikkelaars werkten, hadden het moeilijk. De gemeentelijke markt was echter redelijk. Wel ervaart het sectiebestuur dat gemeenten en waterschappen maaiwerk vaker aanbesteden. De verdere uitbouw van de sectie Cultuurtechnische Werken en Grondverzet stond centraal voor het sectiebestuur, dat in 2009 werd versterkt met de heer Jan Vrij. Promotionele activiteiten waren onder meer de nieuwe brochure die naar alle afdelingen openbare werken en afdelingen groenvoorziening van gemeenten werd verzonden en het samenstellen en uitgeven van de brochure en poster Grondstromen. In november werd de eerste ledenbijeenkomst gehouden in Lekkerkerk. Aansluitend aan een praktische demonstratie over 3D-GPS-besturing spraken en hoorden honderd bedrijven over de toekomstplannen van de sectie. Andere belangrijke activiteiten: Grondroerders moeten sinds eind 2008 graafwerkzaamheden digitaal melden bij het Kadaster. Netbeheerders dienen hun ligginginformatie ook digitaal te verstrekken. Daarvoor werd een viewer ontwikkeld die het bekijken en afdrukken van kaarten mogelijk maakt. CUMELA Nederland was nauw betrokken bij de ontwikkeling van het systeem en enkele leden hebben het getest voordat het operationeel wordt. CUMELA Nederland vindt het bezwaarlijk dat de toekomstige Aanbestedingswet - met uitzondering van enkele algemene bepalingen - slechts geldt voor erg grote projecten. Agrariërs moeten voor hun bedrijf bij het Kadaster een eenmalige melding doen voor agrarische grondbewerkingen tot 50 centimeter diepte. Omdat dit een kostbare zaak is, werd een passende oplossing gezocht. Die is er nog niet, maar overleg tussen het ministerie van Economische Zaken en onder meer CUMELA Nederland resulteerde erin dat de melding via de Dienst Regelingen kan worden gedaan. De verplichting is tijdelijk opgeschort tot 31 december CUMELA Nederland heeft voorgesteld om de graafpolygoon voor graafwerkzaamheden in agrarisch gebied te vergroten naar 1500 bij 1500 meter. Voor drainagebedrijven is dat een verbetering (minder meldingen), maar het zou grote aanpassingen vergen aan het digitale informatie-uitwisselingsysteem. Sectie Agrarisch Loonwerk Gewasbescherming, duurzame maïsteelt en een rendabele suikerbietenteelt waren belangrijke dossiers voor de sectie Agrarisch Loonwerk. Eind 2009 is door het College van Beroep voor het bedrijfsleven uitspraak gedaan in de zaak over de verdeling van herstructureringsgelden. CUMELA Nederland startte de procedure omdat gesprekken met suikerindustrie, telersverenigingen en het ministerie van LNV niet leidden tot een - volgens CUMELA - evenwichtig en rechtvaardig akkoord over de verdeling van de EU-gelden ter compensatie van de minder rendabele inzet van bietenzaaien oogstmachines. Het College heeft besloten dat het ministerie wettelijk gezien niet bevoegd was. De verwachting is dat het ministerie de wetgeving repareert en een nieuw besluit neemt. Vanaf 2010 dient de distributie van gewasbeschermingsmiddelen plaats te vinden via gecertificeerde handelaren. CUMELA pleitte er met succes voor om de handel door cumelabedrijven (nevenactiviteit) te laten plaatsvinden via het aangevulde certificeringsschema VKL. In het project Telen met Toekomst hebben cumelabedrijven bij de maïsteelt een forse vermindering van te hoge waarden van gewasbeschermingsmiddelen in oppervlaktewater bereikt. De sectie zette voor de uitwendige reiniging van spuitapparatuur in op een praktische en betaalbare werkwijze, naast de toekomstige mogelijkheid van reiniging in het veld. Besluitvorming wordt verwacht in Ontwikkelingen over kostencomponenten als arbeid, rente, vervangingswaarde en brandstof werden nauwlettend gevolgd en aan lidbedrijven doorgegeven. Medewerking werd verleend aan Ruwvoer2009 (Lelystad) en de PPO Gewasbeschermingsdagen (Vredepeel). GPS: cumelabreed CUMELA Nederland heeft samen met COM, LTO Nederland en Bouwend Nederland de problematiek rondom RTK-GPS aan de orde gesteld. Het wegvallen van correctiesignalen en de slechte uitwisselbaarheid van signalen van verschillende aanbieders baren zorgen. Bij aanbieders van apparatuur, het ministerie van LNV en het Kadaster is de wens om een goed correctiesignaal uitgesproken. Het ministerie van VROM is gevraagd om een goed werkende, landelijk dekkende GEOinfrastructuur. De GPS-problematiek is ook aangekaart bij het Groene Geo Platform, dat sturing geeft aan de ICTontwikkelingen in de groene ruimte. De CUMELA-secties Cultuurtechniek en Grondverzet en Agrarisch Loonwerk trekken hier samen op, omdat GPS een cumelabreed onderwerp is. JAARVERSLAG

4 Sectie Meststoffendistributie De sectie Meststoffendistributie voerde een succesvolle lobby om het dreigende verbod op de sleepvoettechniek (vanaf 2010) voor het emissiearm aanwenden van mest op zand- en lössgronden af te wenden. Door de twee jaar uitstel krijgen betrokken bedrijven meer tijd om apparatuur af te schrijven en om te investeren. Andere belangrijke activiteiten van de sectie Meststoffendistributie waren de inzet op het verminderen van administratieve lasten voor mestexport, de uitbreiding van de capaciteit van de mestopslag per 2012 en overleg over handhaving. Meer mestopslagcapaciteit Als gevolg van het vierde actieprogramma Nitraatrichtlijn moet met ingang van 2012 de opslagcapaciteit voor mest met een maand worden uitgebreid. Deze capaciteit zou vooral in het ontvangstgebied moeten worden gebouwd, maar gemeenten zijn nogal terughoudend in het geven van toestemming. CUMELA Nederland heeft samen met LTO Nederland, de NVV en het ministerie van VROM voor ambtenaren van gemeenten een handreiking met argumenten samengesteld om mestopslag in het buitengebied van de ontvangstgebieden toe te staan. Om de administratieve lasten in de voorbereiding en uitvoering van de mestexport te verminderen, werd door overheid en bedrijfsleven een project gestart waarbij de twee overheidssystemen in elkaar worden geschoven. De sectie Meststoffendistributie draait mee in de stuurgroep én in de projectgroep. Door een nieuwe werkwijze wordt op den duur zeven miljoen euro aan administratieve lasten bespaard. Er ontstaan telkens problemen bij de handhaving van het gebruik van de navelstrengaanvoer van mest in het vroege voorjaar. In de praktijk kan men hierdoor zo vroeg het land op dat de kwaliteit van het werk soms te wensen overlaat. Belangrijk zijn een goede afstelling en goed materiaal. In de ledenvergadering is dit onderwerp door deskundigen besproken. Met de AID is overlegd over een eenduidige handhaving van het emissiearm aanwenden. De indruk blijft bestaan dat die handhaving zich vooral richt op het aanwenden van mest na mesttransport met AGR/GPS. De sectie Meststoffendistributie ergerde zich aan een overheid die voor kleine administratieve vergissingen te snel boetes oplegt van 100,- tot 300,-, terwijl ogenschijnlijk grote fraudegevallen kunnen doorgaan. In een brief aan de minister van LNV adviseerde CUMELA Nederland om de systematiek van het schorsen en/of intrekken van een erkenning als intermediair weer in te voeren. Mesttransporten Jaar Aantal vrachten Aantal tonnen * * * = gegevens tot 1 november. Scholing Beroepsonderwijs Vanaf het schooljaar is de benaming van de mbo-opleiding voor de cumelasector veranderd in de opleiding Groen, Grond & Infra. Eind 2009 volgden 1241 leerlingen deze opleiding bij een AOC. Een toename van twaalf procent. Naar schatting volgden 250 leerlingen die bij een cumelabedrijf stage lopen of als BBL er in dienst zijn een opleiding bij een ROC (voornamelijk Machinist Hydraulische graafmachine en monteursopleidingen). Vanuit het convenant dat we als sector met het onderwijs hebben afgesloten, is er in 2009 vooral aandacht geweest voor de volgende onderwerpen: verbeteren van het rendement van de beroepspraktijkvorming (stages); versterken van het imago van het vak; intensiveren van de communicatie. Om het imago te versterken, is er een nieuwe website ontwikkeld: Hier vinden (toekomstige) leerlingen informatie over het werken in de cumelasector. Daarnaast zijn er brochures en 3500 posters verspreid op vmbo- en mbo-scholen en om te zorgen dat docenten en decanen goede voorlichting kunnen geven, zijn er nieuwsbrieven verstuurd. Op de website is ook materiaal beschikbaar om bedrijven die een groep leerlingen willen ontvangen te ondersteunen met een draaiboek en leuke opdrachten. De bij het convenant betrokken partijen worden doorlopend geïnformeerd op de website Cursussen CUMELA Nederland biedt eigen cursussen aan, waarmee ondernemers en werknemers in de cumelasector hun kennis en vaardigheden kunnen uitbreiden. In 2009 hebben 1780 mensen een van de cursussen gevolgd: een stijging van bijna negen procent ten opzichte van Populaire cursussen zijn: tekening lezen en opsporen van kabels en leidingen (88 deelnemers); interne bedrijfstrainingen over communicatie en samenwerken (150 deelnemers); basisveiligheid VCA (820 deelnemers). Om ervoor te zorgen dat het aanbod goed aansluit op de vraag uit de cumelasector zijn er in 2009 nieuwe cursussen ontwikkeld als Effectief communiceren, Toekomstgerichte bedrijfs- en personeelsontwikkeling en GPS-machinebesturing. 4 JAARVERSLAG 2009

5 Arbeidsmarkt De leden van de commissie Sociale Zaken hebben een inspannend jaar achter de rug. Belangrijke thema s waren de caoonderhandelingen, de cao-werkingssfeer voor de cumelasector, de ontwikkeling van de sectorwerkgelegenheid tijdens de economische crisis, onderwijs en arbeidsmarktonderzoek. Sociale zaken In 2009 werd de commissie Sociale Zaken van CUMELA uitgebreid door in principe per provincie een werkgever af te vaardigen. Al in het vroege voorjaar startten de voorbereidingen voor de cao-onderhandelingen met de partners. Een delegatie uit de commissie Sociale Zaken was betrokken bij de ontwikkeling van een nieuwe arbocatalogus. Het concept is gereed en onderwerpen als fysieke belasting en veiligheid zijn goedgekeurd door de Arbeidsinspectie. Veel aandacht is gegeven aan de ontwikkeling van de werkgelegenheid en het behoud ervan. Onvermijdelijk waren onderwerpen als deeltijd-ww, overbrugging en ontslag. Op dat vlak werden bedrijven geadviseerd en begeleid. De commissie Sociale Zaken inventariseerde de onderwijsbehoeften van de sector, de kwaliteit van het onderwijs en de opleidingen en er is gesproken over het wel of niet voortzetten van de subsidiëring van cursussen. In het frequente overleg met VNO-NCW en door actieve deelname in werkgroepen van de werkgeversorganisatie werden onder meer thema s behandeld als sociale zekerheid, de verhoging van de AOW-leeftijd en arbeidsvoorwaarden. CUMELA participeert ook in de besturen van het Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw, de Sectorraad Agrarisch, Stigas, SUWAS, het Overbruggingsfonds en het Vakantiefonds. Vanuit de Sectorraad adviseert CUMELA jaarlijks over de wachtgeldpremies. Colland Colland-middelen zijn beschikbaar voor de financiering van sectorbrede arbeidsmarktactiviteiten, zoals scholing, onderzoek, veiligheid, arbo, seniorenregeling en cursus- en opleidingssubsidies. Zowel door CUMELA Nederland alsook in samenwerking met diverse partners zijn diverse projecten uitgevoerd. Arbeidsmarktonderzoek Mede dankzij Colland-subsidies hebben de sociale partners een arbeidsmarktonderzoek laten uitvoeren onder werknemers in de sector. Er is onder meer gevraagd naar opleidingsniveau, werknemerstevredenheid en in- en uitstroom in de sector. De uitkomsten zijn overwegend positief. Werknemers zijn goed gemotiveerd, bovengemiddeld betrokken bij hun werk(gever) en de uitstroom is beperkt. Ze zijn tevreden over hun ontwikkelingsmogelijkheden. De uitkomsten van het onderzoek zullen onder meer worden gebruikt voor de ontwikkeling van personeelsbeleid, afgestemd op levensfases van werknemers. Cao Na lang onderhandelen, voornamelijk door discussies in relatie tot de bouwsector, kwam er uiteindelijk een eenjarige cao. De gemaakte afspraken liggen in lijn met afspraken in aanverwante cao s, met dien verstande dat er voor werkgevers meer flexibiliteit is geregeld. Het nieuwe caoboekje wordt - zoals beoogd - meer logisch ingedeeld en de leesbaarheid wordt verbeterd door helder taalgebruik. Tussen de cao-partners werden afspraken gemaakt over een project om jeugdwerkloosheid te bestrijden. Het doel is om 250 jongeren die langdurig werkloos dreigen te worden, boventallig een plek in de sector geven, met gebruikmaking van beschikbare financiële middelen. Bouwindeling CUMELA Nederland stelde en stelt zich ten doel om de werkingssfeer van de cao voor de cumelasector aan te passen aan de dynamiek van de cumelabedrijven. Regelingen als cao s en bedrijfstakpensioenfondsen blijken te star en bewegen onvoldoende mee met de ontwikkeling van de bedrijfsactiviteiten naar bijvoorbeeld grondverzetwerk. Het doel van de aangepaste werkingssfeer voor de cumelasector moet zijn dat er rust wordt gecreëerd binnen de cumelasector, dat wordt voorkomen dat bedrijven gedwongen moeten overstappen van de ene sector naar de andere en dat werknemers en werkgevers daarvan nadelige gevolgen ondervinden. De gesprekken met de sociale partners over een aangepaste werkingssfeer voor de cumelasector zijn in het najaar van 2009 gestart. JAARVERSLAG

6 Verkeer en vervoer In het voorjaar is de position paper Landbouwtrekkers en werkmaterieel op Weg naar alle wegbeheerders gestuurd. Met deze position paper wil CUMELA Nederland bijdragen aan verbetering van een veilige positie van trekkers en werkmaterieel op de openbare weg. Ook worden de knelpunten - voor landbouwverkeer in de praktijk - benoemd en wat er kan worden verbeterd. Belangrijk doel van de position paper is meer en meer tijdig contact te hebben met wegbeheerders over het landbouwverkeer. Minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat kwam begin november met een reactie op de voorstellen van de Initiatiefgroep Landbouwvoertuigen van Veilig Verkeer Nederland. Zijn voorstel om de maximumsnelheid voor landbouwtrekkers naar 45 km/u te verhogen, was voor CUMELA Nederland onaanvaardbaar. Die snelheid is namelijk hoger dan de constructiebepaalde snelheid (40 km/u) in de Europese trekkerrichtlijn en er zou daardoor ook een tachograafplicht komen voor niet-agrarische transporten. CUMELA Nederland heeft direct gereageerd en de minister heeft daarop in overleg met de Tweede Kamer aangegeven dat de snelheid in overleg met de branche terug kan naar 40 km/u. Verder stelde minister Eurlings voor om voor trekkerbestuurders die harder willen rijden dan 25 km/u het BE-rijbewijs in te voeren. Na overleg met de Tweede Kamer heeft de minister toegezegd om het huidige trekkercertificaat voor zestien- en zeventienjarigen te verzwaren en meer te richten op verkeersinzicht en rijgedrag. CUMELA Nederland blijft echter pleiten voor de invoering van een T-rijbewijs voor bestuurders vanaf zestien jaar, omdat een BE-rijbewijs niet toereikend is voor grote voertuigen. Een T-rijbewijs is bovendien eenduidiger, want daarmee kan ook in de grensstreek van Duitsland en België worden gereden. Biodiesel in brandstof De huidige dieselbrandstof is door de verplichte bijmenging van biodiesel gevoeliger geworden voor bacteriegroei. Uit een enquête van CUMELA Nederland bleek dat meer dan twintig procent van de cumelabedrijven problemen heeft: dichtslibbende filters in opslag en machines. Reden om de alarmbel te laten rinkelen in de media. Over deze problematiek heeft CUMELA Nederland - geflankeerd door Bouwend Nederland, Vereniging Verticaal Transport en Federatie Agrotechniek - overleg gehad met de NOVE (brandstofhandelaren). Oplossing van de problemen vereist een gezamenlijke aanpak. Op aanbeveling van CUMELA Nederland is door de NOVE een voorlichtingsbrochure samengesteld en verspreid onder de eindgebruikers. Bedrijvenadviseurs In de periode waarin het economisch minder ging, zijn er toch nog 80 bedrijven ingeschreven als nieuw lid van CUMELA Nederland. Door faillissementen (7), bedrijfsbeëindiging(15) en andere redenen raakten we 36 leden kwijt, maar per saldo groeide het ledental tot 1867 bedrijven. Bijzonder is dat niet alleen het aantal nog jaarlijks toeneemt, ook het aantal afhakers werd in de laatste vijf jaren telkens minder. Vanaf 2004 is het ledental netto gegroeid met 208 (zie tabellen). Contact met de leden was voor het team van bedrijvenadviseurs ook in 2009 een van de speerpuntactiviteiten. Naast vele contacten via de infolijn van CUMELA Nederland werden door bedrijvenadviseurs ruim 900 individuele bedrijfsbezoeken afgelegd, bijna 50 procent van het ledenbestand. Daarnaast zijn er veel ledencontacten geweest tijdens landelijke en regionale vergaderingen, studieclubs en bijeenkomsten als de jongerendagen en vrouwendagen. Het secretariaat verzond bijna honderd verschillende uitnodigingen voor ledenbijeenkomsten, waarvan 64 voor studieclubs. De bedrijvenadviseurs besteedden in 2009 bovengemiddeld veel aandacht aan verkeerszaken, meestal in overleg met provinciale en gemeentelijke overheden om de toegang en de toegankelijkheid van wegen te verbeteren. Ledencontact was er ook tijdens diverse demodagen, open dagen Ledenontwikkeling 2004 t/m 2009 jaar af bij per 31 dec van (lid)bedrijven en tijdens beurzen, zoals de Agritechnica in Hannover. Voor leden werd er een busreis naar deze beurs georganiseerd. Ledenontwikkeling in 2009 Provincie Drenthe Flevoland Friesland Gelderland Groningen Limburg Noord-Brabant Noord-Holland Overijssel Utrecht Zeeland Zuid-Holland totaal JAARVERSLAG 2009

7 CUMELA-Kompas In het bedrijfsvergelijkend onderzoek CUMELA-Kompas worden bedrijfseconomische gegevens van lidbedrijven verzameld. Doel daarvan is om unieke bedrijfsgegevens te relateren aan totaalcijfers om daarmee de bedrijfsvoering te kunnen beoordelen en om lidbedrijven te helpen om hun prestaties te verbeteren. Het totaal van de bedrijfsgegevens over 2008 geeft inzicht in het vertrekpunt van de cumelasector aan het begin van De cijfers zijn samengesteld op basis van gegevens van 192 cumelabedrijven waarvan in de jaren 2006 tot en met 2009 doorlopend bedrijfsgegevens zijn verzameld in CUMELA-Kompas. De hoofdconclusies zijn: De kredietcrisis heeft in 2008 nog nauwelijks invloed; Hogere brandstofkosten en het onvoldoende daarvan doorberekenen aan klanten hebben een negatieve invloed op de winst; Gemiddeld genomen zien we in ,4 procent teruggang in de winst; Die teruggang is duidelijker zichtbaar bij bedrijven in grondverzet; Over 2009 zullen werk door derden en inhuur machines beduidend lager zijn. Steeds meer deelnemers Aan het bedrijfsvergelijkend onderzoek CUMELA-Kompas doen steeds meer bedrijven mee. Per 31 december 2009 hadden namelijk al 275 bedrijven hun jaarrekening ingeleverd, royaal meer dan in voorgaande jaren. Eind 2009 waren er van 2007 en 2006 respectievelijk 336 en 348 jaarrekeningen in het systeem ingevoerd. Het aantal jaarrekeningen over 2008 zal in 2010 behoorlijk toenemen en dat past in het streven om de resultaten van twintig procent van de lidbedrijven in CUMELA-Kompas te monitoren. Resultaten over drie jaar in procenten van de bruto marges Boekjaar Netto omzet 141,1% 140,3% 137,6% Inkoop 21,9% 21,7% 19,9% Werk door derden 19,9% 18,9% 17,9% Bruto marge * 1000 in euro s Arbeidskosten 41,2% 42,1% 43,1% Machinekosten, totaal 43,3% 42,3% 43,8% Algemene kosten 4,0% 4,1% 4,3% Rentekosten 6,2% 5,9% 5,5% Kosten totaal 97,8% 97,4% 100,2% Bedrijfseconomische winst 2,2% 2,6% -0,2% - in euro s CUMELA Advies Begin 2009 is de naam CUMELA-impuls veranderd in CUMELA Advies. Deze afdeling levert individuele, branchespecifieke ondersteuning aan cumelabedrijven. De werkzaamheden van CUMELA Advies zijn onderverdeeld naar zes vakadviesgroepen: Bedrijf & Strategie, Certificering, Juridische zaken & Incasso s, Personeel, Milieu & Ruimte en Verkeer & Vervoer. Vanuit deze vakadviesgroepen werd bijgedragen aan het verbeteren van bedrijfsprestaties van de cumelasector én van individuele bedrijven. Op basis van de kernwaarden professioneel, deskundig en innovatief werd en wordt per vakdiscipline de kwaliteit van dienstverlening voortdurend geoptimaliseerd en geactualiseerd. In 2009 hebben 850 CUMELA-leden gebruik gemaakt van de individuele diensten van CUMELA Advies. In totaal heeft deze groep klanten ongeveer 6900 uur individueel advies afgenomen. Een groot aantal cumelamedewerkers heeft - vaak op het eigen bedrijf - via CUMELA Advies met succes een training gevolgd voor B-VCA- of VOL-VCA. Ruim 95 procent van de deelnemers is in één keer geslaagd. Aan de zesdelige training Effectief communiceren hebben 115 cursisten deelgenomen, verdeeld over negen groepen. Certificeren en duurzaam ondernemen Steeds meer cumelabedrijven zijn gecertificeerd voor één of meerdere normen. Het aantal gecertificeerde bedrijven is in 2009 met acht procent gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar. Naast bestaande certificaten ISO 9001, VCA, GMP en VKL verbreedden steeds meer cumelaondernemers hun horizon door te certificeren in Groenkeur en Kwalibo. Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen kregen steeds meer vorm in de sector en in 2009 zijn de eerste bedrijven gestart met de norm FSC in het kader van duurzaam inkopen. JAARVERSLAG

8 CUMELA Verzekeringen Net als andere assurantietussenpersonen bevindt CUMELA Verzekeringen zich in de financiële sector, die in 2009 in zwaar weer verkeerde, met dieptepunten als de woekerpolisaffaire en het faillissement van de DSB-bank. Dat had onder meer het verbod op bonusprovisies tot gevolg. Ook zijn er veel assurantieadviseurs in de problemen geraakt en failliet gegaan. CUMELA Verzekeringen profiteerde van het feit dat 2009 voor de cumelasector een redelijk tot goed jaar geweest is, hoewel de investeringen in materieel en gebouwen op een laag niveau staan. De omzet en loonsom per sectorbedrijf zijn redelijk stabiel gebleven. Dat zal voor 2010 waarschijnlijk beperkte consequenties hebben voor naverrekeningen op verzekeringen waarvan de premie afhankelijk is van omzet en loonsom. Positieve ontwikkelingen in 2009 waren het uitbreiden van de volmacht inkomensverzekeringen (ziekteverzuim, WGA-hiaat en WGA-eigen risico). Mede daardoor kon en kan CUMELA Verzekeringen zijn inkoopkracht versterken en concurrerend blijven. Het team van medewerkers kwam in 2009 op sterkte door ervaren binnendienstmedewerkers aan te trekken en door sterke regionale teams te vormen met de buitendienstmensen. De omzet per klant staat onder druk door teruglopende investeringen en stagnerende omzet en loonkosten. CUMELA Verzekeringen blijft investeren in de klanttevredenheid van bestaande klanten en actief in het werven van nieuwe klanten. CUMELA Verzekeringen is en blijft een kwaliteitsleverancier met een scherpe prijsstelling in een markt die momenteel gevoelig is voor prijsvechters. Retreever-actie CUMELA Verzekeringen leverde een behoorlijke bijdrage aan de profilering van de cumelasector door een actie te starten om materieel uit te rusten met de Retreever track & traceantidiefstalapparatuur voor mobiel werkmaterieel. Deze actie loopt nog tot medio Leden ontvangen forse kortingen op deze apparatuur, grotendeels gesubsidieerd uit de winst van CUMELA Verzekeringen. Ondanks het aantrekkelijke aanbod werd er helaas nog te weinig gebruik van gemaakt, waarschijnlijk door de geringe investeringen. CUMELA Communicatie Vakblad Grondig Na 61 jaar, maar vooral na een grondige voorbereiding, werd de naam van vakblad Loonbedrijf ingeruild voor Grondig. Een nieuwe naam, die uitstekend verwoordt waar de cumelasector voor staat. De introductie van Grondig vond plaats op 3 december in aanwezigheid van adverteerders, relaties en bestuurders. Opvallende veranderingen aan Grondig zijn de nieuwe vormgeving met meer aandacht voor beeld en leesbaarheid, de verhoogde oplage en het katern Cumelactief, dat exclusief voor de bijna 1900 leden is bestemd. Door de veranderingen kan de cumelasector zich nadrukkelijker buiten haar eigen kring positioneren, ook bij adverteerders die door de naam Loonbedrijf een verkeerd beeld hadden van onze sector. Grondig wordt in een oplage van 3700 exemplaren voortaan ook verspreid onder potentiële leden, opdrachtgevers en beleidsmakers. Daarmee is Grondig hét vakblad voor de gehele cumelasector. Sectorprofilering CUMELA Communicatie richtte de meeste van haar inspanningen op het beleidsonderwerp sectorprofilerering: het bekend of bekender maken van de diversiteit en gezamenlijke kenmerken van bedrijven en activiteiten in de cumelasector. Daartoe namen medewerkers van Communicatie deel in de Imagowerkgroep, die diverse activiteiten initieerde op gebied van de sectorprofilering: deelname aan beurzen door CUMELA Nederland; het organiseren van beursreizen (Agritechnica); de ontwikkeling van open-dagenpakket voor lidbedrijven; een kerstpakkettenactie voor leden en personeel; het bekendmaken van de activiteiten van CUMELA Nederland in de (vak) pers; het ondersteunen van seminars en vakdagen (Lelystad, Vredepeel); de deelname aan evenementen (machinistenkampioenschappen); het uitdragen van beleidsonderwerpen en standpunten via de (vak)pers. CUMELA Communicatie besteedde veel tijd aan het eigen vakblad en de website Als vervolg op de imagocampagne ontwikkelden we nieuw brochuremateriaal, coördineerden we berichtgeving in externe media en ondersteunden we bij deelname aan beurzen, seminars en acties voor alle geledingen binnen de CUMELA-organisatie. Colofon Samenstelling: Michiel Pouwels Eindredactie: Ton Herbrink Vormgeving: Bertine Overeem 8 JAARVERSLAG 2009