Professionaliseringsaanbod Saxion Expertisecentrum Het Jonge Kind

Transcriptie

1 Professionaliseringsaanbod Saxion Expertisecentrum Het Jonge Kind Academie Pedagogiek & Onderwijs Lezingen en nascholingen Expertisecentrum Het Jonge Kind saxion.nl

2

3 INHOUD Het Jonge Kind Lezingen 4 Kortlopende nascholingen 6 Scholing op maat 10 Team jonge kind 11

4 Professionaliseringsaanbod Expertisecentrum Het Jonge Kind Post-hbo-opleiding Jonge Kind Specialist Waarom Het onderwijs aan kleuters staat in de belangstelling. Dat is niet zo verwonderlijk. De ontwikkeling van kinderen op jonge leeftijd is van invloed op hun verdere leven. Een hoogwaardig pedagogisch en didactisch onderwijsaanbod is daarom van groot belang. Het is heel goed mogelijk om de ontwikkeling van jonge kinderen in positieve zin te beïnvloeden. Positieve effecten op de ontwikkeling van kleuters hangen niet alleen samen met een effectief programma maar ook met de kwaliteit van de specifieke pedagogisch-didactische benadering van het jonge kind. Hierdoor komt ontwikkeling ook daadwerkelijk tot stand. Tijdens de kleuterjaren zien we jonge kinderen, als zij op de juiste wijze gestimuleerd worden, met sprongen vooruit gaan in hun ontwikkeling. Jonge kinderen ontwikkelen zich op een geheel eigen manier. In spel komen alle ontwikkelingslijnen samen. Dit vraagt om kleuterleerkrachten die op de hoogte zijn van de specifieke pedagogisch-didactische benadering van het jonge kind, zodat deze ontwikkeling ook daadwerkelijk tot stand komt (Leseman, 2011). Kennis hebben van de ontwikkelingslijnen van alle ontwikkelingsgebieden zijn noodzakelijk om een rijke leeromgeving te creëren. Een onderbouwleerkracht moet dan ook over een serie specifieke competenties beschikken, die wezenlijk verschillen van de competenties waar een midden- of bovenbouwleerkracht over beschikt. De opleiding tot jonge kind specialist is een praktijkgerichte opleiding met gefundeerde theoretische onderbouwing. De eigen werkplek wordt als belangrijkste plaats voor het leren gezien. Na afloop van de opleiding jonge kind specialist is de leraar in staat een beargumenteerd onderwijsaanbod voor het jonge kind van 3-7 jaar te ontwikkelen en vorm te geven in de praktijk. Dit wordt gedaan vanuit een onderbouwde visie op de ontwikkeling van het jonge kind. De leraar kent de leerlijnen en weet de ontwikkelingen van het jonge kind te observeren en te registreren in het leerlingvolgsysteem van de school. Wat levert het op Voor de leerkracht: je beter toegerust voelen om een verantwoord en beredeneerd aanbod voor kleuters samen te stellen, vanuit toegenomen kennis van o.a. doorgaande leerlijnen. Voor de school: een specialist in de kleutergroep die in de eigen groep effectief onderwijs verzorgt. In staat is om collega s in andere kleutergroepen te ondersteunen en te coachen. De belangen behartigt van het jonge kind op de basisschool. Voor de kinderen: een enthousiaste en zelfverzekerde leerkracht die de eigenheid in iedere kleuter ziet en het onderwijs zo optimaal mogelijk daarop kan afstemmen. U bent opgeleid voor de taak van jonge kind specialist in uw eigen school (of op bovenschools niveau). U bewaakt en bevordert de inhoudelijke kwaliteit van het onderwijs aan het jonge kind. Voor wie De opleiding is bedoeld voor leerkrachten werkzaam in een kleutergroep. Van startende leerkrachten tot zeer ervaren leerkrachten, omdat de eigen praktijk centraal staat. We kunnen het traject ook voor hbo ers in de voorschool verzorgen. Vraag daarvoor naar de specifieke mogelijkheden. Inhoud De doelstellingen van de post-hbo-opleiding jonge kind specialist zijn gebaseerd op het competentieprofiel jonge kind (Docentennetwerk Specialisten Jonge Kind, 2008) en het Utrechts kwaliteitskader voor educatie van het jonge kind (2012). De doelstellingen zijn uitgewerkt in de volgende onderwerpen: Een eenjarige opleiding, waarin de volgende inhouden aan bod komen: Visies op onderwijs aan het jonge kind Veranderingsprocessen en je eigen rol als jonge kind specialist in het team (onderzoekend en ontwerpend leren) Observatie- en signaleringssystemen en technieken: (handelingsgericht) observeren, volgen van de ontwikkeling van kleuters De specifieke pedagogisch-didactische benadering van het jonge kind Passend onderwijs voor kleuters Een beredeneerd taalaanbod voor kleuters Een beredeneerd rekenaanbod voor kleuters Spelontwikkeling en spelbegeleiding Ouderbetrokkenheid Beeldende en expressieve vakken met kleuters (beeldende vorming, muziek) Wetenschap en techniek (onderzoekend en ontwerpend leren) 21st Century Skills Sociale veiligheid 2

5 Werkwijze Per lesdag staan bovenstaande onderwerpen centraal. Naast het presenteren van recente wetenschappelijke inzichten en achtergronden wordt een koppeling naar de eigen praktijk gemaakt. Tijdens de bijeenkomsten is er dan ook behalve kennisoverdracht ruimte voor werkopdrachten, toepassing en uitwisseling. Het verbeteren van de onderwijspraktijk is daarbij uitgangspunt. Van de deelnemers wordt verwacht dat ze vanuit eigen leervragen werken. Deelnemers moeten in staat zijn om gedurende de opleiding opdrachten in de eigen kleutergroep uit te voeren. Het maken van filmopnames en/of kijken bij elkaar zal hiervan onderdeel uitmaken. Tijdsinvestering De studiebelasting van de opleiding is 350 uur. Lesdata Deventer (woensdag) 11 oktober 2017, 15 november 2017, 17 januari 2018, 7 februari 2018, 14 maart 2018, 11 april 2018, 23 mei 2018, 20 juni 2018, 12 september 2018, 07 november 2018, 12 december 2018 (reservedatum) Enschede (woensdag) 7 februari 2018,14 maart 2018, 11 april 2018, 23 mei 2018, 20 juni 2018, 12 september 2018, 07 november 2018, 12 december 2018, 23 januari 2019, 20 maart 2019, 17 april 2019 (reservedatum) De lestijden zijn van 9.30 uur tot uur. Voor de lunch wordt gezorgd. Door wie Vakinhoudelijk specialisten (o.a. pedagogiek, taal en rekenen) op het gebied van het jonge kind. Certificering De opleiding is geaccrediteerd door de Stichting Post Hoger Beroeps Onderwijs Nederland. De deelnemers ontvangen aan het einde van de opleiding een geregistreerd post-hbo-diploma. Mits de eindopdracht (het schrijven van een meesterstuk) met een voldoende is afgerond. Naast het diploma wordt u ingeschreven in het Abituriëntenregister. Kosten U investeert 2.495,- inclusief literatuur, lunch, diploma en inschrijving in het Abituriëntenregister. Deze investering is excl. de literatuur t.b.v. het meesterstuk. Incompany De opleiding kan ook incompany worden gegeven, waarbij rekening wordt gehouden met uw specifieke wensen. De data en locatie worden in overleg vastgesteld. Informatie en aanmelding Voor meer informatie of aanmelding kunt u tijdens kantooruren contact opnemen met: Monique ter Bogt, projectcoördinator T: E: m.m.e.terbogt@saxion.nl I: 3

6 Lezingen Er komen interessante sprekers die hun visie geven op belangrijke thema s in de ontwikkeling van jonge kinderen. De lezingen voor het komende jaar sluiten aan bij de ontwikkelingen van Integrale Kindcentra. Het in samenwerking met alle betrokkenen ontwikkelen van een pedagogische infrastructuur in het IKC is een prachtige uitdaging. We hopen dat de lezingen inspiratie bieden om hieraan handen en voeten te geven. Na de lezing is er gelegenheid om met elkaar in gesprek te gaan over de betekenis van de inhoud voor de eigen onderwijspraktijk. 1 Een sterke pedagogische basis in het Integraal Kindcentrum Sprekers: Jeannette Doornenbal (lector Hanzehogeschool Groningen) en Kim Bakker van Kinderdomein Enschede Jeanette Doornenbal werkt sinds 2006 als lector Integraal Jeugdbeleid (opvoeding, onderwijs en opvang) aan de Hanzehogeschool in Groningen. Daarnaast is zij voorzitter van het wetenschapsteam van PACT, een landelijk project Samen werken voor jonge kinderen Jeanette gaat in de lezing in op wat er nodig is om met elkaar een sterke pedagogische omgeving te realiseren in een Integraal Kind centrum. Wat is er nodig om echt ieder kind optimale kansen te bieden om zijn/haar talent te ontwikkelen. Wat betekent dit voor leiderschap in het IKC en wat betekent het voor de verschillende professionals die met elkaar samen werken? Jeannette is al jaren een voortrekker op dit gebied en kent vanuit verschillende perspectieven de (soms weerbarstige) praktijk. In de afgelopen jaren zijn in proeftuinen veel ervaringen opgedaan met nauwe samenwerking tussen verschillende pedagogische professionals vanuit onderwijs, kinderopvang en ondersteuning. Jeanette zal hierover en over de achterliggende visie vertellen. De lezing biedt inspiratie en reflectie op de ontwikkeling in de eigen organisatie. Kim Bakker is mede bedenker en initiator van een prachtig geslaagd project voor Wetenschap&- Techniek dat is uitgevoerd op basisschool Sint Jan (Enschede) in samenwerking met de buitenschoolse opvang en de voorschool. Zij komt haar verhaal vertellen over wat er gerealiseerd is en hoe dit tot stand gekomen is. Woensdag 18 oktober, Enschede, Tijd: uur uur. 4

7 2 Welbevinden en betrokkenheid als basis voor ontwikkeling in een rijke speelleeromgeving Spreker: Ellen Edmonds (leraar van het jaar 2012) Ellen Edmonds is 10 jaar werkzaam geweest op E.G.O. school de Bonckert in Boxmeer en is sinds vijf jaar verbonden aan het NIVOZ als docent Pedagogische Tact. ( Ellen gaat in de lezing in op wat het betekent om welbevinden en betrokkenheid als graadmeter te nemen voor onderwijs en opvoeding. Hoe ziet dan relatievorming en procesgerichte begeleiding eruit en wat betekent welbevinden voor de leerkracht en het kind? Vanuit deze pedagogische basis maakt zij een verbinding met de inrichting van een rijke speelleeromgeving. Een rijk milieu is essentieel als je betrokkenheid bij kinderen een kans wilt geven. Ruimte moet uitdagen, bijdragen aan de ontwikkeling en educatie van kinderen. Zij laat je nadenken over en geeft verschillende ideeën voor een rijke speel/leeromgeving. Ellen is een levendige en boeiendste spreekster en weet de toehoorders in het hart te raken. ( Woensdag 29 november, Enschede, tijd uur uur 3 De overgang van groep 2 naar groep 3 - Deventer Spreker: Bea Pompert Bea Pompert is directeur en medeoprichter van De Activiteit, een organisatie die zich bezig houdt met de ontwikkeling en implementatie van Ontwikkelingsgericht Onderwijs (OGO) en het nascholen van pedagogisch medewerkers, leerkrachten en schoolleiders. Bea is vanaf 1974 werkzaam in het onderwijs en voor het onderwijs. Zij studeerde onderwijspedagogiek aan de V.U. en legde hiermee een stevige kennisbasis voor goed onderwijs. Bea Pompert heeft zich onder andere gespecialiseerd in het leren van leraren, aanvankelijke leesprocessen in de onderbouw en spel en taal. Woensdag 24 januari Deventer, Tijd uur uur 4 Lezing/workshop, Speel je mee in LiLaLand? Over onderzoeken en ontwerpen met jonge kinderen. Spreker: Christa Casu Christa Casu is onderwijskundige, docent rekenen-wiskunde en didactiek en ambassadeur van KnapVilla. Zij is mede bedenker van het boek LiLaLand. In LiLaLand worden kinderen op een fantasievolle wijze uitgedaagd om zelf iets te maken (ontwerpen) of op onderzoek uit te gaan. In LiLaLand wordt onderzoekend spelen en leren vanuit verschillende leer-en ontwikkelingsgebieden met elkaar verbonden op een natuurlijke manier. Wetenschap&technologie, rekenen&taal, natuur&milieu en kunst&cultuur komen allemaal aan bod. De lezing/workshop is interactief. Naast het bieden van achtergrond informatie is er veel tijd ingeruimd voor de toepassing in de praktijk. Woensdag 28 maart, Enschede, uur uur 5 Kind en media Spreker: Denise Bontje Denise Bontje is onderwijsadviseur/procesbegeleider bij Sardes. In haar werk als procesbegeleider ondersteunt ze in de kinderopvang en het basisonderwijs op diverse niveaus van bestuur tot medewerkers op de werkvloer. Haar ambitie is dat elke organisatie zijn visie op media in mediabeleid opneemt in het beleidsplan of schoolplan van de school. Daarnaast wil ze professionals inspireren en leren om meer uit media te halen: niet per se meer media inzetten, maar wel eruit halen wat erin zit. Woensdag 4 april Deventer, Tijd uur uur 6 Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong Spreker: Eleonoor van Gerven Eleonoor van Gerven studeerde pedagogiek aan de Katholieke Universiteit Nijmegen (thans Radbouduniversiteit). In haar praktijk Slim! Educatief adviseert en begeleidt zij scholen inzake hoogbegaafdheid. Zij verzorgt diverse trainingen en studiedagen. Zij ontwikkelde de eerste Master SEN leerroute Specialist Begaafdheid. Samen met Ilja Hoogenberg ontwikkelde zij de eenjarige opleiding Specialist Begaafdheid SE/ZOO. Samen zijn zij verantwoordelijk voor de daarvoor opgezette digitale campus Specialist Begaafdheid. Woensdag 16 mei Deventer, Tijd uur uur. 7 Een passende omgeving voor jonge risicokinderen in het IKC Spreker Cathy van Tuijl (lector gedrags-en leerproblemen Saxion pabo) Cathy gaat in haar lezing in op wat er nodig is om voor jonge risicokinderen en hun ouders een optimale omgeving te realiseren in een IKC. Haar vertrekpunt hierbij zijn de ondersteuningsbehoeften van het kind en het gezin. Cathy heeft veel kennis van werkzame interventies voor jrk en gezinnen. Zij laat zien wat het belang is voor leerkrachten/ pedagogisch medewerkers en andere betrokken professionals om vroegtijdig te signaleren en vanuit gemeenschappelijkheid een plan van aanpak te maken en uit te voeren. Woensdag 23 mei, Enschede, Tijd: uur uur Kosten: 47,50 per persoon, per lezing. 5

8 Kortlopende nascholingen De nascholingen bieden verdieping maar zijn vooral ook praktisch en inspirerend voor de eigen praktijk. Ze leveren direct een bijdrage aan de kwaliteit en opbrengsten van je eigen onderwijs waarbij je leert om onderzoekend leren en spel als basis voor het onderwijs in je groep handen en voeten te geven. Certificering Voor al onze kortlopende nascholingen geldt dat u een certificaat ontvangt als u 80% van de bijeenkomsten aanwezig bent geweest en de praktijkgerichte opdrachten heeft uitgevoerd. De scholingen zijn aangemeld bij het lerarenregister. 1 2 Plezier in taal door inzet van taalrondes Saxion Deventer In een taalronde praten kinderen met elkaar over eigen ervaringen, bijvoorbeeld over een keer dat het regende en stormde of een keer dat ik iets heel lekkers heb gegeten. Het onderwerp begint dicht bij de kinderen. Ze luisteren intensief naar elkaars ervaringen en zijn actief betrokken. Uiteindelijk tekenen de kinderen hun eigen ervaring en de leerkracht schrijft het verhaal van het kind erbij: de taaltekening ontstaat. Doordat de taalronde uitgaat van de eigen ervaringen van kinderen, zorgt het voor plezier in schrijven, lezen, spreken en luisteren. Taalrondes komen niet bovenop het normale taalonderwijs. In de onderbouw en groep 3 zijn ze gericht op mondelinge taalvaardigheid en beginnende geletterdheid. Ze haken aan bij thema s die in de klas spelen of behandeld worden. Taalrondes zijn geschikt voor alle groepen, van kleuters tot en met groep 8. In de nascholing staat het gebruik van de taalronde in de onderbouw centraal. We gaan uit van taalrondes als verbindende factor in het curriculum, omdat er vanuit alle vakken en onderwerpen over eigen ervaringen gepraat, geschreven en getekend kan worden. Alle deelnemers voeren tussendoor taalrondes uit, de resultaten worden onderling besproken. Tijdens de bijeenkomsten komen de volgende onderwerpen aan bod: samen voorbereiden en zelf uitvoeren van taalrondes, koppelen van inhouden en doelen van andere taalactiviteiten aan taalrondes en hoe inspireer je kinderen en jezelf om meer te genieten van taal? Data Deventer (4 bijeenkomsten) Dinsdag 3 oktober, 17 oktober, 7 november en 28 november. Tijd: 16:00 19:00 uur Kosten: 475,-- Werken met ontwikkelingsmaterialen in groep 1 en 2 Saxion Enschede In deze scholing gaan we praktisch aan het werk met de inzet van de verschillende ontwikkelingsmaterialen in het onderwijsaanbod. Actief en handelend leren zijn uitgangspunt voor een optimale (brein)ontwikkeling van jonge kinderen. De verschillende materialen ondersteunen deze ontwikkeling. We verdiepen ons in de verschillende materialen, de wijze waarop ze ingezet kunnen worden, het doelgericht werken met materialen en de instructie- en begeleidingsvaardigheden van de leerkracht. De inzet van de verschillende ontwikkelingsmaterialen bieden een krachtige impuls voor spelend leren in een rijke speelleeromgeving! Data Enschede (3 bijeenkomsten) Donderdag 2 november, 7 december, 18 januari. Tijd: 16:00 19:00 uur Kosten: 375,-- 3 Bewust hanteren van spelend en methodisch werken in groep 3 Saxion Enschede De verschillende lees- en rekenmethodes in groep 3 bieden een heldere basis om het leren lezen en rekenen op een efficiënte en aantrekkelijke wijze in te richten. De vraag is wel of we daarmee voldoende tegemoet komen aan de behoefte van kinderen om de wereld te leren kennen met activiteiten die betekenisvol en interessant voor hen zijn. In deze scholing gaan we vooral samen bekijken op welke wijze je thematisch werken en spelend leren vorm kunt geven in samenhang met de thema s van de lees- en rekenmethode. Welke keuzes kun je maken m.b.t. de leerstof? Wat maakt deel uit van het kernaanbod? Hoe kun je variëren in didactische werkvormen en leeractiviteiten? Hoe kun je hoeken een plek geven in je groep? Hoe bied je kinderen ruimte voor eigen initiatief in leersituaties en hoe bied je uitdaging aan kinderen die meer aankunnen? Daarnaast richten we ons op de (brein)ontwikkeling van 6

9 kinderen in groep 3 en hoe we deze vanuit een krachtige leeromgeving kunnen beïnvloeden Daarbij zal er zeker ook aandacht zijn voor de ontwikkeling van de 21ste-eeuwse vaardigheden, inclusief de inzet van digitale didactiek. We komen iedere maand bijeen, waarbij het accent zal liggen op kennisdeling, het samen ontwikkelen en uitwisselen van ideeën gebaseerd op de doelen en de leerlijnen van de methode. Data Enschede (5 bijeenkomsten): Donderdag 9 november, 30 november, 25 januari, 22 februari, 22 maart. Tijd: 16:00 19:00 uur Kosten: 575,-- leerkracht en de wijze waarop je kunt inspelen op de verschillende onderwijsbehoeften van de kinderen in je groep. Met deze scholing ben je in staat om het thematisch aanbod van de methode te verrijken en te verdiepen op een verantwoorde, creatieve en eigentijdse wijze, waarbij je ook leert om de opbrengsten in kaart te brengen en te borgen. Er is ook aandacht voor het gebruik van ICT bij jonge kinderen. Data Enschede (5 bijeenkomsten): Donderdag 16 november, 14 december, 11 januari, 15 februari, 15 maart Tijd: 16:00 19:00 uur Kosten: 575, Een rijke speel-/leeromgeving voor groep 1 en 2! - Saxion Enschede Niet de methode maar de speelleeromgeving is leidend in het onderwijs voor jonge kinderen (Aleid Beets, 2013). Veel scholen maken gebruik van een methode om hun onderwijs aan jonge kinderen vorm te geven. Een methode biedt overzicht, heldere doelen en leerlijnen. In deze scholing gaan we met elkaar verkennen hoe je m.b.v. de methode het aanbod kunt afstemmen op de interesses van je eigen groep. Hoe kun je vanuit doelen en leerlijnen de speelleeromgeving verrijken zodat kinderen actief kunnen handelen en leren? Vanuit verschillende ontwikkelingsgebieden ( spel, bewegen, taal, rekenen) verdiepen we ons in de manier waarop het brein van jonge kinderen zich ontwikkelt en hoe we deze praktisch vorm kunnen geven in de inrichting van hoeken en het gebruik van materialen. Uiteraard hebben we ook veel aandacht voor de voorbereiding en begeleiding door de Beweging als motor voor ontwikkeling en leren in groep 1 tot en met 3 Saxion Enschede Bewegen en leren zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden in de ontwikkeling van jonge kinderen. Jonge kinderen maken gebruik van hun hele lichaam om te leren. In de (brein)ontwikkeling van jonge kinderen zien we dat de verschillende ontwikkelingsgebieden nauw met elkaar verweven zijn en zich in samenhang met elkaar ontwikkelen. De motorische, sociaal-emotionele en taal-/ denkontwikkeling worden daarbij primair aangestuurd door beweging. Door in beweging te zijn komt interactie met de fysieke, sociale en symbolische omgeving tot stand. Bewegen zorgt voor meer plezier, beter (buiten)spelen en hogere leeropbrengsten. In deze scholing gaan we door ons te verdiepen in de (brein)ontwikkeling van jonge kinderen(groep 1-3) bekijken hoe we door bewe- 7

10 gingsactiviteiten in brede zin de ontwikkeling en het leren positief kunnen beïnvloeden. De volgende aspecten komen daarbij aan de orde: verhoging van motivatie en betrokkenheid in spelactiviteiten; de bijdrage van bewegen aan een positief groepsklimaat; bewegingsactiviteiten die de samenwerking en de verbinding tussen kinderen stimuleren; bewegingsactiviteiten die het leren en de zelfregulatie positief beïnvloeden, met specifieke aandacht voor kinderen met leer- en/of gedragsproblemen. Data Enschede (3 bijeenkomsten): Donderdag 23 november, 11 januari, 15 februari. Tijd: 16:00 19:00 uur Kosten: 375,-- ook steeds beter in te zetten is voor het doel dat je ermee hebt. De nascholing bestaat uit twee delen. Deel is bestaat uit het maken vaan pop die je in je eigen groep in kunt zetten. Tijdens deel twee ga je met het poppenspel aan de slag. Verschillende speltechnieken komen uitgebreid aan bod, evenals mogelijke invalshoeken om met een pop in de onderbouw conflicten op te lossen. Zo werken we met elkaar naar meer vredelievend onderwijs. Data Deventer (5 bijeenkomsten): Woensdag 10 januari en 24 januari (poppen maken). Tijd: 16:00 19:00 uur Dinsdag 13 februari, 13 maart, 10 april (poppenspel). Tijd: 16:00 19:00 uur Kosten: 575, Visie op onderwijs aan het jonge kind van visie naar onderwijsconcept Saxion Deventer Een rijke leeromgeving voor het jonge kinderen is essentieel. Om die te creëren, is het v0an groot belang dat dit gebeurt vanuit een doorleefde visie op het leren en ontwikkelen van jonge kinderen. De leeromgeving creëert kansen en uitdagingen voor alle kinderen in de onderbouwgroep. Maar wat is je visie op onderwijs eigenlijk? En is je visie wel in overeenstemming met de visie op je basisschool? Hoe kan ik mijn visie op onderwijs aan het jonge kind explicieter benoemen in mijn team en ook andere collega s hierin betrekken? Welke eisen worden er aan je gesteld door inspectie, samenleving, ouders en hoe verhoudt dit zich tot jouw eigen visie? Deze vragen staan centraal in deze scholing. De hoofdvraag van de bijeenkomsten is dan ook: hoe kan ik, ondanks alle eisen die er gesteld worden, prettig werken in mijn eigen groep volgens mijn eigen visie op onderwijs aan het jonge kind? Omgaan met opvallend gedrag bij jonge kinderen (gr 1-3) Saxion Enschede Het hanteren van opvallend gedrag in een groep met jonge kinderen vraagt veel van de leerkracht. In deze scholing gaan we dieper in op de sociaal-emotionele ontwikkeling en achtergronden van opvallend gedrag bij jonge kinderen, de ontwikkeling van executieve functies bij jonge kinderen, interventies en strategieën die je kunt inzetten om gedrag positief te beïnvloeden en hoe je preventief handelend met moeilijk gedrag om kunt gaan. Het werken vanuit eigen casuïstiek is uitgangspunt. We besteden ook aandacht aan de ontwikkeling van een positieve communicatie-/interactiestijl waardoor je als leerkracht beter in balans blijft. Uiteraard bespreken we ook hoe je de rol en de betrokkenheid van de ouders bij het gedrag van hun kind kunt versterken. Data Enschede (3 bijeenkomsten) Donderdag 25 januari, 8 maart, 12 april. Tijd: 16:00 19:00 uur Kosten: 375,-- Data Deventer (2 bijeenkomsten): Dinsdag 23 januari en 13 februari. Tijd: 16:00 19:00 uur Kosten: 275,-- 7 Conflicten oplossen door inzet van poppen. Op weg naar vredelievend onderwijs Saxion Deventer Over de hele wereld worden poppen ingezet als middel om conflicten op te lossen, zoals in oorlogsgebieden. Als zich conflicten voordoen in je eigen onderbouwgroep, kun je als leerkracht zelf met de kinderen praten om het conflict op te lossen. Je kunt ook gebruikmaken van een handpop. Jonge kinderen richten zich al snel tot de pop als ze een bepaald probleem ervaren en durven aan een pop vaak open en vrij te vertellen wat hen bezighoudt. Zo is de pop als intermediair goed in te zetten bij conflictoplossing en ondersteun je met inzet van de pop de sociaal-emotionele ontwikkelingen van jonge kinderen in jouw groep. Het blijkt effectief te zijn om te spelen met een zelfgemaakte pop. Hoe meer je ermee speelt, hoe meer eigen de pop voor de speler wordt. Gaandeweg leer je je eigen pop steeds beter kennen, waardoor de pop 9 Onderzoekend en ontwerpend leren met jonge kinderen Saxion Enschede Jonge kinderen zijn erg nieuwsgierig naar de wereld. Het kleuteronderwijs en lesmateriaal is uitermate geschikt om samen met jonge kinderen de wereld om hen heen te ontdekken. Onderzoekend en ontwerpend leren (OOL) kan daarbij worden ingezet om de onderzoekende houding van kinderen optimaal te gebruiken en te stimuleren. Aan de hand van praktijkvoorbeelden laten we zien hoe onderzoekend en ontwerpend leren in de praktijk kan worden ingezet. We laten zien hoe betekenisvolle activiteiten ingezet kunnen worden om aan de brede- en talentontwikkeling van jonge kinderen te werken. Hierbij wordt o.a. gebruikgemaakt van voorbeelden uit lesmateriaal dat is ontwikkeld tijdens het project Techniektalent ontwikkelen met kleuters en het boek Li La Land. Vervolgens wordt samen naar de mogelijkheden van onderzoekend en ontwerpend leren binnen het eigen onderwijs gekeken. Data Enschede (4 bijeenkomsten): Donderdag 22 februari, 22 maart, 19 april, 24 mei. Tijd: 16:00 19:00 uur Extra: deelnemers aan deze scholing mogen de lezing van LiLaLand op woensdag 28 maart 2018 gratis bijwonen. Kosten: 475,-- 8

11 8 De ontwikkeling van de fijne motoriek bij jonge kinderen (gr1-3) Saxion Enschede Ongeveer 20% van de kinderen in het basisonderwijs heeft een zwakke kleine motoriek. Kleine motorische vaardigheden ontwikkelen zich niet bij alle kinderen vanzelf en in verschillende tempo s. Dit maakt dat leerkrachten in de onderbouw van de basisschool worden geconfronteerd met kinderen die moeite hebben met het leren schrijven van letterpatronen, letters en cijfers, en met het hanteren van het schrijfmateriaal. In deze korte scholing gaan we in op het belang de ontwikkeling van de motoriek. Verschillende ontwikkelingsgebieden worden aangestuurd door de motorische ontwikkeling. Denk daarbij aan de taal-en denkontwikkeling van het jonge kind. Bewegen is de eerste taal van een kind. Door middel van bewegen verkent het kind de wereld en leert het zijn lichaam controleren. Dit maakt dat er in de bijeenkomsten ingegaan wordt op de ontwikkeling van binnen naar buiten. De ontwikkeling van de grote motoriek kan niet los staan van de ontwikkeling van de kleine motoriek. We noemen dit schrijven zonder pen. Een goede motorische ontwikkeling is een belangrijke voorwaarde voor het leren schrijven. Er kunnen problemen ontstaan bij kinderen als de motorische vaardigheden om schrijven te leren nog niet toereikend zijn maar ook als de cognitieve- en sociaal-emotionele ontwikkeling nog niet voldoende ontwikkeld zijn. We noemen dit schrijfvoorwaarden. In de bijeenkomsten worden handvatten gegeven hoe u kinderen met ontoereikende motorische vaardigheden kunt signaleren en begeleiden. Data Enschede (3 bijeenkomsten) Donderdag 8 maart, 5 april, 17 mei. Tijd: 16:00 19:00 uur Kosten: 375,-- 11 Omgaan met opvallend gedrag bij jonge kinderen (gr 1-3) Saxion Deventer Het hanteren van opvallend gedrag in een groep met jonge kinderen vraagt veel van de leerkracht. In deze scholing gaan we dieper in op de sociaal-emotionele ontwikkeling en achtergronden van opvallend gedrag bij jonge kinderen, de ontwikkeling van executieve functies bij jonge kinderen, interventies en strategieën die je kunt inzetten en hoe je preventief handelend met moeilijk gedrag om kunt gaan. Het werken vanuit eigen casuïstiek is uitgangspunt. We besteden ook aandacht aan de ontwikkeling van een positieve communicatie-/interactiestijl waardoor je als leerkracht beter in balans blijft. Uiteraard bespreken we ook hoe je de rol van de ouders kunt versterken. Data Deventer (3 bijeenkomsten): Dinsdag 13 maart, 17 april, 22 mei. Tijd: 16:00 19:00 uur Kosten: 375,-- 12 Voeren van oudergesprekken Saxion Deventer Het leggen van een goede basis van positieve ouderbetrokkenheid in de onderbouw is van groot belang; het legt een basis voor goede schoolloopbanen van kinderen. Hoe ga je als leerkracht in gesprek met ouders die op het eerste oog moeilijk benaderbaar of ontwijkend zijn. Juist voor kinderen waarvan de ontwikkeling niet vanzelf gaat is het belangrijk om met de ouders en daarmee ook met de leerling een goede relatie op te bouwen. Belangrijk is om de context van het gedrag van ouders (en de leerling) te leren begrijpen om aan te kunnen sluiten zodat er vertrouwen en wederkerigheid ontstaat. Deze legt de basis voor constructieve ouderbetrokkenheid. In deze scholing leer je vaardigheden om goede en resultaatgerichte gesprekken te voeren vanuit inzicht en doelen die je wilt bereiken. Er wordt gewerkt vanuit eigen ingebrachte casuïstiek. Data Deventer (2 bijeenkomsten): Dinsdag 20 maart en 10 april. Tijd: 16:00 19:00 uur Kosten: 275,-- 13 Rijke rekenvragen aan de hand van prentenboeken Saxion Deventer Prentenboeken bieden veel mogelijkheden om jonge kinderen in aanraking te brengen met rekenen wiskunde. Onderzoek laat zien dat een prentenboek vanuit een betekenisvolle context toegang tot rijke rekenwiskundige ervaringen biedt. Prentenboeken kunnen zo een belangrijke bijdrage aan de reken- en denkontwikkeling leveren. In deze bijeenkomst oefenen we het herkennen en leren benutten van wiskundige aspecten in prentenboeken. Bij het herkennen van wiskundige aspecten staan de doelen voor rekenen wiskunde binnen de domeinen hele getallen, meten en meetkunde centraal. Daarbij onderzoeken we zowel de tekst als de afbeelding afbeeldingen in een prentenboek. We ontwerpen rijke rekenvragen en rijke vervolgactiviteiten passend bij het prentenboek. Door middel van prentenboeken kunnen kinderen zo op een informele manier toegang krijgen tot reken-wiskundige inhouden die later op meer formeel niveau aan de orde worden gesteld. Datum Deventer (1 bijeenkomst): Woensdag 28 maart. Tijd: 16:00 19:00 uur Kosten: 145,-- 14 Breinontwikkeling van jonge kinderen in groep 3 en 4 Saxion Deventer Het brein van jonge kinderen is volop in beweging en ontwikkelt zich snel. Gedurende de hele periode van hersenrijping worden verbindingen versterkt die worden benut en verbindingen verloren die niet worden gebruikt. Naast aanleg, spelen omgevingsfactoren een belangrijke rol in deze processen. Spel, muziek en bewegen zijn essentieel in het vormgeven van onderwijs aan het jonge kind. In deze bijeenkomsten onderzoeken we vanuit deze invalshoeken hoe we rekenonderwijs kunnen verrijken en versterken. In de bijeenkomsten worden praktische voorbeelden gegeven en is er ruimte voor het uitwisselen van experimenten in de eigen praktijk. Data Deventer (2 bijeenkomsten): Donderdag 12 april en 24 mei. Tijd: 16:00 19:00 uur Kosten: 275,-- 9

12 Scholing op maat Masterclasses voor scholen/studiedagen Met het oog op de ontwikkeling naar Integrale Kindcentra en het belang van een goede basis voor ieder kind bieden we in afstemming voor besturen en scholen masterclasses aan. Tijdens deze masterclasses besteden we aandacht aan een ontwikkelingsgerichte visie op werken met jonge kinderen, het borgen van de doorgaande lijn, kwaliteitszorg van educatie en onderwijs aan jonge kinderen en de ontwikkeling van professionaliteit bij medewerkers. Dit alles op basis van recent onderzoek en goede praktijken. In company Alle nascholingen kunnen ook in company en op maat voor een bestuur/school uitgevoerd worden. Vooraf stemmen we de doelen, inhouden, werkwijzen en verwachte opbrengsten met u af. Consult/adviesgesprek Ook kunt u een afspraak maken voor een consultatie of adviesgesprek vanuit praktische vragen in uw eigen organisatie. Denk hierbij bijv. aan hoe kunnen we onze speel leer omgeving aantrekkelijker inrichten, hoe kunnen we het thematisch aanbod verrijken, hoe geven we spel een meer centrale plek, hoe ga ik in gesprek met ouders van een zorgleerling in mijn groep, etc. We kunnen hiervoor een beroep doen op experts uit het werkveld die veel ervaring hebben in het werken met jongen kinderen. Samen vormen zij de werkveldgroep van het Expertisecentrum jonge kind: Grietje Faber (expert ouderbegeleiding ouders jrk), advisering leerkrachten in voeren van ouderbegeleidingsgesprekken kwetsbare ouders jrk. Annelies Embsen (expert jonge risicokinderen), advisering/begeleiding leerkrachten in omgaan met jrk. Conny Belvroy (expert onderwijs jk), advisering/ begeleiding startende leerkrachten jonge kind. Irma Hindriks (leerkracht/expert onderwijs jk), adviseringinrichten rijke speelleeromgeving. Patricia Smit (leerkracht/expert onderwijs jk), advisering/begeleiding leerkrachten jk Sandra Vrielink (leerkracht/expert onderwijs jk), advisering/begeleiding visie ontwikkeling onderwijs jonge kind Janette Lucassen (leerkracht expert onderwijs jk), advisering/begeleiding m.n. op het gebied van spel, spelbegeleiding en een rijke speel/leeromgeving Diny Langendijk (gecertificeerd VIB trainer), begeleiding op de werkvloer m.b.v. video interactie begeleiding Jeanet Damink (Eigen Wijze Jonge kind specialist), advies en consultatie voor passend onderwijs met jk, specialist jrk. 10

13 Team jonge kind De scholingen worden uitgevoerd door het docententeam Jonge Kind van de Saxion-pabo s in Deventer en Enschede aangevuld met experts uit het werkveld. Zij delen graag hun expertise, betrokkenheid en (vak)kennis over goed onderwijs aan jonge kinderen en zijn ervaren in het verzorgen van nascholingen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Loes Veneklaas, Saxion Deventer l.g.w.veneklaas@saxion.nl, / Gerdie Deterd Oude Weme, Saxion Enschede g.m.t.deterdoudeweme@saxion.nl, / Website: Aanmelden: Voor aanmelding kunt u contact opnemen met Bureau Professionalisering T E. nascholing.apo@saxion.nl 11

14 Enschede M.H. Tromplaan AB Enschede Postbus KB Enschede Tel Deventer Handelskade DH Deventer Postbus KB Enschede Tel Apeldoorn Spoorstraat PE Apeldoorn Postbus KB Enschede Tel