) ,00 EUR, ,00 EUR

Transcriptie

1 ALTERFIN CVBA Aanbod van Nieuwe Aandelen van Alterfin CVBA (de Vennootschap ) ten belope van ,00 EUR, uitbreidbaar tot maximum ,00 EUR Per Nieuw Aandeel, hetzij 250,00 EUR voor een Aandeel van categorie A (waarop enkel rechtspersonen kunnen inschrijven), hetzij 62,50 EUR voor een Aandeel van categorie B (waarop enkel natuurlijke personen kunnen inschrijven) Dit prospectus (het Prospectus ) heeft betrekking op een openbare aanbieding aan het publiek in België (het Aanbod ) om in te schrijven op nieuwe gewone aandelen van de Vennootschap (de Nieuwe Aandelen ). Het Aanbod vindt plaats in het kader van een doorlopende uitgifte en blijft bijgevolg geldig tot zolang het prospectus geldig is, behoudens vervroegde afsluiting. De inschrijvingsperiode voor de Nieuwe Aandelen zal lopen van 22 december 2011 tot en met 21 december 2012 (16.00 CET) onder voorbehoud van vervroegde afsluiting (de Inschrijvingsperiode ). Het aanbod van deze Aandelen houdt risico s in. Voor een bespreking van risicofactoren die moeten overwogen worden bij het inschrijven op de Nieuwe Aandelen wordt verwezen naar het Hoofdstuk Risicofactoren. De Nieuwe Aandelen worden niet aangeboden of verkocht in enig ander land dan België. Potentiële beleggers worden erop gewezen dat er geen secundaire markt bestaat andere dan de mogelijkheid van overdracht of uittreding zoals uiteengezet in Hoofdstuk 5 (Informatie over het Aanbod). De Nieuwe Aandelen zijn niet en zullen niet worden geregistreerd in overeenstemming met enige andere regelgeving met betrekking tot effecten dan de Belgische regelgeving. De verspreiding van dit document en het aanbod en de levering van aandelen kunnen wettelijk beperkt zijn in bepaalde rechtsgebieden. Personen die dit document in hun bezit krijgen dienen informatie in te winnen over alle dergelijke beperkingen en dienen deze na te leven. Voor een beschrijving van deze en verdere beperkingen, zie Hoofdstuk 2 (Waarschuwingen en opmerkingen). Dit Prospectus zal gratis ter beschikking worden gesteld van beleggers op de maatschappelijke zetel van de Vennootschap te Haachtsesteenweg 159, B-1030 Schaarbeek, België. Dit Prospectus kan ook op het internet gratis worden geraadpleegd op de volgende website: Prospectus op datum van 20 december 2011

2 INHOUDSOPGAVE Gedefinieerde termen worden tussen haakjes gebruikt of worden geïdentificeerd door een hoofdletter. Numerieke uitdrukkingen in dit Prospectus volgen de conventie waarbij een (.) de duizendtallen verdeelt en een (,) de decimalen verdeelt. SAMENVATTING... 5 DEFINITIES RISICOFACTOREN Risicofactoren die eigen zijn aan het Aanbod en het bezit van de Aandelen Risico s verbonden aan het beleggen in aandelen Risico s verbonden aan de beperkte liquiditeit van de Aandelen Risico s verbonden aan waardeschommelingen en toekomstige dividendwijzigingen Risicofactoren die eigen zijn aan de activiteiten van Alterfin Debiteurenrisico Valutarisico Landenrisico Risico van afhankelijkheid ten aanzien van personen op sleutelposities Risico van afhankelijkheid, wat inkomen betreft, van diensten aan derden Risico van afhankelijkheid ten aanzien van het sociaal oogmerk bij beleggers Reputatierisico s verbonden aan de markt waarop Alterfin actief is Regelgevingsrisico s WAARSCHUWINGEN EN OPMERKINGEN Voorafgaande waarschuwing Beslissing om al dan niet te beleggen Voorstelling van financiële en andere informatie Informatie over buitenlandse valuta Informatie over derde partijen Toekomstgerichte verklaringen ALGEMENE INFORMATIE EN INFORMATIE OVER DE VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HET PROSPECTUS EN DE CONTROLE VAN DE REKENINGEN Verantwoordelijkheid voor de inhoud van het Prospectus Commissaris Goedkeuring van het Prospectus Beschikbare informatie Prospectus Documenten van de Vennootschap en andere informatie REDENEN VOOR HET AANBOD EN AANWENDING VAN DE OPBRENGSTEN INFORMATIE OVER HET AANBOD Beslissingen in verband met het Aanbod Voorwaarden voor het Aanbod Bedrag van de kapitaalverhoging Uitgifteprijs Inschrijvingsperiode Inschrijvingsprocedure Publicaties in het kader van het Aanbod Betaling en levering van de Nieuwe Aandelen Dividendrecht Verwacht tijdsschema van het Aanbod Plan voor de distributie en toekenning van effecten Categorieën van potentiële beleggers

3 5.13 Plaatsing en underwriting Secundaire markt en liquiditeit Financiële dienstverlening Kosten in verband met het Aanbod DIVIDENDEN EN DIVIDENDBELEID Dividenden Dividendbeleid KAPITALISATIE EN SCHULDENLAST VERKLARING OVER HET WERKKAPITAAL Verklaring over het werkkapitaal Kapitalisatie en schuldenlast GESELECTEERDE HISTORISCHE FINANCIËLE INFORMATIE VAN DE VENNOOTSCHAP Kerncijfers Verkorte geconsolideerde balans Verkorte geconsolideerde winst- en verliesrekening Kasstroomoverzicht Provisionerings- en reserveringspolitiek Waarderingsregels BESCHRIJVING VAN DE MARKT WAAROP DE VENNOOTSCHAP ACTIEF IS De markt van microfinanciering Wat is microfinanciering? Korte geschiedenis Interestvoeten in een duurzaam ontwikkelingsmodel De verschillende actoren in de markt van de microfinanciering Tendensen en groei De markt van fair trade Waarom fair trade? De markt van fair trade Hoe financiert Alterfin fair trade? DE ACTIVITEITEN VAN DE VENNOOTSCHAP Overzicht Aandelenkapitaal Garantiefonds Fondsen van derden Bron van inkomen Inkomen van eigen portefeuille Inkomen van deposito s Inkomen door bijstand aan derden Inkomen door de samenwerking met Triodos Bank Inkomen van consultancy Strategie Geschiedenis en mijlpalen Interne organisatie en investeringsbeleid Investeringsportefeuille Alterfin Sociale Prestatie MANAGEMENT EN BESTUUR Raad van Bestuur Bevoegdheden Samenstelling Werking Huidige leden van de raad van bestuur Bijzondere inlichtingen Kredietcomité

4 Samenstelling en bevoegdheden Bijzondere inlichtingen Management Corporate governance Vergoeding van de bestuurders en management Aandelen aangehouden door bestuurders en management Leden van de raad van bestuur Leden van het kredietcomité Management Werknemers RELATIE MET DE BESTAANDE AANDEELHOUDERS EN TRANSACTIES MET VERBONDEN PARTIJEN Aandeelhouderschap voor het sluiten van het Aanbod Bestaande aandeelhoudersovereenkomsten en bestaande overeenkomsten en verrichtingen met verbonden vennootschappen Belangenconflicten BESCHRIJVING VAN HET MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL Maatschappelijk doel Maatschappelijk kapitaal Rechten verbonden aan de Aandelen Vorm van de Aandelen Overdracht van aandelen Uittreding en inkoop Scheidingsaandeel Andere effecten BELASTINGSTELSEL IN BELGIË Dividenden Rijksinwoners-natuurlijke personen Rijksinwoners-vennootschappen Rijksinwoners-rechtspersonen Niet-rijksinwoners Meerwaarden en minderwaarden Meerwaarden Minderwaarden rijksinwoners-natuurlijke personen Minderwaarden rijksinwoners-vennootschappen Minderwaarden rijksinwoners-rechtspersonen Minderwaarden niet-rijksinwoners Taks op beursverrichtingen Belastingvoordelen RECHTZAKEN EN ARBITRAGE; WIJZIGINGEN VAN BETEKENIS Rechtzaken en arbitrage Wijzigingen van betekenis in de financiële of handelspositie van Alterfin Bijlagen

5 SAMENVATTING De samengevatte informatie in dit deel is slechts een inleiding tot dit Prospectus. Ze omvat geselecteerde informatie over de Vennootschap en over het Aanbod. Om te beslissen om in de Nieuwe Aandelen van dit Aanbod te beleggen, moet de belegger dit Prospectus in zijn geheel beschouwen, en mag hij zich niet enkel baseren op deze samenvatting. Potentiële beleggers dienen dit volledige Prospectus zorgvuldig te lezen en dienen hun eigen mening te vormen en beslissingen te nemen over de verdiensten en de risico's van een belegging in de Nieuwe Aandelen, in het licht van hun persoonlijke omstandigheden. Bovendien dienen beleggers hun financiële, juridische en fiscale adviseurs te raadplegen om de risico's die gepaard gaan met een belegging in de Nieuwe Aandelen zorgvuldig te beoordelen. Volgens de Prospectusrichtlijn (Richtlijn 2003/71/EG) vloeit geen wettelijke aansprakelijkheid voort uit deze samenvatting, met inbegrip van elke vertaling daarvan, in de lidstaten van de Europese Economische Ruimte ( EER ) voor wie ook, tenzij deze samenvatting misleidend, onnauwkeurig of inconsistent is wanneer zij samen met andere delen van dit Prospectus wordt gelezen. Indien er een rechtsvordering wordt ingesteld in een EER-lidstaat met betrekking tot de informatie in dit Prospectus, dient de belegger die deze vordering instelt, naargelang de nationale wetgeving van die EER-lidstaat, mogelijk de kosten te betalen voor de vertaling van het Prospectus alvorens de gerechtelijke procedure wordt ingesteld. 1. Risicofactoren Aan elke belegging in effecten zijn per definitie risico s gebonden. Hieronder staat een lijst met de mogelijke risicofactoren die betrekking hebben op de Emittent en diens activiteiten alsook met de mogelijke risicofactoren die betrekking hebben op het Aanbod en de Aandelen. Een meer gedetailleerde beschrijving van de risicofactoren staat in hoofdstuk 1 van het Prospectus (getiteld Risicofactoren ). Beleggers worden erop gewezen dat de hieronder voorgestelde lijst met risico s alle door het management van de Emittent gekende risico s betreffen op het ogenblik van de opmaak van het prospectus. Alvorens in voorkomend geval te beslissen in de Aandelen van de Emittent te beleggen, wordt potentiële beleggers aangeraden de hierna vermelde risico s samen met alle andere ter zake dienende informatie in het Prospectus nauwlettend te onderzoeken en zorgvuldig in overweging te nemen teneinde zich volledig ervan rekenschap te geven dat deze risico s de Aandelen van de Emittent in waarde kunnen doen verminderen en bijgevolg ertoe kunnen leiden dat de beleggers hun inleg volledig of gedeeltelijk verliezen. De in de statuten geformuleerde doelstellingen, en de aard van de activiteiten die daaruit vloeien, brengt een aantal risico s mee. Het beleid en beheer van Alterfin is er op gericht om deze risico s zo goed mogelijk te beheersen, zonder dat ze daarbij natuurlijk volledig uitgesloten kunnen worden. Alterfin maakt een onderscheid tussen risicofactoren eigen aan het Aanbod en de Aandelen en risicofactoren eigen aan de activiteiten van Alterfin Risicofactoren die eigen zijn aan het Aanbod en het bezit van de Aandelen Risico s verbonden aan het beleggen in aandelen: Aan een belegging in Aandelen van Alterfin zijn, zoals bij elke belegging in aandelen, economische risico s verbonden: beleggers moeten, bij het afwegen van een investeringsbeslissing, overwegen dat ze hun gehele investering in Aandelen kunnen verliezen. Risico s verbonden aan de beperkte liquiditeit van de Aandelen: Er bestaat geen secundaire markt waarop de Aandelen worden verhandeld. Hoewel het mogelijk is voor een aandeelhouder om uit te treden, conform de daartoe in de statuten van Alterfin voorziene procedure, bestaat daardoor een relatief beperkte liquiditeit. Risico s verbonden aan waardeschommelingen en toekomstige dividendwijzigingen: Rendementen behaald in het verleden bieden geen garantie voor de toekomst en geen enkele garantie wordt gegeven wat betreft de toekomstige rendementen. 5

6 Risicofactoren die eigen zijn aan de activiteiten van Alterfin Debiteurenrisico: Dit betreft het risico op niet-terugbetaling van de door Alterfin verstrekte leningen. Dit risico is significant, aangezien via de leningen middelen ter beschikking worden gesteld aan organisaties in het Zuiden (de partners ), vaak microfinancieringsinstellingen ( MFI s ), alsook boerenverenigingen die hun producten verhandelen via het fair trade circuit. De ontvangers van de middelen van Alterfin hadden deze niet noodzakelijk aan dezelfde voorwaarden ter beschikking gesteld gekregen bij plaatselijke financiële instellingen. Bovendien kunnen niet in alle gevallen zekerheden worden voorgelegd. Het valt dus niet uit te sluiten dat de partners in het Zuiden waarin Alterfin investeert, op een gegeven moment insolvabel zouden zijn, in welk geval de investering van Alterfin verloren zou kunnen gaan. Dergelijk risico wordt op een dubbele manier beheerst. Enerzijds is er een grondige evaluatie van elk dossier en een opvolging van de partner op afstand en ter plaatse, waardoor eventuele risico s beter ingeschat en opgevolgd kunnen worden. Ter plaatse: alle partners zijn verdeeld onder verantwoordelijken bij Alterfin (credit managers). De credit managers plannen bezoeken en reizen af naar hun respectievelijke landen om de partners te gaan bezoeken en evalueren. In regel worden alle partners minstens eenmaal om de 18 maanden bezocht. Fair trade partners worden vaker bezocht omwille van de kenmerken van die leningen (kortere termijnen, meer gebonden aan de oogst). Op afstand: De MFI partners rapporteren driemaandelijks over hun activiteiten en per telefoon en worden ad hoc contacten onderhouden. Ze rapporteren over de financiële en operationele indicatoren en berichten over institutionele veranderingen. Omwille van de kenmerken van de Fair trade leningen (kortere termijnen, meer gebonden aan de oogst) geven de Fair trade partners een maandelijkse update van hun activiteiten en worden ze kort opgevolgd door de credit managers. Anderzijds wordt een deel van de portefeuille van Alterfin ook gewaarborgd door Alterfin Garantiefonds vzw, een Belgische vereniging zonder winstoogmerk, met maatschappelijke zetel te Haachtsesteenweg 159, B-1030 Schaarbeek, België, en met ondernemingsnummer Op 31 december 2010 beschikte het Garantiefonds over EUR. De verleende garanties bedroegen EUR ten opzichte van een totaal uitstaand bedrag van EUR (12 dossiers genoten van een garantie van het Alterfin Garantiefonds vzw). Op een totale portefeuille van EUR (zie portefeuilleoverzicht in 10.5 Interne organisatie en investeringsbeleid) betekent dit dat 6,84 % van de portefeuille van Alterfin gedekt was via het Garantiefonds. Valutarisico: Dit betreft vooral het risico dat ontstaat als gevolg van de transacties in vreemde valuta ter financiering van organisaties in het Zuiden. Een belangrijk gedeelte van de leningen aan partnerorganisaties in het Zuiden wordt toegekend in U.S. dollars. Dit betekent dat de waarde van deze vorderingen uitgedrukt in EUR op en neer gaat met de koers. Zakt de U.S. dollar ten opzichte van de EUR, dan worden deze vorderingen minder waard. Alterfin probeert dit risico in te dekken door voor elke lening die in U.S. dollar wordt toegekend zelf een lening aan te gaan voor hetzelfde bedrag in U.S. dollars bij een kredietinstelling. De invloed van de koers op de balans van Alterfin wordt op deze wijze beperkt. De koersevolutie heeft echter nog wel invloed via de resultatenrekening: op het saldo van de inkomsten van de leningen in U.S. dollar en de interesten die Alterfin zelf dient te betalen op de U.S. dollar schulden. Alterfin heeft naast leningen uitgedrukt in U.S. dollar ook leningen en participaties in andere (zachte) valuta (niet EUR of U.S.dollar valuta). Sommige van deze valuta, zoals de Nuevo Sol (Peru) kunnen ingedekt worden met financiële instrumenten. Andere valuta kunnen niet ingedekt worden. Voor de Franc CFA (West-Afrika) is er een speciale overeenkomst met de vzw Alterfin Garantiefonds, waarbij Alterfin de helft van een eventuele devaluatie van deze munt kan verzekeren. Sinds juli 2010 is Alterfin aandeelhouder van MFX Microfinance Currency Risk Solutions. Op deze wijze heeft Alterfin toegang tot indekkingsmogelijkheden van het wisselrisico van financieringen in lokale valuta. De portefeuille in lokale valuta kan dus verder uitgebouwd worden zonder dat de valuta risico verhoogd aangezien de lokale valuta ingedekt wordt via MFX Microfinance Currency Risk Solutions. 6

7 Landenrisico: Alterfin werkt in ontwikkelingslanden die - per definitie - een niet onbelangrijk risico met zich meebrengen in economische, sociale, juridische, politieke en klimatologische zin. Hoewel dit landenrisico een significant risico betreft, probeert Alterfin bepaalde aspecten daarvan te beheersen. Vanaf april 2009 wordt het politieke risico van de Alterfin portefeuille verzekerd bij de autonome overheidsinstelling Nationale Delcrederedienst (ONDD). Daarnaast tracht Alterfin het landenrisico verder te beperken door limieten te stellen aan de investeringen in een specifiek land. Risico van afhankelijkheid ten aanzien van personen op sleutelposities: Indien personen op sleutelposities Alterfin zouden verlaten, zonder dat onmiddellijk in hun vervanging kan worden voorzien kan dit op korte en iets langere termijn een negatieve invloed hebben op de verdere ontwikkeling van Alterfin en haar resultaten. Risico van afhankelijkheid, wat inkomen betreft, van diensten aan derden: Een belangrijk deel van de totale inkomsten van Alterfin komt voort uit dienstverlening voor derden (betreft ResponsAbility AG uit Zwitserland, vertegenwoordigde 26% van de inkomsten van 2010 en Triodos Bank in België, vertegenwoordigde 2,8% van de inkomsten van Zie Hoofdstuk 8 en 10.2). Het valt echter niet uit te sluiten dat de derden de samenwerking met Alterfin beëindigen, wat een negatieve impact zal hebben op de inkomensstroom van Alterfin. In 2011 heeft ResponsAbility besloten om de samenwerking met Alterfin te beperken om zelf intern capaciteit op te bouwen. Alterfin zal bijgevolg niet langer microfinancieringspartners aanbrengen en opvolgen voor ResponsAbility. Concreet betekent dit dat de lopende contracten met partners niet zullen vernieuwd worden bij einddatum waardoor de inkomsten die Alterfin uit de samenwerking haalt zullen uitdoven in Wat de samenwerking in de financiering van fair trade betreft, zal Alterfin nog tot eind 2012 dossiers aanbrengen en opvolgen. Voor 2012 verwacht Alterfin inkomsten van +/ EUR te realiseren uit de samenwerking met ResponsAbility. In 2013 wordt geschat dat dit bedrag zal verminderen tot +/ EUR. In 2014 worden geen inkomsten meer verwacht. Triodos Bank en Alterfin hebben een 15 jaren lange samenwerking achter de rug. Einde 2011 wordt een nieuwe wederzijdse overeenkomst afgesloten waarbij Triodos Bank Alterfin blijft ondersteunen ondermeer via een promotiebudget dat voor 2012 EUR bedraagt (2/3 van de inkomsten van 2010), voor 2013 bedraagt het budget nog EUR en in 2014 wordt er geen vergoeding meer ontvangen. Daarnaast wordt verder onderzocht op welke wijze Triodos Bank Alterfin via schuldfinanciering kan bijstaan. Zoals hierboven vermeld zullen tegen 2014 de inkomsten uit dienstverlening aan ResponsAbility wegvallen. Ook de inkomsten uit de samenwerking met Triodos Bank zullen in dat jaar wegvallen. De geplande groei van de eigen kredietverlening zal echter een inkomen generen die deze vermindering van inkomsten voor een deel zal compenseren. Daarnaast zal de dienstverlening aan FEFISOL en FOPEPRO eveneens meer inkomsten genereren. Op deze wijze zal Alterfin minder afhankelijk worden van derden voor wat betreft haar inkomsten. Deze strategie sluit echter niet uit dat Alterfin verder zal streven naar andere partnerships om haar dienstverlening en haar rendement nog verder op te drijven. Risico van afhankelijkheid ten aanzien van het sociaal oogmerk bij beleggers: Beleggers zullen bij het investeren in Aandelen overwegen dat Alterfin, gezien haar sociaal oogmerk, geen winstmaximalisatie nastreeft. Indien de interesse van beleggers in de Aandelen blijvend zou afnemen, of belangrijke aandeelhouder zouden beslissen om hun participatie te verminderen kunnen de werkingsmiddelen van Alterfin worden aangetast. Reputatierisico's verbonden aan de markt waarop Alterfin actief is: Het is niet uit te sluiten dat een wijziging van de reputatie van Alterfin of daarmee vergelijkbare instellingen alsook de markt waarop ze actief is, een disproportionele impact kan hebben op de perspectieven van Alterfin. Regelgevingsrisico s: Aanpassingen in de wetgeving of reglementering, zowel in België als in de landen waar Alterfin actief is, kunnen een impact hebben op de activiteiten van Alterfin. 2. Goedkeuring van het Prospectus door de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten Op 20 december 2011 heeft de FSMA het Prospectus goedgekeurd met betrekking tot de openbare aanbieding in België van Nieuwe Aandelen in overeenstemming met artikel 23 van de Prospectuswet. De 7

8 goedkeuring van de FSMA houdt geen beoordeling in van de opportuniteiten en de kwaliteit van het Aanbod of de Nieuwe Aandelen. Noch het Aanbod, noch het Prospectus zijn ter goedkeuring ingediend bij enige toezichthoudende instantie of overheidsinstantie buiten België. 3. Op het Aanbod en op de verspreiding van het Prospectus toepasselijke beperkingen Het Aanbod vindt plaats als openbare aanbieding in België. Potentiële beleggers wordt aangeraden de op het Aanbod en op de verspreiding van het Prospectus toepasselijke beperkingen nauwlettend te onderzoeken en zorgvuldig in overweging te nemen, inzonderheid die welke vermeld staan in het hoofdstuk 2 van het Prospectus. 4. Kenmerken van het Aanbod Emittent : De Emittent, de coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Alterfin, is een sociale financierder en heeft tot doel bij te dragen tot een duurzame financiële onderbouw van de ontwikkelingsinitiatieven van economisch en sociaal gemarginaliseerde groepen in de samenlevingen in het Zuiden. De nadruk ligt op de sociale component en bestaat erin dat de investeringen van de aandeelhouders in Alterfin bijdragen tot de sociaal-economische ontwikkeling in het Zuiden. In concreto mobiliseert Alterfin, als sociale financierder, kapitaal in het Noorden (en in het geval van het Aanbod: in België) dat vervolgens naar partners in het Zuiden gekanaliseerd wordt. Naam: Alterfin Rechtsvorm: Coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (CVBA) Adres: Haachtsesteenweg 159, B-1030 Schaarbeek, België Telefoon: +32 (0) Fax: +32 (0) info@alterfin.be Ondernemingsnummer: Oprichtingsdatum: 14 november 1994 Duur: De vennootschap heeft een onbepaalde duur Overzicht van de aandeelhoudersstructuur op 30 september 2011: Situatie op 30/09/2011 Categorie A-Aandelen Rechtspersonen (NGO's, banken, sociale organisaties, bedrijven...) Categorie B-Aandelen Natuurlijke personen Totaal Aantal aandeelhouders Aandelenkapitaal in EUR 163 7% % % % Aantal aandelen % %

9 Ontstaansgeschiedenis van Alterfin: De coöperatieve vennootschap Alterfin cvba werd in 1994 opgericht als een samenwerkingsverband tussen Noord-Zuid organisaties (waaronder , Oxfam Solidariteit & Wereldwinkels, Vredeseilanden, FOS, ) en banken (Triodos Bank en het voormalige HBK Spaarbank). Later zullen andere sociale organisaties (waaronder SOS Faim, Netwerk Vlaanderen, Réseau Financement Alternatif), een bank (BNP Paribas Fortis), een aantal bedrijven en meer dan duizend particulieren de coöperatieve vennootschap Alterfin vervoegen. Als alternatieve financierder verstrekt Alterfin geen giften, maar investeert. Waar tot voor kort het begrip ontwikkelingssamenwerking vrijwel volledig verbonden was met liefdadigheid en het schenken van geld, zijn de niet-gouvernementele ontwikkelingsorganisaties begin jaren negentig op zoek gegaan naar nieuwe methodes om de ontwikkelingssamenwerking een meer duurzaam karakter te geven. Commissaris: KPMG Bedrijfsrevisoren, vertegenwoordigd door de heer Erik Clinck Bestuurders: De leiding over Alterfin wordt uitgeoefend door zijn bestuurders. De raad van bestuur van Alterfin bestond op 30 september 2011 uit volgende leden: Naam Voorgesteld door Einde mandaat Dré Smessaert /03/2015 Leo Ghysels /03/2016 Olivier Marquet Triodos Bank 28/03/2014 Kris Goossenaerts* Vredeseilanden 26/03/2016 Dominique Morel Onafhankelijke bestuurder 28/03/2014 Marc Mees SOS Faim 28/03/2014 Gerda Heyde Particuliere aandeelhouders 28/03/2014 Vincent de Brouwer Particuliere aandeelhouders 15/03/2013 Mark Lambrechts Onafhankelijke bestuurder 15/03/2013 *Voorzitter Balansdatum: 31 december 2008, 2009 en 2010 (geauditeerd), 30 september 2011 (niet-geauditeerd) Depothoudende bank: Triodos Bank NV. Investeringsbeleid Alterfin wordt meer in detail beschreven in het Prospectus in hoofdstukken 7 tot 13. : De beginselen van het investeringsbeleid van Alterfin werden geformaliseerd in de Credit and Investment Policy (opgenomen als Bijlage 4 van het Prospectus) en vormen de basis voor kredietbeslissingen. Of een initiatief in aanmerking komt voor een investering door Alterfin wordt beoordeeld door een kredietcomité. Het kredietcomité (de organisatie en samenstelling daarvan is gedetailleerd in Hoofdstuk 11 van het Prospectus) evalueert een financieringsaanvraag aan de hand van twee soorten criteria: sociale of ontwikkelingscriteria, waaruit duidelijk moet blijken dat de instelling werkt ten voordele van mensen die leven in armoede; en financiële of bedrijfseconomische criteria: het is immers de bedoeling dat de partnerorganisatie op een duurzame manier omspringt met de 9

10 verschafte middelen en de financiering terugbetaalt. Alterfin investeert in principe enkel in de twee volgende soorten organisaties: Microfinancieringsinstellingen (MFI s): Dankzij de financiering van Alterfin kunnen de MFI's vele kleine (micro)kredieten verschaffen aan hun klanten; en Fair trade producentenverenigingen: In dit geval wordt de lening van Alterfin gebruikt om de oogst van de producenten en de commercialisering ervan in het fair trade circuit te financieren of voor te financieren. Het Investeringsbeleid van Alterfin wordt meer in detail beschreven in hoofdstuk 10 van het Prospectus. Eigen vermogen en vreemd vermogen : Op 31 december 2010 bedroeg het eigen vermogen van Alterfin ,91 EUR (geauditeerd op 31 december 2010). De schulden bedroegen ,63 EUR (geauditeerd op 31 december 2010). De niet-geauditeerde cijfers op 30 september 2011 waren als volgt: een eigen vermogen van ,40 EUR en schulden ten belope van ,51 EUR. Nadere bijzonderheden over het eigen vermogen en vreemd vermogen (schuldenlast) van Alterfin zijn terug te vinden in het Prospectus onder hoofdstuk 7 en 8. Selectie uit de financiële informatie : De volgende kerncijfers zijn overgenomen uit de financiële jaarstukken die gecontroleerd werden door de commissaris: Portefeuille Portefeuille Alterfin Groei portefeuille Alterfin 11,13% -5,74% 55,17% Netto verlies op portefeuille Alterfin -0,59% 0,23% 1,13% Portefeuille derden (responsability) Groei portefeuille derden (responsability) 154,30% 24,60% 30,50% Totaal portefeuille Groei totale portefeuille 78,11% 14,52% 37,24% Aantal partners Groei aantal partners 10,34% 0,00% 18,75% Gemiddelde Alterfin portefeuille per partner Kapitaal Kapitaal Groei kapitaal 15,79% 16,57% 35,14% Aantal aandeelhouders Groei van het aantal aandeelhouders 6,46% 14,19% 29,60% Schulden Schulden schuld/kapitaal ratio 91,14% 75,43% 82,98% Totaal Totaal Balans Groei van het balans 18,37% 7,48% 36,80% Resultaten Netto winst Groei van de netto winst 159% 23% -26% 10

11 De volgende tabel bevat een overzicht van de tussentijdse financiële kerncijfers op 30 september 2011 (niet gecontroleerd door de commissaris): 30/09/ /09/2011 Portefeuille Portefeuille Alterfin Groei portefeuille Alterfin 24,41% 69,76% Portefeuille derden (responsability) Groei portefeuille derden (responsability) 27,88% -31,24% Totaal portefeuille Groei totale portefeuille 26,94% -4,41% Aantal partners Groei aantal partners 8,06% 29,85% Gemiddelde Alterfin portefeuille per partner Kapitaal 30/09/ /09/2011 Kapitaal Groei kapitaal 22,49% 37,56% Aantal aandeelhouders Groei van het aantal aandeelhouders 11,65% 46,30% Schulden 30/09/ /09/2011 Schulden schuld/kapitaal ratio 20,04% 74,22% Totaal 30/09/ /09/2011 Totaal Balans Groei van het balans 20,02% 51,69% Resultaten 30/09/ /09/2011 Netto winst Groei van de netto winst -14,84% 97,10% De voorlopige (niet-geauditeerde) netto winst toont een uitzonderlijk goed resultaat voor de eerste negen maanden van Dit was enerzijds het resultaat van gestegen interestinkomsten als een gevolg van de portefeuillegroei. Anderzijds werd de winst positief beïnvloed door de meerwaarden gerealiseerd uit de verkoop van de aandelen die Alterfin bezat in Confianza, een microfinancieringspartner in Peru (meerwaarde= ,30 EUR). Alterfin kocht voor het eerst aandelen van Confianza in 1999 en heeft over de jaren heen de dividenden gekapitaliseerd. In april 2011 besloot Alterfin de aandelen te verkopen en ontving hiervoor 2,62 x de boekwaarde. Dit resulteerde in de gerealiseerde meerwaarde. De financiële cijfers van Alterfin worden meer in detail beschreven in hoofdstuk 8 van het Prospectus. Reden van het Aanbod en aanwending van de opbrengst van de uitgifte : De vraag naar microkredieten blijft stijgen. Daarom is Alterfin blijvend op zoek naar nieuwe aandeelhouders. Het aandelenkapitaal vormt immers de financiële basis van waaruit Alterfin haar investeringen realiseert. Het kapitaal van de aandeelhouders wordt gebruikt om partners in het Zuiden te financieren die op hun beurt krediet verlenen aan boeren en ondernemers ter plaatse. Het kapitaal kan ofwel rechtstreeks aangewend worden om een partner te financieren ofwel onrechtstreeks. In het laatste geval gebruikt Alterfin het aandelenkapitaal (in EUR) als garantie voor het verkrijgen van een kredietlijn (in U.S. dollars) bij de bancaire partners. Deze kredietlijn is groter dan het aandelenkapitaal zodat Alterfin op die manier een hefboomeffect creëert. De ontleende U.S. dollars leent Alterfin dan zelf uit aan de partners in het Zuiden. Alterfin krijgt steeds meer aanvragen van bestaande en nieuwe partners voor de financiering van hun activiteiten. Om te beantwoorden aan de vraag doet Alterfin, naast haar eigen middelen, beroep op fondsen van derden (zie hoofdstuk 10 van het Prospectus). De groeistrategie van Alterfin wil focussen op de werving van 11

12 eigen middelen om deze aanvragen meer en meer zelf te financieren. Het team van Alterfin is in 2010 versterkt om deze groei te ondersteunen. Als medeoprichter heeft Alterfin een participatie van ,00 EUR toegezegd aan het FEFISOL fonds dat in juli 2011 werd ingehuldigd. Het fonds is specifiek gericht op financiering in Afrika (Microfinanciering en Fair trade partners) en wordt ondersteund door institutionele investeerders (zie Hoofdstuk 10). Deze gelden zijn nog niet volledig gestort; op datum van prospectus was 46% van de totale participatie gestort aan FEFISOL. Het nog te storten bedrag bedraagt 54% van EUR of EUR. Gezien het kapitaal van Alterfin de basis vormt van alle financieringen die ze doet, is dus mogelijk dat het geheel of een deel van het opgehaald kapitaal geïnvesteerd wordt in FEFISOL. De verdeling van de projecten tussen Alterfin en FEFISOL is als volgt: financieringen van partners in Afrika kunnen gebeuren via Alterfin of via FEFISOL. FEFISOL heeft meer mogelijkheden voor financiering in lokale valuta en voor het verlenen van technische assistentie. In zoverre Alterfin van deze extra mogelijkheden gebruik wil maken voor de partnerfinanciering in Afrika zal deze aan FEFISOL worden voorgelegd. Financiering van kapitaalsparticipaties zullen eveneens in de eerste plaats aan FEFISOL worden voorgelegd. Anderzijds zijn de mogelijkheden voor fair trade financiering binnen FEFISOL eerder beperkt zodat hiervoor blijvend beroep zal gedaan worden op Alterfin. FEFISOL financiering zal tevens worden aangewend voor het vergroten van de financiering van Alterfin, daar waar Alterfin zelf geen bijkomend risico kan nemen. FEFISOL heeft onafhankelijke investeringscomités die de beslissingen nemen over de financieringen. Inschrijvingsperiode : De Inschrijvingsperiode, gedurende dewelke beleggers, ongeacht of zij reeds Bestaande Aandelen aanhouden of niet, kunnen inschrijven op het Aanbod, loopt van 22 december 2011 tot en met 21 december 2012 (16.00 CET) onder voorbehoud van vervroegde afsluiting. Potentiële beleggerscategorie : Het Aanbod is een openbare aanbieding in België voorbehouden aan de hierna bepaalde personen: Wat betreft Aandelen van categorie A: Rechtspersonen; en Wat betreft Aandelen van categorie B: Natuurlijke personen en gelijkgestelden (feitelijke verenigingen). Inschrijvingsprocedure : De inschrijving op zowel de Aandelen van categorie A als de Aandelen van categorie B verloopt rechtstreeks en uitsluitend via Alterfin. De modaliteiten van de inschrijving via Alterfin zijn als volgt: Voor nieuwe aandeelhouders: De kandidaat-aandeelhouder vervolledigt online via de website van Alterfin ( het inschrijvingsformulier (dat is opgenomen als Bijlage 1 bij het Prospectus) met vermelding van persoonlijke gegevens evenals het aantal Aandelen en de categorie van Aandeel waarop wordt ingeschreven (hetzij een Aandeel van categorie A, hetzij een Aandeel van categorie B). Tegelijkertijd stort de inschrijver het bedrag van de Aandelen waarop wordt ingeschreven op het rekeningnummer van Alterfin met vermelding van naam en voornaam. Bij ontvangst van de storting wordt de inschrijver een afschrift van het vennootschapsregister 12

13 Verwacht tijdschema van het Aanbod in twee exemplaren toegezonden waarvan de inschrijver één exemplaar ondertekend dient terug te sturen. Voor beleggers die reeds één of meerdere Bestaande Aandelen aanhouden: Bestaande aandeelhouders schrijven het bedrag van de Aandelen waarop wordt ingeschreven over op het rekeningnummer van Alterfin met vermelding van vennootnummer, naam en voornaam. Bij ontvangst van de overschrijving ontvangt de aandeelhouder een uittreksel uit het vennootschapsregister. : Op 22 december 2011 wordt het Prospectus gepubliceerd op de website van Alterfin ( Deze datum is tevens de begindatum van de Inschrijvingsperiode. Gedurende de gehele Inschrijvingsperiode, kunnen kandidaat-aandeelhouders permanent intekenen op de Aandelen, tenminste voor zover het maximumbedrag van het Aanbod niet wordt overschreden. Tenzij de Inschrijvingsperiode vervroegd wordt afgesloten, eindigt het Aanbod op 21 december Uitgifteprijs : Het Prospectus heeft betrekking op de uitgifte van twee categorieën van Aandelen: Categorie A-Aandelen: aandelen met een nominale waarde van 250,00 EUR per aandeel. Deze Aandelen van categorie A kunnen enkel onderschreven worden door rechtspersonen; en Categorie B-Aandelen: aandelen met een nominale waarde van 62,50 EUR per aandeel. Deze Aandelen van categorie B kunnen enkel onderschreven worden door natuurlijke personen en gelijkgestelden. Inschrijvers moeten minstens op één Aandeel inschrijven. Er is geen beperking op het maximumbedrag ten belope waarvan op de Aandelen kan worden ingeschreven. Er zijn geen inschrijvingskosten verbonden aan de inschrijving op Aandelen. Storting en aflevering van de Nieuwe Aandelen : De betaling van de Aandelen gebeurt via een overschrijving op het rekeningnummer van Alterfin: IBAN nummer BE met BIC code TRIO BE BB. De Aandelen zijn op naam en worden niet fysiek geleverd. Bij ontvangst van de storting wordt de inschrijver een afschrift van het vennootschapsregister in twee exemplaren toegezonden waarvan de inschrijver één exemplaar ondertekend dient terug te sturen. Dividendrecht : Elke aandeelhouder heeft recht op een jaarlijks dividend voor zover en in de mate dat de algemene vergadering van de Vennootschap beslist om een dividend uit te keren. Het dividend wordt uitgedrukt in een percentage van de nominale waarde van de Aandelen. Bij een toetreding van een aandeelhouder tijdens het boekjaar van de Vennootschap, zal deze aandeelhouder op pro rata-basis een dividend genieten, berekend in verhouding tot het aantal (kalender)dagen effectief lidmaatschap van dat boekjaar. Het dividendbeleid van Alterfin wordt meer in detail beschreven in het Prospectus (in hoofdstuk 6). Belastingen op het dividend alsook de belastingvoordelen voor aandelen in een ontwikkelingsfonds (Alterfin werd erkend op 12 oktober 2010) worden beschreven in hoofdstuk 14 van het Prospectus. Ter inzage beschikbare : De ter inzage beschikbare documenten zijn terug te vinden in de bijlage van het Prospectus: 13

14 documenten Het inschrijvingsformulier Geauditeerde jaarrekeningen van 2008, 2009 en 2010 Niet-geauditeerde resultatenrekening en balans op 30 september 2011 Credit and Investment Policy Portefeuilleverslag op 30 september

15 DEFINITIES De hieronder vermelde begrippen hebben in het Prospectus de hieronder aangegeven betekenis, tenzij anders aangeduid: Aanbod : de openbare aanbieding aan het publiek in België om in te schrijven op Nieuwe Aandelen van de Vennootschap Aandelen : de aandelen die het kapitaal van de Vennootschap vertegenwoordigen Alterfin : Alterfin, opgericht als een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (CVBA), met maatschappelijke zetel Haachtsesteenweg 159, B-1030 Schaarbeek en ingeschreven onder het ondernemingsnummer Alterfin is erkend als coöperatieve vennootschap door de Nationale Raad der Coöperaties Bestaande Aandelen : de tot op de datum van het prospectus bestaande aandelen FSMA : de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten EER : de Europese Economische Ruimte Inschrijvingsperiode : de periode tijdens dewelke beleggers, ongeacht of zij reeds Bestaande Aandelen aanhouden of niet, kunnen inschrijven op het Aanbod; deze periode loopt van 22 december 2011 tot en met 21 december 2012 (16.00 CET) onder voorbehoud van vervroegde afsluiting MFI : een microfinancieringsinstelling Nieuwe Aandelen : de Aandelen die worden uitgegeven in het kader van het Aanbod Prospectus : onderhavig prospectus Prospectusrichtlijn : Richtlijn 2003/71/EG van het Europees Parlement en de Raad van 4 november 2003 betreffende het prospectus dat gepubliceerd moet worden wanneer effecten aan het publiek worden aangeboden of tot handel worden toegelaten en tot wijziging van richtlijn 2001/34/EG Prospectusverordening : Verordening (EG) nr. 809/2004 van 29 april 2004 tot uitvoering van Richtlijn 2003/71/EG van het Europees Parlement en de Raad wat de in het prospectus te verstrekken informatie, de vormgeving van het prospectus, de opneming van informatie door middel van verwijzing, de publicatie van het prospectus en de verspreiding van advertenties betreft Prospectuswet : Wet van 16 juni 2006 op de openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten en de toelating van beleggingsinstrumenten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt 15

16 Vennootschap : Alterfin Wetboek van vennootschappen : het Belgische wetboek van vennootschappen van 7 mei

17 1 RISICOFACTOREN Een belegging in de Nieuwe Aandelen houdt risico's in. Neem de hiernavolgende informatie over bepaalde van deze risico's zorgvuldig in overweging, samen met de informatie in dit Prospectus, vooraleer u beslist in te schrijven op de Nieuwe Aandelen. Als één van de volgende risico's daadwerkelijk optreedt, kan dit een wezenlijk nadelige invloed hebben op de activiteiten, de bedrijfsresultaten, de financiële toestand en de vooruitzichten van de Vennootschap en haar activiteiten. In dat geval kan de waarde van de aandelen van de Vennootschap dalen en kunnen de inschrijvers op de Nieuwe Aandelen een gedeelte of het geheel van hun belegging verliezen. Een belegging in de Nieuwe Aandelen is enkel geschikt voor beleggers die in staat zijn de risico's en de verdiensten van een dergelijke belegging correct te beoordelen, en die over voldoende middelen beschikken om de eventuele verliezen op te vangen die uit een dergelijke belegging kunnen voortvloeien. Een potentiële belegger die twijfelt over de acties die hij dient te ondernemen, neemt best contact op met een professionele adviseur die gespecialiseerd is in adviesverstrekking met betrekking tot de aankoop van aandelen en andere effecten. De risico's en onzekerheden die de Vennootschap van wezenlijk belang acht, zijn hieronder beschreven. Beleggers worden erop gewezen dat de hieronder voorgestelde lijst met risico s alle door het management van de Emittent gekende risico s betreffen op het ogenblik van de opmaak van het prospectus. Volgens haar statuten heeft Alterfin: [...] tot doel bij te dragen tot een duurzame financiële onderbouw van de ontwikkelingsinitiatieven van economisch en sociaal gemarginaliseerde groepen in de samenlevingen in het Zuiden, en aldus de doelstellingen van haar vennoten te helpen realiseren [...] In België: sensibiliseert Alterfin personen en instanties voor de rol van 'geld' in de ontwikkeling van een meer solidaire en natuur- en cultuur-vriendelijke wereldsamenleving. In samenwerking met haar bancaire partners, de NGO's en de overheid mobiliseert zij in die zin gelden. In het Zuiden: gebruikt Alterfin deze gelden voor het ontwikkelen of ondersteunen van een lokaal doelgroepgericht financieel weefsel. Naargelang de omstandigheden worden hiervoor garanties, leningen of participaties ter beschikking gesteld. Daarnaast verleent of mobiliseert Alterfin tevens technische ondersteuning [...] (art. 3, eerste resp. derde alinea van de statuten van Alterfin). Deze doelstelling, en de aard van de activiteiten die daaruit vloeien, brengt een aantal risico s mee. Het beleid en beheer van Alterfin is er op gericht om deze risico s zo goed mogelijk te beheersen, zonder dat ze daarbij natuurlijk volledig uitgesloten kunnen worden. Alterfin maakt een onderscheid tussen volgende risico s: 1.1 Risicofactoren die eigen zijn aan het Aanbod en het bezit van de Aandelen Risico s verbonden aan het beleggen in aandelen Aan een belegging in Aandelen van Alterfin zijn, zoals bij elke belegging in aandelen, economische risico s verbonden: beleggers moeten, bij het afwegen van een investeringsbeslissing, overwegen dat ze hun gehele investering in Aandelen kunnen verliezen. 17

18 1.1.2 Risico s verbonden aan de beperkte liquiditeit van de Aandelen Er bestaat geen secundaire markt waarop de Aandelen worden verhandeld. Hoewel het mogelijk is voor een aandeelhouder om uit te treden, conform de daartoe in de statuten van Alterfin voorziene procedure, bestaat daardoor een relatief beperkte liquiditeit. Het gebrek aan liquiditeit heeft onder meer tot gevolg dat aandeelhouders de Aandelen eventueel langer moeten aanhouden en dat de uitstapwaarde eventueel niet dezelfde is als die op het moment van het verzoek tot uittreding. Volgens artikel 13 van de statuten van Alterfin, kunnen categorie A-vennoten (enkel rechtspersonen) enkel uittreden of verzoeken om een gedeeltelijke terugneming van hun Aandelen in de eerste drie maanden van het boekjaar. Categorie B-vennoten (enkel natuurlijke personen) kunnen enkel uittreden of verzoeken om een gedeeltelijke terugneming van hun Aandelen tijdens de eerste zes maanden van het boekjaar. De Vennootschap kan de terugbetaling geheel of ten dele spreiden over een periode van maximaal drie jaar. De raad van bestuur van de Vennootschap mag de uittreding of terugneming van aandelen weigeren in geval de aandeelhouder verplichtingen tegenover of lopende overeenkomsten met de Vennootschap heeft of indien, door de uittreding of de terugneming van Aandelen: (a) het maatschappelijk kapitaal daardoor wordt teruggebracht op een bedrag dat minder is dan het statutair vaste gedeelte verhoogd met de niet-uitkeerbare reserves; en/of (b) de financiële toestand in gevaar zou gebracht worden. De raad van bestuur oordeelt hierbij soeverein. Ten slotte kunnen de aandelen tussen vennoten slechts overgedragen worden, mits voorafgaande toestemming van de raad van bestuur (artikel 9 van de statuten) Risico s verbonden aan waardeschommelingen en toekomstige dividendwijzigingen Rendementen behaald in het verleden bieden geen garantie voor de toekomst en geen enkele garantie wordt gegeven wat betreft de toekomstige rendementen. Het dividend kan dalen of stijgen en de mogelijkheid bestaat dat u het volledige door u geïnvesteerde bedrag niet terugkrijgt. Alterfin maakt geen prognoses of ramingen over de waarde van haar Aandelen na afloop van het onderhavige Aanbod, noch over de ontwikkeling van het dividendrendement. 1.2 Risicofactoren die eigen zijn aan de activiteiten van Alterfin Debiteurenrisico Dit betreft het risico op niet-terugbetaling van de door Alterfin verstrekte leningen. Dit risico is significant, aangezien via de leningen middelen ter beschikking worden gesteld aan organisaties (de partners ), vaak microfinancieringsinstellingen ( MFI s ), alsook boerenverenigingen die hun producten verhandelen via het fair trade circuit. Deze organisaties geven op hun beurt krediet aan talloze boeren en ondernemers in het Zuiden. De recipiënten van de middelen van Alterfin hadden deze niet noodzakelijk aan dezelfde voorwaarden ter beschikking gesteld gekregen bij plaatselijke financiële instellingen. Bovendien kunnen niet in alle gevallen zekerheden worden voorgelegd. Het valt dus niet uit te sluiten dat de partners in het Zuiden waarin Alterfin investeert, op een gegeven moment insolvabel zouden zijn, in welk geval de investering van Alterfin verloren zou kunnen gaan. Indien dergelijk risico zich op grote schaal zou materialiseren of toenemen, hetgeen niet kan worden uitgesloten, en ook mee in functie kan staan van andere risico s, zoals het landenrisico, kan dit een negatieve impact hebben op de groei van Alterfin en de voortzetting van haar activiteiten. Dergelijk risico wordt op een dubbele manier beheerst. Eerst en vooral is er natuurlijk de inschatting van het risico. Dit gebeurt op basis van een omstandig dossier dat voor elke partner wordt opgesteld en op basis waarvan de kredietbeslissingen genomen worden. Verder is er de opvolging van de partner op afstand en ter plaatse, waardoor eventuele risico s beter ingeschat en opgevolgd kunnen worden. Ter plaatse: alle partners zijn verdeeld onder verantwoordelijken bij Alterfin (credit managers). De credit managers plannen bezoeken en reizen af naar hun respectievelijke landen om de 18

19 partners te gaan bezoeken en evalueren. In regel worden alle partners minstens eenmaal om de 18 maanden bezocht. Fair trade partners worden vaker bezocht omwille van de kenmerken van die leningen (kortere termijnen, meer gebonden aan de oogst). Op afstand: De MFI partners rapporteren driemaandelijks over hun activiteiten en per telefoon en worden ad hoc contacten onderhouden. Ze rapporteren over de financiële en operationele indicatoren en berichten over institutionele veranderingen. Omwille van de kenmerken van de fair trade leningen (kortere termijnen, meer gebonden aan de oogst) geven de fair Trade partners een maandelijkse update van hun activiteiten en worden ze kort opgevolgd door de credit managers. In regel worden alle actieve partners minstens eenmaal om de 18 maanden bezocht. Fair trade partners worden vaker bezocht omwille van de kenmerken van die leningen (kortere termijnen, meer gebonden aan de oogst). De MFI partners rapporteren maandelijks over hun activiteiten en per telefoon en worden ad hoc contacten onderhouden. Daarnaast worden er, waar mogelijk, garanties ingebouwd in de kredietovereenkomsten. Deze garanties, indien mogelijk, staan in verhouding tot het gepercipieerde risico. Het is evenwel evident dat, niettegenstaande deze garanties, het debiteurenrisico niet geheel kan worden uitgesloten. Een deel van de portefeuille van Alterfin wordt om deze reden gewaarborgd door Alterfin Garantiefonds vzw, een Belgische vereniging zonder winstoogmerk, met maatschappelijke zetel te Haachtsesteenweg 159, B Schaarbeek, België, en met ondernemingsnummer Dankzij de waarborgverlening van het Garantiefonds tracht Alterfin de financiering van zwakkere partnerorganisaties - die niet beschikken over de nodige garanties te realiseren zonder de financiële situatie van de Vennootschap bijkomend in gevaar te brengen. De middelen van het Alterfin Garantiefonds vzw kunnen daarnaast ook aangewend worden voor de financiering van technische assistentie aan de partners in het Zuiden. Op 31 december 2010 beschikte het Garantiefonds over EUR. De verleende garanties bedroegen EUR ten opzichte van een totaal uitstaand bedrag van EUR (12 dossiers genoten van een garantie van het Alterfin Garantiefonds vzw). Op een totale portefeuille van EUR (zie portefeuilleoverzicht in 10.5 Interne organisatie en investeringsbeleid) betekent dit dat 6,84 % van de portefeuille van Alterfin gedekt was via het Garantiefonds Valutarisico Dit betreft vooral het risico dat ontstaat als gevolg van de transacties in vreemde valuta ter financiering van organisaties die in het Zuiden gevestigd zijn. Voor sommige munten kan dit risico ingedekt worden, maar voor heel wat munten - zeker in Afrika - is dit niet het geval. Een belangrijk gedeelte van de leningen aan partnerorganisaties in het Zuiden wordt toegekend in U.S. dollars. Dit betekent dat de waarde van deze vorderingen uitgedrukt in EUR op en neer gaat met de koers van de U.S. dollar ten opzichte van de EUR. Zakt de U.S. dollar ten opzichte van de EUR, dan worden deze vorderingen minder waard. Alterfin probeert deze risico in te dekken door voor elke lening die in U.S. dollar wordt toegekend zelf een lening aan te gaan voor hetzelfde bedrag in U.S. dollars bij een kredietinstelling. Als de waarde van de U.S. dollar ten opzichte van de EUR daalt, dan daalt niet enkel de vordering ten opzichte van de partner, maar tevens de schuld tegenover dergelijke kredietinstelling. Op die manier heeft een verandering van de koers tussen U.S. dollars en EUR in principe geen invloed meer op de balans van Alterfin. De situatie was als volgt op 30/09/2011: 19

20 Situatie op 30/09/2011 Totaal Passiva USD Totaal activa USD Verschil USD leningen bij banken, financiële instellingen en vennoten USD portefeuille (inclusief participaties) Gefinancierd door netto USD inkomsten De koersevolutie van de U.S. dollar heeft echter nog wel invloed via de resultatenrekening. De inkomsten van de leningen in U.S. dollar zijn immers slechts gedeeltelijk ingedekt via de interesten die Alterfin zelf dient te betalen op de schulden uitgedrukt in U.S. dollar. Het saldo is niet ingedekt en daarop spelen wel degelijk de koersschommelingen. Doordat Alterfin netto U.S. dollar verdiener is, heeft de balans de neiging om een U.S. dollar overschot te vertonen waardoor een wisselkoersrisico ontstaat. Om dat onder controle te houden, worden op gepaste tijdstippen U.S. dollars omgezet in EUR. Dit betreft onder meer de netto opbrengst in U.S. dollar op de dollarportefeuille van Alterfin en de U.S. dollar vergoeding van ResponsAbility voor de aangebrachte kredietdossiers. Bij de indekking van de U.S. dollars wordt er tevens naar gestreefd om de looptijd van de aangegane leningen uitgedrukt in U.S. dollars te laten overeenstemmen met de looptijd van het gegeven krediet uitgedrukt in U.S. dollars. Deze looptijden zijn echter niet altijd volledig gelijk waardoor er een zeker renterisico bestaat. Immers indien een langer lopend krediet gedekt wordt met een korter lopende lening uitgedrukt in U.S. dollars, dan is er onzekerheid over de rente die zal betaald worden voor verdere leningen uitgedrukt in U.S. dollars. Alterfin tracht dit renterisico te minimaliseren door de interest van kredieten die Alterfin toestaat te denomineren als een marge op de LIBOR (12M). Voor de lange termijn contracten wordt de interest gekoppeld aan de LIBOR op 12 maanden. De interestvoeten worden dus om de 12 maanden herberekend. Alterfin heeft naast leningen uitgedrukt in U.S. dollar ook leningen en participaties in andere (zachte) valuta (niet EUR of U.S. dollar valuta). Sommige van deze valuta, zoals de Nuevo Sol (Peru) kunnen ingedekt worden met financiële instrumenten. Andere valuta kunnen niet ingedekt worden. Voor de Franc CFA (West-Afrika) is er een speciale overeenkomst met de vzw Alterfin Garantiefonds, waarbij Alterfin de helft van een eventuele devaluatie van deze munt kan verzekeren. Meer en meer probeert Alterfin ook via een garantie aan een lokale bank de microfinancieringsinstelling toegang te geven tot lokale financiering van haar kredietactiviteiten, vooral dan voor de partners in Afrika. Op die manier kan Alterfin in principe het wisselrisico vermijden. Sinds juli 2010 is Alterfin aandeelhouder van MFX Microfinance Currency Risk Solutions ten belope van ,00 U.S. dollars. Op deze wijze heeft Alterfin toegang tot indekkingsmogelijkheden van het wisselrisico van financieringen in lokale valuta. Het betreffen lokale valuta die vaak moeilijk of zelfs niet in de markt in te dekken zijn zoals de Franc CFA. Dankzij deze faciliteit kan Alterfin een portefeuille ontwikkelen in lokale valuta, waarvan het wisselrisico ten opzichte van de EUR is ingedekt. De portefeuille in lokale valuta kan dus verder uitgebouwd worden zonder dat de valuta risico verhoogd aangezien de lokale valuta ingedekt wordt via MFX Microfinance Currency Risk Solutions. De financieringen beantwoorden bovendien beter aan de financieringsbehoeften van de MFI s. De tegenwaarde van het aandelenkapitaal van Alterfin dat gebruikt wordt als onderpand voor het bekomen van kredietlijnen in USD bij de partnerbanken wordt principieel belegd in beleggingsproducten waaraan een minimum van risico s verbonden zijn. Hieronder vallen spaar- en termijnrekeningen bij de partnerbanken en obligaties die door hen zelf worden uitgegeven Landenrisico Met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid doen er zich in de landen waar Alterfin actief is feiten voor die een belangrijke negatieve impact hebben op de terugbetalingsmogelijkheden van de partners in die landen. Alterfin werkt immers in ontwikkelingslanden die - per definitie - een niet 20

21 onbelangrijk risico met zich meebrengen in economische, sociale, juridische, politieke en klimatologische zin. Dergelijk landenrisico houdt onder meer oorlogsrisico s in, risico s op corruptie, instabiliteit, arbitraire overheidsmaatregelen, transferrisico s (zoals de onmogelijkheid om geïnvesteerde fondsen te repatriëren), nationalisatierisico, inflatierisico, enz. Dit landenrisico is onvermijdelijk daar het samenhangt met de sociale opdracht van Alterfin. Hoewel dit landenrisico een significant risico betreft, probeert Alterfin bepaalde aspecten daarvan te beheersen. Vanaf april 2009 wordt het politieke risico van de Alterfin portefeuille verzekerd bij de Nationale Delcrederedienst (ONDD). De ONDD is de Belgische openbare kredietverzekeraar die tot opdracht heeft de internationale economische betrekkingen te bevorderen. ONDD oefent deze taak uit als een autonome overheidsinstelling die de staatsgarantie geniet. ONDD verzekert bedrijven en banken tegen politieke en commerciële risico s van internationale handelstransacties die vooral betrekking hebben op kapitaalgoederen, industriële projecten, aannemingswerken en diensten. Daarnaast werkt ONDD voor deze risico's samen met banken op basis van risk-sharingschema's. ONDD verzekert eveneens politieke risico's verbonden aan directe investeringen in het buitenland en financiert ook rechtstreeks handelstransacties van beperkte omvang. De draagwijdte van de dekking reikt zich uit over leningen, garantiedeposito s en kapitaalparticipaties van Alterfin. De ONDD kent aan elk land een risicograad toe en aan de hand daarvan wordt bepaald of een investering in een specifiek land al dan niet onder de verzekering valt. Onder het lopend verzekeringsjaar (1/04/2011 tot 31/03/2012) is Alterfin verzekerd voor een portefeuille tot een bedrag van ,40 EUR (120% x stand portefeuille op 31/03/2011). De situatie op 30/09/2011 was als volgt: Situatie op 30/09/2011 EUR Portefeuille Alterfin verzekerd onder ONDD Polis ,28 Portefeuille Alterfin niet verzekerd onder ONDD ,85 Landen Argentinië, Benin, Bolivia, Cambodja, Chili, Colombia, Costa Rica, El Salvador, Ecuador, Guatemala, Honduras, Kenia, Nicaragua (Fair trade, Specifieke Microfinancieringsdossiers goedgekeurd foor ONDD) Niger, Oeganda, Paraguay, Peru, Togo. Democratisch Republiek Congo, Internationaal, Ivoorkust, Loas, Palestina, Nicaragua (Microfinanciering) Daarnaast tracht Alterfin het landenrisico verder te beperken aan de hand van twee indicatoren. De limiet per land wordt medebepaald door het gepercipieerde landenrisico en het landenrisico wordt daarbij onderverdeeld in drie categorieën (zie de tabel hieronder). Deze categorieën zijn bepaald aan de hand van eigen informatie en informatie van gespecialiseerde instellingen zoals Standard & Poor s (S&P s), Nationale Delcrederedienst en BNP Paribas Fortis NV/SA. Enerzijds beperkt Alterfin de concentratie per land tot een bepaald percentage van het kapitaal van Alterfin. Daarbij wordt gekeken naar het totale volume aan kredieten en participaties in één land dat niet gewaarborgd wordt door Europese garanties. Daarnaast beperkt Alterfin ook de concentratie per land tot een bepaald percentage van de portefeuille. Ook dit concentratiepercentage is in functie van het gepercipieerde landenrisico. De tabel met beide indicatoren werd voor 2011 bepaald als volgt. 21

22 Categorie Maximum land/kapitaal ratio Maximum land/portefeuille ratio Minimum risico Bescheiden risico Toegenomen risico 15% van het kapitaal 20% van de portefeuille Chili, Costa Rica, Peru, Internationaal 10% van het kapitaal 15% van de portefeuille Colombia, Guatemala, El Salvador 5% van het kapitaal 10% van de portefeuille Argentinië, Benin, Bolivia, Cambodja, Ecuador, Honduras, Ivoorkust, Kenia, Laos, Nicaragua, Niger, Oeganda, Palestina, Paraguay, RDC Congo, Togo Hieronder wordt een voorbeeld gegeven van de beheersing aan de hand van de twee indicatoren. Gepercipieerd landenrisico: Land S&P s rating ONDD Commercieel ONDD Transfer Alterfin risico categorie Maximum land/kapitaal ratio Maximum land/portefeuille ratio Chili A+ B 3 Minimum 15% 20% El Salvador BB C 4 Bescheiden 10% 15% Bolivië B C 6 Toegenomen 5% 10% Situatie op 30 september 2011: Land Maximum land/kapitaal ratio Maximum land/portefeuille ratio Chili 2,45% 3,79% El Salvador 9,45% 13,11% Bolivië 8,71% 9,14% Internationaal 5,42% 6,25% Internationaal heeft betrekking op het deel van de portefeuille dat niet specifiek in één land is geïnvesteerd maar eerder een groep van landen dekt. Voor de portefeuille op 30 september betreft dit de participaties in ACEROLA, FOPEPRO, MFX, FEFISOL en SIDI en leningen aan FOPEPRO en ACEROLA (voor meer details zie het portefeuilleverslag in Bijlage 5). De tabel hieronder geeft ook een overzicht van het aandeel (in portefeuille en in inkomsten) van de vijf belangrijkste landen. Aandeel in portefeuille 30/09/2011 Aandeel in inkomsten 30/09/2011 Peru 18,04% 22,94% El Salvador 13,13% 10,68% Bolivia 9,15% 8,88% Cambodja 8,75% 5,19% Ecuador 7,81% 7,20% Totaal 56,88% 54,89% Een landenspecifieke crisis die zich voordeed in 2010, namelijk de postelectorale crisis in Ivoorkust, kan als illustratie vermeldt worden. Alterfin was in 2010 met de financiering van twee fair trade partners 22

23 gestart in Ivoorkust. Na de verkiezingen einde 2010, was de politieke situatie in Ivoorkust zo instabiel geworden dat het de normale activiteiten van de partners verhinderde. De terugbetaling van het krediet verleend aan de partner Uirevi ( EUR, met einddatum februari 2011) kwam hierdoor in gedrang. Alterfin heeft daardoor een waardevermindering ( EUR) genomen in de jaarrekening van Op de einddatum van de lening werd het dan bevestigd dat Uirevi niet aan zijn verplichtingen zou kunnen voldoen. De lening werd door Alterfin geherstructureerd met een nieuwe einddatum in september Uirevi heeft ondertussen de activiteiten kunnen herstarten en de lening aan Alterfin volledig terugbetaald Risico van afhankelijkheid ten aanzien van personen op sleutelposities De voortzetting en groei van de activiteiten van Alterfin hangt in niet onbelangrijke mate af van de personen op sleutelposities, zoals de bestuurders of het management, en hun netwerk. Deze personen kunnen Alterfin verlaten, zonder dat onmiddellijk in hun vervanging kan worden voorzien. Dit kan op korte en iets langere termijn een negatieve invloed hebben op de verdere ontwikkeling van Alterfin en haar resultaten Risico van afhankelijkheid, wat inkomen betreft, van diensten aan derden Een belangrijk deel van de totale inkomsten van Alterfin komt voort uit dienstverlening voor derden (betreft ResponsAbility AG uit Zwitserland, vertegenwoordigde 26% van de inkomsten van 2010 en Triods Bank in België, vertegenwoordigde 2,8% van de inkomsten van 2010). Zie Hoofdstuk 8 en 10.2). Het valt niet uit te sluiten dat de derden de samenwerking met Alterfin beëindigen, wat een negatieve impact zal hebben op de inkomensstroom van Alterfin. Alterfin kan dit risico niet uitsluiten, maar mitigeert dit, zij het in beperkte mate, door met de partners in het Zuiden meerjarige contracten af te sluiten. Dat laatste beperkt enigszins het risico dat Alterfin van één dag op de andere volledig zonder inkomsten zou vallen. Hoewel Alterfin steeds de grootste zorgvuldigheid nastreeft in haar dienstverlening, kan niet worden uitgesloten dat Alterfin aansprakelijk kan gesteld worden voor haar toerekenbare fouten in de dienstverlening aan derden, mochten deze zich voordoen. In 2011 heeft ResponsAbility besloten om de samenwerking met Alterfin te beperken om zelf intern capaciteit op te bouwen. Alterfin zal bijgevolg niet langer microfinancieringspartners aanbrengen en opvolgen voor ResponsAbility. Concreet betekent dit dat de lopende contracten met partners niet zullen vernieuwd worden bij einddatum waardoor de inkomsten die Alterfin uit de samenwerking haalt zullen uitdoven in Wat de samenwerking in de financiering van fair trade betreft, zal Alterfin nog tot eind 2012 dossiers aanbrengen en opvolgen. In 2013 wordt geschat dat dit bedrag zal verminderen tot +/ EUR. In 2014 worden geen inkomsten meer verwacht Risico van afhankelijkheid ten aanzien van het sociaal oogmerk bij beleggers Alterfin is afhankelijk van de interesse van beleggers in een dergelijk type product. Beleggers zullen bij het investeren in Aandelen immers overwegen dat Alterfin, gezien haar sociaal oogmerk, geen winstmaximalisatie nastreeft. Indien, bijvoorbeeld ten gevolge van een aanhoudende economische recessie in West-Europa, de interesse van beleggers in de Aandelen blijvend zou afnemen, kunnen de werkingsmiddelen van Alterfin worden aangetast. Indien belangrijke bestaande aandeelhouders van Alterfin om deze of andere redenen zouden beslissen om hun participatie te verminderen of tot nul te herleiden, kan dit de werkingsmiddelen en bijgevolg de financiële positie van Alterfin aantasten Reputatierisico s verbonden aan de markt waarop Alterfin actief is De reputatie van Alterfin en haar activiteiten, alsook de reputatie van instellingen die actief zijn op het gebied van microfinanciering en fair trade, heeft een belangrijke invloed op het voorzetten en mogelijke groei van Alterfin en de markt waarop ze actief is. Het belang van deze reputatie speelt zowel bij de investeerders in Alterfin als bij de partners die kredieten of investeringen aanvragen. Het is niet uit te sluiten dat een wijziging van de reputatie van Alterfin of daarmee vergelijkbare instellingen alsook de markt waarop ze actief is, een disproportionele impact kan hebben op de perspectieven van Alterfin. 23

24 1.2.8 Regelgevingsrisico s Aanpassingen in de wetgeving of reglementering, zowel in België als in de landen waar Alterfin actief is, kunnen een impact hebben op de activiteiten van Alterfin, en meer bepaald op haar rentabiliteit en op de waarde van haar portefeuille. Dit zal bijvoorbeeld het geval zijn indien door een dergelijke wijziging het debiteurenrisico zou verhogen. Dit kan eveneens het geval zijn indien de Belgische fiscaliteit (met inbegrip van de fiscale vrijstelling) zou wijzigen. 24

25 2 WAARSCHUWINGEN EN OPMERKINGEN 2.1 Voorafgaande waarschuwing Het Aanbod bestaat uit een openbare aanbieding in België. Het Aanbod en dit Prospectus werden niet en zullen niet ter goedkeuring worden voorgelegd aan enige toezichthoudende instantie buiten België. Bijgevolg mogen er geen stappen worden ondernomen tot een openbare aanbieding van de Nieuwe Aandelen buiten België of die daartoe zouden kunnen leiden. De Vennootschap doet geen enkel aanbod tot verkoop van de Nieuwe Aandelen en verzoekt evenmin om een aanbod tot aankoop van de Nieuwe Aandelen aan personen in rechtsgebieden waar een dergelijk aanbod of verzoek niet toegelaten is. De Vennootschap behoudt zich het recht voor om elk aanbod tot aankoop van de Nieuwe Aandelen te weigeren indien de Vennootschap meent dat dit aanleiding kan geven tot een schending van wetten, regels of reglementeringen. De verspreiding van dit Prospectus en het Aanbod kunnen in bepaalde jurisdicties door de wet zijn beperkt, en dit Prospectus mag dan niet worden gebruikt voor of in verband met enig aanbod of enig verzoek door om het even welke persoon in enige jurisdictie waar een dergelijk aanbod of een dergelijk verzoek niet is toegestaan, of aan enige persoon ten aanzien van wie het onwettig is om een dergelijk aanbod of verzoek te doen. Bijgevolg mogen de Nieuwe Aandelen rechtstreeks noch onrechtstreeks aangeboden of verkocht, en mogen dit Prospectus noch enige andere documenten die verband houden met het Aanbod worden verspreid of gepubliceerd in enig rechtsgebied, behalve in omstandigheden waaronder alle toepasselijke wetten en reglementeringen worden nageleefd. Beleggers dienen zich te informeren over dergelijke eventuele beperkingen en dienen deze na te leven. 2.2 Beslissing om al dan niet te beleggen Bij het nemen van een beleggingsbeslissing moeten beleggers steunen op hun eigen onderzoek van de Vennootschap en de voorwaarden van het Aanbod, met inbegrip van de mogelijke voordelen en risico s zoals beschreven in dit Prospectus. Beleggers dienen zich uitsluitend te baseren op de informatie die is opgenomen in dit Prospectus. De Vennootschap heeft geen enkele andere persoon de goedkeuring gegeven andere informatie te verschaffen aan de beleggers. Als iemand andere of inconsistente informatie verstrekt, mag hierop niet worden vertrouwd. De informatie in dit Prospectus kan enkel als correct worden beschouwd op de datum vermeld op het voorblad van dit Prospectus. De activiteiten, financiële situatie en bedrijfsresultaten van de Vennootschap en de informatie weergegeven in dit Prospectus kunnen zijn veranderd sinds die datum. In overeenstemming met de Belgische wetgeving moet een belangrijke nieuwe ontwikkeling, materiële vergissing of onjuistheid met betrekking tot de informatie opgenomen in dit Prospectus, die een invloed kan hebben op de beoordeling van de Nieuwe Aandelen en die optreedt of opgemerkt wordt tussen het moment waarop het Prospectus wordt goedgekeurd en de definitieve afsluiting van het Aanbod, opgenomen worden in een aanvulling bij het Prospectus. Aanvullingen moeten op dezelfde manier als dit Prospectus door de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (de FSMA ) worden goedgekeurd en moeten op dezelfde manier als dit Prospectus openbaar worden gemaakt. Geen enkele informatie vervat in dit Prospectus mag worden beschouwd als beleggingsadvies, juridisch advies of belastingsadvies. Beleggers dienen hun eigen adviseur, boekhouder en andere raadgevers te raadplegen voor juridisch, belastingtechnisch, zakelijk, financieel en verwant advies met betrekking tot de beoordeling van dit Aanbod en de aankoop van de Nieuwe Aandelen. De Vennootschap geeft geen verklaring aan een begunstigde of koper met betrekking tot de rechtsgeldigheid van een belegging in de Nieuwe Aandelen door deze begunstigde of koper onder de toepasselijke beleggings- of andere wetgeving. 25

26 2.3 Voorstelling van financiële en andere informatie Dit Prospectus bevat de geauditeerde jaarrekeningen van de Vennootschap per en voor de jaren afgesloten op 2008, 2009 en 2010 telkens opgesteld in overeenstemming met de Belgische boekhoudkundige normen. Dit Prospectus bevat de verslagen van haar commissaris van de Vennootschap over de geauditeerde consolideerde jaarrekeningen van de Vennootschap per en voor de jaren afgesloten op 2008, 2009 en Het prospectus bevat tevens cijfers van het derde kwartaal van 2011 die niet aan een volledige noch beperkte controle zijn onderworpen. Bepaalde cijfers in dit Prospectus worden aangepast door afronding. Bijgevolg kan het zijn dat cijfers die als totalen worden weergegeven in bepaalde tabellen niet een exacte rekenkundige samenvoeging zijn van de cijfers die eraan voorafgaan. 2.4 Informatie over buitenlandse valuta In dit Prospectus verwijzen: EUR of naar de munteenheid van de lidstaten van de Europese Unie die deel uitmaken van de Europese Monetaire Unie, en verwijzen: U.S. dollar of $ of U.S.$ naar de munteenheid van de Verenigde Staten. 2.5 Informatie over derde partijen Bepaalde informatie over markten en andere sectorgegevens met betrekking tot de activiteiten van de Vennootschap die in dit Prospectus zijn opgenomen, werd verkregen uit bronnen uit de sector, publiek beschikbare informatie en/of andere externe bronnen (dergelijke bronnen zijn vermeld in dit Prospectus). De Vennootschap aanvaardt de verantwoordelijkheid voor het correct reproduceren van informatie verkregen uit dergelijke externe of publieke bronnen, en voor zover de Vennootschap zich bewust is en heeft kunnen nagaan aan de hand van de informatie die gepubliceerd werd in de sectorpublicaties of publieke bronnen, werden geen feiten weggelaten waardoor de geproduceerde informatie onnauwkeurig of misleidend zou worden. De Vennootschap heeft de informatie die verkregen werd uit dergelijke bronnen echter niet onafhankelijk gecontroleerd. Bepaalde andere informatie in de Prospectus met betrekking tot de sector en haar activiteiten weerspiegelt de beste inschattingen van de Vennootschap. Informatie uit interne schattingen en onderzoeken van de Vennootschap werden niet gecontroleerd door onafhankelijke bronnen. 26

27 2.6 Toekomstgerichte verklaringen Bepaalde verklaringen in dit Prospectus zijn geen historische feiten en zijn toekomstgerichte verklaringen. Toekomstgerichte verklaringen omvatten verklaringen over de plannen, doelstellingen, strategieën, toekomstgerichte gebeurtenissen, toekomstige inkomsten of prestaties, investeringsuitgaven, financieringsbehoeften, plannen voor of intenties tot overnames, concurrentiële voordelen en nadelen, bedrijfsstrategieën en de trends die de Vennootschap verwacht in de sector en in de politieke en juridische omgeving waarin ze actief is, en andere informatie die geen historische informatie is. Woorden als geloven, voorzien, schatten, verwachten, voornemen, voorspellen, ramen, kunnen, mogelijk, zullen, plannen en soortgelijke uitdrukkingen zijn bedoeld om toekomstgerichte verklaringen te identificeren, maar zijn niet de enige manier om dergelijke verklaringen te herkennen. Ofschoon dergelijke toekomstgerichte verklaringen door de Vennootschap redelijk worden geacht, houden ze omwille van hun aard inherente risico s en onzekerheden in, zowel algemene als specifieke, en de kans bestaat dat de voorspellingen, verwachtingen, ramingen en andere toekomstgerichte verklaringen niet worden bewaarheid.. Beleggers dienen zich ervan bewust te zijn dat een aantal belangrijke factoren ertoe kunnen leiden dat de resultaten wezenlijk verschillen van de plannen, doelstellingen, verwachtingen, schattingen en intenties die worden uitgedrukt in dergelijke toekomstgerichte verklaringen. Wanneer ze zich verlaten op toekomstgerichte verklaringen, dienen de beleggers zorgvuldig de voorafgaande factoren en andere onzekerheden en gebeurtenissen te overwegen, vooral in het licht van de politieke, economische, financiële, sociale, industriële en juridische omgeving waarin de Vennootschap actief is. Dergelijke toekomstgerichte verklaringen gelden alleen op de datum waarop ze worden gedaan. De Vennootschap neemt bijgevolg geen enkele verplichting op zich om ze bij te werken of te herzien op basis van nieuwe informatie, toekomstige gebeurtenissen of andere informatie, behalve indien dat wordt vereist door de toepasselijke wet- of regelgeving of reglementen. De Vennootschap heeft geen enkele verklaring, waarborg of voorspelling dat de resultaten die verwacht worden zoals uitgedrukt in dergelijke toekomstgerichte verklaringen zullen worden behaald, en dergelijke toekomstgerichte verklaringen vertegenwoordigen in elk geval slechts één van de vele mogelijke scenario s en kunnen niet beschouwd worden als het meest waarschijnlijke of gebruikelijke scenario. 27

28 3 ALGEMENE INFORMATIE EN INFORMATIE OVER DE VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HET PROSPECTUS EN DE CONTROLE VAN DE REKENINGEN 3.1 Verantwoordelijkheid voor de inhoud van het Prospectus De Vennootschap, met maatschappelijke zetel te Haachtsesteenweg 159, B-1030 Schaarbeek vertegenwoordigd door haar raad van bestuur, neemt de verantwoordelijkheid op zich voor de inhoud van dit Prospectus. De Vennootschap verklaart, na alle redelijke maatregelen te hebben genomen om dit te verzekeren, dat de informatie in dit Prospectus, voor zover haar bekend, in overeenstemming is met de werkelijkheid en dat geen gegevens zijn weggelaten waarvan de vermelding de strekking van dit Prospectus zou wijzigen. Dit Prospectus is bedoeld om informatie te verstrekken aan potentiële beleggers in de context van en met als enige doel een beoordeling van een mogelijke belegging in de Nieuwe Aandelen onder het Aanbod te kunnen beoordelen. Het drukt geen enkele verbintenis, erkenning of verzaking uit, en creëert geen recht, expliciet noch impliciet ten aanzien van andere personen dan potentiële beleggers. Het mag uitsluitend in verband met het Aanbod worden gebruikt. 3.2 Commissaris Op de algemene vergadering van 28 maart 2009 werd KPMG Bedrijfsrevisoren, een burgerlijke vennootschap die de vorm heeft aangenomen van een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid naar Belgisch recht, met maatschappelijke zetel te Woluwedal 18, B-1932 Sint- Stevens-Woluwe, België, vertegenwoordigd door de heer Erik Clinck, herbenoemd als commissaris van de Vennootschap, en dit voor een termijn van drie jaar, die onmiddellijk eindigt na de afsluiting van de gewone algemene vergadering die zal worden gehouden in maart 2012 en die zal beraadslagen en beslissen over de jaarrekening voor het boekjaar afgesloten op 31 december Goedkeuring van het Prospectus Op 20 december 2011 heeft de FSMA de Nederlandse versie van dit Prospectus goedgekeurd ten behoeve van de openbare aanbieding in België van de Nieuwe Aandelen in overeenstemming met artikel 23 van de Prospectuswet. De goedkeuring van de FSMA houdt geen beoordeling in van de opportuniteiten en de kwaliteit van het Aanbod of de Nieuwe Aandelen. De samenvatting van dit Prospectus is tevens vertaald in het Engels en in het Frans. De Vennootschap is verantwoordelijk voor het nazicht van de overeenstemming tussen de originele Nederlandse versie en de vertalingen in het Frans en het Engels. Ingeval van onverenigbaarheid tussen de verschillende taalversies, zal de originele Nederlandse versie voorrang hebben. Het Aanbod en dit Prospectus zijn niet ter goedkeuring ingediend bij enige toezichthoudende instantie of overheidsinstantie buiten België. 28

29 3.4 Beschikbare informatie Prospectus Dit Prospectus zal gratis ter beschikking worden gesteld van beleggers op de maatschappelijke zetel van de Vennootschap te Haachtsesteenweg 159, B-1030 Schaarbeek, België. Dit Prospectus kan ook op het internet gratis worden geraadpleegd op de volgende website: De elektronische versie mag niet worden gekopieerd, beschikbaar worden gesteld of afgedrukt worden voor verspreiding. Andere informatie op de website van de Vennootschap of op enige andere website maakt geen deel uit van dit Prospectus Documenten van de Vennootschap en andere informatie De Vennootschap moet haar gecoördineerde statuten en alle andere akten die in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad dienen te worden gepubliceerd, neerleggen bij de griffie van de Rechtbank van Koophandel te Brussel (België), waar ze beschikbaar zijn voor het publiek. Een kopie van de meest recente gecoördineerde statuten van de Vennootschap is eveneens beschikbaar op de website van de Vennootschap. In overeenstemming met het Belgische recht dient de Vennootschap geauditeerde jaarrekeningen op te stellen in overeenstemming met de Belgische boekhoudkundige normen. Deze jaarrekeningen en de verslagen van de raad van bestuur en van de commissaris die hiermee verband houden, worden neergelegd bij de Nationale Bank van België, waar ze beschikbaar zijn voor het publiek. De website van de Vennootschap, vermeldt een aantal bijkomende documenten, zoals: rapporten over de sociale performantie van Alterfin, rapporten van het extern studiebureau Ethibel over het sociaal rendement van de Alterfin belegging. Ethibel is een onafhankelijk adviesbureau voor maatschappelijk verantwoord investeren. Het Europese Ethibel label garandeert de kwaliteit van duurzame en ethische beleggingen. Het kapitaal van Alterfin wordt gecontroleerd en gecertificeerd door Ethibel. Jaarlijks schrijft Ethibel een rapport waarin vermeld staat op welke manier elke EUR van de belegging wordt herbelegd. 29

30 4 REDENEN VOOR HET AANBOD EN AANWENDING VAN DE OPBRENGSTEN De vraag naar microkredieten blijft stijgen. Meer en meer micro-ondernemers en kleine producenten doen een beroep op een krediet bij een microfinancieringsinstelling ( MFI ) om de ontwikkeling van hun kleinschalige handels- of productieactiviteiten te ondersteunen en te werken aan een betere toekomst. Daarom is Alterfin blijvend op zoek naar nieuwe aandeelhouders. Het aandelenkapitaal vormt immers de financiële basis van waaruit Alterfin haar investeringen realiseert. Het kapitaal van de aandeelhouders wordt gebruikt om partners in het Zuiden te financieren die op hun beurt krediet verlenen aan boeren en ondernemers ter plaatse. Het kapitaal kan ofwel rechtstreeks aangewend worden om een partner te financieren ofwel onrechtstreeks. In het laatste geval gebruikt Alterfin het aandelenkapitaal (in EUR) als garantie voor het verkrijgen van een kredietlijn (in U.S. dollars) bij de bancaire partners. Deze kredietlijn is groter dan het aandelenkapitaal zodat Alterfin op die manier een hefboomeffect creëert. Alterfin heeft een indekkingspercentage van 90% bij de banken waar ze U.S.dollars ontleent. Dit wil zeggen dat voor elk ontleende U.S.dollar, Alterfin waarborgen (aandelenkapitaal) moet verstrekken voor slechts 90% van het bedrag waardoor er een hefboomeffect gecreëerd wordt. De ontleende U.S. dollars leent Alterfin dan zelf uit aan de partners in het Zuiden. De Aandelen zijn een continue financieringsbron naar het Zuiden toe: zodra een lening terugbetaald is, kan het aandelenkapitaal opnieuw gebruikt worden om andere groepen mensen in het Zuiden te financieren. Alterfin krijgt steeds meer aanvragen van bestaande en nieuwe partners voor de financiering van hun activiteiten. Om te beantwoorden aan de vraag doet Alterfin, naast haar eigen middelen, beroep op fondsen van derden (zie Hoofdstuk 10). De groeistrategie van Alterfin wil focussen op de werving van eigen middelen om deze aanvragen meer en meer zelf te financieren. Het team van Alterfin werd in 2010 versterkt om deze groei te ondersteunen. De via dit Aanbod opgehaalde sommen zullen geïnvesteerd worden op basis van de evaluatie van aangebrachte financieringsdossiers en de beslissingen van het kredietcomité. Als medeoprichter heeft Alterfin een participatie van ,00 EUR toegezegd aan het FEFISOL fonds dat in juli 2011 werd ingehuldigd. Het fonds is specifiek gericht op financiering in Afrika (Microfinanciering en fair trade partners) en wordt ondersteund door institutionele investeerders (zie Hoofdstuk 10). Deze gelden zijn nog niet volledig gestort; op datum van prospectus was 46% van de totale participatie gestort aan FEFISOL. Het nog te storten bedrag bedraagt 54% van EUR of EUR. Gezien het kapitaal van Alterfin de basis vormt van alle financieringen die ze doet, is dus mogelijk dat het geheel of een deel van het opgehaald kapitaal geïnvesteerd wordt in FEFISOL. De verdeling van de projecten tussen Alterfin en FEFISOL is als volgt: financieringen van partners in Afrika kunnen gebeuren via Alterfin of via FEFISOL. FEFISOL heeft meer mogelijkheden voor financiering in lokale valuta en voor het verlenen van technische assistentie. In zoverre Alterfin van deze extra mogelijkheden gebruik wil maken voor de partnerfinanciering in Afrika zal deze aan FEFISOL worden voorgelegd. Financiering van kapitaalsparticipaties zullen eveneens in de eerste plaats aan FEFISOL worden voorgelegd. Anderzijds zijn de mogelijkheden voor fair trade financiering binnen FEFISOL eerder beperkt zodat hiervoor blijvend beroep zal gedaan worden op Alterfin. FEFISOL financiering zal tevens worden aangewend voor het vergroten van de financiering van Alterfin, daar waar Alterfin zelf geen bijkomend risico kan nemen. FEFISOL heeft onafhankelijke investeringscomités die de beslissingen nemen over de financieringen. 30

31 5 INFORMATIE OVER HET AANBOD 5.1 Beslissingen in verband met het Aanbod De raad van bestuur van de Vennootschap heeft op 8 december 2011 beslist het Aanbod en het Prospectus goed te keuren. 5.2 Voorwaarden voor het Aanbod Overeenkomstig het Wetboek van Vennootschappen, bepaalt artikel 8 van de statuten van Alterfin dat, om als aandeelhouder aanvaard te worden, de investeerder moet voldoen aan de volgende voorwaarden: aangenomen worden door de raad van bestuur. De raad van bestuur kan de toetreding van de kandidaat vennoten niet uit speculatieve overwegingen weigeren tenzij deze vennoten niet voldoen aan de algemene toetredingsvoorwaarden of daden verrichten die strijdig zijn met de belangen van de Vennootschap; en minstens op één aandeel inschrijven. De hoedanigheid van aandeelhouder impliceert zonder enig voorbehoud de aanvaarding van de statuten van de Vennootschap en het reglement van inwendige orde van de Vennootschap. In het bijzonder doch zonder exhaustief te zijn wordt de investeerder gewezen op de volgende bepalingen van de statuten: De vennoten zijn slechts aansprakelijk ten belope van hun inbreng. Tot dat bedrag zijn de vennoten elk voor zich verbonden zonder hoofdelijkheid (artikel 7) en De raad van bestuur beslist over alles wat de aanvaarding, de ontslagneming en de uitsluiting van vennoten betreft en beslist over alles wat de bijneming, de terugneming en de overdracht van aandelen betreft. De aandelen kunnen slechts tussen vennoten overgedragen worden, mits voorafgaande toestemming van de raad van bestuur (artikel 9); 5.3 Bedrag van de kapitaalverhoging Het vooropgesteld totaal maximumbedrag van de kapitaalverhoging tijdens de Inschrijvingsperiode bedraagt ,00 EUR, uitbreidbaar tot maximum ,00 EUR. 5.4 Uitgifteprijs Het Prospectus heeft betrekking op de uitgifte van twee categorieën van Aandelen: Categorie A-Aandelen: aandelen met een nominale waarde van 250,00 EUR per aandeel. Deze Aandelen van categorie A kunnen enkel onderschreven worden door rechtspersonen; en Categorie B-Aandelen: aandelen met een nominale waarde van 62,50 EUR per aandeel. Deze Aandelen van categorie B kunnen enkel onderschreven worden door natuurlijke personen en gelijkgestelden. De Aandelen zijn volledig volstort. Inschrijvers moeten minstens op één Aandeel inschrijven. Er is geen beperking op het maximumbedrag ten belope waarvan op de Aandelen kan worden ingeschreven. Er zijn geen inschrijvingskosten verbonden aan de inschrijving op Aandelen. 31

32 5.5 Inschrijvingsperiode De Inschrijvingsperiode, gedurende dewelke beleggers, ongeacht of zij reeds Bestaande Aandelen aanhouden of niet, kunnen inschrijven op het Aanbod, loopt van 22 december 2011 tot en met 21 december 2012 (16.00 CET) onder voorbehoud van vervroegde afsluiting. 5.6 Inschrijvingsprocedure De inschrijving op zowel de Aandelen van categorie A als de Aandelen van categorie B verloopt rechtstreeks en uitsluitend via Alterfin. De modaliteiten van de inschrijving via Alterfin zijn als volgt: Voor nieuwe aandeelhouders: De kandidaat-aandeelhouder vervolledigt online via de website van Alterfin ( het inschrijvingsformulier (dat is opgenomen als Bijlage 1 bij het Prospectus) met vermelding van persoonlijke gegevens evenals het aantal Aandelen en de categorie van Aandeel waarop wordt ingeschreven (hetzij een Aandeel van categorie A, hetzij een Aandeel van categorie B). Tegelijkertijd stort de inschrijver het bedrag van de Aandelen waarop wordt ingeschreven op het rekeningnummer van Alterfin met vermelding van naam en voornaam. Bij ontvangst van de storting wordt de inschrijver een afschrift van het vennootschapsregister in twee exemplaren toegezonden waarvan de inschrijver één exemplaar ondertekend dient terug te sturen. In het uitzonderlijke geval dat de raad van bestuur alsnog de toetreding van een kandidaat-aandeelhouder zou weigeren, zal het ontvangen bedrag, zonder interest maar ook zonder kost, worden teruggestort aan de kandidaat-aandeelhouder. Voor beleggers die reeds één of meerdere Bestaande Aandelen aanhouden: Bestaande aandeelhouders schrijven het bedrag van de Aandelen waarop wordt ingeschreven over op het rekeningnummer van Alterfin met vermelding van vennootnummer, naam en voornaam. Bij ontvangst van de overschrijving ontvangt de aandeelhouder een uittreksel uit het vennootschapsregister. 5.7 Publicaties in het kader van het Aanbod De volgende publicaties vinden plaats in het kader van het Aanbod: de publicatie van het Prospectus, eventuele supplementen (indien wettelijk vereist), de beslissingen tot vervroegde afsluiting en/of de verhoging van het maximaal bedrag van het Aanbod alsook eventuele persberichten. Ingevolge artikel 34 van de Prospectuswet, zal een aanvulling bij dit Prospectus worden gepubliceerd met betrekking tot elke met de informatie in het Prospectus verband houdende belangrijke nieuwe ontwikkeling, materiële vergissing of onjuistheid die van invloed kan zijn op de beoordeling van de Nieuwe Aandelen, voor zover deze zich voordoet of wordt geconstateerd tussen het tijdstip van goedkeuring van het Prospectus en de definitieve afsluiting van het Aanbod. Deze aanvulling op het Prospectus wordt binnen ten hoogste zeven werkdagen gepubliceerd. Er bestaat geen recht van herroeping aangezien het Aanbod een doorlopende uitgifte van effecten betreft. Alle publicaties zullen gebeuren op de website van Alterfin ( 5.8 Betaling en levering van de Nieuwe Aandelen De betaling van de Aandelen gebeurt via een overschrijving op het rekeningnummer van Alterfin: IBAN nummer BE met BIC code TRIO BE BB. De Aandelen zijn op naam en worden niet fysiek geleverd. Bij ontvangst van de storting wordt de inschrijver een afschrift van het vennootschapsregister in twee exemplaren toegezonden waarvan de inschrijver één exemplaar ondertekend dient terug te sturen. 32

33 5.9 Dividendrecht Elke aandeelhouder heeft recht op een jaarlijks dividend voor zover en in de mate dat de algemene vergadering van de Vennootschap beslist om een dividend uit te keren. Het dividend wordt uitgedrukt in een percentage van de nominale waarde van de Aandelen. Bij een toetreding van een aandeelhouder tijdens het boekjaar van de Vennootschap, zal deze aandeelhouder op pro rata-basis een dividend genieten, berekend in verhouding tot het aantal (kalender)dagen effectief lidmaatschap van dat boekjaar Verwacht tijdsschema van het Aanbod Op 22 december 2011 wordt het Prospectus gepubliceerd op de website van Alterfin ( Deze datum is tevens de begindatum van de Inschrijvingsperiode. Gedurende de gehele Inschrijvingsperiode, kunnen kandidaat-aandeelhouders permanent intekenen op de Aandelen, tenminste voor zover het maximumbedrag van het Aanbod niet wordt overschreden. Tenzij de Inschrijvingsperiode vervroegd wordt afgesloten, eindigt het Aanbod op 21 december De resultaten van de inschrijving zullen na het afsluiten van de Inschrijvingsperiode worden gepubliceerd. Jaarlijks publiceert Alterfin een jaarverslag waarin onder andere de evolutie van het kapitaal wordt beschreven. In het jaarverslag van 2012 zal het totaal opgehaald kapitaal worden vermeld Plan voor de distributie en toekenning van effecten De Aandelen zullen worden toegewezen in de volgorde van intekening. Eenmaal het maximumbedrag van het Aanbod is bereikt, zal Alterfin alle inschrijvingen weigeren Categorieën van potentiële beleggers Het Aanbod is een openbare aanbieding in België voorbehouden aan de hierna bepaalde personen: Wat betreft Aandelen van categorie A: Rechtspersonen; en Wat betreft Aandelen van categorie B: Natuurlijke personen en gelijkgestelden (feitelijke verenigingen) Plaatsing en underwriting Er zijn geen instellingen of personen die zich verbonden hebben tot de overname van de uitgifte met plaatsingsgarantie, of die zich verbonden hebben tot de plaatsing van de uitgifte zonder garantie of provisiebasis Secundaire markt en liquiditeit De Aandelen zijn niet het voorwerp van een aanvraag tot toelating tot de handel met het oog op de verspreiding ervan op een gereglementeerde markt of een gelijkwaardige markt. Wat de beperkte liquiditeit betreft, wordt gewezen op het liquiditeitsrisico zoals hoger in de Risicofactoren beschreven Financiële dienstverlening Alterfin staat zelf in om de aanvaardingen van haar openbare aanbieding in te zamelen. Er werd dienaangaande door Alterfin geen externe financiële dienstverlener aangesteld. 33

34 5.16 Kosten in verband met het Aanbod De kosten voor de aanbieding omvatten de vergoedingen aan adviseurs, de vergoeding aan de FSMA en de kosten voor het opmaken en drukken van het Prospectus. De totale kosten worden geraamd op EUR. 34

35 6 DIVIDENDEN EN DIVIDENDBELEID 6.1 Dividenden Alle afgelopen jaren, tussen 2000 en 2010, heeft Alterfin op basis van haar resultaten een jaarlijks, bescheiden doch stijgend dividend kunnen uitkeren (zie tevens de tabel hieronder): 1,50% in 2005; 1,75% in 2006; 2,75% in 2007; 4,00% in 2008; 4,00% in 2009; en 3,50% in 2010 Hiermee toont Alterfin dat ze - als sociale investeerder - op een duurzame manier probeert om te gaan met het haar toevertrouwde kapitaal. Hoewel op basis van haar sociale doelstelling, Alterfin niet in eerste orde winst- of rendementsmaximalisatie nastreeft, tracht Alterfin toch haar financieringsactiviteiten te ontplooien volgens een gezonde bedrijfseconomische logica. Ten aanzien van deze historische informatie, dient evenwel te worden opgemerkt dat rendementen behaald in het verleden geen garantie voor de toekomst bieden en dat bijgevolg geen enkele garantie wordt gegeven wat betreft de toekomstige rendementen. Het dividend kan dalen of stijgen en de mogelijkheid bestaat dat u het volledige door u geïnvesteerde bedrag niet terugkrijgt. Alterfin maakt geen prognoses of ramingen over de waarde van haar Aandelen na afloop van het onderhavige Aanbod, noch over de ontwikkeling van het dividendrendement. 6.2 Dividendbeleid In overeenstemming met artikel 48 van de statuten van Alterfin wordt de te bestemmen winst van het boekjaar bij beslissing van de algemene vergadering besteed als volgt: ten minste vijf procent tot vorming van de wettelijke reserve; een vergoeding aan de aandeelhouders (ongeacht of ze behoren tot categorie A of B; zie hoofdstuk 5), die ten hoogste de rentevoet mag bedragen die wordt vastgesteld overeenkomstig het Koninklijk Besluit van acht januari negentienhonderd tweeënzestig tot vaststelling van de voorwaarden tot erkenning van de nationale groeperingen van coöperatieve vennootschappen en 35

36 van de coöperatieve vennootschappen door de Nationale Raad van de Coöperatie (huidig maximum bedraagt 6%), toegepast op het werkelijk gestorte bedrag van de aandelen; en het overschot wordt overgedragen of gereserveerd. Het staat de algemene vergadering van de Vennootschap vrij te beslissen dat de gehele winst tot reservering besteed zal worden. Bij verlies mag het nadelig saldo overgedragen worden. Wanneer in bepaalde boekjaren geen vergoeding aan het gestort kapitaal wordt toegekend, dan mag daarvoor in de volgende boekjaren, en voor zoveel de winst het toelaat, een bepaald procent per renteloos boekjaar toegekend worden aan het gestort kapitaal van het boekjaar waarop het betrekking had. Geen uitkering mag geschieden indien op de datum van de afsluiting van het laatste boekjaar het nettoactief, zoals het blijkt uit de jaarrekening, is gedaald of ten gevolge van de uitkering zou dalen beneden het bedrag van het vaste gedeelte van het kapitaal of van het gestorte kapitaal, wanneer dit minder bedraagt dan het vaste gedeelte van het kapitaal, vermeerderd met alle reserves die volgens de wet of deze statuten niet mogen uitgekeerd worden. De eventuele toe te kennen ristorno mag aan de aandeelhouders alleen worden uitgekeerd naar rato van de verrichtingen die zij met de vennootschap hebben gedaan. 36

37 7 KAPITALISATIE EN SCHULDENLAST VERKLARING OVER HET WERKKAPITAAL 7.1 Verklaring over het werkkapitaal Alterfin verklaart dat, naar haar oordeel, haar werkkapitaal toereikend is om aan haar huidige behoeften te voldoen. 7.2 Kapitalisatie en schuldenlast Volgende tabel geeft de situatie weer met betrekking tot de schulden en kapitalisatie per 30 september 2011 (niet geauditeerd): Kapitalisatie en schulden Kortlopende schulden Afhankelijk van zekerheidsrechten (garantie)* Afhankelijk van pandrechten 0 Zonder zekerheid of pandrecht Langlopende schulden Afhankelijk van garanties 0 Afhankelijk van pandrechten 0 Zonder zekerheid of pandrecht Eigen Vermogen Aandelenkapitaal Wettelijke reserves Overige reserves Overgedragen winst Resultaat van de periode Overige 0 *Garanties: inpandgeving van termijnrekeningen bij Rabo Bank, KBC en inpandgeving van spaar-en termijnrekeningen en obligaties bij BNP Paribas Fortis. Overzicht van de kortlopende schulden: Kortlopende bankschulden Uitstaand schuld EUR Vervaldatum Interestvoet RABOBANK /10/2011 1,05% RABOBANK /10/2011 1,05% RABOBANK /10/2011 1,05% BNP PARIBAS FORTIS /10/2011 1,04% KBC /10/2011 0,90% CALVERT FOUNDATION /10/2011 4,25% LENING DOOR VENNOOT /12/2011 0,00% LENING DOOR VENNOOT Opvraagbaar in 7 dagen 0,00% Totaal Het kapitaal van de aandeelhouders wordt gebruikt om partners in het Zuiden te financieren die op hun beurt krediet verlenen aan boeren en ondernemers ter plaatse. Het kapitaal kan ofwel rechtstreeks aangewend worden om een partner te financieren ofwel onrechtstreeks. In het laatste geval gebruikt 37

38 Alterfin het aandelenkapitaal (in EUR) als garantie voor het verkrijgen van een U.S.Dollar kredietlijn bij de bancaire partners. 38

39 Netto analyse financiële schulden A Kas 0 B Kasequivalenten C Beleggingen (spaar-en termijnrekeningen en obligaties) D (A+B+C) Liquiditeiten E Kortlopende financiële vorderingen F Kortlopende bankschulden G Middellange schulden, aandeel van minder dan één jaar 0 H Overige kortlopende financiële schulden I (F+G+H) Kortlopende financiële schulden J (I-E-D) Netto kortlopende financiële schulden K Bankleningen met een looptijd langer dan één jaar 0 J Uitgegeven obligaties 0 M Overige leningen met een looptijd langer dan één jaar N (K+L+M) Langlopende financiële schulden O (J+N) Netto financiële schulden De kortlopende schulden zijn de sommen van de financiële schulden op korte termijn bij BNP Paribas Fortis ( ,77 EUR), KBC ( ,09) en een kaskrediet (ten belope van ,11 EUR bij Rabo Bank). Onder de kortlopende schulden vallen ook de schulden aangegaan bij niet-bankinstellingen, hier in het bijzonder bij Calvert Foundation ( EUR). De financiële vorderingen hebben betrekking op de kredietportefeuille op korte termijn en de te innen opbrengsten uit de kredietactiviteiten (opbrengsten portefeuille, vergoeding ResponsAbility). De langlopende financiële schulden zijn schulden aangegaan bij de niet-bankinstelling Monarch Community Fund. Calvert Foundation is een Amerikaanse NGO opgericht in 1988 en investeert in sociale projecten. Monarch Community Fund is een Amerikaanse private fonds beheerd door Calvert Foundation en investeert eveneens in sociale projecten. Calvert en Monarch bieden lange termijn leningen aan tegen interessante voorwaarden zonder hiervoor garanties te vragen. 39

40 8 GESELECTEERDE HISTORISCHE FINANCIËLE INFORMATIE VAN DE VENNOOTSCHAP 8.1 Kerncijfers De geauditeerde jaarrekening van 2010, met inbegrip van de toelichting, is opgenomen als Bijlage 2. De volgende tabel bevat de evolutie van de financiële kerncijfers over 2008, 2009 en 2010: Portefeuille Portefeuille Alterfin Groei portefeuille Alterfin 11,13% -5,74% 55,17% Netto verlies op portefeuille Alterfin -0,59% 0,23% 1,13% Portefeuille derden (ResponsAbility) Groei portefeuille derden (ResponsAbility) 154,30% 24,60% 30,50% Totaal portefeuille Groei totale portefeuille 78,11% 14,52% 37,24% Aantal partners Groei aantal partners 10,34% 0,00% 18,75% Gemiddelde Alterfin portefeuille per partner Kapitaal Kapitaal Groei kapitaal 15,79% 16,57% 35,14% Aantal aandeelhouders Groei van het aantal aandeelhouders 6,46% 14,19% 29,60% Schulden Schulden schuld/kapitaal ratio 91,14% 75,43% 80,06% Totaal Totaal Balans Groei van de balans 18,37% 7,48% 36,80% Resultaten Netto winst Groei van de netto winst 159% 23% -26% Hierbij kan de volgende toelichting gegeven worden. Alterfin kent doorheen de jaren een significante stijging van het aantal aandeelhouders en van het kapitaal. Dit resulteert mee in een groeiend balanstotaal. In 2010 steeg het kapitaal van Alterfin met 35% (+3,6 miljoen EUR vergeleken met 2009) samen met een aandeelhoudersgroei van 30%. De Alterfin portefeuille lag 55% hoger dan de portefeuille op het einde van De sterke toename van het kapitaal was het gevolg van verhoogde marketingactiviteiten mede ondersteund door de fiscale stimulus om te beleggen in aandelen van Alterfin. Alterfin ontving op 12 oktober 2010 als eerste in België de erkenning als ontwikkelingsfonds (zie hoofdstuk 14). De toename van het kapitaal maakte het mogelijk om de portefeuille significant te laten stijgen en de samenwerking met partners uit te breiden. Het kapitaal van Alterfin vormt de financiële basis van waaruit Alterfin haar investeringen realiseert. 40

41 Wat anderzijds de aangroei van de ResponsAbility portefeuille betreft, wordt verwezen naar hoofdstuk 10 (Activiteiten van de Vennootschap). In 2010 bedroeg het financiële resultaat EUR. Vergeleken met 2009 was dit een daling van 26%. Hierbij dient opgemerkt te worden dat het resultaat van 2009 hoger lag ten gevolge van het uitzonderlijk resultaat van dat jaar 1. Een vergelijking van het bruto operationeel resultaat van beide jaren toont een stijging van 0,7% in Dit vertaalt zich echter in een lager netto operationeel resultaat dan 2009 (- 23%) voornamelijk door de waardevermindering die werden aangelegd voor het risico op Alterfin s partners Uirevi uit Ivoorkust. Alterfin kon de voorbije jaren een positief financieel resultaat voorleggen. Dit liet toe om enerzijds de aandeelhouders een interessante vergoeding te geven en anderzijds de reserves aan te vullen, zodat Alterfin bestand is tegen eventuele schokken van een onzekere economische toekomst. De volgende tabel bevat een overzicht van de (niet-geauditeerde) financiële kerncijfers op 30 september 2011: 30/09/ /09/2011 Portefeuille Portefeuille Alterfin Groei portefeuille Alterfin 24,41% 69,77% Portefeuille derden (ResponsAbility) Groei portefeuille derden (ResponsAbility) 27,88% -31,24% Totaal portefeuille Groei totale portefeuille 26,94% -4,41% Aantal partners Groei aantal partners 8,06% 29,85% Gemiddelde Alterfin portefeuille per partner Kapitaal 30/09/ /09/2011 Kapitaal Groei kapitaal 22,49% 37,56% Aantal aandeelhouders Groei van het aantal aandeelhouders 11,65% 46,30% Schulden 30/09/ /09/2011 Schulden schuld/kapitaal ratio 20,04% 74,22% Totaal 30/09/ /09/2011 Totaal Balans Groei van de balans 20,02% 51,69% Resultaten 30/09/ /09/2011 Netto winst Groei van de netto winst -14,84% 97,10% Alterfin kan voor de eerste negen maanden van 2011 opnieuw sterke groeicijfers voorleggen. Vergeleken met september 2010 groeide de portefeuille van Alterfin aan met bijna 70%. De portefeuille van 1 Aangezien de voorziening risico krediet door het afsluiten van de verzekeringspolis bij ONDD overbodig werd, werd die provisie per eind 2009 teruggenomen in resultaat als uitzonderlijke opbrengst 41

42 ResponsAbility daalde (-31%) met als gevolg dat de totale portefeuille kleiner was (-4,41%) dan dezelfde periode vorig jaar. Het kapitaal steeg sterk (+38%) en er kwamen maar liefst 688 nieuwe aandeelhouders bij (+46%). De voorlopige (niet-geauditeerde) netto winst toont een uitzonderlijk goed resultaat voor de eerste negen maanden van Dit was enerzijds het resultaat van gestegen interestinkomsten als een gevolg van de portefeuillegroei. Anderzijds werd de winst positief beïnvloed door de meerwaarden gerealiseerd uit de verkoop van de aandelen die Alterfin bezat in Confianza, een microfinancieringspartner in Peru (meerwaarde= ,30 EUR). Alterfin kocht voor het eerst aandelen van Confianza in 1999 en heeft over de jaren heen de dividenden gekapitaliseerd. In april 2011 besloot Alterfin de aandelen te verkopen en ontving hiervoor 2,62 x de boekwaarde. Dit resulteerde in de gerealiseerde meerwaarde. 42

43 8.2 Verkorte geconsolideerde balans De volgende tabel bevat een vergelijking tussen de (geauditeerde) balansen van 2008, 2009 en 2010: Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa: participaties in MFI's Vlottende activa Kredietportefeuille LT Kredietportefeuille KT Geldbeleggingen en liquide middelen Andere debiteurs Overgangsrekeningen Te ontvangen pro rata interesten & dividenden TOTAAL DER ACTIVA Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Herw. Meerw. Confianza Wettelijke reserves Andere reserves Overgedragen winst Voorzieningen Schulden Schulden op meer dan 1 jaar Schulden op minder dan 1 jaar Overgangsrekeningen Te betalen pro rata interesten TOTAAL DER PASSIVA Vermeldenswaard bij deze tabel is de convergentie tussen: de evolutie van het geplaatst kapitaal enerzijds en de evolutie van de geldbeleggingen en liquide middelen anderzijds de evolutie van de kredietportefeuille enerzijds en de evolutie van de schulden anderzijds. Deze beide convergenties illustreren de politiek van Alterfin waarbij het gemobiliseerde kapitaal van Alterfin wordt aangewend als garantie voor het verwerven van kredietlijnen in U.S. dollar bij de huisbankiers van Alterfin. Hiermee wordt dan aan partnerorganisaties kredieten verstrekt. Alterfin heeft een participatie in Peruviaanse Nuevos Soles en U.S. dollars in de microfinancieringsinstelling Confianza in Peru. De herwaarderingsmeerwaarden Confianza hebben betrekking op uitgiftepremies in de vorm van aandelen die Alterfin heeft ontvangen over de periode 2006, 2007 (geboekt in 2008) en 2008 (geboekt in 2009). Alterfin kocht voor het eerst aandelen van Confianza in 1999 en heeft over de jaren heen de dividenden gekapitaliseerd. In april 2011 besloot Alterfin de aandelen te verkopen en ontving hiervoor 2,62 x de boekwaarde. Alterfin realiseerde een meerwaarde van ,30 EUR. 43

44 PASSIVA ACTIVA De volgende tabel bevat de (niet-geauditeerde) balans op 30 september 2011: 30/09/ /09/2011 Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa: participaties in MFI's Vlottende activa Kredietportefeuille LT Kredietportefeuille KT Geldbeleggingen en liquide middelen Andere debiteurs Overgangsrekeningen Te ontvangen pro rata interesten & dividenden TOTAAL DER ACTIVA Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Herw. Meerw. Confianza Wettelijke reserve Andere reserves Overgedragen winst Resultaat van de periode Voorzieningen Schulden Schulden op meer dan 1 jaar Schulden op minder dan 1 jaar Overgangsrekeningen Te betalen pro rata interesten TOTAAL DER PASSIVA Bij de (niet-geauditeerde) balans van 30 september 2011 kan naast de opmerking geformuleerd hierboven onder kerncijfers nog gewezen worden op de evolutie van de schulden. Waar in september 2010 de lange termijn schulden bestonden uit leningen bij de niet-bankinstellingen Calvert Foundation en Monarch, bestaat deze post in september 2011 enkel uit een lening van Monarch. De lening van Calvert Foundation is kortlopend geworden en wordt in het najaar van 2011 weer op lange termijn vernieuwd. De algemene stijging van de schulden volgt de evolutie van de kredietportefeuille en illustreert de politiek van Alterfin waarbij het kapitaal wordt aangewend als garantie voor het verwerven van kredietlijnen in U.S. dollar ter financiering van de portefeuille. 44

45 8.3 Verkorte geconsolideerde winst- en verliesrekening De volgende tabel bevat een vergelijking tussen de (geauditeerde) winst- en verliesrekeningen in 2008, 2009 en 2010: Bedrijfsopbrengsten en bedrijfskosten Brutomarge Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa Waardeverminderingen op voorraden, op bestellingen in uitvoering en op handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) Voorzieningen voor risico's en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) Andere bedrijfskosten Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies) Financiële opbrengsten Financiële kosten Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting Uitzonderlijke opbrengsten Uitzonderlijke kosten Winst (Verlies) van het boekjaar vóór belasting Belastingen op het resultaat Winst (Verlies) van het boekjaar Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar In 2010 bedroeg het financiële resultaat EUR. Vergeleken met 2009 was dit een daling van 26%. Hierbij dient opgemerkt te worden dat het resultaat van 2009 hoger lag ten gevolge van het uitzonderlijk resultaat van dat jaar. Immers, het politiek risico inherent aan de kredietactiviteiten van Alterfin, dat voorheen werd opgevangen door een provisie algemene risico s wordt sinds april 2009 gedekt door een verzekeringspolis afgesloten bij de Nationale Delcrederedienst (zie eveneens de sectie over Risicofactoren). Aangezien de provisie algemene risico s door het afsluiten van deze verzekeringspolis overbodig is geworden, werd die provisie per eind 2009 teruggenomen in resultaat als uitzonderlijke opbrengst. Het financieel resultaat van 2010 werd verder beïnvloed door de waardevermindering die werden aangelegd voor het risico op Alterfin s partners Uirevi uit Ivoorkust. 45

46 De volgende tabel bevat de (niet-geauditeerde) winst- en verliesrekening op 30 september 2011: 30/09/ /09/2011 Bedrijfsopbrengsten en bedrijfskosten Brutomarge Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa Waardeverminderingen op voorraden, op bestellingen in uitvoering en op handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) 0 0 Voorzieningen voor risico's en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) Andere bedrijfskosten Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies) Financiële opbrengsten Financiële kosten Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting Uitzonderlijke opbrengsten Uitzonderlijke kosten Winst (Verlies) van het boekjaar vóór belasting Belastingen op het resultaat Winst (Verlies) van het boekjaar Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar De voorlopige (niet-geauditeerde) resultatenrekening toont een uitzonderlijk goed resultaat voor de eerste negen maanden van Dit was enerzijds het resultaat van gestegen interestinkomsten als een gevolg van de portefeuillegroei. Anderzijds werd de winst positief beïnvloed door de meerwaarden gerealiseerd uit de verkoop van de aandelen die Alterfin bezat in Confianza, een microfinancieringspartner in Peru (meerwaarde= ,30 EUR). Alterfin kocht voor het eerst aandelen van Confianza in 1999 en heeft over de jaren heen de dividenden gekapitaliseerd. In april 2011 besloot Alterfin de aandelen te verkopen en ontving hiervoor 2,62 x de boekwaarde. Dit resulteerde in de gerealiseerde meerwaarde. 8.4 Kasstroomoverzicht De volgende tabel bevat een overzicht van de kasstromen in 2008, 2009 en 2010: operationele kasstroom resultaat , , ,03 overgangsrekeningen actief , , ,98 overgangsrekeningen passief , , ,36 afschrijvingen 7.667, , ,16 voorzieningen , , ,83 waardeverminderingen ,58 mutaties reserves , ,43 0,00 aanwending resultaat jaar , , ,28 andere schulden , , ,12 46

47 andere debiteuren , , ,12 andere correcties op operationele kasstroom ,26 0,00-1, , , ,54 kasstroom uit investeringsactiviteiten materiële vaste activa , , ,01 financiële vaste activa , , ,99 Andere mutaties financiële vaste activa (VKT 5.1.3) , , , ,60 kasstroom uit financieringsactiviteiten kredietportefeuille , , ,68 schuldfinanciering , , , , , ,25 kapitaalstroom , , ,00 liquiditeiten en geldbeleggingen , , , Provisionerings- en reserveringspolitiek Provisionering Alterfin legt provisies aan voor de op balansdatum verdiende maar nog niet geïnde interesten: de zogenaamde pro rata interesten 2. De inning van deze interesten blijft immers onzeker voornamelijk vanwege de onzekere koers (U.S dollar/eur) en in tweede instantie ook vanwege het debiteurenrisico en het landenrisico. Concreet provisioneert Alterfin 15% van de pro rata interesten. Een gelijkaardige provisie van 15% wordt aangelegd voor de verdiende maar nog niet geïnde dividenden voor de deelnemingen in MFI s. Tijdens de fiscale controle in 2010 bleek dat deze provisie dient beschouwd te worden als een fiscaal te verwerpen uitgave. Alterfin kan dus nog wel via deze provisie het betreffende risico in de balans tot uiting brengen maar het fiscale jaarresultaat kan hier geen rekening mee houden. In het verleden heeft Alterfin een provisie aangelegd voor het landenrisico. Om de totale waarschijnlijke impact zo goed mogelijk in te schatten, baseerde Alterfin haar provisioneringsregels enerzijds op de risicogegevens per land zoals ze door de Nationale Delcredere Dienst (NDD) worden gegeven en anderzijds op de eigen statistische gegevens met betrekking tot de gelopen risico s 3. In 2009 kon na onderhandelingen met de Nationale Delcredere Dienst een belangrijk gedeelte van het landenrisico verzekerd worden bij de NDD. Op dat moment werd geoordeeld dat het niet langer noodzakelijk was om de provisie voor het landenrisico in de balans aan te houden en werd beslist om deze provisie terug in resultaat op te nemen. Bovendien bleek tijdens de fiscale controle in 2010 dat de fiscus niet langer dergelijke landenprovisie als een fiscaal aanvaardbare kost aanvaarde. Tijdens voorgaande controles had Alterfin nochtans geen opmerkingen gekregen met betrekking tot deze provisie. Reservering Jaarlijks wordt 5% van de winst gereserveerd in overeenstemming met de geldende wettelijke voorschriften. Alterfin legt op basis van de wisselkoerswinsten reserves aan om het hoofd te kunnen bieden aan eventuele toekomstige koersverliezen. Alle gerealiseerde wisselkoersresultaten worden dan ook toegevoegd/afgetrokken van de wisselkoersreserve. Betreffende de reserveringspolitiek streeft 2 Deze geprorateerde of pro rata interesten zijn interesten die verbonden zijn aan de kredietactiviteiten van en bijgevolg in rekening dienen gebracht te worden in het resultaat van maar die pas ontvangen zullen worden in de loop van De NDD geeft voor alle landen een landgebonden politiek risico en een landgebonden commercieel risico. 47

48 Alterfin er naar een totale indekking van minimaal 3% van de uitstaande portefeuille (totale indekking = voorziening risico krediet + reserve algemene risico s + wettelijke reserve). Hierbij wordt uitdrukkelijk gesteld dat de reserve voor algemene risico s ook in geval van het zich voordoen van een landenrisico kan aangewend worden. 8.6 Waarderingsregels Niet-financiële vaste activa Worden pro rata temporis afgeschreven: Depot merk "Alterfin": lineair 10 jaar; Telecom installaties: lineair 5 jaar; Meubilair en andere kantooruitrusting: lineair 5 jaar; en Informatica: lineair 3 jaar. Financiële vaste activa Financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de historische waarde (de aanschaffingswaarde), tenzij er duidelijke aanwijzingen zijn op belangrijke (>15%) en duurzame waardeverminderingen of meerwaarden. In het geval van waardeverminderingen worden de betreffende activa afgewaardeerd en de waardevermindering opgenomen in de resultatenrekening (via een 63 rekening). In het geval van een meerwaarde worden de betreffende activa opgewaardeerd en de meerwaarde opgenomen in het eigen vermogen (via een 122 rekening). Indien het activa betreffen in buitenlandse valuta, dan wordt de betreffende waarde omgezet in EUR tegen de historische koers bij aanschaffing, tenzij het een valuta betreft die op systematische wijze ingedekt wordt of tenzij de koers op balansdatum een belangrijke (>15%) en duurzame depreciatie of appreciatie vertoont. In deze gevallen wordt de waarde van het vaste activa omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekeningsverschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Vlottende activa De vlottende activa worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Wanneer echter een waardevermindering op de vlottende activa kan gedocumenteerd worden dan zal de betreffende activa gedeclasseerd' worden tot een dubieuze staat, afgewaardeerd worden en de waardevermindering opgenomen worden in de resultatenrekening (via een 63 rekening). Indien de waarde van de vlottende activa wordt aangeduid in een valuta andere dan de euro, dan wordt deze omgezet naar de euro tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekeningsverschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Kosten voor obligatieleningen worden geactiveerd en pro rata temporis over de volledige looptijd van de lening afgeschreven. Passiva De passiva worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Indien deze waarde wordt aangeduid in een valuta andere dan de euro, dan wordt deze omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekeningsverschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Omrekeningsverschillen De behandeling van de omrekeningsverschillen is afhankelijk van de valuta waarop de omrekeningsverschillen slaan. Voor de deviezen die niet ingedekt worden, worden negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekening 654) en positieve 48

49 omrekeningsverschillen worden in balans gehouden (rekening 49). Voor de deviezen die systematisch ingedekt worden, worden zowel de positieve als de negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekeningen 654 / 754). Op dit ogenblik beantwoordt enkel de U.S. dollar aan deze voorwaarde. 49

50 9 BESCHRIJVING VAN DE MARKT WAAROP DE VENNOOTSCHAP ACTIEF IS 9.1 De markt van microfinanciering Wat is microfinanciering? Microfinanciering wordt vaak gedefinieerd als financiële diensten voor armen en huishoudens met lage inkomens. In de praktijk wordt de term vaak enger gebruikt om te verwijzen naar leningen en andere diensten aangeboden door partners in het Zuiden, namelijk de microfinancieringsinstellingen (MFI's). Deze instellingen gebruiken vaak nieuwe methoden, ontwikkeld over de afgelopen 30 jaar, om zeer kleine leningen te bieden aan kredietnemers die bij de klassieke financiële instellingen als niet-kredietwaardig beschouwd worden. Door het gebruik van deze nieuwe methoden (o.a. groepleningen) wordt de nood aan materieel onderpand - waarover deze kredietnemers vaak niet beschikken - verminderd. In het algemeen verwijst microfinanciering naar een beweging die een wereld beoogt waarin huishoudens met lage inkomens permanent toegang krijgen tot financiële diensten om hun inkomensgenererende activiteiten te financieren en om activa op te bouwen. Deze diensten zijn niet beperkt tot krediet, maar omvatten o.a. ook spaarproducten, verzekeringen en betalingsdiensten Korte geschiedenis Het pionierswerk in de moderne microfinanciering zoals we ze nu kennen wordt vaak toegeschreven aan Dr. Mohammad Yunus. In de jaren 70 startte hij een project rond kredietverlening aan arme vrouwen in Bangladesh. Het succes van het programma leidde tot de oprichting van de Grameen Bank, vandaag één van de grootste microfinancieringsinstellingen ter wereld. Deze duurzame vorm van armoedebestrijding breidde zich verder uit over andere continenten en kreeg nog meer aandacht in 2005, het jaar van de microfinanciering (uitgeroepen door de Verenigde Naties). In 2006 ontving Yunus samen met de Grameen Bank de Nobelprijs voor de Vrede. De markt van de microfinanciering is sindsdien blijven evolueren met een groeiend aantal actoren. De Wereldbank schat dat ongeveer 160 miljoen mensen in ontwikkelingslanden vandaag worden bediend door microfinanciering Interestvoeten in een duurzaam ontwikkelingsmodel Om het duurzame karakter van microfinanciering te waarborgen is het essentieel om interestvoeten te innen die het mogelijk maken om de kosten van de microfinancieringsinstellingen te dekken. De administratieve kosten voor het verstrekken van kleine microkredieten zijn onvermijdelijk hoger dan bij normale bankleningen. Het uitlenen van EUR opgesplitst in transacties van 100 EUR brengt meer kosten met zich mee dan het uitlenen van datzelfde bedrag in één transactie. Onderzoek van CGAP (Consultative Group to Assist the Poor) toonde aan dat de gemiddelde intrestvoet van MFI s schommelde rond 28% in De operationele kosten (gemiddeld 12,7% op de portefeuille) vormen de belangrijkste component. Om hun diensten te kunnen blijven aanbieden moeten microfinancieringsinstellingen dus interestvoeten aanrekenen die hoger liggen dan bij de klassieke financiële instellingen. Toch liggen deze hogere interestvoeten ver beneden de tarieven die geldschieters aanrekenen in de informele markten. Dit betekent niet dat alle hoge rentelasten verantwoord zijn. De nadruk moet liggen op efficiëntie om de werkingskosten te beperken teneinde interestvoeten zo laag mogelijk te houden. 50

51 9.1.4 De verschillende actoren in de markt van de microfinanciering De volgende figuur geeft een vereenvoudigde visualisering weer van de spelers op de markt van de microfinanciering. Ontwikkelings Banken Commercële Banken NGO s Microfinance Investment Vehicles (MIV s): sociale investeerders (vb. Alterfin), DFI s, MF fondsen financiering Microfinancieringsinstellingen instellingen in 122 landen, onder verschillende vormen: Spaar- en kredietcoöperaties MF associaties (met of zonder winstoogmerk) miljoen micro ondernemers 157 miljoen micro spaarders Technische assistentie Consulting Rating bedrijven Bron: CGAP Tendensen en groei De markt van de microfinanciering wordt vandaag geschat op 50 miljard U.S. dollars. Volgens schattingen van de Wereldbank bereikt microfinanciering vandaag 160 miljoen mensen in ontwikkelingslanden terwijl ongeveer 2,7 miljard mensen wereldwijd geen toegang zouden hebben tot formele financiële diensten. Het groeipotentieel van de markt is dus reëel. In deze groeiende markt is het belangrijk om de double bottom line doestellingen van microfinanciering te blijven nastreven. Double bottom line impliceert een focus zowel op financiële duurzaamheid als op sociale impact. Financiële duurzaamheid is cruciaal om de diensten van microfinancieringsinstellingen op lange termijn te waarborgen. Toch mag dit niet ten koste gaan van de sociale doelstellingen. Recente ontwikkelingen op de kapitaalmarkt van microfinanciering hebben wat stof doen opwaaien over buitensporige winsten van bepaalde organisaties. Alterfin beoogt geen winstmaximalisatie en behoort tot een stroming die sociaal rendement centraal stelt binnen een gezonde bedrijfseconomische logica. 51

52 9.2 De markt van fair trade Waarom fair trade? De huidige situatie van de internationale handel zorgt ervoor dat kleine boeren uit ontwikkelingslanden niet op een waardige manier kunnen leven van hun landbouwactiviteiten. De eerlijke handel of fair trade stelt een nieuw model voor, gebaseerd op meer evenwichtige relaties tussen de handelspartners: De producenten groeperen zich in coöperaties of verenigingen die op een democratische manier werken; Er wordt gewerkt in waardige omstandigheden en met respect voor de mensenrechten; De prijs die aan de producenten betaald wordt is een eerlijke prijs, waarmee een prijs bedoeld wordt die in verhouding staat tot de productiekosten, en niet een prijs die bepaald wordt door de verhoudingen op de internationale markt. Het gebruik van tussenhandelaren wordt vermeden; Meestal betalen de kopers op voorhand zodat de producenten geen andere financieringsbronnen moeten zoeken; Respect voor het milieu en biologische productie worden gestimuleerd; en De consument krijgt informatie over de oorsprong van het product. De standaarden van fair trade worden vastgelegd door de internationale non-profit organisatie FLO (Fairtrade Labelling Organizations International). Op basis van de vastgelegde standaarden worden producenten en handelaars geïnspecteerd voor het bekomen van een fair trade label De markt van fair trade Alterfin investeert in twee sectoren: de microkredietsector en de fair trade sector. Hoewel de uiteindelijke opzet in beide sectoren gelijk is, namelijk de financiering van economische activiteiten van de kleine vrouw en man in het Zuiden, heeft de kredietverlening aan fair trade producenten toch een aantal specifieke kenmerken. Vooreerst is de financiering van eerlijke handel producentengroepen directer, in die zin dat het gewoonlijk om een kleinere groep mensen gaat die daarenboven allen dezelfde activiteit uitoefenen, namelijk het telen van een bepaald landbouwproduct (dit enigszins in tegenstelling tot een microkredietinstelling die doorgaans veel meer klanten heeft en krediet verleent aan verschillende soorten van ondernemers zoals een weefster, kaasboer, kapper, restauranthoudster, fruitverkoper, schoenmaker, enz.). Een tweede kenmerk van de fair trade sector is de specifieke aandacht voor landelijke bevolkingsgroepen, wat natuurlijk niet wegneemt dat sommige microkredietinstellingen (ook) actief zijn op het platteland. In tegenstelling tot de microfinancieringssector zijn slechts weinig financiële organisaties actief in de markt van fair trade. Terwijl er wereldwijd meer dan 100 fondsen actief investeren in microfinanciering, zijn er slechts een tiental gespecialiseerde fair trade investeringsfondsen. Deze markt biedt dus nog heel wat groeimogelijkheden. Koffie is de tweede belangrijkste verhandelde grondstof ter wereld (na olie), en domineert ook in de markt van fair trade Hoe financiert Alterfin fair trade? Voor de concrete uitwerking van de financiering aan fair trade partners werkt Alterfin gewoonlijk samen met importeurs. Meer bepaald gebruikt Alterfin exportcontracten van de eerlijke handel partners als garantie voor onze kredietverlening. Het onderstaande schema illustreert de financierings- en goederenstroom van een dergelijke constructie en de daarbij betrokken spelers: 52

53 In zulk geval verleent Alterfin typisch een krediet aan een boerencoöperatie in het Zuiden (1) die op haar beurt voorfinanciering geeft aan haar leden onder de vorm van een voorschot (2). De producenten verbinden zich ertoe om na de oogsttijd hun productie te leveren aan de coöperatie (3) en krijgen dan het resterende bedrag bij levering. Na de nodige verwerking exporteert de coöperatie de productie aan een importeur (4) zodat de goederen terechtkomen in het fair trade circuit. Contractueel wordt bepaald dat de importeur zijn vergoeding betaalt aan Alterfin, en niet aan de partner (5). Op die manier wordt de lening terugbetaald aan Alterfin. Eenmaal het geld terug bij Alterfin gaan we over tot de uitbetaling van een nieuw krediet aan de partner (1). 53

54 10 DE ACTIVITEITEN VAN DE VENNOOTSCHAP 10.1 Overzicht Aandelenkapitaal Alterfin heeft niet als doel de collectieve belegging van publiekelijk aangetrokken financiële middelen. Alterfin is een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid met sociaal oogmerk. Alterfin streeft geen winstmaximalisatie na voor haar aandeelhouders maar heeft een uitgesproken sociale doelstelling. De nadruk ligt op de sociale component en bestaat erin dat de investeringen van de aandeelhouders in Alterfin bijdragen tot de sociaal-economische ontwikkeling in het Zuiden. In concreto mobiliseert Alterfin, als sociale financierder, kapitaal in het Noorden (en in het geval van het Aanbod: in België) dat vervolgens naar partners in het Zuiden gekanaliseerd wordt. Het aandelenkapitaal van Alterfin is de hoeksteen van de hele financieringsstroom. Het wordt immers rechtstreeks aangewend voor de opbouw van de portefeuille van financieringen aan de partners. Alterfin investeert in twee sectoren: partners in het Zuiden, vaak microfinancieringsinstellingen (MFI s), alsook boerenverenigingen die hun producten verhandelen via het fair trade circuit. Deze organisaties geven op hun beurt krediet aan talloze boeren en ondernemers in het Zuiden. De volgende grafiek toont de evolutie van het kapitaal, de portefeuille en het aantal partners van Alterfin: Garantiefonds Samen met een aantal van haar vennoten ( , de vroegere HBK spaarbank, Oxfam Solidariteit, Oxfam Wereldwinkels, Triodos Bank, Vredeseilanden en SOS Faim) heeft Alterfin op 20 december 2000 de vzw Alterfin Garantiefonds, een Belgische vereniging zonder winstoogmerk, met maatschappelijke zetel te Haachtsesteenweg 159, B-1030 Schaarbeek, België, en met ondernemingsnummer opgericht. De vzw wordt in tegenstelling tot de vennootschap - gespijsd met giften, voornamelijk vanwege vennoten. Dankzij de waarborgverlening van het Garantiefonds tracht Alterfin de financiering van zwakkere partnerorganisaties - die niet beschikken over de nodige garanties te realiseren zonder de financiële situatie van de Vennootschap bijkomend in gevaar te brengen. De middelen van het Alterfin Garantiefonds vzw kunnen daarnaast ook aangewend worden voor de financiering van technische assistentie aan de partners in het Zuiden. Het doel van het garantiefonds volgens de statuten: 54

55 De vereniging heeft tot doel: Bij te dragen tot de armoedebestrijding en een rechtvaardige verdeling van de rijkdommen in ontwikkelingslanden via het stimuleren van economische initiatieven van sociaal en economisch gemarginaliseerde groepen. De vereniging wil dit in de eerste plaats doen door het ter beschikking stellen van garantiefaciliteiten en door het verstrekken van technisch advies voor organisaties die in aanmerking komen voor een financiering vanwege de coöperatieve vennootschap «Alterfin». De vereniging kan alle activiteiten uitoefenen die de verwezenlijking van haar maatschappelijk doel kunnen bevorderen en op enigerlei wijze deelnemen aan zo n activiteit. De vereniging mag tevens door middel van inschrijving, inbreng, participatie of anderszins een belang nemen in gelijk welke vereniging of vennootschap, die een aan de vereniging gelijkaardige of aanvullende doelstelling heeft. Elk jaar wordt een enveloppe van garanties vastgelegd voor de garantiestelling van individuele dossiers, landenrisico en wisselrisico. Het kredietcomité van Alterfin kan binnen de beschikbare enveloppe de garanties toewijzen, in zoverre deze niet meer dan 50% van het uitstaand saldo bedragen en met een maximum van EUR per dossier (voor het debiteurenrisico). Op 31 december 2010 beschikte het Garantiefonds over EUR. De verleende garanties bedroegen EUR. De totale waarde van de gewaarborgde activiteiten (via Alterfin) bedroeg EUR op een totale portefeuille van EUR (zie portefeuilleoverzicht in 10.5 Interne organisatie en investeringsbeleid). 6,84 % van de portefeuille van Alterfin was dus gedekt via het Garantiefonds. Partner Land Regio Sector Type Munt Saldo via Alterfin op 31/12/2010 (EUR) Garantie via Garantiefonds (EUR) Enlace El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD Kokari Niger Afrika Microkrediet Garantie XOF Taanadi Niger Afrika Microkrediet Garantie XOF UCMECS Togo Afrika Microkrediet Krediet Hedge XOF/EUR Wages Togo Afrika Microkrediet Krediet XOF Renaca Benin Afrika Microkrediet Krediet Hedge XOF/EUR Fondesurco Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet Hedge PEN/USD Wanigu Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD CMMB Benin Afrika Microkrediet Krediet Hedge XOF/EUR Uirevi Ivoorkust Afrika Cacao Krediet EUR Copabo Ivoorkust Afrika Cashew Krediet Hedge XOF/EUR MFX Multiple countries Internationaal Participatie USD Landenrisico Ivoorkust (Uirevi) Landenrisico Ivoorkust (Copabo) Indekking Franc CFA Totaal Voor 2010 mocht het Garantiefonds garanties toekennen voor een waarde die de 150% van het Garantiefonds niet mocht overschrijden. Uit onderstaande tabel en grafiek blijkt dat de verleende garanties in 2010 met EUR niet het toegekende maximum van EUR bereikte. Doordat Alterfin sinds 2009 landenrisico niet langer indekte via het garantiefonds maar via de Nationale Delcrederedienst (ONDD) kwamen er extra middelen vrij om andere acties te ondernemen ter ondersteuning van Alterfin. In 2010 was er terug een significante stijging van de verleende garanties Garanties Totaal Fonds Vastlegging fonds 148% 29% 68% Maximale vastleggingen (150%) Vrij

56 Evolutie garantiefonds maximale vastlegging fonds garanties Fondsen van derden Sinds 2005 stelt Alterfin haar ervaring ter beschikking aan fondsen van derden die eveneens beogen te investeren in microfinanciering en/of fair trade initiatieven en hiervoor beroep doen op de expertise van Alterfin als een dienstenverstrekker. Dergelijke fondsen van derden zijn voor Alterfin een alternatieve financieringsbron en kunnen mee worden gebruikt om bestaande partners van Alterfin te financieren. Het volgende schema beoogt de gehele financieringsstroom samen te vatten: 56

57 10.2 Bron van inkomen De volgende tabel vat de diverse inkomensstromen samen (op basis van de geauditeerde balansen): Bron van Inkomen Inkomen van eigen portefeuille 55,4% 47,1% 43,6% Inkomen van deposito s 26,4% 27,3% 27,1% Inkomen van beheer van portefeuille van derden 15,4% 21,4% 26,0% Inkomen van commissie Triodos 2,4% 3,9% 2,8% Inkomen (netto) van consultancy 0,4% 0,3% 0,5% Totaal inkomen 100,0% 100,0% 100,0% Hierbij kan de volgende toelichting worden gegeven: Inkomen van eigen portefeuille Als sociale financierder investeert Alterfin in microfinancieringsinstellingen en producentenverenigingen in het Zuiden met als doel kleine ondernemers en boeren toegang te geven tot krediet. De verwezenlijking van die missie uit zich voornamelijk in de grootte en de samenstelling van de portefeuille van investeringen in het Zuiden. Op 31 december 2010 bedroeg de financieringsportefeuille van Alterfin ong. 13,0 miljoen euro (of ong. 17,26 miljoen U.S. dollar). De financieringsportefeuille van Alterfin bestaat uit: 11,69miljoen EUR kredietportefeuille (vlottende activa); 1,10 miljoen EUR participaties (vaste activa); en 0,24 miljoen EUR garanties (een deel daarvan onder vlottende activa geldbeleggingen en een deel buiten balans). De inkomsten uit de eigen portefeuille bestaan uit interesten op leningen en dividenden uit participaties. Deze inkomsten vertegenwoordigden eind ,6 % van het totale inkomen van Alterfin Inkomen van deposito s Het kapitaal van de aandeelhouders wordt gebruikt om organisaties in het Zuiden te financieren die op hun beurt krediet verlenen aan boeren en ondernemers ter plaatse. Het kapitaal kan ofwel rechtstreeks aangewend worden om een partner te financieren ofwel onrechtstreeks. In het laatste geval gebruikt Alterfin het aandelenkapitaal (in EUR) als garantie voor het verkrijgen van een kredietlijn (in U.S. dollar) bij de bancaire partners. De inkomsten hier bestaan uit de verkregen interesten op depositorekeningen die als garantie bij de bank worden geplaatst Inkomen door bijstand aan derden Alterfin heeft meerdere jaren ervaring met kredietverlening aan microfinancieringsinstellingen en boerenorganisaties in ontwikkelingslanden. Deze ervaring wordt sinds enkele jaren aan fondsbeheerders ter beschikking gesteld die in deze sectoren willen investeren. ResponsAbility Social Investment Services AG is de eerste organisatie die in die zin een akkoord gesloten heeft met Alterfin, in februari Meer in het bijzonder houdt deze overeenkomst in dat Alterfin ResponsAbility Social Investment Services AG bijstaat en op een ad hoc basis kredietopportuniteiten meedeelt aan ResponsAbility Social Investment Services AG. Het is evenwel enkel deze laatste die beslist, op basis van haar eigen criteria, of krediet wordt toegekend aan deze mogelijke projecten. 57

58 Vervolgens staat Alterfin, gegeven haar expertise, in om de financiering van deze projecten in bepaalde mate op te volgen. De inkomsten bestaan uit de ontvangen commissies voor het aanbrengen van projecten en de opvolging van de financiering aan deze projecten. De commissies worden maandelijks berekend op basis van het uitstaande saldo van de financiering en zijn afhankelijk van de sector (Microfinanciering of fair trade). Voor microfinanciering is de commissie nog eens onderverdeeld in categorieën afhankelijk van het soort partner waarin wordt geïnvesteerd. De commissies zijn contractueel vastgelegd. In 2011 heeft ResponsAbility besloten om de samenwerking met Alterfin te beperken om zelf intern capaciteit op te bouwen. Alterfin zal bijgevolg niet langer microfinancieringspartners aanbrengen en opvolgen voor ResponsAbility. Concreet betekent dit dat de lopende contracten met partners niet zullen vernieuwd worden bij einddatum waardoor de inkomsten die Alterfin uit de samenwerking haalt zullen uitdoven in Wat de samenwerking in de financiering van fair trade betreft, zal Alterfin nog tot eind 2012 dossiers aanbrengen en opvolgen. Voor 2012 verwacht Alterfin inkomsten van +/ EUR te realiseren uit de samenwerking met ResponsAbility. In 2013 wordt geschat dat dit bedrag zal verminderen tot +/ EUR. In 2014 worden geen inkomsten meer verwacht. Meer recent stond in 2009 Alterfin samen met SIDI (Frankrijk) aan de wieg van FOPEPRO, het Fondo Para Los Pequeños Productores Rurales En América Latina. Dit fonds werd opgericht om middelen te verzamelen ter financiering van de kleine boeren in de Andes Landen (Bolivia, Peru, Ecuador en Colombia) en in Midden Amerika (Nicaragua, Guatemala, Honduras en El Salvador). Tegelijkertijd werd in Latijns Amerika een beheersmaatschappij opgericht om dit fonds te beheren. Deze beheersmaatschappij, met de naam ACEROLA, werd opgericht in samenwerking met FOROLAC: het netwerk voor rurale financiering in Latijns Amerika. FOPEPRO en ACEROLA zijn een goede illustratie van de visie van Alterfin die gericht is op het creëren van lokale capaciteit voor een duurzame financiering van de landbouwontwikkeling. In 2009 en 2010 ten slotte startte Alterfin samen met SIDI in Frankrijk en ETIMOS in Italië met de oprichting van een SICAV naar Luxemburgs recht FEFISOL het Fonds Européen de Financement Solidaire. Het fonds werd in juli 2011 ingehuldigd en zal voornamelijk tot doel hebben om krediet en garanties alsook andere kredietverbeteringsdiensten te verschaffen aan microfinancieringsinstellingen en organisaties actief in de fair trade. Hoewel het fonds ook kapitaalsparticipaties kan nemen, beperkt de bijstand van Alterfin aan het fonds zich exclusief tot de kredietverstrekking in de ruime zin van het woord. Het is de verwachting dat, indien de lancering van dit fonds succesvol is, de verdere ontwikkeling van de activiteiten van Alterfin in Afrika in een eerste instantie, maar niet uitsluitend, binnen dit fonds zal gebeuren, omdat FEFISOL aldus over meer instrumenten zal beschikken voor financieringen in lokale munten. FEFISOL is aandeelhouder van MFX Microfinance Currency Risk Solutions (ten belope van ,00 U.S. dollars) en heeft op deze wijze toegang tot indekkingsmogelijkheden van het wisselrisico van financieringen in lokale valuta. Daarnaast verleent het Franse ontwikkelingsagentschap Agence Française de Développement een garantie ( EUR) aan FEFISOL voor het wisselrisico. Het aandeelhoudersschap van Fefisol is als volgt: Investeerders Aandeel Aandeel in % ALTERFIN ,00 4,6% ETIMOS ,00 10,0% SIDI ,00 16,7% Crédit Coopératif ,00 4,2% DID/Canada ,00 1,5% EIB ,00 25,0% FISEA ,00 20,0% Fondation CARITAS France ,00 1,0% NMI ,00 15,0% SEFEA ,00 2,1% Totaal ,00 100,00% 58

59 De naamloze vennootschap FOPEPRO en de SICAV FEFISOL hebben beiden een sociaal doel voor oog en streven bijgevolg in de eerste orde geen winstmaximalisatie na maar trachten toch hun financieringsactiviteiten te ontplooien volgens een gezonde bedrijfseconomische logica. De mogelijke toekomstige inkomsten hier bestaan uit commissies voor het aanbrengen van projecten en de opvolging van de financiering aan deze projecten. Het is tevens de verwachting dat Alterfin dergelijke dienstenverstrekking in de toekomst kan uitbreiden naar andere fondsen Inkomen door de samenwerking met Triodos Bank Triodos Bank is de enige Belgische kredietinstelling die uitsluitend financiering geeft aan projecten met een sociale, ecologische of culturele meerwaarde. Triodos Bank is stichtend vennoot van Alterfin. Ter ondersteuning van de activiteiten van Alterfin heeft de Triodos Bank het Noord-Zuid sparen ontwikkeld. Het Noord-Zuid sparen is op twee manieren belangrijk voor Alterfin. In de eerste plaats betaalt Triodos Bank een commissie aan Alterfin op basis van de spaargelden op de Noord- Zuidspaarrekeningen. Triodos Bank betaalt met name aan Alterfin een periodieke vergoeding die berekend wordt op basis van het saldo van de spaarproducten die onderschreven zijn door de door Alterfin aangebrachte cliënten. Met deze commissie wordt een deel van de werkingskosten gefinancierd. Daarnaast gebruikt Triodos Bank een stuk van de spaargelden op de Noord-Zuid Spaarrekeningen (in EUR) om een kredietlijn (in U.S. dollar) ter beschikking te stellen aan Alterfin. Triodos Bank en Alterfin hebben een 15 jaren lange samenwerking achter de rug. Einde 2011 wordt een nieuwe wederzijdse overeenkomst afgesloten waarbij Triodos Bank Alterfin blijft ondersteunen ondermeer via een promotiebudget dat voor 2012 EUR bedraagt (2/3 van de inkomsten van 2010), voor 2013 bedraagt het budget nog EUR en in 2014 wordt er geen vergoeding meer ontvangen.. Daarnaast wordt verder onderzocht op welke wijze Triodos Bank Alterfin via schuldfinanciering kan bijstaan. Zoals vermeld in zullen tegen 2014 de inkomsten uit dienstverlening aan ResponsAbility wegvallen. Ook de inkomsten uit de samenwerking met Triodos Bank zullen in dat jaar wegvallen. De geplande groei van de eigen kredietverlening zal echter een inkomen generen die deze vermindering van inkomsten voor een deel zal compenseren. Daarnaast zal de dienstverlening aan FEFISOL en FOPEPRO eveneens meer inkomsten genereren. Op deze wijze zal Alterfin minder afhankelijk worden van derden voor wat betreft haar inkomsten. Deze strategie sluit echter niet uit dat Alterfin verder zal streven naar andere partnerships om haar dienstverlening en haar rendement nog verder op te drijven Inkomen van consultancy De inkomsten hier bestaan uit sporadische activiteiten met betrekking tot het verlenen van technische assistentie aan derden Strategie Alterfin beoogt een gezonde groei van de activiteiten ondersteund door de groei van eigen middelen en met het oog op een gediversifieerde portefeuille Geschiedenis en mijlpalen Hierna volgt een kort overzicht van de groei en ontwikkeling van Alterfin: 59

60 1994: De coöperatieve vennootschap Alterfin cvba werd in 1994 opgericht als een samenwerkingsverband tussen Noord-Zuid organisaties (waaronder , Oxfam Solidariteit & Wereldwinkels, Vredeseilanden, FOS, ) en banken (Triodos Bank en het voormalige HBK Spaarbank) Later zullen andere sociale organisaties (waaronder SOS Faim, Netwerk Vlaanderen, Réseau Financement Alternatif), een bank (BNP Paribas Fortis), een aantal bedrijven en meer dan duizend particulieren de coöperatieve vennootschap Alterfin vervoegen. Als alternatieve financierder verstrekt Alterfin geen giften, maar investeert. Waar tot voor kort het begrip ontwikkelingssamenwerking vrijwel volledig verbonden was met liefdadigheid en het schenken van geld, zijn de niet-gouvernementele ontwikkelingsorganisaties begin jaren negentig op zoek gegaan naar nieuwe methodes om de ontwikkelingssamenwerking een meer duurzaam karakter te geven. 2000: Samen met een aantal van haar vennoten ( , de voormalige HBK Spaarbank, Oxfam Solidariteit, Oxfam Wereldwinkels, Triodos Bank, Vredeseilanden en SOS Faim) heeft Alterfin op 20 december 2000 Alterfin Garantiefonds vzw opgericht onder de vorm van een vereniging zonder winstoogmerk. De vzw wordt - in tegenstelling tot de vennootschap - gespijsd met giften, voornamelijk vanwege vennoten. 2005: Alterfin sluit een samenwerkingsovereenkomst met het Zwitserse fonds ResponsAbility Social Investment AG. 2006: Het Noorse Nobel Comité kende de Nobelprijs voor Vrede voor het jaar 2006 toe aan dhr. Muhammad Yunus en Grameen Bank for their efforts to create economic and social development from below. Lasting peace cannot be achieved unless large population groups find ways in which to break out of poverty. Micro-credit is one such means. Development from below also serves to advance democracy and human rights : Oprichting van FOPEPRO, het Fondo Para Los Pequeños Productores Rurales En América Latina, opgericht om middelen te verzamelen ter financiering van de kleine boeren in de Andes Landen (Bolivia, Peru, Ecuador en Colombia) en in Midden Amerika (Nicaragua, Guatemala, Honduras en El Salvador) en 2010: Oprichting van FEFISOL, het Fonds Européen de Financement Solidaire, ter ondersteuning van de activiteiten in Afrika Interne organisatie en investeringsbeleid De beginselen van het investeringsbeleid van Alterfin werden geformaliseerd in de Credit and Investment Policy (opgenomen als Bijlage 4) en vormen de basis voor kredietbeslissingen. De belangrijkste principes worden hierna kort samengevat. Of een initiatief in aanmerking komt voor een investering door Alterfin wordt beoordeeld door een kredietcomité. Het kredietcomité (de organisatie en samenstelling daarvan is gedetailleerd in Hoofdstuk 11) evalueert een financieringsaanvraag aan de hand van twee soorten criteria: Eerst en vooral, sociale of ontwikkelingscriteria, waaruit duidelijk moet blijken dat de instelling werkt ten voordele van mensen die leven in armoede; en Daarnaast, financiële of bedrijfseconomische criteria: het is immers de bedoeling dat de partnerorganisatie op een duurzame manier omspringt met de verschafte middelen en de financiering terugbetaalt. Alterfin investeert in principe enkel in de twee volgende soorten organisaties: 4 Bron: 60

61 Microfinancieringsinstellingen (MFI s): Dankzij de financiering van Alterfin kunnen de MFI's vele kleine (micro)kredieten verschaffen aan hun klanten; en Fair trade producentenverenigingen: In dit geval wordt de lening van Alterfin gebruikt om de oogst van de producenten en de commercialisering ervan in het fair trade circuit te financieren of voor te financieren. 61

62 Investeringsportefeuille Alterfin Hieronder wordt een overzicht gegeven van de eigen portefeuille van Alterfin op 31 december De tabel is geordend op sector, fair trade contracten staan eerst vermeld (in het groen) gevolgd door microfinancieringscontracten (in het blauw). De grafieken illustreren de verdeling van de totale portfeuille van Alterfin (microfinanciering en fair trade). Een overzicht van de portefeuille op 30 september 2011 kan gevonden worden in Bijlage 5. Overzicht portefeuille Alterfin Partner Land Regio Sector Type Munt Saldo (EUR) UROCAL Ecuador Latijns-Amerika Banaan Krediet USD ,52 UROCAL Ecuador Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,21 ACOPAGRO Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,16 El Quinacho Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,73 Naranjillo Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,58 Rio Apurimac (CACVRA) Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,73 UIREVI Ivoorkust Afrika Cacao Krediet EUR ,00 COPABO Ivoorkust Afrika Cashew Krediet hedge XOF/EUR ,61 Apicoop Chile Latijns-Amerika Honing Krediet USD/EUR ,31 20 de Abril Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,04 AGPC Laos Azië Koffie Krediet USD ,62 Apavam Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,58 Apecafe El Salvador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,26 Cafepsa Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,58 Café de Altura Costa Rica Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,16 Cecocafen Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,62 COCLA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,58 Comisajul Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,58 COMSA (Marcala) Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,78 Comuel Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,16 COOPERATIVA VICTORIA Costa Rica Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,78 Corporación Café Peru Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,31 Fapecafes Ecuador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,83 Fecafem Ecuador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,87 La Central S.A. Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,27 LA FLORIDA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,24 ORO VERDE Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,73 RAOS Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,56 San Juan Del Oro Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,49 Ucosemun Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,89 UNICAFEC Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,16 62

63 Canaan Palestina Midden-Oosten Olijfolie Krediet EUR ,00 FOPEPRO Multiple Countries Latijns-Amerika Andere Krediet USD ,78 ACEROLA Multiple Countries Latijns-Amerika Andere Participatie USD 1.886,58 FOPEPRO Multiple Countries Latijns-Amerika Andere Participatie USD ,09 Del Campo Nicaragua Latijns-Amerika Sesam Krediet USD ,37 Consorcio Vinicola Chile Latijns-Amerika Wijn Krediet EUR ,00 Sagrada Familia Chile Latijns-Amerika Wijn Krediet EUR ,00 FECECAV Togo Afrika Microkrediet Garantie XOF ,51 KOKARI Niger Afrika Microkrediet Garantie XOF ,16 TAANADI Niger Afrika Microkrediet Garantie XOF ,33 Adok Timo Kenia Afrika Microkrediet Krediet hedge KES/USD ,78 AMC El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,88 CDRO Guatemala Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,79 CMMB Benin Afrika Microkrediet Krediet hedge XOF/EUR ,86 USD and hedge Comixmul Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet HNL/EUR ,01 Crédito Amigo, S.A. Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,78 CRECER Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,55 Credisol Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,31 Edaprospo Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,26 Emprender Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,47 ENLACE El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,62 ESPOIR Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,93 FDL Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,31 FONDECO Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,52 FONDESURCO Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet hedge PEN/USD ,31 Fundacion CAMPO El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,10 Impro Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,37 XOF and hedge KOKARI Niger Afrika Microkrediet Krediet XOF/EUR ,02 Norandino Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,79 Padecomsmcredit El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,89 PRESTANIC Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,30 RENACA Benin Afrika Microkrediet Krediet hedge XOF/EUR ,51 RONDESA Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,37 San Martin de Porres Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,89 SMF EA Oeganda Afrika Microkrediet Krediet USD ,47 Tocache Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,42 TPC Cambodja Azië Microkrediet Krediet USD ,78 UCMECS Togo Afrika Microkrediet Krediet hedge XOF/EUR ,51 Union El Ejido Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,31 63

64 Wages Togo Afrika Microkrediet Krediet XOF ,80 Wanigu Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,58 Confianza Peru Latijns-Amerika Microkrediet Participatie PEN/USD ,80 Consolidar Colombia Latijns-Amerika Microkrediet Participatie EUR ,27 FOLADE Costa Rica Latijns-Amerika Microkrediet Participatie USD ,79 Fonds Cooperatif Laos Azië Microkrediet Participatie LAK ,59 Fortalecer Peru Latijns-Amerika Microkrediet Participatie USD 4.391,79 KOKARI Niger Afrika Microkrediet Participatie XOF 3.430,10 MFX Multiple Countries Internationaal Microkrediet Participatie USD ,31 SIDI Multiple Countries Internationaal Microkrediet Participatie EUR ,31 Totaal 31 december ,12 Geografische verdeling Op balansdatum is de portefeuille van Alterfin verdeeld over 76 partnerorganisaties waarvan: 59 in Latijns-Amerika, 11 in Afrika, 3 in Azië, 2 internationaal (SIDI en MFX) en 1 in het Midden- Oosten. 64

65 Peru Honduras El Salvador Bolivia Internationaal Nicaragua Ecuador Chili Costa Rica Cambodja Ivoorkust Laos Niger Oeganda Kenia Togo Benin Palestina Guatemala Colombia Zowel op vlak van volume als het aantal partners is Alterfin voornamelijk actief in Latijns-Amerika. Ten opzichte van 2009 is het volume aandeel van Latijns-Amerika licht gedaald (-6%) ten voordele van de andere regio s. Nieuw in de portefeuille is de investering in het Midden-Oosten. Alterfin portefeuille: verdeling per land 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 15% 12% 11% 11% 9% 8% 7% 4% 4% 3% 3% 2% 2% 2% 1% 1% 1% 1% 1% 1% ,00% Naast de twee nieuwe landen (Ivoorkust en Palestina), zijn nog twee zaken op te merken: de stijging van het aandeel van Multiple countries en de daling van het aandeel in Peru en Nicaragua. Waar in 2009 Multiple Countries enkel bestond uit de participatie in SIDI, is het aandeel nu uitgebreid met de investeringen in Acerola, Fopepro en de participatie in MFX. Het aandeel van Peru is gedaald omdat Alterfin haar portefeuille beter wil spreiden over meerdere landen. Verdeling per sector 65

66 Eind 2010 bestond de portefeuille van Alterfin uit 52% (-4%) investeringen in microfinanciering en 48% financiering van landbouw (fair trade). Koffie blijft het eerlijke handel product bij uitstek, al is het aandeel in de portefeuille licht gedaald. Olijfolie en cashew zijn nieuwe producten in de portefeuille samen met de investering in de landbouwketen (FOPEPRO en ACEROLA). FOPEPRO is het fonds dat in 2009 werd opgericht om middelen te verzamelen ter financiering van de kleine boeren in de Andes- Landen (Bolivia, Peru, Ecuador en Colombia) en in Midden Amerika (Nicaragua, Guatemala, Honduras en El Salvador). Tegelijkertijd werd in Latijns Amerika een beheersmaatschappij opgericht om dit fonds te beheren. Deze beheersmaatschappij, met de naam ACEROLA, werd opgericht in samenwerking met FOROLAC: het netwerk voor rurale financiering in Latijns Amerika. FOPEPRO en ACEROLA zijn een goede illustratie van de visie van Alterfin die gericht is op het creëren van lokale capaciteit voor een duurzame financiering van de landbouwontwikkeling. Doordat sommige microkredietinstellingen (vooral) actief zijn in rurale gebieden waar armen voor het grootste gedeelte van hun inkomen afhankelijk zijn van de landbouw zit in de microfinancieringsportefeuille ook een gedeelte landbouw verweven. De gedetailleerde informatie hierover kan teruggevonden worden in het social performance rapport van 2010 ( Verdeling per type financiering Wat betreft het type financieringen werkt Alterfin voornamelijk via kredietverlening (90% van de portefeuille), zij het onder de vorm van leningen voor MFI s of kredietlijnen voor fair trade partners. De participaties zijn gestegen als gevolg van de deelnemingen in ACEROLA, FOPEPRO en MFX. Alterfin hanteert daarnaast de garantie als financieringsinstrument zodat het valutarisico in Afrika vermeden wordt. 66

67 Verdeling per munt Het merendeel van de financieringen gebeurt in US dollar (82%). Verder wordt ook de EUR gebruikt (7,5%). Sinds juli 2010 is Alterfin aandeelhouder van MFX Microfinance Currency Risk Solutions en heeft op deze wijze toegang tot indekkingsmogelijkheden van het wisselrisico van financieringen in lokale valuta. In 2010 bedroeg de totale financiering in lokale valuta 10,6% (vs 6,6% in 2009) van de portefeuille. Overzicht portefeuille ResponsAbility Partner Land Regio Sector Type Munt Saldo (EUR) ACOPAGRO Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,47 El Quinacho Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,78 Naranjillo Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,06 Cecocafen Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,55 COCLA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,21 COMSA (Marcala) Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,55 COOPERATIVA VICTORIA Costa Rica Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,10 Corporación Café Perú Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,54 ORO VERDE Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,31 UNICAFEC Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,31 Apicoop Chili Latijns-Amerika Honing Krediet USD ,78 AMC El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,78 AMRET Cambodia Azië Microkrediet Krediet USD ,55 Comixmul Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,88 67

68 Confianza Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet PEN/USD ,24 ENLACE El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,78 FDL Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,65 FONDECO Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,55 FONDESURCO Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet PEN ,24 Fundacion CAMPO El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,93 Hattha Kaksekar Cambodia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,88 José Nieborowski Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,97 Norandino Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet PEN ,80 Tocache Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet PEN ,76 Totaal 31 december ,65 68

69 Geografische verdeling Op het einde van december 2010 bedroeg de portefeuille van ResponsAbility 29,1 miljoen EUR (+31%). Het aantal actieve partners van ResponsAbility groeide uit tot 37 in 2010 (waarvan 24 met een openstaand saldo op balansdatum). Tijdens 2010 is ResponsAbility de financiering van 5 nieuwe partners gestart (+16%). De portefeuille van ResponsAbility is verspreid over 8 landen met Peru als koploper en is verdeeld over Latijns-Amerika en Azië. Verdeling per sector In 2010 nam het aandeel van fair trade financiering toe in de portefeuille van ResponsAbility (+11%). Microfinanciering vertegenwoordigt 68% van de portefeuille. 69

70 10.6 Sociale Prestatie In heeft Alterfin verder gewerkt aan een systeem voor het beheren van haar sociale resultaten of zoals dat in het Engels heet Social Performance Management. Dit managementsysteem is in de eerste plaats gebaseerd op een grondige bevraging op het moment van het bezoek aan de partner. De gegevens van deze bevraging worden besproken in het dossier door de dossierverantwoordelijke en later door het kredietcomité. Nadien wordt de partner nauw opgevolgd, ook wat betreft diens social performance. Dit gebeurt aan de hand van een tabel met een aantal indicatoren. Op het einde van 2007 heeft Alterfin deze tabel voor een eerste maal opgestuurd naar de microfinancieringspartners. Op het einde van 2008 heeft Alterfin deze oefening herhaald en de bevraging tevens uitgebreid naar de fair trade partners. Ook in 2010 heeft Alterfin de sociale prestaties van haar partners onderzocht. Uit de resultaten van de bevragingen blijkt dat de sociale acties van Alterfin hoe langer hoe meer impact krijgen. Eind 2010 bereikten onze partners samen meer dan kleine ondernemers en boeren. Minstens daarvan werden gefinancierd via de activiteiten van Alterfin. 52% van de begunstigden wordt gefinancierd via het aandelenkapitaal van Alterfin, de overige 48% via ResponsAbility. Sociale impact gaat echter niet alleen over hoeveel mensen bereikt worden, maar wie we bereiken en wat het effect is van de financiering op hun leven. Het gemiddelde kredietbedrag gaat van 137 EUR in Afrika tot 864 EUR in Latijns-Amerika. 43% van de klanten is gesitueerd in Latijns-Amerika. Het aandeel van Afrika van het totaal aantal klanten is gestegen tot 32% en Azië is gegroeid tot 24%. Het Midden-Oosten vertegenwoordigt een klein gedeelte (0,1%) van alle klanten. Het gemiddelde microkrediet ligt (ver) beneden het gemiddelde nationale inkomen per capita in de respectievelijke landen. Dit wijst er op dat de MFI partners wel degelijk arme(re) groepen in de samenleving bereiken. 73% van de klanten zijn vrouwen. 54% van de financieringen gaat naar de landbouw en 62% van de klanten woont in rurale gebieden. Al deze indicatoren tonen aan dat Alterfin inderdaad de mensen bereikt die ze wilt bereiken. Het volledige rapport kan gevonden worden op de website van Alterfin ( 70

71 11 MANAGEMENT EN BESTUUR 11.1 Raad van Bestuur Bevoegdheden De raad van bestuur van de Vennootschap heeft de meest uitgebreide bevoegdheid voor alle handelingen, zowel van beheer als van beschikking die nodig of dienstig zijn voor de verwezenlijking van het doel van de vennootschap. Alles wat niet uitdrukkelijk door de statuten of door het Wetboek van Vennootschappen aan de beslissing door de algemene vergadering wordt voorbehouden ligt in de bevoegdheid van de raad van bestuur Samenstelling De Vennootschap wordt bestuurd door een raad van bestuur samengesteld uit minimum zes (6) en maximum twaalf (12) leden, al dan niet vennoten van de Vennootschap, natuurlijke of rechtspersonen. De bestuurders worden verkozen door de algemene vergadering. Minimaal dient hierbij één (1) bestuurder gekozen te worden uit de kandidaten voorgedragen door de coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid "Triodos Invest", zolang deze vennoot is, twee (2) bestuurders uit de kandidaten voorgedragen door de erkende Belgische niet-gouvernementele organisaties die vennoot zijn van de vennootschap, en twee (2) bestuurders uit de kandidaten voorgedragen door de vereniging zonder winstoogmerk "Koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging ", zolang deze vennoot is. De andere bestuurders worden vrij gekozen door de algemene vergadering. Wanneer een rechtspersoon, onderworpen aan het Wetboek van Vennootschappen, aangewezen wordt tot bestuurder, benoemt deze onder haar vennoten, zaakvoerders, bestuurders of werknemers een "vaste vertegenwoordiger" die belast wordt met de uitvoering van de opdracht in naam en voor rekening van de rechtspersoon, dit alles conform voormeld Wetboek van Vennootschappen. 71

72 De bestuurders worden verkozen voor ten hoogste vijf jaar en hun mandaat verstrijkt met de afsluiting van een jaarvergadering. Ieder uittredend bestuurder is herkiesbaar. Indien zij niet tijdig herkozen of vervangen worden, blijven zij hun mandaat waarnemen tot zij vervangen of herkozen zijn Werking De raad van bestuur benoemt bij gewone meerderheid één van zijn leden tot voorzitter; in geval van afwezigheid of belet van de voorzitter, wordt hij vervangen door het oudste lid in leeftijd van de raad. De raad van bestuur kan nog andere functies instellen. De raad van bestuur vergadert op bijeenroeping door de voorzitter of eventueel door zijn plaatsvervanger, telkens de belangen van de vennootschap het vergen. De vergaderingen van de raad van bestuur moeten ook plaatsvinden indien één derde van zijn leden het vraagt. De bestuurders ontvangen voor de uitoefening van hun mandaat geen andere vergoeding dan de terugbetaling van gedane kosten en lasten Huidige leden van de raad van bestuur Hierna wordt de samenstelling van de raad van bestuur weergegeven, zoals deze bestaat na de goedkeuring door de algemene vergadering van de Vennootschap van 26 maart 2011: Naam Voorgesteld door Start mandaat Einde mandaat Dré Smessaert /03/ /03/2015 Leo Ghysels /03/ /03/2016 Olivier Marquet Triodos Bank 28/03/ /03/2014 Kris Goossenaerts Vredeseilanden 26/03/ /03/2016 Dominique Morel Onafhankelijke bestuurder 24/03/ /03/2014 Marc Mees SOS Faim 28/03/ /03/2014 Gerda Heyde Particuliere aandeelhouders 28/03/ /03/2014 Vincent de Brouwer Particuliere aandeelhouders 15/03/ /03/2013 Mark Lambrechts Onafhankelijke bestuurder 15/03/ /03/2013 De voorzitter is de heer Kris Goossenaerts, gedomicilieerd te Werkhuizenstraat 24, 3010 Kessel-Lo (Leuven), België Bijzondere inlichtingen Ervaring Naam Ervaring in microfinanciering Andere ervaring Dré Smessaert Geen Managementposities in de sociale economie Leo Ghysels Geen Uitgebreide ervaring met fair trade producenten: prospectie, monitoring en investeringen. Olivier Marquet Algemeen Directeur Triodos Bank België Uitgebreide ervaring in het bankwezen Kris Goossenaerts Microfinanciering in Chile Financiële managementposities binnen NGO s Dominique Morel Microfinanciering in Ecuador, Nepal en Specialist rurale financiën bij het BTC België (Belgische Technische Coöperatie) Marc Mees Manager van het Uitgebreide ervaring als manager van rurale microfinancieringsprogramma bij SOS ontwikkelingsprogramma s Faim Gerda Heyde Adviseur microfinanciering en ontwikkelingsprogramma s private sector Ontwikkelingsspecialist private sector. Uitgebreide ervaring in ontwikkelingsprogramma s in Afrika 72

73 Vincent de Brouwer Mark Lambrechts Andere mandaten Regionale afgevaardigde van Bank of Africa Voormalige voorzitter van BIO (Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden) Uitgebreide ervaring als bankier en manager ontwikkelingsprogramma s in Afrika Uitgebreide ervaring in bankieren. Voormalig gedelegeerd bestuurder HBKspaarbank/Mercator Naam Huidige mandaten Mandaten laatste vijf jaar Dré Smessaert Raad van bestuur De Kringwinkel Raad van bestuur De Kringwinkel Leo Ghysels Geen Raad van bestuur Fair Trade Labelling International Olivier Marquet Raad van bestuur Triodos Sicav I en II, Triodos Invest, Toolbox vzw, United World Colleges vzw, Marvi BVBA. Raad van bestuur XAC Bank, Kauri, Belsif & Eurosif Raad van bestuur Triodos Sicav I en II, Triodos Invest, Toolbox vzw, United World Colleges vzw, Marvi BVBA. Kris Goossenaerts Raad van bestuur FOPEPRO Raad van bestuur FOPEPRO Dominique Morel Geen Geen Marc Mees Raad van bestuur FOGAL, FOPEPRO Raad van bestuur European Microfinance Platform, FOGAL, FOPEPRO Gerda Heyde Geen Kauri Vincent de Brouwer Raad van bestuur Bank of Africa Raad van bestuur Bank of Africa (7 banken) Vice-president S.A. VIGEO, raad van Mark Lambrechts bestuur EVERAERT, Klein Raad van bestuur BIO, TRIVIDEND, Eigenaarskrediet, Ethibel Amuz, Stichting voor de Toekomstige Raad van bestuur BIO, TRIVIDEND, Amuz, Generaties, Streven. Voorzitter Sint- Stichting voor de Toekomstige Generaties, Lievenscollege (Antwerpen), Donorinfo en Streven. Voorzitter Sint-Lievenscollege HermesEnsemble (Antwerpen), Donorinfo en HermesEnsemble Er bestaan geen familiale banden tussen de bestuursleden. In de voorbije vijf jaren werd geen lid van de Raad van Bestuur veroordeeld voor fraudemisdrijven; betrokken in een faillissement, surséance of liquidatie; openbaar beschuldigd of gesanctioneerd, of door een rechtbank onbekwaam verklaard om een bestuursfunctie uit te oefenen Kredietcomité Samenstelling en bevoegdheden Het kredietcomité van Alterfin is een extern orgaan dat bevoegd is voor de uiteindelijke goedkeuring van de financieringen. De raad van bestuur delegeert haar bevoegdheid en beslissingen aangaande krediet en garanties aan het kredietcomité. Voor beslissingen aangaande participaties ligt de bevoegdheid bij de raad van bestuur. Het comité is samengesteld uit personen die actief zijn in de ontwikkelingssamenwerking enerzijds en mensen met krediettechnische kennis anderzijds. Deze unieke combinatie van ontwikkelingsexpertise en financiële expertise vormt de kracht van Alterfin. Hierdoor verzamelt Alterfin naar haar mening immers de nodige ervaring en deskundigheid om tot een genuanceerde beoordeling van elke financiering te kunnen komen, waarbij rekening wordt gehouden met alle relevante invalshoeken. 73

74 De huidige samenstelling van het kredietcomité is als volgt (30/09/2011): Naam Expertise Affiliatie Vincent de Brouwer Financieel Management, Krediet analyse Onafhankelijk expert Katleen Deruytter Krediet analyse Onafhankelijk expert Kris Goossenaerts Microfinanciering, Latijns Amerika Vredeseilanden Laurent Biot Rurale ontwikkeling SOS Faim Reginald Thibaut Bankieren, Afrika Onafhankelijk expert Isabelle Philippe Microfinanciering, Krediet Analyse Onafhankelijk expert De leden van het kredietcomité worden benoemd door de raad van bestuur van Alterfin. Het kredietcomité komt (in principe) maandelijks bijeen en kan beslissingen nemen over de financieringsaanvragen indien minstens drie leden van het comité vertegenwoordigd zijn. Het kredietcomité is 11 keer samengekomen in 2010 en heeft 70 financieringsvoorstellen onderzocht, waarvan vijf een tweede maal dienden geagendeerd te worden op het kredietcomité. 69 aanvragen werden goedgekeurd. Dit waren er 9 meer dan in Aan de leden van het kredietcomité worden geen vergoedingen toegekend Bijzondere inlichtingen Ervaring Naam Ervaring in microfinanciering Andere ervaring Uitgebreide ervaring als bankier en Regionale afgevaardigde van Bank of Vincent de Brouwer manager van Africa ontwikkelingsprogramma s in Afrika Katleen Deruytter Geen Kredietanalyse en duurzaam bankieren Kris Goossenaerts Laurent Biot Reginald Thibaut Microfinancieringservaring in Chile Microfinancieringservaring in Ghana en Ethiopië, rurale financiering en ontwikkelingsprogramma s bij SOS Faim Geen Financiële managementposities binnen NGO s Uitgebreide ervaring in ontwikkelingsprogramma s en management Isabelle Philippe Microfinanciering bij Credal Krediet analyse Andere mandaten Voormalige Afgevaardigd bestuurder Belgolaise, BCB (Burundi), BK (Rwanda) Naam Huidige mandaten Mandaten laatste vijf jaar Vincent de Brouwer Raad van bestuur Bank of Africa Raad van bestuur Bank of Africa Katleen Deruytter Geen Geen Kris Goossenaerts Raad van bestuur FOPEPRO Raad van bestuur FOPEPRO Laurent Biot Geen Geen Reginald Thibaut Raad van bestuur Interbank Burundi, Raad van bestuur Interbank Burundi, Supremo Supremo Isabelle Philippe Raad van bestuur SAW-B Raad van bestuur SAW-B Er bestaan geen familiale banden tussen de leden van het kredietcomité. In de voorbije vijf jaren werd geen lid veroordeeld voor fraudemisdrijven; betrokken in een faillissement, surséance of liquidatie; openbaar beschuldigd of gesanctioneerd, of door een rechtbank onbekwaam verklaard om een bestuursfunctie uit te oefenen. 74

75 11.3 Management Het management wordt uitgeoefend als volgt: Artikel 25 van de statuten bepaalt dat de raad van bestuur het dagelijks bestuur, alsook de vertegenwoordiging van de vennootschap betreffende dit bestuur, aan één of meerdere personen kan opdragen, die naargelang zijn beslissing alleen of gezamenlijk optreden. De persoon aan wie de bevoegdheden van dagelijks bestuur zijn opgedragen, zal de titel van "directeur" voeren. De directeur is de eerste verantwoordelijke voor het trachten bereiken van de beleidsdoelstellingen van Alterfin en ook de dagelijkse woordvoerder en vertegenwoordiger. De directeur is verantwoordelijk voor de dynamiek en de kwaliteit van het beheer, voor een evenwichtig beheer van uitgaven en kosten, voor een correcte en transparante administratie en boekhouding met een evenwichtige balans, voor het uitvoeren van de beslissingen van de Raad van Bestuur en het Kredietcomité, voor een goede contractadministratie en administratieve opvolging van alle beslissingen inzake financieringen en garanties. De directeur staat ook in voor een efficiënt systeembeheer en een effectief communicatiebeleid, alsook voor het personeelsbeleid met een duidelijke taakomschrijving voor iedere medewerker en een organigram. Na beslissing van de raad van bestuur van 16 november 1994 werd Dhr. Hugo Couderé, wonende te Wilrijk, Lode Brionstraat 17, aangesteld tot directeur. De vergoeding van de directeur bedroeg voor ,29EUR (belastbaar wedden en lonen) Corporate governance De coöperatieve vennootschap Alterfin heeft een drievoudige vennootschapsstructuur bestaande uit de algemene vergadering, de raad van bestuur en het management. Zoals hierboven vermeld is hieraan het kredietcomité toegevoegd met haar eigen bevoegdheden. De werking van deze organen wordt bepaald door de vennootschapsrechtelijke regelgeving, met in het bijzonder de coöperatieve wetgeving, en de statuten van Alterfin. Verder bepaalt het Reglement van inwendige orde de krijtlijnen van de manier van werking binnen de verschillende organen van Alterfin en de samenwerking tussen deze organen Vergoeding van de bestuurders en management De bestuurders ontvangen voor de uitoefening van hun mandaat geen andere vergoeding dan de terugbetaling van gedane kosten en lasten. Aan de leden van het kredietcomité worden geen vergoedingen toegekend. De vergoeding van de directeur bedroeg voor ,29EUR (belastbaar wedden en lonen) Aandelen aangehouden door bestuurders en management Leden van de raad van bestuur Op 30 september 2011 hadden zeven (van de negen) leden van de raad van bestuur Bestaande Aandelen van Alterfin in persoonlijke eigendom. De Bestaande Aandelen in eigendom van bestuurders vertegenwoordigt ongeveer 0,31% van het totaal kapitaal. Geen enkel lid van de raad van bestuur heeft meer dan 0,12% van het kapitaal in eigendom Leden van het kredietcomité Op 30 september 2011 hadden twee (van de zes) leden van het kredietcomité Bestaande Aandelen van Alterfin in persoonlijke eigendom. De Bestaande aandelen in eigendom van het kredietcomité vertegenwoordigt ongeveer 0,04% van het totaal kapitaal. Geen enkel lid van het kredietcomité heeft meer dan 0,03% van het kapitaal in eigendom. 75

76 Management Op 30 september 2011 had het management ongeveer 0,10% van de Bestaande Aandelen van Alterfin in eigendom Werknemers Op afsluitingsdatum van het boekjaar 2010 waren tien werknemers (negen in voltijdse equivalenten) ingeschreven in het personeelsregister. Op publicatiedatum van het Prospectus bestond het team van Alterfin uit 10 werknemers, namelijk: Hugo Couderé Jan De Grande Saúl Castro Julie Depelchin Sofie Desmet Alex Tack Mauricio Duran Bernard Ornilla Diana Banuro Karin Huffer Directeur; verantwoordelijke portefeuille Afrika en Azië Verantwoordelijke financiën en boekhouding Verantwoordelijke portefeuille Latijns-Amerika Medewerker financiën en boekhouding Verantwoordelijke portefeuillebeheer Portefeuillebeheerder Latijns-Amerika en Afrika Portefeuillebeheerder Latijns-Amerika Portefeuillebeheerder Latijns-Amerika en Afrika Financieel analist Verantwoordelijke opvolging vennoten Verantwoordelijke marketing en communicatie 76

77 12 RELATIE MET DE BESTAANDE AANDEELHOUDERS EN TRANSACTIES MET VERBONDEN PARTIJEN 12.1 Aandeelhouderschap voor het sluiten van het Aanbod Bij de afsluiting van het boekjaar 2010 telde Alterfin aandeelhouders of vennoten die samen meer dan 13,9 miljoen EUR investeren. Meer dan drie kwart van dit kapitaal is in handen van particulieren: Situatie op 31/12/2010 Aantal aandeelhouders Aandelenkapitaal in euro Categorie A-Aandelen Rechtspersonen (NGO's, banken, sociale organisaties, bedrijven...) Categorie B-Aandelen Natuurlijke personen Totaal 148 8% % % % Op 30 september 2011 was het kapitaal gegroeid tot EUR geïnvesteerd door aandeelhouders. Situatie op 30/09/2011 Aantal aandeelhouders Aandelenkapitaal in euro Categorie A-Aandelen Rechtspersonen (NGO's, banken, sociale organisaties, bedrijven...) Categorie B-Aandelen Natuurlijke personen Totaal 163 7% % % % Bestaande aandeelhoudersovereenkomsten en bestaande overeenkomsten en verrichtingen met verbonden vennootschappen Er bestaan op dit ogenblik, bij weten van de Vennootschap, geen aandeelhoudersovereenkomsten met betrekking tot de Vennootschap of overeenkomsten en verrichtingen tussen de Vennootschap met verbonden vennootschappen Belangenconflicten Alterfin heeft geen bijzondere regeling inzake belangenconflicten bij haar bestuurders en management. Er vonden bij haar weten geen dergelijke belangenconflicten plaats tijdens de afgelopen drie jaren. Belangenconflicten worden daarbij begrepen in de zin van Bijlage I.14.2 van de Prospectusverordening. 77

78 13 BESCHRIJVING VAN HET MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL 13.1 Maatschappelijk doel Alterfin heeft tot doel bij te dragen tot een duurzame financiële onderbouw van de ontwikkelingsinitiatieven van economisch en sociaal gemarginaliseerde groepen in de samenlevingen in het Zuiden, en aldus de doelstellingen van haar aandeelhouders te helpen realiseren. Daartoe mag zij alle hoegenaamde verrichtingen doen die rechtstreeks of onrechtstreeks verband houden met dit doel. Zij mag deelnemen in en samenwerken met alle ondernemingen die haar doelstelling kunnen bevorderen. Specifiek stelt Alterfin op een creatieve manier financiële instrumenten, vorming, begeleiding en onderzoek ter beschikking. In België: sensibiliseert Alterfin personen en instanties voor de rol van 'geld' in de ontwikkeling van een meer solidaire en natuur- en cultuur-vriendelijke wereldsamenleving. In samenwerking met haar bancaire partners, de NGO's en de overheid mobiliseert zij in die zin gelden. In het Zuiden: gebruikt Alterfin deze gelden voor het ontwikkelen of ondersteunen van een lokaal doelgroepgericht financieel weefsel. Naargelang de omstandigheden worden hiervoor garanties, leningen of participaties ter beschikking gesteld. Daarnaast verleent of mobiliseert Alterfin tevens technische ondersteuning. De Vennootschap mag tevens door middel van inschrijving, inbreng, fusie, participatie of anderszins een belang nemen in gelijk welke vennootschap of onderneming met een gelijkaardige, aanverwante of aanvullende activiteit en, in het algemeen, alle verrichtingen uitvoeren die van aard zijn de verwezenlijking van haar doel in de hand te werken Maatschappelijk kapitaal Alterfin mobiliseert kapitaal in het Noorden via de verkoop van Aandelen. Deze middelen worden vervolgens via de partners in het Zuiden ingezet ter financiering van arme(re) bevolkingsgroepen ter plaatse. Het aandelenkapitaal vormt de financiële basis van waaruit Alterfin haar investeringen realiseert. Het kapitaal is onbeperkt. Het is volledig en onvoorwaardelijk geplaatst. Het vaste gedeelte van het kapitaal is vastgesteld op vijftigduizend EUR ( EUR). Het kapitaal is zonder wijziging van de statuten veranderlijk voor het bedrag dat het vaste gedeelte van het kapitaal overtreft Bedrag van het kapitaal, aantal en categorieën van Aandelen Situatie op 31 december 2010 : Situatie op 31/12/2010 Aantal aandeelhouders Aandelenkapitaal in euro Categorie A-Aandelen Rechtspersonen (NGO's, banken, sociale organisaties, bedrijven...) Categorie B-Aandelen Natuurlijke personen Totaal 148 8% % % % Aantal aandelen % %

79 Situatie op 30 september 2011: Situatie op 30/09/2011 Aantal aandeelhouders Aandelenkapitaal in euro Categorie A-Aandelen Rechtspersonen (NGO's, banken, sociale organisaties, bedrijven...) Categorie B-Aandelen Natuurlijke personen Totaal 163 7% % % % Aantal aandelen % % Kapitaalverhoging Het vooropgesteld totaal maximumbedrag van de kapitaalverhoging bedraagt maximaal ,00 EUR (op te halen gedurende de Inschrijvingsperiode) Rechten verbonden aan de Aandelen Algemene aandeelhoudersvergadering en stemrechten De algemene vergadering heeft bevoegdheid over de benoeming en de afstelling van bestuurders, van een commissaris en van controlerende vennoten. Verder moet de algemene vergadering de jaarrekening goedkeuren en kwijting verlenen aan de bestuurders en de commissaris. De algemene vergadering moet ook beslissen over de eventuele wijziging van de statuten en over de ontbinding van de Vennootschap. De algemene vergadering kan rechtsgeldig beslissen, ongeacht het aantal aanwezige vennoten, voor zover in het Wetboek van vennootschappen en in de statuten niets anders wordt bepaald. Elke vennoot mag zich laten vertegenwoordigen door maximaal één andere vennoot (bij gewone schriftelijke volmacht). Elke vennoot mag een aantal stemmen uitbrengen gelijk aan het aantal aandelen dat zij of hij bezit. Geen enkele vennoot mag echter meer dan 10% van het totale aantal aanwezige stemmen op de Algemene Vergadering hebben. Hierdoor wordt een democratisch beslissingsproces gegarandeerd Winstuitkering Elke vennoot heeft recht op een jaarlijks dividend (deelname in de winst) voor zover de Algemene Vergadering beslist om een dividend uit te keren. Het dividend is de jaarlijkse financiële vergoeding voor de participatie die elke aandeelhouder in Alterfin neemt. Indien er winst is, wordt deze als volgt besteed. Minstens 5% van de winst wordt gereserveerd (wettelijk verplicht). Daarnaast kan er tot maximaal 6% dividend uitgekeerd worden (art. 6 van het KB van 8 januari 1962). Het overschot wordt overgedragen of gereserveerd Vereffening Wanneer de algemene vergadering van de Vennootschap dient te beraadslagen over een wijziging aan het doel of over de ontbinding van de vennootschap, kan deze slechts geldig beraadslagen en besluiten met een vier vijfde meerderheid van de geldig uitgebrachte stemmen en indien de aanwezige of vertegenwoordigde vennoten ten minste de helft van het gehele kapitaal vertegenwoordigen. Indien het aanwezigheidsquorum niet wordt bereikt moet een nieuwe algemene vergadering bijeengeroepen worden, met dezelfde agenda. Deze vergadering kan geldig beslissen, ongeacht het vertegenwoordigde deel van 79

80 het kapitaal. Op deze tweede vergadering dienen de beslissingen eveneens genomen te worden met een vier vijfde meerderheid van de geldig uitgebrachte stemmen Vorm van de Aandelen De Aandelen zijn op naam; ten opzichte van de Vennootschap zijn ze ondeelbaar. De eigendom van de Aandelen wordt bewezen door de inschrijving in het desbetreffende register. Van die inschrijvingen worden certificaten afgegeven aan de houders van de aandelen Overdracht van aandelen De aandelen kunnen slechts tussen vennoten overgedragen worden, mits voorafgaande toestemming van de raad van bestuur Uittreding en inkoop De aandeelhouders van categorie B-Aandelen kunnen enkel uittreden of verzoeken om een gedeeltelijke terugneming van hun Aandelen tijdens de eerste zes maanden van het boekjaar. De aandeelhouders van categorie A-Aandelen kunnen uittreden of verzoeken om een gedeeltelijke terugneming van hun Aandelen in de eerste drie maanden van het boekjaar. De Vennootschap kan de terugbetaling geheel of ten dele spreiden over een periode van maximaal drie jaar. De raad van bestuur mag de uittreding of terugneming van aandelen weigeren in geval de vennoot verplichtingen tegenover of lopende overeenkomsten met de Vennootschap heeft of indien, door de uittreding of de terugneming van aandelen: a) het maatschappelijk kapitaal daardoor wordt teruggebracht op een bedrag dat minder is dan het statutair vaste gedeelte verhoogd met de niet-uitkeerbare reserves; en/of b) de financiële toestand in gevaar zou gebracht worden. De raad van bestuur oordeelt hierbij soeverein Scheidingsaandeel In alle gevallen van ophouding van het lidmaatschap en bij terugneming van Aandelen, wordt het scheidingsaandeel berekend op basis van het op aandelen gestorte bedrag verminderd met de overgedragen verliezen en vermeerderd met de overgedragen winsten, zoals deze blijken uit de jaarrekening van het boekjaar waarin het lidmaatschap ophield. In geen geval echter kan het scheidingsaandeel meer bedragen dan het door de vennoot volgestorte gedeelte op zijn aandeelbewijs. Het scheidingsaandeel, wanneer dit verschuldigd is, wordt uitbetaald uiterlijk drie maanden na goedkeuring van de jaarrekening. De raad van bestuur kan beslissen de uitbetaling op een vroegere datum te doen. Geen uitkering van een scheidingsaandeel kan worden gedaan indien daardoor het netto actief van vennootschap zou dalen beneden het statutair vaste gedeelte van het kapitaal, vermeerderd met alle reserves die volgens de wet of de statuten niet mogen uitgekeerd worden Andere effecten Op dit ogenblik bestaan geen andere effecten dan de Aandelen. 80

81 14 BELASTINGSTELSEL IN BELGIË 14.1 Dividenden Rijksinwoners-natuurlijke personen Titel II van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, Art. 21, 6 stelt dat de eerste schijf van 125 EUR van dividenden van de door de Nationale Raad van de Coöperatie erkende coöperatieve vennootschappen vrijgesteld is van roerende voorheffing. Voor het aanslagjaar 2012 is het basisbedrag van 125 EUR geïndexeerd tot 180 EUR (cf. de automatische indexering inzake inkomstenbelastingen Aanslagjaar 2012) Daarboven geldt krachtens artikel 269, WIB 92 een roerende voorheffing van 15% Rijksinwoners-vennootschappen Krachtens artikel 269, WIB 92 geldt voor vennootschappen een roerende voorheffing van 15% op het volledig dividend Rijksinwoners-rechtspersonen Voor rechtspersonen geldt krachtens artikel 221, WIB 92 geen vrijstelling op de eerste schijf van het dividend en geldt krachtens artikel 269, WIB 92 een roerende voorheffing van 15% op het volledig dividend Niet-rijksinwoners Voor niet-rijksinwoners gelden dezelfde bepalingen als voor rijksinwoners Meerwaarden en minderwaarden Meerwaarden In alle gevallen van ophouding van het lidmaatschap en bij terugneming van aandelen, wordt het scheidingsaandeel berekend op basis van het op aandelen gestorte bedrag verminderd met de overgedragen verliezen en vermeerderd met de overgedragen winsten, zoals deze blijken uit de jaarrekening van het boekjaar waarin het lidmaatschap ophield. Aangezien het scheidingsaandeel in geen geval meer kan bedragen dan het door de vennoot volgestorte gedeelte op zijn aandeelbewijs, zijn belastingen op meerwaarde niet van toepassing Minderwaarden rijksinwoners-natuurlijke personen Voor rijksinwoner-natuurlijke personen die aandelen houden als privé-belegging zijn minderwaarden opgelopen op aandelen niet fiscaal aftrekbaar, indien de minderwaarden voortvloeien uit een verrichting die kan worden aanzien als een verrichting van normaal beheer van de aandelen. Minderwaarden die voorvloeien uit verrichtingen die de reikwijdte van het normale beheer van iemands privévermogen overschrijden zijn aftrekbaar van het belastbaar inkomen dat wordt ontvangen uit vergelijkbare verrichtingen die worden gerealiseerd tijdens dezelfde belastingperiode of tijdens de vijf daaropvolgende belastingperioden. Voor rijksinwoners-natuurlijke personen die de aandelen houden voor beroepsdoeleinden zijn minderwaarden gerealiseerd bij vervreemding van de aandelen, in principe fiscaal aftrekbaar. 81

82 Minderwaarden rijksinwoners-vennootschappen Voor rijksinwoners-vennootschappen zijn eventuele minderwaarden gerealiseerd bij de vervreemding van de aandelen niet fiscaal aftrekbaar, behalve minderwaarden opgelopen ten gevolge van de volledige vereffening van de Vennootschap tot maximaal het bedrag van het fiscaal kapitaal van de Vennootschap dat werd vertegenwoordigd door deze aandelen Minderwaarden rijksinwoners-rechtspersonen Minderwaarden die worden geleden door rijksinwoners-rechtspersonen bij vervreemding van de aandelen zijn over het algemeen niet fiscaal aftrekbaar Minderwaarden niet-rijksinwoners Minderwaarden zullen fiscaal aftrekbaar zijn, indien dergelijke minderwaarden werden gerealiseerd op de aandelen gehouden door een niet-rijksinwoner-natuurlijke persoon in het kader van een bedrijfsvoering in België via een vaste basis in België. Voor niet-rijksinwoners-vennootschappen die de aandelen houden via een vaste inrichting of vaste basis in België, zijn eventuele minderwaarden gerealiseerd bij de vervreemding van de aandelen niet fiscaal aftrekbaar, behalve minderwaarden opgelopen ten gevolge van de volledige vereffening van de Vennootschap tot maximaal het bedrag van het fiscaal kapitaal van de Vennootschap dat werd vertegenwoordigd door deze aandelen Taks op beursverrichtingen Niet van toepassing Belastingvoordelen Op 12 oktober 2010 werd Alterfin erkend als ontwikkelingsfonds, zoals bedoeld in de Wet van 1 juni 2008 houdende de invoering van een belastingvermindering voor aandelen in ontwikkelingsfondsen voor microfinanciering in ontwikkelingslanden en houdende de vaststelling van de voorwaarden voor de erkenning als ontwikkelingsfonds (Belgisch Staatsblad van 4 juli 2008), zoals gewijzigd door de Wet van 21 december 2009 houdende de fiscale en diverse bepalingen (Belgisch Staatsblad van 31 december 2009). De erkenning van Alterfin geldt voor de periode van 2010 tot en met 2014 en krachtens de Wet zullen natuurlijke personen kunnen genieten van een belastingvoordeel voor bedragen geïnvesteerd in Alterfin tijdens die periode. De belastingvermindering is gelijk aan 5% van de werkelijk gedane betalingen en wordt verleend onder de volgende voorwaarden: De gestorte sommen moeten minimaal 250 EUR bedragen (geïndexeerd 350 EUR voor het belastbaar tijdperk 2011); De vermindering is beperkt tot 210 EUR per belastbaar tijdperk (geïndexeerd 300 EUR voor het belastbaar tijdperk 2011); De Aandelen moeten, behalve bij overlijden, gedurende ten minste 60 maanden ononderbroken in het bezit blijven van de inschrijver; en Bij vervreemding binnen de periode van 60 maanden heeft de nieuwe bezitter geen recht op de belastingvermindering. 82

83 Om in aanmerking te komen voor de belastingvermindering moet men dus minimaal zes Aandelen van categorie B verwerven (375 EUR). Om van de maximale vermindering van 300 EUR te kunnen genieten dient men 96 Aandelen van categorie B te verwerven (6000EUR). 83

84 15 RECHTZAKEN EN ARBITRAGE; WIJZIGINGEN VAN BETEKENIS 15.1 Rechtzaken en arbitrage Er zijn geen hangende of dreigende rechtszaken of arbitrages die een invloed kunnen hebben of hebben gehad op de financiële positie of rentabiliteit van Alterfin Wijzigingen van betekenis in de financiële of handelspositie van Alterfin Sinds de datum van de laatste tussentijdse financiële cijfers (per 30 september 2011) werden geen betekenisvolle wijzigingen genoteerd van de financiële of handelspositie van Alterfin. 84

85 Bijlagen 1. Het inschrijvingsformulier 2. Geauditeerde jaarrekeningen van 2008, 2009 en Niet-geauditeerde resultatenrekening en balans op 30 september Credit and Investment Policy 5. Portefeuilleverslag op 30 september

86 De uitgevende instelling ALTERFIN CVBA Haachtsesteenweg, B-1030 Schaarbeek, België. Juridische raadgever van de uitgevende instelling LIEDEKERKE WOLTERS WAELBROECK KIRKPATRICK CVBA Keizerslaan 3, B-1000 Brussel, België Commissaris van de uitgevende instelling KLYNVELD PEAT MARWICK GOERDELER BEDRIJFSREVISOREN BV o.v.v. CVBA Woluwedal 18, B-1932 Sint-Stevens-Woluwe, België 86

87 Bijlage 1: Het inschrijvingsformulier

88 INTEKENEN OP AANDELEN VAN ALTERFIN Ondergetekende wenst vennoot te worden van Alterfin: Ik wens in te tekenen op * aandelen. (voor particulieren kost één aandeel 62,50 Euro, voor rechtspersonen 250 Euro) Daartoe stort ik * Euro op IBAN nummer BE met BIC code TRIO BE BB van Alterfin met vermelding 'aandelen Alterfin'. Gegevens vennoot: Naam: * Voornamen: * Straat+nummer: * Gemeente: * Postnummer: * Land: * Geboortedatum: * Telefoon: * * Hoe heeft u Alterfin leren kennen? * Versturen Wissen *Verplichte velden Van zodra wij uw storting op onze rekening ontvangen hebben, ontvangt u een afschrift van het vennootschapsregister in twee exemplaren, waarvan u er één ondertekend moet terugsturen. Het andere geldt als bewijsexemplaar voor u. Contacteer ons voor meer informatie over het aandeelhoudershap. Inschrijvingen moeten gebeuren op basis van alle informatie die u kan vinden in het prospectus dat gratis ter beschikking wordt gesteld van beleggers op de maatschappelijke zetel en gratis kan worden geraadpleegd op de website Beleggingen in aandelen zijn niet zonder risico s: de mogelijkheid bestaat dat u het volledige door u geïnvesteerde bedrag niet terugkrijgt. Het dividend kan dalen of stijgen. Microfinanciering gaat gepaard met risico s, inclusief valutaschommelingen en risico s eigen aan investeringen in opkomende markten. Rendementen behaald in het verleden bieden geen garantie voor de toekomst en geen enkele garantie wordt gegeven wat betreft de toekomstige rendementen. Uw privacy is belangrijk. Uw gegevens worden enkel gebruikt door Alterfin. Zij worden zonder uw toelating nooit doorgegeven aan derden. Deze gegevens worden bewaard door Alterfin en u kan ten allen tijde inzage vragen. Op uw eenvoudig verzoek verwijderen wij deze gegevens uit onze bestanden.

89 Aandeelhouder worden van Alterfin* Ondergetekende wenst aandeelhouder te worden van Alterfin: Ik wens in te tekenen op... aande(e)l(en) van Alterfin cvba. (voor particulieren kost een aandeel 62,50 EUR, voor rechtspersonen 250,00 EUR) Daartoe stort ik... EUR (... aande(e)l(en) x... EUR) op rekeningnummer van Alterfin cvba met vermelding van aandelen Alterfin. De heer Mevrouw De heer & Mevrouw Jongeheer Juffrouw (aankruisen wat past) Naam:... Voornamen:... Organisatie:... (enkel voor rechtspersonen) Rechtsvorm:... (enkel voor rechtspersonen) Adres:... Postcode:... Plaats:... Telefoon:... GSM: Rijksregisternummer:... Geboortedatum:... Datum: Handtekening:... /... /... Gelieve dit formulier in bijgevoegde antwoordenvelop terug te sturen naar Alterfin cvba, Haachtstesteenweg 159, 1030 Brussel. Van zodra u uw aandelenkapitaal op bovenvermeld rekening-nummer overgeschreven hebt, ontvangt u een afschrift van het vennootschapsregister in twee exemplaren waarvan u er één ondertekend moet terugsturen. Het andere exemplaar geldt als bewijsexemplaar voor u. Verantwoordelijke voor dit gegevensbestand is Alterfin cvba, Haachtstesteenweg 159, 1030 Brussel. Het doel van de gegevensverwerking is u op de hoogte te houden van uw aandelenkapitaal en van onze activiteiten. U beschikt over een recht op toegang tot en verbetering van deze gegevens. Indien u niet van onze activiteiten op de hoogte wenst te blijven, kan u ons dit laten weten door ons op het hierboven vermeld adres te contacteren. Deze gegevens worden zonder uw toelating nooit doorgegeven aan derden. Alterfin cvba, Haachtsesteenweg 159, 1030 Brussel / Tel / Fax O.N / Triodos Bank / info@alterfin.be /

90 * Dit document is een promotioneel document, opgesteld en verspreid door Alterfin cvba, met maatschappelijke zetel te Haachtsesteenweg 159, B-1030 Schaarbeek, België. Dit document bevat geen beleggingsadvies en geen beleggingsonderzoek. Inschrijvingen moeten gebeuren op basis van alle informatie die u kan vinden in het prospectus dat gratis ter beschikking wordt gesteld van beleggers op de maatschappelijke zetel en gratis kan worden geraadpleegd op de website Beleggingen in aandelen zijn niet zonder risico s: de mogelijkheid bestaat dat u het volledige door u geïnvesteerde bedrag niet terugkrijgt. Het dividend kan dalen of stijgen. Microfinanciering gaat gepaard met risico s, inclusief valutaschommelingen en risico s eigen aan investeringen in opkomende markten. Rendementen behaald in het verleden bieden geen garantie voor de toekomst en geen enkele garantie wordt gegeven wat betreft de toekomstige rendementen. Alterfin cvba, Haachtsesteenweg 159, 1030 Brussel / Tel / Fax O.N / Triodos Bank / info@alterfin.be /

91 Bijlage 2: Geauditeerde jaarrekeningen van 2008, 2009 en 2010

92 20 06/04/2009 BE EUR NAT. Datum neerlegging Nr. Blz. D VKT 1.1 JAARREKENING IN EURO Naam: Rechtsvorm: ALTERFIN Coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Adres: Vlasfabriekstraat Nr: 11 Bus: Postnummer: 1060 Gemeente: Sint-Gillis Land: België Rechtspersonenregister (RPR) - Rechtbank van Koophandel van: Brussel Internetadres: Ondernemingsnummer BE Datum van de neerlegging van de oprichtingsakte OF van het recentste stuk dat de datum van bekendmaking van de oprichtingsakte en van de akte tot statutenwijziging vermeldt Jaarrekening goedgekeurd door de algemene vergadering van met betrekking tot het boekjaar dat de periode dekt van tot Vorig boekjaar van tot De bedragen van het vorige boekjaar zijn identiek met die welke eerder openbaar werden gemaakt. Zijn gevoegd bij deze jaarrekening: Nummers van de secties van het standaardmodel die niet werden neergelegd omdat ze niet dienstig zijn: VKT 1.2, VKT 5.2.2, VKT 5.9 VOLLEDIGE LIJST met naam, voornamen, beroep, woonplaats (adres, nummer, postnummer en gemeente) en functie in de onderneming, van de BESTUURDERS, ZAAKVOERDERS EN COMMISSARISSEN GOOSSENAERTS Kris Werkhuizenstraat Kessel-Lo (Leuven) BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Voorzitter van de Raad van Bestuur HEYDE Gerda Floraliënlaan Wilrijk (Antwerpen) BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder DE BROUWER Vincent Oud-Heverleestraat Vaalbeek 1/59

93 BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder MEES Marc Avenue des Tourterelles Braine-l'Alleud BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder LAMBRECHTS Marc Regenstraat Antwerpen-6 BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder CLAES Chris Holsbeecksesteenweg Kessel-Lo (Leuven) BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder VAN DEN BRUEL Raf Tolhuislaan Gent BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder MARQUET Olivier Hof ter Schriecklaan Berchem (Antwerpen) BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder DISNEUR Lise Avenue des Combattants Ottignies-Louvain-la-Neuve BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder KPMG BEDRIJFSREVISOREN CVBA (BE ) BE Prins Boudewijnlaan 24/d 2550 Kontich BELGIË Vertegenwoordigd door: CLINCK Erik Bedrijfsrevisor Prins Boudewijnlaan 24/d 2550 Kontich BELGIË 2/59

94 Nr. BE VKT 2.1 BALANS NA WINSTVERDELING ACTIVA Toel. Codes Boekjaar Vorig boekjaar VASTE ACTIVA 20/ Oprichtingskosten 20 Immateriële vaste activa Materiële vaste activa / Terreinen en gebouwen 22 Installaties, machines en uitrusting Meubilair en rollend materieel Leasing en soortgelijke rechten 25 Overige materiële vaste activa 26 Activa in aanbouw en vooruitbetalingen 27 Financiële vaste activa 5.1.3/ VLOTTENDE ACTIVA 29/ Vorderingen op meer dan één jaar Handelsvorderingen 290 Overige vorderingen Voorraden en bestellingen in uitvoering 3 Voorraden 30/36 Bestellingen in uitvoering 37 Vorderingen op ten hoogste één jaar 40/ Handelsvorderingen 40 Overige vorderingen Geldbeleggingen / Liquide middelen 54/ Overlopende rekeningen 490/ TOTAAL VAN DE ACTIVA 20/ /59

95 Nr. BE VKT 2.2 PASSIVA Toel. Codes Boekjaar Vorig boekjaar EIGEN VERMOGEN 10/ Kapitaal Geplaatst kapitaal Niet-opgevraagd kapitaal 101 Uitgiftepremies 11 Herwaarderingsmeerwaarden Reserves Wettelijke reserve Onbeschikbare reserves 131 Voor eigen aandelen 1310 Andere 1311 Belastingvrije reserves 132 Beschikbare reserves Overgedragen winst (verlies) (+)/(-) Kapitaalsubsidies 15 Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het netto-actief 19 VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN Voorzieningen voor risico's en kosten / Uitgestelde belastingen 168 SCHULDEN 17/ Schulden op meer dan één jaar Financiële schulden 170/ Kredietinstellingen, leasingschulden en soortgelijke schulden 172/3 Overige leningen 174/ Handelsschulden 175 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 176 Overige schulden 178/9 Schulden op ten hoogste één jaar / Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen Financiële schulden Kredietinstellingen 430/ Overige leningen 439 Handelsschulden Leveranciers 440/ Te betalen wissels 441 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 46 Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten Belastingen 450/ Bezoldigingen en sociale lasten 454/ Overige schulden 47/ Overlopende rekeningen 492/ TOTAAL VAN DE PASSIVA 10/ /59

96 Nr. BE VKT 3 RESULTATENREKENING Toel. Codes Boekjaar Vorig boekjaar Bedrijfsopbrengsten en bedrijfskosten Brutomarge (+)/(-) Omzet 70 Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen, diensten en diverse goederen 60/61 Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (+)/(-) Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa Waardeverminderingen op voorraden, op bestellingen in uitvoering en op handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) (+)/(-) 631/ Voorzieningen voor risico's en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) (+)/(-) 635/ Andere bedrijfskosten 640/ Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten (-) 649 Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies) (+)/(-) Financiële opbrengsten Financiële kosten Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting (+)/(-) Uitzonderlijke opbrengsten Uitzonderlijke kosten Winst (Verlies) van het boekjaar vóór belasting (+)/(-) Onttrekking aan de uitgestelde belastingen 780 Overboeking naar de uitgestelde belastingen 680 Belastingen op het resultaat (+)/(-) 67/ Winst (Verlies) van het boekjaar (+)/(-) Onttrekking aan de belastingvrije reserves 789 Overboeking naar de belastingvrije reserves 689 Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar (+)/(-) /59

97 Nr. BE VKT 4 RESULTAATVERWERKING Codes Boekjaar Vorig boekjaar Te bestemmen winst (verlies) (+)/(-) Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar (+)/(-) Overgedragen winst (verlies) van het vorige boekjaar (+)/(-) 14P Onttrekking aan het eigen vermogen 791/2 Toevoeging aan het eigen vermogen 691/ aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies 691 aan de wettelijke reserve aan de overige reserves Over te dragen winst (verlies) (+)/(-) Tussenkomst van de vennoten in het verlies 794 Uit te keren winst 694/ Vergoeding van het kapitaal Bestuurders of zaakvoerders 695 Andere rechthebbenden 696 6/59

98 Nr. BE VKT TOELICHTING STAAT VAN DE VASTE ACTIVA IMMATERIËLE VASTE ACTIVA Codes Boekjaar Vorig boekjaar Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8059P XXXXXXXXXX 995 Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa 8029 Overdrachten en buitengebruikstellingen 8039 Overboekingen van een post naar een andere (+)/(-) 8049 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8129P XXXXXXXXXX 213 Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Teruggenomen 8089 Verworven van derden 8099 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8109 Overgeboekt van een post naar een andere (+)/(-) 8119 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR /59

99 Nr. BE VKT MATERIËLE VASTE ACTIVA Codes Boekjaar Vorig boekjaar Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8199P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa Overdrachten en buitengebruikstellingen Overboekingen van een post naar een andere (+)/(-) 8189 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Meerwaarden per einde van het boekjaar 8259P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8219 Verworven van derden 8229 Afgeboekt 8239 Overgeboekt van een post naar een andere (+)/(-) 8249 Meerwaarden per einde van het boekjaar 8259 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8329P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Teruggenomen 8289 Verworven van derden 8299 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen Overgeboekt van een post naar een andere (+)/(-) 8319 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR 22/ /59

100 Nr. BE VKT FINANCIËLE VASTE ACTIVA Codes Boekjaar Vorig boekjaar Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8395P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen Overdrachten en buitengebruikstellingen 8375 Overboekingen van een post naar een andere (+)/(-) 8385 Andere mutaties (+)/(-) 8386 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Meerwaarden per einde van het boekjaar 8455P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Verworven van derden 8425 Afgeboekt 8435 Overgeboekt van een post naar een andere (+)/(-) 8445 Meerwaarden per einde van het boekjaar Waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8525P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Teruggenomen 8485 Verworven van derden 8495 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8505 Overgeboekt van een post naar een andere (+)/(-) 8515 Waardeverminderingen per einde van het boekjaar Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar 8555P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar (+)/(-) 8545 Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar 8555 NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR /59

101 Nr. BE VKT INLICHTINGEN OMTRENT DE DEELNEMINGEN DEELNEMINGEN EN MAATSCHAPPELIJKE RECHTEN IN ANDERE ONDERNEMINGEN Hieronder worden de ondernemingen vermeld waarin de onderneming een deelneming bezit (opgenomen in de post 28 van de activa), alsmede de andere ondernemingen waarin de onderneming maatschappelijke rechten bezit (opgenomen in de posten 28 en 50/53 van de activa) ten belope van ten minste 10 % van het geplaatste kapitaal. Aangehouden maatschappelijke rechten Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening NAAM, volledig adres van de ZETEL en, zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het ONDERNEMINGSNUMMER rechtstreeks Aantal % % Jaarrekening per dochters Muntcode Eigen vermogen Nettoresultaat (+) of (-) (in eenheden) KOKARI SICR BO XOF BP NIAMEY NIGER Courante aandelen 9 41,1 0 CONSOLIDAR COOPERATIVA BO COP Calle /305 Bogota DC COLUMBIA Courante aandelen 1 25, /59

102 Nr. BE VKT 5.3 STAAT VAN HET KAPITAAL EN DE AANDEELHOUDERSSTRUCTUUR STAAT VAN HET KAPITAAL Codes Boekjaar Vorig boekjaar Maatschappelijk kapitaal Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar 100P XXXXXXXXXX Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar Codes Bedragen Aantal aandelen Wijzigingen tijdens het boekjaar Aandelen 250 EUR Aandelen 62,50 EUR Samenstelling van het kapitaal Soorten aandelen Aandelen 250 EUR Aandelen 62,50 EUR Codes Niet-opgevraagd bedrag Opgevraagd, niet-gestort bedrag Niet-gestort kapitaal Niet-opgevraagd kapitaal 101 XXXXXXXXXX Opgevraagd, niet-gestort kapitaal 8712 XXXXXXXXXX Aandeelhouders die nog moeten volstorten Eigen aandelen Gehouden door de vennootschap zelf Kapitaalbedrag 8721 Aantal aandelen 8722 Gehouden door haar dochters Kapitaalbedrag 8731 Aantal aandelen 8732 Verplichtingen tot uitgifte van aandelen Als gevolg van de uitoefening van conversierechten Bedrag van de lopende converteerbare leningen 8740 Bedrag van het te plaatsen kapitaal 8741 Maximum aantal uit te geven aandelen 8742 Als gevolg van de uitoefening van inschrijvingsrechten Aantal inschrijvingsrechten in omloop 8745 Bedrag van het te plaatsen kapitaal 8746 Maximum aantal uit te geven aandelen 8747 Toegestaan, niet-geplaatst kapitaal 8751 Aandelen buiten kapitaal Verdeling Aantal aandelen 8761 Daaraan verbonden stemrecht 8762 Uitsplitsing volgens de aandeelhouders Aantal aandelen gehouden door de vennootschap zelf 8771 Aantal aandelen gehouden door haar dochters 8781 Codes Codes Boekjaar Boekjaar AANDEELHOUDERSSTRUCTUUR VAN DE ONDERNEMING OP DE DATUM VAN DE JAARAFSLUITING, ZOALS DIE BLIJKT UIT DE KENNISGEVINGEN DIE DE ONDERNEMING HEEFT ONTVANGEN 11/59

103 Nr. BE VKT 5.4 VOORZIENINGEN VOOR RISICO'S EN KOSTEN Boekjaar UITSPLITSING VAN DE POST 160/5 VAN DE PASSIVA INDIEN DAARONDER EEN BELANGRIJK BEDRAG VOORKOMT voorziening voor kredietrisico voorziening voor kredietinterest /59

104 Nr. BE VKT 5.5 STAAT VAN DE SCHULDEN Codes Boekjaar UITSPLITSING VAN DE SCHULDEN MET EEN OORSPRONKELIJKE LOOPTIJD VAN MEER DAN EEN JAAR, NAARGELANG HUN RESTERENDE LOOPTIJD Totaal der schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen Totaal der schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar doch hoogstens 5 jaar Totaal der schulden met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar 8913 GEWAARBORGDE SCHULDEN Door Belgische overheidsinstellingen gewaarborgde schulden Financiële schulden 8921 Kredietinstellingen, leasingschulden en soortgelijke schulden 891 Overige leningen 901 Handelsschulden 8981 Leveranciers 8991 Te betalen wissels 9001 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 9011 Schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten 9021 Overige schulden 9051 Totaal van de door Belgische overheidsinstellingen gewaarborgde schulden 9061 Schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op activa van de onderneming Financiële schulden Kredietinstellingen, leasingschulden en soortgelijke schulden Overige leningen 902 Handelsschulden 8982 Leveranciers 8992 Te betalen wissels 9002 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 9012 Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 9022 Belastingen 9032 Bezoldigingen en sociale lasten 9042 Overige schulden 9052 Totaal der schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op activa van de onderneming SCHULDEN MET BETREKKING TOT BELASTINGEN, BEZOLDIGINGEN EN SOCIALE LASTEN Vervallen belastingschulden 9072 Vervallen schulden ten aanzien van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid /59

105 Nr. BE VKT 5.6 RESULTATEN PERSONEEL EN PERSONEELSKOSTEN Codes Boekjaar Vorig boekjaar Werknemers ingeschreven in het personeelsregister Totaal aantal op de afsluitingsdatum Gemiddeld personeelsbestand berekend in voltijdse equivalenten ,2 6,3 Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren Personeelskosten Bezoldigingen en rechtstreekse sociale voordelen Werkgeversbijdragen voor sociale verzekeringen Werkgeverspremies voor bovenwettelijke verzekeringen Andere personeelskosten Ouderdoms- en overlevingspensioenen 624 FINANCIËLE RESULTATEN Door de overheid toegekende subsidies, aangerekend op de resultatenrekening Kapitaalsubsidies 9125 Interestsubsidies 9126 Geactiveerde intercalaire interesten 6503 Bedrag van het disconto ten laste van de onderneming bij de verhandeling van vorderingen 653 Saldo van de gevormde (aangewende of teruggenomen) voorzieningen met financieel karakter (+)/(-) /59

106 Nr. BE VKT 5.7 NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN Codes Boekjaar DOOR DE ONDERNEMING GESTELDE OF ONHERROEPELIJK BELOOFDE PERSOONLIJKE ZEKERHEDEN ALS WAARBORG VOOR SCHULDEN OF VERPLICHTINGEN VAN DERDEN Waarvan Door de onderneming geëndosseerde handelseffecten in omloop 9150 ZAKELIJKE ZEKERHEDEN Zakelijke zekerheden die door de onderneming op haar eigen activa werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden en verplichtingen van de onderneming Hypotheken Boekwaarde van de bezwaarde activa 9161 Bedrag van de inschrijving 9171 Pand op het handelsfonds - Bedrag van de inschrijving 9181 Pand op andere activa - Boekwaarde van de in pand gegeven activa Zekerheden op de nog door de onderneming te verwerven activa - Bedrag van de betrokken activa 9201 Zakelijke zekerheden die door de onderneming op haar eigen activa werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden en verplichtingen van derden Hypotheken Boekwaarde van de bezwaarde activa 9162 Bedrag van de inschrijving 9172 Pand op het handelsfonds - Bedrag van de inschrijving 9182 Pand op andere activa - Boekwaarde van de in pand gegeven activa Zekerheden op de nog door de onderneming te verwerven activa - Bedrag van de betrokken activa 9202 BELANGRIJKE HANGENDE GESCHILLEN EN ANDERE BELANGRIJKE VERPLICHTINGEN 15/59

107 Nr. BE VKT 5.8 BETREKKINGEN MET VERBONDEN ONDERNEMINGEN, BESTUURDERS, ZAAKVOERDERS EN COMMISSARIS(SEN) Codes Boekjaar VERBONDEN ONDERNEMINGEN Vorderingen op verbonden ondernemingen 9291 Waarborgen toegestaan in hun voordeel 9294 Andere betekenisvolle verplichtingen aangegaan in hun voordeel 9295 BESTUURDERS EN ZAAKVOERDERS, NATUURLIJKE OF RECHTSPERSONEN DIE DE ONDERNEMING RECHTSTREEKS OF ONRECHTSTREEKS CONTROLEREN ZONDER VERBONDEN ONDERNEMINGEN TE ZIJN, OF ANDERE ONDERNEMINGEN DIE DOOR DEZE PERSONEN RECHTSTREEKS OF ONRECHTSTREEKS GECONTROLEERD WORDEN Uitstaande vorderingen op deze personen 9500 Rentevoet en duur van de vorderingen Waarborgen toegestaan in hun voordeel 9501 Andere betekenisvolle verplichtingen aangegaan in hun voordeel 9502 DE COMMISSARIS(SEN) EN DE PERSONEN MET WIE HIJ (ZIJ) VERBONDEN IS (ZIJN) Honoraria van de commissaris : 2000 EUR 16/59

108 Nr. BE VKT 6 SOCIALE BALANS Nummers van de paritaire comités die voor de onderneming bevoegd zijn: 218 Werknemers ingeschreven in het personeelsregister Tijdens het boekjaar en het vorige boekjaar Codes 1. Voltijds 2. Deeltijds 3. Totaal (T) of totaal in voltijdse equivalenten (VTE) 3P. Totaal (T) of totaal in voltijdse equivalenten (VTE) (boekjaar) (boekjaar) (boekjaar) (vorig boekjaar) Gemiddeld aantal werknemers 100 3,5 3,7 6,2 VTE 6,3 VTE Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren T T Personeelskosten T T Op de afsluitingsdatum van het boekjaar Codes 1. Voltijds 2. Deeltijds 3. Totaal in voltijdse equivalenten Aantal werknemers ingeschreven in het personeelsregister ,8 Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd Overeenkomst voor een bepaalde tijd ,8 Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk 112 Vervangingsovereenkomst 113 Volgens het geslacht en het studieniveau Mannen ,5 lager onderwijs 1200 secundair onderwijs 1201 hoger niet-universitair onderwijs 1202 universitair onderwijs ,5 Vrouwen ,3 lager onderwijs 1210 secundair onderwijs 1211 hoger niet-universitair onderwijs ,5 universitair onderwijs ,8 Volgens de beroepscategorie Directiepersoneel 130 Bedienden ,8 Arbeiders 132 Andere /59

109 Nr. BE VKT 6 Tabel van het personeelsverloop tijdens het boekjaar Ingetreden Codes 1. Voltijds 2. Deeltijds 3. Totaal in voltijdse equivalenten Aantal werknemers die tijdens het boekjaar in het personeelsregister werden ingeschreven ,8 Uitgetreden Aantal werknemers met een in het personeelsregister opgetekende datum waarop hun overeenkomst tijdens het boekjaar een einde nam 305 Inlichtingen over de opleidingen voor de werknemers tijdens het boekjaar Totaal van de formele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven voor de werknemers ten laste van de werkgever Codes Mannen Codes Vrouwen Aantal betrokken werknemers Aantal gevolgde opleidingsuren Nettokosten voor de onderneming waarvan brutokosten rechtstreeks verbonden met de opleiding waarvan betaalde bijdragen en stortingen aan collectieve fondsen waarvan ontvangen tegemoetkomingen (in mindering) Totaal van de minder formele en informele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven voor de werknemers ten laste van de werkgever Aantal betrokken werknemers Aantal gevolgde opleidingsuren Nettokosten voor de onderneming Totaal van de initiële beroepsopleidingsinitiatieven voor de werknemers ten laste van de werkgever Aantal betrokken werknemers Aantal gevolgde opleidingsuren Nettokosten voor de onderneming /59

110 Nr. BE VKT 7 WAARDERINGSREGELS Niet-financiële vaste activa Worden pro rata temporis afgeschreven: Depot merk "Alterfin": lineair 10 jaar Telecom installaties: lineair 5 jaar Meubilair en andere kantooruitrusting: lineair 5 jaar Informatica: lineair 3 jaar Financiële vaste activa Financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de historische waarde (de aanschaffingswaarde), tenzij er duidelijke aanwijzingen zijn op belangrijke ( > 15%) en duurzame waardeverminderingen of meerwaarden. In het geval van waarde vermin deringen worden de betreffende activa afgewaardeerd en de waardevermindering opgenomen in de resultatenrekening (via een 63 rekening). In het geval van een meerwaarde worden de betreffende activa opgewaardeerd en de meerwaarde opgenomen in het eigen vermogen (via een 122 rekening). Indien het activa betreffen in buitenlandse valuta, dan wordt de betreffende waarde omgezet in euro tegen de historische koers bij aanschaffing, tenzij het een valuta betreft die op systematische wijze ingedekt wordt of tenzij de koers op balansdatum een belangrijke ( > 15%) en duurzame depreciatie of appreciatie vertoont. In deze gevallen wordt de waarde van het vaste activa omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekenings verschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Vlottende activa De vlottende activa worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Wanneer echter een waardevermindering op de vlottende activa kan gedocumenteerd worden dan zal de betreffende activa gedeclasseerd' worden tot een dubieuze staat, afgewaardeerd worden en de waardevermindering opgenomen worden in de resultatenrekening (via een 63 rekening). Indien de waarde van de vlottende activa wordt aangeduid in een valuta andere dan de euro, dan wordt deze omgezet naar de euro tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekenings verschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Kosten voor obligatieleningen worden geactiveerd en pro rata temporis over de volledige looptijd van de lening afgeschreven. Passiva De passiva worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Indien deze waarde wordt aangeduid in een valuta andere dan de euro, dan wordt deze omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekenings verschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Omrekeningsverschillen De behandeling van de omrekeningsverschillen is afhankelijk van de valuta waarop de omrekeningsverschillen slaan. Voor de deviezen die niet ingedekt worden, worden negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekening 654) en positieve omrekeningsverschillen worden in balans gehouden (rekening 49). Voor de deviezen die systematisch ingedekt worden, worden zowel de positieve als de negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekeningen 654 / 754). Op dit ogenblik beantwoordt enkel de US dollar aan deze voorwaarde. 19/59

111 Alterfin cvba Jaarverslag 2008 Dit is het jaarverslag zoals het wordt voorgelegd aan de Algemene Vergadering en dat inhoudelijk moet voldoen aan de richtlijnen zoals deze zijn opgenomen in Artikel 96 van het wetboek van vennootschappen. Vlasfabriekstraat 11 B-1060 Brussel, België Bedrijfsnummer: Tel: +32 (0) Fax: +32 (0) Website: Alterfin cvba - Jaarverslag /59

112 Inhoudstafel 1. INLEIDING OVERZICHT VAN DE ONTWIKKELING EN RESULTATEN VAN ALTERFIN IN Maatschappelijk kapitaal Eigen portefeuille Portefeuille van responsability Totale portefeuille in beheer Stand van zaken oprichting fondsen Consultancy Noord-Zuid sparen Garantiefonds Bestuur en dagelijkse beheer Risico s en waardeverminderingen uitstaande kredietsaldo s Financieel resultaat DE SOCIALE PRESTATIE VAN ALTERFIN Inleiding Resultaten Conclusies EVOLUTIE VAN DE OMGEVING VAN ALTERFIN ONDERZOEK EN ONTWIKKELING BIJKANTOREN BEKNOPTE VERSIE VAN DE JAARREKENING Analytische resultatenrekening Balans OVERZICHT EN BEHEERSING VAN DE VOORNAAMSTE RISICO S PROVISIONERINGS- EN RESERVERINGSPOLITIEK WAARDERINGSREGELS VOORSTEL VAN RESULTAATSVERWERKING BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN NA HET EINDE VAN HET BOEKJAAR OVERGEDRAGEN VERLIEZEN BENOEMING VAN COMMISSARISSEN EN BESTUURDERS...35 BIJLAGE 1: PORTEFEUILLE ALTERFIN OP 31 DECEMBER BIJLAGE 2: PORTEFEUILLE RESPONSABILITY OP 31 DECEMBER BIJLAGE 3: SAMENSTELLING VAN DE RAAD VAN BESTUUR...38 Alterfin cvba - Jaarverslag /59

113 1. Inleiding 2008 was voor Alterfin, ondanks de crisis, een uitzonderlijk goed jaar. In 2008 halen we met een winst van euro het sterkste financieel resultaat ooit en belangrijker nog, sociaal krijgen onze acties hoe langer hoe meer impact. Op het einde van 2008 bereikten onze 63 partners samen meer dan kleine ondernemers en boeren. Minstens daarvan werden gefinancierd via kredieten die beheerd worden door Alterfin. 35% van de begunstigden wordt gefinancierd via het aandelenkapitaal van Alterfin, de overige 65% wordt gefinancierd via gelden die we van responsability in beheer krijgen. Sociale impact gaat echter niet alleen over hoeveel mensen we bereiken, maar wie we bereiken en wat het effect is van de financiering op hun leven. Het gemiddelde kredietbedrag gaat van 340 euro in Afrika tot 630 euro in Latijns-Amerika. Het gemiddelde microkrediet ligt (ver) beneden het gemiddelde nationale inkomen per capita in de respectievelijke landen. Dit wijst er op dat de microfinancieringspartners wel degelijk arme(re) groepen in de samenleving bereiken. 67% van de klanten zijn vrouwen en 45% van onze financieringen gaat naar de landbouw. Al deze indicatoren wijzen erop dat we de mensen bereiken die we willen bereiken. Minder duidelijk is of al deze mensen (en hun families) via het krediet tot een significante verbetering van hun leefomstandigheden zijn gekomen. Anekdotische voorbeelden leren ons dat dit inderdaad het geval is, we hopen in de volgende jaren hier meer gegevens over te hebben om hierover meer algemene uitspraken te kunnen doen. Alterfin haalt in 2008 zijn sterkste financiële resultaat ooit. Hoe valt dit te rijmen met de crisis die vanaf het laatste kwartaal van 2008 de economische wereldorde doet wankelen? Alterfin heeft het grote voordeel dat we aandeelhouders hebben die sociale impact en risicobeheersing veel hoger inschatten dan het maximaliseren van de winst. Bovendien investeert Alterfin in de reële dagelijkse economie van arme bevolkingsgroepen en niet in afgeleide financiële producten waarvan weinigen nog weten waar hun economische basis ligt. Dit belet niet dat onze doelgroepen ook sterk zullen lijden onder de economische crisis en aldus zal de werking van de microfinancieringsinstellingen en de fair trade organisaties er zeker niet makkelijker op worden. Alterfin zal deze evolutie van nabij moeten opvolgen en zijn werking waar nodig aanpassen. Wij hebben er het volste vertrouwen in dat Alterfin deze taak aankan met de blijvende steun van de meer dan aandeelhouders, het toezicht en de leiding van de raad van bestuur en het kredietcomité en de deskundigheid van een hardwerkend team. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

114 2. Overzicht van de ontwikkeling en resultaten van Alterfin in Maatschappelijk kapitaal Alterfin mobiliseert kapitaal in het Noorden via de verkoop van aandelen. Deze middelen worden vervolgens via onze partners in het Zuiden ingezet ter financiering van arme(re) bevolkingsgroepen ter plaatse. Het aandelenkapitaal vormt de financiële basis van waaruit Alterfin haar investeringen realiseert. De volgende grafiek toont de evolutie van het kapitaal van Alterfin en het aantal vennoten: Euro Aantal vennoten Kapitaal Aantal vennoten Op het einde van 2008 bedroeg het maatschappelijk kapitaal van Alterfin 8,8 miljoen euro, samengebracht door vennoten. Gedurende 2008 is het kapitaal aldus gegroeid met 1,2 miljoen euro (+ 17%) en zijn er 74 nieuwe aandeelhouders bijgekomen (+ 6%). Het kapitaal was op balansdatum voor 74% in handen van particulieren; de rest wordt geïnvesteerd door institutionele aandeelhouders. 1 Situatie op 31/12/2008 Rechtspersonen (NGO s, banken, sociale organisaties, bedrijven ) Particulieren Totaal Aantal aandeelhouders % % Aandelenkapitaal in euro % % De aandelen van Alterfin bestaan in twee types, afhankelijk van wie de aandelen onderschrijft: rechtspersonen kunnen enkel intekenen op aandelen van 250,00 euro per aandeel; particuliere personen en gelijkgestelden kunnen aandelen onderschrijven van 62,50 euro per aandeel. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

115 2.2. Eigen portefeuille Als sociale financier investeert Alterfin in microkredietinstellingen en producentenverenigingen in het Zuiden met als doel kleine ondernemers en boeren toegang te geven tot krediet. De verwezenlijking van die missie uit zich voornamelijk in de grootte en de samenstelling van de portefeuille van investeringen in het Zuiden. De volgende grafiek toont de evolutie van de portefeuille van Alterfin en het aantal partners: Euro Aantal partners Kapitaal Portefeuille Aantal partners 0 In bijlage 1 vindt u een getailleerd overzicht van de portefeuille van Alterfin op 31 december Op balansdatum bedroeg de financieringsportefeuille van Alterfin 8,9 miljoen euro (of 12,6 miljoen US dollar), verdeeld over 63 partnerorganisaties in het Zuiden. In vergelijking met het einde van 2007 is de portefeuille aldus toegenomen met euro (+ 11%) en is het aantal actieve partners gestegen met 5 (+ 9%). 2 Noteer dat de portefeuille - die opgebouwd wordt vanuit het aandelenkapitaal - sinds 2005 groter is dan het kapitaal. Dit betekent concreet dat (meer dan) elke euro van de aandeelhouders geïnvesteerd wordt in het Zuiden. Het kapitaal kan ofwel rechtstreeks aangewend worden om een partner te financieren ofwel onrechtstreeks. In het laatste geval gebruikt Alterfin het aandelenkapitaal (in euro) als garantie voor het verkrijgen van een kredietlijn (in US dollar) bij onze bancaire partners. Deze US dollar kredietlijn is nu groter dan het in garantie geplaatste aandelenkapitaal in euro zodat we op die manier een hefboomeffect creëren. De ontleende dollars lenen we dan zelf uit aan de partners in het Zuiden. 2 Op 31 december 2007 gaf Alterfin financiering aan 58 partnerorganisaties. Op 31 december 2008 stellen we vast dat Alterfin - gedurende (a) de financiering van 9 nieuwe partners gestart heeft en de financiering van 2 bestaande partners heropgevat heeft; (b) de financiering aan 6 partners heeft stopgezet (waarvan 3 in de loop van 2009 opnieuw financiering zullen ontvangen). Dit resulteert in een netto toename met 5 partners gedurende Alterfin cvba - Jaarverslag /59

116 Geografische verdeling De portefeuille van Alterfin is verdeeld over 63 partnerorganisaties waarvan 52 in Latijns-Amerika, 8 in Afrika en 2 in Azië. Alterfin ontplooit haar activiteiten in 17 verschillende landen, maar kent een sterke concentratie in de landen van de Andes en Centraal-Amerika. De grafiek hieronder geeft de verdeling van de portefeuille per land weer. Peru is op kop met 23% van de portefeuille, gevolgd door Nicaragua (15%), Bolivia (13%), Honduras (11%), Ecuador (10%) en El Salvador (9%). Peru Nicaragua Bolivia Honduras Ecuador El Salvador Cambodja Chili Togo Niger Guatemala Internationaal Colombia Benin Marokko Oeganda Costa Rica Laos 5% 4% 3% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0% 0% 0% 15% 13% 11% 10% 9% 23% 0% 5% 10% 15% 20% 25% Hieronder wordt de regionale verdeling van de portefeuille volgens volume en volgens aantal partners getoond: Geografisch gezien is Alterfin dus voornamelijk actief in Latijns-Amerika (87% van het volume van de portefeuille). Hoewel slechts 6% van de portefeuille geïnvesteerd wordt in Afrika bevindt 13% van het aantal partners van Alterfin zich in dat werelddeel. Wat Azië betreft, werkt Alterfin al vele jaren met twee organisaties in de Mekong landen Cambodja en Laos. Onze participatie in het Franse Solidarité Internationale pour Le Développement et l'investissement (SIDI) staat onder de noemer Internationaal. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

117 Verdeling per sector 72% van onze portefeuille wordt geïnvesteerd in microfinancierings-instellingen (MFI s). De rest (28%) wordt gekanaliseerd naar boerencoöperaties die hun producten verhandelen via het fair trade circuit. Koffie is het eerlijke handel product bij uitstek, goed voor 20% van onze gehele portefeuille. Verder geeft Alterfin voorfinanciering voor de productie en commercialisering van fair trade cacao, wijn, bananen en honing. 72% Microkrediet 20% Koffie 3% Cacao 3% Wijn 2% Bananen 1% Honing Verdeling per type financiering Wat betreft het type financieringen werkt Alterfin voornamelijk via kredietverlening (94% van de portefeuille), zij het onder de vorm van leningen voor MFI s of kredietlijnen voor fair trade partners. De deelnemingen in het vermogen van partners komen overeen met 4% van de portefeuille. Alterfin hanteert daarnaast de garantie als financieringsinstrument (2%), zodat het valutarisico in Afrika vermeden wordt. De MFI s verkrijgen dan met behulp van onze garantie lokale financiering. 94% Kredieten 4% Participaties 2% Garanties Verdeling per munt Het merendeel van de financieringen gebeurt in US dollar (89%). Daarnaast wordt ook de euro gebruikt (5%). De investeringen in zachte valuta (franc CFA voor West- en Centraal-Afrika; nuevos soles in Peru en de Laotiaanse kip) vertegenwoordigen samen 6% van de gehele portefeuille. 89% US Dollar 5% Euro 5% Franc CFA 1% Nuevos Soles 0% Kip Alterfin cvba - Jaarverslag /59

118 2.3. Portefeuille van responsability Portfolio management Alterfin heeft meerdere jaren ervaring met kredietverlening aan microkredietinstellingen en boerenorganisaties in ontwikkelingslanden. Deze ervaring wordt nu ter beschikking gesteld aan beleggingsfondsen die in deze sectoren willen investeren. Het Zwitserse responsability Social Investment AG is de eerste organisatie die in die zin een akkoord gesloten heeft met Alterfin, in februari Alterfin heeft de ambitie om te blijven groeien. Verschillende van onze partners zijn de afgelopen jaren echter zo sterk gegroeid, dat Alterfin niet meer over voldoende eigen financiële middelen (kapitaal) beschikt, om tegemoet te komen aan hun financieringsaanvragen. In deze gevallen kunnen wij een beroep doen op fondsen van derden zoals het Zwitserse responsability. De financiering van responsability wordt tegen hun voorwaarden ter beschikking gesteld van onze partners. Voor de analyse en de opvolging van de financiering wordt Alterfin vergoed door responsability. Enkel bestaande partners van Alterfin komen in aanmerking voor deze financiering. Op het einde van december 2008 beheert Alterfin in opdracht van responsability een portefeuille van 17,9 miljoen euro (of 25,3 miljoen US dollar) verdeeld over 24 bestaande partners van Alterfin. In vergelijking met het einde van 2007 is de portefeuille van responsability toegenomen met 14,9 miljoen US dollar (+ 143%) en is het aantal actieve partners gestegen met 11 (+ 85%). 3 In bijlage 2 vindt u een overzicht van de portefeuille van responsability op 31 december Geografische verdeling De middelen van responsability worden ingezet in 6 landen: 38% Nicaragua 35% Peru 12% Cambodja 9% El Salvador 5% Honduras 1% Ecuador 3 Op 31 december 2007 financierde responsability 13 partners van Alterfin. Op 31 december 2008 stellen we vast dat responsability - gedurende (a) de financiering van 12 bijkomende partners gestart heeft; (b) de financiering aan 1 partner heeft stopgezet (maar zal heropgevat worden in de loop van 2009). Dit resulteert in een netto toename met 11 partners gedurende Alterfin cvba - Jaarverslag /59

119 Verdeling per sector 79% van die portefeuille wordt geïnvesteerd in de microkredietsector. Het overige deel wordt aangewend voor de financiering van fair trade koffie (17%) en cacao (4%). 79% Microkrediet 17% Koffie 4% Cacao 2.4. Totale portefeuille in beheer De grafiek hieronder toont de evolutie van de totale portefeuille die geïnvesteerd wordt in het Zuiden: Euro Aantal partners Portefeuille Alterfin Portefeuille responsability Partners Op balansdatum bedroeg de totale portefeuille in beheer 26,8 miljoen euro (of 37,8 miljoen US Dollar) verdeeld over 63 partnerorganisaties. Dit komt overeen met een groei van 11,8 miljoen euro (+ 78%) in vergelijking met het einde van Vooral de portefeuille van responsability is in 2008 enorm gegroeid. Voor de eerste maal is de portefeuille van responsability trouwens groter dan onze eigen portefeuille. Het aandeel van onze eigen portefeuille en die van responsability in de totale portefeuille is op balansdatum respectievelijk 33% en 67%. De onderliggende reden voor de tragere groei van de eigen portefeuille is in de eerste plaats het feit dat deze groei afhankelijk is van de toename van het kapitaal van Alterfin. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

120 2.5. Stand van zaken oprichting fondsen In 2008 is er hard gewerkt aan de oprichting van twee fondsen. Een eerste fonds, met werktitel FEFISOL, zal opgericht worden in samenwerking met twee andere sociale investeerders: SIDI uit Frankrijk en ETIMOS uit Italië. Met FEFISOL willen we een Europees fonds creëren dat specifiek gericht is op Afrika. Door deze samenwerking hopen we meer organisatorische, technische en financiële middelen te hebben om meer kleine ondernemers en in het bijzonder kleine boeren te ondersteunen via hun lokale organisaties. Een gelijkaardig project staat op stapel voor Latijns-Amerika. Voor acht landen van deze regio willen we samen met SIDI een fonds opzetten dat specifiek gericht is naar de kleine familiale landbouw. Het fonds kreeg als werktitel FOPEPRO. In beide fondsen steekt Alterfin samen met de andere initiatiefnemers een startkapitaal, maar het grootste deel van de financiering moet komen van internationale financiers zoals de Europese Investeringsbank en de International Finance Corporation en nationale ontwikkelingsfinanciers zoals AFD in Frankrijk en AECI in Spanje. Door de financiële crisis heeft de oprichting van deze fondsen achterstand opgelopen. Het is inderdaad niet eenvoudig om in deze tijden zo n 50 miljoen euro te vinden Consultancy Naast het beheer van onze eigen portefeuille enerzijds en die voor rekening van derden anderzijds heeft Alterfin in 2008 ongeveer euro verdiend aan consultancy, voornamelijk door het verlenen van technische ondersteuning aan Afrikaanse MFI s in het kader van het EU-ACP Microfinance Framework Programme. EU-ACP Microfinance Framework Programme 2008 was het laatste jaar van ons project voor technische ondersteuning van onze Afrikaanse partners gefinancierd door de Europese Unie. Tussen 2006 en 2008 heeft Alterfin in consortium met het Franse SIDI en MAIN, een Afrikaans netwerk van MFI s, een budget van euro ter beschikking gekregen voor de financiering van technische bijstand en uitrusting van Afrikaanse MFI s. SIDI heeft dit budget beheerd; het geld kwam dus niet in de rekeningen van Alterfin. Wel heeft Alterfin een eigen bijdrage geleverd ter waarde van euro, eveneens gespreid over drie jaar. Een gedeelte van dit budget werd aangewend voor de omkadering van 6 Alterfin partners in Oeganda, Togo en Niger. De financiering werd ondermeer ingezet voor het ontwikkelen van nieuwe kredietproducten en voor het verbeteren van het bestuur en het beheer van deze MFI s. Daarnaast werden de middelen tevens gebruikt voor de aankoop van betere uitrusting (computers, transportmiddelen, ). Alterfin cvba - Jaarverslag /59

121 2.7. Noord-Zuid sparen De Noord-Zuid spaarrekeningen bij Triodos Bank Triodos Bank is de enige bank in België die uitsluitend financiering geeft aan projecten met een sociale, ecologische of culturele meerwaarde. Triodos is stichtend vennoot van Alterfin. Sinds 1995 mobiliseert Alterfin spaargelden voor Triodos op de zogenaamde Noord-Zuid Spaarrekeningen. Het Noord-Zuid sparen is op twee manieren belangrijk voor Alterfin. In de eerste plaats betaalt Triodos een commissievergoeding aan Alterfin op basis van de verzamelde spaargelden. Met deze commissie kunnen we een deel van onze werkingskosten financieren. Daarnaast gebruikt Triodos Bank een stuk van de spaargelden op de Noord-Zuid Spaarrekeningen (in euro) om een kredietlijn (in US dollar) ter beschikking te stellen aan Alterfin. Het overige gedeelte van de Noord-Zuid spaargelden wordt door Triodos Bank zoveel mogelijk herbelegd in kredieten aan organisaties voor ontwikkelingssamenwerking. Overzicht De door Alterfin gemobiliseerde gelden op de Noord-Zuid spaarrekeningen bij Triodos Bank zijn in 2008 toegenomen met 23% en bedroegen op balansdatum 23,6 miljoen euro, hetzij bijna 4,4 miljoen euro meer dan verleden jaar. De commissie van Triodos hiervoor bedroeg euro in Afschaffing Noord-Zuid Participatierekening Alterfin en Triodos Bank hebben in onderling overleg beslist om de verhoging van de basisinterest op de Noord- Zuid Participatierekening met ingang van 1 januari 2009 af te schaffen. De Participatierekening was een spaarrekening voor vennoten van Alterfin bij Triodos. De Participatierekening werd ruim 10 jaar geleden in het leven geroepen met de bedoeling om via de verhoging van de basisinterest aan de aandeelhouder van Alterfin naast het sociaal rendement van diens investering ook een extra financieel voordeel toe te kennen. Dat was nodig omdat de aandelen van Alterfin op dat moment geen dividend opleverden. De toestand is sindsdien grondig geëvolueerd. In die zin dat de aandelen van Alterfin intussen wel een dividend voortbrengen, oorspronkelijk 1% tot 1,75%, maar intussen reeds 2,75% over het boekjaar Aangezien de dividendvergoeding van het Alterfin aandeel ondertussen de vergelijking met de interestvergoeding op een klassiek spaarboekje ruimschoots kan doorstaan is een extra vergoeding via een verhoging van de basisinterest op de Noord-Zuid Participatierekening dan ook niet langer te verantwoorden, te meer omdat dit systeem voor Alterfin en Triodos Bank een belangrijke meerkost met zich meebrengt. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

122 2.8. Garantiefonds Alterfin Garantiefonds vzw Samen met een aantal van haar vennoten ( , Mercator Bank, Oxfam Solidariteit, Oxfam Wereldwinkels, Triodos Bank, Vredeseilanden en SOS Faim) heeft Alterfin op 20 december 2000 de vzw Alterfin Garantiefonds opgericht onder de vorm van een vereniging zonder winstoogmerk. De vzw wordt - in tegenstelling tot de vennootschap - gespijsd met giften, voornamelijk vanwege vennoten. Dankzij de waarborgverlening van het Garantiefonds kan Alterfin de financiering van zwakkere partnerorganisaties - die niet beschikken over de nodige garanties - realiseren zonder de financiële situatie van de vennootschap extra in gevaar te brengen. De middelen van het Garantiefonds kunnen daarnaast ook aangewend worden voor de financiering van technische assistentie aan onze partners. De vzw Alterfin Garantiefonds is stapsgewijs aan het groeien en beschikte op balansdatum over iets meer dan 1 miljoen euro, voornamelijk opgebouwd door commissiegelden van het AlterVision beleggingsfonds, giften van en van particuliere vennoten. Einde 2008 ondersteunt het Garantiefonds een portefeuille van meer dan 1,5 miljoen euro waarvan een groot gedeelte in Afrika Bestuur en dagelijkse beheer Algemene Vergadering Algemene Vergadering De vennoten of aandeelhouders van Alterfin zijn samen eigenaar van de coöperatieve vennootschap. Alle vennoten zijn lid van de Algemene Vergadering (AV) die minstens eenmaal per jaar wordt samengeroepen. De AV is het hoogste beslissingsorgaan van de vennootschap. De AV kiest de leden van de raad van bestuur en mandateert deze om Alterfin te sturen. Voorts beslist de AV onder andere over de aanwending van het resultaat. Op zaterdag 15 maart 2008 werd de jaarlijkse Algemene Vergadering van Alterfin gehouden. De vergadering, waaraan 80 vennoten hebben deelgenomen, werd voorafgegaan door een fotoreportage van onze zendingen in Oeganda en Bolivia, ter illustratie van de verwerking van een financieringsaanvraag door Alterfin. Raad van bestuur De raad van bestuur is 4 keer samengekomen in Erik Van Mele (Oxfam Solidariteit) die sinds de oprichting van Alterfin bestuurder was, heeft de raad alsook het kredietcomité midden 2008 verlaten. Erik Van Mele heeft met zijn gedegen kennis van Latijns-Amerika en zijn speciale aandacht voor de sociale impact een zeer belangrijke bijdrage geleverd tot de ontwikkeling van Alterfin. Oxfam Solidariteit blijft aandeelhouder van Alterfin maar wil geen bestuursmandaat meer opnemen. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

123 Kredietcomité Kredietcomité Het kredietcomité van Alterfin is een extern orgaan dat bevoegd is voor de uiteindelijke goedkeuring van onze financieringen. Het comité is samengesteld uit personen die actief zijn in de NGO-wereld enerzijds en mensen die werken rond ethisch/sociaal bankieren anderzijds. Deze unieke combinatie van ontwikkelingsexpertise en financiële expertise vormt de kracht van Alterfin. Het kredietcomité is 11 keer samengekomen in 2008 en heeft 52 financieringsvoorstellen onderzocht. Daarvan werden 45 aanvragen goedgekeurd, waarvan 7 mits aanpassing van één van de kredietvoorwaarden (bedrag, termijn, garanties, ). Team Samen met de groei van de financieringsactiviteiten is het team in de afgelopen jaren geleidelijk aan groter geworden. Ondertussen telt de ploeg acht personeelsleden. Vanaf einde november 2008 is Wendy Schats het team komen versterken. Wendy is perfect tweetalig en heeft vele jaren ervaring in de reclamewereld. Zij zal zich specifiek toespitsen op de marketing en communicatie van Alterfin. Overzicht van het team: Hugo Couderé Jan De Grande Saúl Castro Julie Depelchin Sandra Bythell Sofie Desmet Alex Tack Wendy Schats Directeur; verantwoordelijke portefeuille Afrika en Azië Verantwoordelijke financiën en boekhouding Verantwoordelijke portefeuille Latijns-Amerika Medewerker boekhouding en opvolging vennoten Dossierbeheerder Afrika en Latijns-Amerika Verantwoordelijke portefeuillebeheer Medewerker portefeuille Afrika en Latijns-Amerika, assistent directie Medewerker marketing en communicatie Risico s en waardeverminderingen uitstaande kredietsaldo s Per 31 december 2008 was er slechts één partner die zijn betalingsverplichtingen niet volledig had nagekomen. Het betreft LA CENTRAL uit Honduras. LA CENTRAL is een tweede lijn koffie coöperatie die verschillende koffiecoöperaties verenigt voor de opkoop en de verkoop van koffie. Op balansdatum betrof de betalingsachterstand US dollar (of euro). Het volledige bedrag werd in waardevermindering genomen en de partner werd in de balans opgenomen als een dubieuze debiteur. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

124 2.11. Financieel resultaat In 2008 bedroeg het financiële resultaat ,51 euro. De zeer sterke stijging van het resultaat heeft vooral te maken met twee factoren: de sterk toegenomen activiteiten als portefeuillebeheerder voor responsability en de hoge gerealiseerde rentes op beleggingen. De Algemene Vergadering van de aandeelhouders die doorgaat op zaterdag 28 maart 2009 zal beslissen over de aanwending van dit resultaat (voor het voorstel tot aanwending van het resultaat wordt verwezen naar punt 11 van dit jaarverslag). De beknopte versie van de jaarrekening vindt u in punt 7 van dit jaarverslag. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

125 3. De sociale prestatie van Alterfin 3.1. Inleiding Opzet en methodologie Alle financieringsaanvragen worden geëvalueerd aan de hand van twee soorten criteria. Eerst en vooral, sociale of ontwikkelingscriteria, waaruit duidelijk moet blijken dat de instelling werkt ten voordele van mensen die leven in armoede. Daarnaast, financiële of bedrijfseconomische criteria: het is immers de bedoeling dat de partnerorganisatie op een duurzame manier omspringt met de verschafte middelen en de financiering terugbetaalt. In dit hoofdstuk willen we diepgaander rapporten over de sociale prestatie van onze partners en die van Alterfin. In 2008 heeft Alterfin verder gewerkt aan een systeem voor het beheren van haar sociale prestatie of zoals dat in het Engels heet: Social Performance Management. Dit managementsysteem is in de eerste plaats gebaseerd op een grondige bevraging op het moment van het bezoek aan de partner. De gegevens van deze bevraging worden besproken in het dossier door de dossierverantwoordelijke en later door het kredietcomité. Nadien dient er een opvolging te gebeuren van de partner, ook wat betreft diens social performance. Dit gebeurt aan de hand van een tabel met een aantal indicatoren. Op het einde van 2007 hebben we deze tabel voor een eerste maal opgestuurd naar onze MFI partners. Op het einde van 2008 hebben we deze oefening herhaald en de bevraging tevens uitgebreid naar onze fair trade (FT) partners. Hieronder geven we een overzicht van de resultaten. Representativiteit van resultaten De vragenlijst werd verstuurd naar 61 partners, waarvan 35 MFI s en 26 FT organisaties. 4 De 48 partners die geantwoord hebben, vertegenwoordigen: - 79% van het totaal aantal partners; - 92% van het totaal aantal klanten of producenten van al onze partners; - 92% van de totale microkredietportefeuille van onze MFI partners en 92% van de totale omzet van de FT partners; - 94% van de totale toegekende financiering vanwege Alterfin en responsability aan alle partners. 4 Op het einde van december 2008 telde onze portefeuille 63 partners. 5 van deze partners werden, gezien hun uitzonderlijk karakter, niet opgenomen in de analyse (bijvoorbeeld: netwerk van MFI s, de sociale financier SIDI uit Frankrijk). 3 andere organisaties ontvingen de bevraging wél aangezien zij bestaande partners zijn van Alterfin en in de loop van 2009 opnieuw in de portefeuille zullen opgenomen worden. Dit brengt het totaal van de organisaties voor de bevraging op 61. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

126 3.2. Resultaten Institutioneel kader De boeren en ondernemers in het Zuiden die Alterfin wenst te financieren, worden steeds via lokaal opgezette intermediaire instellingen bereikt. Bij onze financieringen ligt de nadruk dus duidelijk op de relatie tussen Alterfin en de partner (en niet op de relatie tussen Alterfin en de klant van de partner). Het institutioneel aspect is voor ons dan ook zeer belangrijk. Alterfin wil de partners financieren en omkaderen met de bedoeling een transparant en duurzaam financieel netwerk uit te bouwen in het Zuiden. Alterfin werkt met een brede waaier van organisaties. De 61 partners die de bevraging ontvangen hebben, kunnen qua institututionele vorm opgedeeld worden in 4 categorieën: coöperatie, vereniging (stichting, NGO, ), unie of federatie van organisaties (second floor) en naamloze vennootschap. De helft van onze partners heeft de activiteiten gestart in de jaren 90. Bij 20% van de organisties dateert de oprichting van vóór In 30% van de gevallen zijn de operaties in 2000 of later begonnen. Draagwijdte Bij draagwijdte of bereik wordt er een onderscheid gemaakt tussen breed en diep bereik. De breedte drukt eerder het globale aantal mensen uit dat bereikt wordt, terwijl de diepte nagaat welke laag van de bevolking er bereikt wordt. Breedte Op het einde van 2008 bereikten al onze partners samen meer dan klanten en producenten. Dit aantal komt tot stand door de som te maken van enerzijds de gegevens van de partners die deelgenomen hebben aan de bevraging (aantal klanten of leden op het einde van 2008) en anderzijds de laatst beschikbare informatie voor de partners die nog niet geantwoord hebben (gegevens uit 2007). De grafieken hieronder lichten de breedte verder toe: Alterfin cvba - Jaarverslag /59

127 Het merendeel van die klanten woont in Latijns-Amerika (64%). Afrika en Azië vertegenwoordigen respectievelijk 30% en 6% van de klanten. De MFI partners bereiken samen 95% van het totaal aantal klanten. De rest van de begunstigden is aangesloten bij een eerlijke handel producentengroep. Het mediane aantal klanten van onze MFI partners ligt heel wat hoger dan het mediane aantal producenten bij de FT organisaties: Aantal klanten MFI FT Mediaan Onze microkredietpartners hebben in totaal meer dan leden of klanten. De toegekende financiering vanwege Alterfin en responsability aan de 26 MFI s die deelgenomen hebben aan de bevraging komt respectievelijk overeen met 2% en 4% van hun totale microkredietportefeuille. De extrapolatie van dit percentage naar het totale aantal klanten dat bereikt wordt door al onze MFI partners leidt tot het besluit dat Alterfin en responsability respectievelijk 2% en 4% van die klanten financieren. Onze fair trade partners werken in totaal met bijna producenten. De toegekende financiering vanwege Alterfin en responsability aan de 21 FT partners die deelgenomen hebben aan de bevraging komt overeen met respectievelijk 4% en 5% van hun totale omzet. Uit de extrapolatie van het dubbele van deze percentages (gezien de middelen normaliter minstens 2 keer aangewend worden ter financiering van de verkopen) naar het totale aantal producenten dat bereikt wordt door al onze FT partners volgt dat Alterfin en responsability respectievelijk 8% en 10% van die klanten financieren. Klanten MFI FT Totaal Alterfin responsability Totaal Hieruit besluiten we dat Alterfin en responsability op het einde van 2008, via onze partners in het Zuiden, gezamenlijk minstens personen (en hun families) financieren. 35% van de begunstigden worden gefinancierd via eigen middelen, de overige 65% wordt gefinancierd via responsability. Diepte Typologie klanten Op het vlak van de verdeling man-vrouw besluiten we dat 67% van de klanten vrouwen zijn. 51% van de klanten of leden van onze partners wonen in landelijke gebieden terwijl 48% in de stad leeft. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

128 Typologie kredieten 80% van de verschafte microkredieten en voorfinanciering voor fair trade producenten zijn individuele kredieten. Voor de overige kredieten wordt de groepsmethodologie gebruikt. Op het vlak van de sectoren waarin geïnvesteerd wordt, is de verdeling als volgt: - 45% voor landbouwactiviteiten: 21% via de MFI s en 24% via de FT organisaties (18% koffie, 4% cacao en 2% wijn, bananen en honing) - 29% voor handelsactiviteiten; - 8% voor de dienstensector; - 5% voor nijverheid; - 12% voor niet-geklasseerde activiteiten (bijvoorbeeld huisvesting, consumptie ). Gemiddelde krediet Het gemiddelde kredietbedrag, gewogen voor het aantal klanten per MFI, varieert aanzienlijk van een regio tot een andere: van 340 euro in Afrika tot 630 euro in Latijns-Amerika. Het globale gemiddelde krediet bedraagt 535 euro per klant: Gemiddelde microkrediet in euro Afrika Azïe Zuid-Amerika Centraal- Amerika Globaal Het gemiddelde microkrediet ligt (ver) beneden het gemiddelde nationale inkomen per capita in de respectievelijke landen (voor onze gehele microkredietportefeuille bedraagt deze verhouding 21%, gewogen voor het aantal klanten per MFI). Dit wijst er op dat de MFI partners wel degelijk arme(re) groepen in de samenleving bereiken. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

129 Werknemers Voor het verlenen van de financiële (en andere) diensten aan de meer dan klanten en producenten rekenen onze partners op zo n werknemers, waarvan 42% vrouwen. Het gemiddelde salaris van een startende kredietagent bij onze MFI partners bedraagt 221 euro. Van de 26 MFI s die deelgenomen hebben aan de bevraging, zijn er - 24 die opleidingsmogelijkheden aanbieden voor de werknemers (92%); - 15 die tussenkomen inzake gezondheidsdiensten voor het personeel (58%); - 10 die een pensioenplan opstellen voor de werknemers (38%); - 5 die een levensverzekering aanbieden voor het personeel (19%); - 3 waar de werknemers specifiek een krediet kunnen solliciteren (12%). Financiële producten en diensten bij onze MFI partners De MFI s die geantwoord hebben bieden de volgende financiële producten aan: Krediet De klanten kunnen gebruik maken van verschillende types van kredietproducten. Alle MFI partners verschaffen werkingskapitaal voor de inkomensgenerende activiteiten van hun klanten. Bijna alle partners bieden tevens investeringskapitaal aan, t.t.z. onder vorm van langere termijn kredieten. Daarnaast kunnen de klanten bij sommige MFI s ook een krediet aanvragen voor consumptie, huisvesting, onderwijs of gezondheidsdiensten. Sparen Bij 16 van onze 35 MFI partners kunnen de klanten gebruik maken van spaardiensten. In totaal hebben meer dan klanten van onze MFI partners (31% van het totaal aantal klanten waarmee onze MFI partners werken) een spaarekening met gemiddelde inlage van 160 euro. Noteer dat de MFI s die onder de vorm van vereniging werken van hun nationale wetgever normaliter geen spaargelden mogen mobiliseren. Verscheidene van deze stichtingen en NGO s, voornamelijk de meer geconsolideerde instellingen, zijn zich aan het transformeren tot financiële spelers met een bancair statuut. Een Alterfin cvba - Jaarverslag /59

130 van de onmiddellijke voordelen daarvan is dat ze met die status wél spaargelden kunnen mobiliseren. Daardoor komen ze enerzijds tegemoet aan de vraag van hun klanten naar mogelijkheden om te sparen en anderzijds is dit een alternatieve/goedkopere manier om hun microkredietportefeuille te financieren. Geldtransfers Een ander gegeerd product is de mogelijkheid om remittances (geldtransfers vanwege verwanten die in het buitenland werken) te ontvangen. Levensverzekering Klanten die een kredietovereenkomst aangaan kunnen een verzekering afsluiten. In geval van overlijden of blijvende invaliditeit na een ongeval zorgt de verzekering ervoor dat het resterende schuldsaldo terugbetaald wordt aan de MFI. Daarenboven ontvangen de familieleden meestal een tussenkomst voor de begrafeniskosten. Fair trade Inleiding De huidige situatie van de internationale handel zorgt ervoor dat kleine boeren uit ontwikkelingslanden veelal niet op een waardige manier kunnen leven van hun landbouwactiviteiten. De eerlijke handel of fair trade stelt een nieuw model voor, gebaseerd op meer evenwichtige relaties tussen de handelspartners: - De producenten groeperen zich in coöperaties of verenigingen die op een democratische manier werken. - Er wordt gewerkt in waardige omstandigheden en met respect voor de mensenrechten. - De prijs die aan de producenten betaald wordt is een eerlijke prijs, waarmee een prijs bedoeld wordt die in verhouding staat tot de productiekosten, en niet een prijs die bepaald wordt door de verhoudingen op de internationale markt. Het gebruik van tussenhandelaren wordt vermeden. - Meestal betalen de kopers (een deel) op voorhand zodat de producenten geen (minder) andere financieringsbronnen moeten zoeken. - Respect voor het milieu en biologische productie worden gestimuleerd. - De consument krijgt informatie over de oorsprong van het product. De tabel hieronder geeft een overzicht van de producten en de landen voor onze fair trade financieringen: Koffie Cacao Wijn Bananen Honing Sesam Totaal Aantal FT partners Aantal landen Peru Ecuador Nicaragua Honduras El Salvador Peru Chili Ecuador Chili Nicaragua 6 Alterfin cvba - Jaarverslag /59

131 Voorfinanciering Een kenmerk van onze fair trade investeringen is de specifieke aandacht voor landelijke bevolkingsgroepen, wat natuurlijk niet wegneemt dat sommige microkredietinstellingen (vooral) actief zijn op het platteland. Bij de kredietverlening aan fair trade boerengroepen staat Alterfin in voor de voorfinanciering van de oogst. Dit resulteert in een betere toegang tot de markt voor de boeren. Onze financiering stelt de partner immers in staat de productie van de leden aan te kopen en voorkomt dat boeren hun productie voortijdig en aan een te lage prijs aan tussenhandelaars verkopen. Het principe is eenvoudig: de leden krijgen van de coöperatie een voorschot op hun toekomstige oogst. Na de oogsttijd en zodra de gewassen geleverd zijn aan de coöperatie, krijgen de boeren het resterende geld. Naast de voorfinanciering verleent de coöperatie meestal nog technische assistentie aan haar leden zodat zowel de kwaliteit als de kwantiteit van de productie verhoogd kan worden. Ze zorgt eveneens voor de verwerking van de gewassen en de commercialisering ervan via het fair trade circuit. Markten Een van de criteria voor eerlijke handel organsiaties om financiering te ontvangen van Alterfin is de FLO certificering (FLO of Fair trade Labelling Organizations is de koepelorganisatie van fair trade keurmerken). Daarnaast heeft het merendeel van onze eerlijke handel partners ook de bio-certificering voor (een deel van) hun productie, wat nog meer waarde toevoegt aan de verkopen. De grafiek hieronder toont een overzicht van de verschillende markten per product: Omzet van onze FT partners in euro Koffie Cacao Sesam Bananen Honing Wijn Totaal Alterfin cvba - Jaarverslag /59

132 Voor de concrete uitwerking van de financiering aan fair trade partners werkt Alterfin gewoonlijk samen met importeurs. Meer bepaald gebruiken we exportcontracten van de eerlijke handel partners als garantie voor onze kredietverlening. De sterkere fair trade partners van Alterfin zijn in staat om zelf hun export te regelen terwijl kleinere organisaties hiervoor beroep doen op intermediairs. Het onderstaande schema illustreert de financierings- en goederenstroom van een dergelijke constructie en de daarbij betrokken spelers: Alterfin verleent een krediet aan een boerencoöperatie in het Zuiden (1) die op haar beurt voorfinanciering geeft aan haar leden onder de vorm van een voorschot (2). De producenten verbinden zich ertoe om na de oogsttijd hun productie te leveren aan de coöperatie (3) en krijgen dan het resterende bedrag bij levering. Na de nodige verwerking exporteert de coöperatie de productie aan een importeur (4) zodat de goederen terechtkomen in het fair trade circuit. Contractueel wordt bepaald dat de importeur zijn vergoeding betaalt aan Alterfin, en niet aan de partner (5). Op die manier wordt de lening terugbetaald aan Alterfin. Eenmaal het geld terug bij Alterfin gaan we over tot de uitbetaling van een nieuw krediet aan de partner (1). Eerlijke prijzen Een van de basisprincipes van het eerlijke handel systeem is dat producenten een eerlijke prijs ontvangen voor hun productie, waarmee een prijs bedoeld wordt die in verhouding staat tot de productiekosten. Het systeem voorziet trouwens een gegarandeerde minimumprijs voor de producenten. De wereldmarktprijs voor koffie en cacao zat de afgelopen jaren dikwijls onder de minimumprijs van fair trade zodat de boeren via eerlijke handel dus een hogere prijs kregen dan diegene die ze elders konden bekomen. Vanaf begin 2007 was de situatie echter andersom, met marktprijzen die boven het fair trade minimum lagen. Deze evolutie was vooral het gevolg van de toegenomen vraag naar koffie en cacao. Noteer dat de koffieprijs op het einde van 2008 opnieuw gezakt is onder de fair trade minimumprijs. 5 De gemiddelde prijs per pond die onze koffiepartners in het afgelopen jaar verkregen voor hun koffie, gewogen voor het aantal pond koffie per partner, bedroeg 150,3 US dollar. Voor onze cacaopartners bedroeg deze gemiddelde prijs US dollar per ton cacao. Deze prijsniveaus liggen aanzienlijk hoger dan de gangbare marktprijzen en volgen uit de verschillende certificeringen (fair trade, bio) enerzijds en de uitzonderlijke kwaliteit van hun productie anderzijds. De prijs voor een pond Arabica koffie op de wereldmarkt is geëvolueerd van amper 60 US dollar op het einde van 2001 tot meer dan 130 US dollar in Destijds heeft de eerlijke handel met zijn minimumprijs (lange tijd 121 US dollar en midden 2008 opgetrokken tot 126) duizenden families gered van het failliet. Maar in een context van hoge marktprijzen (lees: hoger dan de fair trade minimumprijs) staat eerlijke handel voor de uitdaging om de boeren binnen het systeem te houden. Eerlijke handel vereist immers bijkomende 5 Bron koffieprijzen: gemiddelde jaarlijkse en maandelijkse prijzen voor Other mild Arabicas op de beurs van New York, International Coffee Organization: Bron cacaoprijzen: gemiddelde maandelijkse prijzen, International Cocoa Organization, Alterfin cvba - Jaarverslag /59

133 kwaliteitsvereisten en dus meer werk. Sommige boeren zijn bijgevolg geneigd om hun productie (tijdelijk) te verkopen via traditionele kanalen Stijgende prijzen zijn natuurlijk goed nieuws voor de producent. Maar het betekent tevens dat onze koffie- en cacaopartners een pak meer financiering nodig hebben om de productie binnen te halen. Alterfin is tegemoet gekomen aan hun vraag naar extra middelen en is in de laatste drie jaren enorm gegroeid op het vlak van koffie- en cacaofinanciering. Premie De eerlijke handel afnemers betalen bovenop de fair trade minimumprijs een premie die bestemd is voor de producentengroep. De producenten beslissen dan in groep hoe de premie zal besteed worden. De grafiek hieronder toont de gemiddelde besteding bij onze partners: Alterfin cvba - Jaarverslag /59

134 Andere diensten (niet-financieel) Naast de louter financiële diensten (en verwerkings- en commerciële diensten in het geval van de fair trade partners) verlenen de meeste partners een reeks niet-financiële diensten aan hun klanten en leden. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

135 Driekwart van onze partners voorziet vorming voor de klanten. Bij de MFI s gaat het dan voornamelijk om een basisvorming in financiën en het beheer van hun micro-onderneming. De producentenverenigingen verlenen vooral assitentie om de kwaliteit en kwantiteit van de teelt te verbeteren. Bijna de helft van onze partners is actief op het vlak van gezondheid, zij het onder de vorm van voorlichting of effectief via basisdienstverlening. Een vijfde van de partners ondersteunt de kinderen van de klanten en producenten op het vlak van onderwijs (beurs, schoolboeken, ) en 1 op de 5 partners werkt aan gemeenschapsorganisatie. Een aantal fair trade partners investeert middelen in infrastructuur zoals een gemeentelokaal en herstel/aanleg van wegen. Bij de producentengroepen wordt een aanzienlijk deel van de premie geinvesteerd in sociale projecten (zie hierboven) Conclusies Alterfin en responsability financieren op het einde van 2008, via onze partners in het Zuiden, gezamenlijk minstens personen (en hun families). 35% van de begunstigden wordt gefinancierd via het aandelenkapitaal van Alterfin; de overige 65% wordt gefinancierd via responsability. Het merendeel van die klanten woont in Latijns-Amerika (64%). Afrika en Azië vertegenwoordigen respectievelijk 30% en 6% van de klanten. 67% van de klanten zijn vrouwen. 51% van de klanten woont in landelijke gebieden. 45% van de middelen wordt geïnvesteerd in de landbouwsector. Het globale gemiddelde krediet bedraagt 535 euro per klant. Onze partners stellen zelf zo n werknemers te werk, waarvan 42% vrouwen. De klanten kunnen bij onze MFI partners terecht voor een reeks financiële producten en diensten. In de eerste plaats gaat het om de toegang tot krediet voor inkomensgenererende activiteiten. Andere kredietproducten worden gebruikt voor consumptie, huisvesting, onderwijs of gezondheidsdiensten. Daarnaast kunnen ze bij sommige partners gebruik maken van spaardiensten, de mogelijkheid om geldtransfers te ontvangen en een levensverzekering aan te gaan. De FT producentengroepen verzamelen, verwerken en commercialiseren de productie van hun leden in het eerlijke handel circuit. Een aanzienlijk deel van de productie is bovendien biologisch. De producenten ontvangen een eerlijke prijs voor hun productie en daarbovenop een premie die geïnvesteerd wordt in de verdere groei van de activiteiten evenals sociale projecten. Het merendeel van de partners ondersteunt de klanten met andere (niet-financiële) diensten en projecten rond vorming, gezondheid, onderwijs, gemeenschapsorganisatie en infrastructuur. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

136 4. Evolutie van de omgeving van Alterfin Alterfin realiseerde in 2008 zijn beste (financiële) resultaat ooit en dit ondanks de crisis die in de tweede helft van 2008 in alle hevigheid toesloeg. Deze crisis is in de eerste plaats een financiële crisis die zijn wortels heeft in onverantwoorde kredietverlening enerzijds en het duur verpakken van verborgen risico anderzijds. Het is niet zeker dat sociale investeerders zoals Alterfin en zijn partners de microfinancieringsinstellingen immuun zijn voor de fouten die in de reguliere financiële sector zijn gemaakt, noch voor de gevolgen van deze fouten. Alterfin heeft echter wel het grote voordeel dat we aandeelhouders hebben die sociale impact en risicobeheersing veel hoger inschatten dan het maximaliseren van de winst. Bovendien investeert Alterfin in de reële dagelijkse economie van arme bevolkingsgroepen en niet in afgeleide financiële producten waarvan weinigen nog weten waar hun economische basis ligt. Dit belet niet dat onze doelgroepen ook sterk zullen lijden onder de economische crisis en aldus zal de werking van de microfinancieringsinstellingen en de fair-trade organisaties er zeker niet makkelijker op worden. Alterfin zal deze evolutie van nabij moeten opvolgen en zijn werking waar nodig aanpassen. In juni 2008 werd het wetsvoorstel van senator S. de Bethune goedgekeurd. Deze wet wil de investering in ontwikkelingsfondsen zoals Alterfin stimuleren via een belastingsvermindering. De Europese Commissie heeft echter nog opmerkingen op deze wet geformuleerd, waardoor de uitvoering ervan niet voor afzienbare tijd zal zijn. 5. Onderzoek en ontwikkeling De opvolging en omkadering van de partnerorganisaties wordt ter plaatse uitgevoerd door drie personen van het Alterfin team. Die visites vormen ook de gelegenheid om de contracten, garanties en hypotheken te formaliseren. Het merendeel van de prospectie (onderzoek en ontwikkeling) vindt plaats tijdens deze zendingen. Zo heeft Alterfin in 2008 bijna alle partners bezocht en kennis gemaakt met een reeks potentiële nieuwe partners. Anderzijds neemt Alterfin deel aan internationale conferenties en fora waar we kunnen kennismaken en de banden kunnen verstevigen met (potentiële) partnerorganisaties. In het kader hiervan werden door drie personeelsleden 11 overzeese dienstreizen gemaakt in Bijkantoren Niet van toepassing: Alterfin heeft momenteel één enkel kantoor in de Vlasfabriekstraat 11 te 1060 Brussel. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

137 7. Beknopte versie van de jaarrekening 7.1. Analytische resultatenrekening Deze financiële staat geeft een overzicht van de inkomsten en kosten van Alterfin gedurende 2007 en Het saldo van de rekening is het resultaat van het boekjaar. Euro YOY % A Inkomen van eigen portefeuille % B Inkomen van beheer van portefeuille van derden % C Inkomen (netto) van consultancy % D Inkomen van commissie Triodos % E Inkomen van deposito s % Totaal inkomen % F Financiële kosten % Financiële marge % G Operationele kosten % Personeel % Kantoor % Diensten % Monitoring portfolio % Bruto operationele marge % H Voorzieningen voor risico % I Commissie voor Garantiefonds % Netto operationele marge % J Wisselkoersresultaat % K Uitzonderlijk resultaat % Belastingen NA Netto marge % A B C D E F G Deze rubriek omvat alle interesten, commissies en dividenden die de financieringsportefeuille van Alterfin (kredieten, participaties en garanties) voortbrengt. Deze rubriek omvat de commissie die Alterfin ontvangt voor het beheer van de portefeuille van het Zwitserse beleggingsfonds responsability Social Investment AG. Deze rubriek omvat het honorarium (minus de kost daarvan) dat Alterfin ontvangt voor het verlenen van technische ondersteuning aan organisties in het Zuiden. Deze rubriek omvat de commssie die Alterfin ontvangt voor de door haar gemobiliseerde Noord-Zuid spaargelden bij Triodos Bank. Het grootste deel van het aandelenkapitaal van Alterfin (in euro) wordt als deposito in garantie geplaatst bij onze bancaire partners met het oog op het verkijgen van kredietlijnen in US dollar. Deze rubriek omvat de interesten die Alterfin ontvangt voor deze deposito s. Deze rubriek omvat de interesten die Alterfin betaalt voor de korte en lange termijn US dollar schulden die Alterfin aangaat. Deze rubriek omvat alle operationele kosten: personeel, kantoor, zendingen voor de opvolging van de portefeuille, andere diensten. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

138 H I J K Deze rubriek omvat de provisies die werden aangelgd voor kredieten waarvan de terugbetaling onzeker is geworden. Deze rubriek omvat de commissie die Alterfin cvba aan de vzw Alterfin Garantiefonds betaalt voor de ontvangen garanties. De meeste financieringen gebeuren in andere munten dan de euro en worden dan ook zo goed mogelijk door Alterfin ingedekt. Deze rubriek omvat het resultaat van de transacties in vreemde munten, na indekking. Deze rubriek omvat alle inkomsten en kosten verbonden aan eenmalige operaties of operaties die niet deel uitmaken van de gebruikelijke activiteiten Balans Deze financiële staat geeft een overzicht van de bezittingen (activa) en verplichtingen (passiva) van Alterfin op 31/12/2007 en 31/12/2008, vóór winstverdeling. ACTIVA in euro 31/12/ /12/2008 PASSIVA in euro 31/12/ /12/2008 a Vaste activa l Eigen vermogen b Netto (im)materiële vaste activa m Kapitaal c Participaties n Reserves d Lange termijn deposito s Herwaarderingsmeerwaarde o Overgedragen winst e Vlottende activa p Resultaat van het boekjaar f Bank g Bruto kredietportefeuille q Voorzieningen h -Waardeverminderingen i Korte termijn deposito s r Vreemd vermogen j Andere korte termijn vorderingen Lange termijn financiële schulden Korte termijn financiële schulden Andere korte termijn schulden k Overgangsrekeningen s Overgangsrekeningen TOTAAL DER ACTIVA TOTAAL DER PASSIVA a b c d Vaste activa: deze rubriek omvat alle activa waarvan het vermogen is vastgelegd voor een periode van minstens 1 jaar. Netto (im)materiële vaste activa: deze rubriek omvat voornamelijk informaticamaterieel en meubilair, netto van afschrijvingen. Participaties: deze rubriek omvat de participaties in het vermogen van MFI s en de deelneming in SIDI (Frankrijk). Deposito s: het grootste deel van het aandelenkapitaal van Alterfin (in euro) wordt als deposito in garantie geplaatst bij onze bancaire partners met het oog op het verkijgen van kredietlijnen in US dollar. Deze rubriek omvat de deposito s die voor meer dan 1 jaar vastliggen. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

139 e f g h i j k l m n o Vlottende activa: deze rubriek omvat alle activa waarvan het vermogen is vastgelegd voor een periode van ten hoogste 1 jaar. Dit betekent concreet dat ze binnen het jaar ten gelde kunnen gemaakt worden (met uitzondering van een deel van de kredietportefeuille, zie hieronder). Bank: deze rubriek omvat het geld dat onmiddellijk beschikbaar is. Bruto kredietportefeuille: deze rubriek omvat het totaal uitstaand bedrag aan kredieten (bruto) vanwege Alterfin aan partners in het Zuiden. Omwille van voorstellingsredenen werd er beslist om de gehele portefeuille (zowel de korte als lange termijn portefeuille) op te nemen in de vlottende activa. Waardeverminderingen: deze rubriek omvat de waardeverminderingen die genomen werden voor kredieten waarvan de terugbetaling onzeker is geworden. De som van de bruto portefeuille en de provisies geeft de netto portefeuille. Deposito s: het grootste deel van het aandelenkapitaal van Alterfin (in euro) wordt als deposito in garantie geplaatst bij onze bancaire partners met het oog op het verkijgen van kredietlijnen in US dollar. Deze rubriek omvat de deposito s die op ten hoogste 1 jaar vastliggen. Deze rubriek omvat andere korte termijn vorderingen waaronder: te innen opbrengsten van interesten en commissies; terug te vorderen belastingen en voorheffingen. Deze rubriek omvat de zogenaamde pro rata interesten, dividenden en commissies voor onze portefeuille. Dit zijn op balansdatum verdiende maar nog niet geïnde inkomsten. Eigen vermogen: deze rubriek omvat alle middelen die volledig en onvoorwaardelijk ter beschikking staan van Alterfin om eventuele risico's of verliezen in te dekken. De voornaamste post binnen het eigen vermogen is het aandelenkapitaal van de vennoten. De reserves bestaan voornamelijk uit de wettelijke reserve, de reserve voor wisselkoersschommelingen en de reserve voor algemene risico s (zie punt 9 van dit jaarverslag). Overgedragen winst van het vorige boekjaar. p q r s Dit is het resultaat van het boekjaar. Dit zijn voorzieningen die Alterfin heeft aangelegd met de bedoeling eventuele verliezen van wanbetalingen op te vangen (zie punt 9 van dit jaarverslag). Het vreemd vermogen bestaat uit schulden die Alterfin heeft ten aanzien van derden: US dollar schulden op korte en lange termijn en andere (niet-financiële) korte termijn schulden. Deze rubriek omvat toe te rekenen (nog te betalen) kosten van interesten op kredieten en waarborgen. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

140 8. Overzicht en beheersing van de voornaamste risico s De aard van de activiteiten van Alterfin brengt een aantal risico s mee. Het beleid en beheer van Alterfin is er op gericht om deze risico s zo goed mogelijk te beheersen, zonder dat ze daarbij natuurlijk volledig uitgesloten kunnen worden. We maken een onderscheid tussen volgende risico s: - Debiteurenrisico: het risico op niet-terugbetaling van de door Alterfin verstrekte leningen. - Valutarisico: dit betreft vooral het risico dat ontstaat als gevolg van de transacties in vreemde valuta ter financiering van organisaties die in het Zuiden gevestigd zijn. - Landenrisico: met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid doen er zich in de landen waar Alterfin actief is feiten voor die een belangrijke negatieve impact hebben op de terugbetalingsmogelijkheden van de partners in die landen. Alterfin werkt immers in ontwikkelingslanden die - per definitie - een niet onbelangrijk risico met zich meebrengen in economische, sociale, politieke en klimatologische zin. Dit risico is onvermijdelijk daar het samenhangt met de sociale opdracht van Alterfin. Debiteurenrisico Dit risico wordt op een dubbele manier beheerst. Eerst en vooral is er natuurlijk de inschatting van het risico. Dit gebeurt op basis van een omstandig dossier dat voor elke partner wordt opgesteld en op basis waarvan de beslissingen genomen worden. Verder is er de opvolging van de partner op afstand en ter plaatse, waardoor eventuele risico s beter ingeschat en opgevolgd kunnen worden. Daarnaast worden er garanties ingebouwd in de kredietovereenkomsten. Deze garanties staan in verhouding tot het gepercipieerde risico. Valutarisico Voor sommige munten kan dit risico ingedekt worden, maar voor heel wat munten - zeker in Afrika - is dit niet het geval. Een belangrijk gedeelte van de leningen aan partnerorganisaties in het Zuiden wordt toegekend in dollar (USD). Dit betekent dat de waarde van deze vorderingen uitgedrukt in euro op en neer gaat met de koers van de dollar ten opzichte van de euro. Zakt de dollar ten opzichte van de euro dan worden deze vorderingen minder waard. Alterfin dekt dit risico in door voor elke lening die we in dollar toekennen zelf een lening aan te gaan voor hetzelfde bedrag in dollar bij de bank. Als de waarde van de dollar in euro daalt dan daalt niet enkel onze vordering ten opzichte van onze partner, maar tevens onze schuld ten opzichte van de bank. Op die manier heeft een verandering van de koers tussen dollar en euro geen invloed meer op onze balans. De evolutie van de dollar heeft echter nog wel invloed via onze resultatenrekening. De inkomsten van onze leningen in dollar zijn immers slechts gedeeltelijk ingedekt via de interesten die wij zelf dienen te betalen op onze dollarschulden. Het saldo is niet ingedekt en daarop spelen wel degelijk de koersschommelingen. Dit saldo wordt echter zo laag mogelijk gehouden door op gepaste tijdstippen geleende dollars te verkopen. Bij de indekking van de dollar wordt er tevens naar gestreefd om de looptijd van de aangegane dollarlening te laten overeenstemmen met de looptijd van het gegeven dollarkrediet. Deze looptijden zijn echter niet altijd volledig gelijk waardoor er een zeker renterisico bestaat. Immers indien een langer lopend krediet gedekt wordt met een korter lopende dollarlening, dan is er onzekerheid over de rente die zal betaald worden voor verdere dollarleningen. Dit renterisico wordt geminimaliseerd door de interest van kredieten die Alterfin toestaat te denomineren als een marge op de LIBOR (12M). Daarnaast heeft Alterfin een gedeelte van de interest op aangegane kortlopende dollarleningen geswapt naar lange termijn. Alterfin heeft naast de dollar ook leningen en participaties in andere (zachte) valuta. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de franc CFA (West-Afrika), de nuevo sol (Peru) en de Laotiaanse kip. Voor deze munten bestaan er geen Alterfin cvba - Jaarverslag /59

141 of nauwelijks indekkingsmogelijkheden. Alterfin verzekert een gedeelte van dit risico bij de vzw Alterfin Garantiefonds. Meer en meer proberen we ook via een garantie aan een lokale bank de microfinancieringsinstelling toegang te geven tot lokale financiering van haar kredietactiviteiten, vooral dan voor onze partners in Afrika. Landenrisico Alterfin beperkt het landenrisico per land tot een bepaald percentage van het kapitaal van Alterfin. Dit percentage wordt medebepaald door het gepercipieerde landenrisico en het landenrisico wordt daarbij onderverdeeld in drie categorieën (zie tabel hieronder). Bij overschrijdingen van het percentage worden er bijkomende zekerheden genomen bij de vzw Alterfin Garantiefonds. Het landenrisico wordt daarbij gedefinieerd als het totale volume aan kredieten en participaties in één land dat niet gewaarborgd wordt door Europese garanties. Daarnaast beperkt Alterfin ook de concentratie van de portefeuille per land. Ook dit concentratiepercentage is in functie van het gepercipieerde landenrisico. De tabel van landenrisico en landenconcentratie werd voor 2008 bepaald als volgt. Categorie Maximum landenrisico Maximum landenconcentratie Minimum risico 15% van het kapitaal 20% van de portefeuille Bescheiden risico 10% van het kapitaal 15% van de portefeuille Toegenomen risico 5% van het kapitaal 10% van de portefeuille Alterfin cvba - Jaarverslag /59

142 9. Provisionerings- en reserveringspolitiek Provisionering Alterfin legt provisies aan voor de op balansdatum verdiende maar nog niet geïnde interesten: de zogenaamde pro rata interesten. 6 De inning van deze interesten blijft immers onzeker voornamelijk vanwege de onzekere koers (dollar/euro) en in tweede instantie ook vanwege het debiteurenrisico en het landenrisico. Concreet provisioneert Alterfin 15% van de pro rata interesten. 7 Een gelijkaardige provisie van 15% wordt aangelegd voor de verdiende maar nog niet geïnde dividenden voor onze deelnemingen in MFI s. In het verleden heeft Alterfin een provisie aangelegd voor het landenrisico. 8 Om de totale waarschijnlijke impact zo goed mogelijk in te schatten, baseerde Alterfin haar provisioneringsregels enerzijds op de risicogegevens per land zoals ze door de Nationale Delcredere Dienst (NDD) worden gegeven en anderzijds op de eigen statistische gegevens met betrekking tot de gelopen risico s. 9 Op basis van de historische ervaring van het gerealiseerde landenrisico enerzijds en gezien de boekhoudkundige regels terzake anderzijds, is het niet meer aangewezen een verdere verhoging van de landenprovisie door te voeren. De reeds aangelegde provisie wordt op het huidige niveau behouden en aangewend volgens concrete noodzaak. Mocht in de toekomst blijken dat het landenrisico alsnog zwaarder zou doorwegen dan zal op basis hiervan de landenprovisie opnieuw verhoogd worden. Reservering Jaarlijks wordt 5% van de winst gereserveerd in overeenstemming met de geldende wettelijke voorschriften. Alterfin legt op basis van de wisselkoerswinsten reserves aan om het hoofd te kunnen bieden aan eventuele toekomstige koersverliezen. Alle gerealiseerde wisselkoersresultaten worden dan ook toegevoegd/afgetrokken van de wisselkoersreserve. 10 Betreffende de reserveringspolitiek streeft Alterfin er naar een totale indekking van minimaal 3% van de uitstaande portefeuille (totale indekking = voorziening risico krediet + reserve algemene risico s + wettelijke reserve). Hierbij wordt uitdrukkelijk gesteld dat de reserve voor algemene risico s ook in geval van het zich voordoen van een landenrisico kan aangewend worden. 6 Deze geprorateerde of pro rata interesten zijn interesten die verbonden zijn aan de kredietactiviteiten van en bijgevolg in rekening dienen gebracht te worden in het resultaat van maar die pas ontvangen zullen worden in de loop van In de balans vindt men deze provisies onder de rubriek voorzieningen pro rata interesten krediet. 8 De voorzieningen voor het landenrisico zijn deel van de voorzieningen krediet risico. 9 De NDD geeft voor alle landen een landgebonden politiek risico en een landgebonden commercieel risico. 10 In de balans vindt met deze reserve onder de rubriek reserve wisselkoersschommeling. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

143 10. Waarderingsregels Niet-financiële vaste activa Worden pro rata temporis afgeschreven: Depot merk "Alterfin": lineair 10 jaar Telecom installaties: lineair 5 jaar Meubilair en andere kantooruitrusting: lineair 5 jaar Informatica: lineair 3 jaar Financiële vaste activa Financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de historische waarde (de aanschaffingswaarde), tenzij er duidelijke aanwijzingen zijn op belangrijke ( > 15%) en duurzame waardeverminderingen of meerwaarden. In het geval van waardeverminderingen worden de betreffende activa afgewaardeerd en de waardevermindering opgenomen in de resultatenrekening (via een 63 rekening). In het geval van een meerwaarde worden de betreffende activa opgewaardeerd en de meerwaarde opgenomen in het eigen vermogen (via een 122 rekening). Indien het activa betreffen in buitenlandse valuta, dan wordt de betreffende waarde omgezet in euro tegen de historische koers bij aanschaffing, tenzij het een valuta betreft die op systematische wijze ingedekt wordt of tenzij de koers op balansdatum 11 een belangrijke ( > 15%) en duurzame depreciatie of appreciatie vertoont. In deze gevallen wordt de waarde van het vaste activa omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekeningsverschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Vlottende activa De vlottende activa worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Wanneer echter een waardevermindering op de vlottende activa kan gedocumenteerd worden dan zal de betreffende activa gedeclasseerd worden tot een dubieuze staat, afgewaardeerd worden en de waardevermindering opgenomen worden in de resultatenrekening (via een 63 rekening). Indien de waarde van de vlottende activa wordt aangeduid in een valuta andere dan de euro, dan wordt deze omgezet naar de euro tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekeningsverschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Kosten voor obligatieleningen worden geactiveerd en pro rata temporis over de volledige looptijd van de lening afgeschreven. Passiva De passiva worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Indien deze waarde wordt aangeduid in een valuta andere dan de euro, dan wordt deze omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekeningsverschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Omrekeningsverschillen De behandeling van de omrekeningsverschillen is afhankelijk van de valuta waarop de omrekeningsverschillen slaan. Voor de deviezen die niet ingedekt worden, worden negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekening 654) en positieve omrekeningsverschillen worden in balans gehouden (rekening 49). Voor de deviezen die systematisch ingedekt worden, worden zowel de positieve als de negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekeningen 654 / 754). 12 Op dit ogenblik beantwoordt enkel de US dollar aan deze voorwaarde. 11 De koers op balansdatum is de laatste notering van het gerapporteerde jaar. 12 Wij verwijzen hiervoor ondermeer naar CBN advies Deel VII C. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

144 11. Voorstel van resultaatsverwerking Resultaatsverwerking YOY % Overgedragen resultaat , ,10-54,95% Resultaat van het jaar , ,51 159,46% Toe te wijzen resultaat , ,61 124,04% Wettelijke reserve , ,33 159,46% Toename overige reserves , ,32 758,52% Totaal beschikbaar , ,96 58,22% Voorstel te betalen dividenden , ,48 65,70% Return on equity 2,77% 6,57% 137,17% Beschikbaar voor dividend 3,01% 4,18% 38,76% Voorstel uitbetaling dividend 2,75% 4,00% 45,45% Voorstel over te dragen resultaat , ,48-21,71% Het resultaat voor het jaar 2008 bedraagt ,51euro. Dit bedrag verhoogd met het overgedragen resultaat van vorig jaar geeft het toe te wijzen resultaat, namelijk ,61 euro. De aan de algemene vergadering voorgelegde toewijzing is als volgt: 5% van het resultaat 2008 dient naar de wettelijke reserve te gaan: ,33 euro. De overige reserves nemen toe met een totaal bedrag van ,32euro. Een dividend van 4% op de aandelen. De vergoeding die elke vennoot krijgt, wordt berekend in verhouding tot het effectief gestort kapitaal per 1 januari 2008 en in verhouding tot het aantal dagen voor kapitaalstortingen na die datum. Het uit te keren bedrag wordt gestort op de individuele rekeningen van de vennoten bij Alterfin cvba niet later dan 01/07/2009. De vennoten zullen een uittreksel van hun individuele rekening krijgen en kunnen vervolgens beslissen wat hiermede dient te gebeuren: laten staan op de individuele rekening, omzetting in kapitaal, storting op andere rekening, schenking aan het Garantiefonds. Het overblijvende winstsaldo na uitkering van het dividend zal overgedragen worden naar volgend boekjaar (2009). Alterfin cvba - Jaarverslag /59

145 12. Belangrijke gebeurtenissen na het einde van het boekjaar Na balansdatum hebben er zich, voor zover ons bekend, geen gebeurtenissen voorgedaan die de rekeningen in negatieve zin zouden beïnvloeden en die niet reeds opgenomen zijn in de jaarrekening. 13. Overgedragen verliezen Niet van toepassing: de activiteiten van Alterfin zijn sinds 1998 winstgevend. 14. Benoeming van commissarissen en bestuurders Het mandaat van de bedrijfsrevisor KPMG loopt van 1 januari 2006 tot 31 december 2008 en wordt ter hernieuwing voorgelegd aan de algemene vergadering. Voor de samenstelling van de raad van bestuur wordt verwezen naar bijlage 3. Alterfin cvba - Jaarverslag /59

146 Bijlage 1: Portefeuille Alterfin op 31 december 2008 Partner Land Regio Sector Type Munt Saldo UROCAL Ecuador Latijns-Amerika Bananen Krediet USD ,67 ACOPAGRO Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,60 EL QUINACHO Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,60 NARANJILLO Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,92 RIO APURIMAC Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD 0,00 APICOOP Chili Latijns-Amerika Honing Krediet USD ,83 20 DE ABRIL Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,73 APECAFE El Salvador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,82 CASIL Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,49 CECOCAFEN Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,73 COCLA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,53 COMSA Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,67 CORPORACION CAFE PERU Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,13 FAPECAFES Ecuador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,01 FECAFEM Ecuador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,84 FRONTERA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD 7.683,67 LA CENTRAL Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,46 LA FLORIDA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,48 LA UNION Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,77 ORO VERDE Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,84 RAOS Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,07 SAN JUAN DEL ORO Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,33 UNICAFEC Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,07 CONSORCIO VINICOLA Chili Latijns-Amerika Wijn Krediet EUR ,00 SAGRADA FAMILIA Chili Latijns-Amerika Wijn Krediet EUR ,00 OMIPA Oeganda Afrika Microkrediet Garantie EUR ,67 TAANADI Niger Afrika Microkrediet Garantie F CFA ,31 TIMPAC Togo Afrika Microkrediet Garantie F CFA ,51 AMC El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,36 CAPIRONA Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD 7.093,51 CDRO Guatemala Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,60 COMIXMUL Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,56 CONFIANZA Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,13 CRECER Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,46 CREDINKA Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,67 CREDISOL Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,30 EDAPROSPO Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,03 EMPRENDER Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,81 ENLACE El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,63 ESPOIR Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,45 FADES Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,32 FDL Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,80 FOLADE Costa Rica Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD 2.979,27 FONDECO Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,02 FONDESURCO Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,25 FUNDACION ALTERNATIVA Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,83 FUNDACION CAMPO El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,99 Alterfin cvba - Jaarverslag /59

147 HATTHA KAKSEKAR Cambodja Azië Microkrediet Krediet USD ,93 INMAA Marokko Afrika Microkrediet Krediet EUR ,00 JOSE NIEBOROWSKI Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,20 PRESTANIC Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,25 RENACA Benin Afrika Microkrediet Krediet F CFA ,51 RONDESA Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,85 SALINAS Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,01 SAN MARTIN DE PORRES Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,68 TOCACHE Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,52 UCMECS Togo Afrika Microkrediet Krediet F CFA ,25 WAGES Togo Afrika Microkrediet Krediet F CFA ,02 CONFIANZA Peru Latijns-Amerika Microkrediet Participatie PEN/USD ,54 CONSOLIDAR Colombia Latijns-Amerika Microkrediet Participatie EUR ,27 FOLADE Costa Rica Latijns-Amerika Microkrediet Participatie USD ,77 FONDS COOPERATIF Laos Azië Microkrediet Participatie LAK ,83 FORTALECER Peru Latijns-Amerika Microkrediet Participatie USD 3.546,75 KOKARI Niger Afrika Microkrediet Participatie F CFA 3.430,10 SIDI Frankrijk Internationaal Microkrediet Participatie EUR ,31 Totaal Alterfin in Euro ,46 Bijlage 2: Portefeuille responsability op 31 december 2008 Partner Land Regio Sector Type Munt Saldo ACOPAGRO Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,67 EL QUINACHO Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,67 NARANJILLO Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,20 RIO APURIMAC Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,13 20 DE ABRIL Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,33 CECOCAFEN Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,33 COCLA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,66 CORPORACION CAFE PERU Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,40 FRONTERA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,20 LA FLORIDA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,79 ORO VERDE Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,13 UNICAFEC Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,07 AMC El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,59 COMIXMUL Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,33 CONFIANZA Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD/PEN ,56 CREDISOL Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,53 ENLACE El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,33 FDL Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,30 FONDESURCO Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD/PEN ,26 FUNDACION ALTERNATIVA Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,13 FUNDACION CAMPO El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,59 HATTHA KAKSEKAR Cambodia Azië Microkrediet Krediet USD ,98 JOSE NIEBOROWSKI Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,32 PRESTANIC Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,99 Totaal responsability in Euro ,49 Alterfin cvba - Jaarverslag /59

148 Bijlage 3: Samenstelling van de raad van bestuur Samenstelling na goedkeuring door de AV van 15/03/2008 Naam Voorgesteld door Start mandaat Einde mandaat Kris Goossenaerts /03/05 19/03/2010 Raf Vandenbruel /03/07 24/03/2011 Erik Van Mele Oxfam Solidariteit 19/03/05 19/03/2010 Olivier Marquet Triodos Bank 27/03/04 27/03/2009 Chris Claes Vredeseilanden 24/03/07 24/03/2011 Lise Disneur Réseau Financement Alternatif 24/03/07 24/03/2009 Marc Mees SOS Faim 27/03/04 27/03/2009 Gerda Heyde Particuliere aandeelhouders 27/03/04 27/03/2009 Vincent de Brouwer Particuliere aandeelhouders 15/03/ /03/2013 Mark Lambrechts Onafhankelijke bestuurder 15/03/ /03/2013 Voorgestelde wijzigingen Naam Voorgesteld door Start mandaat Einde mandaat Kris Goossenaerts /03/05 19/03/2010 Raf Vandenbruel /03/07 24/03/2011 Olivier Marquet Triodos Bank 28/03/ /03/2014 Chris Claes Vredeseilanden 24/03/07 24/03/2011 Dominique Morel Onafhankelijke bestuurder 24/03/ /03/2014 Marc Mees SOS Faim 27/03/ /03/2014 Gerda Heyde Particuliere aandeelhouders 27/03/ /03/2014 Vincent de Brouwer Particuliere aandeelhouders 15/03/ /03/2013 Mark Lambrechts Onafhankelijke bestuurder 15/03/ /03/2013 Samenstelling na goedkeuring door de AV van 28/03/2009 Alterfin cvba - Jaarverslag /59

149 58/59

150 59/59

151 20 22/04/2010 BE EUR NAT. Datum neerlegging Nr. Blz. D VKT 1.1 JAARREKENING IN EURO Naam: Rechtsvorm: ALTERFIN Coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Adres: Vlasfabriekstraat Nr: 11 Bus: Postnummer: 1060 Gemeente: Sint-Gillis Land: België Rechtspersonenregister (RPR) - Rechtbank van Koophandel van: Brussel Internetadres: Ondernemingsnummer BE Datum van de neerlegging van de oprichtingsakte OF van het recentste stuk dat de datum van bekendmaking van de oprichtingsakte en van de akte tot statutenwijziging vermeldt Jaarrekening goedgekeurd door de algemene vergadering van met betrekking tot het boekjaar dat de periode dekt van tot Vorig boekjaar van tot De bedragen van het vorige boekjaar zijn identiek met die welke eerder openbaar werden gemaakt. Zijn gevoegd bij deze jaarrekening: Nummers van de secties van het standaardmodel die niet werden neergelegd omdat ze niet dienstig zijn: VKT 1.2, VKT 5.2.2, VKT 5.9 VOLLEDIGE LIJST met naam, voornamen, beroep, woonplaats (adres, nummer, postnummer en gemeente) en functie in de onderneming, van de BESTUURDERS, ZAAKVOERDERS EN COMMISSARISSEN GOOSSENAERTS Kris Werkhuizenstraat Kessel-Lo (Leuven) BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Voorzitter van de Raad van Bestuur HEYDE Gerda Floraliënlaan Wilrijk (Antwerpen) BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder DE BROUWER Vincent Oud-Heverleestraat Vaalbeek 1/45

152 BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder MEES Marc Avenue des Tourterelles Braine-l'Alleud BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder LAMBRECHTS Marc Regenstraat Antwerpen-6 BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder CLAES Chris Holsbeecksesteenweg Kessel-Lo (Leuven) BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder VAN DEN BRUEL Raf Tolhuislaan Gent BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder MARQUET Olivier Hof ter Schriecklaan Berchem (Antwerpen) BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder MOREL Dominique Dorpstraat Bertem BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder KPMG BEDRIJFSREVISOREN CVBA (BE ) BE Prins Boudewijnlaan 24/d 2550 Kontich BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bedrijfsrevisor Direct of indirect vertegenwoordigd door: CLINCK Erik Bedrijfsrevisor Prins Boudewijnlaan 24/d 2550 Kontich BELGIË 2/45

153 Nr. BE VKT 2.1 BALANS NA WINSTVERDELING ACTIVA Toel. Codes Boekjaar Vorig boekjaar VASTE ACTIVA 20/ Oprichtingskosten 20 Immateriële vaste activa Materiële vaste activa / Terreinen en gebouwen 22 Installaties, machines en uitrusting Meubilair en rollend materieel Leasing en soortgelijke rechten 25 Overige materiële vaste activa 26 Activa in aanbouw en vooruitbetalingen 27 Financiële vaste activa 5.1.3/ VLOTTENDE ACTIVA 29/ Vorderingen op meer dan één jaar Handelsvorderingen 290 Overige vorderingen Voorraden en bestellingen in uitvoering 3 Voorraden 30/36 Bestellingen in uitvoering 37 Vorderingen op ten hoogste één jaar 40/ Handelsvorderingen Overige vorderingen Geldbeleggingen / Liquide middelen 54/ Overlopende rekeningen 490/ TOTAAL VAN DE ACTIVA 20/ /45

154 Nr. BE VKT 2.2 PASSIVA Toel. Codes Boekjaar Vorig boekjaar EIGEN VERMOGEN 10/ Kapitaal Geplaatst kapitaal Niet-opgevraagd kapitaal 101 Uitgiftepremies 11 Herwaarderingsmeerwaarden Reserves Wettelijke reserve Onbeschikbare reserves 131 Voor eigen aandelen 1310 Andere 1311 Belastingvrije reserves 132 Beschikbare reserves Overgedragen winst (verlies) (+)/(-) Kapitaalsubsidies 15 Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het netto-actief 19 VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN Voorzieningen voor risico's en kosten / Uitgestelde belastingen 168 SCHULDEN 17/ Schulden op meer dan één jaar Financiële schulden 170/ Kredietinstellingen, leasingschulden en soortgelijke schulden 172/ Overige leningen 174/ Handelsschulden 175 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 176 Overige schulden 178/ Schulden op ten hoogste één jaar / Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen Financiële schulden Kredietinstellingen 430/ Overige leningen 439 Handelsschulden Leveranciers 440/ Te betalen wissels 441 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 46 Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten Belastingen 450/ Bezoldigingen en sociale lasten 454/ Overige schulden 47/ Overlopende rekeningen 492/ TOTAAL VAN DE PASSIVA 10/ /45

155 Nr. BE VKT 3 RESULTATENREKENING Toel. Codes Boekjaar Vorig boekjaar Bedrijfsopbrengsten en bedrijfskosten Brutomarge (+)/(-) Omzet 70 Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen, diensten en diverse goederen 60/61 Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (+)/(-) Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa Waardeverminderingen op voorraden, op bestellingen in uitvoering en op handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) (+)/(-) 631/ Voorzieningen voor risico's en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) (+)/(-) 635/ Andere bedrijfskosten 640/ Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten (-) 649 Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies) (+)/(-) Financiële opbrengsten Financiële kosten Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting (+)/(-) Uitzonderlijke opbrengsten Uitzonderlijke kosten Winst (Verlies) van het boekjaar vóór belasting (+)/(-) Onttrekking aan de uitgestelde belastingen 780 Overboeking naar de uitgestelde belastingen 680 Belastingen op het resultaat (+)/(-) 67/ Winst (Verlies) van het boekjaar (+)/(-) Onttrekking aan de belastingvrije reserves 789 Overboeking naar de belastingvrije reserves 689 Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar (+)/(-) /45

156 Nr. BE VKT 4 RESULTAATVERWERKING Codes Boekjaar Vorig boekjaar Te bestemmen winst (verlies) (+)/(-) Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar (+)/(-) Overgedragen winst (verlies) van het vorige boekjaar (+)/(-) 14P Onttrekking aan het eigen vermogen 791/ Toevoeging aan het eigen vermogen 691/ aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies 691 aan de wettelijke reserve aan de overige reserves Over te dragen winst (verlies) (+)/(-) Tussenkomst van de vennoten in het verlies 794 Uit te keren winst 694/ Vergoeding van het kapitaal Bestuurders of zaakvoerders 695 Andere rechthebbenden 696 6/45

157 Nr. BE VKT TOELICHTING STAAT VAN DE VASTE ACTIVA IMMATERIËLE VASTE ACTIVA Codes Boekjaar Vorig boekjaar Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8059P XXXXXXXXXX 995 Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa 8029 Overdrachten en buitengebruikstellingen 8039 Overboekingen van een post naar een andere (+)/(-) 8049 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8129P XXXXXXXXXX 312 Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Teruggenomen 8089 Verworven van derden 8099 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8109 Overgeboekt van een post naar een andere (+)/(-) 8119 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR /45

158 Nr. BE VKT MATERIËLE VASTE ACTIVA Codes Boekjaar Vorig boekjaar Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8199P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa Overdrachten en buitengebruikstellingen Overboekingen van een post naar een andere (+)/(-) 8189 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Meerwaarden per einde van het boekjaar 8259P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8219 Verworven van derden 8229 Afgeboekt 8239 Overgeboekt van een post naar een andere (+)/(-) 8249 Meerwaarden per einde van het boekjaar 8259 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8329P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Teruggenomen 8289 Verworven van derden 8299 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen Overgeboekt van een post naar een andere (+)/(-) 8319 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR 22/ /45

159 Nr. BE VKT FINANCIËLE VASTE ACTIVA Codes Boekjaar Vorig boekjaar Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8395P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen Overdrachten en buitengebruikstellingen 8375 Overboekingen van een post naar een andere (+)/(-) 8385 Andere mutaties (+)/(-) 8386 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Meerwaarden per einde van het boekjaar 8455P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Verworven van derden 8425 Afgeboekt 8435 Overgeboekt van een post naar een andere (+)/(-) 8445 Meerwaarden per einde van het boekjaar Waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8525P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Teruggenomen Verworven van derden 8495 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8505 Overgeboekt van een post naar een andere (+)/(-) 8515 Waardeverminderingen per einde van het boekjaar Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar 8555P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar (+)/(-) 8545 Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar 8555 NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR /45

160 Nr. BE VKT INLICHTINGEN OMTRENT DE DEELNEMINGEN DEELNEMINGEN EN MAATSCHAPPELIJKE RECHTEN IN ANDERE ONDERNEMINGEN Hieronder worden de ondernemingen vermeld waarin de onderneming een deelneming bezit (opgenomen in de post 28 van de activa), alsmede de andere ondernemingen waarin de onderneming maatschappelijke rechten bezit (opgenomen in de posten 28 en 50/53 van de activa) ten belope van ten minste 10 % van het geplaatste kapitaal. Aangehouden maatschappelijke rechten Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening NAAM, volledig adres van de ZETEL en, zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het ONDERNEMINGSNUMMER rechtstreeks Aantal % % Jaarrekening per dochters Muntcode Eigen vermogen Nettoresultaat (+) of (-) (in eenheden) KOKARI SICR BO EUR BP NIAMEY NIGER Courante aandelen 9 41,1 0 CONSOLIDAR COOPERATIVA BO COP Calle /305 Bogota DC COLUMBIA Courante aandelen 1 25,85 0 ACEROLA MANAGEMENT SA - Naamloze vennootschap PANAMA Aandelen /45

161 Nr. BE VKT 5.3 STAAT VAN HET KAPITAAL EN DE AANDEELHOUDERSSTRUCTUUR STAAT VAN HET KAPITAAL Codes Boekjaar Vorig boekjaar Maatschappelijk kapitaal Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar 100P XXXXXXXXXX Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar Codes Bedragen Aantal aandelen Wijzigingen tijdens het boekjaar Aandelen 250 EUR Aandelen 62,50 EUR Samenstelling van het kapitaal Soorten aandelen Aandelen 250 EUR Aandelen 62,50 EUR Codes Niet-opgevraagd bedrag Opgevraagd, niet-gestort bedrag Niet-gestort kapitaal Niet-opgevraagd kapitaal 101 XXXXXXXXXX Opgevraagd, niet-gestort kapitaal 8712 XXXXXXXXXX Aandeelhouders die nog moeten volstorten Eigen aandelen Gehouden door de vennootschap zelf Kapitaalbedrag 8721 Aantal aandelen 8722 Gehouden door haar dochters Kapitaalbedrag 8731 Aantal aandelen 8732 Verplichtingen tot uitgifte van aandelen Als gevolg van de uitoefening van conversierechten Bedrag van de lopende converteerbare leningen 8740 Bedrag van het te plaatsen kapitaal 8741 Maximum aantal uit te geven aandelen 8742 Als gevolg van de uitoefening van inschrijvingsrechten Aantal inschrijvingsrechten in omloop 8745 Bedrag van het te plaatsen kapitaal 8746 Maximum aantal uit te geven aandelen 8747 Toegestaan, niet-geplaatst kapitaal 8751 Aandelen buiten kapitaal Verdeling Aantal aandelen 8761 Daaraan verbonden stemrecht 8762 Uitsplitsing volgens de aandeelhouders Aantal aandelen gehouden door de vennootschap zelf 8771 Aantal aandelen gehouden door haar dochters 8781 Codes Codes Boekjaar Boekjaar AANDEELHOUDERSSTRUCTUUR VAN DE ONDERNEMING OP DE DATUM VAN DE JAARAFSLUITING, ZOALS DIE BLIJKT UIT DE KENNISGEVINGEN DIE DE ONDERNEMING HEEFT ONTVANGEN 11/45

162 Nr. BE VKT 5.4 VOORZIENINGEN VOOR RISICO'S EN KOSTEN Boekjaar UITSPLITSING VAN DE POST 160/5 VAN DE PASSIVA INDIEN DAARONDER EEN BELANGRIJK BEDRAG VOORKOMT Voorziening voor kredietinterest /45

163 Nr. BE VKT 5.5 STAAT VAN DE SCHULDEN Codes Boekjaar UITSPLITSING VAN DE SCHULDEN MET EEN OORSPRONKELIJKE LOOPTIJD VAN MEER DAN EEN JAAR, NAARGELANG HUN RESTERENDE LOOPTIJD Totaal der schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen Totaal der schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar doch hoogstens 5 jaar Totaal der schulden met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar 8913 GEWAARBORGDE SCHULDEN Door Belgische overheidsinstellingen gewaarborgde schulden Financiële schulden 8921 Kredietinstellingen, leasingschulden en soortgelijke schulden 891 Overige leningen 901 Handelsschulden 8981 Leveranciers 8991 Te betalen wissels 9001 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 9011 Schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten 9021 Overige schulden 9051 Totaal van de door Belgische overheidsinstellingen gewaarborgde schulden 9061 Schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op activa van de onderneming Financiële schulden Kredietinstellingen, leasingschulden en soortgelijke schulden Overige leningen 902 Handelsschulden 8982 Leveranciers 8992 Te betalen wissels 9002 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 9012 Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 9022 Belastingen 9032 Bezoldigingen en sociale lasten 9042 Overige schulden 9052 Totaal der schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op activa van de onderneming SCHULDEN MET BETREKKING TOT BELASTINGEN, BEZOLDIGINGEN EN SOCIALE LASTEN Vervallen belastingschulden 9072 Vervallen schulden ten aanzien van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid /45

164 Nr. BE VKT 5.6 RESULTATEN PERSONEEL EN PERSONEELSKOSTEN Codes Boekjaar Vorig boekjaar Werknemers ingeschreven in het personeelsregister Totaal aantal op de afsluitingsdatum Gemiddeld personeelsbestand berekend in voltijdse equivalenten ,7 6,2 Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren Personeelskosten Bezoldigingen en rechtstreekse sociale voordelen Werkgeversbijdragen voor sociale verzekeringen Werkgeverspremies voor bovenwettelijke verzekeringen Andere personeelskosten Ouderdoms- en overlevingspensioenen 624 FINANCIËLE RESULTATEN Door de overheid toegekende subsidies, aangerekend op de resultatenrekening Kapitaalsubsidies 9125 Interestsubsidies 9126 Geactiveerde intercalaire interesten 6503 Bedrag van het disconto ten laste van de onderneming bij de verhandeling van vorderingen 653 Saldo van de gevormde (aangewende of teruggenomen) voorzieningen met financieel karakter (+)/(-) /45

165 Nr. BE VKT 5.7 NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN Codes Boekjaar DOOR DE ONDERNEMING GESTELDE OF ONHERROEPELIJK BELOOFDE PERSOONLIJKE ZEKERHEDEN ALS WAARBORG VOOR SCHULDEN OF VERPLICHTINGEN VAN DERDEN Waarvan Door de onderneming geëndosseerde handelseffecten in omloop 9150 ZAKELIJKE ZEKERHEDEN Zakelijke zekerheden die door de onderneming op haar eigen activa werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden en verplichtingen van de onderneming Hypotheken Boekwaarde van de bezwaarde activa 9161 Bedrag van de inschrijving 9171 Pand op het handelsfonds - Bedrag van de inschrijving 9181 Pand op andere activa - Boekwaarde van de in pand gegeven activa Zekerheden op de nog door de onderneming te verwerven activa - Bedrag van de betrokken activa 9201 Zakelijke zekerheden die door de onderneming op haar eigen activa werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden en verplichtingen van derden Hypotheken Boekwaarde van de bezwaarde activa 9162 Bedrag van de inschrijving 9172 Pand op het handelsfonds - Bedrag van de inschrijving 9182 Pand op andere activa - Boekwaarde van de in pand gegeven activa Zekerheden op de nog door de onderneming te verwerven activa - Bedrag van de betrokken activa 9202 BELANGRIJKE HANGENDE GESCHILLEN EN ANDERE BELANGRIJKE VERPLICHTINGEN AARD EN ZAKELIJK DOEL VAN BUITENBALANS REGELINGEN Mits de risico's of voordelen die uit dergelijke regeling voortvloeien van enige betekenis zijn en voor zover de openbaarmaking van dergelijke risico's of voordelen noodzakelijk is voor de beoordeling van de financiële positie van de vennootschap 15/45

166 Nr. BE VKT 5.8 BETREKKINGEN MET VERBONDEN ONDERNEMINGEN, BESTUURDERS, ZAAKVOERDERS EN COMMISSARIS(SEN) Codes Boekjaar VERBONDEN ONDERNEMINGEN Vorderingen op verbonden ondernemingen 9291 Waarborgen toegestaan in hun voordeel 9294 Andere betekenisvolle verplichtingen aangegaan in hun voordeel 9295 BESTUURDERS EN ZAAKVOERDERS, NATUURLIJKE OF RECHTSPERSONEN DIE DE ONDERNEMING RECHTSTREEKS OF ONRECHTSTREEKS CONTROLEREN ZONDER VERBONDEN ONDERNEMINGEN TE ZIJN, OF ANDERE ONDERNEMINGEN DIE DOOR DEZE PERSONEN RECHTSTREEKS OF ONRECHTSTREEKS GECONTROLEERD WORDEN Uitstaande vorderingen op deze personen 9500 Rentevoet en duur van de vorderingen Waarborgen toegestaan in hun voordeel 9501 Andere betekenisvolle verplichtingen aangegaan in hun voordeel 9502 DE COMMISSARIS(SEN) EN DE PERSONEN MET WIE HIJ (ZIJ) VERBONDEN IS (ZIJN) BEZOLDIGING VAN DE COMMISSARIS = EUR (excl btw) Boekjaar TRANSACTIES MET VERBONDEN PARTIJEN BUITEN NORMALE MARKTVOORWAARDEN Vermelding van dergelijke transacties indien zij van enige betekenis zijn, met opgave van het bedrag van deze transacties, de aard van de betrekking met de verbonden partij, alsmede andere informatie over de transacties die nodig is voor het verkrijgen van inzicht in de financiële positie van de vennootschap: 16/45

167 Nr. BE VKT 6 SOCIALE BALANS Nummers van de paritaire comités die voor de onderneming bevoegd zijn: 218 Werknemers ingeschreven in het personeelsregister Tijdens het boekjaar en het vorige boekjaar Codes 1. Voltijds 2. Deeltijds 3. Totaal (T) of totaal in voltijdse equivalenten (VTE) 3P. Totaal (T) of totaal in voltijdse equivalenten (VTE) (boekjaar) (boekjaar) (boekjaar) (vorig boekjaar) Gemiddeld aantal werknemers 100 3,6 4,3 6,7 VTE 6,2 VTE Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren T T Personeelskosten T T Op de afsluitingsdatum van het boekjaar Codes 1. Voltijds 2. Deeltijds 3. Totaal in voltijdse equivalenten Aantal werknemers ingeschreven in het personeelsregister Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd Overeenkomst voor een bepaalde tijd 111 Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk 112 Vervangingsovereenkomst 113 Volgens het geslacht en het studieniveau Mannen ,5 lager onderwijs 1200 secundair onderwijs 1201 hoger niet-universitair onderwijs 1202 universitair onderwijs ,5 Vrouwen ,5 lager onderwijs 1210 secundair onderwijs 1211 hoger niet-universitair onderwijs ,7 universitair onderwijs ,8 Volgens de beroepscategorie Directiepersoneel 130 Bedienden Arbeiders 132 Andere /45

168 Nr. BE VKT 6 Tabel van het personeelsverloop tijdens het boekjaar Ingetreden Aantal werknemers die tijdens het boekjaar in het personeelsregister werden ingeschreven 205 Uitgetreden Codes 1. Voltijds 2. Deeltijds 3. Totaal in voltijdse equivalenten Aantal werknemers met een in het personeelsregister opgetekende datum waarop hun overeenkomst tijdens het boekjaar een einde nam ,8 Inlichtingen over de opleidingen voor de werknemers tijdens het boekjaar Totaal van de formele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever Codes Mannen Codes Vrouwen Aantal betrokken werknemers Aantal gevolgde opleidingsuren Nettokosten voor de onderneming waarvan brutokosten rechtstreeks verbonden met de opleiding waarvan betaalde bijdragen en stortingen aan collectieve fondsen waarvan ontvangen tegemoetkomingen (in mindering) Totaal van de minder formele en informele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever Aantal betrokken werknemers Aantal gevolgde opleidingsuren Nettokosten voor de onderneming Totaal van de initiële beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever Aantal betrokken werknemers Aantal gevolgde opleidingsuren Nettokosten voor de onderneming /45

169 Nr. BE VKT 7 WAARDERINGSREGELS Niet-financiële vaste activa Worden pro rata temporis afgeschreven: Depot merk "Alterfin": lineair 10 jaar Telecom installaties: lineair 5 jaar Meubilair en andere kantooruitrusting: lineair 5 jaar Informatica: lineair 3 jaar Financiële vaste activa Financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de historische waarde (de aanschaffingswaarde), tenzij er duidelijke aanwijzingen zijn op belangrijke ( > 15%) en duurzame waardeverminderingen of meerwaarden. In het geval van waarde vermin deringen worden de betreffende activa afgewaardeerd en de waardevermindering opgenomen in de resultatenrekening (via een 63 rekening). In het geval van een meerwaarde worden de betreffende activa opgewaardeerd en de meerwaarde opgenomen in het eigen vermogen (via een 122 rekening). Indien het activa betreffen in buitenlandse valuta, dan wordt de betreffende waarde omgezet in euro tegen de historische koers bij aanschaffing, tenzij het een valuta betreft die op systematische wijze ingedekt wordt of tenzij de koers op balansdatum een belangrijke ( > 15%) en duurzame depreciatie of appreciatie vertoont. In deze gevallen wordt de waarde van het vaste activa omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekenings verschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Vlottende activa De vlottende activa worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Wanneer echter een waardevermindering op de vlottende activa kan gedocumenteerd worden dan zal de betreffende activa gedeclasseerd' worden tot een dubieuze staat, afgewaardeerd worden en de waardevermindering opgenomen worden in de resultatenrekening (via een 63 rekening). Indien de waarde van de vlottende activa wordt aangeduid in een valuta andere dan de euro, dan wordt deze omgezet naar de euro tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekenings verschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Kosten voor obligatieleningen worden geactiveerd en pro rata temporis over de volledige looptijd van de lening afgeschreven. Passiva De passiva worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Indien deze waarde wordt aangeduid in een valuta andere dan de euro, dan wordt deze omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekenings verschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Omrekeningsverschillen De behandeling van de omrekeningsverschillen is afhankelijk van de valuta waarop de omrekeningsverschillen slaan. Voor de deviezen die niet ingedekt worden, worden negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekening 654) en positieve omrekeningsverschillen worden in balans gehouden (rekening 49). Voor de deviezen die systematisch ingedekt worden, worden zowel de positieve als de negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekeningen 654 / 754). Op dit ogenblik beantwoordt enkel de US dollar aan deze voorwaarde. Provisionering Alterfin legt provisies aan voor de op balansdatum verdiende maar nog niet geïnde interesten: de zogenaamde "pro rata#? interesten. De inning van deze interesten blijft immers onzeker voornamelijk vanwege de onzekere koers (dollar/euro) en in tweede instantie ook vanwege het debiteurenrisico en het landenrisico. Concreet provisioneert Alterfin 15% van de pro rata interesten. Een gelijkaardige provisie van 15% wordt aangelegd voor de verdiende maar nog niet geïnde dividenden voor onze deelnemingen in MFI's. Tijdens de fiscale controle in 2010 bleek dat deze provisie dient beschouwd te worden als een fiscaal te verwerpen uitgave. We kunnen dus nog wel via deze provisie het betreffende risico in de balans tot uiting brengen maar het fiscale jaarresultaat kan hier geen rekening mee houden. In het verleden heeft Alterfin een provisie aangelegd voor het landenrisico. Om de totale waarschijnlijke impact zo goed mogelijk in te schatten, baseerde Alterfin haar provisioneringsregels enerzijds op de risicogegevens per land zoals ze door de Nationale Delcredere Dienst (NDD) worden gegeven en anderzijds op de eigen statistische gegevens met betrekking tot de gelopen risico's. In 2009 kon na onderhandelingen met de Nationale Delcredere Dienst een belangrijk gedeelte van het landenrisico verzekerd worden bij de NDD. Op dat moment werd geoordeeld dat het niet langer noodzakelijk was om de provisie voor het landenrisico in de balans aan te houden en werd beslist om deze provisie terug in resultaat op te nemen. Reservering Jaarlijks wordt 5% van de winst gereserveerd in overeenstemming met de geldende wettelijke voorschriften. Alterfin legt op basis van de wisselkoerswinsten reserves aan om het hoofd te kunnen bieden aan eventuele toekomstige koersverliezen. Alle gerealiseerde wisselkoersresultaten worden dan ook toegevoegd/afgetrokken van de wisselkoers reserve. Betreffende de reserveringspolitiek streeft Alterfin er naar een totale indekking van minimaal 3% van de uitstaande portefeuille (totale indekking = voorziening risico krediet + reserve algemene risico's + wettelijke reserve). Hierbij wordt uitdrukkelijk gesteld dat de reserve voor algemene risico's ook in geval van het zich voordoen van een landenrisico kan aangewend worden. 19/45

170 Alterfin cvba Jaarverslag 2009 Dit is het jaarverslag zoals het wordt voorgelegd aan de Algemene Vergadering en dat inhoudelijk moet voldoen aan de richtlijnen zoals deze zijn opgenomen in Artikel 96 van het wetboek van vennootschappen. Vlasfabriekstraat 11 B-1060 Brussel, België Bedrijfsnummer: Tel: +32 (0) Fax: +32 (0) Website: 20/45

171 Inhoudstafel 1. INLEIDING OVERZICHT VAN DE ONTWIKKELING EN RESULTATEN VAN ALTERFIN IN Maatschappelijk kapitaal Eigen portefeuille Portefeuille van responsability Totale portefeuille in beheer Noord-Zuid sparen Garantiefonds Bestuur en dagelijkse beheer Risico s en waardeverminderingen uitstaande kredietsaldo s Financieel resultaat EVOLUTIE VAN DE OMGEVING VAN ALTERFIN ONDERZOEK EN ONTWIKKELING BIJKANTOREN BEKNOPTE VERSIE VAN DE JAARREKENING Analytische resultatenrekening Balans OVERZICHT EN BEHEERSING VAN DE VOORNAAMSTE RISICO S PROVISIONERINGS- EN RESERVERINGSPOLITIEK WAARDERINGSREGELS VOORSTEL VAN RESULTAATSVERWERKING BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN NA HET EINDE VAN HET BOEKJAAR OVERGEDRAGEN VERLIEZEN BENOEMING VAN COMMISSARISSEN EN BESTUURDERS BIJLAGE 1: PORTEFEUILLE ALTERFIN OP 31 DECEMBER BIJLAGE 2: PORTEFEUILLE RESPONSABILITY OP 31 DECEMBER BIJLAGE 3: SAMENSTELLING VAN DE RAAD VAN BESTUUR JAARVERSLAG /45

172 1. Inleiding Meer dan twee derde van de armen in de wereld leven in rurale gebieden en ondanks een verdere diversificatie van de economie zijn ze nog steeds voor het grootste gedeelte van hun inkomen afhankelijk van de landbouw. Investeringen in de landbouw en ondersteuning van de kleine boer(in) vormen dan ook een belangrijke strategie tegen de armoede. Het is op basis van deze vaststelling dat Alterfin zijn portefeuille in 2009 verder ontwikkeld heeft. Einde 2009 is 44% van de Alterfin portefeuille rechtstreeks geïnvesteerd in de landbouw. Van de 8 nieuwe partners van Alterfin zijn er 5 organisaties van boeren. De grotere investering van Alterfin in de landbouw is niet alleen te merken aan de cijfers van de portefeuille. Einde 2009 stond Alterfin samen met SIDI (Frankrijk) aan de wieg van FOPEPRO: het "Fondo Para Los Pequeños Productores Rurales En América Latina. Dit Fonds werd opgericht om middelen te verzamelen ter financiering van de kleine boeren in de Andes Landen (Bolivia, Peru, Ecuador en Columbia) en in Midden Amerika (Nicaragua, Guatemala, Honduras en El Salvador). Tegelijkertijd werd in Latijns Amerika een beheersmaatschappij opgerecht om dit fonds te beheren. Deze beheersmaatschappij, met de naam ACEROLA, werd opgericht in samenwerking met FOROLAC: het netwerk voor rurale financiering in Latijns Amerika. FOPEPRO en ACEROLA zijn een goede illustratie van de visie van Alterfin die gericht is op het creëren van lokale capaciteit voor een duurzame financiering van de landbouwontwikkeling. Deze sterke oriëntatie naar de landbouw wil niet zeggen dat we de microfinancieringsinstellingen links lieten liggen. Integendeel, investeringen in de MFI s bedragen nog altijd 56% van onze portefeuille. Sociale Prestatie De vermindering van de armoede is geen automatisch gevolg van microfinanciering. De organisatie die de financiële diensten verstrekt (de microfinancieringsinstelling), moet daarvoor een aangepast beleid hebben ontwikkeld, met aangepaste procedures en aangepaste producten. Daarnaast moet er een omgeving zijn die de kredietnemers de mogelijkheid geeft om hun krediet productief aan te wenden: een ondersteunende overheid, infrastructuur, efficiënte markten. Tenslotte moet de kleine ondernemer zelf over de nodige capaciteiten beschikken om zijn krediet om te zetten in een activiteit die zijn inkomenssituatie verbetert. Alterfin richt zich op de microfinancieringsinstelling (MFI). In de eerste plaats wordt er financiering ter beschikking gesteld om de MFI toe te laten meer mensen op een aangepaste manier te bereiken. Centraal in de analyse van de MFI staat de sociale prestatie van de MFI. Namelijk de mogelijkheid van de MFI om via het verlenen van financiële diensten bij te dragen tot een terugdringing van de armoede. Het is deze sociale prestatie die de leidraad is bij Alterfin s investeringen in de microfinancieringssector. Vele MFI s hadden het moeilijk in De verminderde economische activiteit had ook impact op de klanten van de MFI s die minder krediet nodig hadden. Dit had ook een invloed op de kredietverlening van Alterfin, die na een sterk groei in het eerste semester, daalde in het tweede semester, omdat enkele organisaties vervroegd een belangrijk gedeelte van het Alterfin krediet terugbetaalden. De totale portefeuille die Alterfin beheert groeide nog van 26, 8 miljoen euro in 2008 naar 30,7 miljoen euro in 2009, dit dankzij een belangrijke groei van de portefeuille die Alterfin beheert voor het Zwitserse responsability. De eigen portefeuille van Alterfin daalde lichtjes van 8,9 miljoen euro in 2008 naar 8,4 miljoen euro in Het feit dat onze portefeuille lichtjes daalt terwijl die van responsability (sterk) stijgt heeft in de eerste plaats te maken met het feit dat Alterfin voor haar eigen portefeuille bepaalde limieten per land dient te respecteren, waardoor we onder andere niet méér kunnen investeren in één van de sterkste markten, namelijk die van Peru. Het opmerkelijkste feit van 2009 is nochtans de sterke stijging van het aantal aandeelhouders (+172) en de stijging van het kapitaal ( euro). Dit bewijst het interessante concept van Alterfin. Dankzij de verdere JAARVERSLAG /45

173 investeringen van bestaande en nieuwe aandeelhouders, krijgt Alterfin opnieuw weer meer mogelijkheden voor zijn verdere ontwikkeling. Tenslotte kan Alterfin opnieuw een sterkt financieel resultaat voorleggen. Dit laat ons toe om enerzijds onze aandeelhouders een interessante vergoeding te geven en anderzijds onze reserves aan te vullen, zodat Alterfin bestand is tegen eventuele schokken van een blijvend onzekere economische toekomst. JAARVERSLAG /45

174 2. Overzicht van de ontwikkeling en resultaten van Alterfin in Maatschappelijk kapitaal Alterfin mobiliseert kapitaal in het Noorden via de verkoop van aandelen. Deze middelen worden vervolgens via onze partners in het Zuiden ingezet ter financiering van arme(re) bevolkingsgroepen ter plaatse. Het aandelenkapitaal vormt de financiële basis van waaruit Alterfin haar investeringen realiseert. De volgende grafiek toont de evolutie van het kapitaal van Alterfin en het aantal vennoten. Euro Aantal vennoten Kapitaal Aantal vennoten Gedurende 2009 werden alle records gebroken: het kapitaal groeide met bijna 1,5 miljoen euro (+ 17%) en er kwamen 173 nieuwe aandeelhouders bij (+ 14%). Begin oktober werd de kaap van 10 miljoen euro kapitaal overschreden. Op het einde van 2009 bedroeg het maatschappelijk kapitaal van Alterfin 10,3 miljoen euro, samengebracht door vennoten. Het kapitaal was op balansdatum voor 76% in handen van particulieren; de rest wordt geïnvesteerd door institutionele aandeelhouders. 1 Situatie op 31/12/2009 Rechtspersonen (NGO s, banken, sociale organisaties, bedrijven ) Particulieren Totaal Aantal aandeelhouders % % Aandelenkapitaal in euro % % De aandelen van Alterfin bestaan in twee types, afhankelijk van wie de aandelen onderschrijft: rechtspersonen kunnen enkel intekenen op aandelen van 250,00 euro per aandeel; particuliere personen en gelijkgestelden kunnen aandelen onderschrijven van 62,50 euro per aandeel. JAARVERSLAG /45

175 2.2. Eigen portefeuille Als sociale financier investeert Alterfin in microkredietinstellingen en producentenverenigingen in het Zuiden met als doel kleine ondernemers en boeren toegang te geven tot krediet. De verwezenlijking van die missie uit zich voornamelijk in de grootte en de samenstelling van de portefeuille van investeringen in het Zuiden. De volgende grafiek toont de evolutie van de portefeuille van Alterfin en het aantal partners: Euro Aantal partners Kapitaal Portefeuille Aantal partners In bijlage 1 vindt u een getailleerd overzicht van de portefeuille van Alterfin op 31 december 2009 Op 31/12/2009 bedroeg de financieringsportefeuille van Alterfin 8,4 miljoen euro (of 12,0 miljoen US dollar). In vergelijking met het einde van 2008 is de portefeuille aldus afgenomen met euro (- 6%). De financieringsportefeuille van Alterfin bestaat uit: o o o 7,58 miljoen EUR kredietportefeuille (vlottende activa); 0,38 miljoen EUR participaties (vaste activa); 0,43 miljoen EUR garanties (een deel daarvan onder vlottende activa geldbeleggingen en een deel buiten balans). Deze terugval dient evenwel genuancueerd te worden. Vooreerst wijzen we op de impact van de wisselkoers US dollar versus euro. Zoals uit onderstaande tabel blijkt is de waarde van de dollar ten opzichte van de euro in de loop van 2009 aanzienlijk afgenomen, waardoor de portefeuille in euro uitgedrukt sterker afneemt dan de portefeuille uitgedrukt in dollar. EUR USD USD / EUR Q ,40943 Q ,32052 Q ,40466 Q ,45905 Q ,43322 Een tweede nuancering betreft de evolutie van de portefeuille in de loop van 2009 zoals die in onderstaande grafiek wordt weergegeven. In de eerste helft van 2009 is er een stijging van de portefeuille terwijl in de tweede helft van 2009 de portefeuille daalt. Dit heeft voornamelijk te maken met vervroegde terugbetalingen van leningen aan een aantal MFI s. Zo betaalde AMRET in Cambodia USD vervroegd terug. Dit heeft voornamelijk te maken met de invloed van de crisis en dus het stilvallen van de economische activiteiten. Wij zijn er echter vrij zeker van dat de portefeuille in 2010 opnieuw sterk zal stijgen. JAARVERSLAG /45

176 Wat het aantal partners betreft, kunnen we stellen dat Alterfin op het einde van 2009 in totaal met 70 organisties in het Zuiden werkt (waarvan 63 met een openstaand saldo op balansdatum). Tijdens 2009 zijn we de financiering van 8 nieuwe partners gestart en is de samenwerking met 3 organisaties stopgezet. Het aantal actieve partners is dus gestegen met 5 (+ 8%). In bijlage 1 vindt u een getailleerd overzicht van de portefeuille van Alterfin op 31 december Geografische verdeling Op balansdatum is de portefeuille van Alterfin verdeeld over 63 partnerorganisaties waarvan: 53 in Latijns-Amerika 6 in Afrika 3 in Azië 1 internationaal (SIDI) Alterfin ontplooit haar activiteiten in 15 verschillende landen, maar kent een sterke concentratie in de landen van de Andes en Centraal-Amerika: Peru is op kop met 26% van de portefeuille, gevolgd door Honduras (14%), Nicaragua (12%), Bolivia (10%), El Salvador (8%) en Ecuador (6%). JAARVERSLAG /45

177 Hieronder wordt de regionale verdeling van de portefeuille volgens volume en volgens aantal partners getoond: Geografisch gezien is Alterfin dus voornamelijk actief in Latijns-Amerika (86% van het volume van de portefeuille). 9% van de portefeuille wordt geïnvesteerd in Afrika en 10% van het aantal partners van Alterfin bevindt zich in dat werelddeel. Wat Azië betreft, werkt Alterfin in Cambodja en Laos met 4 organsities (waarvan 3 met uitstaand saldo op balansdatum). Onze participatie in het Franse «Solidarité Internationale pour Le Développement et l'investissement» (SIDI) staat onder de noemer Internationaal. Verdeling per sector 56% van onze portefeuille wordt geïnvesteerd in microfinancieringsinstellingen (MFI s). De rest (44%) wordt gekanaliseerd naar boerencoöperaties die hun producten verhandelen via het fair trade circuit. Koffie is het eerlijke handel product bij uitstek, goed voor 34% van onze gehele portefeuille. Verder geeft Alterfin op 31/12/09 voorfinanciering voor de productie en commercialisering van fair trade suikerriet, wijn, cacao, honing en sesam. 56% Microkrediet 34% Koffie 4% Suikerriet 2% Wijn 2% Cacao 2% Honing 1% Sesam Het aandeel van eerlijke handel in de totale portefeuille is gestegen van 28% op het einde van 2008 naar 44% op het einde van Dit ligt in lijn met onze politiek om nog meer landbouw te financieren (wat natuurlijk niet wegneemt dat een aanzienlijk deel van onze microkredietportefeuille ook geïnvesteerd wordt in landbouwactiviteiten). Verdeling per type financiering Wat betreft het type financieringen werkt Alterfin voornamelijk via kredietverlening (90% van de portefeuille), zij het onder de vorm van leningen voor MFI s of kredietlijnen voor fair trade partners. Alterfin hanteert daarnaast de garantie als financieringsinstrument (5%), zodat het valutarisico in Afrika vermeden wordt. De MFI s verkrijgen dan met behulp van onze garantie lokale financiering. De deelnemingen in het vermogen van partners komen overeen met net geen 5% van de portefeuille. JAARVERSLAG /45

178 Verdeling per munt Het merendeel van de financieringen gebeurt in US dollar (88%). Verder wordt ook de euro gebruikt (5%). De investeringen in zachte valuta (franc CFA voor West- en Centraal-Afrika; nuevos soles in Peru en de Laotiaanse kip) vertegenwoordigen samen bijna 8% van de gehele portefeuille Portefeuille van responsability Portfolio management Alterfin heeft meerdere jaren ervaring met kredietverlening aan microkredietinstellingen en boerenorganisaties in ontwikkelingslanden. Deze ervaring wordt nu ter beschikking gesteld aan beleggingsfondsen die in deze sectoren willen investeren. Het Zwitserse responsability Social Investment AG is de eerste organisatie die in die zin een akkoord gesloten heeft met Alterfin, in februari Alterfin heeft de ambitie om te blijven groeien. Verschillende van onze partners zijn de afgelopen jaren echter zo sterk gegroeid, dat Alterfin niet meer over voldoende eigen financiële middelen (kapitaal) beschikt, om tegemoet te komen aan hun financieringsaanvragen. In deze gevallen kunnen wij een beroep doen op fondsen van derden zoals het Zwitserse responsability. De financiering van responsability wordt tegen hun voorwaarden ter beschikking gesteld van onze partners. Voor de analyse en de opvolging van de financiering wordt Alterfin vergoed door responsability. Enkel bestaande partners van Alterfin komen in aanmerking voor deze financiering. Op het einde van december 2009 beheert Alterfin in opdracht van responsability een portefeuille van 22,3 miljoen euro (of 32 miljoen US dollar). In vergelijking met het einde van 2008 is de portefeuille van responsability toegenomen met 6,7 miljoen US dollar (+ 27%). De middelen van responsability werden in 2009 aangewend ter finanaciering van 30 bestaande partners van Alterfin (waarvan 23 met een openstaand saldo op balansdatum). Tijdens 2009 is resposnability de financiering van 5 nieuwe partners gestart (+ 20%). In bijlage 2 vindt u een overzicht van de portefeuille van responsability op 31 december Geografische verdeling De middelen van responsability worden ingezet in 6 landen: JAARVERSLAG /45

179 Verdeling per sector 79% van de portefeuille van responsability wordt geïnvesteerd in de microkredietsector. Het overige deel wordt aangewend voor de financiering van fair trade koffie (18%), cacao (2%) en honing (1%) Totale portefeuille in beheer De grafiek hieronder toont de evolutie van de totale portefeuille die geïnvesteerd wordt in het Zuiden: Euro Aantal partners Kapitaal Portefeuille responsability Aantal partners Portefeuille Alterfin Totale portefeuille Op balansdatum bedroeg de totale portefeuille in beheer 30,7 miljoen euro (of 44 miljoen US dollar) verdeeld over 63 partnerorganisaties (uit een totaal van 70 actieve partners). Dit komt overeen met een groei van 3,9 miljoen euro (+ 15%) in vergelijking met het einde van De globale groei in 2009 is te danken aan de groei die we gerealiseerd hebben via responsability. Het aandeel van onze eigen portefeuille en die van responsability in de totale portefeuille is op balansdatum respectievelijk 27% en 73% (op het einde van 2008 was de relatie 33% en 67%). Het feit dat onze portefeuille lichtjes daalt terwijl die van responsability (sterk) stijgt heeft onder andere te maken met het feit dat Alterfin voor haar eigen portefeuille bepaalde limieten per land dient te respecteren, waardoor we bijvoorbeeld niet méér kunnen investeren in één van de sterkste markten, namelijk die van Peru. Daarnaast hebben we in de tweede helft van het jaar belangrijk vervroegde terugbetalingen gekregen, vanwege het stilvallen van de economie ter plaatse. JAARVERSLAG /45

180 2.5. Stand van zaken oprichting fondsen Einde 2009 stond Alterfin samen met SIDI (Frankrijk) aan de wieg van FOPEPRO: het "Fondo Para Los Pequeños Productores Rurales En América Latina. Dit Fonds werd opgericht om middelen te verzamelen ter financiering van de kleine boeren in de Andes Landen (Bolivia, Peru, Ecuador en Columbia) en in Midden Amerika (Nicaragua, Guatemala, Honduras en El Salvador). Tegelijkertijd werd in Latijns Amerika een beheersmaatschappij opgerecht om dit fonds te beheren. Deze beheersmaatschappij, met de naam ACEROLA, werd opgericht in samenwerking met FOROLAC: het netwerk voor rurale financiering in Latijns Amerika. FOPEPRO werd opgericht om de slagkracht van Alterfin voor de financiering van de lokale landbouw te vergroten. Met ACEROLA wil Alterfin lokale capaciteit creëren voor het beheren van fondsen zoals FOPEPRO. Ook voor Afrika wil Afrika meer slagkracht ontwikkelen. Samen met SIDI in Frankrijk en ETIMOS in Italië, wil Alterfin een fonds voor Afrika oprichten dat fondsen wil mobiliseren bij grote financiers zoals de Europese Investeringsbank (EIB) om meer financieringsmogelijkheden te creëren voor Afrika. Het mobiliseren van dergelijke grote spelers vraagt heel wat tijd. Wij hopen dit fonds voor Afrika, dat de werknaam FEFISOL meekreeg, in 2010 te realiseren Noord-Zuid sparen De Noord-Zuid spaarrekeningen bij Triodos Bank Triodos Bank is de enige bank in België die uitsluitend financiering geeft aan projecten met een sociale, ecologische of culturele meerwaarde. Triodos is stichtend vennoot van Alterfin. Sinds 1995 mobiliseert Alterfin spaargelden voor Triodos op de zogenaamde Noord-Zuid Spaarrekeningen. Het Noord-Zuid sparen is op twee manieren belangrijk voor Alterfin. In de eerste plaats betaalt Triodos een commissievergoeding aan Alterfin op basis van de verzamelde spaargelden. Met deze commissie kunnen we een deel van onze werkingskosten financieren. Daarnaast gebruikt Triodos Bank een stuk van de spaargelden op de Noord-Zuid Spaarrekeningen (in euro) om een kredietlijn (in US dollar) ter beschikking te stellen aan Alterfin. Het overige gedeelte van de Noord-Zuid spaargelden wordt door Triodos Bank zoveel mogelijk herbelegd in kredieten aan organisaties voor ontwikkelingssamenwerking. De door Alterfin gemobiliseerde gelden op de Noord-Zuid spaarrekeningen bij Triodos Bank zijn in 2009 sterk gedaald van 23,6 miljoen euro naar 18,3 miljoen euro. Dit is waarschijnlijk grotendeels te wijten aan de afschaffing van de participatierekening. De commissie van Triodos, die Alterfin ontvangt, is nochtans sterk gestegen. Dit is het gevolg van het verdwijnen van de participatierekening waardoor Alterfin zijn commissie niet meer moest gebruiken voor het verhogen van de basisinterest op die rekening Garantiefonds Alterfin Garantiefonds vzw Samen met een aantal van haar vennoten ( , de vroegere HBK spaarbank, Oxfam Solidariteit, Oxfam Wereldwinkels, Triodos Bank, Vredeseilanden en SOS Faim) heeft Alterfin op 20 december 2000 de vzw Alterfin Garantiefonds opgericht onder de vorm van een vereniging zonder winstoogmerk. De vzw wordt - in tegenstelling tot de vennootschap - gespijsd met giften, voornamelijk vanwege vennoten. Dankzij de waarborgverlening van het Garantiefonds kan Alterfin de financiering van zwakkere partnerorganisaties - die niet beschikken over de nodige garanties - realiseren zonder de financiële situatie van de vennootschap extra in gevaar te brengen. De middelen van het Garantiefonds kunnen daarnaast ook aangewend worden voor de financiering van technische assistentie aan onze partners. JAARVERSLAG /45

181 De vzw Alterfin Garantiefonds is stapsgewijs aan het groeien en beschikte op balansdatum over meer dan 1,17 miljoen euro, voornamelijk opgebouwd door commissiegelden van het AlterVision beleggingsfonds, giften van en van particuliere vennoten. Doordat vanaf april 2009 Alterfin zijn landenrisico indekt bij de Nationale Delcredere Dienst, komen er bij het garantiefonds gelden vrij die nu op een andere manier kunnen aangewend worden. Zo zal het garantiefonds onder andere meewerken aan FEFISOL, het fonds voor Afrika Bestuur en dagelijkse beheer Algemene Vergadering Algemene Vergadering De vennoten of aandeelhouders van Alterfin zijn samen eigenaar van de coöperatieve vennootschap. Alle vennoten zijn lid van de Algemene Vergadering (AV) die minstens eenmaal per jaar wordt samengeroepen. De AV is het hoogste beslissingsorgaan van de vennootschap. De AV kiest de leden van de raad van bestuur en mandateert deze om Alterfin te sturen. Voorts beslist de AV onder andere over de aanwending van het resultaat. Op zaterdag 28 maart 2009 werd de jaarlijkse Algemene Vergadering van Alterfin gehouden. De vergadering, waaraan 71 vennoten hebben deelgenomen, werd voorafgegaan door een koffiereportage en koffieproeverij. We lieten een producent uit Nicaragua, een Belgische importeur en Oxfam Wereldwinkels aan het woord die het hele koffietraject in woord en beeld schetsten. Raad van bestuur De raad van bestuur is 4 keer samengekomen in Het voorstel tot wijziging van de samenstelling van de raad van bestuur vindt u in bijlage 3. Kredietcomité Kredietcomité Het kredietcomité van Alterfin is een extern orgaan dat bevoegd is voor de uiteindelijke goedkeuring van onze financieringen. Het comité is samengesteld uit personen die actief zijn in de NGO-wereld enerzijds en mensen die werken rond ethisch/sociaal bankieren anderzijds. Deze unieke combinatie van ontwikkelingsexpertise en financiële expertise vormt de kracht van Alterfin. Het kredietcomité (KC) is 10 keer samengekomen in 2009 en heeft 61 financieringsvoorstellen onderzocht, waarvan 9 een tweede maal dienden geagendeerd te worden op het KC.. 60 aanvragen werden goedgekeurd. Dit zijn er 15 meer dan in Team Einde 2009 hebben twee personeelsleden Alterfin verlaten. Het betreft enerzijds Sandra Bythell die naar het buitenland vertok. Sandra werkte meer dan 5 jaar als kredietanaliste bij Alterfin. Zij was onder ander verantwoordelijk voor Bolivië, Ecuador, Togo en Benin en speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van de portefeuille. Wendy Schats, de medewerkster voor marketing en communicatie, ging terug naar de reclamewereld. Wendy had een belangrijke bijdrage in de sterke groei van het kapitaal van Alterfin. Einde 2009 werden 3 nieuwe vacatures geopend voor 2 kredietbeheerders en 1 administratief medewerker voor marketing en communicatie. JAARVERSLAG /45

182 Overzicht van het team: Hugo Couderé Jan De Grande Saúl Castro Julie Depelchin Directeur; verantwoordelijke portefeuille Afrika en Azië Verantwoordelijke financiën en boekhouding Verantwoordelijke portefeuille Latijns-Amerika Medewerker boekhouding en opvolging vennoten Sandra Bythell Kredietbeheerder Afrika en Latijns-Amerika Vacant vanaf 01/01/10 Sofie Desmet Alex Tack Verantwoordelijke portefeuillebeheer Kredietbeheerder Latijns-Amerika Wendy Schats Medewerker marketing en communicatie Vacant vanaf 01/12/09 NIEUW Kredietbeheerder Afrika en Latijns-Amerika Vacant vanaf 01/01/ Risico s en waardeverminderingen uitstaande kredietsaldo s Per 31 december 2009 waren er twee partners die hun betalingsverplichtingen niet volledig hadden nagekomen. Het betreft LA CENTRAL uit Honduras en APECAFÉ uit El Salvador. LA CENTRAL is een tweede lijn koffie coöperatie die verschillende koffiecoöperaties verenigt voor de opkoop en de verkoop van koffie. In 2008 werd al een deel van het krediet in waardevermindering genomen en werd de partner in de balans opgenomen als een dubieuze debiteur. Op balansdatum betrof de betalingsachterstand nog euro en werd het volledige bedrag in waardevermindering genomen. APECAFE is een coöperatie van koffieproducenten waarvan de lening sinds 2006 wegens bestuursproblemen geherstructureerd werd over een lange periode (7 jaar); aangezien een volledige terugbetaling onzeker blijft, wordt de reeds genomen waardevermindering van het volledige uitstaande bedrag ( euro) gehandhaafd Financieel resultaat Resultaat ,25% 4,00% 3,75% 3,50% 3,25% 3,00% 2,75% 2,50% 2,25% 2,00% 1,75% 1,50% 1,25% Dividend Resultaat in euro Dividend in % In 2009 bedroeg het financiële resultaat euro. De zeer sterke stijging van het resultaat heeft vooral te maken met twee factoren: de sterk toegenomen activiteiten als portefeuillebeheerder voor responsability en de hoge gerealiseerde rentes op beleggingen. De Algemene Vergadering van de aandeelhouders die doorgaat op zaterdag 27 maart 2010 zal beslissen over de aanwending van dit resultaat (voor het voorstel tot aanwending van het resultaat wordt verwezen naar punt 10 van dit jaarverslag). De beknopte versie van de jaarrekening vindt u in punt 6 van dit jaarverslag. JAARVERSLAG /45

183 3. Evolutie van de omgeving van Alterfin De microfinancieringssector ondervond in 2009 nog sterk de invloed van de crisis. De verminderde economische activiteit had ook impact op de klanten van de MFI s die minder krediet nodig hadden. Dit had ook een invloed op de kredietverlening van Alterfin, die na een sterke groei in het eerste semester, daalde in het tweede semester, omdat enkele organisaties vervroegd een belangrijk gedeelte van het Alterfin krediet terugbetaalden. We verwachten echter dat de activiteit in 2010 zal aantrekken. Naast de globale crisis zijn er de landspecifieke crisissen. Twee zijn er te vermelden, namelijk in Marokko en in Nicaragua. De crisis in de microfinancieringssector in Marokko is voornamelijk te wijten aan het feit dat verschillende organisaties zich richtten tot dezelfde klanten, hierdoor geraakten deze in een te grote schuldsituatie en konden ze de kredieten niet meer terugbetalen. De crisis in de microfinancieringssector in Nicaragua is van een andere aard. De politieke no pago beweging spoorde in de aanloop van verkiezingen de kredietnemers aan om hun kredieten niet terug te betalen. Dit bracht verschillende MFI s in moeilijkheden. In België werd investeren in microfinanciering fiscaal interessanter. In de programmawet die op 17 december 2009 in het parlement werd gestemd, werd de wet opgenomen die de belastingvermindering regelt voor investeringen in erkende ontwikkelingsfondsen voor microfinanciering. De voorziene belastingvermindering is gelijk aan 5% van de werkelijk gedane betalingen. Alterfin moet echter eerst nog worden erkend als ontwikkelingsfonds. Een aanvraag hiervoor werd begin 2010 naar het ministerie van financiën gericht. 4. Onderzoek en ontwikkeling De opvolging en omkadering van de partnerorganisaties wordt ter plaatse uitgevoerd door vier personen van het Alterfin team. Die visites vormen ook de gelegenheid om de contracten, garanties en hypotheken te formaliseren. Het merendeel van de prospectie (onderzoek en ontwikkeling) vindt plaats tijdens deze zendingen. Zo heeft Alterfin in 2009 bijna alle partners bezocht en kennis gemaakt met een reeks potentiële nieuwe partners. Anderzijds neemt Alterfin deel aan internationale conferenties en fora waar we kunnen kennismaken en de banden verstevigen met (potentiële) partnerorganisaties. 5. Bijkantoren Niet van toepassing: Alterfin heeft momenteel één enkel kantoor in de Vlasfabriekstraat 11 te 1060 Brussel. JAARVERSLAG /45

184 6. Beknopte versie van de jaarrekening 6.1. Analytische resultatenrekening Deze financiële staat geeft een overzicht van de inkomsten en kosten van Alterfin gedurende 2008 en Het saldo van de rekening is het resultaat van het boekjaar. Analytische resultatenrekening voor 2009 (in EURO) Real Budget Real %. budget Inkomen van eigen portefeuille ,38% Inkomen van beheer van portefeuille van derden ,18% Commissie FEFISOL ,00% Commissie FOPEPRO ,00% Inkomen (netto) van consultancy ,50% Inkomen van commissie Triodos ,11% Inkomen van deposito s ,38% Totaal inkomen ,73% Financiële kosten ,07% Financiële marge ,18% Operationele kosten ,51% Personeel ,38% Kantoor ,64% Diensten ,04% Monitoring portfolio ,31% Bruto operationele marge ,43% Voorzieningen voor risico NA Premie NDD NA Commissie voor garantiefonds ,13% Netto operationele marge ,24% Wisselkoersresultaat NA Uitzonderlijk resultaat NA totale marge voor belastingen Gestorte roerende voorheffing NA Provisie Belastingen NA totale marge na belastingen JAARVERSLAG /45

185 6.2. Balans Deze financiële staat geeft een overzicht van de bezittingen (activa) en verplichtingen (passiva) van Alterfin op 31/12/2008 en 31/12/2009, vóór winstverdeling. Balans op 31/12/2009 (in EURO) ACTIVA PASSIVA 31/12/ /12/2009 Vaste activa ,13 108% Immateriële vaste activa ,37 85% Materiële vaste activa ,43 87% Financiële vaste activa: participaties in MFI's ,33 109% Vlottende activa ,37 108% Kredietportefeuille ,41 90% Geldbeleggingen en liquide middelen ,87 123% Andere debiteurs ,09 112% Overgangsrekeningen ,02 96% Te ontvangen pro rata interesten & dividenden ,02 96% TOTAAL DER ACTIVA ,52 107% Eigen vermogen ,53 119% Geplaatst kapitaal ,00 117% Herw. Meerw. Confianza ,72 NA Wettelijke reserve ,94 157% Andere reserves ,47 172% Overgedragen winst 18867, ,48 NA Resultaat van de periode ,92 123% Voorzieningen ,65 11% Schulden ,31 96% Schulden op meer dan 1 jaar ,23 97% Schulden op minder dan 1 jaar ,17 92% Andere schulden ,91 226% Overgangsrekeningen ,03 120% Te betalen pro rata interesten ,03 120% TOTAAL DER PASSIVA ,52 107% JAARVERSLAG /45

186 7. Overzicht en beheersing van de voornaamste risico s De aard van de activiteiten van Alterfin brengt een aantal risico s mee. Het beleid en beheer van Alterfin is er op gericht om deze risico s zo goed mogelijk te beheersen, zonder dat ze daarbij natuurlijk volledig uitgesloten kunnen worden. We maken een onderscheid tussen volgende risico s: - Debiteurenrisico: het risico op niet-terugbetaling van de door Alterfin verstrekte leningen. - Valutarisico: dit betreft vooral het risico dat ontstaat als gevolg van de transacties in vreemde valuta ter financiering van organisaties die in het Zuiden gevestigd zijn. - Landenrisico: met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid doen er zich in de landen waar Alterfin actief is feiten voor die een belangrijke negatieve impact hebben op de terugbetalingsmogelijkheden van de partners in die landen. Alterfin werkt immers in ontwikkelingslanden die - per definitie - een niet onbelangrijk risico met zich meebrengen in economische, sociale, politieke en klimatologische zin. Dit risico is onvermijdelijk daar het samenhangt met de sociale opdracht van Alterfin. Debiteurenrisico Dit risico wordt op een dubbele manier beheerst. Eerst en vooral is er natuurlijk de inschatting van het risico. Dit gebeurt op basis van een omstandig dossier dat voor elke partner wordt opgesteld en op basis waarvan de beslissingen genomen worden. Verder is er de opvolging van de partner op afstand en ter plaatse, waardoor eventuele risico s beter ingeschat en opgevolgd kunnen worden. Daarnaast worden er garanties ingebouwd in de kredietovereenkomsten. Deze garanties staan in verhouding tot het gepercipieerde risico. Valutarisico Voor sommige munten kan dit risico ingedekt worden, maar voor heel wat munten - zeker in Afrika - is dit niet het geval. Een belangrijk gedeelte van de leningen aan partnerorganisaties in het Zuiden wordt toegekend in dollar (USD). Dit betekent dat de waarde van deze vorderingen uitgedrukt in euro op en neer gaat met de koers van de dollar ten opzichte van de euro. Zakt de dollar ten opzichte van de euro dan worden deze vorderingen minder waard. Alterfin dekt dit risico in door voor elke lening die we in dollar toekennen zelf een lening aan te gaan voor hetzelfde bedrag in dollar bij de bank. Als de waarde van de dollar in euro daalt dan daalt niet enkel onze vordering ten opzichte van onze partner, maar tevens onze schuld ten opzichte van de bank. Op die manier heeft een verandering van de koers tussen dollar en euro geen invloed meer op onze balans. De evolutie van de dollar heeft echter nog wel invloed via onze resultatenrekening. De inkomsten van onze leningen in dollar zijn immers slechts gedeeltelijk ingedekt via de interesten die wij zelf dienen te betalen op onze dollarschulden. Het saldo is niet ingedekt en daarop spelen wel degelijk de koersschommelingen. Dit saldo wordt echter zo laag mogelijk gehouden door op gepaste tijdstippen geleende dollars te verkopen. Bij de indekking van de dollar wordt er tevens naar gestreefd om de looptijd van de aangegane dollarlening te laten overeenstemmen met de looptijd van het gegeven dollarkrediet. Deze looptijden zijn echter niet altijd volledig gelijk waardoor er een zeker renterisico bestaat. Immers indien een langer lopend krediet gedekt wordt met een korter lopende dollarlening, dan is er onzekerheid over de rente die zal betaald worden voor verdere dollarleningen. Dit renterisico wordt geminimaliseerd door de interest van kredieten die Alterfin toestaat te denomineren als een marge op de LIBOR (12M). Daarnaast heeft Alterfin een gedeelte van de interest op aangegane kortlopende dollarleningen geswapt naar lange termijn. Alterfin heeft naast de dollar ook leningen en participaties in andere (zachte) valuta. Sommige van deze valuta, zoals de nuevo sol (Peru) kunnen ingedekt worden met financiële instrumenten Andere valuta kunnen niet ingedekt worden. Voor de franc CFA (West-Afrika) is er een speciale overeenkomst met de vzw Alterfin Garantiefonds, waarbij we de helft van een eventuele devaluatie van deze munt kunnen verzekeren. Meer en meer proberen we ook via een garantie aan een lokale bank de microfinancieringsinstelling toegang te geven JAARVERSLAG /45

187 tot lokale financiering van haar kredietactiviteiten, vooral dan voor onze partners in Afrika. Op die manier vermijden we het wisselrisico. Landenrisico Vanaf april 2009 wordt het volledige politieke risico van onze portefeuille verzekerd bij de ONDD Delcredere. Daarnaast beperkt Alterfin het landenrisico aan de hand van 2 indicatoren. De limiet per land wordt medebepaald door het gepercipieerde landenrisico en het landenrisico wordt daarbij onderverdeeld in drie categorieën (zie tabel hieronder). Enerzijds beperken we de concentratie per land tot een bepaald percentage van het kapitaal van Alterfin. Daarbij wordt gekeken naar de het totale volume aan kredieten en participaties in één land dat niet gewaarborgd wordt door Europese garanties. Daarnaast beperkt Alterfin ook de concentratie per land tot een bepaald percentage van de portefeuille. Ook dit concentratiepercentage is in functie van het gepercipieerde landenrisico. De tabel met beide indicatoren werd voor 2009 bepaald als volgt. Categorie Maximum land/kapitaal ratio Maximum land/portefeuille ratio Minimum risico 15% van het kapitaal 20% van de portefeuille Chili, Costa Rica, Peru, Internationaal Bescheiden risico 10% van het kapitaal 15% van de portefeuille Colombia, Guatemala, El Salvador Toegenomen risico 5% van het kapitaal 10% van de portefeuille Benin, Bolivia, Cambodja, Ecuador, Honduras, Laos, Nicaragua, Niger, Oeganda, Togo 8. Provisionerings- en reserveringspolitiek Provisionering Alterfin legt provisies aan voor de op balansdatum verdiende maar nog niet geïnde interesten: de zogenaamde pro rata interesten. 2 De inning van deze interesten blijft immers onzeker voornamelijk vanwege de onzekere koers (dollar/euro) en in tweede instantie ook vanwege het debiteurenrisico en het landenrisico. Concreet provisioneert Alterfin 15% van de pro rata interesten. 3 Een gelijkaardige provisie van 15% wordt aangelegd voor de verdiende maar nog niet geïnde dividenden voor onze deelnemingen in MFI s. Tijdens de fiscale controle in 2010 bleek dat deze provisie dient beschouwd te worden als een fiscaal te verwerpen uitgave. We kunnen dus nog wel via deze provisie het betreffende risico in de balans tot uiting brengen maar het fiscale jaarresultaat kan hier geen rekening mee houden. In het verleden heeft Alterfin een provisie aangelegd voor het landenrisico. Om de totale waarschijnlijke impact zo goed mogelijk in te schatten, baseerde Alterfin haar provisioneringsregels enerzijds op de risicogegevens per land zoals ze door de Nationale Delcredere Dienst (NDD) worden gegeven en anderzijds op de eigen statistische gegevens met betrekking tot de gelopen risico s. 4 In 2009 kon na onderhandelingen met de Nationale Delcredere Dienst een belangrijk gedeelte van het landenrisico verzekerd worden bij de NDD. Op dat moment werd geoordeeld dat het niet langer noodzakelijk was om de provisie voor het landenrisico in de balans aan te houden en werd beslist om deze provisie terug in resultaat op te nemen. Bovendien bleek tijdens de fiscale controle in 2010 dat de fiscus niet langer dergelijke landenprovisie als een fiscaal aanvaarbare kost aanvaarde. Tijdens voorgaande controles hadden we nochtans geen opmerkingen gekregen met betrekking tot deze provisie. 2 Deze geprorateerde of pro rata interesten zijn interesten die verbonden zijn aan de kredietactiviteiten van en bijgevolg in rekening dienen gebracht te worden in het resultaat van maar die pas ontvangen zullen worden in de loop van In de balans vindt men deze provisies onder de rubriek voorzieningen pro rata interesten krediet. 4 De NDD geeft voor alle landen een landgebonden politiek risico en een landgebonden commercieel risico. JAARVERSLAG /45

188 Reservering Jaarlijks wordt 5% van de winst gereserveerd in overeenstemming met de geldende wettelijke voorschriften. Alterfin legt op basis van de wisselkoerswinsten reserves aan om het hoofd te kunnen bieden aan eventuele toekomstige koersverliezen. Alle gerealiseerde wisselkoersresultaten worden dan ook toegevoegd/afgetrokken van de wisselkoersreserve. 5 Betreffende de reserveringspolitiek streeft Alterfin er naar een totale indekking van minimaal 3% van de uitstaande portefeuille (totale indekking = voorziening risico krediet + reserve algemene risico s + wettelijke reserve). Hierbij wordt uitdrukkelijk gesteld dat de reserve voor algemene risico s ook in geval van het zich voordoen van een landenrisico kan aangewend worden. 9. Waarderingsregels Niet-financiële vaste activa Worden pro rata temporis afgeschreven: Depot merk "Alterfin": lineair 10 jaar Telecom installaties: lineair 5 jaar Meubilair en andere kantooruitrusting: lineair 5 jaar Informatica: lineair 3 jaar Financiële vaste activa Financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de historische waarde (de aanschaffingswaarde), tenzij er duidelijke aanwijzingen zijn op belangrijke ( > 15%) en duurzame waardeverminderingen of meerwaarden. In het geval van waardeverminderingen worden de betreffende activa afgewaardeerd en de waardevermindering opgenomen in de resultatenrekening (via een 63 rekening). In het geval van een meerwaarde worden de betreffende activa opgewaardeerd en de meerwaarde opgenomen in het eigen vermogen (via een 122 rekening). Indien het activa betreffen in buitenlandse valuta, dan wordt de betreffende waarde omgezet in euro tegen de historische koers bij aanschaffing, tenzij het een valuta betreft die op systematische wijze ingedekt wordt of tenzij de koers op balansdatum 6 een belangrijke ( > 15%) en duurzame depreciatie of appreciatie vertoont. In deze gevallen wordt de waarde van het vaste activa omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekeningsverschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Vlottende activa De vlottende activa worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Wanneer echter een waardevermindering op de vlottende activa kan gedocumenteerd worden dan zal de betreffende activa gedeclasseerd worden tot een dubieuze staat, afgewaardeerd worden en de waardevermindering opgenomen worden in de resultatenrekening (via een 63 rekening). Indien de waarde van de vlottende activa wordt aangeduid in een valuta andere dan de euro, dan wordt deze omgezet naar de euro tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekeningsverschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. 5 In de balans vindt met deze reserve onder de rubriek reserve wisselkoersschommeling. 6 De koers op balansdatum is de laatste notering van het gerapporteerde jaar. JAARVERSLAG /45

189 Kosten voor obligatieleningen worden geactiveerd en pro rata temporis over de volledige looptijd van de lening afgeschreven. Passiva De passiva worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Indien deze waarde wordt aangeduid in een valuta andere dan de euro, dan wordt deze omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekeningsverschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Omrekeningsverschillen De behandeling van de omrekeningsverschillen is afhankelijk van de valuta waarop de omrekeningsverschillen slaan. Voor de deviezen die niet ingedekt worden, worden negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekening 654) en positieve omrekeningsverschillen worden in balans gehouden (rekening 49). Voor de deviezen die systematisch ingedekt worden, worden zowel de positieve als de negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekeningen 654 / 754). 7 Op dit ogenblik beantwoordt enkel de US dollar aan deze voorwaarde. 10. Voorstel van resultaatsverwerking Resultaatsverwerking overgedragen resultaat , , ,48 resultaat van het jaar , , ,92 toe te wijzen resultaat , , ,40 wettelijke reserve , , ,35 wisselkoersreserves , , ,84 Dereymaecker reserve (kosten Fefisol) , , ,63 voorstel aanleg reserve algemene risico s , , ,00 totaal beschikbaar , , ,84 voorstel te betalen dividenden , , ,05 beschikbaar voor dividend 3,01% 4,18% 4,49% voorstel uitbetaling dividend 2,75% 4,00% 4,00% voorstel over te dragen resultaat , , ,79 Het resultaat voor het jaar 2009 bedraagt euro. Rekening houdende met het uitzonderlijke resultaat, het wisselkoersresultaat en de belastingen, bedraagt het werkelijke operationele resultaat euro, dit is een stijging van 12% ten opzichte van Het toe te wijzen resultaat bestaat uit het globale resultaat 2009 plus het overgedragen resultaat Dit is in totaal euro. De aan de algemene vergadering voorgelegde toewijzing is als volgt: 5% van het resultaat 2009 dient naar de wettelijke reserve te gaan: ,35 euro. De wisselkoersreserves nemen toe met ,84 euro, zijn het wisselresultaat van De Dereymaecker reserve wordt aangewend ter financiering van de zware investering die we hebben gedaan in het onderzoek voor de oprichting van FEFISOL. Deze reserve wordt verminderd met ,63 euro en komt op 0 te staan. De algemene reserves nemen toe met een totaal bedrag van euro, waarbij uitdrukkelijk vermeld wordt dat deze reserves tevens aangelegd worden ter indekking van het gedeelte van het landenrisico dat niet bij de Delcredere Dienst verzekerd is. 7 Wij verwijzen hiervoor ondermeer naar CBN advies Deel VII C. JAARVERSLAG /45

190 Een dividend van 4% op de aandelen. De vergoeding die elke vennoot krijgt, wordt berekend in verhouding tot het effectief gestort kapitaal per 1 januari 2009 en in verhouding tot het aantal dagen voor kapitaalstortingen na die datum. Het uit te keren bedrag wordt gestort op de individuele rekeningen van de vennoten bij Alterfin cvba niet later dan 01/07/2010. De vennoten zullen een uittreksel van hun individuele rekening krijgen en kunnen vervolgens beslissen wat hiermede dient te gebeuren: laten staan op de individuele rekening, omzetting in kapitaal, storting op andere rekening, schenking aan het Garantiefonds. Het overblijvende winstsaldo na uitkering van het dividend zal overgedragen worden naar volgend boekjaar (2009). 11. Belangrijke gebeurtenissen na het einde van het boekjaar De fiscale controle die plaatsvond na balansdatum hebben ons genoodzaakt om een aantal aanpassingen door te voeren. De fiscale controle had betrekking op de jaren 2007 en Het voorzichtig beleid van Alterfin met betrekking tot het landenrisico en de pro rata interesten werd door de fiscus niet gevolgd. De provisies die in verband met deze risico s werden aangelegd werden fiscaal niet aanvaard. De aanpassing van de kosten 2007 en 2008 heeft aanleiding gegeven tot het aanleggen van extra fiscale provisie. Voor zover ons bekend, hebben er zich geen gebeurtenissen voorgedaan die de rekeningen in negatieve zin zouden beïnvloeden en die niet reeds opgenomen zijn in de jaarrekening. Op 27 februari 2010 heeft een zware aardbeving Chili getroffen. Alterfin heeft drie partnerorganisaties in Chili: la Sagrada Familia, Consorcio Vinícola en Apicoop. Bij het afsluiten van de rekeningen was het nog niet duidelijk of de aardbeving in Chili enig impact zou hebben op de waardering van de financieringen aldaar. 12. Overgedragen verliezen Niet van toepassing: de activiteiten van Alterfin zijn sinds 1998 winstgevend. 13. Benoeming van commissarissen en bestuurders Het mandaat van de bedrijfsrevisor KPMG werd op AV van 28/03/2009 hernieuwd door de algemene vergadering en loopt van 1 januari 2009 tot 31 december Voor de samenstelling van de raad van bestuur wordt verwezen naar bijlage 3. JAARVERSLAG /45

191 Bijlage 1: Portefeuille Alterfin op 31 december 2009 Partner Land Regio Sector Type Munt Saldo (EUR) EL QUINACHO Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,90 CACVRA Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD -87,43 UROCAL Ecuador Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,97 APICOOP Chili Latijns-Amerika Honing Krediet USD ,86 20 DE ABRIL Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,79 AGPC Laos Azië Koffie Krediet USD ,56 APECAFE El Salvador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,34 CASIL Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,93 CECOCAFEN Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,76 CHAJULENSE Guatemala Latijns-Amerika Koffie Krediet USD 254,63 COCLA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,97 COMSA Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,54 COMUEL Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,71 CORPORACION CAFE PERU Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,86 FAPECAFES Ecuador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,71 FECAFEM Ecuador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,75 FRONTERA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,53 LA CENTRAL Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,84 LA FLORIDA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,46 LA UNION Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,48 ORO VERDE Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,07 RAOS Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,31 SAN JUAN DEL ORO Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,88 UCOSEMUN Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,83 UNICAFEC Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,09 DEL CAMPO Nicaragua Latijns-Amerika Sesam Krediet USD ,45 VICTORIA Costa Rica Latijns-Amerika Suikerriet Krediet USD ,66 CONSORCIO VINICOLA Chili Latijns-Amerika Wijn Krediet USD/EUR ,00 SAGRADA FAMILIA Chili Latijns-Amerika Wijn Krediet EUR ,00 KOKARI Niger Afrika Microkrediet Garantie F CFA ,32 OMIPA Uganda Afrika Microkrediet Garantie EUR ,76 TAANADI Niger Afrika Microkrediet Garantie F CFA TIMPAC Togo Afrika Microkrediet Garantie F CFA ,51 AMC El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,88 CDRO Guatemala Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,20 COMIXMUL Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,36 CRECER Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,59 CREDINKA Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,90 CREDISOL Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,83 ECOFUTURO Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,57 EDAPROSPO Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,97 EMPRENDER Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,90 ENLACE El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,90 ESPOIR Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,91 FDL Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,86 FOLADE Costa Rica Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD 1.395,48 FONDECO Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,11 FONDESURCO Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,19 FUNDACION ALTERNATIVA Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,93 JAARVERSLAG /45

192 FUNDACION CAMPO El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,87 HATTHA KAKSEKAR Cambodia Azië Microkrediet Krediet USD ,35 NORANDINO Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,48 PRESTANIC Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,62 RONDESA Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,02 SAN MARTIN DE PORRES Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,05 SMF EA Uganda Afrika Microkrediet Krediet USD ,80 TOCACHE Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,97 WAGES Togo Afrika Microkrediet Krediet F CFA ,41 CONFIANZA Peru Latijns-Amerika Microkrediet Participatie PEN/USD ,62 CONSOLIDAR Colombia Latijns-Amerika Microkrediet Participatie EUR ,27 FOLADE Costa Rica Latijns-Amerika Microkrediet Participatie USD ,48 FONDS COOPERATIF Laos Azië Microkrediet Participatie LAK ,79 FORTALECER Peru Latijns-Amerika Microkrediet Participatie USD 3.488,70 KOKARI Niger Afrika Microkrediet Participatie F CFA 3.430,10 SIDI Frankrijk Internationaal Microkrediet Participatie EUR ,31 Totaal Alterfin in Euro ,38 Bijlage 2: Portefeuille responsability op 31 december 2009 Partner Land Regio Sector Type Munt Saldo NARANJILLO Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,70 APICOOP Chili Latijns-Amerika Honing Krediet USD ,80 20 DE ABRIL Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,73 CECOCAFEN Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,66 COCLA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,64 CORPORACION CAFE PERU Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,32 LA FLORIDA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,83 ORO VERDE Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,72 UCOSEMUN Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,49 AMC El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,66 AMRET Cambodia Azië Microkrediet Krediet USD ,32 COMIXMUL Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,84 CONFIANZA Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet PEN/USD ,07 CREDISOL Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,66 FDL Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,62 FONDESURCO Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet PEN/USD ,06 FUNDACION ALTERNATIVA Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,83 FUNDACION CAMPO El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,33 HATTHA KAKSEKAR Cambodia Azië Microkrediet Krediet USD ,30 JOSE NIEBOROWSKI Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,32 NORANDINO Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,90 PRESTANIC Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,66 TOCACHE Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet PEN ,06 Totaal responsability in Euro ,61 JAARVERSLAG /45

193 Bijlage 3: Samenstelling van de raad van bestuur Samenstelling na goedkeuring door de AV van 28/03/2009 Naam Voorgesteld door Start mandaat Einde mandaat Kris Goossenaerts /03/ /03/2010 Raf Vandenbruel /03/ /03/2011 Olivier Marquet Triodos Bank 28/03/ /03/2014 Chris Claes Vredeseilanden 24/03/ /03/2011 Dominique Morel Onafhankelijke bestuurder 24/03/ /03/2014 Marc Mees SOS Faim 28/03/ /03/2014 Gerda Heyde Particuliere aandeelhouders 28/03/ /03/2014 Vincent de Brouwer Particuliere aandeelhouders 15/03/ /03/2013 Mark Lambrechts Onafhankelijke bestuurder 15/03/ /03/2013 Voorgestelde wijzigingen Kris Goossenaerts van (Voorzitter) is ondertussen werkzaam bij Vredeseilanden. Hij blijft voorzitter (namens Vredeseilanden). Dit heeft als onmiddellijk gevolg dat Chris Claes niet meer in de RVB zetelt. Het mandaat van werd overgenomen door Dré Smessaert. Raf Vandenbruel (Oxfam Wereldwinkels) die namens in de RVB zat, werd vervangen door Koen Van Bockstal. Samenstelling na goedkeuring door de AV van 27/03/2010 Naam Voorgesteld door Start mandaat Einde mandaat Dré Smessaert /03/ /03/2015 Koen Van Bockstal /03/ /03/2015 Olivier Marquet Triodos Bank 28/03/ /03/2014 Kris Goossenaerts Vredeseilanden 24/03/ /03/2011 Dominique Morel Onafhankelijke bestuurder 24/03/ /03/2014 Marc Mees SOS Faim 28/03/ /03/2014 Gerda Heyde Particuliere aandeelhouders 28/03/ /03/2014 Vincent de Brouwer Particuliere aandeelhouders 15/03/ /03/2013 Mark Lambrechts Onafhankelijke bestuurder 15/03/ /03/2013 JAARVERSLAG /45

194 44/45

195 45/45

196 JAARREKENING IN EURO Naam: Rechtsvorm: ALTERFIN Coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Adres: Vlasfabriekstraat Nr: 11 Bus: Postnummer: 1060 Gemeente: Sint-Gillis Land: België Rechtspersonenregister (RPR) - Rechtbank van Koophandel van: Brussel Internetadres: Ondernemingsnummer BE Datum van de neerlegging van de oprichtingsakte OF van het recentste stuk dat de datum van bekendmaking van de oprichtingsakte en van de akte tot statutenwijziging vermeldt Jaarrekening goedgekeurd door de algemene vergadering van met betrekking tot het boekjaar dat de periode dekt van tot Vorig boekjaar van tot De bedragen van het vorige boekjaar zijn identiek met die welke eerder openbaar werden gemaakt. Zijn gevoegd bij deze jaarrekening: Nummers van de secties van het standaardmodel die niet werden neergelegd omdat ze niet dienstig zijn: VKT 1.2, VKT 5.2.2, VKT 5.4, VKT 5.9 VOLLEDIGE LIJST met naam, voornamen, beroep, woonplaats (adres, nummer, postnummer en gemeente) en functie in de onderneming, van de BESTUURDERS, ZAAKVOERDERS EN COMMISSARISSEN GOOSSENAERTS Kris Werkhuizenstraat Kessel-Lo (Leuven) BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Voorzitter van de Raad van Bestuur HEYDE Gerda Floraliënlaan Wilrijk (Antwerpen) BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder DE BROUWER Vincent Oud-Heverleestraat Vaalbeek 1/45

197 BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder MEES Marc Avenue des Tourterelles Braine-l'Alleud BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder LAMBRECHTS Marc Regenstraat Antwerpen-6 BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder MARQUET Olivier Hof ter Schriecklaan Berchem (Antwerpen) BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder MOREL Dominique Dorpstraat Bertem BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder SMESSAERT André Waterloostraat Berchem (Antwerpen) BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bestuurder KPMG BEDRIJFSREVISOREN CVBA (BE ) BE Prins Boudewijnlaan 24/d 2550 Kontich BELGIË Begin van het mandaat: Einde van het mandaat: Bedrijfsrevisor Direct of indirect vertegenwoordigd door: CLINCK Erik Bedrijfsrevisor Prins Boudewijnlaan 24/d 2550 Kontich BELGIË 2/45

198 Nr. BE VKT 2.1 BALANS NA WINSTVERDELING ACTIVA Toel. Codes Boekjaar Vorig boekjaar VASTE ACTIVA 20/ , ,13 Oprichtingskosten 20 Immateriële vaste activa ,87 583,37 Materiële vaste activa / , ,43 Terreinen en gebouwen 22 Installaties, machines en uitrusting , ,28 Meubilair en rollend materieel , ,15 Leasing en soortgelijke rechten 25 Overige materiële vaste activa 26 Activa in aanbouw en vooruitbetalingen 27 Financiële vaste activa 5.1.3/ , ,33 VLOTTENDE ACTIVA 29/ , ,39 Vorderingen op meer dan één jaar , ,03 Handelsvorderingen 290 Overige vorderingen , ,03 Voorraden en bestellingen in uitvoering 3 Voorraden 30/36 Bestellingen in uitvoering 37 Vorderingen op ten hoogste één jaar 40/ , ,47 Handelsvorderingen ,56 Overige vorderingen , ,91 Geldbeleggingen / , ,34 Liquide middelen 54/ , ,53 Overlopende rekeningen 490/ , ,02 TOTAAL VAN DE ACTIVA 20/ , ,52 3/45

199 Nr. BE VKT 2.2 PASSIVA Toel. Codes Boekjaar Vorig boekjaar EIGEN VERMOGEN 10/ , ,48 Kapitaal Geplaatst kapitaal Niet-opgevraagd kapitaal 101 Uitgiftepremies 11 Herwaarderingsmeerwaarden , ,72 Reserves , ,97 Wettelijke reserve , ,29 Onbeschikbare reserves 131 Voor eigen aandelen 1310 Andere 1311 Belastingvrije reserves 132 Beschikbare reserves , ,68 Overgedragen winst (verlies) (+)/(-) , ,79 Kapitaalsubsidies 15 Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het netto-actief 19 VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN , ,65 Voorzieningen voor risico's en kosten / , ,65 Uitgestelde belastingen 168 SCHULDEN 17/ , ,39 Schulden op meer dan één jaar , ,23 Financiële schulden 170/ , ,96 Kredietinstellingen, leasingschulden en soortgelijke schulden 172/ , ,6 Overige leningen 174/ , ,36 Handelsschulden 175 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 176 Overige schulden 178/ , ,27 Schulden op ten hoogste één jaar / , ,13 Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen , Financiële schulden , ,17 Kredietinstellingen 430/ , ,17 Overige leningen 439 Handelsschulden , ,74 Leveranciers 440/ , ,74 Te betalen wissels 441 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 46 Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten , ,14 Belastingen 450/ ,79 Bezoldigingen en sociale lasten 454/ , ,35 Overige schulden 47/ , ,08 Overlopende rekeningen 492/ , ,03 TOTAAL VAN DE PASSIVA 10/ , ,52 4/45

200 Nr. BE VKT 3 RESULTATENREKENING Toel. Codes Boekjaar Vorig boekjaar Bedrijfsopbrengsten en bedrijfskosten Brutomarge (+)/(-) , ,44 Omzet ,87 Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen, diensten en diverse goederen 60/ ,31 Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (+)/(-) , ,36 Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa , ,14 Waardeverminderingen op voorraden, op bestellingen in uitvoering en op handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) (+)/(-) 631/ , ,52 Voorzieningen voor risico's en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) (+)/(-) 635/ , ,52 Andere bedrijfskosten 640/ , ,06 Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten (-) 649 Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies) (+)/(-) , ,12 Financiële opbrengsten , ,81 Financiële kosten , ,01 Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting (+)/(-) , ,68 Uitzonderlijke opbrengsten ,65 Uitzonderlijke kosten 66 0,05 385,26 Winst (Verlies) van het boekjaar vóór belasting (+)/(-) , ,07 Onttrekking aan de uitgestelde belastingen 780 Overboeking naar de uitgestelde belastingen 680 Belastingen op het resultaat (+)/(-) 67/ , ,15 Winst (Verlies) van het boekjaar (+)/(-) , ,92 Onttrekking aan de belastingvrije reserves 789 Overboeking naar de belastingvrije reserves 689 Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar (+)/(-) , ,92 5/45

201 Nr. BE VKT 4 RESULTAATVERWERKING Codes Boekjaar Vorig boekjaar Te bestemmen winst (verlies) (+)/(-) , ,4 Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar (+)/(-) , ,92 Overgedragen winst (verlies) van het vorige boekjaar (+)/(-) 14P , ,48 Onttrekking aan het eigen vermogen 791/ ,63 Toevoeging aan het eigen vermogen 691/ , ,19 aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies 691 aan de wettelijke reserve , ,35 aan de overige reserves , ,84 Over te dragen winst (verlies) (+)/(-) , ,79 Tussenkomst van de vennoten in het verlies 794 Uit te keren winst 694/ , ,05 Vergoeding van het kapitaal , ,05 Bestuurders of zaakvoerders 695 Andere rechthebbenden 696 6/45

202 Nr. BE VKT TOELICHTING STAAT VAN DE VASTE ACTIVA IMMATERIËLE VASTE ACTIVA Codes Boekjaar Vorig boekjaar Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8059P XXXXXXXXXX 995 Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa Overdrachten en buitengebruikstellingen 8039 Overboekingen van een post naar een andere (+)/(-) 8049 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8129P XXXXXXXXXX 411,63 Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ,5 Teruggenomen 8089 Verworven van derden 8099 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8109 Overgeboekt van een post naar een andere (+)/(-) 8119 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ,13 NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ,87 7/45

203 Nr. BE VKT MATERIËLE VASTE ACTIVA Codes Boekjaar Vorig boekjaar Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8199P XXXXXXXXXX ,92 Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ,01 Overdrachten en buitengebruikstellingen ,65 Overboekingen van een post naar een andere (+)/(-) 8189 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ,28 Meerwaarden per einde van het boekjaar 8259P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8219 Verworven van derden 8229 Afgeboekt 8239 Overgeboekt van een post naar een andere (+)/(-) 8249 Meerwaarden per einde van het boekjaar 8259 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8329P XXXXXXXXXX ,49 Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ,66 Teruggenomen 8289 Verworven van derden 8299 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ,65 Overgeboekt van een post naar een andere (+)/(-) 8319 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ,5 NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR 22/ ,78 8/45

204 Nr. BE VKT FINANCIËLE VASTE ACTIVA Codes Boekjaar Vorig boekjaar Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8395P XXXXXXXXXX ,39 Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen ,99 Overdrachten en buitengebruikstellingen 8375 Overboekingen van een post naar een andere (+)/(-) ,94 Andere mutaties (+)/(-) ,6 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ,92 Meerwaarden per einde van het boekjaar 8455P XXXXXXXXXX ,41 Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8415 Verworven van derden 8425 Afgeboekt ,47 Overgeboekt van een post naar een andere (+)/(-) ,94 Meerwaarden per einde van het boekjaar Waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8525P XXXXXXXXXX ,47 Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8475 Teruggenomen 8485 Verworven van derden 8495 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8505 Overgeboekt van een post naar een andere (+)/(-) ,47 Waardeverminderingen per einde van het boekjaar Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar 8555P XXXXXXXXXX Mutaties tijdens het boekjaar (+)/(-) 8545 Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar 8555 NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ,92 9/45

205 Nr. BE VKT INLICHTINGEN OMTRENT DE DEELNEMINGEN DEELNEMINGEN EN MAATSCHAPPELIJKE RECHTEN IN ANDERE ONDERNEMINGEN Hieronder worden de ondernemingen vermeld waarin de onderneming een deelneming bezit (opgenomen in de post 28 van de activa), alsmede de andere ondernemingen waarin de onderneming maatschappelijke rechten bezit (opgenomen in de posten 28 en 50/53 van de activa) ten belope van ten minste 10 % van het geplaatste kapitaal. Aangehouden maatschappelijke rechten Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening NAAM, volledig adres van de ZETEL en, zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het ONDERNEMINGSNUMMER rechtstreeks Aantal % % Jaarrekening per dochters Muntcode Eigen vermogen Nettoresultaat (+) of (-) (in eenheden) KOKARI SICR BO EUR BP NIAMEY NIGER Courante aandelen 9 41,1 0 CONSOLIDAR COOPERATIVA BO COP Calle /305 Bogota DC COLUMBIA Courante aandelen 1 26,4 0 ACEROLA MANAGEMENT SA USD , ,64 Naamloze vennootschap PANAMA Aandelen /45

206 Nr. BE VKT 5.3 STAAT VAN HET KAPITAAL EN DE AANDEELHOUDERSSTRUCTUUR STAAT VAN HET KAPITAAL Codes Boekjaar Vorig boekjaar Maatschappelijk kapitaal Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar 100P XXXXXXXXXX Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar Codes Bedragen Aantal aandelen Wijzigingen tijdens het boekjaar Aandelen 250 EUR Aandelen 62,50 EUR Samenstelling van het kapitaal Soorten aandelen Aandelen 250 EUR Aandelen 62,50 EUR Codes Niet-opgevraagd bedrag Opgevraagd, niet-gestort bedrag Niet-gestort kapitaal Niet-opgevraagd kapitaal 101 XXXXXXXXXX Opgevraagd, niet-gestort kapitaal 8712 XXXXXXXXXX Aandeelhouders die nog moeten volstorten Eigen aandelen Gehouden door de vennootschap zelf Kapitaalbedrag 8721 Aantal aandelen 8722 Gehouden door haar dochters Kapitaalbedrag 8731 Aantal aandelen 8732 Verplichtingen tot uitgifte van aandelen Als gevolg van de uitoefening van conversierechten Bedrag van de lopende converteerbare leningen 8740 Bedrag van het te plaatsen kapitaal 8741 Maximum aantal uit te geven aandelen 8742 Als gevolg van de uitoefening van inschrijvingsrechten Aantal inschrijvingsrechten in omloop 8745 Bedrag van het te plaatsen kapitaal 8746 Maximum aantal uit te geven aandelen 8747 Toegestaan, niet-geplaatst kapitaal 8751 Aandelen buiten kapitaal Verdeling Aantal aandelen 8761 Daaraan verbonden stemrecht 8762 Uitsplitsing volgens de aandeelhouders Aantal aandelen gehouden door de vennootschap zelf 8771 Aantal aandelen gehouden door haar dochters 8781 Codes Codes Boekjaar Boekjaar AANDEELHOUDERSSTRUCTUUR VAN DE ONDERNEMING OP DE DATUM VAN DE JAARAFSLUITING, ZOALS DIE BLIJKT UIT DE KENNISGEVINGEN DIE DE ONDERNEMING HEEFT ONTVANGEN 11/45

207 Nr. BE VKT 5.5 STAAT VAN DE SCHULDEN Codes Boekjaar UITSPLITSING VAN DE SCHULDEN MET EEN OORSPRONKELIJKE LOOPTIJD VAN MEER DAN EEN JAAR, NAARGELANG HUN RESTERENDE LOOPTIJD Totaal der schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen ,65 Totaal der schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar doch hoogstens 5 jaar ,44 Totaal der schulden met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar 8913 GEWAARBORGDE SCHULDEN Door Belgische overheidsinstellingen gewaarborgde schulden Financiële schulden 8921 Kredietinstellingen, leasingschulden en soortgelijke schulden 891 Overige leningen 901 Handelsschulden 8981 Leveranciers 8991 Te betalen wissels 9001 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 9011 Schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten 9021 Overige schulden 9051 Totaal van de door Belgische overheidsinstellingen gewaarborgde schulden 9061 Schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op activa van de onderneming Financiële schulden ,43 Kredietinstellingen, leasingschulden en soortgelijke schulden ,43 Overige leningen 902 Handelsschulden 8982 Leveranciers 8992 Te betalen wissels 9002 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 9012 Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 9022 Belastingen 9032 Bezoldigingen en sociale lasten 9042 Overige schulden 9052 Totaal der schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op activa van de onderneming ,43 SCHULDEN MET BETREKKING TOT BELASTINGEN, BEZOLDIGINGEN EN SOCIALE LASTEN Vervallen belastingschulden 9072 Vervallen schulden ten aanzien van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid /45

208 Nr. BE VKT 5.6 RESULTATEN PERSONEEL EN PERSONEELSKOSTEN Codes Boekjaar Vorig boekjaar Werknemers ingeschreven in het personeelsregister Totaal aantal op de afsluitingsdatum Gemiddeld personeelsbestand berekend in voltijdse equivalenten ,6 6,7 Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren Personeelskosten Bezoldigingen en rechtstreekse sociale voordelen , ,02 Werkgeversbijdragen voor sociale verzekeringen , ,84 Werkgeverspremies voor bovenwettelijke verzekeringen 622 Andere personeelskosten , ,5 Ouderdoms- en overlevingspensioenen 624 FINANCIËLE RESULTATEN Door de overheid toegekende subsidies, aangerekend op de resultatenrekening Kapitaalsubsidies 9125 Interestsubsidies 9126 Geactiveerde intercalaire interesten 6503 Bedrag van het disconto ten laste van de onderneming bij de verhandeling van vorderingen 653 Saldo van de gevormde (aangewende of teruggenomen) voorzieningen met financieel karakter (+)/(-) /45

209 Nr. BE VKT 5.7 NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN Codes Boekjaar DOOR DE ONDERNEMING GESTELDE OF ONHERROEPELIJK BELOOFDE PERSOONLIJKE ZEKERHEDEN ALS WAARBORG VOOR SCHULDEN OF VERPLICHTINGEN VAN DERDEN ,51 Waarvan Door de onderneming geëndosseerde handelseffecten in omloop 9150 ZAKELIJKE ZEKERHEDEN Zakelijke zekerheden die door de onderneming op haar eigen activa werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden en verplichtingen van de onderneming Hypotheken Boekwaarde van de bezwaarde activa 9161 Bedrag van de inschrijving 9171 Pand op het handelsfonds - Bedrag van de inschrijving 9181 Pand op andere activa - Boekwaarde van de in pand gegeven activa Zekerheden op de nog door de onderneming te verwerven activa - Bedrag van de betrokken activa 9201 Zakelijke zekerheden die door de onderneming op haar eigen activa werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden en verplichtingen van derden Hypotheken Boekwaarde van de bezwaarde activa 9162 Bedrag van de inschrijving 9172 Pand op het handelsfonds - Bedrag van de inschrijving 9182 Pand op andere activa - Boekwaarde van de in pand gegeven activa ,48 Zekerheden op de nog door de onderneming te verwerven activa - Bedrag van de betrokken activa 9202 BELANGRIJKE HANGENDE GESCHILLEN EN ANDERE BELANGRIJKE VERPLICHTINGEN AARD EN ZAKELIJK DOEL VAN BUITENBALANS REGELINGEN Mits de risico's of voordelen die uit dergelijke regeling voortvloeien van enige betekenis zijn en voor zover de openbaarmaking van dergelijke risico's of voordelen noodzakelijk is voor de beoordeling van de financiële positie van de vennootschap De ontvangen waarborgen in het kader van de kredietverlening bedragen op : ,15 EUR. De onderstaande vorderingen worden verleend in lokale munten waarvan het wisselkoers in USD of in EUR als volgt via MFX Solutions wordt vastgelegd: KES XOF HNL PEN XOF XOF 14/45

210 Nr. BE VKT 5.8 BETREKKINGEN MET VERBONDEN ONDERNEMINGEN, BESTUURDERS, ZAAKVOERDERS EN COMMISSARIS(SEN) Codes Boekjaar VERBONDEN ONDERNEMINGEN Vorderingen op verbonden ondernemingen 9291 Waarborgen toegestaan in hun voordeel 9294 Andere betekenisvolle verplichtingen aangegaan in hun voordeel 9295 BESTUURDERS EN ZAAKVOERDERS, NATUURLIJKE OF RECHTSPERSONEN DIE DE ONDERNEMING RECHTSTREEKS OF ONRECHTSTREEKS CONTROLEREN ZONDER VERBONDEN ONDERNEMINGEN TE ZIJN, OF ANDERE ONDERNEMINGEN DIE DOOR DEZE PERSONEN RECHTSTREEKS OF ONRECHTSTREEKS GECONTROLEERD WORDEN Uitstaande vorderingen op deze personen 9500 Rentevoet en duur van de vorderingen Waarborgen toegestaan in hun voordeel 9501 Andere betekenisvolle verplichtingen aangegaan in hun voordeel 9502 DE COMMISSARIS(SEN) EN DE PERSONEN MET WIE HIJ (ZIJ) VERBONDEN IS (ZIJN) KPMG bedrijfsrevisoren is commissaris. Bezoldiging van de commissaris = EUR (excl. btw) TRANSACTIES MET VERBONDEN PARTIJEN BUITEN NORMALE MARKTVOORWAARDEN Boekjaar Vermelding van dergelijke transacties indien zij van enige betekenis zijn, met opgave van het bedrag van deze transacties, de aard van de betrekking met de verbonden partij, alsmede andere informatie over de transacties die nodig is voor het verkrijgen van inzicht in de financiële positie van de vennootschap: Bij gebrek aan wettelijke criteria die toelaten om de transacties met verbonden partijen buiten normale marktvoorwaarden te inventariseren, kon geen enkele in- 0 formatie worden opgenomen in de staat XVIIIbis 0 15/45

211 Nr. BE VKT 6 SOCIALE BALANS Nummers van de paritaire comités die voor de onderneming bevoegd zijn: 218 Werknemers ingeschreven in het personeelsregister Tijdens het boekjaar en het vorige boekjaar Codes 1. Voltijds 2. Deeltijds 3. Totaal (T) of totaal in voltijdse equivalenten (VTE) 3P. Totaal (T) of totaal in voltijdse equivalenten (VTE) (boekjaar) (boekjaar) (boekjaar) (vorig boekjaar) Gemiddeld aantal werknemers 100 5,9 3,9 8,6 VTE 6,7 VTE Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren T T Personeelskosten , , ,89 T T Op de afsluitingsdatum van het boekjaar Codes 1. Voltijds 2. Deeltijds 3. Totaal in voltijdse equivalenten Aantal werknemers ingeschreven in het personeelsregister Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd Overeenkomst voor een bepaalde tijd 111 Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk 112 Vervangingsovereenkomst 113 Volgens het geslacht en het studieniveau Mannen ,5 lager onderwijs 1200 secundair onderwijs 1201 hoger niet-universitair onderwijs 1202 universitair onderwijs ,5 Vrouwen ,5 lager onderwijs 1210 secundair onderwijs 1211 hoger niet-universitair onderwijs ,7 universitair onderwijs ,8 Volgens de beroepscategorie Directiepersoneel 130 Bedienden Arbeiders 132 Andere /45

212 Nr. BE VKT 6 Tabel van het personeelsverloop tijdens het boekjaar Ingetreden Codes 1. Voltijds 2. Deeltijds 3. Totaal in voltijdse equivalenten Aantal werknemers die tijdens het boekjaar in het personeelsregister werden ingeschreven ,1 Uitgetreden Aantal werknemers met een in het personeelsregister opgetekende datum waarop hun overeenkomst tijdens het boekjaar een einde nam ,3 Inlichtingen over de opleidingen voor de werknemers tijdens het boekjaar Totaal van de formele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever Codes Mannen Codes Vrouwen Aantal betrokken werknemers Aantal gevolgde opleidingsuren Nettokosten voor de onderneming waarvan brutokosten rechtstreeks verbonden met de opleiding waarvan betaalde bijdragen en stortingen aan collectieve fondsen waarvan ontvangen tegemoetkomingen (in mindering) Totaal van de minder formele en informele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever Aantal betrokken werknemers Aantal gevolgde opleidingsuren Nettokosten voor de onderneming Totaal van de initiële beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever Aantal betrokken werknemers Aantal gevolgde opleidingsuren Nettokosten voor de onderneming /45

213 Nr. BE VKT 7 WAARDERINGSREGELS Niet-financiële vaste activa Worden pro rata temporis afgeschreven: Depot merk "Alterfin": lineair 10 jaar Telecom installaties: lineair 5 jaar Meubilair en andere kantooruitrusting: lineair 5 jaar Informatica: lineair 3 jaar Financiële vaste activa Financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de historische waarde (de aanschaffingswaarde), tenzij er duidelijke aanwijzingen zijn op belangrijke ( > 15%) en duurzame waardeverminderingen of meerwaarden. In het geval van waarde vermin deringen worden de betreffende activa afgewaardeerd en de waardevermindering opgenomen in de resultatenrekening (via een 63 rekening). In het geval van een meerwaarde worden de betreffende activa opgewaardeerd en de meerwaarde opgenomen in het eigen vermogen (via een 122 rekening). Indien het activa betreffen in buitenlandse valuta, dan wordt de betreffende waarde omgezet in euro tegen de historische koers bij aanschaffing, tenzij het een valuta betreft die op systematische wijze ingedekt wordt of tenzij de koers op balansdatum een belangrijke ( > 15%) en duurzame depreciatie of appreciatie vertoont. In deze gevallen wordt de waarde van het vaste activa omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekenings verschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Vlottende activa De vlottende activa worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Wanneer echter een waardevermindering op de vlottende activa kan gedocumenteerd worden dan zal de betreffende activa gedeclasseerd' worden tot een dubieuze staat, afgewaardeerd worden en de waardevermindering opgenomen worden in de resultatenrekening (via een 63 rekening). Indien de waarde van de vlottende activa wordt aangeduid in een valuta andere dan de euro, dan wordt deze omgezet naar de euro tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekenings verschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Kosten voor obligatieleningen worden geactiveerd en pro rata temporis over de volledige looptijd van de lening afgeschreven. Passiva De passiva worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Indien deze waarde wordt aangeduid in een valuta andere dan de euro, dan wordt deze omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekenings verschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Omrekeningsverschillen De behandeling van de omrekeningsverschillen is afhankelijk van de valuta waarop de omrekeningsverschillen slaan. Voor de deviezen die niet ingedekt worden, worden negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekening 654) en positieve omrekeningsverschillen worden in balans gehouden (rekening 49). Voor de deviezen die systematisch ingedekt worden, worden zowel de positieve als de negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekeningen 654 / 754). Op dit ogenblik beantwoordt enkel de US dollar aan deze voorwaarde. Provisionering Alterfin legt provisies aan voor de op balansdatum verdiende maar nog niet geïnde interesten: de zogenaamde "pro rata" interesten. De inning van deze interesten blijft immers onzeker voornamelijk vanwege de onzekere koers (dollar/euro) en in tweede instantie ook vanwege het debiteurenrisico en het landenrisico. Concreet provisioneert Alterfin 15% van de pro rata interesten. Een gelijkaardige provisie van 15% wordt aangelegd voor de verdiende maar nog niet geïnde dividenden voor onze deelnemingen in MFI's. Tijdens de fiscale controle in 2010 bleek dat deze provisie dient beschouwd te worden als een fiscaal te verwerpen uitgave. We kunnen dus nog wel via deze provisie het betreffende risico in de balans tot uiting brengen maar het fiscale jaarresultaat kan hier geen rekening mee houden. In het verleden heeft Alterfin een provisie aangelegd voor het landenrisico. Om de totale waarschijnlijke impact zo goed mogelijk in te schatten, baseerde Alterfin haar provisioneringsregels enerzijds op de risicogegevens per land zoals ze door de Nationale Delcredere Dienst (NDD) worden gegeven en anderzijds op de eigen statistische gegevens met betrekking tot de gelopen risico's. In 2009 kon na onderhandelingen met de Nationale Delcredere Dienst een belangrijk gedeelte van het landenrisico verzekerd worden bij de NDD. Op dat moment werd geoordeeld dat het niet langer noodzakelijk was om de provisie voor het landenrisico in de balans aan te houden en werd beslist om deze provisie terug in resultaat op te nemen. Reservering Jaarlijks wordt 5% van de winst gereserveerd in overeenstemming met de geldende wettelijke voorschriften. Alterfin legt op basis van de wisselkoerswinsten reserves aan om het hoofd te kunnen bieden aan eventuele toekomstige koersverliezen. Alle gerealiseerde wisselkoersresultaten worden dan ook toegevoegd/afgetrokken van de reserve voor algemene risico's. Betreffende de reserveringspolitiek streeft Alterfin er naar een totale indekking van minimaal 3% van de uitstaande portefeuille (totale indekking = voorziening risico krediet + reserve algemene risico's + wettelijke reserve). Hierbij wordt uitdrukkelijk gesteld dat de reserve voor algemene risico's ook in geval van het zich voordoen van een landenrisico kan aangewend worden. 18/45

214 Nr. BE Bijkomende informatie : Kasstroom 2010 De tabel hieronder geeft de mutaties weer betreffende de oorsprong en aanwending van de kasmiddelen voor het jaar Deze informatie is afgeleid uit de voorliggende jaarrekening operationele kasstroom resultaat ,03 overgangsrekeningen actief ,98 overgangsrekeningen passief ,36 afschrijvingen ,16 voorzieningen ,83 waardeverminderingen ,58 aanwending resultaat jaar ,28 andere schulden ,12 andere debiteuren ,12 andere correcties op operationele kasstroom 0, ,54 kasstroom uit investeringsactiviteiten materiële vaste activa ,01 financiële vaste activa ,99 Andere mutaties financiële vaste activa , ,60 kasstroom uit financieringsactiviteiten kredietportefeuille ,68 schuldfinanciering , ,25 kapitaalstroom ,00 liquiditeiten en geldbeleggingen ,61 19/45

215 Alterfin cvba Jaarverslag 2010 Dit is het jaarverslag zoals het wordt voorgelegd aan de Algemene Vergadering en dat inhoudelijk moet voldoen aan de richtlijnen zoals deze zijn opgenomen in Artikel 96 van het wetboek van vennootschappen. Haachtsesteenweg 159 B-1030 Brussel, België Ondernemingsnummer: Tel: +32 (0) Fax: +32 (0) Website: 20/45

216 Inhoudstafel 1. INLEIDING OVERZICHT VAN DE ONTWIKKELING EN RESULTATEN VAN ALTERFIN IN Maatschappelijk kapitaal Eigen portefeuille Portefeuille van responsability Totale portefeuille Stand van zaken oprichting fondsen Noord-Zuid sparen Bestuur en dagelijks beheer Risico s en waardeverminderingen uitstaande kredietsaldo s Financieel resultaat Evaluatie krachtlijnen EVOLUTIE VAN DE OMGEVING VAN ALTERFIN ONDERZOEK EN ONTWIKKELING BIJKANTOREN BEKNOPTE VERSIE VAN DE JAARREKENING Analytische resultatenrekening Balans OVERZICHT EN BEHEERSING VAN DE VOORNAAMSTE RISICO S PROVISIONERINGS- EN RESERVERINGSPOLITIEK WAARDERINGSREGELS VOORSTEL VAN RESULTAATSVERWERKING BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN NA HET EINDE VAN HET BOEKJAAR OVERGEDRAGEN VERLIEZEN BENOEMING VAN COMMISSARISSEN EN BESTUURDERS BIJLAGE 1: PORTEFEUILLE ALTERFIN OP 31 DECEMBER BIJLAGE 2: PORTEFEUILLE RESPONSABILITY OP 31 DECEMBER BIJLAGE 3: SAMENSTELLING VAN DE RAAD VAN BESTUUR /45

217 1. Inleiding 2010 was een absoluut groei-jaar voor Alterfin: het kapitaal steeg met 35% (+3,6 miljoen euro) samen met een aandeelhoudersgroei van 30% (+413 aandeelhouders), de Alterfin portefeuille lag 55% hoger dan de portefeuille op het einde van 2009 en het aantal werknemers nam toe met 4 personen. De sterke toename van het kapitaal was het gevolg van verhoogde marketingactiviteiten mede ondersteund door de fiscale stimulus om te beleggen in aandelen van Alterfin. Alterfin is dan ook trots om mee te delen dat ze als eerste in België de erkenning als ontwikkelingsfonds heeft ontvangen. De erkenning werd toegekend op 12 oktober 2010 en geldt tot en met Anticiperend op de kapitaalgroei heeft Alterfin in december 2010, na goedkeuring van de CBFA, een prospectus gepubliceerd (beschikbaar op Voor het eerst in de geschiedenis van Alterfin werd er meer dan 2,5 miljoen EUR opgehaald in 12 maanden tijd. De toename van het kapitaal maakte het mogelijk om de portefeuille significant te laten stijgen. Het aandeel van de portefeuille rechtstreeks geïnvesteerd in landbouw nam met 4% toe tot 48%. Dit was vooral het gevolg van de investeringen in FOPEPRO (fonds opgericht in 2009 om middelen te verzamelen ter financiering van de kleine boeren in Latijns-Amerika). Daarnaast investeerde Alterfin nog in twee bijkomende sectoren: olijfolie uit Palestina en cashew uit Ivoorkust. Het is erg jammer dat het potentieel van Ivoorkust momenteel beperkt wordt door de politieke onrusten. Alterfin heeft in Ivoorkust twee partners met een uitstaand saldo en volgt de politieke situatie in het land op de voet op. Het gestegen aandeel van landbouw in de portefeuille wordt ondersteund door de vaststelling dat investeringen in de landbouw en ondersteuning van de kleine boer(in) een belangrijke strategie vormen tegen de armoede. Deze oriëntatie naar de landbouw impliceert niet dat Alterfin microfinancieringsinstellingen links laat liggen. Immers, sommige microkredietinstellingen zijn (vooral) actief in rurale gebieden waar armen voor het grootste gedeelte van hun inkomen afhankelijk zijn van de landbouw. Investeringen in microfinanciering bedragen nog altijd 52% van onze portefeuille. Ook de portefeuille van responsability groeide sterk aan in 2010 (+31%). Hierdoor steeg de totale portefeuille met 37%. Het aandeel van fair trade financiering in de portefeuille van responsability nam met 11% toe tot 32%. Verwacht wordt dat de portefeuille van responsability in 2011 zal dalen gezien de samenwerking rond de microfinancieringsportefeuille wordt afgebouwd. De problemen die de micro-financieringssector in Zuid-India in 2010 heeft gekend ten gevolge van een verregaande commercialisering, heeft de sector in zijn geheel reputatieschade bezorgd. Naar aanleiding hiervan is er een debat op gang gekomen over de spanning tussen de commercialisering van de microfinanciering en de sociale impact van de sector. Alterfin heeft zich op dit vlak meermaals kritisch geuit in de pers en informatief opgetreden. Alterfin sluit het jaar af met een mooi financieel resultaat en is hierdoor in staat om enerzijds haar aandeelhouders een interessante vergoeding te geven en anderzijds haar reserves aan te vullen. 22/45

218 2. Overzicht van de ontwikkeling en resultaten van Alterfin in Maatschappelijk kapitaal Alterfin mobiliseert kapitaal in het Noorden via de verkoop van aandelen. Deze middelen worden vervolgens via onze partners in het Zuiden ingezet ter financiering van arme(re) bevolkingsgroepen ter plaatse. Het aandelenkapitaal vormt de financiële basis van waaruit Alterfin haar investeringen realiseert. De volgende grafiek toont de evolutie van het kapitaal van Alterfin en het aantal vennoten: 2010 kende een spectaculaire groei: het kapitaal groeide met 3,6 miljoen EUR (+35%) en er kwamen 413 nieuwe aandeelhouders bij (+30%). Voor het eerst in de geschiedenis van Alterfin werd er meer dan 2,5 miljoen EUR opgehaald in één jaar tijd (Alterfin was in 2010 dus niet langer vrijgesteld van de prospectusverplichting). Op het einde van 2010 bedroeg het maatschappelijk kapitaal van Alterfin 13,9 miljoen EUR, samengebracht door vennoten. Het aandeel van particulieren in het kapitaal is licht toegenomen: op balansdatum was 78% (+2%) in handen van particulieren; de rest wordt geïnvesteerd door institutionele aandeelhouders Eigen portefeuille Als sociale financier investeert Alterfin in microkredietinstellingen en producentenverenigingen in het Zuiden met als doel kleine ondernemers en boeren toegang te geven tot krediet. De verwezenlijking van die missie uit zich voornamelijk in de grootte en de samenstelling van de portefeuille van investeringen in het Zuiden. De volgende grafiek toont de evolutie van de portefeuille van Alterfin en het aantal partners: In bijlage 1 vindt u een getailleerd overzicht van de portefeuille van Alterfin op 31 december Op balansdatum bedroeg de financieringsportefeuille van Alterfin 13 miljoen EUR (+55%). De sterke groei, ondersteund door een verstrekt team en extra middelen, zette zich vooral in vanaf het derde kwartaal van Het aandelenkapitaal vormt de financiële basis van waaruit Alterfin haar investeringen realiseert. In de tabel hieronder wordt de aanwending van het kapitaal in 2010 weergegeven. Dit wordt berekend als de verhouding van de portefeuille tot het kapitaal in een bepaalde periode. Tegen het einde van het jaar heeft Alterfin grote inspanning geleverd om de ratio te doen stijgen ondanks de sterk stijgende kapitaal. Aanwending kapitaal: Overzicht van de portefeuille/kapitaal ratio Maand Jan Feb Maa Apr Mei Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Gemiddelde Ratio 78,4% 77,0% 85,2% 88,7% 92,1% 82,9% 79,1% 76,4% 81,0% 88,6% 96,7% 93,5% 85,2% 1 De aandelen van Alterfin bestaan in twee types, afhankelijk van wie de aandelen onderschrijft: rechtspersonen kunnen enkel intekenen op aandelen van 250,00 EUR per aandeel; particuliere personen en gelijkgestelden kunnen aandelen onderschrijven van 62,50 EUR per aandeel. 23/45

219 Wat het aantal partners betreft, kunnen we stellen dat Alterfin op het einde van 2010 in totaal met 88 organisaties in het Zuiden werkt (waarvan 76 met een openstaand saldo op balansdatum). Er kwamen maar liefst 19 nieuwe partners bij (11 in Latijns-Amerika, 5 in Afrika, 1 in Azië, 1 in Midden-Oosten en 1 Internationaal). Geografische verdeling Op balansdatum is de portefeuille van Alterfin verdeeld over 76 partnerorganisaties waarvan: 59 in Latijns-Amerika, 11 in Afrika, 3 in Azië, 2 internationaal (SIDI en MFX) en 1 in het Midden-Oosten. Zowel op vlak van volume als het aantal partners is Alterfin voornamelijk actief in Latijns-Amerika. Ten opzichte van 2009 is het volume aandeel van Latijns-Amerika licht gedaald (-6%) ten voordele van de andere regio s. Nieuw in de portefeuille is de investering in het Midden-Oosten. Naast de twee nieuwe landen (Ivoorkust en Palestina), zijn nog twee zaken op te merken: de stijging van het aandeel van Multiple countries en de daling van het aandeel in Peru en Nicaragua. Waar in 2009 Multiple Countries enkel bestond uit de participatie in SIDI, is het aandeel nu uitgebreid met de investeringen in Acerola, Fopepro en de participatie in MFX. Het aandeel van Peru is gedaald omdat Alterfin haar portefeuille beter wil spreiden over meerdere landen. Verdeling per sector Eind 2010 bestond de portefeuille van Alterfin uit 52% (-4%) investeringen in microfinanciering en 48% financiering van landbouw (fair trade). Koffie blijft het eerlijke handel product bij uitstek, al is het aandeel in de portefeuille licht gedaald. Olijfolie en cashew zijn nieuwe producten in de portefeuille samen met de investering in de landbouwketen (Fopepro en Acerola). Fopepro is het fonds dat in 2009 werd opgericht om middelen te verzamelen ter financiering van de kleine boeren in de Andes-Landen (Bolivia, Peru, Ecuador en Colombia) en in Midden Amerika (Nicaragua, Guatemala, Honduras en El Salvador). Tegelijkertijd werd in Latijns Amerika een beheersmaatschappij opgericht om dit fonds te beheren. Deze beheersmaatschappij, met de naam ACEROLA, werd opgericht in samenwerking met FOROLAC: het netwerk voor rurale financiering in Latijns Amerika. FOPEPRO en ACEROLA zijn een goede illustratie van de visie van Alterfin die gericht is op het creëren van lokale capaciteit voor een duurzame financiering van de landbouwontwikkeling. Doordat sommige microkredietinstellingen (vooral) actief zijn in rurale gebieden waar armen voor het grootste gedeelte van hun inkomen afhankelijk zijn van de landbouw zit in de micro-financieringsportefeuille ook een gedeelte landbouw verweven. De gedetailleerde informatie hierover kan teruggevonden worden in het social performance rapport dat beschikbaar zal zijn in het tweede kwartaal Verdeling per type financiering Wat betreft het type financieringen werkt Alterfin voornamelijk via kredietverlening (90% van de portefeuille), zij het onder de vorm van leningen voor MFI s of kredietlijnen voor fair trade partners. De participaties zijn gestegen als gevolg van de deelnemingen in Acerola, Fopepro en MFX. Alterfin hanteert daarnaast de garantie als financieringsinstrument zodat het valutarisico in Afrika vermeden wordt. 24/45

220 Verdeling per munt Het merendeel van de financieringen gebeurt in US dollar (82%). Verder wordt ook de EUR gebruikt (7,5%). Voor meer uitleg over de beheersing van het valutarisico van de USD wordt verwezen naar hoofdstuk 7 van dit jaarverslag. Sinds juli 2010 is Alterfin aandeelhouder van MFX Microfinance Currency Risk Solutions en heeft op deze wijze toegang tot indekkingsmogelijkheden van het wisselrisico van financieringen in lokale valuta. In 2010 bedroeg de totale financiering in lokale valuta 10,6% (vs 6,6% in 2009) van de portefeuille Portefeuille van responsability Portfolio management Alterfin heeft meerdere jaren ervaring met kredietverlening aan microkredietinstellingen en boerenorganisaties in ontwikkelingslanden. Deze ervaring wordt sinds enkele jaren aan fondsbeheerders ter beschikking gesteld die in deze sectoren willen investeren. responsability Social Investment Services AG is de eerste organisatie die in die zin een akkoord gesloten heeft met Alterfin, in februari Meer in het bijzonder houdt deze overeenkomst in dat Alterfin responsability bijstaat en op een ad hoc basis kredietopportuniteiten meedeelt. responsability bepaalt, op basis van haar eigen criteria, of krediet wordt toegekend aan deze mogelijke projecten. Vervolgens staat Alterfin, gegeven haar expertise, in om de financiering van deze projecten in bepaalde mate op te volgen. Alterfin ontvangt een vergoeding voor het aanbrengen van projecten en de opvolging van de financiering aan deze projecten. Op het einde van december 2010 bedroeg de portefeuille van responsability 29,1 miljoen EUR (+31%). Het aantal actieve partners van responsability groeide uit tot 37 in 2010 (waarvan 24 met een openstaand saldo op balansdatum). Tijdens 2010 is responsability de financiering van 5 nieuwe partners gestart (+16%). In bijlage 2 vindt u een overzicht van de portefeuille van responsability op 31 december Vanaf 2010 is de fair trade portefeuille binnen responsability een belangrijke rol gaan spelen. De evolutie van de portefeuille is sterk bepaald door de koffiefinanciering en gelinkt aan de dubbele oogst in het jaar. Dit zien we terug in de grafiek hierboven met de sterke piek in het tweede kwartaal van het jaar en opnieuw een stijging vanaf november. Geografische verdeling De portefeuille van responsability is verspreid over 8 landen met Peru als koploper. De portefeuille is verdeeld over Latijns-Amerika en Azië. Verdeling per sector In 2010 nam het aandeel van fair trade financiering toe in de portefeuille van responsability (+11%). Microfinanciering vertegenwoordigt 68% van de portefeuille. 25/45

221 2.4. Totale portefeuille De grafiek hieronder toont de evolutie van de totale portefeuille geïnvesteerd in het Zuiden. Op balansdatum bedroeg de totale portefeuille 42,2 miljoen EUR (+37%) verdeeld over 76 partnerorganisaties (uit een totaal van 88 actieve partners). Het aandeel van onze eigen portefeuille en die van responsability in de totale portefeuille is op balansdatum respectievelijk 31% en 69% (op het einde van 2009 was de relatie 27% en 73%) Stand van zaken oprichting fondsen FOPEPRO, het fonds opgericht einde 2009 door SIDI, Alterfin en FOGAL (Le Fonds de Garanties Amérique Latine opgericht door SOS Faim), ter financiering van de kleine boeren in de Andes-landen en Midden- Amerika heeft in 2010 een eerste werkingsjaar afgesloten. De portefeuille blijft voorlopig nog bescheiden doch kent een positieve groei. Het fonds kijkt uit naar de participaties van IDB (Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank) en DID (Développement International Desjardins) die in het tweede kwartaal van 2011 zullen gerealiseerd worden. Samen met SIDI in Frankrijk en ETIMOS in Italië is Alterfin in 2008 gestart met het oprichten van een fonds voor Afrika: FEFISOL. In 2010 werden de laatste belangrijke vorderingen gemaakt met betrekking tot het mobiliseren van fondsen dankzij een toezegging van 5 miljoen EUR door de Europese Investeringsbank (EIB). De laatste formaliteiten worden nu afgerond en er wordt beoogd om in mei 2011 te starten met de operaties. Ondertussen hebben de stichtende leden verder gewerkt aan de operationele aspecten om in mei 2011 de eerste dossiers te kunnen behandelen Noord-Zuid sparen De Noord-Zuid spaarrekeningen Triodos Bank is de enige bank in België die uitsluitend financiering geeft aan projecten met een sociale, ecologische of culturele meerwaarde. Triodos is stichtend vennoot van Alterfin. Het Noord-Zuid sparen van Triodos is op twee manieren belangrijk voor Alterfin. In de eerste plaats betaalt Triodos Bank een commissie aan Alterfin op basis van de spaargelden op de Noord-Zuidspaarrekeningen. Triodos Bank betaalt met name aan Alterfin een periodieke vergoeding die berekend wordt op basis van het saldo van de spaarproducten die onderschreven zijn door de door Alterfin aangebrachte cliënten. Met deze commissie wordt een deel van de werkingskosten gefinancierd. Daarnaast gebruikt Triodos Bank een stuk van de spaargelden op de Noord-Zuid Spaarrekeningen (in EUR) om een kredietlijn (in U.S. dollar) ter beschikking te stellen aan Alterfin. Het overige gedeelte van de Noord-Zuid spaargelden wordt door Triodos Bank zoveel mogelijk herbelegd in kredieten aan organisaties voor ontwikkelingssamenwerking. Alterfin stelt informatie ter beschikking aan haar bestaande en potentiële aandeelhouders over deze Noord-Zuid Spaarrekeningen. De tegoeden op de Noord-Zuid spaar-en termijnrekeningen bedragen op het einde van ,1 miljoen EUR. De vergoedingen uit de Noord-Zuid rekeningen zijn echter gedaald met 21% daar de financiële indicatoren op basis van dewelke de commissie wordt vastgelegd gedaald zijn. 26/45

222 2.7. Bestuur en dagelijks beheer Algemene Vergadering De vennoten of aandeelhouders van Alterfin zijn samen eigenaar van de coöperatieve vennootschap. Alle vennoten zijn lid van de Algemene Vergadering (AV) die minstens eenmaal per jaar wordt samengeroepen. De AV is het hoogste beslissingsorgaan van de vennootschap. De AV kiest de leden van de raad van bestuur en mandateert deze om Alterfin te sturen. Voorts beslist de AV onder andere over de aanwending van het resultaat. Op zaterdag 27 maart 2010 werd de jaarlijkse Algemene Vergadering van Alterfin gehouden en bijgewoond door 54 vennoten en 10 vertegenwoordigde vennoten. De vergadering werd voorafgegaan door een voordracht van San Martin De Porres, één van onze micro-kredietpartners uit Peru. Raad van bestuur De raad van bestuur is 5 keer samengekomen in De samenstelling van de raad van bestuur vindt u in bijlage 3. Kredietcomité Het kredietcomité van Alterfin is een extern orgaan dat bevoegd is voor de uiteindelijke goedkeuring van onze financieringen. Het comité is samengesteld uit personen die actief zijn in de NGO-wereld enerzijds en mensen die werken rond ethisch/sociaal bankieren anderzijds. Deze unieke combinatie van ontwikkelingsexpertise en financiële expertise vormt de kracht van Alterfin. Het kredietcomité (KC) is 11 keer samengekomen in 2010 en heeft 70 financieringsvoorstellen onderzocht, waarvan 5 een tweede maal dienden geagendeerd te worden op het KC. 69 aanvragen werden goedgekeurd. Dit zijn er 9 meer dan in Team In 2010 werd het team van Alterfin uitgebreid met vier nieuwe medewerkers. Ter vervanging van Sandra Bythell die naar het buitenland vertrok werden in maart 2010 twee nieuwe credit managers aangeworven: Mauricio Duran en Bernard Ornilla Laraudogoitia. Eveneens in maart werd Marjan Braspenning aangeworven voor marketing en communicatie. Diana Banuro vervoegde het team als financieel analist in oktober van dat jaar. Overzicht van het team: Hugo Couderé Directeur; verantwoordelijke portefeuille Afrika en Azië Jan De Grande Verantwoordelijke financiën Saúl Castro Verantwoordelijke portefeuille Latijns-Amerika Julie Depelchin Verantwoordelijke boekhouding Sofie Desmet Verantwoordelijke portefeuillebeheer Alex Tack Kredietbeheerder Latijns-Amerika en Afrika Mauricio Duran Kredietbeheerder Latijns-Amerika Sinds 1 maart 2010 Bernard Ornilla Kredietbeheerder Latijns-Amerika en Afrika Sinds 1 maart 2010 Marjan Braspenning Verantwoordelijke marketing & communicatie Sinds 12 maart 2010 Diana Banuro Financieel analist Sinds 1 oktober /45

223 2.8. Risico s en waardeverminderingen uitstaande kredietsaldo s Per 31 december 2010 hadden twee partners een betalingsachterstand. Het betreft enerzijds een lening aan Comisajul, een koffiecoöperatie uit Honduras met nog een uitstaande verplichting van USD (of ,58 EUR) en anderzijds een garantie aan Taanadi (Niger) met een uitstaand saldo van EUR. Tanaadi heeft inmiddels haar uitstaande schuld aangezuiverd. Het totaal uitstaande saldo van Comisajul werd in waardevermindering genomen en de partner werd in de balans opgenomen als een dubieuze debiteur. Gezien na balansdatum is gebleken dat onze partner Uirevi (fair trade, Ivoorkust) haar terugbetalingsverplichting niet is kunnen nakomen vanwege de politieke situatie in Ivoorkust, wordt ook voor deze schuld een waardevermindering genomen ter waarde van EUR (uistaande saldo: EUR) Financieel resultaat In 2010 bedroeg het financiële resultaat EUR. Vergeleken met 2009 is dit een daling van 26%. Hierbij dient opgemerkt te worden dat het resultaat van 2009 hoger lag ten gevolge van het uitzonderlijk resultaat van dat jaar. Aangezien de voorziening risico krediet door het afsluiten van de verzekeringspolis bij ONDD overbodig werd, werd die provisie per eind 2009 teruggenomen in resultaat als uitzonderlijke opbrengst. Indien we de bruto operationeel resultaten van beide jaren vergelijken zien we een stijging van 0,7% in Dit vertaalt zich echter in een lager netto operationeel resultaat dan vorig jaar (-23%) voornamelijk door de waardevermindering die werden aangelegd voor het risico op onze partners Uirevi uit Ivoorkust en Comisajul uit Honduras. De Algemene Vergadering van de aandeelhouders die doorgaat op zaterdag 26 maart 2011 zal beslissen over de aanwending van dit resultaat (voor het voorstel tot aanwending van het resultaat wordt verwezen naar punt 10 van dit jaarverslag). Het voorgestelde dividend bedraagt 3,5%. De beknopte versie van de jaarrekening vindt u in punt 6 van dit jaarverslag Evaluatie krachtlijnen 2010 Operationele targets Wat de portefeuille betreft, kunnen we stellen dat de doestellingen van 2010 ruimschoots werden bereikt. Zowel de portefeuille van Alterfin als van responsability groeide sterker aan dan gebudgetteerd. De vooropgestelde kapitaalsgroei in 2010 was gebaseerd op de verwachte effecten van de fiscale stimulus in Gezien de erkenning pas in het vierde kwartaal van het jaar werd toegekend, bleef de groei beperkter dan voorzien. Alterfin sluit het jaar af met een mooi resultaat en hogere marges dan vooropgesteld. Strategische ontwikkelingen Het plan voorzag een stijging van het aandeel van de landbouwfinanciering in onze portefeuille van 38% naar 50%. Einde 2010 bedroeg dit aandeel reeds 48%. Tevens voorzag het plan een stijging van onze activiteiten in Afrika. Naast de stijging in absolute termen is per einde 2010 het Afrika aandeel in onze portefeuille gestegen van 9% naar 11%. 28/45

224 Tevens was het de bedoeling om met een nieuw fonds voor Afrika: FEFISOL, van start te gaan in De oprichting van het fonds heeft echter vertraging opgelopen en zal slechts in 2011 van start gaan (zie punt 2.5). Het fonds voor Latijns Amerika: FOPEPRO, is nu één jaar actief (zie punt 2.5). Voor dit fonds werd einde 2009 een afzonderlijke fonds manager in Latijns Amerika opgericht: ACEROLA. Alterfin geeft belangrijke ondersteuning aan deze nieuwe organisatie, in de eerste plaats via bestuurlijke en operationele ondersteuning maar ook via financiële steun. Organisatorische ontwikkelingen Zoals hierboven reeds vermeld werd het team van Alterfin in belangrijke mate versterkt. Tegelijkertijd werden nieuwe kantoren betrokken en de informatica uitrusting vernieuwd en krachtiger gemaakt. Via deze investeringen in personeel en uitrusting heeft Alterfin de mogelijkheden om zowel kwantitatief als kwalitatief belangrijke stappen vooruit te zetten. 3. Evolutie van de omgeving van Alterfin Commercialisering van de microfinanciering De problemen die de microfinancieringssector in Zuid-India in 2010 heeft gekend ten gevolge van een verregaande commercialisering, heeft de sector in zijn geheel reputatieschade bezorgd. Naar aanleiding hiervan is er een debat op gang gekomen over de spanning tussen de commercialisering van de microfinanciering en de sociale impact van de sector. Het argument voor de commercialisering van de sector is de nood aan bijkomende kapitaal. Het mobiliseren van dit kapitaal louter op commerciële basis lijdt echter naar praktijken die de meest kwetsbare groepen opnieuw in de wind zetten. Alterfin heeft zich op dit vlak meermaals kritisch geuit in de pers en informatief opgetreden. Alterfin staat niet achter de meer is beter filosofie die sommige fondsen en sommige MFI s er op na houden, en probeert de sociale impact centraal te stellen in de manier waarop het kapitaal mobiliseert enerzijds en geld in microfinanciering investeert anderzijds. Erkenning als Ontwikkelingsfonds Op 12 oktober 2010 werd Alterfin als eerste ontwikkelingsfonds erkend in het kader van de wet op de belastingvermindering voor aandelen in ontwikkelingsfondsen voor microfinanciering in ontwikkelingslanden. Anticiperend op de kapitaalgroei ten gevolge van de fiscale stimulus heeft Alterfin in december 2010, na goedkeuring van de CBFA, een prospectus gepubliceerd (beschikbaar op gezien ze niet langer vrijgesteld kon zijn van die verplichting. Stijgende koffieprijzen In het algemeen zijn de prijzen van de landbouwproducten sterk gestegen met uitschieters in koffie (zie grafiek hieronder) en cacao, hetgeen de vraag naar voorfinanciering doet toenemen. Redenen voor de stijgende koffieprijs zijn onder andere de huidige schaarste op de koffiemarkt en de toenemende vraag. 29/45

225 4. Onderzoek en ontwikkeling Wat het micro-financieringsluik betreft werd in 2010 wereldwijd de klemtoon gelegd op de implementatie van de maatregelen ter bescherming van de klanten van microfinancieringsinstellingen en in ruimere zin het invullen van het begrip verantwoord financieren door investeerders en microfinancieringsinstellingen. Alterfin is lid van de werkgroepen die zich buigen over het thema en nam actief deel aan de debatten op verschillende conferenties en fora. Verder werden concrete initiatieven genomen om onze social performance management tool (SPM-tool) aan te passen waardoor de nadruk voor de MFIs nog meer komt te liggen op de verantwoordelijkheid ten opzichte van hun klanten. In de SPM-tool werd ook ruimte voorzien voor een evaluatie van Alterfin door de partner zelf. Wat de fair trade betreft werd recent nieuwe initiatieven genomen op het vlak van de evaluatie en monitoring van de sociale impact van de financieringsactiviteiten in de sector. Alterfin heeft als lid van FAST (Finance Alliance for Sustainable Trade) haar eigen fair trade SPM-tool ter beschikking gesteld van de werkgroepen. De tool werd tevens verbeterd om de participatiegraad van vrouwen in de verschillende raden van de partnerorganisaties te meten en beter op te volgen. De evaluatie van Alterfin door de partners zelf werd eveneens geïntegreerd. Gezien het toenemend belang van landbouw in de portefeuille werd intern gewerkt aan het formaliseren van de verschillende criteria op basis van dewelke financieringsbeslissingen kunnen genomen worden. Alterfin werkt ook continue aan de verbetering en het updaten van de interne processen. 5. Bijkantoren Niet van toepassing: Alterfin heeft momenteel één enkel kantoor op de Haachtsesteenweg 159 te 1030 Brussel. 30/45

226 6. Beknopte versie van de jaarrekening 6.1. Analytische resultatenrekening Deze financiële staat geeft een overzicht van de inkomsten en kosten van Alterfin gedurende 2009 en Het saldo van de rekening is het resultaat van het boekjaar. Analytische resultatenrekening op 31/12/2010 (in EURO) Real Budget Real Compl. budget /12/ Inkomen van eigen portefeuille ,64% Inkomen van beheer van portefeuille van derden ,35% Commissie FEFISOL, FOPEPRO ,00% Inkomen (netto) van consultancy ,36% Inkomen van commissie Triodos ,59% Inkomen van deposito s ,33% Totaal inkomen ,23% Financiële kosten ,67% Financiële marge ,36% Personneel ,02% Kantoor en marketing ,99% Diensten ,53% Monitoring portfolio ,04% Operationele kosten ,65% Bruto operationele marge ,11% Voorzieningen voor risico ,32% Verzekering ONDD ,88% Commissie voor garantiefonds ,11% Netto operationele marge ,89% Wisselkoersresultaat NA Uitzonderlijk resultaat NA Belastingen NA Netto marge ,19% Het inkomen uit eigen portefeuille ligt lager dan wat gebudgetteerd werd. Dit komt ten eerste omdat de portefeuille pas op het einde van het jaar sterk gegroeid is. Ten tweede lagen de interestvoeten op een aantal dossiers heel laag. Dit effect wordt al minder in 2011 en zal verdwenen zijn in De interestvoet op die dossiers is gekoppeld aan de LIBOR, die momenteel laag is. Bij andere contracten is er intussen een bodem ingebouwd. Anderzijds zijn de inkomsten op de responsability portefeuille hoger dan gepland, en dit compenseert de lagere inkomsten uit de eigen portefeuille. Ook is het inkomen uit deposito s groter dan gebudgetteerd wegens onderschatting van de interestvoet. 31/45

227 6.2. Balans Deze financiële staat geeft een overzicht van de bezittingen (activa) en verplichtingen (passiva) van Alterfin op 31/12/2009 en 31/12/2010, vóór winstverdeling. Balans op 31/12/2010 (in EURO) ACTIVA PASSIVA 31/12/ /12/2010 Vaste activa ,11 289% Immateriële vaste activa ,87 306% Materiële vaste activa ,78 183% Financiële vaste activa: participaties ,46 293% Vlottende activa ,29 133% Kredietportefeuille ,47 153% Geldbeleggingen en liquide middelen ,61 120% Andere debiteurs ,21 123% Overgangsrekeningen ,98 184% Te ontvangen pro rata interesten & dividenden ,98 184% TOTAAL DER ACTIVA ,38 137% Eigen vermogen ,51 132% Geplaatst kapitaal ,00 135% Herw. Meerw. Confianza ,72 NA Wettelijke reserve ,29 144% Andere reserves ,68 150% Overgedragen winst 14771, ,79 NA Resultaat van de periode ,03 74% Voorzieningen ,48 178% Schulden ,03 143% Schulden op meer dan 1 jaar ,44 27% Schulden op minder dan 1 jaar ,08 221% Andere schulden ,51 95% Overgangsrekeningen ,36 123% Te betalen pro rata interesten ,36 123% TOTAAL DER PASSIVA ,38 137% 32/45

228 7. Overzicht en beheersing van de voornaamste risico s De in de statuten geformuleerde doelstellingen, en de aard van de activiteiten die daaruit vloeien, brengen een aantal risico s mee. Het beleid en beheer van Alterfin is er op gericht om deze risico s zo goed mogelijk te beheersen, zonder dat ze daarbij natuurlijk volledig uitgesloten kunnen worden. Alterfin maakt een onderscheid tussen volgende risico s: - Debiteurenrisico: het risico op niet-terugbetaling van de door Alterfin verstrekte leningen. - Valutarisico: dit betreft vooral het risico dat ontstaat als gevolg van de transacties in vreemde valuta ter financiering van organisaties die in het Zuiden gevestigd zijn. - Landenrisico: met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid doen er zich in de landen waar Alterfin actief is feiten voor die een belangrijke negatieve impact hebben op de terugbetalingsmogelijkheden van de partners in die landen. Alterfin werkt immers in ontwikkelingslanden die per definitie een niet onbelangrijk risico met zich meebrengen in economische, sociale, politieke en klimatologische zin. Dit risico is onvermijdelijk daar het samenhangt met de sociale opdracht van Alterfin. Debiteurenrisico Dit risico wordt op een dubbele manier beheerst. Eerst en vooral is er natuurlijk de inschatting van het risico. Dit gebeurt op basis van een omstandig dossier dat voor elke partner wordt opgesteld en op basis waarvan de kredietbeslissingen genomen worden. Verder is er de opvolging van de partner op afstand en ter plaatse, waardoor eventuele risico s beter ingeschat en opgevolgd kunnen worden. In regel worden alle actieve partners minstens eenmaal om de 18 maanden bezocht. Fair trade partners worden vaker bezocht omwille van de specificiteiten van die leningen (kortere termijnen, meer gebonden aan de oogst). De MFI partners rapporteren maandelijks over hun activiteiten en per telefoon en worden ad hoc contacten onderhouden. Daarnaast worden er, waar mogelijk, garanties ingebouwd in de kredietovereenkomsten. Deze garanties staan in verhouding tot het gepercipiëerde risico. Valutarisico Een belangrijk gedeelte van de leningen aan partnerorganisaties in het Zuiden wordt toegekend in U.S. dollars. Dit betekent dat de waarde van deze vorderingen uitgedrukt in EUR op en neer gaat met de koers. Zakt de U.S. dollar ten opzichte van de EUR, dan worden deze vorderingen minder waard. Alterfin dekt dit risico in principe in door voor elke lening die in U.S. dollar wordt toegekend zelf een lening aan te gaan voor hetzelfde bedrag in U.S. dollars bij een kredietinstelling. De invloed van de koers op de balans van Alterfin wordt op deze wijze beperkt. De koersevolutie van de U.S. dollar heeft echter nog wel invloed via de resultatenrekening. Doordat Alterfin netto U.S. dollar verdiener is, heeft de balans de neiging om een U.S. dollar overschot te vertonen waardoor een wisselkoersrisico ontstaat. Om dat onder controle te houden, worden op gepaste tijdstippen U.S. dollars omgezet in EUR. Dit betreft onder meer de netto opbrengst in U.S. dollar op de dollarportefeuille van Alterfin en de U.S. dollar vergoeding van responsability voor de aangebrachte kredietdossiers. Bij de indekking van de U.S. dollars wordt er tevens naar gestreefd om de looptijd van de aangegane leningen uitgedrukt in U.S. dollars te laten overeenstemmen met de looptijd van het gegeven krediet uitgedrukt in U.S. dollars. Deze looptijden zijn echter niet altijd volledig gelijk waardoor er een zeker renterisico bestaat. Immers indien een langer lopend krediet gedekt wordt met een korter lopende lening uitgedrukt in U.S. dollars, dan is er onzekerheid over de rente die zal betaald worden voor verdere leningen uitgedrukt in U.S. dollars. Alterfin tracht dit renterisico te minimaliseren door de interest van kredieten die Alterfin toestaat te denomineren als een marge op de LIBOR (12M). Voor de lange termijn contracten wordt de interest gekoppeld aan de LIBOR op 12 maanden. De interestvoeten worden dus om de 12 maanden herberekend. 33/45

229 Alterfin heeft naast leningen uitgedrukt in U.S. dollar ook leningen en participaties in andere (zachte) valuta. Sommige van deze valuta, zoals de Nuevo Sol (Peru) kunnen ingedekt worden met financiële instrumenten. Andere valuta kunnen niet ingedekt worden. Voor de Franc CFA (West-Afrika) is er een speciale overeenkomst met de vzw Alterfin Garantiefonds, waarbij Alterfin de helft van een eventuele devaluatie van deze munt kan verzekeren. Meer en meer probeert Alterfin ook via een garantie aan een lokale bank de microfinancieringsinstelling toegang te geven tot lokale financiering van haar kredietactiviteiten, vooral dan voor de partners in Afrika. Op die manier kan Alterfin in principe het wisselrisico vermijden. Sinds juli 2010 is Alterfin aandeelhouder van MFX Microfinance Currency Risk Solutions ten belope van ,00 U.S. dollars. Op deze wijze heeft Alterfin toegang tot indekkingsmogelijkheden van het wisselrisico van financieringen in lokale valuta. Het betreffen lokale valuta die vaak moeilijk of zelfs niet in de markt in te dekken zijn zoals de Franc CFA. Dankzij deze faciliteit kan Alterfin een portefeuille ontwikkelen in lokale valuta, waarvan het wisselrisico ten opzichte van de EUR is ingedekt. De financieringen beantwoorden bovendien beter aan de financieringsbehoeften van de MFI s. Landenrisico Vanaf april 2009 wordt het politieke risico van de Alterfin portefeuille verzekerd bij de Nationale Delcrederedienst (ONDD). De ONDD is de Belgische openbare kredietverzekeraar die tot opdracht heeft de internationale economische betrekkingen te bevorderen. ONDD oefent deze taak uit als een autonome overheidsinstelling die de staatsgarantie geniet. Daarnaast tracht Alterfin het landenrisico verder te beperken aan de hand van twee indicatoren. De limiet per land wordt medebepaald door het gepercipiëerde landenrisico en het landenrisico wordt daarbij onderverdeeld in drie categorieën (zie de tabel hieronder). Deze categorieën zijn bepaald aan de hand van eigen informatie en informatie van gespecialiseerde instellingen zoals Standard & Poor s (S&P s), Nationale Delcrederedienst en BNP Paribas Fortis NV/SA. Enerzijds beperkt Alterfin de concentratie per land tot een bepaald percentage van het kapitaal van Alterfin. Daarbij wordt gekeken naar het totale volume aan kredieten en participaties in één land dat niet gewaarborgd wordt door Europese garanties. Daarnaast beperkt Alterfin ook de concentratie per land tot een bepaald percentage van de portefeuille. Ook dit concentratiepercentage is in functie van het gepercipiëerde landenrisico. De tabel met beide indicatoren werd voor 2010 bepaald als volgt. Categorie Maximum land/kapitaal ratio Maximum land/portefeuille ratio Minimum risico Bescheiden risico Toegenomen risico 15% van het kapitaal 20% van de portefeuille Chili, Costa Rica, Peru, Internationaal 10% van het kapitaal 15% van de portefeuille Colombia, Guatemala, El Salvador 5% van het kapitaal 10% van de portefeuille Benin, Bolivia, Cambodja, Ecuador, Ivoorkust, Honduras, Kenia, Laos, Nicaragua, Niger, Palestina, Oeganda, Togo Alterfin Garantiefonds Samen met een aantal van haar vennoten ( , de vroegere HBK spaarbank, Oxfam Solidariteit, Oxfam Wereldwinkels, Triodos Bank, Vredeseilanden en SOS Faim) heeft Alterfin op 20 december 2000 de vzw Alterfin Garantiefonds, een Belgische vereniging zonder winstoogmerk opgericht. De vzw wordt in tegenstelling tot de vennootschap gespijsd met giften en subsidies voornamelijk vanwege vennoten. 34/45

230 Dankzij de waarborgverlening van het Garantiefonds tracht Alterfin de financiering van zwakkere partnerorganisaties die niet beschikken over de nodige garanties te realiseren zonder de financiële situatie van de Vennootschap bijkomend in gevaar te brengen. De middelen van het Alterfin Garantiefonds vzw kunnen daarnaast ook aangewend worden voor de financiering van technische assistentie aan de partners in het Zuiden. De vzw Alterfin Garantiefonds beschikte op balansdatum over meer dan 1,3 miljoen EUR (stijging van 12% t.o.v. 2009). De toename in 2010 was vooral te danken aan schenkingen van Alterfinvennoten (aandelen cvba omgezet in schenkingen aan de vzw) en giften van Verder wordt het fonds opgebouwd door inkomsten uit beleggingen, commissiegelden van het AlterVision beleggingsfonds en commissies op garanties. Doordat vanaf april 2009 Alterfin zijn landenrisico indekt bij de Nationale Delcredere Dienst, kwamen er in 2010 bij het garantiefonds gelden vrij voor meer waarborgverlening. 8. Provisionerings- en reserveringspolitiek Provisionering Alterfin legt provisies aan voor de op balansdatum verdiende maar nog niet geïnde interesten: de zogenaamde pro rata interesten. 2 De inning van deze interesten blijft immers onzeker voornamelijk vanwege de onzekere koers (dollar/eur) en in tweede instantie ook vanwege het debiteurenrisico en het landenrisico. Concreet provisioneert Alterfin 15% van de pro rata interesten. 3 Een gelijkaardige provisie van 15% wordt aangelegd voor de verdiende maar nog niet geïnde dividenden voor onze deelnemingen in MFI s. Tijdens de fiscale controle in 2010 bleek dat deze provisie beschouwd wordt als een fiscaal te verwerpen uitgave. We kunnen dus nog wel via deze provisie het betreffende risico in de balans tot uiting brengen maar het fiscale jaarresultaat kan hier geen rekening mee houden. In het verleden heeft Alterfin een provisie aangelegd voor het landenrisico. Om de totale waarschijnlijke impact zo goed mogelijk in te schatten, baseerde Alterfin haar provisioneringsregels enerzijds op de risicogegevens per land zoals ze door de Nationale Delcredere Dienst (ONDD) worden gegeven en anderzijds op de eigen statistische gegevens met betrekking tot de gelopen risico s. 4 In 2009 kon na onderhandelingen met de Nationale Delcredere Dienst een belangrijk gedeelte van het landenrisico verzekerd worden bij de ONDD. Op dat moment werd geoordeeld dat het niet langer noodzakelijk was om de provisie voor het landenrisico in de balans aan te houden en werd beslist om deze provisie terug in resultaat op te nemen. Bovendien bleek tijdens de fiscale controle in 2010 dat de fiscus niet langer dergelijke landenprovisie als een fiscaal aanvaarbare kost aanvaardde. Reservering Jaarlijks wordt 5% van de winst gereserveerd in overeenstemming met de geldende wettelijke voorschriften. Alterfin legt op basis van de wisselkoerswinsten reserves aan om het hoofd te kunnen bieden aan eventuele toekomstige koersverliezen. Alle gerealiseerde wisselkoersresultaten worden dan ook toegevoegd/afgetrokken van de wisselkoersreserve. 5 2 Deze geprorateerde of pro rata interesten zijn interesten die verbonden zijn aan de kredietactiviteiten van en bijgevolg in rekening dienen gebracht te worden in het resultaat van maar die pas ontvangen zullen worden in de loop van In de balans vindt men deze provisies onder de rubriek voorzieningen pro rata interesten krediet. 4 De ONDD geeft voor alle landen een landgebonden politiek risico en een landgebonden commercieel risico. 5 In de balans vindt men deze reserve onder de rubriek reserve wisselkoersschommeling. 35/45

231 Betreffende de reserveringspolitiek streeft Alterfin er naar een totale indekking van minimaal 3% va/aan de uitstaande portefeuille (totale indekking = voorziening risico krediet + reserve algemene risico s + wettelijke reserve). Hierbij wordt uitdrukkelijk gesteld dat de reserve voor algemene risico s ook in geval van het zich voordoen van een landenrisico kan aangewend worden. Per 31/12/2010 worden de wisselkoersreserves toegevoegd aan de reserve algemene risico s. Vanaf die datum worden alle gerealiseerde wisselkoersresultaten dan ook toegevoegd/afgetrokken aan/van die algemene reserve. 36/45

232 9. Waarderingsregels Niet-financiële vaste activa Worden pro rata temporis afgeschreven: Depot merk Alterfin : lineair 10 jaar Telecom installaties: lineair 5 jaar Meubilair en andere kantooruitrusting: lineair 5 jaar Informatica: lineair 3 jaar Financiële vaste activa Financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de historische waarde (de aanschaffingswaarde), tenzij er duidelijke aanwijzingen zijn op belangrijke ( > 15%) en duurzame waardeverminderingen of meerwaarden. In het geval van waardeverminderingen worden de betreffende activa afgewaardeerd en de waardevermindering opgenomen in de resultatenrekening (via een 63 rekening). In het geval van een meerwaarde worden de betreffende activa opgewaardeerd en de meerwaarde opgenomen in het eigen vermogen (via een 122 rekening). Indien het activa betreffen in buitenlandse valuta, dan wordt de betreffende waarde omgezet in EUR tegen de historische koers bij aanschaffing, tenzij het een valuta betreft die op systematische wijze ingedekt wordt of tenzij de koers op balansdatum 6 een belangrijke ( > 15%) en duurzame depreciatie of appreciatie vertoont. In deze gevallen wordt de waarde van het vaste activa omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiend omrekeningsverschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Vlottende activa De vlottende activa worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Wanneer echter een waardevermindering op de vlottende activa kan gedocumenteerd worden dan zal de betreffende activa gedeclasseerd worden tot een dubieuze staat, afgewaardeerd worden en de waardevermindering opgenomen worden in de resultatenrekening (via een 63 rekening). Indien de waarde van de vlottende activa wordt aangeduid in een valuta andere dan de EUR, dan wordt deze omgezet naar de EUR tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiende omrekeningsverschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Kosten voor obligatieleningen worden geactiveerd en pro rata temporis over de volledige looptijd van de lening afgeschreven. Passiva De passiva worden gewaardeerd tegen de waarde zoals aangegeven door de onderliggende documenten (face-value). Indien deze waarde wordt aangeduid in een valuta andere dan de EUR, dan wordt deze omgezet tegen de koers op balansdatum. De hieruit voortvloeiende omrekeningsverschillen worden boekhoudkundig behandeld zoals verder aangegeven. Omrekeningsverschillen De behandeling van de omrekeningsverschillen is afhankelijk van de valuta waarop de omrekeningsverschillen slaan. Voor de deviezen die niet ingedekt worden, worden negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekening 654) en positieve omrekeningsverschillen worden in balans gehouden (rekening 49). Voor de deviezen die systematisch ingedekt worden, worden zowel de positieve als de negatieve omrekeningsverschillen toegevoegd aan wisselresultaten (rekeningen 654 / 754). 7 Op dit ogenblik beantwoordt enkel de US dollar aan deze voorwaarde. 6 De koers op balansdatum is de laatste notering van het gerapporteerde jaar. 7 Wij verwijzen hiervoor ondermeer naar CBN advies Deel VII C. 37/45

233 10. Voorstel van resultaatsverwerking Resultaatsverwerking overgedragen resultaat , , ,79 resultaat van het jaar , , ,03 toe te wijzen resultaat , , ,82 wettelijke reserve , , ,50 wisselkoersreserves , ,84 0,00 Dereymaecker reserve , ,63 0,00 voorstel aanleg reserve algemene risico s , , ,48 totaal beschikbaar , , ,84 voorstel te betalen dividenden , , ,60 beschikbaar voor dividend 4,18% 4,49% 3,99446% voorstel uitbetaling dividend 4,00% 4,00% 3,50% voorstel over te dragen resultaat , , ,24 Het resultaat voor het jaar 2010 bedraagt EUR. Dit bedrag verhoogd met het overgedragen resultaat van vorig jaar geeft het toe te wijzen resultaat, namelijk EUR. De aan de algemene vergadering voorgelegde toewijzing is als volgt: 5% van het resultaat 2010 dient naar de wettelijke reserve te gaan: EUR. De reserve voor algemene risico s wordt verhoogd met EUR (wat overeenstemt met het wisselresultaat). Een dividend van 3,50% op de aandelen. De vergoeding die elke vennoot krijgt, wordt berekend in verhouding tot het effectief gestort kapitaal per 1 januari 2010 en in verhouding tot het aantal dagen voor kapitaalstortingen na die datum. Het uit te keren bedrag wordt gestort op de individuele rekeningen van de vennoten bij Alterfin cvba niet later dan 01/07/2011. De vennoten zullen een uittreksel van hun individuele rekening krijgen en kunnen vervolgens beslissen wat hiermee dient te gebeuren: laten staan op de individuele rekening, omzetting in kapitaal, storting op andere rekening, schenking aan het Garantiefonds. Het overblijvende winstsaldo na uitkering van het dividend zal overgedragen worden naar volgend boekjaar (2011). 38/45

234 11. Belangrijke gebeurtenissen na het einde van het boekjaar Op datum van 31 december 2010 was de politieke situatie in Ivoorkust zo instabiel geworden dat het de normale activiteiten van onze partners verhinderde. Alterfin heeft twee partners in Ivoorkust met een uitstaande saldo van ,61 EUR. Het betreft enerzijds een lening aan Uirevi ( EUR, met einddatum februari 2011) voor de financiering van cacao en anderzijds een krediet aan Copabo (60.979,61 EUR, met einddatum juni 2011) ter financiering van cashew. Voor het einde van het jaar werden we ingelicht door Uirevi dat er problemen worden verwacht met de geplande terugbetaling. Einde februari werd het dan bevestigd dat Uirevi niet aan zijn verplichtingen zou kunnen voldoen. Hiervoor werd een waardevermindering genomen in de jaarrekening. Gezien de terugbetaling van Copabo slechts verder in het jaar gesitueerd is, bestaat er geen duidelijkheid over de terugbetalingscapaciteit. Onze partner Taanadi (Niger) met een uitstaand saldo van EUR einde 2010 heeft inmiddels haar uitstaande schuld aangezuiverd. 12. Overgedragen verliezen Niet van toepassing: de activiteiten van Alterfin zijn sinds 1998 winstgevend. 13. Benoeming van commissarissen en bestuurders Het mandaat van de bedrijfsrevisor KPMG werd op de AV van 28/03/2009 hernieuwd en loopt van 1 januari 2009 tot 31 december Voor de samenstelling van de raad van bestuur wordt verwezen naar bijlage 3. 39/45

235 Bijlage 1: Portefeuille Alterfin op 31 december 2010 Partner Land Regio Sector Type Munt Saldo (EUR) UROCAL Ecuador Latijns-Amerika Banaan Krediet USD ,52 UROCAL Ecuador Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,21 ACOPAGRO Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,16 El Quinacho Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,73 Naranjillo Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,58 Rio Apurimac (CACVRA) Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,73 UIREVI Ivoorkust Afrika Cacao Krediet EUR ,00 COPABO Ivoorkust Afrika Cashew Krediet hedge XOF/EUR ,61 Apicoop Chile Latijns-Amerika Honing Krediet USD/EUR ,31 20 de Abril Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,04 AGPC Laos Azië Koffie Krediet USD ,62 Apavam Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,58 Apecafe El Salvador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,26 Cafepsa Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,58 Café de Altura Costa Rica Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,16 Cecocafen Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,62 COCLA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,58 Comisajul Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,58 COMSA (Marcala) Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,78 Comuel Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,16 COOPERATIVA VICTORIA Costa Rica Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,78 Corporación Café Peru Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,31 Fapecafes Ecuador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,83 Fecafem Ecuador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,87 La Central S.A. Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,27 LA FLORIDA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,24 ORO VERDE Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,73 RAOS Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,56 San Juan Del Oro Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,49 Ucosemun Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,89 UNICAFEC Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,16 Canaan Palestina Midden-Oosten Olijfolie Krediet EUR ,00 FOPEPRO Multiple Countries Latijns-Amerika Andere Krediet USD ,78 ACEROLA Multiple Countries Latijns-Amerika Andere Participatie USD 1.886,58 FOPEPRO Multiple Countries Latijns-Amerika Andere Participatie USD ,09 Del Campo Nicaragua Latijns-Amerika Sesam Krediet USD ,37 Consorcio Vinicola Chile Latijns-Amerika Wijn Krediet EUR ,00 Sagrada Familia Chile Latijns-Amerika Wijn Krediet EUR ,00 FECECAV Togo Afrika Microkrediet Garantie XOF ,51 40/45

236 KOKARI Niger Afrika Microkrediet Garantie XOF ,16 TAANADI Niger Afrika Microkrediet Garantie XOF ,33 Adok Timo Kenia Afrika Microkrediet Krediet hedge KES/USD ,78 AMC El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,88 CDRO Guatemala Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,79 CMMB Benin Afrika Microkrediet Krediet hedge XOF/EUR ,86 USD and hedge Comixmul Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet HNL/EUR ,01 Crédito Amigo, S.A. Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,78 CRECER Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,55 Credisol Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,31 Edaprospo Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,26 Emprender Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,47 ENLACE El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,62 ESPOIR Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,93 FDL Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,31 FONDECO Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,52 FONDESURCO Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet hedge PEN/USD ,31 Fundacion CAMPO El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,10 Impro Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,37 XOF and hedge KOKARI Niger Afrika Microkrediet Krediet XOF/EUR ,02 Norandino Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,79 Padecomsmcredit El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,89 PRESTANIC Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,30 RENACA Benin Afrika Microkrediet Krediet hedge XOF/EUR ,51 RONDESA Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,37 San Martin de Porres Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,89 SMF EA Oeganda Afrika Microkrediet Krediet USD ,47 Tocache Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,42 TPC Cambodja Azië Microkrediet Krediet USD ,78 UCMECS Togo Afrika Microkrediet Krediet hedge XOF/EUR ,51 Union El Ejido Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,31 Wages Togo Afrika Microkrediet Krediet XOF ,80 Wanigu Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,58 Confianza Peru Latijns-Amerika Microkrediet Participatie PEN/USD ,80 Consolidar Colombia Latijns-Amerika Microkrediet Participatie EUR ,27 FOLADE Costa Rica Latijns-Amerika Microkrediet Participatie USD ,79 Fonds Cooperatif Laos Azië Microkrediet Participatie LAK ,59 Fortalecer Peru Latijns-Amerika Microkrediet Participatie USD 4.391,79 KOKARI Niger Afrika Microkrediet Participatie XOF 3.430,10 MFX Multiple Countries Internationaal Microkrediet Participatie USD ,31 SIDI Multiple Countries Internationaal Microkrediet Participatie EUR ,31 Totaal 31 december ,12 41/45

237 Bijlage 2: Portefeuille responsability op 31 december 2010 Partner Land Regio Sector Type Munt Saldo (EUR) ACOPAGRO Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,47 El Quinacho Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,78 Naranjillo Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,06 Cecocafen Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,55 COCLA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,21 COMSA (Marcala) Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,55 COOPERATIVA VICTORIA Costa Rica Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,10 Corporación Café Perú Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,54 ORO VERDE Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,31 UNICAFEC Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,31 Apicoop Chile Latijns-Amerika Honey Krediet USD ,78 AMC El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,78 AMRET Cambodia Azië Microkrediet Krediet USD ,55 Comixmul Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,88 Confianza Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet PEN/USD ,24 ENLACE El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,78 FDL Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,65 FONDECO Bolivia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,55 FONDESURCO Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet PEN ,24 Fundacion CAMPO El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,93 Hattha Kaksekar Cambodia Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,88 José Nieborowski Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,97 Norandino Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet PEN ,80 Tocache Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet PEN ,76 Totaal 31 december ,65 42/45

238 Bijlage 3: Samenstelling van de raad van bestuur Samenstelling na goedkeuring door de AV van 27/03/2010 Naam Voorgesteld door Start mandaat Einde mandaat Dré Smessaert /03/ /03/2015 Koen Van Bockstal /03/ /03/2015 Olivier Marquet Triodos Bank 28/03/ /03/2014 Kris Goossenaerts Vredeseilanden 24/03/ /03/2011 Dominique Morel Onafhankelijke bestuurder 24/03/ /03/2014 Marc Mees SOS Faim 28/03/ /03/2014 Gerda Heyde Particuliere aandeelhouders 28/03/ /03/2014 Vincent de Brouwer Particuliere aandeelhouders 15/03/ /03/2013 Mark Lambrechts Onafhankelijke bestuurder 15/03/ /03/2013 Hernieuwing van het mandaat van Kris Goossenaerts wordt voogelegd aan de AV heeft Leo Ghysels (Oxfam fair trade) afgevaardigd ter vervanging van Koen Van Bockstal. Dit wordt eveneens ter goedkeuring voorgelegd aan de AV. Samenstelling na goedkeuring door de AV van 26/03/2011 Naam Voorgesteld door Start mandaat Einde mandaat Dré Smessaert /03/ /03/2015 Leo Ghysels /03/ /03/2016 Olivier Marquet Triodos Bank 28/03/ /03/2014 Kris Goossenaerts Vredeseilanden 26/03/ /03/2016 Dominique Morel Onafhankelijke bestuurder 24/03/ /03/2014 Marc Mees SOS Faim 28/03/ /03/2014 Gerda Heyde Particuliere aandeelhouders 28/03/ /03/2014 Vincent de Brouwer Particuliere aandeelhouders 15/03/ /03/2013 Mark Lambrechts Onafhankelijke bestuurder 15/03/ /03/ /45

239 44/45

240 45/45

241 Bijlage 3: Niet-geauditeerde resultatenrekening en balans op 30 september 2011

242 De volgende tabel bevat de (niet-geauditeerde) winst- en verliesrekening op 30 september 2011: 30/09/ /09/2011 Bedrijfsopbrengsten en bedrijfskosten Brutomarge Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa Waardeverminderingen op voorraden, op bestellingen in uitvoering en op handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) 0 0 Voorzieningen voor risico's en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) Andere bedrijfskosten Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies) Financiële opbrengsten Financiële kosten Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting Uitzonderlijke opbrengsten Uitzonderlijke kosten Winst (Verlies) van het boekjaar vóór belasting Belastingen op het resultaat Winst (Verlies) van het boekjaar Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar

243 PASSIVA ACTIVA De volgende tabel bevat de (niet-geauditeerde) balans op 30 september 2011: 30/09/ /09/2011 Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa: participaties in MFI's Vlottende activa Kredietportefeuille LT Kredietportefeuille KT Geldbeleggingen en liquide middelen Andere debiteurs Overgangsrekeningen Te ontvangen pro rata interesten & dividenden TOTAAL DER ACTIVA Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Herw. Meerw. Confianza Wettelijke reserve Andere reserves Overgedragen winst Resultaat van de periode Voorzieningen Schulden Schulden op meer dan 1 jaar Schulden op minder dan 1 jaar Overgangsrekeningen Te betalen pro rata interesten TOTAAL DER PASSIVA

244 Bijlage 4: Credit and Investment Policy

245 Bijlage 3_Alterfin Investment Policy v Alterfin c.v.b.a. Credit and Investment Policy Version d.d. 15/07/2010 1

246 Bijlage 3_Alterfin Investment Policy v Alterfin c.v.b.a. Table of Content 1 Preamble Country Policy Micro Finance Institutions Agricultural Value Chain Organisations Environmental Policy Financial Products The Loan The Guarantee The Equity investment Investment Procedure... 9 Annex 1. Alterfin Policy Covenants for MFI s...10 Annex 2. Country risk categories

247 Bijlage 3_Alterfin Investment Policy v Alterfin c.v.b.a. 1 Preamble Alterfin wants to contribute to more human dignity in developing countries by promoting individual and collective economic activities that are initiated locally and that are contributing to a sustainable development. Selfemployment and micro-enterprises are necessary instruments for achieving this goal. These small entrepreneurs need access to means of production. One of the essential tools for obtaining this access is appropriate financial services that are offered by local, sustainable and transparent organisations. Alterfin wants to support the development of local financial sustainable services in the South that are oriented towards opportunity-poor groups in society. These financial services are delivered by micro-finance institutions (MFI) and by associations of small agricultural producers (ASP) or other organisations that are embedded in the same (agricultural) value chain. This mission assumes that microfinance facilitates an out of poverty strategy for the poor. It has become clear that this is not always the case. There is enough evidence to ascertain the fact that microfinance provides "at least" consumption smoothening and that without it, the poor would be worse of, but micro-finance can only have a developmental impact in the sense that it reduces poverty in a sustainable way, when it is part of a comprehensive strategy. This is most visible in the rural environment and more specifically in the agricultural sector. As long as agriculturalists are getting adverse terms of trade, small holders will get poorer, even with access to microfinance. This is the very reason why Alterfin engaged itself in fair trade finance and more broadly in agricultural value chain finance. Alterfin is aiming at a portfolio of which half is invested in MFI s and half in organisations from the agricultural values chain, following the principles set out below. Alterfin is a value driven organisation. We need to reflect these values of human dignity and equitable development. Therefore we need to be transparent as an organisation and ethical in our day to day operations. 3

248 Bijlage 3_Alterfin Investment Policy v Alterfin c.v.b.a. 2 Country Policy Alterfin was set-up in 1994 by NGO s (and banks). In the beginning Alterfin followed the geographical targeting of these NGO s. Alterfin s first geographical orientation was towards the poorer countries of Latin America, being Central American countries (Nicaragua, Honduras, Guatemala, El Salvador) and Andean countries (Ecuador, Bolivia and Peru). These countries are still the core of Alterfin s activities. Since a couple of years Alterfin has tried, upon request of its shareholders, to develop activities in Africa. Seen the difficulty of this assignment, Alterfin has recently initiated a separated fund for Africa in collaboration with two other European social investors. So African activities will in the first place, but not exclusively, be developed within this fund, called FEFISOL. For further geographical targeting Alterfin uses following criteria: Human development ranking GDP/ Cap ranking Political stability Micro Finance Sector development Agricultural Value Chain development Market potential Currency hedging potential Know-how potential Based on this information the Board of Directors of Alterfin decides on including (or excluding) countries. In the HDI, GDP/Cap ranking table in annex active countries are in yellow, countries in which we have been active or that are in the process of becoming active are in green, countries in pink are countries under consideration. The choice of countries is further determined by reaching sufficient concentration (in view of efficiency) on one side and sufficient spread on the other (in view of risk management). For managing country risk we use two indicators: the country risk and the country concentration. Country risk is defined as the ratio of portfolio per country (not secured by European guarantees) to total equity of Alterfin. Country concentration is the ratio of portfolio per country to total portfolio of Alterfin. Countries are subdivided in three risk categories. These categories are made on the basis of own information, specialized institutions such as: S&P, Nationaal Delcredere Dienst and BNP Paribas Fortis. The ceilings for both country risk indicators haven been decided by the BoD as follows. Category Maximum country risk Portfolio per country / total equity Maximum country concentration Portfolio per country / total portfolio Minimal risk 15% of share capital 20% of portfolio Modest risk 10% of share capital 15% of portfolio Increased risk 5% of share capital 10% of portfolio In annex on page 12 the list of countries and their respective risk category is presented. Finally Alterfin insures the political country risk of the global portfolio at NDD. We refer to the insurance agreement for the details. 4

249 Bijlage 3_Alterfin Investment Policy v Alterfin c.v.b.a. 3 Micro Finance Institutions Alterfin s vision regarding micro finance institutions is a combination of the institutional approach and the welfare approach. The MFI needs to be sustainable but at the same time it needs to perform socially. The double objective of institutional sustainability and social performance must be reflected in the following areas: the institutional profile of the MFI, its credit policy and process, its outreach, its relation to clients, to staff and the local community. Social performance is at the core of the existence of micro finance. As context plays an important role in the social performance screening, it is not so easy to set benchmarks for the (social) selection of MFI s. Therefore a lot of the social criteria we use are contextualized and qualitative in nature, as for instance: How do the credit modalities compare to other MFI s in the region: minimum amount, interest-rate, guarantees, duration How does the amount of the average credit 1 compare to the level of local development as it is expressed by the GDP per capita. 2 Our policy explicitly favours certain approaches in a contextualised way; for instance as follows: A group approach is important when targeting very poor and where building social capital is needed. In a rural context (but not only then) it is important to be locally well embedded, as to have good connections with other organisations in order to provide necessary complementary services (training, marketing ). These (contextualised) social criteria are not static and might change overtime. They are influenced by new insights, our own experience and of course the changing context. Social quick check Average loan < GDP per capita Interest rate < or = to average of peer group Broad outreach: minimum 1000 clients/members Deep outreach: oriented towards poorer sections of society: rural, agricultural, female, Locally embedded Next to the social performance, Alterfin s selection of MFI s is based on institutional criteria. These follow the so called best practices, though, as Alterfin is also aiming at pioneering and emerging MFI s, its criteria on the bottom side are more flexible Institutional quick check Number of years of operation > 2 Gross Loan Portfolio > USD PAR 30 days < 10% Operational Self Sufficiency > 80% and positive trend Leverage < 10 1 Actually it is better to use the average amount of the first credit a client takes, but this information is not always available. 2 Even this criterion is not always appropriate as there are a lot of differences between regions in the same country. 5

250 Bijlage 3_Alterfin Investment Policy v Alterfin c.v.b.a. Taken into account the social and institutional criteria, Alterfin defines three categories of MFI s, in which it wants to invest: A organisations are financially sustainable and mature organisations with broad outreach and low risk (> clients, portfolio > USD 10 M, PAR 30 < 5%, > 3 years FSS > 100%); B organisations are emerging organisations having reached or in transition towards regulation and shareholders based capital. The have reached or are near operational sustainability. They have a smaller but interesting outreach and a low to medium risk. (> clients, portfolio > USD 3 M, PAR 30 < 8%, > OSS ~ 100%); C organisations are pioneering organisations having a small but deep outreach. They have enough potential to become operationally sustainable. They present a medium risk. (1.000 < Number of clients < 5.000, portfolio > USD 0.5 M, PAR 30 < 10%, OSS 100%); Alterfin is focusing on pioneering MFI s ( C ) and emerging MFI s ( B ) with a potential high social performance. We also fund A MFI s in order to increase financial sustainability and stability of our operations. The tentative distribution regarding the number of MFI s is as follows: 25% A, 50% B en 25% C MFI s. Volume-wise the minimum for C MFI s would be 10% and the maximum for B and A would be 45% each. Beginning of 2009 the distribution of the portfolio over the different types of MFI s is as follows. Taking into account institutional and social performance is not only an ex ante matter on basis of which MFI s are selected. Both aspects also play a role in the ex post monitoring. Reporting needs to include both aspects. More actively, Alterfin is also promoting the client protection principles as they are promulgated by the Smart Campaign. Avoidance of Over-Indebtedness. Appropriate Collections Practices. Ethical Staff Behaviour Mechanisms for Redress of Grievances Privacy of Client Data Alterfin will integrate these principles in its Social and Environmental Policy covenants (see page 10). 6

251 Bijlage 3_Alterfin Investment Policy v Alterfin c.v.b.a. 4 Agricultural Value Chain Organisations Food for thought: In recent decades, microfinance has become a consolidated industry in maturing urban as well as small rural town markets. Until now, however, outreach in deep rural areas is quite weak and especially the development of rural microfinance related to agricultural activity remains very much a frontier issue (CGAP, 2006:ix). Yet, more than two-thirds of the world s poor live in the rural areas and the majority of them - despite a significant diversification of the rural economy - still depend to a large extent on agricultural activity. Growth in agriculture output and a strengthened participation of smallholders have therefore rightly been identified as key dimensions of a strategy to reduce (extreme) poverty (World Bank, 2008). Seen the important anti-poverty and pro-equity impact, Alterfin wants to continue funding smallholders through their organisations. Funding policy is based on the following guidelines: Alterfin should go for FT partners that have a strong and efficient organisation Alterfin will continue to work with weaker FT partners only if we can collaborate with other organisations in order to be able to strengthen these partners Organisations that are not part of the FT network can have access to Alterfin funding if they can improve the market position of smallholders Alterfin should broaden its scope to organisations of smallholders that produce locally or regionally traded commodities and to organisations that process and/or market these commodities. FT is not limited to FLO certified organisations, provided they give important services to smallholders that produce under social and environmental acceptable conditions and provided they have a clear development vision. Alterfin should see how it can verify these conditions. In collaboration with FT organisations, NGO s, FT traders, other social investors Alterfin should promote increase to market access, increase to market information and access to financial markets. Alterfin will promote as much as possible environmentally safe and organic agriculture with our agricultural value chain partners. 7

252 Bijlage 3_Alterfin Investment Policy v Alterfin c.v.b.a. 5 Environmental Policy Environment is a cross cutting issue. Alterfin wants to act in an environmentally sustainable way. This reflects not only in the way we choose our partners: having exclusion issues for MFI s (see Alterfin Policy Covenants page 10) and promoting environmentally safe and organic agriculture with our agricultural value chain partners. Also in our day to day operations Alterfin aims to be environmentally sustainable, taking the following measures: all electricity we use is from sustainable ( green ) origin, most consumables (paper, ink, cleaning products,...) we use in the office are from sustainable origin All paper trash is sorted for recycling Alterfin promotes public transport and bicycles for home-work traffic. Alterfin promotes sustainable consumption by giving eco-cheques to its workers. The main challenge remains carbon emission. As our work involves quite some travelling by air, the cost in terms of carbon-emission is high. Before starting to compensate for this, Alterfin is establishing a policy for reduction of carbon-emission by, amongst others: promoting decentralisation of operations and by promoting teleconferencing. In 2011 Alterfin will evaluate this policy and study the possibility for compensating carbon-emission. 6 Financial Products 6.1 The Loan The loan can be provided as a straight loan, a roll-over loan or a credit line. Amount: 50,000 1,000,000 euro Currencies: USD, EUR, local currency (with hedge) Maturity: 1 to 5 years (shorter for agricultural value chain organisations) Interest rate: fixed or variable, near market Interest payments: 3 monthly, 6 monthly Loan repayment: 6 monthly, grace period or bullet Securities: for MFI s: depending on the loan; for agricultural trade loans: sales contract pledge 6.2 The Guarantee The guarantee is used where it is difficult to work with an external loan, or where collaboration with a local financial institution is important: Amount: 50, ,000 euro Currencies: USD, EUR, local currency Maturity: 1 to 3 years Commission: near market Coverage: maximum 95% of principal of secured loan 6.3 The Equity investment Amount: 50, ,000 euro 8

253 Bijlage 3_Alterfin Investment Policy v Alterfin c.v.b.a. Currencies: local currency Target return: IRR > 12% Exit: after 7 to 10 years Board seat: investment related 6.4 Investment Procedure N procedure Actors Document 1 Contact + sending of basic information Partner & Credit manager Alterfin pre-application form 2 Eligibility decision Credit team, Credit Manager TRAC (MIS Alterfin) 3 Communication > in situ due diligence 4 Decision Credit Committee (CC) or Board of Directors (BoD)for investments Credit manager & partner Credit committee (board of directors for investments) Due diligence report CC report or BoD report, TRAC (MIS Alterfin) 5 Contracting Credit manager, Portfolio manager (or MD), Partner 6 Disbursement Credit manager, Finance manager Contract, promissory notes, securities, Payment authorisation form, TRAC (MIS Alterfin) 7 Reporting & Monitoring Partner, Credit manager Alterfin reporting template, TRAC (MIS Alterfin) 9

254 Bijlage 3_Alterfin Investment Policy v Alterfin c.v.b.a. Annex 1. Alterfin Policy Covenants for MFI s 1. The MFI shall not use (directly or indirectly) the Alterfin loan to support an entity engaged in (a) any of the following categorically prohibited activities: i) Projects that involve conversion or degradation of critical forest areas or related critical natural habitats. ii) Projects involving the construction of large dams that significantly and irreversibly: (A) disrupt natural ecosystems upstream or downstream of the dam, or (B) alter natural hydrology, or (C) inundate large land areas, or (D) impact biodiversity, or (E) displace large numbers of inhabitants (5,000 persons or more) or (F) impact local inhabitants ability to earn a livelihood. iii) Projects involving the commercial manufacturing of ozone-depleting substances (ODS) or the production or use of persistent organic pollutants (POPS) that are banned or scheduled to be phased out of production and use by international agreement during the life of the project. iv) Projects that require resettlement of 5,000 or more persons. v) Projects in or impacting natural World Heritage Sites (Areas of significant ecological value that have been internationally recognized as necessary for strict protection by members of the World Heritage Convention). vi) Projects in or impacting areas on the United Nations List of National Parks and Protected Areas. vii) Extraction or infrastructure projects in or impacting: protected area Categories I, II, III, and IV (Strict Nature Reserve/Wilderness Areas and National Parks, Natural Monuments and Habitat/ Species Management Areas), as defined by the International Union for the Conservation of Nature. Projects in IUCN Categories V (Protected Landscape/Seascape) and VI (Managed Resource Protected Area) must be consistent with IUCN management objectives. Areas protected by the Ramsar Convention are considered within the appropriate IUCN Category to which they are assigned; or (b) an activity likely to have a significant adverse impact on the environment (taking into account, among other factors, the sensitivity of the impacted ecosystem) or human health or safety. 2. The MFI shall: (a) not take any actions to prevent Workers (as defined below) from lawfully exercising their right of association and their right to organize and bargain collectively, and not take any action on the basis of such rights or activities, including, but not limited to any form of retaliation, such as termination, suspension, demotion, blacklisting or transfer of any Worker by the employer, or by an officer, agent or representative thereof; (b) observe applicable laws relating to a minimum age for employment of children, conditions of work, minimum wages, hours of work, and occupational health and safety; (c) not use forced or compulsory labor (including but not limited to any form of slavery, debt bondage, and serfdom); (d) not employ persons, formally or informally, under the age of fifteen (15) for general work and under the age of eighteen (18) for work involving hazardous activity likely to harm the health, safety, or morals of those persons; (e) pay all wages, including all bonus pay and premium pay for overtime work, in full, in legal tender and in a timely fashion, to Workers, except when Workers have agreed otherwise; (f) not require Workers to work more than 48 standard hours of work per week (not including overtime work) and ensure that Workers shall be guaranteed a weekly 24-hour rest period; (g) not use funds from Alterfin to make a loan (directly or indirectly) to any borrower that violates (a), (b), (c) or (d) above; (h) comply with any other applicable law or collective bargaining agreement that imposes a requirement that is more protective of worker rights than any of the foregoing requirements; and (i) require contractors and their subcontractors employed by the MFI to comply with the foregoing requirements. 10

255 Bijlage 3_Alterfin Investment Policy v Alterfin c.v.b.a. Notwithstanding the foregoing, the MFI shall not be responsible for any non-compliance with the above Worker Rights requirements resulting from the actions of a government. Workers means, with respect to a person or entity collectively, (i) individuals that are employed directly by such person or entity, and (ii) individuals that, under a contract, perform continuous on-site work that is either (x) of substantial duration or (y) material to the primary operations of the project. 3. With respect to microfinance loans made by the MFI, (a) such loans may not exceed $15,000 to any one borrower and (b) at least seventy-five percent of the total number of such microfinance loans made by the MFI shall be in amounts less than the greater of (i) 250 percent of per capita GNP of the relevant country, and (ii) US$1, Failure by the MFI to comply with the Alterfin Policy Covenants above, shall be considered to be an event of default; the occurrence and continuation of which shall trigger a right of Alterfin to immediately accelerate the maturity of the relevant Loan. 11

256 Bijlage 3_Alterfin Investment Policy v Alterfin c.v.b.a. Annex 2. Country risk categories S&P s Country risk categories 03/11/2010 date rating NDD NDD S&P Com Trans Alterfin risk category Max country risk Max country concentration Argentina B 2010 C 6 Increased risk 5% 10% Benin B 2006 C 6 Increased risk 5% 10% Bolivia B 2010 C 6 Increased risk 5% 10% Cambodia B C 6 Increased risk 5% 10% Cameroon B 2007 C 5 Increased risk 5% 10% Chile A B 3 Minimal risk 15% 20% Colombia BB C 4 Modest risk 10% 15% Costa Rica BB 1997 B 3 Minimal risk 15% 20% Côte d'ivoire?? C 7 Increased risk 5% 10% Dominican Republic B 2008 B 4 Minimal risk 15% 20% Ecuador B C 5 Increased risk 5% 10% El Salvador BB 2009 C 4 Modest risk 10% 15% Guatemala BB 2006 C 4 Modest risk 10% 15% Honduras B 2009 C 5 Increased risk 5% 10% Kenya B 2008 C 5 Increased risk 5% 10% Laos??? C 7 Increased risk 5% 10% Mexico BBB 2009 C 3 Modest risk 10% 15% Morocco BBB B 3 Minimal risk 15% 20% Nicaragua??? C 6 Increased risk 5% 10% Niger??? C 6 Increased risk 5% 10% Paraguay B C 5 Increased risk 5% 10% Peru BBB B 3 Minimal risk 15% 20% Togo??? C 7 Increased risk 5% 10% Uganda B C 6 Increased risk 5% 10% Uruguay BB 2010 B 3 Minimal risk 15% 20% 12

257 Bijlage 5: Portefeuilleverslag op 30 september 2011

258 Portefeuille verslag 30 september Overzicht Portefeuille Alterfin Portefeuille responsability Overzicht Eind september 2011 bedroeg de totale portefeuille onder beheer van Alterfin 35,7 miljoen EUR (of 48,5 miljoen U.S.dollars) gespreid over 87 actieve partners (= met een uitstaand saldo) in het zuiden: Wisselkoers USD / EUR 1, , , , ,35968 Actieve partners Alterfin # Portefeuille Alterfin USD Portefeuille Alterfin MFI USD Portefeuille Alterfin FT USD Actieve partners responsability # Portefeuille responsability USD Portefeuille responsability MFI USD Portefeuille responsability FT USD

259 2. Portefeuille Alterfin Eind september 2011 bedroeg de eigen portefeuille van Alterfin 16,8 miljoen EUR (of 22,9 miljoen U.S. dollar) gespreid over 87 partners in het Zuiden. Lijst Hieronder wordt een overzicht gegeven van de eigen portefeuille van Alterfin op 30 september 2011 geordend per sector (MFI/FT), product en type financiering. Partner Land Regio Sector Type Munt Saldo (EUR) UROCAL Ecuador Latijns-Amerika Banaan Krediet USD ,40 Apicoop Chili Latijns-Amerika Bosbessen Krediet USD ,08 ACOPAGRO Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,72 CABF Côte d'ivoire Afrika Cacao Krediet EUR ,00 hedge COPABO Côte d'ivoire Afrika Cacao Krediet XOF/EUR ,61 Divisoria Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,72 ECOOKIM Côte d'ivoire Afrika Cacao Krediet EUR ,00 El Quinacho Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,15 Naranjillo Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,51 Rio Apurimac (CACVRA) Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,08 UIREVI Côte d'ivoire Afrika Cacao Krediet EUR ,31 UROCAL Ecuador Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,72 COPABO Côte d'ivoire Afrika Cashew Krediet EUR ,00 Apicoop Chili Latijns-Amerika Honing Krediet USD ,43 Apicoop Chili Latijns-Amerika Honing Krediet EUR ,00 20 de Abril Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,51 AGPC Laos Azië Koffie Krediet USD -71,74 Apavam Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,79 Apecafe El Salvador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,62 Cafepsa Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,36 CASIL Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,43 Cecocafen Nicaragua Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,87 COCAFCAL Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,72 COCLA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,36 Comisajul Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,95 Comuel Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,72 Corporación Café Perú Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,43 Fapecafes Ecuador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,87 Fecafem Ecuador Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,09 Frontera Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,15 La Central S.A. Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,47 LA FLORIDA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,73 ORO VERDE Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,69 RAOS Honduras Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,81 San Juan Del Oro Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,87 Democratische SOPACDI Republiek Congo Afrika Koffie Krediet USD ,91 UNICAFEC Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,43 2

260 ACEROLA Multiple Countries Latijns-Amerika Landbouwketen Krediet USD 9.561,07 Democratische Coocenki Republiek Congo Afrika Landbouwketen Krediet USD ,87 FOPEPRO Multiple Countries Latijns-Amerika Landbouwketen Participatie USD ,02 ACEROLA Multiple Countries Latijns-Amerika Landbouwketen Participatie USD ,68 FOPEPRO Multiple Countries Latijns-Amerika Landbouwketen Krediet USD ,58 Canaan Palestina Midden-Oosten Olijfolie Krediet EUR ,76 Arasy Paraguay Latijns-Amerika Sesame Krediet USD ,02 Consorcio Vinicola Chili Latijns-Amerika Wijn Krediet EUR ,00 Consorcio Vinicola Chili Latijns-Amerika Wijn Krediet USD ,06 La Riojana Argentinië Latijns-Amerika Wijn Krediet EUR ,00 Sagrada Familia Chili Latijns-Amerika Wijn Krediet EUR ,00 FECECAV Togo Afrika Microkrediet Garantie XOF ,51 KOKARI Niger Afrika Microkrediet Garantie XOF ,44 TAANADI Niger Afrika Microkrediet Garantie XOF ,71 hedge Adok Timo Kenia Afrika Microkrediet Krediet KES/USD ,83 AMC El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,87 ANED Bolivië Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,15 ASDIR Guatemala Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,15 CACIL Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,43 CDRO Guatemala Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,70 CMMB Benin Afrika Microkrediet Krediet hedge XOF/EUR ,86 Comixmul Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet hedge HNL/EUR ,39 Comixmul Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet hedge HNL/USD ,12 CRECER Bolivië Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,39 Crédito Amigo, S.A. Bolivië Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,58 Emprender Bolivië Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,37 ENLACE El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,58 ESPOIR Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,45 FDL Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,43 Finca El Salvador El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,38 FONDECO Bolivië Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,23 hedge FONDESURCO Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet PEN/USD ,72 Fundación Alternativa Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,72 Fundacion CAMPO El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,02 Hattha Kaksekar Cambodia Azië Microkrediet Krediet USD ,17 Impro Bolivië Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,37 Jardin Azuayo Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,58 Juhudi Kilimo Kenia Afrika Microkrediet Krediet hedge KES/USD ,17 KOKARI Niger Afrika Microkrediet Krediet hedge EUR/XOF ,02 Micronegocios El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,08 Norandino Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,11 Optima El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,08 Padecomsmcredit El Salvador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,79 PRESTANIC Nicaragua Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,39 3

261 RENACA Benin Afrika Microkrediet Krediet hedge XOF/USD ,51 San Martin de Porres Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,81 SMF EA Uganda Afrika Microkrediet Krediet USD ,15 Tocache Peru Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,69 TPC Cambodia Azië Microkrediet Krediet USD ,17 hedge UCMECS Togo Afrika Microkrediet Krediet XOF/EUR ,51 Union El Ejido Ecuador Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,43 Wanigu Honduras Latijns-Amerika Microkrediet Krediet USD ,68 Consolidar Colombia Latijns-Amerika Microkrediet Participatie EUR ,27 FEFISOL Multiple Countries Afrika Microkrediet Participatie EUR ,00 FOLADE Costa Rica Latijns-Amerika Microkrediet Participatie USD ,68 Fonds Cooperatif Laos Azië Microkrediet Participatie LAK ,56 Fortalecer Peru Latijns-Amerika Microkrediet Participatie USD 4.459,23 KOKARI Niger Afrika Microkrediet Participatie XOF 3.430,10 MFX Multiple Countries Internationaal Microkrediet Participatie USD ,43 SIDI France International Microkrediet Participatie EUR ,31 TOTAAL 30 September ,13 Geografische verdeling Eind september 2011 was de portefeuille van Alterfin over 22 verschillende landen in het Zuiden verdeeld met een sterke concentratie in de landen van de Andes en Centraal-Amerika: Peru was op kop met 18% van de portefeuille, gevolgd door El Salvadore (13%), Bolivië (9%), Cambodja (9%) en Ecuador (8%). De portefeuille was verspreid over 87 partners: 64 in Latijns-Amerika, 16 in Afrika, 4 in Azië, 2 Internationaal en 1 in het Midden Oosten. In het cirkeldiagram hieronder staan de participaties in SIDI en MFX Microfinance Currency Risk Solutions onder de noemer Internationaal. Deze twee participaties samen met de investering in ACEROLA, FOPEPRO en FEFISOL staan in de grafiek onder Multiple Countries, goed voor 7% van de portefeuille op 30 september

262 Verdeling per sector 54% van de portefeuille wordt geïnvesteerd in microfinancieringsinstellingen (MFI s). De rest (46%) wordt gekanaliseerd naar boerencoöperaties die hun producten verhandelen via het fair trade circuit. Koffie is het eerlijke handel product bij uitstek, goed voor 20% van de gehele portefeuille. Verder geeft Alterfin voorfinanciering voor de productie en commercialisering van fair trade cocao, wijn, sesam, honing, bosbessen, banaan, cashew en olijfolie. Landbouwketen slaat op de investeringen in Acerola, Fopepro en de financiering van een partner (Coocenki) in het Democratische Republiek Congo die samenwerkt met het wereldvoedselprogramma. Verdeling per type financiering Wat betreft het type financieringen werkt Alterfin voornamelijk via kredietverlening (94% van de portefeuille), zij het onder de vorm van leningen voor MFI s of kredietlijnen voor fair trade partners. De deelnemingen in het vermogen van partners komen overeen met 5% van de portefeuille. Alterfin hanteert daarnaast de garantie als financieringsinstrument (1%). 5

263 Verdeling per munt Het merendeel van de financieringen gebeurt in U.S. dollar (81%). Verder wordt ook de EUR gebruikt (9%). De investeringen in zachte valuta (Franc CFA voor West- en Centraal-Afrika; Lempira in Honduras, Shilling in Kenia, Nuevos Soles in Peru en de Laotiaanse Kip) vertegenwoordigen samen meer dan 9% van de gehele portefeuille. De zachte valuta worden ingedekt via het Alterfin garantiefonds of via de faciliteiten van MFX. 6

264 3. Portefeuille responsability Eind september 2011 bedroeg de portefeuille van responsability 18,8 miljoen Euro (of 25,6 miljoen US Dollar), gespreid over 24 partners van Alterfin. Lijst Partner Land Regio Sector Type Munt Saldo (EUR) ACOPAGRO Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,73 CASIL Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,43 COCLA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,78 Corporación Café Perú Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,66 Divisoria Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,43 El Quinacho Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,73 Frontera Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,15 LA FLORIDA Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,17 Naranjillo Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,90 ORO VERDE Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,15 Rio Apurimac (CACVRA) Peru Latijns-Amerika Cacao Krediet USD ,23 UNICAFEC Peru Latijns-Amerika Koffie Krediet USD ,15 AMRET Cambodja Azië Microkredit Krediet USD ,17 Comixmul Honduras Latijns-Amerika Microkredit Krediet USD ,34 Confianza Peru Latijns-Amerika Microkredit Krediet PEN ,64 ENLACE El Salvador Latijns-Amerika Microkredit Krediet USD ,19 FDL Nicaragua Latijns-Amerika Microkredit Krediet USD ,92 FONDECO Bolivië Latijns-Amerika Microkredit Krediet USD ,17 FONDESURCO Peru Latijns-Amerika Microkredit Krediet PEN ,60 Fundación Alternativa Ecuador Latijns-Amerika Microkredit Krediet USD ,79 Hattha Kaksekar Cambodja Latijns-Amerika Microkredit Krediet USD ,75 José Nieborowski Nicaragua Latijns-Amerika Microkredit Krediet USD ,39 Norandino Peru Latijns-Amerika Microkredit Krediet PEN ,43 Tocache Peru Latijns-Amerika Microkredit Krediet PEN ,51 TOTAAL 30 September ,42 Geografische verdeling Eind september 2011 was de portefeuille van responsability over 7 verschillende landen in het Zuiden verdeeld: Peru was op kop met 65% van de portefeuille, gevolgd door Nicaragua (11%), Cambodja (10%), Honduras (8%), Bolivië (4%), El Salvadore (1%) en Ecuador (1%). 7

265 Verdeling per sector 56% van de portefeuille van responsability wordt geïnvesteerd in de microkredietsector. Het overige deel wordt aangewend voor de financiering van fair trade koffie (28%) en cacao (16%). 8