Midterm review. Periode Samenvatting.

Transcriptie

1 Midterm review Periode Samenvatting. St. Greenport Gelderland P/a Bulkseweg PK Kerkdriel Mid term review samenvatting SGG

2

3 1. Inleiding. Binnen de provincie Gelderland is sinds 2007 een publiek-private samenwerking voor de agrarische sector georganiseerd binnen Greenport Gelderland (voorheen Betuwse Bloem). De Greenport bundelt de krachten van de vijf in het Gelderse Rivierengebied aanwezige tuinbouwclusters (pacten) rond de fruitteelt, laanbomenteelt, paddenstoelenteelt, sierteelt onder glas en groenten onder glas. Bedrijven uit het Gelderse Rivierengebied zoals toeleveranciers en afnemers en de vijf tuinbouwpacten zijn vertegenwoordigd in het Ondernemersinitiatief (O.i.). De coördinatie, administratie voor de pacten en het O.i. is ondergebracht bij de Stichting Greenport Gelderland. De organisatorische structuur zorgt tevens voor verbinding (netwerk) tussen de pacten, O.i en stichting, maar ook worden er verbindingen gelegd met de topsectoren Agrofood en Logistiek, op provinciaal niveau met Food Valley NL, Health Valley, energie- en milieutechnologie (kiemt), de maakindustrie (RCT), andere regionaal opererende innovatiecentra, onderwijs en overheden. Het tuinbouwcluster heeft de kenmerken van een sterke economische cluster, dat zich wat betreft bruto toegevoegde waarde landelijk kan meten met de in 2005 door het Rijk erkende Greenports. Op landelijk niveau is er aansluiting bij Greenport Holland (international en overheden) en daarbij heeft de Greenport Gelderland een informele status van Topgebied. Voor de periode is een ambitieprogramma opgesteld om het cluster op verschillende thema s verder te (laten) ontwikkelen. Daarbij is de aandacht gericht op: 1. De economisch kracht van het cluster van tuinbouwactiviteiten optimaal benutten en uitbouwen langs een aantal thema s; 2. De Greenport is er voor ondernemers, maar ook vooral door ondernemers; 3. Actief kennis en ervaring uitwisselen tussen de verschillende pacten (samenhang). Halverwege de projectperiode is de balans opgemaakt. Worden de doelen gebaseerd op de ambities gerealiseerd en liggen we nog op koers? Om hier goed zicht op te krijgen hebben de pacten en het O.i. Midterm reviews opgesteld, een verslag van de eerste twee projectjaren. Dit document geeft een samenvatting van de opgestelde reviews. In de samenvatting zijn de gerealiseerde (financiële) doelen opgenomen en de verwachtingen voor wat betreft de verdere realisatie van de ambities in het tweede deel van de projectperiode. Foto: Werksessie voor het verzamelen van informatie ten behoeve van de omgevingsvisie vanuit de Greenport geledingen. Mid term review samenvatting SGG

4 2. Laanboompact. De samenvatting beschrijft de tussentijdse resultaten van het Laanboompact in 2012 en 2013, als onderdeel van het totale Meerjarenprogramma Greenport Betuwse Bloem Basis voor deze review zijn de in dit programma opgestelde ambities en doelstellingen. De activiteiten zijn uitgevoerd langs drie lijnen: projecten (in totaal 16), bijeenkomsten van de 6 ondernemersnetwerken en communicatie (onder andere via website, nieuwsbrief en deelname aan beurzen). Inspanningen. Deze zijn volgens plan verlopen. Zie onderstaande tabel (*1.000 euro). Dat betekent dat de staande organisatie erin geslaagd is om aanzienlijk meer dan het geplande drievoudige aan projecten te ontwikkelen. De feitelijke hefboom is 1 : 5 (309:1573). Onderdeel Planning Planning Realisatie Verschil Organisatie Cash Uren (in euro s) Projecten Cash Uren (in euro s) Totaal Cash Uren Resultaten (doelstellingen en ambities). Het pact zit goed op schema bij de thema s markt, innovatie en ruimte. De thema s ondernemerschap en duurzaamheid lopen iets achter. Om in 2015 de geplande doelstellingen te kunnen realiseren is de komende twee jaar extra inzet/c.q. versnelling nodig bij de punten afzet, agro business centre, ondernemerschap en de transitie naar duurzame energiebronnen. Spin off, hefboom 1 : veel Deze zijn nu nog moelijk in te schatten, omdat veel projecten nog lopen en opschaling naast de proejcten nog niet echt van de grond gekomen is. Eerste globale inschatting is dat eind 2015 zeker een hefboom van 1 : 10 mogelijk is. Het Laanboompact is dan ook tevreden over de tot nu behaalde resultaten. Maar nog niet alle doelstellingen zijn geraliseerd. Daarom heeft het Laanboompact besloten de samenwerking met kracht door te zetten en heeft het tevens de intentie uitgesproken om de publiek private samenwerking na 2015 voort te zetten. Mid term review samenvatting SGG

5 3. Fruitpact. Hierbij een beschrijving van de tussentijdse resultaten van het Fruitpact in 2012 en Basis voor deze review zijn de in het meerjarenprogramma Greenport Betuwse Bloem aangegeven ambities en doelstellingen en de daarvan afgeleide jaarplannen 2012 en 2013 van het Fruitpact. Inspanningen Deze zijn volgens plan verlopen. Zie onderstaande tabel (*1.000 euro). Onderdeel Planning Planning Realisatie Verschil Organisatie Cash Uren (in euro s) Projecten Cash Uren (in euro s) Totaal Cash Uren Belangrijkste conclusies: 1. Organisatie is conform begroting uitgevoerd (input) 2. Projecten zijn in 2012 voortvarend gestart, wat terug te zien is in de realisatie (output) 3. De staande organisatie is in ergeslaagd meer dan het drievoudige aan projecten te ontwikkelen: de Fruitpact hefboom is 1 : 3,9 (330 : 1282) Resultaten (doelstellingen en ambities). Zitten goed op schema bij de thema s markt, innovatie, duurzaamheid en ruimte. Het thema ondernemerschap loopt achter en het thema leefomgeving geeft een gemixed beeld. Spin off hefboom 1 : veel Zijn nu nog niet in te schatten omdat veel projecten nog lopen. Het Fruitpact is tevreden over de eerste twee jaren. Maar nog niet alle doelstellingen zijn geraliseerd. De impact van de BTW-problematiek is fors en leidt helaas- tot een verminderd budget en daarmee zijn niet alle doelstellingen haalbaar en dienen keuzes (lees: focus) gemaakt te worden. Desalniettemin wenst de stuurgroep van het Fruitpact de samenwerking in het pact met kracht door te zetten en haar verantwoordelijkheid te nemen om een hogere eigen cash bijdrage van de leden van de stuurgroep beschikbaar te stellen om een deel van het BTW-probleem daarmee te dichten. Mid term review samenvatting SGG

6 4. Glastuinbouwpact Bommelerwaard & Neerijnen In deze samenvatting een review van de geleverde inspanningen (cash en uren), de behaalde resultaten en een vergelijking met de geformuleerde doelen en ambities en op de noodzakelijk geachte bijstellingen voor 2014 en Inspanningen. Programmamanagement 2012/2013 Totaal Ondernemers KvK LTO+ WUR Gemeenten Provincie Cash Begroot Realisatie Verschil Uren Begroot Realisatie Verschil Conclusies: De totale inzet van het programmamanagement is in cash conform begroting. De financiering van de organisatiekosten is volledig gerealiseerd conform begroting. De gerealiseerd ureninzet van de betrokken partijen is groter dan begroot. Effect van de activiteiten en projecten 2012 en /2013 Totaal Ondernemers KvK LTO+ WUR Gemeenten Provincie Cash projecten Realisatie Uren projecten Realisatie Conclusies: De inzet in zowel cash als in uren in projecten en de inzet van partners in het programma is ruim conform de gewenste hefboom van 1:3. Resultaten Op basis van de resultaten ziet het Glastuinbouwpact noodzaak op enkele punten het voorgenomen uitvoeringsplan op een aantal thema s bij te stellen: Markt en keten: geconstateerd is dat het lastig is om vat te krijgen op het thema markt en keten innovaties. De focus van de ondernemers is sterk gericht op innovatie van de teelt en het productieproces. Het Glaspact vindt dit nog steeds Mid term review samenvatting SGG

7 een belangrijk thema, maar ziet de noodzaak om de ambities en de aanpak opnieuw te bezien in het licht van bovenstaande. Dit is het Glaspact voornemens te doen bij voorkeur in samenspraak met de andere pacten in de komende periode. Onderwijs en ondernemen: Goed ondernemerschap is het fundament van het bedrijf. Na een periode van het aanbieden van diverse wat bredere scholingstrajecten zal de focus meer komen te liggen op: o Maatwerk voor ondernemers (vraaggestuurd via scans) o Meer inzetten op strategisch visieontwikkelingen bij ondernemers met externen (Glastuinbouwacademie) Spin off, hefboom 1 : veel Het Glastuinbouwpact is pas volledig gestart in Nu na twee jaar is voldoende basis gelegd met stakeholders en andere partijen om op enkele thema s verder door te pakken. Voor het in beeld brengen van concrete spin-off is het nog te vroeg. Toch mag gezegd worden dat ondernemers actief aangehaakt zijn bij ingezette projecten en hiermee bewustwording, kennisontwikkeling en inzet op de thema s goed wordt opgepakt. Concrete investeringen zijn op dit moment nog onvoldoende te kwantificeren. De financiele situatie op de bedrijven is er mede het gevolg van dat de investeringsdrang zowiezo op een laag niveau staat. Het Glastuinbouwpact is vanaf de start in september 2011 voortvarend gestart met uitvoering van haar ambitieprogramma. In aanvang zijn de door het Glastuinbouwpact geïnitieerde projecten uit andere fondsen gefinancierd en heeft zij hierdoor geen/beperkt aanspraak hoeven maken op het beschikbare gelden uit het Regiocontract. Hiermee werd 27% van het beschikbare projectbudget (Regiogeld) geïnvesteerd. Afgelopen periode zijn projecten voorbereid waarbij een bijdrage vanuit de Regiogelden noodzakelijk is om deze te kunnen uitvoeren. Hiermee zal voorjaar 2014 ruim 50% van het beschikbare budget worden benut. Op basis van de concrete projecten die daarnaast in voorbereiding zijn voor indiening in 2014 is de verwachting dat de Regiocontractgelden volledig aangewend zullen worden. Mid term review samenvatting SGG

8 5. Glastuinbouwpact Arnhem Nijmegen. Formeel viel het Glastuinbouwpact Arnhem-Nijmegen in 2012 nog niet onder de systematiek van de Greenport Betuwse Bloem. In 2012 voerde Greenport Arnhem- Nijmegen, onder de vlag van het glastuinbouwpact, een netwerkprogramma uit dat sterk gericht was op community vorming en het verbeteren van het ondernemersklimaat. Aangezien dit netwerkprogramma op een aantal punten aansloot op het programma dat in andere pacten is uitgevoerd, zijn de behaalde resultaten in 2012 meegenomen in deze mid term review. Daarmee is deze review beter te vergelijken met de review s van andere pacten. Inspanningen Organisatie en uitvoering van het werkprogramma Cash Totaal Ondernemers Gemeente Bedrijfsleven Provincie 2012 Begroot Realisatie Begroot Realisatie Subtotaal Begroot Realisatie Verschil Conclusie: In de periode is bijna aan project/activiteiten uitgevoerd. Een belangrijk bijdrage werd daarbij geleverd door de deelnemers aan de projecten en activiteiten. De bijdrage en besteding voor de organisatie van het pact is in hoofdlijnen volgens plan verlopen. De gewenste verhouding tussen de kosten voor organisatie en de waarde van de activiteiten die ontwikkeld zijn hebben ongeveer de verhouding 1 op 3. Door afwezigheid van Regio Gelden is de ontwikkeling van innovatieve projecten achter gebleven. Mid term review samenvatting SGG

9 Resultaten Naast de organisatie van het pact zijn er in het gebied Arnhem-Nijmegen een groot aantal op ondernemers gerichte activiteiten uitgevoerd. In tegenstelling tot de andere projecten hadden deze activiteiten, vanwege de afwezigheid van Regio Gelden, meer een procesmatig karakter (gehad) Er zijn veel activiteiten uitgevoerd, die een voorbeeld zijn voor andere pacten en deels ook gezamenlijk zijn uitgevoerd. Resultaten zijn: Een grote betrokkenheid bij ondernemers en dat deze deelnemen aan een breed scala van activiteiten. Het ondernemersnetwerk in de regio versterkt is en het community gevoel vergroot. Men weet elkaar makkelijker te vinden. In een aantal enquêtes geven ondernemers aan dat zij de activiteiten die georganiseerd worden goed waarderen. Zij vragen wel naar voor de sector relevate onderwerpen die bijvoorkeur bijdragen aan een beter bedrijfsresultaat. Spin off, hefboom De hefboom naar meer investeringen op de bedrijven is nog moeilijk tastbaar te maken. De huidige prijsdruk draagt niet bij aan de investeringsruimte op de bedrijven. Het Glastuinbouwpact Arnhem-Nijmegen is halverwege de uitvoering van het Meerjarenprogramma Betuwse Bloem Met de uitvoering van haar activiteiten heeft het Glastuinbouwpact bereikt dat de voortgang met het behalen van de doelstellingen en ambities redelijk goed op koers loopt. Er kan nog meer integratie met de andere pacten gezocht worden en samenwerking met kennisinstellingen. De verwachting is dat in 2014 de Regio Gelden beschikbaar komen, met als gevolg een positief effect op de ontwikkeling van projecten. De samenwerking tussen partijen in het gebied zeer constructief. Mid term review samenvatting SGG

10 6. Paddenstoelenpact. In het Ambitieprogramma van de Betuwse Bloem voor de periode is aangegeven dat het paddenstoelenpact de ambitie heeft om het paddenstoelencluster in Maasdriel uit te laten groeien tot het belangrijkste centrum van innovatie en duurzame paddenstoelenteelt in Nederland. Het paddenstoelencluster in de regio Maasdriel is de derde regio van Nederland als het gaat om de productie van paddenstoelen. De toegevoegde waarde is ca. 35 milj. en biedt directe werkgelegenheid aan ongeveer 500 mensen. (bron: Positiebepaling Tuinbouwcluster Betuwse Bloem Buck Consultants International). Als gevolg van concurrentie uit andere regio s van Nederland als ook Oost-Europese landen (vnl. Polen) staat dit cluster onder grote druk. Bovendien zijn er binnen het cluster grote verschillen tussen de ondernemingen in grootte als ook op het gebied van innovatie, ondernemerschap. Het pact is in de loop van 2012 operationeel geworden. Om de ambities te bereiken stond in 2012 het volgende centraal: Het concreet ophalen van de agenda van ondernemers in relatie tot de doelstellingen en de reikwijdte van het pact; Het opstellen van een agenda die gebaseerd is op knelpunten die door ondernemers zijn benoemd en als belangrijk genoeg zijn bevonden om (ook zelf) mee aan de slag te gaan. In 2013 stonden twee speerpunten centraal met de daarbij behorende trajecten: 1) Aanpakken van enkele maatschappelijke aspecten: Infrastructuur en logistiek Fair produce en huisvesting Branding 2) Versterken van de productie en waardeketen: Valorisatie Champost Reductie arbeidsbehoefte Scholing en ondernemerschap Inspanningen Met relatief weinig middelen en inzet en bijdragen van ZLTO is de inventarisatie uitgevoerd en zijn projcten gestart. In deze periode is de gewenste hefboom van 1:3 tussen programma management en projecten ruimschoots gehaald. Resultaten 2012 en 2013 De onderdelen Fair Produce, huisvesting medewerkers, valorisatie champost en opleiding en scholing zijn zeer succesvol geweest. Branding, reduceren arbeidsbehoefte (plukrobot) en verkeersdoorstroming/-veiligheid hebben de einddoelstelling van 2015 nog niet behaald. In 2014 en 2015 zal meer nadruk moeten liggen op het initieren van projecten. Met name bij de thema s duurzaamheid en markt en keten liggen kansen om projecten te starten. De ambities en thema s voor deze sector zijn nog onverminderd van belang. Ook dient er nog meer tijd geïnvesteerd te worden in de clustervorming en samenwerking. Mid term review samenvatting SGG

11 7. Ondernemers Initiatief. Over het geheel genomen zijn de resultaten van het O.i. positief voor de periode Op alle thema s wordt voortgang geboekt om de gewenste ambities te realiseren en ook de beoogde inzet voor het programma management en de te realiseren hefboom met omzet in projecten is goed. Inspanningen In onderstaande tabel is de inzet van middelen en uren aangegeven op basis van planning en realisatie. Uit de tabel blijkt dat de geplande inzet voor programma management (coördinatie) vrijwel volgens planning gerealiseerd is. Het resultaat van de inspanningen, ook met de themaregisseurs die als trekkers voor de verschillende thema s zijn aangesteld, is boven verwachting. Er zijn in het kader van de overkoepelende thema s een aantal grote projecten opgestart die bijdragen aan de realisatie van de projectomzet. Het effect op de hefboom voor het deel Oi binnen de Greenport scoort tweemaal zo hoog als begroot. Overzicht begroting en realisatie middelen en uren over Onderdeel Planning Planning Realisatie Verschil % In keur Coördinatie EUR Cash % EUR Uren % Projecten EUR Cash % EUR Uren % Hefboom 1 :1,7 1:1,7 1:3,8 200% Resultaten De voortgang op de verschillende thema s in relatie met de ambities ligt voor de thema s Human Capital Agenda, Duurzaamheid, Ruimte en Leefomgeving goed op schema. Het thema Kennis en Innovatie heeft goed gescoord de afgelopen jaren, maar vraagt voor de komende periode aandacht. Er zijn nog een drietal grote (onderzoeks) projecten gewenst. Thema infrastructuur en Logistiek is goed verbonden met de activiteiten in de Betuwe (Logistiek Hotspot). Het thema internationalisering (en markt en afzet kansen vergroten) heeft aandacht nodig. Het onderhouden van de publiekprivate samenwerking heeft blijvend aandacht nodig net zoals de positionering in GH. Spin of, hefboom 1:veel Op de langere termijn worden grote (economische) effecten verwacht van een aantal (onderzoeks) projecten (o.a. reststromen, teelttechniek). De hefboom 1 op veel zal zeker na enkele jaren duidelijk zichtbaar worden. Het Oi is positief gestemd over de voortgang en de verwachtingen over het vervolg van de activiteiten in de Greenport. Mid term review samenvatting SGG