LEERPLAN. Piano/Keyboard. Pop/Jazz

Transcriptie

1 LEERPLAN Piano/Keyboard Pop/Jazz

2 INHOUD 1. Inhoud blz Inleiding blz Leerdoelen blz Fase 1 blz Leesvaardigheid 1 ste fase blz Theorie 1 ste fase blz Techniek1 ste fase blz Samenspel 1 ste fase blz Improvisatie 1 ste fase blz Fase 2 blz Leesvaardigheid 2 e fase blz Theorie 2 e fase blz Techniek 2 e fase blz Samenspel 2 e fase blz Improvisatie 2 e fase blz Fase 3 blz Leesvaardigheid 3 e fase blz Theorie 3 e fase blz Techniek 3 e fase blz Samenspel 3 e fase blz Improvisatie 3 e fase blz. 12 2

3 INLEIDING Algemene doelstelling van Muziek- en Dansschool Amstelveen De school stelt zich ten doel het bevorderen van deelname aan kunst zowel door het organiseren van muziek- en dansonderwijs voor met name kinderen en jongeren in de naschoolse tijd als door het stimuleren en aanbieden van muziek- en danslessen en -projecten binnen het reguliere onderwijs. De school voert hiertoe een beleid dat op vijf hoofdpunten berust: op jonge leeftijd beginnen met grote regelmaat voorspelen samenspelen in ensemble, orkest of band, zingen in koorverband deelnemen aan concoursen stimuleren van muziek- en dansonderwijs in primair en voortgezet onderwijs Kerntaak hierbij is het longitudinale, cursorische traject van instrumentaal/vocaal en dansonderwijs, met inbegrip van elementen als samenspel, voorspelen en toetsen. Daarbij staan kwaliteit en toegankelijkheid centraal. Van de meer dan 2000 leerlingen van de school krijgen er ongeveer 100 leerlingen piano/keyboard les (Pop/Jazz) in langlopende cursussen. Er zijn momenteel ( ) 2 Piano/keyboarddocenten: Theo Boddeke en Örjan Graafmans en zijn tevens Bandcoach. De lessen worden gegeven van maandag t/m donderdag in het Stadshart, dependance Westwijk en op de dependance Orion. Leerlingen piano/keyboard kunnen vanaf het begin jaar meespelen in het samenspeelproject de combomaand verder zijn er bands kortlopend (10 weken) maar ook langlopende bands voor hogere niveaus. In de verschillende fases (1 e fase ± 3jaar, 2 e fase ± 2 jaar, 3 e fase ± 3jaar) wordt de brede basis gelegd om gedegen piano/keyboard te kunnen spelen in de breedste zin van het woord. Elke fase wordt afgesloten met een toets. Of het nu om groeps- 3

4 of individuele lessen gaat er wordt gestreefd naar een zo n breed en veelzijdige mogelijke ontwikkeling van de leerling. Het leerplan is zowel voor piano-als keyboardlessen toepasbaar. Deze instrumenten hebben in vele opzichten grote overeenkomsten. Daar naaste brengt het keyboard diverse technische toepassingen met zich mee, de verschillende basisfuncties worden dan ook behandeld. Leerdoelen actief leren vanuit de eigen motivatie leren van een gedegen techniek op je instrument kennis maken van diverse muziekstijlen leren jezelf te presenteren (tijdens de les en tijdens voorspeelmomenten) leren effectief te studeren improviseren in verschillen stijlen en toonsoorten samen spelen binnen de les leren om vocalisten te begeleiden leren om in een band te spelen en de verschillende functies als pianist/toetsenist kunnen toepassen solospel ontwikkelen auditieve ontwikkeling (solfège) FASE 1 Leesvaardigheid 1 e fase Basis' (3 jaar) aanvangsleeftijd 7 jaar: Traditioneel notenschrift 'klassiek' 4 'John Thompson's meest eenvoudige pianoleergang' deel 1 t/m 3 'Alfred's Basic Piano Library' deel 1A t/m 3 'Alfred's Pianomethode voor volwassenen' deel 1 en 2

5 Blues en pop stijl boeken (H. Beeftink) deel 1 'The Blues' (M. Merkies) deel 1 'Jazz Piano Pieces' (ABRSM Publishing) deel1 Lezen van akkoordsymbolen (maj/min drieklanken) en akkoordsymbolen met melodie: 'Keyboardworld' (M. Merkies) deel 1 en 2 'The Sound of Pop, Rock and Blues deel 1 aanvullend eenvoudig repertoire vanuit melodie met akkoordsymbolen (zoals kinderrepertoire, eenvoudige bewerkingen van popsongs) Spelen met akkoorden (M. Merkies) deel 1 Akkoordsymbolen in ritmische notatie (bv in ensemblepartijen) Theorie 1e fase: basisbeschrijving van verschillende muzikale parameters: toonhoogte en toonduur, rusten en vorm vd noten en principe vh notenbalksysteem notatie schrift lezen/herkennen tussen grootoctaaf t/m twee gestreept octaaf kennis van een aantal majeur en (parallel) mineur toonsoorten: C, F en G (met hun parallel mineur toonsoorten de basistermen voor tempo aanduiding, frasering en dynamiek basis maat aanduidingen: 4/4, 2/4, ¾, 3/8, 6/8 intervallen binnen het octaaf consonante intervallen drieklanken opbouw majeur en mineur drieklanken in omkering (het principe) eenvoudige basisprogressies van drieklanken binnen een toonsoort begrijpen: I-IV-V, I-V-I, I-VI-I Techniek 1e fase vingerzettinggebruik volgens gebruikelijke toepassingen voor links en rechts het in een aantal posities kunnen spelen en terug kunnen schakelen tussen deze posities het onder- en boven door kunnen zetten van vingers 5

6 spreiden vd vingers vanuit 1 positie links en rechts tegelijk spelen van eenvoudige tweestemmig materiaal akkoordspel lh (akkoord neer leggen en wisselen bij verandering van harmonie) met melodiespel rh eenvoudige linkerhand baspatroon in combinatie met liggend akkoord rechts eenvoudige tweestemmige dubbelgrepen legato en staccato spel het spelen van een aantal majeur en mineur (eolisch) toonladders (tot 2 voortekens) dynamisch spel (verschil zacht en hard kunnen toepassen) pedaalspel Samenspel 1 e fase In de eerste fase gaan al we vanaf jaar 1 samenspelen; samen met andere leerlingen maar ook in een band zoals in de combomaand. De volgende technieken komen ter sprake: spelen van een melodie op een begeleiding met akkoorden (1 hand) een melodie kunnen begeleiden van de andere leerling (3-klanken) begeleiden van een vocalist of instrumentalist (akkoorden rechts bas links, inclusief omkeringen) met de duidelijke ritmische ondersteuning. (einde van deze fase) In verschillende basis-stijlen/maatsoorten kunnen begeleiden ( pop, rock&roll, reggae & wals. Het begeleiden vanuit leadsheets Speeltechnieken in een band toepassen Improviseren 1 e fase In de eerste fase gaan we vanaf jaar 1 improviseren. De volgende technieken komen ter sprake: 6 met rechts een eenvoudige improvisatie spelen met de blues ladder van C ritmische kunnen antwoorden op een ritmische vraag in swing-timing kunnen spelen

7 blues ladders C,G & D kunnen spelen (eind van deze fase) stimuleren van het maken van eigen melodietjes en samen klanken FASE 2 Leesvaardigheid 2 e fase Fase 2, 'Verbreding' (2 jaar) aanvangsleeftijd +/- 10 jaar: Traditioneel notenschrift 'klassiek': Alfred's Basic Piano Library' vanaf deel 4 Alfred's Pianomethode voor volwassenen vanaf deel 3 Blues en pop stijlboeken (H. Beeftink) vanaf deel 2 'The Blues' en ' The Boogie' (M. Merkies) deel 2 'Jazz Piano Pieces' (ABRSM Publishing) deel 2, 3, 4 Diverse stijlboeken blues/jazz en pop vanaf deel 2 Eenvoudige uitgewerkte arrangementen uit pop-, film- en musicalrepertoire lezen van akkoordsymbolen (maj/min drieklanken en 7 akkoorden) en akkoordsymbolen met melodie: 'Keyboardworld' (M. Merkies) deel 3 en 4 'Pop, rock and blues' (M.Merkies) deel 2 aanvullend repertoire met melodie en akkoordbegeleiding: selecties uit repertoire boeken als 'Popselection' en diverse songbooks, real- en fakebooks Spelen met akkoorden (M.Merkies) deel 2 Akkoordsymbolen in ritmische notatie (bv in ensemblepartijen), ook 7 akkoorden Theorie 2e fase: notatie schrift lezen/herkennen tussen contra octaaf t/m drie gestreept octaaf uitbreiding van majeur en (parallel) mineur toonsoorten uitbreiding van kennis van muzikale aanduidingen voor frasering, dynamiek, maat en tempo (regelmatige, onregelmatige, enkelvoudige en samengestelde maatsoorten) intervallen: binnen (en gedeeltelijk buiten) het octaaf en alteraties, zoals 7

8 overmatig en verminderd septime opbouw majeur en mineur basis toevoegingen zoals de none en een aantal basis alteraties, zoals mol 5 en kruis 5 septime akkoorden in omkering (het principe) eenvoudige stemvoering binnen progressies, zowel met drieklanken als septime akkoorden (vanuit 'horizontale stemoplossingen' leren denken binnen harmonische progressies) uitbreiding (basis)progressies van drieklanken binnen verschillende toonsoorten begrijpen (en in majeur en mineur): II-V-I, I-VI-II-V-I, III-VI-II-V-I vormbegrip en analyse: opbouw harmonische en melodische vorm binnen muziek, zoals opbouw blues schema s, popsongs (intro, couplet, refrein, bridge, outro) en 32 matige schema s zoals Jazz Standards Techniek 2e fase majeur en mineur toonladders in alle toonsoorten uitbreiding blues ladderspel in meerdere toonsoorten kerktoonladderspel grotendeels zelfstandig correcte vingerzettingen kunnen toepassen decimen (lh), intervalsprongen en wisselende handposities (lh en rh) dubbelgrepen rh: tweestemmig en gedeeltelijk driestemmig links en rechts coördinatie: verdere ontwikkeling van zowel ritmische, harmonische en melodische onafhankelijkheid zelfstandig toepassen van omkeringen tijdens akkoordspel (lh en rh) uitbreiding speltechniek lh (gebroken akkoorden, decimen, octaafspel, sprongen, ostinato's, lopende bassen, ritmische patronen) met melodiespel/akkoordspel rh verfijning articulatie en frasering verfijning pedaaltechniek verfijning toepassing dynamiek ritmische speeltechnieken: zowel achtste-, zestiende noten spel en triolen het spelen in verschillende maatsoorten: diverse regelmatige als onregelmatige soorten het spelen van stukken in verschillende toonsoorten (majeur & mineur) 8

9 Samenspel 2 e fase De volgende technieken komen ter sprake: begeleiden van een vocalist of instrumentalist (akkoorden rechts bas links) met de duidelijke ritmische ondersteuning. (inclusief 7-akkoorden, ook in omkeringen) In verschillende stijlen/maatsoorten kunnen begeleiden (o.a. pop, rock&roll, reggae, swing, wals & 6/8 groove Verbreding van samenspelvaardigheden zoals; intro s, sounds, solospel, communicatie & interactie; Het interpreteren van een bandarrangement (vanuit leadscheet) Alle speeltechnieken kunnen toepassen in een band Improviseren 2 e fase De volgende technieken komen ter sprake: kunnen improviseren met een akkoord/bas in de linkerhand het kunnen bepalen van de toonladder waar in je improviseert (denk hierbij ook aan de parallel-ladders) rechte- en swingtiming kunnen spelen en ook aanvoelen blues ladders C,G,D, F, A, E, & Bb kunnen spelen Vormbegrip basis principes van componeren & arrangeren bv binnen popsongs & jazzstukken FASE 3 Leesvaardigheid 3 e fase Fase 3, 'Verdieping' (3 jaar) aanvangsleeftijd ±14 jaar: Traditioneel notenschrift: All about rock (H. Beeftink) deel 4 9

10 Rock Piano (J. Moser) deel 2 'Jazz Piano Pieces' (ABRSM Publishing) deel 4 en 5 'Bebop', 'Cool Jazz', 'Latin Jazz' en 'Hard Bop' diverse stijlboeken van op basis van bekend repertoire, gearrangeerd door Brent Estrom (uitgeverij Hal Leonard) Jazz Exercises and Pieces (O. Peterson) Uitgewerkte arrangementen uit pop-, film en/of musicalrepertoire Jazzstijlboeken en solo's (Scott Joplin, Red Garland, Oscar Peterson, Bill Evans) Lezen van akkoordsymbolen (maj/min drieklanken, 7 akkoorden met uitbreidingen) en akkoordsymbolen met melodie: Diverse poprepertoire leadsheets (vb 'Popselections') en diverse songbooks (E. John, S. Wonder etc) bladmuziek uit Real- en fakebooks Akkoordsymbolen in ritmische notatie (ensemblepartijen), 7 akkoorden (en uitbreidingen): melodie, akkoordsymbolen en uitgewerkte passages Theorie 3e fase: 10 notatie schrift lezen/herkennen vh volledige notenschrift (verschillende octaafindelingen) kennis en toepassing van verschillende modaliteiten in de meeste toonsoorten uitbreiding van kennis van harmonische functies binnen een toonsoort en de bijbehorende toonsystemen ritmische verdeling binnen (on)regelmatige maatsoorten mbt melodische en harmonische functies (hoe en waarom lost een melodie of harmonie op een maatdeel) intervallen: alle consonante en dissonante intervallen binnen en buiten het octaaf en hoe deze oplossen uitbreidingen (toevoegingen) op septime akkoorden (9, 11 en 13) en alteraties functies hiervan begrijpen en zelf toe kunnen passen stemvoering binnen progressies, zowel met drieklanken als septime akkoorden (vanuit 'horizontale stemoplossingen', eventueel met toevoegingen) uitbreiding van en in progressies in verschillende toonsoorten: blues schema s (maj en min), 'turn arounds' (in maj en min), rhythm changes principe van tussen- en wisseldominanten begrijpen harmonisch inzicht verzelfstandigen: bestaande schema's kunnen veranderen, verbeteren en/of uitbreiden op basis van harmonische kennis

11 vormbegrip en analyse: opbouw harmonische en melodische vorm binnen muziek, zoals opbouw blues schema s, popsongs (intro, couplet, refrein, bridge, outro) en standards (A-A-B-A) uit het jazzrepertoire. Techniek 3e fase kerktoonladders in verschillende toonsoorten blues ladderspel in alle toonsoorten zelfstandig correcte vingerzettingen kunnen toepassen zelfstandige toepassing hand en vingerpositie s: octaafspel (lh en rh), decimen (lh), intervalsprongen en wisselende handposities (lh en rh) dubbelgrepen rh: tweestemmig, driestemmig en gedeeltelijk vierstemmig links en rechts coördinatie: verzelfstandiging in het toepassen van zowel ritmische, harmonische en melodische onafhankelijkheid harmonische zelfstandigheid: het zelfstandig uit kunnen voeren van (correcte) brede stemverdeling van complexere harmonische zettingen (zowel in drieklankprincipes, als binnen septime akkoorden met toevoegingen) zelfstandige toepassing speeltechnieken lh (gebroken akkoorden, decimen, octaafspel, sprongen, ostinato's, lopende bassen, ritmische patronen) met melodiespel/akkoordspel rh. Dit nu ook gebaseerd op septime akkoorden en in verschillende muziekstijlen verfijning in zelfstandige toepassing articulatie- en fraseringstechnieken verfijning (ritmische) pedaaltechniek ritmisch speeltechnieken: zowel achtste-, zestiende noten spel en triolen het spelen in verschillende maatsoorten: diverse regelmatige als onregelmatige soorten het spelen in verschillende toonsoorten en modaliteiten bredere ontwikkeling van diverse speelstijltechnieken: blues, gospel, swing, be-bop, hardbop, modaal, funk, soul, fusion, salsa en diverse popstijlen Samenspel 3 e fase De volgende technieken komen ter sprake: begeleiden van een vocalist of instrumentalist, vanuit een brede harmonische en ritmische visie (inclusief alle 7-akkoorden, met eventueel bijbehorende toevoegingen) In verschillende stijlen/maatsoorten kunnen begeleiden (o.a. pop, rock&roll, reggae, wals & 6/8 groove swing latin en Funk 11

12 Verbreding van samenspelvaardigheden zoals; intro s, sounds, solospel, communicatie & interactie en muzikale leiding kunnen nemen. Harmonisch inzicht; kunnen verklaren van de akkoordfuncties en het dus kunnen toevoegen of veranderen van akkoorden. Transponeren Het lezen en maken van een leadsheet kennis van transponerende instrumenten het kunnen spelen van 2 verschillende partijen (bv; piano en stringlijntjes) denk hieraan 2 keyboards. Het kunnen bepalen met welke sounds gepeeld moet worden met de daarbij behorende technieken denk hier aan orgel, brass, rhodes enz (inclusief programmering) presentatie Improviseren 3 e fase De volgende technieken komen ter sprake: alle blues ladders kunnen spelen kerktoonladders en het begrip hiervan. kunnen improviseren en met een akkoorden in de linkerhand ritmisch aanvullen het kunnen bepalen van de toonladders waar in je improviseert inclusief kerktoonladders gealtereerde ladders (eind van deze fase) 12