Arrangeer Cursus. Januari -april 2015

Transcriptie

1 1 Arrangeer Cursus Januari -april 2015

2 2 balk arrangeercursus 2015 de arrangeercursus van balk BALK organiseert in januari t/m april 2015 weer een uitgebreide arrangeercursus. De bijeenkomsten zijn op tien zaterdagen van tot uur, in het centrum van Utrecht. De data zijn: Zaterdag 10 januari 2015 Zaterdag 24 januari 2015 Zaterdag 7 februari 2015 Zaterdag 21 maart 2015 Zaterdag 7 maart 2015 Zaterdag 14 maart 2015 Zaterdag 21 maart 2015 Zaterdag 4 april 2015 Zaterdag 18 april 2015 Zaterdag 25 april 2015 docenten Docent van de cursus is Tijs Krammer. Tijs is een ervaren koordirigent, arrangeur en docent. Hij heeft gearrangeerd voor professionele groepen zoals Montezuma s Revenge, Intrmzzo, Frommermann, Wishful Singing en The Gents. Zijn arrangementen worden uitgegeven bij De Haske, Molenaar, ChorusOnline, Zoec Music, Mol13 en Ferrimontana. In 2014 heeft hij een boek gepubliceerd over het maken van vocale bewerkingen getiteld Arrangeren voor koor en vocal group. Sinds de start van de arrangeercursus bij Balk is Tijs docent ervan geweest. Hij is bij Balk tevens hoofddocent van de opleiding Dirigent Licht Vocaal. In de cursus van 2015 komen Hans Kaldeway en Don Henken een workshop geven als gastdocent. Voor wie De cursus is bedoeld voor gevorderde amateurs, professionals die al een conservatorium-studie hebben gedaan en personen die bezig zijn met zo n studie. Van de cursisten wordt het volgende verwacht: Goede kennis van muziektheorie Kennis van akkoorden Akkoordsymbolen kunnen spelen op de piano Piano kunnen spelen met twee handen in de g- en f-sleutel

3 balk arrangeercursus ervaringen van cursisten De arrangeercursus van Balk vindt om de twee jaar plaats. De cursus werd voor het eerst in 1999 gegeven, dus in 2015 zal het voor de negende keer zijn. Gemiddeld zijn er tien tot twaalf deelnemers per cursus. Ik kijk terug op een serie leerzame en gezellige middagen in Utrecht! Tijs Krammer geeft deze cursus op een ontspannen manier, zonder aan punctualiteit en leerzaamheid in te leveren. Hij differentieert makkelijk, zodat je op elke niveau deze cursus in kunt stappen. Er is voor iedereen wat te leren, of je nu al zelf uitgebreide zesstemmige arrangementen schrijft, of er pas net achter bent welke akkoorden het beste bij Let it be of The A team passen. Het waren voor mij heerlijke middagen discussiëren over harmoniseren, stempartijen, zingbaarheid, muzikale keuzes, en een nauwkeurige kijk op mijn eigen arrangementen en gemaakte opdrachten. De drankjes achteraf in het nabij gelegen café waren ook elke zaterdag een welkome en gemoedelijke afsluiting! David de Geus, dirigent van The Amsterdam Vocals De arrangeercursus gegeven door Tijs krammer bij Balk is een aanrader, zowel voor een beginnend als gevorderd arrangeur. De lessen zijn interessant, leerzaam, veelzijdig en bieden verdieping voor elk niveau. Tijs is een inspirerende, enthousiaste docent en weet iedereen gerichte feedback te geven om arrangementen kwalitatief te verbeteren. Dat maakt de lessen boeiend en uitdagend. Marieke van Diepen, dirigent van ising Tijs kan goed schakelen tussen de niveaus van de cursisten waardoor er voor iedereen een uitdaging in de cursus zit. In een ongedwongen sfeer wordt ongemerkt veel van de theorie achter het arrangeren behandeld. Maar met veel voorbeelden en praktijkopdrachten blijft het geen droge stof. Het is leuk om met de opdrachten aan de slag te gaan en met de andere cursisten te vergelijken welke keuzes zij maken bij het arrangeren. Het biertje na afloop van de middagen viel ook in goede aarde, een mooie afronding van een dag hard werken. Wat mij betreft had de cursus nog wel langer mogen zijn want er valt altijd meer ontdekken! Delen van het cursusmateriaal gebruik ik nog steeds, het blijft boeiend, hoe veel of weinig je ook arrangeert. Dorien de Landtsheer, zanger bij Leeuwenhart en arrangeur Mensen zoals ik, die al jaren op hun eigen wijze vocale arrangementen schrijven, vinden in deze cursus een goede mix van theorie en praktijkoefeningen omtrent de uitdagingen waarvoor je bij het arrangeren voor koor of zanggroep wordt gesteld, en een groep gemotiveerde mede-arrangeurs waarmee ze die uitdagingen kunnen bespreken. De cursus is pittig voor wie (nog) niet goed thuis is in akkoorden en ritmes, maar Tijs

4 4 balk arrangeercursus 2015 Krammer is een zeer gedreven docent die deze materie als geen ander beheerst, dus wie leergierig is en bereid is er voldoende tijd in te steken, kan deze cursus met succes afronden. De eerste lessen begonnen telkens met een muzikaal dictee: de docent zingt een melodie en ritme voor, de cursisten schrijven die dan op het gehoor uit in notenschrift. Sommigen vinden dat heel lastig, maar wie (zoals ik) gewend is om op het gehoor een te arrangeren nummer uit te pluizen, heeft hier niet zoveel moeite mee. Een goede oefening in letten op de details. Hans van der Linden, zanger en arrangeur bij VoixSix werkwijze Tijdens de bijeenkomst wisselen we praktische oefeningen af met theoretische onderwerpen. In elke bijeenkomst doe je onder andere een melodisch dictee. In de eerste helft van de cursus maak je als huiswerk een aantal kleinere opdrachten zoals: Arrangeer een refrein van Angels van Robbie Williams voor de bezetting satb waarbij alle stemmen tegelijkertijd tekst zingen (oftewel, de stemmen zijn homofoon ). Arrangeer twee coupletten van Everything van Michael Bublé waarbij er een duidelijke opbouw is van het eerste naar het tweede couplet. In de tweede helft van de cursus ga je werken aan een volledig arrangement en je krijgt daarin uitgebreid feedback van de docent. onderwerpen Onderwerpen die aan de orde komen zijn onder andere: Bereik van de stemmen en veelgebruikte koorbezettingen. Juiste notatie van sleutels, maatsoorten en toonsoorten. Akkoordsymbolen en goedklinkende liggingen van akkoorden. Klanken voor begeleidende partijen en voor baslijnen, scatting. Het schrijven in meerdere lagen, zoals de melodie-laag, de bas-laag en de harmonie-laag. Arrangeren is diverse stijlen, zoals jazz, pop, gospel Jazzversieringen, blokakkoorden en walking bass. Verschillende popstijlen, vocal percussion. De opbouw van jazz- en popnummers, intro s, coda s. Variatie brengen in arrangementen. Notatie van swing en complexe ritmes, zoals in soul en funk. Het schrijven voor begeleidende instrumenten, zoals piano, bass en drums. Arrangeren voor specifieke bezettingen, zoals vrouwenkoor. literatuur In de cursus behandelen we hoofdstukken uit de volgende boeken: Deke Sharon. A cappella arranging. Hal Leonard, 2012.

5 balk arrangeercursus Tijs Krammer. Arrangeren voor koor en vocal group. Humm Publishing, Jimmy Joice. Scoring for voice. Alfred Publishing, Bij aanvang van de cursus ontvang je een reader met de literatuur. kosten De kosten van de cursus zijn 275,00 voor balk-leden en 315,00 voor niet-leden. De workshops zijn ook toegankelijk voor personen die de cursus niet volgen, de deelname aan zo n workshop kost 30,00.- locatie De bijeenkomsten zijn in Zimihc, Bouwstraat 55 in Utrecht, dicht bij de Biltstraat. Vanaf Utrecht cs is het daarheen ongeveer vijftien minuten lopen. Met de bus is het vijf minuten met (neem daarvoor lijn 28, 50, 51, 52, 55, 74 of 77 en stap uit bij de halte Wittevrouwen). Op de Bouwstraat is het op zaterdag betaald parkeren. toelating en inschrijving Voor de cursus hoef je geen toelatingstest te doen. Je moet zelf inschatten of je ver genoeg gevorderd bent om deze cursus te volgen. De docent probeert de niveauverschillen tussen de studenten te overbruggen door opdrachten te geven van verschillende moeilijkheidsgraden. Het minimum aantal deelnemers voor de cursus is acht. Mail voor nadere informatie en aanmelding naar Marcelle Hermsen, administratie@balknet.nl. gedetailleerd schema Hieronder staan de onderwerpen voor de bijeenkomsten van de arrangeercursus. De snelheid waarin we onderwerpen behandelen is enigszins afhankelijk van het niveau en de interesses van de deelnemers. Het kan dus voorkomen dat we iets afwijken van het onderstaande schema. In de eerste vier bijeenkomsten zijn de arrangeeropdrachten nauw omschreven, zowel wat je arrangeert als de manier waarop. Het voordeel van deze werkwijze is dat we veel kunnen leren van elkaars werk. Als je wilt dat je opdrachten worden besproken in de bijeenkomst, neem dan kopieën mee van je werk voor alle andere deelnemers. Voor de overige bijeenkomsten kies je één nummer om te arrangeren. Je bent daarin niet geheel vrij. Het idee is dat de cursisten gezamenlijk drie nummers kiezen in verschillende stijlen en dat je één van die drie nummers kiest om aan te werken.

6 6 balk arrangeercursus 2015 bijeenkomst 1 10 januari 2015 Klein dictee: noteren van een eenvoudige melodie. Bereik van de stemmen. De tenorsleutel. Liggingen: drieklanken. Homofoon tegenover niet-homofoon. Artikel: Arrangeren in 10 stappen. Opdrachten voor bijeenkomst 2: a. Arrangeer een gedeelte van Here, there and everywhere van The Beatles voor satb (geen divisies), strikt homofoon. b. Arrangeer een gedeelte van Here, there and everywhere voor satb + alt-solo (geen divisies) met de melodie in de alt, en lange homofone akkoorden op ooh in de overige stemmen. bijeenkomst 2 24 januari 2015 Klein dictee: noteren van een melodie in latin. Maatsoorten en de backbeat. Liggingen: vierklanken. Swing: basisidee en notatie. Artikel: Gevarieerd arrangeren. Opdrachten voor bijeenkomst 3: a. Schrijf de melodie van het a-gedeelte van de jazz standard After you ve gone uit op drie manieren; ritmisch zeer eenvoudig, ritmisch matig ingewikkeld en ritmisch complex. b. Arrangeer het a-gedeelte van After you ve gone voor satb (geen divisies), strikt homofoon. bijeenkomst 3 7 februari 2015 Klein dictee: noteren van een melodie in swing. Liggingen: vijfklanken. Denken in lagen: homofoon, homofoon+bas of solo+bas+akkoorden. Veelgebruikte klanken. Artikel: Arrangeren van instrument naar stem. Opdrachten voor bijeenkomst 4: a. Arrangeer het gedeelte van Hallelujah van Leonard Cohen voor satb (geen divisies) strikt homofoon, waarbij er steeds drieklanken klinken.

7 balk arrangeercursus b. Arrangeer het gedeelte van Hallelujah van Leonard Cohen voor ssatb (geen divisies) strikt homofoon, waarbij er veel vierklanken klinken. c. Arrangeer het refrein van Hallelujah voor ssatb (geen divisies), met de melodie in de tenor en met homofone akkoorden in de overige stemmen. bijeenkomst 4 21 februari 2015 Klein dictee: noteren van een complexe melodie in swing. Akkoordsymbolen: vijfklanken. Regels voor de walking bass. Liggingen: blokakkoorden. Opdrachten voor bijeenkomst 5: a. Schrijf van het A-gedeelte van All of me de baslijn drie keer uit; zorg er voor dat je voor elke harmonische overgang telkens een andere lijn verzint. b. Arrangeer het A-gedeelte van All of me voor ssatb met een baslijn en daarboven vierstemmige blokakkoorden. c. Tot nu toe zijn de nummers voor de arrangeer-opdrachten gekozen door de docent. Nu mogen jullie als cursist gaan kiezen aan welke nummers we in de komende bijeenkomsten gaan werken. Elke cursist mag één nummer voorstellen, en al die nummers schrijven we op het bord. Vervolgens mag iedereen één stem uitbrengen. De drie stukken die het meeste stemmen krijgen gaan jullie arrangeren en gaan we uitgebreid behandelen. Bedenk hiervoor alvast welk stuk jij interessant zou vinden om te doen. Misschien wil je iets heel hips doen, misschien wil je up tempo jazz doen, misschien wil je een gospel of een rock-stuk Alles is toegestaan. bijeenkomst 5 7 maart 2015 Klein dictee: melodie in funk. De algemene vorm van pop-nummers. Klanken: scatting en vocal percussion. Kiezen drie stukken waaraan we in de groep aan gaan werken. Opdrachten voor bijeenkomst 6: a. We hebben in de bijeenkomst drie stukken uitgekozen. Kies één van die drie stukken en maak daarvan een arrangement. Maak een begin met je arrangement. Schrijf bijvoorbeeld om te beginnen één couplet en één refrein (of één a-gedeelte en één b-gedeelte). b. Kies uit alle arrangementen die je hebt er één die jou dierbaar is, liefst geschreven door een gerespecteerde, niet-nederlandse arrangeur. Kopieer het arrangement voor alle deelnemers van de cursus. Probeer van het arrangement een opname te achterhalen en neem die opname mee, zodat we het stuk kunnen beluisteren. In de komende bijeenkomst gaan we de arrangementen waar we het meest van kunnen leren behandelen.

8 8 balk arrangeercursus bijeenkomst 6 14 maart 2015 Klanken: vocal percussion. Vorm: jazz. Bespreken één van jullie favoriete arrangementen. Arrangeren voor SSAA. Opdrachten voor bijeenkomst 7: a. Werk verder aan je arrangement. Probeer je arrangement een goede lengte te geven, met een prettige opbouw en met voldoende afwisseling. Probeer een goed intro en een goed einde te schrijven. bijeenkomst 7 21 maart 2015 Intro s en endings. Lengte van arrangementen. Grooves. Bespreken één van jullie favoriete arrangementen. Opdrachten voor bijeenkomst 8: a. Maak het arrangement af. Kopieer het arrangement voor alle deelnemers van de cursus. b. Laat de docent weten welke onderwerpen je behandeld zou willen zien in de laatste bijeenkomst. bijeenkomst 8 4 april 2015 Onderwerpen op verzoek. Bespreken één van jullie favoriete arrangementen. bijeenkomst 9 en en 25 april 2015 Workshops