Innovatie Attaché Netwerk China Dirk Jan Boudeling, Info: blog:
|
|
- Daniël de Jong
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Innovatie Attaché Netwerk China Dirk Jan Boudeling, Info: blog: China s transitie van Strong Grids naar Smart Grids deel II Overzichtsartikel intelligente netten & beleid in China Samenvatting deel II Er is in China sprake van een unieke context als het gaat om smart grids. De centrale overheid heeft er de regie in aansturing èn realisatie. Dankzij de centrale aansturing en een robuuste standaardisatie-roadmap heeft het land succesvolle stappen gezet bij de technologische implementatie van transmissie netwerken. Voor de volgende fase van een intelligent net moeten naast technologische barrières ook barrières genomen worden voor regulering en markt. Inleiding Het gehele Chinese elektriciteitsnet is in eigendom en onder toezicht van de overheid. Hetzelfde geldt voor de meeste energiebedrijven, netwerktoeleveranciers en onderzoeksinstellingen. China doet enorme investeringen en heeft een duidelijk stappenplan ontwikkeld voor de implementatie van een intelligent netwerk. Eind 2009 publiceerde China een nieuw energiebeleid en een smart grid standaardisatie-roadmap. Sindsdien introduceerde het land nieuwe standaarden, ontwikkelde het een nieuwe netwerkinfrastructuur en nieuwe transmissie technologie. Hiermee zet China wereldwijd de toon. Beleidsambities De elektriciteitsconsumptie in China groeit gestaag. Om in deze toenemende vraag te kunnen voorzien zet het land in op een energiemix waarin vooral waterkracht als relatief duurzame bron een belangrijke rol speelt. Ondanks de indrukwekkende investeringen in wind- en waterkrachtcapaciteit is het relatieve aandeel van deze bronnen nog steeds klein. China heeft ambitieuze plannen rond energieverbruik in het twaalfde vijfjarenplan kenbaar gemaakt. In 2020 wil het land vijftien procent van zijn totale energieverbruik uit hernieuwbare bronnen halen. Tegelijk wil het de koolstofdioxideintensiteit per eenheid economische groei met veertig tot vijfenveertig procent verlagen. Ook wil de centrale overheid voldoende energie produceren om de huidige snelheid van industrialisatie bij te benen. Zij wil de economische groei blijven stimuleren door lage elektriciteitsprijzen. In het twaalfde vijfjarenplan presenteert heeft China verschillende doelen voor zijn energie- en elektriciteitsbeleid. Het gaat in de eerste plaats om hervorming en herziening van de wetgeving ten gunste van duurzame energie-opwekking. In de tweede plaats is het beleid erop gericht om nationale technologiestandaarden en protocollen te ontwikkelen voor windenergie en smart grids. Tot slot richt het beleid zich op het ontwikkelen van een meer dynamisch prijsmechanisme voor elektriciteitskosten. Overheidsaansturing Tot 1988 kende China een energieministerie. Tegenwoordig is een aantal verschillende instanties verantwoordelijk voor coördinatie en uitvoering van het energiebeleid. Aan het hoofd van deze instanties staat de Chinese State Council. De State Council heeft direct contact met de National Energy Commission (NEC) en de National Development and Reform Commission (NDRC). De NEC bepaalt China s mondiale energiestrategie rond bijvoorbeeld energie zekerheid, internationale
2 samenwerking voor klimaatsverandering en energie-efficiëntie. Verschillende ministeries en (financiële) instellingen zijn aan het NEC verbonden. De NDRC is voortgekomen uit het vroegere planningsbureau van de landelijke overheid en heeft daarom een belangrijke rol in de meerjarenplanning en controle van het nationale energieprogramma. Naast de NEC en de NDRC vallen er nog twee belangrijke energie-organisaties onder de nationale overheid. De eerste is de National Energy Administration (NEA) als uitvoeringsinstantie voor de gehele energiesector. De tweede is de State Electricity Regulatory Commission (SERC). De SERC bepaalt tarieven, reguleert de elektriciteitsmarkt, stelt standaarden voor transmissie vast en regelt distributie, veiligheid en technologie. Tevens verzorgt de SERC de vergunningen voor industrie, technologische toeleveranciers en bedrijven die energie opwekken. De centrale overheid is tegelijk verantwoordelijk voor opwekking, transmissie, distributie en regelgeving. Ontwikkeling Chinese elektriciteitsmarkt in vier fasen i Fase 1: Het doel is om voldoende energie op te wekken om de snelheid van industrialisatie bij te houden. De overheid genereert, distribueert en reguleert. Fase 2: Eerste hervormingen zijn gestart. Energieproducenten worden gedecentraliseerd en komen onder controle van de provinciale overheden. In 1986 heeft 35 procent van de bevolking in de meest afgelegen gebieden nog geen elektriciteitsaansluiting. De financiële
3 markten gaan open voor de energievoorziening. Vanaf 1995 zijn buitenlandse financiering en investeringen toegestaan. Iedere provincie heeft haar eigen nutsbedrijf. Fase 3: Nieuwe hervormingen worden aangekondigd. Tot 1998 bepaalt de State Council de restricties voor elektriciteitsverbruik. Vanaf dat jaar lijken de (grootste) stroomtekorten opgelost. In 1998 wordt het Ministerie van Elektriciteit opgeheven. Fase 4: 2000 heden. Scheiding van energiebedrijven en netwerkbeheerders. Een nieuw prijsmechanisme doet zijn intrede. Milieu krijgt een prominentere plaats in het beleid. In 2002 wordt het Plan of the Reform of the Chinese Power System doorgevoerd. In hetzelfde jaar wordt een gecontroleerde concurrentie toegestaan met de oprichting van elf verschillende energiebedrijven, twee netbeheerders, vijf energie-opwekkingsbedrijven en vier verschillende toeleveranciers en consultants. In maart 2003 is de State Electricity Regulatory Commission (SERC) opgericht. Dit markeert het begin van centrale regulering op de Chinese elektriciteitsmarkt. De eerste nationale regelgeving voor een (mogelijk) prijsmechanisme wordt ingevoerd. Kritiek op beleid en hervormingen Binnen- en buitenlandse analisten hebben op bepaalde punten kritiek op het huidige energiebeleid en doen er aanbevelingen voor. Deze kritiek richt zich vooral op vijf verschillende punten: het beleid, op kwantitatieve beleidsdoelstellingen, op het prijsmechanisme, op energieverspilling, op hervormingen en op regulering. Kwantitatieve beleidsdoelstellingen De doelstellingen in China s meerjarenplanningen worden veelal kwantitatief uitgedrukt. Hierdoor ontbreekt vaak de nuance en is er minder oog voor kwaliteit in de realisatiefase. Een voorbeeld hiervan is de overheidsdoelstelling voor de realisatie van duurzame energiecapaciteit. De goedkoopste manier voor energiebedrijven om deze doelstelling te realiseren was het plaatsen van nieuwe windturbines. ii Het praktische resultaat van dit kwantitatieve beleid is, dat momenteel ruim dertig procent van de windcapaciteit nog niet is aangesloten op het netwerk. Ook wordt er momenteel weinig rekening gehouden met de sociale- en milieu-impact bij de realisatie van de waterkracht- en windenergie. Prijsmechanisme De balans in vraag- en aanbod van elektrische energie ontbreekt nog in China. Ondanks aangekondigde hervormingen en mogelijkheden voor een prijsmechanisme, bestaat het staatsmonopolie in de elektriciteitsmarkt nog altijd. De prijs van elektriciteit ligt nog steeds ver onder de kostprijs. iii Energie verspilling Volgens analisten hebben energiereductie en energieverbruik door de industrie en bebouwde omgeving een groter milieueffect dan het grootschalig realiseren van nieuwe duurzame energiecapaciteit. Momenteel stimuleren diverse instrumenten de ontwikkeling van zware industrie en zijn er weinig incentives voor energiebesparing. De SERC zou hiervoor een groter mandaat en betere handhavingsmogelijkheden moeten krijgen. Hervormingen Momenteel voeren verschillende agentschappen de milieudoelstellingen - en economische doelstellingen voor elektrische energie uit. Het advies om deze onder te brengen bij een
4 planningsinstantie voor energie die ook meer mogelijkheden krijgt voor interactie met belangengroepen, milieugroepen en industrie is er harte genomen. In het najaar van 2012 is National Climate Change Strategy Research Center (NCSC) onder de NDRC opgericht. De NDRC vervult de functie van China s eerste nationale denktank op het gebied van klimaatverandering iv. Regulering China zal zich blijvend moeten richten op het ontwikkelen van wetgeving, regulering en handhavingsmechanismen. Ook strengere regelgeving rond de CO2- emissies van nieuwe kolencentrales moet leiden tot de introductie van schonere technologie. Standaardisatie-roadmap Standaardisatie is naast het systeem van demonstratieprojecten een goed voorbeeld van hoe de Chinese industrie, de kennisinstellingen en de overheid de handen ineenslaan. Bij standaardisatie spelen vaak veel stakeholders een rol maken, zoals bijvoorbeeld de European Standardization Organizations (EOS). De top-down-benadering in China heeft grote invloed op de snelheid waarmee het land resultaat boekt. In maart 2009 is SGCC gestart met een onderzoek naar een smart grid standardisation framework. Een werkgroep met ruim 180 experts, waarvan de meesten van CEPR, heeft ruim 781 internationale en 769 nationale elektriciteits- en netwerkstandaarden intensief bestudeerd. Op basis van deze studie is onderzocht op welke deelaspecten er nog kennishiaten bestaan en voor welke er nieuwe standaarden nodig zijn. Daarop heeft China 8 domeinen, 26 technologiegebieden en 92 series van deelgebieden geïdentificeerd waarop verder onderzoek zal worden gedaan om tot open standaarden te komen. China heeft aangekondigd dat veel van de nieuwe standaarden open zullen zijn, omdat het land daarmee een bijdrage wil leveren aan de internationale standaardisatie van smart grids. Afbeelding 2: Standaardisatie roadmap en deelgebieden
5 Op basis van deze standaardisatie-roadmap vindt wordt momenteel verder (deel)onderzoek plaats. Bij het ontwikkelen van de standaarden zoekt China veelvuldig de samenwerking met buitenlandse partijen op. Zo bestaat er onder andere een samenwerkingsverband tussen de Chinese Academy of Science en General Electric. Als vervolg op de eerste werkgroep werd in december 2010 de Nationale Smart Grid Standardization Promotion Group opgericht onder leiding van de NEA en Standardisation Administration of China (SAC). Deze groep bestaat uit vier subgroepen: (1) De Smart Grid Standardization Group houdt onder leiding van SGCC toezicht op de voortgang van de doelstellingen. (2) De Smart Grid Equipment Standardization Group richt zich op hardware voor de infrastructuur. Deze SGESG staat onder leiding van de China Electricity Council (CEC) en de China Electrical Equipment en Industrial Association (CEEIA). (3) Het Smart Grid Standardization Management is eveneens in handen van CEC en CEEIA. (4) Voor de International Cooperation Group zijn NEA en NEC verantwoordelijk. NEA en SAC zijn verantwoordelijk voor het systeemontwerp en de standaardisatie van de volgende fase, de virtuele laag van smart grids. Kans of bedreiging voor Nederland? China s centraal gestuurde energiestrategie en -beleid en consumptietoename hebben het wereldwijde energiespeelveld veranderd. Het land is mondiger geworden en laat zich in internationaal verband veelvuldig horen. Het industriebeleid in China voor smart grids en duurzame wind- en zonne-energie hebben geleid tot een wereldwijde verlaging van de productiekosten en marktprijzen. In 2012 stelde de VS anti-dumpingtarieven in voor zonne- en windenergieproducten uit China. Ook de EU heeft onderzoek naar vermeende dumpingpraktijken door China ingesteld. Andersom is het voor buitenlandse bedrijven vaak lastig de Chinese markt te betreden. Energietenders zijn vaak intransparant en maken buitenlandse deelname erg moeilijk. De Europese Kamer van Koophandel in China (EUCCC) heeft begin 2011 een werkgroep opgezet rond Smart Grids omdat veel Europese bedrijven voeling willen blijven houden met deze markt en de ontwikkelingen in China. Ook voor Nederlands onderzoek en het Nederlandse bedrijfsleven is het belangrijk om goed aan te blijven sluiten bij de hoge veranderingssnelheid en het hoge investeringsniveau in China. i Regulating the Unregulatable: An Introduction to the Chinese Electricity Market, Xiang CHENG, University of Amsterdam - The Netherlands China Law Centre ii Weaknesses in Chinese Wind Power, Vivian Wai-yin Kwok, 20 June iii China Power Benefits and Costs of the Strong, Smart Grid Energy Transition Research Institute, Annapolis, Maryland iv National Center for Climate Change Strategy and International Cooperation(NCSC), Mr. Zhang Zhiqiang, director Information and Training department, 17 Oct. 2012
Innovatie Attaché Netwerk China Dirk Jan Boudeling, Info: www.agentschapnl.nl/ia-netwerk blog: http://news.nost.org.cn/
Innovatie Attaché Netwerk China Dirk Jan Boudeling, Info: www.agentschapnl.nl/ia-netwerk blog: http://news.nost.org.cn/ China s transitie van Strong Grids naar Smart Grids deel I Overzichtsartikel intelligente
Nadere informatiePROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST
NOORD-NEDERLAND: PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST PROEFTUIN ENERGIE- TRANSITIE REGIONALE PARTNER IN DE EUROPESE ENERGIE UNIE Noord-Nederland is een grensoverschrijdende proeftuin
Nadere informatieWind op zee en India. 11 December, 2013. Ir. Leon Wijshoff
Wind op zee en India 11 December, 2013 Ir. Leon Wijshoff Programma Energie Internationaal (PEI) - Doelstelling:EZ ondersteunen bij het uitvoeren van internationale energiebeleid, op het gebied van duurzame
Nadere informatieCaro De Brouwer 27/11/2013
Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 2e Master Irw Energie, KUL Erasmus Imperial College London Thesis: Solvent storage for postcombustion CCS in coal fired plants Voorzitter YERA Young Energy Reviewers
Nadere informatieLatijns-Amerika aarzelt over hernieuwbare energie zaterdag, 15 augustus 2015 12:30
Waterkrachtcentrale's vormen een belangrijke energiebron in Zuid-Amerka, zoals hier bij de Itaipudam, een Braziliaans-Paraguyaanse stuwdam in de rivier de Paraná op de grens van de Braziliaanse staat Paraná
Nadere informatieVisie op Windenergie en solar Update 2014
Visie op Windenergie en solar Update 2014 De vooruitzichten voor hernieuwbare energie zijn gunstig Succes hangt sterk af van de beschikbaarheid van subsidies Naast kansen in Nederland kan de sector profiteren
Nadere informatieHet Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten
Het Energiebeleid van komende jaren dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten Opbouw Ambities en hoofdlijnen Ontwikkelingen in het energieveld Keuzes van het kabinet Ambitie Regeerakkoord: 1. Minder
Nadere informatieEnergieakkoord voor duurzame groei
Energieakkoord voor duurzame groei Netwerkbijeenkomst Duurzame regionale energie Gelderland 15 januari 2014 Lodewijk de Waal Energieakkoord Wie zaten aan tafel? Inhoud presentatie Hoofdlijnen Energieakkoord
Nadere informatieIntroductie in Energie- & Industriesystemen TB141E - Hoorcollege 9 - Toekomstige Energie & Industriesystemen
Introductie in Energie- & Industriesystemen TB141E - Hoorcollege 9 - Toekomstige Energie & Industriesystemen Dr. ir. Émile J. L. Chappin Challenge the future 1 Mondiale uitdagingen Spanning tussen toename
Nadere informatieEen overzicht van de hernieuwbare-energiesector in Roemenië
Een overzicht van de hernieuwbare-energiesector in Roemenië Roemenië ligt geografisch gezien in het midden van Europa (het zuidoostelijk deel van Midden-Europa). Het land telt 21,5 miljoen inwoners en
Nadere informatieSTRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA
STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA UPDATE 2016 SAMENVATTING STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA Opdrachtgever Gemeente Breda Afdeling Mobiliteit en Milieu Opdrachtnemer Evert
Nadere informatie6 Pijler 4: Het energietransportnetwerk gereedmaken
6 Pijler 4: Het energietransportnetwerk gereedmaken 6.1 Aanpassingen van de infrastructuur in Nederland De energietransitie kan ingrijpende gevolgen hebben voor vraag en aanbod van energie en voor de netwerken
Nadere informatieBeleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu
Beleggen in de toekomst de kansen van beleggen in klimaat en milieu Angst voor de gevolgen? Stijging van de zeespiegel Hollandse Delta, 6 miljoen Randstedelingen op de vlucht. Bedreiging van het Eco-systeem
Nadere informatieInsights Energiebranche
Insights Energiebranche Naar aanleiding van de nucleaire ramp in Fukushima heeft de Duitse politiek besloten vaart te zetten achter het afbouwen van kernenergie. Een transitie naar duurzame energie is
Nadere informatieHet nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol?
Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol? Dr. Jos Delbeke, DG Klimaat Actie, Europese Commissie, Universiteit Hasselt, 25/2/2014 Overzicht 1. Klimaat en energie: waar
Nadere informatieResultaten en vooruitzichten voor het Vlaamse beleidsplatform Slimme netten
Resultaten en vooruitzichten voor het Vlaamse beleidsplatform Slimme netten Thierry Van Craenenbroeck First Belgian Smart Grid Day 18/10/2012 Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Kader
Nadere informatieDe ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016
De ontwikkeling van Smart grids Our common future Prof.dr.ir. Han Slootweg 30 september 2016 Agenda Het energiesysteem Verduurzaming van het energiesysteem De energietransitie Smart Grids 2 Energievoorziening
Nadere informatieSlimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander
Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-
Nadere informatieDe rol van biomassa in de energietransitie.
De rol van biomassa in de energietransitie. Bert de Vries Plaatsvervangend directeur-generaal Energie, Telecom en Mededinging, Ministerie van Economische Zaken Inhoud 1. Energieakkoord 2. Energietransitie
Nadere informatieRoute naar een Duurzame Energievoorziening
Route naar een Duurzame Energievoorziening Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel Bijeenkomst: 25 november 2013, Power Lab 5 / USI & KIVI-NIRIA Inhoud Energie-transitie Energieakkoord voor duurzame groei
Nadere informatieDuorsume enerzjy yn Fryslân. Energiegebruik en productie van duurzame energie
Duorsume enerzjy yn Fryslân Energiegebruik en productie van duurzame energie 1 15 11 oktober 1 Inhoud Management Essay...3 1 Management Essay De conclusies op één A4 De provincie Fryslân heeft hoge ambities
Nadere informatieDuurzame energie in Japan
Duurzame energie in Japan Rob Stroeks (Project Officer, TWA Tokio) - 8-3-2004 Samenvatting Japan heeft van oudsher weinig natuurlijke energiebronnen. De daarmee samenhangende afhankelijkheid van buitenlandse
Nadere informatieNaar een 100% duurzame energievoorziening voor Flevoland?! Vera Pieterman, plv. directeur Energie & Omgeving
Naar een 100% duurzame energievoorziening voor Flevoland?! Vera Pieterman, plv. directeur Energie & Omgeving 6 december 2016 Hoofdpunten (Inter)nationale context van de ambitie van Flevoland De energietransitie
Nadere informatieParkstad Limburg EnergieTransitie (PALET)
Parkstad Limburg EnergieTransitie (PALET) Startbijeenkomst Energiestrategie Midden-Holland Woensdag 22 juni 2016 Workshopronde I sessie C Parkstad Limburg EnergieTransitie (PALET) GR: samenwerking van
Nadere informatieENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA
ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA Presentatie door de heer J.M. Barroso, Voorzitter van de Europese Commissie, voor de Europese Raad van 4 februari 2011 Inhoud 1 I. Waarom energiebeleid ertoe doet II. Waarom
Nadere informatieKansen en uitdagingen voor elektrisch wegvervoer
Kansen en uitdagingen voor elektrisch wegvervoer 30 september 2009 WTC Rotterdam Ir. Klaas Strijbis, Lid groepsdirectie Movares klaas.strijbis@movares.nl tel. 030 265 3003 www.movares.nl/elektrischrijden
Nadere informatieOntwikkelingen Zonne-energie
Ontwikkelingen Zonne-energie : Energieke Samenleving onderweg naar morgen Bert Bakker NIEUW: Bezuidenhoutseweg 50 2594 AW Den Haag 070 3040114 De oorsprong van (duurzame) energie De zon als energieleverancier
Nadere informatieDuurzame energie in balans
Duurzame energie in balans Duurzame energie produceren en leveren binnen Colruyt Group I. Globale energievraag staat onder druk II. Bewuste keuze van Colruyt Group III. Wat doet WE- Power? I. Globale energievraag
Nadere informatieEU Energy [R]evolution: Op weg naar 100% hernieuwbare energie tegen 2050
Juli 2010 EU Energy [R]evolution: Op weg naar 100% hernieuwbare energie tegen 2050 Hernieuwbare energie kent een spectaculaire groei. Van alle nieuwe elektriciteitscentrales die in 2009 in gebruik werden
Nadere informatieICU Charging Equipment levert slimme laadpunten aan grootste laadproject ter wereld voor elektrische auto s in Engeland
ICU Charging Equipment levert slimme laadpunten aan grootste laadproject ter wereld voor elektrische auto s in Engeland Het in Almere gevestigde ICU Charging Equipment een van Europa s grootste ontwikkelaars
Nadere informatieReguleren is balanceren
De energieketen Reguleren is balanceren afnemers netbeheerders producenten efficiëntie betaalbaarheid betrouwbaarheid milieuvriendelijkheid Te bespreken reguleringsmaatregelen Onderdeel energieketen Type
Nadere informatieSamenvatting Sectorstudie hernieuwbare energie
Samenvatting Sectorstudie hernieuwbare energie Departement WSE Afdeling Sociale Economie en Werkbaar Werk Impact van de strategische trends in industriële en maatschappelijke noden, herbruikbare energie
Nadere informatieSETIS VOOR EEN KOOLSTOFARME TOEKOMST
E u r o p e s e Commissie INFORMATIESYSTEEM VOOR STRATEGISCHE ENERGIETECHNOLOGIEËN SETIS VOOR EEN KOOLSTOFARME TOEKOMST http://setis.ec.europa.eu Europese Commissie Informatiesysteem voor strategische
Nadere informatieDe opkomst van all-electric woningen
De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige
Nadere informatieNederlands beleid Wind op Zee. Marjan Botman, m.j.p.botman@mineleni.nl
Nederlands beleid Wind op Zee Marjan Botman, m.j.p.botman@mineleni.nl Inhoud Beleid op Hernieuwbare energie in Europa en in Nederland Ruimtelijke planning toekomstige ontwikkelingen Green deal met de offshore
Nadere informatieNIEUWE VISIE OP ZONREGELING
NIEUWE VISIE OP ZONREGELING Zon en daglicht regeling als deel van de energieprestaties in gebouwen Peter Winters President of the European Solar Shading Organization Director Shading & Building Dickson
Nadere informatieEnergietransitie bij Mobiliteit
Energietransitie bij Mobiliteit Aanpak openbaar vervoer in Zuid-Holland Jan Ploeger Presentatie voor Inspiratiedag KPVV 15 oktober 2015 In Zuid-Holland is pas 2,2 % van het energieverbruik duurzaam. Nationale
Nadere informatieSymposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014
Symposium De Groene Delta van Nijmegen Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Noodzaak tot veranderen 13-10-2014 2 En toen was daar... http://www.energieakkoordser.nl/ https://energiekgelderland.nl/paginas/default.aspx
Nadere informatieSamenwerkingsagenda Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de Provincie Gelderland
en de Provincie Gelderland 22 maart 2016 Overwegende dat: De provincie Gelderland veel waarde hecht aan de aanwezigheid van onderwijs/kennisinstellingen in haar Provincie. Uiteraard in hun functie van
Nadere informatieEnergie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030
IP/3/661 Brussel, 12 mei 23 Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 23 In 23 zal het wereldenergieverbruik verdubbeld zijn; fossiele brandstoffen, voornamelijk
Nadere informatieNaar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening
Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening J.W. Tolkamp - SOLIDpower 23/01/2017 The research leading to these results has received funding from the European Union s 7 th Framework
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieDiscussie over voor- en nadelen van windenergie
Argumenten in het maatschappelijke debat en de politieke besluitvorming rondom wind op zee Mogelijkheden en beperkingen van MKBA s 04/11/2014, KIVI, Den Haag Discussie over voor- en nadelen van windenergie
Nadere informatieGebruikers en smart grids
Gebruikers en smart grids KIvI NIRIA 23 Juni Gorinchem Geert Verbong Inhoud Belofte van Smart Grids: de actieve gebruiker Verschillende rollen Homo economicus De groene consument Nieuwe diensten De lastige
Nadere informatieAchtergrond en doel presentatie
Achtergrond en doel presentatie Achtergrond Uitnodiging van de raad; Nuon heeft reeds wind turbines in de Hoofdplaatpolder; Nuon ziet mogelijkheden voor het op termijn vervanging van de huidige turbines
Nadere informatieDe Europese lidstaten in het kader van de Lissabon-afspraken de EU tot de meest innovatieve economie ter wereld willen maken;
INTENTIEVERKLARING CO 2 AFVANG, TRANSPORT en OPSLAG Partijen 1. De Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, vertegenwoordigd door de heer ir. J. van der Vlist, Secretaris-Generaal
Nadere informatie(Tidal) Technology Center Grevelingendam (TTC-GD)
(Tidal) Technology Center Grevelingendam (TTC-GD) Basis voor: Laag-verval waterkracht en getijdenenergie Exportpotentieel voor De Nederlandse waterbouwsector 1 Agenda Introductie BT Projects Energie uit
Nadere informatie100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL
TIDAL POWER 100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL In 2025 100.000 Zeeuwse huishoudens voorzien van duurzame electriciteit uit getijdenenergie met een totale CO2-reductie van 140.000 ton
Nadere informatieFiguur 1: De ontwikkeling van de kostprijs van zonne-energie en batterijen versus de consumentenprijs van elektriciteit
Energiebedrijven op zoek naar toegevoegde waarde De transitie naar een hernieuwbaar en deels decentraal energielandschap zal zich doorzetten. De vervanging van de centrale elektriciteitsproductie door
Nadere informatieDen Haag 26 februari 2007
Zijne Excellentie Mr. dr. J.P. Balkenende Minister-President Ministerie van Algemene Zaken Binnenhof 20 2513 AA DEN HAAG Briefnummer 07/10.419/FG/NG Den Haag 26 februari 2007 Excellentie, Het voorstel
Nadere informatieKlankbordgroep PwC-onderzoek:Visie op tariefregulering op korte en middellange termijn
Advisory Klankbordgroep -onderzoek:visie op tariefregulering op korte en middellange termijn Agenda Pagina 1 Introductie 1 2 Aanpak en proces 5 3 Ontwikkelingen in de energiesector 12 4 Onderzoeksvragen
Nadere informatiePrioriteiten op energiegebied voor Europa Presentatie door de heer J.M. Barroso,
Prioriteiten op energiegebied voor Europa Presentatie door de heer J.M. Barroso, Voorzitter van de Europese Commissie, voor de Europese Raad van 22 mei 2013 Nieuwe omstandigheden op de wereldwijde energiemarkt
Nadere informatieRoadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014
1 Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014 Inhoud 2 1. Innovatietafel aanloop naar TKI Switch2SmartGrids 2. Actieplan Duurzame Energievoorziening link naar E-akkoord 3. Toekomstbeelden
Nadere informatieDeze perskit bevat informatie over Ecofys, de geschiedenis van het bedrijf, de kenmerken, enkele feiten en cijfers en de belangrijkste activiteiten.
Ecofys Perskit Ecofys Experts in Energy Inleiding Ecofys is al meer dan 25 jaar een toonaangevend internationaal consultancybedrijf in energie en klimaatbeleid. De visie van Ecofys is "sustainable energy
Nadere informatieDE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM. Zoetermeer 1 juni 2017
DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM Zoetermeer 1 juni 2017 Agenda voor vandaag Introductie Veranderingen in energiemarkt Locale flexibiliteit als game-changer Het energiesysteem USEF en opslag
Nadere informatieWaterstof. Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie
Waterstof Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie Jörg Gigler & Marcel Weeda TKI Nieuw Gas Waterstofbijeenkomst
Nadere informatieMondiale perspectieven voor energie, technologie en klimaatbeleid voor 2030 KERNPUNTEN
Mondiale perspectieven voor energie, technologie en klimaatbeleid voor 2030 KERNPUNTEN Referentiescenario De WETO-studie (World Energy, Technology and climate policy Outlook 2030) bevat een referentiescenario
Nadere informatieDe Lokale Duurzame Energie Coöperatie. EnergieCoöperatieBoxtel WWW.ECBOXTEL.NL. Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk
De Lokale Duurzame Energie Coöperatie EnergieCoöperatieBoxtel Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk WWW.ECBOXTEL.NL LDEC: Waarom en waartoe leidt het Samen met leden realiseren van betaalbare, duurzame,
Nadere informatieWindvermogen in Nederland,
Indicator 19 juli 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De elektriciteitsproductie van
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL A8-0341/45. Amendement. Roger Helmer, David Coburn namens de EFDD-Fractie
9.12.2015 A8-0341/45 45 Overweging H H. overwegende dat klimaatverandering, niet-concurrerende energieprijzen en de bijzonder grote afhankelijkheid van onbetrouwbare leveranciers uit derde landen een bedreiging
Nadere informatieEnergietransities in Europa
Energietransities in Europa Presentatie van bevindingen in vijf Europese landen Den Haag, 13 juni 2017 Andreas Ligtvoet en Joost van Barneveld Methode Landenvergelijk Individuele landen Gedeelde thema
Nadere informatieRegionale Energie Strategie
Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt
Nadere informatieOp weg naar een duurzame energievoorziening in Mark Dierikx Directeur Generaal Energie, Telecom en Mededinging
Op weg naar een duurzame energievoorziening in 2050 Mark Dierikx Directeur Generaal Energie, Telecom en Mededinging Inhoudsopgave I. Mondiale ontwikkelingen II. Europese kaders III. Nationale inzet 2 I.
Nadere informatieWat zijn voor Nederland de argumenten voor en tegen CO2-afvang en -opslag (CCS*)?
Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de
Nadere informatieRegionale Energie Strategie
Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt
Nadere informatieMaatschappelijke aspecten van decentrale energievoorziening onder lokaal beheer in Vlaanderen. Peter Van Humbeeck (SERV)
Maatschappelijke aspecten van decentrale energievoorziening onder lokaal beheer in Vlaanderen Peter Van Humbeeck (SERV) Inhoud Wat vinden we goed? Wat vinden we minder goed? Aanvullingen Besluit slimme
Nadere informatiecertificeert duurzame energie
certificeert duurzame energie Met het certificeren van duurzame energie voorzien we deze energieproductie van een echtheidscertificaat. Dit draagt wezenlijk bij aan het goed functioneren van de groeneenergiemarkt.
Nadere informatieEnergieneutraal keten sluisdeur Goese Sas
Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas Door de vastgestelde energie- en klimaatdoelstelling binnen Europa om in 2050 energieneutraal te zijn, is het voor de hele samenleving maar met name voor bedrijven
Nadere informatieDe Europese Energie Unie
De Europese Energie Unie Mooie ambities in zwaar weer Jos Notenboom jos.notenboom@pbl.nl 2020 energie- en Klimaatdoelen Wetgeving sinds 2009 Nederlandse Beleid Energieakkoord sinds 2013 Energie Unie Commissie
Nadere informatieLight + Building 2014 wereldwijd de toonaangevende vakbeurs voor architectuur en techniek
Light + Building 2014 wereldwijd de toonaangevende vakbeurs voor architectuur en techniek Presentatie door Maria Hasselman Director Brand Management Brussel, 12 November 2013 De economische en technologische
Nadere informatieVoortgangsrapport windenergie op zee. Programma windenergie op zee
Voortgangsrapport windenergie op zee Programma windenergie op zee 11 december 2014 Inhoud Wat moeten we doen? Waar staan we nu? Randvoorwaarden Waar staan we nu? Voorbereiding tender Borssele SDE+ tendersysteem
Nadere informatieSlimme netten net wel, of net niet? Presentatie Smart Grids MVO Bijeenkomst Oostburg Zeeland. Cofely Energy & Infra
Slimme netten net wel, of net niet? Presentatie Smart Grids MVO Bijeenkomst Oostburg Zeeland Cofely Energy & Infra INHOUD Voorstellen Waarom eigenlijk Smart Grids? De transitie naar Smart Grids Verschillende
Nadere informatieWKK en decentrale energie systemen, in Nederland
WKK en decentrale energie systemen, in Nederland Warmte Kracht Koppeling (WKK, in het engels CHP) is een verzamelnaam voor een aantal verschillende manieren om de restwarmte die bij elektriciteitsproductie
Nadere informatieStand van zaken bioenergie in Nederland subsidies en regelgeving
Stand van zaken bioenergie in Nederland subsidies en regelgeving Kees Kwant Inhoud Doelstellingen duurzaam energiebeleid Energiesituatie in Nederland Ondersteuning vanuit SenterNovem (SDE, EOS, EIA, DEN-B)
Nadere informatieOnderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant. Geachte bestuursleden,
Onderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant Geachte bestuursleden, De decentrale overheden (gemeenten, waterschappen en provincies) werken vanaf het najaar 2018 in 30 regio s aan
Nadere informatieNederland kantelt naar een duurzame samenleving
Nederland kantelt naar een duurzame samenleving Jan Rotmans pagina 1 van 68 Nederland kantelt naar een duurzame samenleving Prof.dr.ir. Jan Rotmans nr. pagina 2 van 68 Transitie naar Duurzame Economie:
Nadere informatieDatum 23 april 2014 Betreft reactie op analyse nut en noodzaak windenergie van de heer Lukkes
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Energie, Telecom & Mededinging Directie Energie
Nadere informatieVerslag bijeenkomst Vereniging voor Zonnekrachtcentrales 30 nov. 2012 Energietransitie te belangrijk! Kohnstammhuis
Verslag bijeenkomst Vereniging voor Zonnekrachtcentrales 30 nov. 2012 Energietransitie te belangrijk! Kohnstammhuis Global Energy Assessment Naar Een Duurzame Toekomst samenvatting van de lezing van Wim
Nadere informatieHow to get the consumer in the driver s seat
How to get the consumer in the driver s seat Peter Niermeijer Date: November 11, 2016 Who is RECS International? Membership organization with over 130 members representing the whole chain in renewable
Nadere informatieWilt u warmte en elektriciteit. res-fc market
Wilt u warmte en elektriciteit res-fc market Het project Het EU-project RES-FC Market wil de marktintroductie van brandstofcelsystemen voor huishoudens (FCHS) die gebruik maken van hernieuwbare energie
Nadere informatieRegio-overleg milieu. HERNIEUWBARE ENERGIE EN KLIMAAT Inleiding. Ingelmunster 14 maart 2013. Dominiek Vandewiele
Regio-overleg milieu HERNIEUWBARE ENERGIE EN KLIMAAT Inleiding Ingelmunster 14 maart 2013 Dominiek Vandewiele agenda 8:30 onthaal en inleiding 8:45 Inleiding: Europese, Vlaamse en lokale beleidsprioriteiten
Nadere informatieVlaams-Brabant Klimaatneutraal
Vlaams-Brabant Klimaatneutraal Klimaatneutraal via 3 trajecten Europees Burgemeestersconvenant: Gemeentelijke actieplannen Provincie coördineert, stimuleert en ondersteunt Actieplan voor provincie als
Nadere informatieMinisterie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag Voorzitter van de SER T.a.v. de heer dr. A.H,G, Rinnooy Kan Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509
Nadere informatieKLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018
KLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018 DE OPDRACHT. Meer dan 100 partijen verlagen CO 2 -uitstoot van Nederland met 49% ten opzichte van 1990 via het klimaatakkoord. Maatschappelijke organisaties,
Nadere informatieKansen voor warmte. Frans Rooijers Lustrumcongres Stichting Warmtenetwerk, 13-2-2014
Kansen voor warmte Frans Rooijers Lustrumcongres Stichting Warmtenetwerk, 13-2-2014 Centrale boodschap Er is een groot potentieel aan duurzame warmte en warmtebesparing in Nederland beschikbaar. Per situatie
Nadere informatie*Z075167D42B* Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus AA MIDDELHARNIS. Geachte raad,
Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus 1 3240 AA MIDDELHARNIS *Z075167D42B* Geachte raad, Registratienummer : Z -16-69161 / 8211 Agendanummer : 11 Portefeuillehouder : Wethouder Van der Vlugt Raadsvergadering
Nadere informatieVan: Gemeente Maastricht
Impact rapport VCS Standard Wind India 2016 Van: Gemeente Maastricht Voorwoord Het impact rapport 2016 van het VCS Standard project Wind India is opgemaakt om u te informeren over de compensatie van uw
Nadere informatieSmart Energy Systems Op weg naar een energiediensten economie
Smart Energy Systems Op weg naar een energiediensten economie Suzanne van Kooten 26 november 2012 9 februari 2012 De Energietransitie Vraag naar energie blijft stijgen Aandeel duurzaam moet omhoog De Energietransitie
Nadere informatieSmart Grid. Verdiepende opdracht
2015 Smart Grid Verdiepende opdracht Inleiding; In dit onderdeel leer je meer over het onderwerp Smart Grid. Pagina 1 Inhoud 1. Smart Grid... 3 1.1 Doel... 3 1.2 Inhoud... 3 1.3 Verwerking... 8 Pagina
Nadere informatieTechnisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015
Technisch-economische scenario s voor Nederland Ton van Dril 20 mei 2015 Overzicht Energieplaatje in historisch perspectief Hoeveel en hoe gebruiken we energie? Wat gebeurt er met verbruik en uitstoot
Nadere informatieOnze kijk op provinciale energievraagstukken
Geachte heer De Bat, Essent levert elektriciteit en gas aan ongeveer 2,5 miljoen Nederlandse klanten. Ons doel is om iedereen in staat te stellen op zijn eigen manier mee te doen aan het beter maken van
Nadere informatieDe kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie. Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken. Hanzehogeschool Groningen
De kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen (circa 30.000 studenten) Energy
Nadere informatieDemonstratieproject Spuistroomcentrale Kornwerderzand Sjoerd Keijser TOCARDO & Marcel Westerink Antea Group Kornwerderzand, 14 april 2016
Clean, a flow Sustainable of and energy Demonstratieproject Spuistroomcentrale Kornwerderzand Sjoerd Keijser TOCARDO & Marcel Westerink Antea Group Kornwerderzand, 14 april 2016 Inhoud Introductie TOCARDO
Nadere informatieWindvermogen in Nederland,
Indicator 11 juli 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De elektriciteitsproductie van
Nadere informatieBrainport Eindhoven ENERGIE. Studievoormiddag Energie in de Noorderkempen 29 april 2010
Brainport Eindhoven ENERGIE Studievoormiddag Energie in de Noorderkempen 29 april 2010 Brainport Development, 2010 agenda Brainport innovatieve regio energietransitie de Brainport aanpak belang/kansen
Nadere informatieRoadmap naar Smart Grids ECN s visie
Roadmap naar Smart Grids ECN s visie Martin Scheepers Program Manager Intelligent Electricity Grids Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland, Utrecht, 19 oktober 2009 www.ecn.nl Inhoud Waarom slimme
Nadere informatieEnergietransitie in het Brabantse landschap. maart 2019
Energietransitie in het Brabantse landschap maart 2019 Hoe ziet de avond eruit? 19:30 uur Kennismaken en energiequiz 19:45 uur Toelichting Energie in Brabant 20:00 uur Samen aan de slag 21:30 uur Afronding
Nadere informatieGreen Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei
Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei Burgers, bedrijven, milieu-organisaties en overheden hebben vandaag op initiatief van minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en
Nadere informatieHartelijk welkom! Uniek nieuw initiatief Transition Town Breda Energie coöperatie: Brabants Eigen Energie (BREE)
Hartelijk welkom! Uniek nieuw initiatief Transition Town Breda Energie coöperatie: Brabants Eigen Energie (BREE) Peter Nuijten Mob: 06-22811585 E-mail: peter.nuijten@hotmail.nl 1 Concept Energie coöperatie
Nadere informatieZittingsdocument B7-0000/2013 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van vraag voor mondeling antwoord B7-0000/2013
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Zittingsdocument 22.4.2013 B7-0000/2013 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van vraag voor mondeling antwoord B7-0000/2013 ingediend overeenkomstig artikel 115, lid 5, van het
Nadere informatie