Voortgangsrapportage Ruimte voor Ruimte Noord - en Midden Limburg. nr. 16 (oktober 2010 )

Transcriptie

1 Voortgangsrapportage Ruimte voor Ruimte Noord - en Midden Limburg nr. 16 (oktober 2010 )

2 Colofon Uitgave: Provincie Limburg Postbus MA Maastricht Tel: +31 (0) Fax: +31 (0) Internet: Tekst: Provincie Limburg, Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling Grafische vormgeving en druk: Provincie Limburg, Afdelinfg Facilitair Foto s: &Co. Concepts & Communication Sint Martinusstraat CK Venlo Postbus AH Venlo T +31 (0) F +31 (0) oktober

3 Voortgangsrapportage Ruimte voor Ruimte Noord - en Midden Limburg nr. 16 (15 september 2010)

4 Colofon Uitgave: Provincie Limburg Postbus MA Maastricht Tel: +31 (0) Fax: +31 (0) Internet: Tekst: Provincie Limburg, Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling Grafische vormgeving: Provincie Limburg, Cluster Communicatie Foto s: &Co. Concepts & Communication

5 Voortgangsrapportage Ruimte voor Ruimte Noord- en Midden Limburg Halfjaarlijkse rapportage aan Provinciale Staten over de voortgang van de Regeling Beëindiging Veehouderijtakken en Ruimte voor Ruimte Noord- en Midden Limburg Maastricht, 15 september

6 1. INLEIDING 5 2. EERSTE TRANCHE Terugblik en beëindiging RBV De planologische afwikkeling van de RBV TWEEDE TRANCHE Algemeen Financiering en verwachte looptijd tweede tranche Tussenfinanciering tot en met 31 december Het door de RvR Limburg C.V. terug te verdienen bedrag in verband met de voorfinanciering van de sloopsubsidies Het geprognosticeerde rendement De algemene vergadering van aandeelhouders van de RvR Limburg Beheer B.V en de vergadering van vennoten van de RvR Limburg C.V. van 19 mei De planologische afwikkeling van de RBV

7 1. INLEIDING Met deze zestiende voortgangsrapportage geven wij invulling aan de wens van Provinciale Staten (PS) om u elk halfjaar te informeren over de stand van zaken van het project "Ruimte voor Ruimte Noord- en Midden-Limburg De meer algemene uitgangspunten zoals de Regeling Beëindiging Veehouderijtakken (RBV), het Pact van Brakkestein, de Ruimte voor Ruimte regeling in Noord- en Midden-Limburg en de wijze waarop die voorgefinancierd zijn, worden verondersteld inmiddels genoegzaam bekend te zijn. Door de Zuidelijke Rekenkamer is dit voorjaar een onderzoek uitgevoerd naar de Ruimte voor Ruimte regeling, zoals die in Limburg wordt toegepast. Op 16 augustus 2010 heeft de Rekenkamer laten weten dat zij alle feiten heeft verzameld. Op basis daarvan heeft zij een conceptrapport opgesteld, te weten: de bestuurlijke samenvatting van het onderzoek met conclusies en aanbevelingen. Dit is door de Rekenkamer vastgesteld op 14 september 2010 en vervolgens voor bestuurlijk hoor-wederhoor aan ons college toegezonden. Wij hebben onze reactie vastgesteld op 28 september 2010 en aan de Rekenkamer toegezonden. Op basis daarvan zal de Rekenkamer het definitieve rapport vaststellen. Ons commentaar, voorzien van een nawoord door de rekenkamer, zal daarin worden opgenomen. Verwacht wordt dat de Rekenkamer het rapport (inclusief rapport van bevindingen) op 11 oktober zal aanbieden aan Provinciale Staten. Het vorenstaande impliceert dat in de voorliggende rapportage niet inhoudelijk wordt in gegaan op het onderzoek van de Rekenkamer. Omdat wij aan PS hebben toegezegd halfjaarlijks te rapporteren hebben wij met deze rapportage niet gewacht tot de definitieve uitkomsten van het onderzoek bekend waren. Met betrekking tot de 2 e tranche van de Ruimte voor Ruimte regeling is in de vergadering van 9 juli 2010 aan PS een voorstel gedaan om: 1. De wensen en bedenkingen kenbaar te maken ter zake een integraal pakket aan beoogde besluiten rondom de RvR Limburg C.V. Op hoofdlijnen betrof dit: de maximale sloop -vergoedingsplicht van RvR Limburg C.V. aan de Provincie ad 40,7 miljoen -zoals overeengekomen in de SOK II- te verlagen tot 36,3 miljoen; én het aantal uit te geven woningbouwkavels te relateren aan de vergoedingsplicht van de RvR Limburg C.V. ad 36,3 miljoen en de overige in de SOK II overeengekomen voorwaarden; én te komen tot een adequate herfinanciering van de RvR Limburg C.V., waardoor deze onderneming haar bedrijfsactiviteiten tot medio 2016 kan continueren en afronden; én te komen tot een woninggarantieregeling waarmee de locatieontwikkeling voor een beperkt aantal woningen (ongeveer 10) een extra impuls kan worden gegeven. 2. De wensen en bedenkingen te ontvangen ter zake ons concept besluit om in principe in te stemmen met het verstrekken van een garantie door de Provincie Limburg ten gunste van de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) tot 100% van een door RvR Limburg C.V. te lenen bedrag van de BNG ad 24 miljoen. Naar aanleiding van dit voorstel is door PS op 9 juli besloten de navolgende wensen en bedenkingen kenbaar te maken: 1. aan PS een voorstel voor te leggen waarin het uit te brengen advies van de Zuidelijke Rekenkamer verwerkt is en daarna pas overgaan tot besluitvorming inzake de definitieve herfinanciering;

8 2. ter overbrugging naar de behandeling van het rapport van de Rekenkamer een kortlopende geldlening afsluiten voor de op 5 augustus 2010 aflopende geldlening van 7 miljoen, of zoveel meer als nodig voor de bedrijfsvoering; 3. geen garantieregeling voor de overname van de bestaande woningen van vooralsnog maximaal 10 potentiële kavelkopers; 4. met inachtneming van het geschetste risicokader, RvR Limburg C.V. zo goedkoop mogelijk laten financieren, met de kanttekening dat private financiering extra kosten met zich mee kan brengen. In het kader van het vorenstaande verwijzen wij tevens naar onze brieven aan PS van 12 juli 2010 (onderwerp: Herfinanciering RvR) en van 17 augustus 2010 (onderwerp: Definitieve invulling van de tussenfinanciering)

9 2. EERSTE TRANCHE 2.1. Terugblik en beëindiging RBV-1 Voordelig saldo RBV-1 en de bestemming daarvan De verwachting is dat de RBV-1 kan worden afgesloten met een voordelig saldo van (zie figuur 1). Dit is inclusief dat nog ontvangen moeten worden van toekomstige zelfbouwers. Inmiddels is duidelijk dat dit nog te ontvangen bedrag zeker niet eerder dan in 2011 in zijn geheel kan worden geïnd. Daarna kan pas het voordelig saldo van de RBV-1 definitief worden bepaald. Wanneer dit laatste het geval is zullen wij, afhankelijk van het tijdstip waarop de RBV-2 zal worden beëindigd, PS een voorstel doen om het voordelig saldo van de RBV-1 te reserveren, in afwachting van het daadwerkelijk realiseren van de voordelige saldi in de RBV-2 of voorstellen over te gaan tot aanwending van het voordelig saldo. Wij zullen in elk geval PS voorstellen dit voordelig saldo aan te wenden voor structuurverbeteringen in het landelijk gebied van de gemeenten die hebben deelgenomen aan de RBV-1 en/of de RBV-2, alsmede voor de provinciale glastuinbouwambities. Hierbij zullen gemeenten die substantieel hebben meegewerkt aan het realiseren van compensatiewoningen in het kader van het Ruimte voor Ruimte project, een pré hebben bij de toewijzing van deze middelen aan relevante projecten. Ook zal dan worden voorgesteld om bij de toewijzing van deze middelen rekening te houden met eventuele extra bijdragen, die enkele gemeenten in het kader van de RBV-2 reeds hebben bedongen. Figuur 1 Uitgaven: vergoed aan Ministerie: - sloopsubsidies taxatiekosten Inkomsten: van gemeenten: - ter voorfinanciering ontvangen van zelfbouwers: - ontvangen restituties sloopsubsidie en/of bijbetalingen in kader van salderingsregeling naar verwachting nog te ontvangen per saldo ten gunste van project gebrachte rente Verwacht voordelig saldo bij beëindiging project Peildatum 15 september

10 2.2. De planologische afwikkeling van de RBV-1 In figuur 2 wordt een overzicht gegeven van de voortgang van het aantal compensatiewoningen dat gebouwd is / wordt in de eerste tranche. Hieruit blijkt dat 238 compensatiewoningen in de eerste tranche worden gerealiseerd, waarvan 24 door middel van zelfbouw. Van dit totaal zijn er 160 planologisch geregeld. 75 Compensatiewoningen zijn op dit moment in ontwikkeling. Voor 3 woningen moet de ontwikkeling nog worden gestart. Figuur 2 Gemeente Voorgefinancierd Zelfbouwers Planologisch In ontwikkeling Nog te ontwikkelen door gemeente geregeld Beesel Bergen Echt-Susteren Gennep Horst a/d Maas Leudal Maasgouw Mook & Middelaar Nederweert Peel en Maas Roerdalen Roermond Venlo Venray Weert TOTAAL Peildatum 15 september

11 3. TWEEDE TRANCHE 3.1. Algemeen In de tweede tranche van het project Ruimte voor Ruimte Noord- en Midden-Limburg heeft de Provincie zich naar het Rijk toe verplicht (pact van Brakkestein) de door het Rijk verstrekte subsidies voor de sloop van stallen tot een bedrag van maximaal 40,7 miljoen te vergoeden. Daarom zijn de Provincie Limburg en Rabo Vastgoed B.V. (thans Bouwfonds Ontwikkeling B.V.) in 2003 een Samenwerkingsovereenkomst Ruimte voor Ruimte Limburg (SOKII) aangegaan. Dit heeft geleid tot de oprichting van RvR Limburg C.V., met RvR Limburg Beheer B.V. als beherend vennoot. In deze samenwerkingsovereenkomst is onder andere vastgelegd dat de commanditaire vennootschap RvR Limburg C.V. het bedrag van maximaal 40,7 miljoen zal voorfinancieren en daartoe 750 contingenten tot haar beschikking krijgt. Daarnaast zijn in de overeenkomst rendementsafspraken gemaakt, die behelzen dat partijen streven naar een redelijk rendement van 20% op het risicodragend vermogen van de RvR Limburg C.V. Daarbij is bepaald dat de Provincie extra woningen ter beschikking zal stellen (indien het rendement lager dan 20% is) en dat de Provincie zal bijbetalen tot 10% (als rendement lager dan 10% is). Het door de Provincie beschikbaar stellen van extra woningen (167) is aan de orde wanneer het rendement als gevolg van: 1. wijzigingen in wet- en regelgeving en /of beleid; 2. dan wel als gevolg van een andere omstandigheid die niet aan opzet of grove schuld van de RvR Limburg C.V. is te wijten, lager is dan het redelijk rendement van 20%. De bijbetaling door de Provincie tot 10% is alleen aan de orde als het rendement onder de 10% een gevolg is van wijzigingen in wet- of regelgeving en/of beleid. Binnen de RvR Limburg Beheer B.V. zijn de Provincie Limburg en Bouwfonds Ontwikkeling B.V. ieder voor 50% aandeelhouder. Daarnaast zijn door de Provincie en Bouwfonds Ontwikkeling B.V. afzonderlijk stille vennoten opgericht. In figuur 3 is de actuele samenwerking en positionering van de betrokken partijen weergegeven. RvR Limburg Beheer B.V. kent twee aandeelhouders en wordt bestuurd door een directie bestaande uit twee directeuren. Het provinciaal aandeelhoudersstandpunt ten behoeve van de aandeelhoudersvergadering (AVA) wordt bepaald door het College van Gedeputeerde Staten, binnen de door uw Staten vastgestelde kaders. Daar waar door de aandeelhouders besluiten moeten worden genomen die de doelstelling, de structuur of de continuïteit van de onderneming ingrijpend aantasten - en daarmee het door uw Staten geformuleerd beleid - zullen Gedeputeerde Staten vooraf inlichtingen hierover verstrekken aan uw Staten. Dit laatste geldt voornamelijk voor wijzigingen van de Samenwerkingsovereenkomst Ruimte voor Ruimte Limburg (SOKII)

12 Figuur 3 RR Provi RvR Ontwi P i P B B RvR Limburg Beheer B.V. (beherend vennoot) 3.2. Financiering en verwachte looptijd tweede tranche De financiering van de RvR Limburg C.V. was er op gericht dat medio 2011 voldoende kavels verkocht zouden zijn om het project te kunnen beëindigen. In de loop van 2009 is echter steeds duidelijker geworden dat met een langere looptijd van het project rekening zal moeten worden gehouden. De verkoop van de kavels is namelijk minder voorspoedig verlopen dan aanvankelijk werd gedacht. De hoofdredenen hiervoor zijn dat met de planologische procedures rondom de te realiseren woningbouwkavels veel meer tijd is gemoeid, dan vooraf was voorzien. Daarnaast veroorzaakt de mondiale kredietcrisis een forse impact op de woningmarkt. Potentiële kopers hebben door de onzekerheden op financieel vlak onvoldoende vertrouwen om grotere uitgaven te doen, hetgeen voor een belangrijk deel tot uiting komt in de vraag of de achterblijvende woning verkocht kan worden. De verwachte langere looptijd van het project maakte het noodzakelijk om in de vergadering van 9 juli 2010 van PS een integraal voorstel voor te leggen tot herfinanciering van de RvR Limburg C.V. In die vergadering besloten PS pas tot besluitvorming inzake de definitieve herfinanciering over te gaan nadat hiertoe een voorstel is ontvangen waarin het nog uit te brengen advies van de Zuidelijke Rekenkamer is verwerkt. (Zie hoofdstuk 1) Tussenfinanciering tot en met 31 december 2010 Naar aanleiding van het PS-besluit van 9 juli 2010 hebben wij, in overleg met RvR Limburg C.V., besloten een tussenfinanciering te verstrekken van maximaal 12 miljoen, waarvan 7 miljoen. voor de gehele looptijd van de lening (5 augustus tot uiterlijk 31 december 2010 en maximaal 5 miljoen flexibel op te vragen. In onze brief van 17 augustus hebben wij PS hierover geïnformeerd. Daar deze tussenfinanciering afloopt per 31 december 2010, is het noodzakelijk dat vóór deze datum door PS een besluit is genomen omtrent ons integraal voorstel inzake de definitieve herfinanciering

13 3.4. Het door de RvR Limburg C.V. terug te verdienen bedrag in verband met de voorfinanciering van de sloopsubsidies Volgens de meest recente gegevens van de Dienst Regelingen van het Ministerie van LNV zullen de sloopsubsidies rond 36,3 miljoen gaan bedragen. Hiermee wordt dus ruimschoots beneden het door de Ruimte voor Ruimte C.V. onvoorwaardelijk ter beschikking gestelde bedrag van 40,7 miljoen gebleven (zie figuur 4). RvR Limburg C.V. heeft er mee ingestemd dat het verschil tussen de hiervoor genoemde 40,7 miljoen en 36,3 miljoen (zijnde afgerond circa 4,5 miljoen) door de Provincie Limburg kan worden ingezet ten behoeve van provinciale glastuinbouwambities (aandeelhoudersvergadering van RvR Limburg Beheer B.V. van mei 2006). Verdere besluitvorming, evenals het zo nodig aanpassen van beleidskaders door PS, dient nog plaats te vinden. In de aandeelhoudersvergadering van 11 december 2009 heeft de directie de aandeelhouders in overweging gegeven om de door de RvR Limburg C.V. aan de Provincie te vergoeden sloopsubsidie te beperken tot het in werkelijkheid uitbetaalde bedrag van 36,3 miljoen. Daarbij werd door de vertegenwoordiger van aandeelhouder Provincie Limburg de vraag opgeworpen of in dat geval het aantal van 750 bouwkavels daadwerkelijk in de markt gezet zou moeten worden (zie ook de 15 e Voortgangsrapportage). Dit is aanleiding geweest om in de vergadering van PS van 9 juli 2010 PS te verzoeken hun wensen en bedenkingen kenbaar te maken ter zake het integraal pakket aan beoogde besluiten rondom de RvR Limburg C.V. en daarbij onder andere deze punten te betrekken. In afwachting van het uit te brengen advies van de Zuidelijke Rekenkamer hebben PS hieromtrent nog geen uitspraak gedaan (zie ook hoofdstuk 1). Figuur 4 peildatum 15 september 2010 peildatum 31 oktober 2009 (en conform de 15e voortgangsrapportage) Maximaal door PS gevoteerd krediet voor sloopvergoeding (P.S. besluit 5 juli 2002) Door RvR Limburg C.V. onvoorwaardelijk ter beschikking gesteld bedrag (conform artikel 9.2 ad a, van de SOKII) Totaal uitbetaalde sloopsubsidie conform opgave Dienst Regelingen Af: van de Dienst regelingen ontvangen vergoeding voor wettelijke rente p.m. Door RvR Limburg C.V. voorgefinancierd Ten opzichte van het vorige overzicht is de uitbetaalde sloopsubsidie verminderd met Omdat niet conform de voorschriften was gesloopt heeft de Dienst Regelingen dit bedrag teruggevorderd van een subsidieontvanger. In de voorgaande rapportages is de ontvangen vergoeding voor wettelijke rente niet vermeld

14 Buiten de door RvR Limburg C.V. voorgefinancierde sloopvergoeding van 36,3 miljoen, is aan taxatiekosten vergoed (in de voorgaande rapportage is abusievelijk vermeld dat het bedrag van 36,3 miljoen inclusief taxatiekosten is) 3.5. Het geprognosticeerde rendement Bij het voorstel voor de vergadering van PS van 9 juli 2010 (zie ook hoofdstuk 1) is als bijlage een brief van de RvR Limburg C.V. van 22 maart 2010 opgenomen. Hierin wordt een rendement geprognosticeerd van 8% à 10%. Deze prognoses zijn gebaseerd op het verkopen van ongeveer 750 respectievelijk 785 kavels. Daar het verwachte rendement minder dan 20% is, is aangenomen dat de Provincie bereid is extra kavels ter beschikking te stellen (zie de toelichting in hoofdstuk 3.1). Daarnaast is bij de prognoses rekening gehouden dat aan de aandeelhouders een vergoeding zal worden verstrekt voor gemaakte algemene kosten (AK) en voor toezicht en uitvoering (VTU) van in totaliteit 6% van de verkoopbedragen. Dit in afwijking van de tot nu toe gehanteerde vergoeding van 5%. Volgens een actuele opgave van de directie zijn er in de periode 1 januari tot 15 september kavels verkocht en 16 kavels geleverd/gecasht. De verwachting van de directie is dat er tot 31 december 2010 nog een dertigtal kavels kan worden geleverd. Het voorbehoud verkoop eigen woning alvorens een ruimte voor ruimte kavel te kopen, beroepprocedures bij vastgestelde bestemmingsplannen (o.a. Vlakwater Venray en Linnen Maasgouw) en betalingsproblemen bij de 1-pitters, zorgen volgens de directie voor deze voor Ruimte voor Ruimte zeer lage verkopen en voor vertragingen bij de leveringen. Desalniettemin is er volgens de directie in de toekomst voldoende markt om de resterende kavels weg te zetten. Immers het aantal huishoudens blijft in Noord- en Midden-Limburg ook in de komende jaren groeien en de kwalitatieve vraag is mede afhankelijk van de economische situatie, waarbij men er vanuit gaat dat de stagnerende economie geen blijvend verschijnsel is. Zoals ook is opgemerkt in ons voorstel aan PS voor de vergadering van 9 juli 2010 is het grootste risico dat het geprognosticeerde rendementen niet worden behaald en dat de geplande verkopen/leveringen van kavels vertraging oplopen. Hierbij is echter ook geconstateerd dat het tempo waarin deze verkopen gerealiseerd kunnen worden een marktgegeven is, dat moeilijk te beïnvloeden is. In de aandeelhoudersvergadering van december 2009 is de GREX per 30 september 2009 als formele begroting 2010 vastgesteld. Deze is nog gebaseerd op een looptijd tot 2011 en is er geen rekening gehouden met extra rentelasten etc. ten gevolge van een langere looptijd van het project. Nadat door PS een integraal besluit is genomen over de definitieve herfinanciering zal een begroting voor 2011 met dan actuele rendementsprognoses worden vastgesteld. Met betrekking tot een voordelig saldo van de 2 e tranche zijn wij, zoals ook in voorgaande rapportages is vermeld, voornemens te zijner tijd PS een voorstel voor te leggen om dit te gebruiken voor structuurverbetering in de gemeenten die hebben deelgenomen aan de tweede tranche. Bij een dergelijk voorstel zal worden betrokken dat gemeenten, die substantieel hebben meegewerkt aan het realiseren van compensatiewoningen, een pré krijgen bij de toewijzing van deze middelen aan relevante projecten. Daarnaast zal worden voorgesteld om bij gemeenten, die in het kader van de tweede tranche extra bijdragen hebben bedongen, deze bijdragen met de in hun gemeente te besteden gelden dienen te verrekenen

15 3.6. De algemene vergadering van aandeelhouders van de RvR Limburg Beheer B.V en de vergadering van vennoten van de RvR Limburg C.V. van 19 mei 2010 De notulen van deze vergaderingen zijn nog niet vastgesteld. Met inachtneming van dat gegeven kan van het in die vergaderingen besprokene het volgende worden gemeld: De jaarstukken 2009 van de RvR Limburg Beheer B.V. en de RVR Limburg C.V waren op 19 mei 2010 nog niet afgerond. Op dat moment liep er nog een technische discussie tussen de accountant van de ondernemingen enerzijds en de directie van RvR Limburg Beheer B.V. en de accountant van de aandeelhouder Bouwfonds Ontwikkeling B.V. anderzijds, inzake de grondslagen voor de waardering van de onderhanden projecten. Dit hield verband met een wijziging van de Richtlijn 221 voor de jaarverslaggeving voor grote en middelgrote rechtspersonen, waardoor deze richtlijn meer in lijn met internationale vergevingsvereisten wordt gebracht. In verband met het vorenstaande werd in de AVA besloten de in de akten van oprichting van de beide ondernemingen genoemde termijn voor het vaststellen van de jaarrekening (binnen 5 maanden na afloop van het boekjaar) te verlengen tot 1 september Tevens besloten de aandeelhouders, c.q. de vennoten, dat de vaststelling van de jaarrekeningen 2009 door middel van schriftelijke besluitvorming buiten vergadering zou worden afgedaan. Op 21 juli 2010 heeft de directie van RvR Limburg Beheer B.V. de aandeelhouders en de vennoten schriftelijk verzocht vorenbedoelde termijn te verlengen tot 15 oktober Alle aandeelhouders en vennoten hebben hier schriftelijk mee ingestemd. Nadat de jaarstukken van RvR Limburg Beheer B.V. en RvR Limburg C.V. door de aandeelhouders respectievelijk de vennoten zijn vastgesteld zullen wij deze, alsmede de jaarrekening 2009 van de Provincie Limburg Commandiet B.V. ter informatie toezenden aan PS De planologische afwikkeling van de RBV-2 Figuur 5 bevat een overzicht van de voortgang van de realisatie van bouwkavels in de tweede tranche. Deze cijfers zijn ons aangereikt van RvR Limburg Beheer B.V. De peildatum is 15 september Op die datum waren 745 kavels aangekocht. Dit zijn er 41 meer sinds de peildatum van de vorige rapportage (28 januari 2010). Inmiddels zijn 373 kavels verkocht. Dit zijn er 9 meer sinds de peildatum van de vorige rapportage. 317 kavels zijn notarieel geleverd. Dit zijn er 19 meer sinds de vorige rapportage. Het aantal kavels dat planologisch geregeld is bedraagt 576. Dit zijn 42 meer dan de vorige rapportage. Van die 576 kavels zijn er volgens de directie 514 onherroepelijk. Wat betreft de taakstelling: verdere acties in 2011 zullen leiden tot een maximale taakstelling/prognose van 785 kavels. Deze is nu al voor Venlo onder prognose aangevuld met

16 Figuur 5 GEMEENTE PROGNOSE AANGEKOCHT PLANOLOGISCH GEREGELD VERKOCHT WAARVAN NOTARIEEL GELEVERD Beesel Bergen Echt-Susteren Gennep Horst a/d Maas Leudal Maasgouw Mook & Middelaar Nederweert Peel en Maas Roerdalen Roermond Venlo Venray Weert TOTAAL Peildatum 15 september