Copyright Plantyn 2017

Transcriptie

1 INHOUD 1 Kennismaking met Nougatine Persoonlijke gegevens Een greep uit het assortiment Enkele leveranciers Enkele klanten Personeel Organisatieschema van de onderneming Personeelsgegevens 16 2 Btw De btw: een verbruiksbelasting De btw-aangifte Jaarlijkse lijst van de btw-belastingplichtige afnemers (klantenlisting) De btw-opgave van de intracommunautaire handelingen (btw-opgave IH) 31 Test je kennis 35 3 Voorraad in de onderneming Begrip voorraad Voorraadadministratie Inventarisatie van de voorraad Electronic Data Interchange (EDI) 66 Test je kennis 69 4 Aankoopstrategieën 74 5 Verkoopstrategieën 82 6 Financiële verrichtingen De Europese overschrijving Elektronische betalingen via Isabel Debiteurenbeheer Klantenvorderingen zelf beheren Debiteurenbeheer uitbesteden of outsourcen Boekhoudkundige verwerking bij tussenkomst van een kredietverzekeraar 107 Test je kennis Personeelsbeleid Humanresourcesmanagement Steun van de overheid bij tewerkstelling Veiligheid en gezondheid op het werk Integrale kwaliteitszorg (IKZ) Rol en nut van een erkend sociaal secretariaat Loongegevens digitaal verwerken 144 Test je kennis Verzekeringen van de onderneming Doel van een verzekering De verzekeringspolis Zaakschadeverzekeringen Aansprakelijkheidsverzekeringen Personenverzekeringen 173 Test je kennis 176 Inhoud 3

2 9 Fiscaliteit De rol van de overheid in de economie Taken van de overheid Invloed van de overheid op de productie van goederen en diensten De overheid stuurt het maatschappelijke en economische leven bij De overheid streeft naar een rechtvaardiger verdeling van de inkomens De noodzaak van belastingen De uitgaven van de overheid Het fiscaal statuut van een zelfstandige: rechten en plichten De personenbelasting Enkele principes Een belastingaangifte invullen 201 Test je kennis De vennootschapsbelasting Principes Berekening van de vennootschapsbelasting 231 Test je kennis De boekhouding in vogelvlucht De boekhouding van een onderneming Belang van de boekhouding Boekhoudkundige cyclus Statutaire jaarrekening Geconsolideerde jaarrekening volgens IFRS Boekhoudkundige en fiscale raadgevers 269 Test je kennis Analyse van de jaarrekening Belangstelling voor de jaarrekening De jaarrekening van Nougatine Horizontale analyse van de jaarrekening Verticale analyse van de jaarrekening Solvabiliteit van de onderneming Rentabiliteit van het eigen vermogen en van het totaal vermogen Cashflow Ebit en ebitda Liquiditeit van de onderneming Beheer van de liquiditeiten Sectoranalyse 345 Test je kennis Kostprijsbeleid Doelstellingen van het kostprijsbeleid Indeling van de kosten Kostprijsberekening volgens eenvoudige opslagmethode Kostprijsberekening met kostenverdeelstaat Berekenen van de verkoopprijs Break-evenanalyse Outsourcing 372 Test je kennis Buitenlands beleid Noodzaak en voordelen van internationale handel Statistische gegevens in verband met buitenlandse handel Handelsbalans Ruilvoet Overheidsingrijpen in de buitenlandse handel Delokalisatie De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

3 12.7 Het internationale betalingsverkeer: begrippen Prijsvorming op de wisselmarkt De rol van de EU en het IMF in het monetaire beleid Documenten bij internationale handel Indeling internationale handel Documenten bij intracommunautaire handel Documenten bij internationale handel met derdelanden Incoterms 428 Test je kennis Investeringsbeleid Soorten investeringen Investeringsbeslissing Return on investment (ROI) Payback (PB) of terugverdientijd (TVT) De netto huidige waarde (NHW) of net present value (NPV) De interne rendementsgraad (IRG) of internal rate of return (IRR) 454 Test je kennis Financieel beleid De geld- en kapitaalmarkt Rol van de bank Prijsvorming op de geld- en kapitaalmarkt 467 Test je kennis Financiering met eigen vermogen Kapitaal Uitgiftepremies Reserves en overgedragen winst Kapitaalsubsidies 486 Test je kennis Kredieten voor particulieren Hypothecair krediet Lening op afbetaling De gevaren van krediet 502 Test je kennis Kredietvormen voor ondernemingen op lange termijn Investeringskrediet en wentelkrediet Roerende leasing Kredietvormen voor ondernemingen op korte termijn: kaskrediet versus straight loan 528 Test je kennis Financieel plan Doel Opmaken financieel plan Duurzaam ondernemen: maatschappelijk verantwoord ondernemen Principes Fair trade 572 Test je kennis Handig met ICT Presentatiepakket Werken met Google Drive presentatie Werken met SlideShare Animaties in PowerPoint 595 Inhoud 5

4 17.2 Word Stijlen Voetnoten en eindnoten Weduwen en wezen Inspringen Automatische inhoudsopgave Paginarand invoegen Watermerk toevoegen Eerste pagina niet nummeren Werken met kolommen Teksten redigeren Synoniemenlijsten gebruiken Werken met tabs Invoegen van een logo Internetlinks efficiënt invoegen Autocorrectie spelling- en grammaticacontrole De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

5 1 Kennismaking met Nougatine Nougatine is een artisanaal bedrijf. Dat betekent dat de eigen producten met de hand vervaardigd worden. Daarnaast heeft Nougatine twee winkels waar het eigen assortiment pralines verkocht wordt aangevuld met thee nougat confiserie zoet broodbeleg zoals heerlijke zelfgemaakte choco en dranken in kleine verpakkingen. Kortom alles wat in een geschenkmand kan. 1.1 Persoonlijke gegevens Nougatine bvba Molenweg Damme tel fax BE RPR Gent afd. Brugge IBAN: BE BIC: GEBABEBB Zaakvoerder: Lucas Bonneval 1.2 Een greep uit het assortiment 1 Assortiment pralines (btw 6 %) Art. nr. Omschrijving per kg Kostprijs Excl. btw Verkoopprijs Excl. btw Leverancier P101 Studentenhaver wit P102 Studentenhaver melk P103 Studentenhaver fondant P105 Isabelle fondant P106 Manon nougat P107 Manon aardbeivulling P104 Orangette 1 Kennismaking met Nougatine 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd /04/17 6:56 PM

6 P108 Manon koffie P109 Manon rum P110 Mont Blanc P111 Kastanje melk en praliné P112 Ballotin fondant P113 Kuipje met advocaat P115 Merveille melk P116 Ruiterhelm fondant en wit P117 Portret fondant P119 Esdoornblad melk en wit P120 Aardbei marsepein P121 Marsepein natuur met walnoot P122 Marsepein pistache P123 Marsepein clementine P124 Marsepein banaan P125 Marsepein peer P126 Marsepein limoen P127 Rösti melk P128 Diamant wit P130 Snoekbaars wit P131 Ramson melk P132 Strik melk met vulling banaan P134 Kuipje melk met karamel P135 Stronkje fondant met marsepeinvulling P136 Amanda melk en praliné P137 Caraque margriet wit P138 Caraque margriet melk P139 Caraque margriet fondant P140 Nougatine blokje nougat omhuld met melkchocolade P114 Vijg melk P118 Paardenkopje fondant en praliné P129 Kuipje met praliné en chocoladeparels P133 Witlof wit met pralinévulling Noot: de kostprijs voor elke praline is verschillend maar rekening houdend met de btw de verpakking en de verkoopkosten worden alle pralines tegen dezelfde verkoopprijs verkocht. Deze verkoopprijs is de prijs voor particulieren _DHEW62L Chapter_1-3.indd 8 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid 12/04/17 6:56 PM

7 2 Assortiment choco (btw 6 %) Art. nr. Omschrijving Kostprijs Excl. btw Verkoopprijs Excl. btw Leverancier C201 Choco in glazen achtkantig bokaaltje 250 gram melk C202 Choco in glazen achtkantig bokaaltje 250 gram fondant C203 Choco in glazen ronde bokaal afgedekt met canvas en touwtje van raffia 250 gram melk C204 Choco in glazen ronde bokaal afgedekt met canvas en touwtje van raffia 250 gram fondant C205 Choco in glazen ronde bokaal afgedekt met canvas en touwtje van raffia 250 gram dame blanche fondant en wit Assortiment thee (btw 6 %) Art. nr. Omschrijving Aankoopprijs Verkoopprijs Excl. btw Excl. btw Leverancier T301 Earl Grey uit India per 100 builtjes T302 Earl Grey uit Ceylon los per kg T303 Zwarte thee Sri Lanka per 25 builtjes T304 English Breakfast per 100 builtjes T305 Asian white tea per 25 builtjes T306 Rozenbottel per 100 builtjes T307 Green tea Ceylon in houten kistje 50 g T308 Muntthee per 100 builtjes T309 Fruitthee van bosvruchten per 20 builtjes T310 Rooibos 100 % cafeïnevrij uit Zuid-Afrika 100 g T311 Jasmijnthee 100 g Assortiment nougat 1 Kennismaking met Nougatine 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd /04/17 6:56 PM

8 Art. nr. Omschrijving N401 Zachte nougat in kleine stukjes met vanillesmaak per kg N402 Nougat cappuccino met koffie en cacao per kg N403 Nougat met chocolade N404 Nougat met tropisch fruit N405 Zachte natuurlijke nougat in repen van 40 gram individueel verpakt in cellofaan N406 Mininougat voor hotels afzonderlijk verpakt 8 gram per doos van 100 stuks N407 Zakje met 12 nougatblokjes zacht 100 gram N408 Kartonnen doosje met afzonderlijk verpakte nougatblokjes 150 gram assortiment classic N409 Kartonnen doosje met afzonderlijk verpakte nougatblokjes 150 gram assortiment tropisch fruit N410 Houten kistje met 8 plakjes nougat geschikt in verdeeldoosje assortiment classic 125 gram Aankoopprijs Verkoopprijs LeveranExcl. btw Excl. btw cier Assortiment dranken (btw 21 %) Art. nr. Omschrijving Aankoopprijs Verkoopprijs LeveranExcl. btw Excl. btw cier D501 Smeets minibar 4 x 3 cl in houten rekje D502 Appeljenever Rubens 20 % 20 cl D503 Whisky Johnnie Walker Old Scotch 20 cl D504 Witte wijn Chardonnay Jardin de France 25 cl D506 Rode wijn Château Coufran Haut Médoc 375 ml D507 Champagne Laurent-Perrier 375 ml D508 Champagne Piper Heidsieck 375 ml in geschenkverpakking _DHEW62L Chapter_1-3.indd 10 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid 12/04/17 6:56 PM

9 6 Assortiment zoetwaren (btw 6 %) Art. nr. Omschrijving Aankoopprijs Excl. btw Z601 Vruchtenpasta op basis van agar in de vorm van citroen ananas kiwi per kg Vruchtenpasta in de vorm van frambozen Colabeertjes 1 kg Woudvruchtenbeertjes 1 kg Muisjes drie smaken 1 kg Cuberdons 1 kg Zuurtjes in de vorm van vliegtuigjes 1 kg Zuurtjes in de vorm van flesjes 1 kg Z602 Z603 Z604 Z605 Z606 Z607 Z608 Verkoopprijs LeveranExcl. btw cier 7 Assortiment koekjes (btw 6 %) Art. nr. Omschrijving K701 Amandelbrood Jules Destrooper 4 pakjes in kartonnen doos Parijse Wafels Jules Destrooper 3 zakjes in kartonnen doos Natuurboterwafels Jules Destrooper 60 stuks in kartonnen doos Mélange natuurboterwafels en amandelbrood in blikken doos 350 g K702 K703 K704 1 Kennismaking met Nougatine 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 11 Aankoopprijs Verkoopprijs LeveranExcl. btw Excl. btw cier /04/17 6:56 PM

10 8 Assortiment recipiënten dozen en gadgets (btw 21 %) Art. nr. Omschrijving R801 Theepot 6 personen Casca Frans aardewerk R802 Aankoopprijs Excl. btw Verkoopprijs Leveranper eenheid cier Excl. btw Suikerpot met deksel Casca R803 Melkpot 6 personen R804 Ontbijtkop met schoteltje Casca R805 Vierkant diep bord R806 Soepbol 45 cl ivoorkleurig porselein R807 Schaaltje voor soepbol ø 16 cm ivoorkleurig porselein R808 Rechthoekige mandjes met oortjes 36 x 26 x h 7 per doos 96 stuks R809 Ronde bamboemandjes ø 40 x h 10 cm per doos 60 stuks _DHEW62L Chapter_1-3.indd 12 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid 12/04/17 6:56 PM

11 R810 Blikken dozen Country Cottage 62 x 42 x 85 mm R811 Blikken theedoos achtkantig met Schotse ruit 92 x 71 x R812 Blikken doos poppenhuis met pop 64 x 55 x 35 mm R813 Blikken doos met knuffelbeer 80 x 64 x 60 mm R814 Blikken doos in vorm van wagen 127 x 1693 cm Verpakking (21 %) Art. nr. Omschrijving Aankoopprijs Excl. btw Leverancier V901 V902 V903 V904 V905 V906 V907 V908 V909 V910 Ballotin mat goud/wit 1 kg per 50 stuks Ballotin mat goud/wit 750 g per 50 stuks Ballotin glanzend wit/goud 500 g per 100 stuks Ballotin glanzend wit/goud 250 g per 100 stuks Platte doos rood 25 x 25 x h 27 cm per 12 stuks Ronde doos groen ø 175 x 14 cm per 4 stuks Ronde doorzichtige doos ø 10 h 15 cm per 40 stuks Cellofaanzakjes 8 x 5 h 25 cm per 250 stuks Krullinten mat 10 mm x 250 m Cellofaan rol 60 cm x 150 m Maak in Google Docs een powerpointpresentatie waarin je Nougatine kort voorstelt met een greep uit hun assortiment. Je maakt een pdf-bestand van je presentatie op je computer. Om je presentatie in de cloud aan anderen te laten zien deel je het pdf-bestand via SlideShare met een beperkt aantal mensen waaronder je leerkracht die van jou de link krijgen. Je kunt je presentatie ook helemaal publiek plaatsen. In het laatste hoofdstuk van dit handboek vind je hierover alle detailinformatie bij 17.1 Presentatiepakket. Neem ook het organogram op. Je ontwerpt het organogram niet in Google Docs maar eerst in PowerPoint of in Word via de knop SmartArt. Tips voor het gebruik van SmartArt (idem als in Word) vind je in de ICT-bundel online of via 1 Kennismaking met Nougatine 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd /04/17 6:56 PM

12 Naam Eigen atelier Sucron Franca Rietveld Rolar Citronel Marcia Terlaan Oliva Cloé Alfachoc Carlo Proximus Engie Electrabel Farys Coron Daikalu Moralis Dumont Frankental Wo Sang Rajatco Jules Destrooper Huis Collin Sage Belux Nr _DHEW62L Chapter_1-3.indd Rue Natalis 2 Krekelput 17 Hogebrugstraat 12 R-7 Gopal Park C.C. ShaukiwanFlat B 17/F Schulenburgstrasse 7 34 rue Gaétab Lamy Bospolderstraat 18 Nichiei BLDG.Sth Floor4 18 Rue Jacquard Stropstraat 1 Simon Bolivarlaan 34 Koning Albert II-laan 27 Schoolweg 1 Kluizenhof 105 Berkenboslaan 9 Wittemolenstraat 103 Regenboogstraat 27 Ambachtsweg 9A Botermarkt 1 Romeinse weg 239 Lozenberg 82 Natiënlaan 21 Biezenstraat 32 Molenweg 42 Straat en nr D F93300 N F Postcode Luik Oudenaarde Lo-Reninge Azadpur Delhi India Hong Kong NEUSS Aubervilliers L.J. Gouda Osaka Japan Lagny Gent Brussel Brussel Brasschaat Sint-Laureins Kampenhout St.-Michiels-Brugge Roeselare Merelbeke Londerzeel Zaventem Ronse Beringen Kontich Damme Woonplaats Tel. BE BE BE DE FR NL74 ABNA FR BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE IBAN GEBA BE BB KRED BE BB GEBA BE BB DEUT DE DK390 CMCI FR 2Y ABNA NL 2A BNPA FR PPPOP GKCC BE BB BPOT BE B1 BPOT BE B1 BBRU BE BB GEBA BE BB GEBA BE BB KRED BE BB BBRU BE BB GEBA BE BB KRED BE BB BBRU BE BB KRED BE BB GEBA BE BB GEBA BE BB BIC Luik Gent Veurne Gent Brussel Brussel Antwerpen Gent Brussel Brugge Kortrijk Gent Dendermonde Brussel Gent afd. Oudenaarde Antwerpen afd. Hasselt Antwerpen RPR BE BE BE DE FR NL B01 FR BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE Ondernemingsnr. 1.3 Enkele leveranciers De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid 12/04/17 6:56 PM

13 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 15 Het landhuis Het kapittel Largo Aristos Orca Trinity Scarpo Bakkerij Westkust Kok & Ko Café Wolff Le Grand Café Boothuis Oaks Lagoons Romeinse villa Giovanni Rest. Pakhuis Koffiehuis Laagland 2009 Kapsalon Christina Bakkerij Koen Rest. Zeeparel Eetcafé La tartine 2006 Terra nova De conciergerie Rest. Fort Napoleon 2004 Bellest Boat hotel De Barge 2003 Zenith Hotel Pannenhuis Zoethoek Aline Naam Nr. 1 Kennismaking met Nougatine Eikenlaan 11 Oude Fonteinweg 49 Mclaren Street 41 Klipperweg 16 Wellingborough Cambridge str. Mühlenbachweg 15 Woluwelaan 9 Victorialaan 6 Sluisjesdijk 33 Polakweg 11 Biezenstraat rue Hauteville Kapelstraat 32 Witte nonnenstraat 28 Krekelstraat 55 Prinsenlaan 41 Rederskaai 115 Zeelaan 5 Vlienderhaag 6 Pastoriestraat 4a Zwaanstraat 22 Kapellestraat 71 Essendreef 16 Congostraat 9 Zeedijk 168 Vuurtorenweg z/n Bargeweg 15 Daalberg 5 Grote Markt 12 Bruggesteenweg 182A Straat en nr. Tienen Bazilles Bornem Hasselt De Pinte Blankenberge Zeebrugge Zeebrugge Brugge Moerkerke Sijsele Damme De Haan Knokke Knokke Oostende Brugge Kortrijk Ronse Hooglede Gits Woonplaats Duisburg Vilvoorde Nieuwpoort AH Rotterdam Tel NSW206 N-6222 Zoersel Tongeren Australië North Sydney Maastricht NN8 1DW Northamptonshire D47208 B NL3087 N2288GG Rijswijk B3300 F Postcode Fax BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE BE Ondernemingsnr. ABN NL B01 GB DE BE BE NL B01 NL B01 BE FR Antwerpen BE Antwerpen afd. Tongeren BE Brussel Gent afd. Veurne Leuven Antwerpen afd. Mechelen BE Antwerpen afd. Hasselt Gent Gent afd. Brugge Gent afd. Brugge Gent afd. Brugge Gent afd. Brugge Brugge Gent afd. Brugge Gent afd. Brugge Gent afd. Brugge Gent afd. Brugge Gent afd. Brugge Gent afd. Oostende Gent afd. Brugge Gent afd. Kortrijk Gent afd. Oudenaarde Gent afd. Kortrijk RPR 1.4 Enkele klanten 15 12/04/17 6:56 PM

14 1.5 Personeel Organisatieschema van de onderneming Zaakvoerder Lucas Bonneval Aankoopmanager Productiemanager Verkoopmanager Administratief manager Hendrik Delbeke Victor Decrane Emma Debrabander Margot Casneuf Aankoopmedewerker Arbeiders Louise Van Holme Lars Van Gerben Commercieel Medewerker binnendienst Cedric Van Linden Boekhouding Simon Beckevoort Emile Beck Lotte Caudron Receptie Verkopers winkel Pauline Lambert Elodie Barry Nina Wibo Verkopers buitendienst Francis Carson Personeelsgegevens Naam Adres Bedienden Lucas Bonneval Emma Debrabander Victor Decrane Hendrik Delbeke Margot Casneuf Louise Van Holme Emile Beck Elodie Barry Nina Wibo Molenweg 42 Molenweg 42 Moerdijkstraat 79 Cathilleweg 53 Dyver 14 Groenerei 3 Portiekenlaan 85 Duinenstraat 3 Hoornstraat Francis Carson Simon Beckevoort Pauline Lambert Zandvoordestraat 17 A. Vermeylenstraat 6 Veldhoekstraat 23 Arbeiders Lars Van Gerben Cedric Van Linden Lotte Caudron Stationstraat 71 Pastoriestraat 21 Rijselstraat _DHEW62L Chapter_1-3.indd 16 Brutowedde Gezinstoestand Schaal Damme Damme Ichtegem Jabbeke Brugge Brugge Westende Bredene Moerkerke EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR 2 kinderen 0 4 kinderen 2 kinderen 1 kind 3 kinderen alleen 2 alleen alleen alleen Oudenburg Stene Waardamme EUR EUR EUR 3 kinderen 2 kinderen 1 kind 2 1 alleen Gistel Sint-Michiels Sijsele 1500 EUR 1300 EUR 1400 EUR 3 kinderen 2 kinderen alleen De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid 12/04/17 6:56 PM

15 2 Btw 2.1 De btw: een verbruiksbelasting In België moeten bedrijven een boekhouding voeren volgens door de overheid strikt voorgeschreven regels. De norm voor deze boekhouding heet Belgian GAAP (Gaap = generally accepted accounting principles). Het Belgische boekhoudrecht regelt onder meer de relatie tussen een schuldenaar (de onderneming) en een schuldeiser (de fiscus). De overheid vertrekt van het principe dat de boekhouding dienstdoet als basis voor de vaststelling van de belastbare winst. Maar ook op de belasting over de toegevoegde waarde moet de boekhouding een duidelijk beeld geven Verkenning Waarvoor staan de letters btw? Hoeveel btw-tarieven zijn er? Surf naar Kies het tabblad Home > Belasting over de toegevoegde waarde. Open de boomstructuur. Kies Wetgeving en reglementering > Koninklijke besluiten - actueel/historiek. Scrol naar KB20. Kies in de kantlijn links KB nr.20 > Art. 1. Wat is het normale tarief? Kies inhoudstafel. Scrol tot Tabel A. Geef twee concrete voorbeelden van goederen die onderworpen zijn aan 6 % btw. Geef twee concrete voorbeelden van diensten die onderworpen zijn aan 6 % btw. Onder welke rubriek en in welk artikel vermeldt het KB dat pralines onder het tarief van 6 % vallen? Scrol verder naar Tabel B. Geef twee concrete voorbeelden van producten die onderworpen zijn aan 12 % btw. Noem twee concrete gevallen waarin de bouw onderworpen is aan 12 % btw. Waarom noemen we de btw een verbruiksbelasting? Bewijs aan de hand van een concreet voorbeeld wie de belastingdrager is. Toon aan dat dit een belasting is over de toegevoegde waarde. Ter zake In België voorziet de overheid drie btw-tarieven. Het normale tarief is vastgelegd op 21 %. Daarnaast zijn er twee verlaagde tarieven nl. van 6 % en 12 %. Aangezien het normale tarief 21 % bedraagt somt de wet de uitzonderingen op voor de verlaagde tarieven. De meeste voedingsmiddelen bestemd voor menselijke consumptie vallen onder het verlaagde tarief van 6 %. Een beperkte groep van goederen en diensten valt onder het verlaagde tarief van 12 %. Zo zijn banden en binnenbanden voor landbouwvoertuigen margarine en huisvesting in het kader van sociaal beleid onderworpen aan het verlaagd tarief van 12 %. Het btw-bedrag dat de consument betaalt bij zijn aankoop vloeit naar de overheid via de diverse ondernemingen betrokken bij het produceren en verkopen van een product. Elke onderneming die een toegevoegde waarde aan het product geeft zal het verschil tussen de btw betaald aan de leverancier en de btw ontvangen van de klant doorstorten aan de overheid. Dit kunnen we duidelijk illustreren aan de hand van een bedrijfskolom voor een product uit het gamma van Nougatine. Voor de eenvoud kiezen we voor het product D502 Appeljenever Rubens. 2 Btw 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd /04/17 6:56 PM

16 We vertrekken van een partij appelen aangekocht bij de fruitteler door de likeurstokerij. We nemen aan dat met het distillaat 100 flesjes gebotteld worden. Naast btw heft de overheid ook accijnzen op alcohol maar deze extra belasting laten we hier buiten beschouwing. OVERHEID Fruitteler EUR 1890 EUR = EUR 3843 EUR = 3507 = 7350 Goederen Btw Totaal Nougatine = Kleinhandel EUR 124 EUR = Goederen Btw Totaal Groothandel Goederen Btw Totaal Distilleerder EUR = Goederen Btw Totaal Consument In dit schema ontdekken we dat: de consument 7350 EUR btw betaalt deze 7350 EUR btw in verschillende stappen bij de overheid terechtkomt. Hieruit kunnen we besluiten dat de consument de belastingdrager is en de btw een verbruiksbelasting is _DHEW62L Chapter_1-3.indd 18 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid 12/04/17 6:56 PM

17 ALGEMENE INLICHTINGEN UITGAANDE HANDELINGEN E. Intracommunautaire diensten met verlegging van heffing D. Andere inkomende handelingen waarvoor de btw verschuldigd is door de aangever C. Intracommunautaire verwervingen verricht in België en ABC-verkopen - met betrekking tot de andere handelingen van kader III B. Bedrag van de ontvangen creditnota s en de negatieve verbeteringen : - met betrekking tot de handelingen ingeschreven in de roosters 86 en 88 - bedrijfsmiddelen - diensten en diverse goederen - handelsgoederen grond- en hulpstoffen A. Bedrag van de inkomende handelingen rekening houdend met de ontvangen creditnota s en de andere verbeteringen : - met betrekking tot de andere handelingen van kader II - met betrekking tot de handelingen ingeschreven in de roosters 44 en 46 G. Bedrag van de uitgereikte creditnota s en de negatieve verbeteringen: F. Andere vrijgestelde handelingen en andere handelingen verricht in het buitenland E. Vrijgestelde intracommunautaire leveringen verricht in België en ABC-verkopen D. Handelingen waarvoor de btw verschuldigd is door de medecontractant C. Diensten waarvoor de buitenlandse btw verschuldigd is door de medecontractant - aan het tarief van 21 pct. - aan het tarief van 12 pct. - aan het tarief van 6 pct. A. Handelingen onderworpen aan een bijzondere regeling B. Handelingen waarvoor de btw verschuldigd is door de aangever : B E 0 Btw-nr. aangever : Naam en adres aangever : N R/V INKOMENDE HANDELINGEN Kwartaal Maand (Vak aankruisen) Hier vouwen a. u. b. Aanvraag van betaalformulieren (Vak aankruisen) Aanvraag om terugbetaling Periode : BTW-AANGIFTE IV V VERSCHULDIGDE BELASTING VI AFTREKBARE BELASTING VII SALDO Werkelijk verschuldigde btw voor de periode van 1 tot 20 december Betreft uitsluitend de maandaangifte van december Slechts één van de twee volgende roosters kan worden ingevuld : Aan de Staat verschuldigde belasting: rooster XX rooster YY Sommen verschuldigd door de Staat: rooster YY rooster XX Totaal van de roosters en 64 Niet in te vullen C. Te recupereren btw vermeld op uitgereikte creditnota s B. Diverse btw-regularisaties in het voordeel van de aangever A. Aftrekbare btw Totaal van de roosters en 63 Niet in te vullen D. Terug te storten btw vermeld op ontvangen creditnota s C. Diverse btw-regularisaties in het voordeel van de Staat B. Btw op invoeren met verlegging van heffing - rooster 87 met uitzondering van invoeren met verlegging van heffing - de roosters 86 en 88 - de roosters en 03 A. Btw op de handelingen aangegeven in : IX 2 R/V 2 1 B C D 0 1 A 0 Best. D M PERIODE J Kader voorbehouden voor de administratie Naam hoedanigheid en telefoonnummer ondertekenaar(s): Ik verklaar dat deze aangifte oprecht en volledig is. Geen klanten op te nemen in de klantenlisting (Vak aankruisen) VIII Betreft uitsluitend de laatste aangifte van het kalenderjaar of de aangifte met betrekking tot de stopzetting van activiteit VOORSCHOT 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 19 «NIHIL»KLANTENLISTING 2 Btw DATUM EN HANDTEKENING(EN) Handtekening(en): Datum: Hier vouwen a. u. b. 2.2 De btw-aangifte De boekhouding van een bedrijf moet zo georganiseerd zijn dat alle verplichte aangiften gemakkelijk kunnen worden ingevuld. Afhankelijk van de grootte van de omzet moet elke onderneming maandelijks of driemaandelijks een btw-aangifte opmaken en doorsturen naar de overheid /04/17 6:56 PM

18 Verkenning Surf naar > Ondernemingen > Btw: Aangifte > Periodieke aangifte > 4 Hoe moet ik btw-aangiften indienen? Kies de link Intervat. Kies FAQ technische problemen (toegang identificatie handtekening ). Waartoe dient Intervat? Is er speciale software nodig voor het indienen van de btw-aangifte? Wat is een digitale handtekening? Wat is een digitaal certificaat? Waar kan ik een digitaal certificaat krijgen? Kan ik ook gebruikmaken van een elektronische identiteitskaart om een btw-aangifte door te sturen? Verklaar. Keer terug naar de bladzijde Intervat. Kies in de rechternavigatie Publicaties. Download de btw-aangifte in pdf Document 625. Kan dit model verstuurd worden naar de administratie? Verklaar. Surf naar Kies het tabblad Home > Belasting over de toegevoegde waarde. Open de boomstructuur. Kies Wetgeving en reglementering > Koninklijke besluiten-btw > KB nr. 1 > Artikel 18. Welke bedrijven mogen een driemaandelijkse btw-aangifte indienen? Wanneer moet de driemaandelijkse btw-aangifte ten laatste worden ingediend? Ter zake 1 Periodieke btw-aangifte Elke handelaar is btw-belastingplichtig. Bepaalde kleinhandelaars die vermeld worden in de wetgeving zijn onderworpen aan een forfaitaire regeling. Zij vallen niet onder de btw-aangifte die hier besproken wordt. Ondernemingen met een jaarlijkse omzet groter dan EUR moeten een maandaangifte indienen. Ondernemingen met een jaarlijkse omzet kleiner dan EUR dienen een kwartaalaangifte in. (KB van 21 december 2013 art.1 tot wijziging van KB1 art. 18 2) Periode Omzet (exclusief btw) Aangifte moet op btw-administratie zijn: Kwartaalaangifte Jaarlijks EUR Ten laatste de 20ste van de maand die volgt op het kwartaal. 1ste kwartaal: ten laatste op 20 april 2de kwartaal: ten laatste op 20 juli 3de kwartaal: ten laatste op 20 oktober 4de kwartaal: ten laatste op 20 januari van het volgende jaar Maandaangifte _DHEW62L Chapter_1-3.indd 20 Jaarlijks EUR Uiterlijk de 20ste van de volgende maand. Bijvoorbeeld de aangifte van de maand januari zal ten laatste ingediend worden op 20 februari. De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid 12/04/17 6:56 PM

19 2 Tijdlijn voor het indienen van de btw-aangifte Kwartaalaangifte: 1ste kwartaal 2de kwartaal Vóór 20 april 3de kwartaal Vóór 20 juli 4de kwartaal Vóór 20 okt. Vóór 20 jan. Maandaangifte: Jan. Feb. Vóór 20/2 Ma. Vóór 20/3 Apr. Mei Juni Juli Aug. Sept. Okt. Nov. Dec. Jan. Vóór 20/4 3 Btw-aangifte invullen In elk professioneel boekhoudpakket is de mogelijkheid ingebouwd tot het genereren van de btw-aangifte. Bij het inboeken van de verantwoordingsstukken geeft de gebruiker voor elke verrichting een code en een btw-tarief in. In het boekhoudpakket worden de maatstaven van heffing de bedragen exclusief btw en de btw-bedragen toegewezen aan het daartoe bestemde rooster van de btw-aangifte op voorwaarde dat de gebruiker de juiste codes kiest. De overheid streeft naar vereenvoudiging van administratie en verplicht alle bedrijven tot het indienen van een elektronische btw-aangifte. Aan de hand van de btw-aangifte die het boekhoudpakket genereert kan het bedrijf de schermen van Intervat invullen voor het doorsturen van de btw-aangifte naar de FOD Financiën. Hiervoor surft hij naar Om langs deze weg de btw-aangiften door te sturen moet de juistheid van de handtekening op het document gewaarborgd zijn. Isabel is één van de bedrijven die deze waarborg biedt. Een andere mogelijkheid is de aangifte via de elektronische identiteitskaart. 2 Btw 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd /04/17 6:56 PM

20 Scherm 1 Scherm 2 Scherm _DHEW62L Chapter_1-3.indd 22 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

21 Scherm 4 Scherm 5 2 Btw 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 23 23

22 Scherm 6 Scherm _DHEW62L Chapter_1-3.indd 24 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

23 4 Een btw-aangifte lezen De btw-aangifte is gestructureerd in kaders en roosters. De kaders worden aangegeven met een Romeins cijfer. De roosters met 2 Arabische cijfers. Het formulier voor de btw-aangifte is hetzelfde voor de maandaangifte en de kwartaalaangifte. In Kader I geeft de periodeaanduiding weer of het gaat om een maand- of kwartaalaangifte. Indien het om een maandaangifte gaat moeten de betreffende maand en het jaar ingevuld worden in het formaat van 2 cijfers voor de maand en 4 cijfers voor het jaar. Bijvoorbeeld = januari Indien het om een kwartaalaangifte gaat moeten het kwartaal en het jaar vermeld worden in het formaat van 1 cijfer voor het kwartaal en 4 cijfers voor het jaar. Bijvoorbeeld = 2de kwartaal van We overlopen alle kaders en roosters van de btw-aangifte in een samenvattende tabel die we verder btw-handleiding zullen noemen. Kaders Roosters Informatiebron Wordt automatisch gegenereerd via de instellingen in het boekhoudpakket. I Algemene inlichtingen Persoonlijke gegevens van de aangever Aanduiding van de periode Eventuele aanvraag voor terugbetaling (zie verder) HANDELINGEN II Uitgaande Handelingen onderworpen aan een bijzondere regeling Verkopen onderworpen aan 6 % Verkopen onderworpen aan 12 % Verkopen onderworpen aan 21 % Diensten waarvoor de buitenlandse btw verschuldigd is door de medecontractant Verkopen waarvoor de btw verschuldigd is door de medecontractant Vrijgestelde intracommunautaire leveringen in België en ABC-verkopen Andere vrijgestelde verkopen en andere verkopen verricht in het buitenland Bedrag van de uitgaande creditnota s intracommunautair uit rooster 44 en 46 Bedrag van de uitgaande creditnota s uit de andere roosters van kader II Maatstaf van heffing extra comptabel Maatstaf van heffing extra comptabel Maatstaf van heffing extra comptabel Maatstaf van heffing extra comptabel 45 Maatstaf van heffing extra comptabel Verkopen handelsgoederen bij EU-klanten Verkopen handelsgoederen bij buitenlandse niet-eu-klanten Retours op verkopen (-) bij EU-klanten Retours op dienstprestaties EU-klanten (-) Retours op verkopen (-) bij Belgische klanten of buitenlandse niet-eu-klanten Btw 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 25 25

24 III Inkomende Bedrag van de aankopen handelsgoederen het bedrag van de eventuele creditnota s 81 Bedrag van de aankopen diensten en diverse goederen het bedrag van de eventuele creditnota s Bedrag van de aankopen van bedrijfsmiddelen (investeringen) - het bedrag van de eventuele creditnota s Bedrag van de inkomende creditnota s uit rooster 86 en rooster 88 Bedrag van de creditnota s uit alle andere roosters van kader III Aankopen handelsgoederen Aankoopkosten min Retours op aankopen (-) min Handelskorting op aankopen (-) min Ontvangen KRR (-) 61 Aankopen van diensten en diverse goederen min eventuele creditnota s Aankopen van investeringen min creditnota s. 84 Creditnota s van EU-leveranciers Retours op aankopen (-) Ontvangen KRR (-) van Belgische leveranciers of buitenlandse niet-eu-leveranciers Aankopen handelsgoederen Aankoopfacturen van EU-leveranciers Bedrag van intracommunautaire verwervingen verricht in België en ABC-verkopen Bedrag van andere inkomende handelingen waarvoor btw verschuldigd is door de aangever 86 Intracommunautaire diensten met verlegging van heffing Aankopen handelsgoederen Aankoopfacturen van buitenlandse niet-eu-leveranciers Aankopen medecontractant 61 Diensten en diverse goederen van EU-leveranciers BELASTINGEN IV Verschuldigde btw Btw op verkopen uit roosters Verschuldigde btw Btw op intracommunautaire handelingen uit rooster 86 en rooster Verschuldigde btw op intracommunautaire verwervingen Btw op andere handelingen uit rooster 87 met uitzondering van invoeren met verlegging van heffing Verschuldigde btw medecontractant Btw op invoeren met verlegging van heffing Verschuldigde btw verlegging van heffing Diverse btw-regularisaties in het voordeel van de Staat 61 Extra comptabel Terug te storten btw vermeld op ontvangen creditnota s Verschuldigde btw op inkomende creditnota s Blanco 65 Totaal van de roosters en 63 XX _DHEW62L Chapter_1-3.indd 26 Totaal van de rekeningen: en De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

25 V Aftrekbare btw Aftrekbare btw Diverse btw regularisaties in het voordeel van de aangever Te recupereren btw vermeld op uitgaande creditnota s Blanco Totaal van de roosters en Aftrekbare btw Extra comptabel Aftrekbare btw op uitgaande CN s 66 YY Totaal van de rekeningen en Te betalen btw Terug te vorderen btw 91 Betaalde en werkelijk verschuldigde btw voor de periode van 1 tot en met 20 december. VI Saldo Saldo = verschil XX - YY Aan de Staat verschuldigde belasting (XX > YY) Door de Staat terug te keren belasting (YY > XX) VII Voorschot Werkelijk verschuldigde btw voor de periode van 1 tot 20 december bij een maandaangifte VIII <NIHIL> Klantenlisting Uitsluitend in te vullen in de laatste aangifte van het kalenderjaar of de aangifte over de stopzetting van activiteit. Geen klanten op te nemen in de klantenlisting (Vak aankruisen) IX Datum en handtekening Datum: tussen 1 en 20 van de maand die volgt op de maand van de aangifte of tussen 1 en 20 van de maand die volgt op het kwartaal van de aangifte Handtekening van de eigenaar of volmachthouder. Noot We vroegen uitdrukkelijk aan de btw-administratie welk bedrag in de roosters 81 en volgende moet worden opgenomen. Voor de btw-administratie kan dat zowel de maatstaf van heffing als het bedrag exclusief btw zijn. De administratie voert geen controles uit en laat het initiatief over aan de softwaremakers van boekhoudpakketten. Omdat de meeste boekhoudpakketten de maatstaf van heffing opnemen werken wij voortaan met het begrip maatstaf van heffing. De maatstaf van heffing is het bedrag waarop de btw berekend wordt. 5 Het btw-rekeninguittreksel In de loop van de eerstvolgende maand na het voorbije kwartaal ontvangt de btw-aangever een btw-uittreksel met een overzicht van de btw-rekening-courant die de overheid in haar administratie bijhoudt per onderneming. Op die rekening-courant wordt het saldo van de btw-aangifte geboekt de ontvangen voorschotten (voor kwartaalaangevers) en de aanrekening van intresten voor laattijdige betalingen of boetes voor laattijdige indiening van de aangifte. 2 Btw 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 27 27

26 Onderaan het formulier wordt aangeduid wat het nieuwe saldo is: 1 Terug te geven: hier zal een bedrag ingevuld zijn op voorwaarde dat het btw-saldo een vordering is op de overheid en waarbij de aangever op de btw-aangifte de vraag om terugbetaling heeft aangekruist in kader I. 2 Over te dragen: hier zal een bedrag ingevuld zijn als het btw-saldo een vordering is op de overheid maar niet door de overheid moet worden betaald omdat de aangever de vraag om terugbetaling niet heeft aangekruist in kader I van de btw-aangifte. 3 Te betalen: bedragen die de aangever nog schuldig is: te weinig of te laat betaalde btw te betalen intresten of boetes. Dat bedrag moet de aangever onmiddellijk betalen. Het saldo op het btw-rekeninguittreksel moet overeenstemmen met het btw-saldo in de boekhouding. De boekhouder houdt het btw-rekeninguittreksel zorgvuldig bij _DHEW62L Chapter_1-3.indd 28 NV NAVAL Kluizensteenweg GENT De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

27 In de praktijk Open het boekhoudpakket BOB 50 en zoek uit waar in het menu de mogelijkheid ingebouwd is om een btw-aangifte te genereren. Eens we in het volgende hoofdstuk de verrichtingen van de maand januari hebben ingeboekt zullen we de btw-aangifte voor die maand genereren vanuit BOB. We komen hier later op terug. 2.3 J aarlijkse lijst van de btw-belastingplichtige afnemers (klantenlisting) Elk bedrijf moet jaarlijks een lijst opmaken van alle Belgische klanten met een btw-nummer die in dat jaar goederen of diensten aankochten voor meer dan EUR en daarover een factuur ontvingen. Dat document is voor de btw-administratie een controlemiddel om na te gaan of elke betrokken partij de correcte btw-gegevens heeft doorgespeeld aan de btw-administratie. BELASTING OVER DE TOEGEVOEGDE WAARDE JAARLIJKSE LIJST VAN DE BTW - BELASTINGPLICHTIGE AFNEMERS Btw - nummer van de aangever : Bladzijde (2) B E0 van (3) (1) R (1) Jaar van de handelingen : (1) Verplicht in te vullen op de recto van elk blad van de lijst. (2) De bladzijden moeten doorlopend genummerd worden. De eerste bladzijde van de lijst draagt het nummer 001. (3) Vul hier het totaal aantal bladzijden van de lijst in. KADER I : IN TE VULLEN DOOR DE BELASTINGPLICHTIGE - UITSLUITEND IN TE VULLEN OP DE EERSTE BLADZIJDE VAN DE LIJST Naam en adres van de aangever : OPGELET : wanneer de lijst meerdere bladen bevat mogen deze niet samengehecht worden. De bladzijden moeten gerangschikt worden per stijgend bladzijdenummer. Handtekening(en) : OPRECHT EN VOLLEDIG VERKLAARD / Datum : A. / Enkel aan te vullen door de kleine ondernemingen die op 31 december van het kalenderjaar waarop deze lijst betrekking heeft de vrijstellingsregeling van de belasting toepasten : 1. Totaalbedrag van de omzet die in de loop van dat jaar gerealiseerd werd (met inbegrip van de handelingen vermeld in kader III van deze lijst) : 2. Datum waarop de kleine onderneming is beginnen te genieten van de vrijstellingsregeling van de belasting indien de activiteit onder die regeling werd aangevangen in de loop van dat jaar (dag / maand) : Enkel aan te vullen door de landbouwondernemers bedoeld in artikel 5 2 van het koninklijk besluit nr. 50 : B. Ik verklaar gehouden te zijn tot het indienen van de jaarlijkse intracommunautaire opgave bedoeld in artikel 5 2 van het koninklijk besluit nr. 50 (één van de vakjes aankruisen) : (Ja) / (Neen) Hier vouwen a.u.b. KADER II : VOORBEHOUDEN AAN DE ADMINISTRATIE / / E Datum ontvangst Munt KADER III : LIJST VAN DE AFNEMERS Nr. Btw - numm mmer Aantal blzn. A/B/L/R Omzet (excl. btw) / / Datum verwerking Btw - bedrag 1 B E0 2 B E0 3 B E0 4 B E0 5 B E0 6 B E0 7 B E0 8 B E0 9 B E0 10 B E0 Totaalbedrag van deze bladzijde : N Btw 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 29 29

28 Verkenning 1 Op elke bladzijde van de lijst staat bovenaan dezelfde kop. Twee vaste gegevens moeten op elke bladzijde ingevuld worden. Welke? 2 Welke variabele gegevens moeten eveneens op elke bladzijde ingevuld worden? 3 Welke gegevens vult Nougatine in in kader I? 4 Zijn de punten A en B in kader I bestemd voor Nougatine? Verklaar. 5 Welke gegevens moet Nougatine invullen per klant in kader III? 6 Gaat de 3de kolom in kader III over aftrekbare of verschuldigde btw? 7 Waar zal Nougatine deze gegevens halen in de boekhouding? 8 Surf naar > Publicaties. Scrol iets naar beneden. Kies de link btw-aangiften > 3. Jaarlijkse lijst afnemers (document 725). 8.1 Download Document Wie interesse heeft kan ook de Richtlijnen voor het opmaken van dit document hier downloaden. Ter zake 1 Naam De Jaarlijkse lijst van de btw-belastingplichtige afnemers wordt zowel door de administratie als door boekhouders kortweg klantenlisting genoemd. Elke onderneming moet eens per jaar een lijst opmaken waarop ze alle Belgische klanten vermeldt die een btw-nummer hebben en aan wie dat jaar voor meer dan EUR exclusief btw verkocht werd. De btw-administratie verplicht de bedrijven daartoe opdat ze de nodige controles zou kunnen uitvoeren. De opgegeven btw op de listing moet overeenkomen met de aftrekbare btw in de boekhouding van de klant. De klanten die geen btw-nummer hebben moeten niet opgenomen worden in de lijst. 2 Tijdstip van indienen De klantenlisting moet jaarlijks ingevuld worden en moet uiterlijk op 31 maart van het volgende jaar toekomen bij de btw-administratie. 3 Invullen klantenlisting Kop Op elk blad van de klantenlisting moet de kop ingevuld worden met de volgende gegevens: btw-nummer van de onderneming die de lijst moet indienen het jaartal waarop de lijst betrekking heeft het nummer van de bladzijde het totaal aantal bladzijden dat de lijst telt. Kader I Naam en adres van de onderneming die de listing moet indienen. Handtekening van de persoon die in de onderneming verantwoordelijk is voor de lijst. De datum waarop de btw-listing is opgemaakt. Deze datum zal liggen tussen 1 januari en 31 maart van het jaar dat volgt op het jaar waarop de gegevens van de lijst betrekking hebben _DHEW62L Chapter_1-3.indd 30 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

29 Kader II Hier mag niets ingevuld worden want deze velden zijn voorbehouden voor de btw-administratie. Kader III Per klant is een genummerde rij voorzien. Van elke klant moeten de volgende gegevens worden ingevuld: btw-nummer van de klant omzetcijfer = maatstaf van heffing van alle verkoopfacturen min maatstaf van heffing van de uitgaande creditnota s btw-bedrag = btw-bedrag van alle verkoopfacturen min btw-bedrag van de uitgaande creditnota s. Het gaat hier dus voor de aangever om verschuldigde btw. 4 Informatiebron De informatie voor het opmaken van de klantenlisting vinden we op de individuele rekeningen van de klanten. De meeste boekhoudpakketten genereren de klantenlisting op basis van de ingeboekte verrichtingen en de ingebrachte btw-bedragen per klant met btw-nummer. Vooraleer te starten met het inboeken van de verkoopfacturen is het dus belangrijk dat het correcte btw-nummer van elke klant op de klantenfiche van het boekhoudpakket is opgeslagen. In de praktijk Open het boekhoudpakket BOB 50 en kijk na hoe we de klantenlisting kunnen genereren. Zodra de verrichtingen van januari ingeboekt zijn zullen we bij wijze van voorbeeld de klantenlisting genereren. We komen hier later op terug. 2.4 De btw-opgave van de intracommunautaire handelingen (btw-opgave IH) Intracommunautaire leveringen zijn verkopen aan klanten die gedomicilieerd zijn binnen de Europese Unie. Wordt er geleverd naar een andere lidstaat aan een EU-klant die over een btw-nummer beschikt dan is deze levering vrijgesteld van btw. Het verbruik vindt immers niet plaats in eigen land maar in een ander EU-land. De lidstaat van bestemming binnen de EU zal zelf de nodige btw heffen op de intracommunautaire verwervingen bij klanten met een btw-nummer. Met levering bedoelen we zowel de verkoop van goederen als van diensten. Om dit te kunnen controleren moet de verkoper een btw-opgave van de intracommunautaire handelingen opmaken. We noemen dit document kortweg btw-opgave IH. 2 Btw 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 31 31

30 0 (1) (4) Bladzijde (2) (1) van (3) _DHEW62L Chapter_1-3.indd 32 Periode N Totaalbedrag van deze bladzijde : 2 BEDRAG A/B/R CODE Aantal blzn. PERIODE (4) Hier vouwen a.u.b. Datum verwerking Handtekening(en) : 1 LANDENCODE EN BTW-NUMMER AFNEMER KADER III : OPGAVE VAN DE AFNEMERS Datum ontvangst KADER II : VOORBEHOUDEN AAN DE ADMINISTRATIE Ik verklaar dat deze opgave oprecht en volledig is. Naam hoedanigheid en telefoonnummer ondertekenaar(s): R De bladzijden moeten gerangschikt worden per stijgend bladzijdenummer. OPGELET : wanneer de opgave meerdere bladen bevat mogen deze niet samengehecht worden. Datum : KADER I : UITSLUITEND IN TE VULLEN OP DE EERSTE BLADZIJDE VAN DE OPGAVE Naam en adres van de aangever : (1) Verplicht in te vullen op elk blad van de opgave (2) De bladzijden moeten doorlopend genummerd worden. De eerste bladzijde van de opgave draagt het nummer 001. (3) Vul hier het totaal aantal bladzijden van de opgave in. (4) Aan te vullen door : - maandelijkse opgave: XX JAAR (vb : maart 2010 : ) - kwartaalopgave : 3X JAAR (vb : 1e kwartaal 2010 : ) - jaarlijkse opgave : 00 JAAR (vb : jaar 2010 : ) Periode : B E BTW-OPGAVE VAN DE INTRACOMMUNAUTAIRE HANDELINGEN Btw-nummer van de aangever : BEDRAG 3 CODE Totaalbedrag van deze bladzijde : LANDENCODE EN BTW-NUMMER AFNEMER Bladzijde (1) 2 1 VERVOLG VAN KADER III : OPGAVE VAN DE AFNEMERS (1) Elke bladzijde moet worden genummerd. (2) Vul hier het totaal aantal bladzijden van de opgave in. Hier vouwen a.u.b. PERIODE van (2) V De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

31 Verkenning Verklaar het begrip intracommunautair. Hoe heet een intracommunautaire levering in het land van bestemming? Verklaar het belang van de gegevens btw-nummer en landcode op de klantenfiche in het licht van de btw-opgave van de intracommunautaire handelingen. 4 Welke kenmerken van een land moeten in een boekhoudpakket zeker geregistreerd zijn? 5 Surf naar > E-services > Intervat > Publicaties > Document 723 (pdf). 6 Zoek in de Richtlijnen voor document 723 de volgende gegevens. 6.1 Wie moet een maandopgave IH indienen? 6.2 Wie mag onder welke voorwaarden een kwartaalopgave IH indienen? Ter zake 1 Intracommunautaire leveringen en verwervingen Nougatine bvba Café Wolff BE 8340 Damme DE Duisburg BE DE VERKOPER KOPER Intracommunautaire levering Intracommunautaire verwerving Vrijgesteld van btw Belastbaar via btw-aangifte Elk bedrijf dat verkoopt aan een klant uit een andere EU-lidstaat moet altijd het btw-nummer van de klant vragen. Beschikt hij niet over een btw-nummer dan moet op de verkoop btw aangerekend worden bv. bij een particulier. Beschikt de EU-klant wel over een btw-nummer dan moet er geen btw berekend worden op de verkoopfactuur. Intracommunautaire leveringen zijn verkopen aan klanten in andere EU-lidstaten die over een btw-nummer beschikken. Intracommunautaire leveringen zijn vrijgesteld van btw omdat het verbruik niet in eigen land plaatsvindt. Intracommunautaire verwervingen zijn aankopen bij leveranciers uit andere EU-lidstaten door klanten met een btw-nummer. In het land van bestemming zal de plaatselijke autoriteit btw heffen op deze verwerving uit een EU-land. Om de intracommunautaire leveringen en verwervingen met elkaar te kunnen vergelijken en te controleren wordt aan de verkoper gevraagd opgave te doen van zijn intracommunautaire handelingen per klant in de btw-opgave IH. Belastingplichtigen die maandelijks een btw-aangifte indienen moeten ook maandelijks een btw-opgave IH indienen. Belastingplichtigen die elk kwartaal een btw-aangifte indienen mogen ook per kwartaal een btw-opgave IH indienen op voorwaarde dat het totaal van de intracommunautaire leveringen van goederen (diensten niet inbegrepen) het bedrag van EUR niet overschrijdt in de loop van elk van de voorgaande vier kwartalen. 2 Btw 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 33 33

32 2 De btw-opgave van de intracommunautaire handelingen De kop van het eerste blad van de btw-opgave IH moet de volgende gegevens bevatten: btw-nummer van de onderneming die de opgave moet indienen periode en jaartal waarop de opgave betrekking heeft het nummer van de bladzijde in een formaat van drie cijfers. De eerste bladzijde heeft het nummer 001 het totaal aantal bladzijden dat de opgave telt. Kader I Dit kader komt enkel voor op de eerste bladzijde. Hier vult de indiener van de btw-opgave IH in: naam en adres van de onderneming die de opgave moet indienen de datum waarop de btw-opgave IH opgemaakt is de naam de hoedanigheid (functie) en telefoonnummer van de ondertekenaar. Noot In de elektronische aangifte wordt de handtekening vervangen door de codes. Kader II Hier mag niets ingevuld worden want deze velden zijn voorbehouden voor de btw-administratie. Kader III Per klant is een genummerde rij voorzien. Van elke klant moeten de volgende gegevens worden ingevuld: landcode van het land waar de klant gevestigd is en het btw-nummer van de klant; code; Er zijn drie mogelijke codes: L = vrijgestelde levering van goederen T = driehoeksverkeer levering van goederen verricht in de lidstaat van aankomst van de zending S = levering van diensten voor een belastingplichtige in een andere lidstaat. In deze cursus beperken wij ons tot de code L. bedrag: omzetcijfer van alle verkopen min de uitgaande creditnota s van de periode per klant; periode: maand en jaar in hetzelfde formaat als in de kop van het document. 3 Informatiebron De informatiebron voor het opmaken van de btw-opgave IH vinden we op de individuele rekeningen van de EU-klanten. De meeste boekhoudpakketten genereren de btw-opgave IH op basis van de ingeboekte verrichtingen per klant zijn btw-nummer en de landcode. Vooraleer te starten met het inboeken van de verkoopfacturen is het dus belangrijk dat het correcte btw-nummer en de landcode van de klant op de klantenfiche van het boekhoudpakket is opgeslagen. 4 Controle Op de btw-aangifte wordt in rooster 46 opgave gedaan van de intracommunautaire leveringen en in rooster 44 van de intracommunautaire diensten. De bedragen van de creditnota s voor intracommunautaire leveringen wegens retourzendingen vergissingen of kortingen worden in rooster 48 vermeld. De bedragen in rooster 46 en rooster 44 min de bedragen in rooster 48 moeten voor de betreffende periode overeenkomen met het totaalbedrag op de btw-opgave IH. In de praktijk Open het boekhoudpakket BOB 50 en kijk na hoe we de btw-opgave IH kunnen genereren _DHEW62L Chapter_1-3.indd 34 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

33 ? Test je kennis Download eerst het volgende document online: Blz35 Tjk Btw-aangifte Olivia. Het document bevat drie btw-aangiften en het btw-uittreksel op naam van Olivia. 1 Maak voor het eerste halfjaar een tijdas met de btw-verplichtingen voor een onderneming met een jaarlijkse omzet van EUR. 2 Het gedownloade document Periodieke btw-aangifte Olivia bevat de elektronische btw-aangiften van de maanden april mei en juni van Olivia te St.-Michiels Brugge Wat is de betekenis van het bedrag in rooster 03? Controleer per maand of het bedrag in rooster 54 klopt. Wat is per maand het totaal van de intracommunautaire leveringen? Voor welk bedrag per maand werden er creditnota s voor intracommunautaire leveringen uitgeschreven? Wat is de betekenis van het bedrag in rooster 63 in de btw-aangifte van de maand mei? Wat is de betekenis van het bedrag in rooster 64 in de btw-aangifte van de maand juni? 3 Hoeveel zal het totale bedrag zijn op de btw-opgave IH voor elke maand bij Olivia? 4 Bekijk het tweede gedownloade document dit is een btw-rekeninguittreksel dat Olivia ontving over het tweede kwartaal Controleer voor de maanden april mei en juni de btw-saldi met de btw-aangiften. Werden de btw-saldi tijdig betaald? Verklaar. Waarom staat er bij Nieuw saldo geen bedrag vermeld? Wat bedoelt men met over te dragen? Welk vakje op de btw-aangifte moeten we aankruisen om een btw-saldo terug te krijgen? Wat betekent de uitspraak De ondernemer financiert de btw voor? Na dit hoofdstuk De reeks overzichtsvragen voor dit hoofdstuk vind je online. 2 Btw 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 35 35

34 3 Voorraad in de onderneming 3.1 Begrip voorraad Logistiek zorgt ervoor dat de winkels van de groep op een continue kwalitatieve en efficiënte manier bevoorraad worden. Meer dan medewerkers staan daarvoor in: orderpickers medewerkers goederenontvangst planners chauffeurs Het zijn zij die de logistieke molen doen draaien en die ervoor zorgen dat er elke dag pallets en karren in 40 vrachtwagens naar de winkels vertrekken. Samen zorgen ze ervoor dat de goederen voor de klanten beschikbaar zijn op het juiste moment en op de juiste plaats. De meerderheid van de buitenlandse leveranciers organiseert zelf het transport naar de distributiecentra. Bij een paar Europese leveranciers haalt Colruyt zelf de goederen op. 48 % van die goederen transporteert Colruyt via trein of boot. Via trein: Spanje Griekenland en Italië Via boot: Zuid-Frankrijk Portugal Turkije Hongarije Groot-Brittannië Spanje en Griekenland Alle producten worden eerst naar het distributiecentrum gestuurd waar ze opgeslagen verwerkt gecontroleerd en tenslotte verdeeld worden. De trajecten naar de winkels worden geoptimaliseerd dankzij een uitgekiende planning: Automatische herbevoorrading: s nachts verwerken de computersystemen de verkochte hoeveelheden van elk product in de winkels en rekenen automatisch de optimale bevoorradingshoeveelheid uit die binnen 36 uur na de sluiting van de winkels geleverd moet worden. Geautomatiseerde vervoerplanning: noodzakelijk om rekening te houden met het verkeer en de omgeving van de winkel en vooral bepalend omdat het moment waarop de producten in de winkel moeten aankomen gevolgen heeft voor de recuperatie van producten in het distributiecentrum en voor het laden en vertrekken van de vrachtwagens. De winkels sturen verpakkingen (karton en plastic) brood en ander organisch afval leeggoed en pallets terug naar de distributiecentra waar alles verwerkt wordt. Het is dus nodig om extra transport tussen de distributiecentra te organiseren om zeker te zijn dat deze terugzendingen op de juiste plaats geraken om verwerkt te worden. Performantere stapeltechnieken maken het mogelijk om transportkarren en opleggers zoveel mogelijk te vullen en dus om minder vrachtwagens op de baan de sturen. De computer bepaalt de inhoud van een vrachtwagen zodat deze maximaal gevuld wordt (gemiddeld: tot 98 %). Bron: _DHEW62L Chapter_1-3.indd 36 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

35 Verkenning 1 Geef twee redenen waarom Colruyt de leveranciers niet rechtstreeks aan de winkels laat leveren. 2 De distributiecentra van Colruyt centraliseren meer dan goederen. Welke activiteiten vinden er ook plaats? 3 Waarom is het belangrijk dat vrachtwagens maximaal volgeladen worden? 4 Met welke elementen moeten de planningmakers rekening houden bij het uitstippelen van de route? 5 Hoeveel eigen vrachtwagens heeft Colruyt dagelijks op de weg? 6 Op welke wijze houdt Colruyt rekening met het milieu bij de organisatie van de logistiek? 7 Waarom hebben Colruytwinkels geen nood aan grote opslagruimte? 8 Als de winkels geen opslagruimte nodig hebben is dat kostenbesparend. Verklaar. Ter zake 1 Nut De klant heeft altijd gelijk! Bovendien is de klant van de 21ste eeuw een verwende klant zowel in de B2C (business to consumer) als in de B2B (business to business). De klant wil op het door hem gekozen tijdstip de door hem gekozen goederen hebben in de door hem vastgestelde hoeveelheid. Om aan de wensen van de klant te kunnen voldoen moet de leverancier of de producent ervoor zorgen dat hij de juiste goederen in huis heeft in de juiste hoeveelheid. De voorraad is het knooppunt tussen aan- en verkoop. Als de klant op de gevraagde goederen moet wachten bestaat de kans dat hij gaat winkelen bij de concurrentie. Het komt er dus op aan voldoende voorraad ter beschikking te hebben. Toch zijn er bedrijven die ervoor kiezen geen of een zeer minieme voorraad aan te houden. We denken hier vooral aan de ambachtelijke bedrijven van luxeartikelen die meestal vervaardigen op bestelling. De klant kan dan kiezen uit de bestaande modellen of kan zelf een ontwerp voorstellen. Het bedrijf produceert de bestelde stukken op maat en volgens model. De nv Vervloet in Brussel is gespecialiseerd in bouwbeslag zoals deurkrukken raamsluitingen trapleuningen en badkamertoebehoren in messing brons en andere legeringen. Alle stukken worden met de hand afgewerkt en kunnen op basis van tekeningen van de klant vervaardigd worden. De voorraad in dit bedrijf is bijna onbestaande. De modellenkamer echter bevat meer dan stukken. Voor deze met de hand afgewerkte producten wacht de (buitenlandse) klant graag tot de ambachtslui de perfectie bereikt hebben. Bron: 3 Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 37 37

36 2 Voor- en nadelen van een voorraad 1 Voordelen Met een grote voorraad: bied je de klant een maximale service aan; overbrug je eventuele leveringsproblemen; bied je de klant een grote keuze aan. 2 Nadelen Een grote voorraad: vraagt veel opslagruimte die we moeten kopen of huren; moet een plaats krijgen in het magazijn verhandelingen zijn duur en brengen het risico van schade mee; moet voorgefinancierd worden en zet dus liquide middelen vast; houdt het risico in dat niet alles verkocht geraakt. 3 Elementen die bijdragen tot voorraadvorming Er zijn een aantal marktontwikkelingen die het belang van de voorraad versterken. Voorbeelden hiervan zijn de langere aanvoerlijnen (producten of grondstoffen komen van zeer ver) en het afstoten van activiteiten door leveranciers en klanten. Zo zijn er: de jit-levering (just in time) aan industriële afnemers waardoor de buffervoorraad moet worden verhoogd; aanleveringen per container vanuit productielanden waardoor standaardhoeveelheden worden geleverd die vervolgens langer opgeslagen liggen; de assortimenten die steeds breder worden diversiteit van producten en de grilligheid van het klantgedrag. Bestaande artikelen worden niet snel uit het assortiment genomen. Hierdoor blijven assortimenten in omvang groeien. 4 Just in time delivery (jit) Just in time is Engels voor net op tijd. Hier slaat het op de logistieke methode van voorraadbeheersing vooral bij industriële bedrijven. Deze manier van werken is ontstaan in Japan bij Toyota. Bij jit is het de bedoeling de levering en de productie zodanig op elkaar af te stemmen dat er geen of zeer weinig voorraden in een bedrijf nodig zijn. De leveringen gebeuren precies op tijd zodat er niets moet worden opgeslagen. Dat zorgt voor een daling van de voorraadkosten en voorkomt het vastzetten van liquide middelen. Een groot nadeel van jit is dat de kleinste verstoring in de toeleveringen de hele productie kan plat leggen. Er zijn immers geen buffervoorraden. Bij dit logistiek systeem sluiten de productieprocessen van verschillende bedrijven nauwgezet op elkaar aan. Vooral in de autoassemblage is het jit-systeem erg ingeburgerd. Zo is het bedrijf Autoliv een producent van o.a. airbags gordels en andere veiligheidssystemen gevestigd op een steenworp van Volvo Gent. Niet alleen fysieke nabijheid is nodig voor jit-leveringen. Om de logistiek goed te laten verlopen is een ERP-systeem (Enterprise Resource Planning) onmisbaar. Zo krijgt Autoliv in Gent voor elke Volvo die op de productielijn geplaatst wordt digitaal een afzonderlijk order voor elk onderdeel. Dat komt neer op ongeveer één order per tachtig seconden. De order vermeldt welke producten Volvo op welk ogenblik nodig heeft voor de verdere assemblage van de wagen. Voor Autoliv komt het eropaan per auto het juiste stuurwiel de juiste airbag en de juiste gordels aan Volvo te leveren _DHEW62L Chapter_1-3.indd 38 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

37 5 Postponed manufacturing Postponed manufacturing kortweg postponement kunnen we letterlijk vertalen als uitgestelde productie. Eigenlijk betekent het dat de producent wacht met het voltooien van het product tot hij weet wat de klant precies wil. Postponed zorgt voor een lagere voorraad en een hogere reactiesnelheid in de ketting of supply chain omdat de producent sneller kan reageren op onverwachte vragen. Logistieke dienstverleners zoals distributiecentra kunnen naast opslag en vervoer van goederen ook hier een toegevoegde waarde creëren voor de producenten door deze uitgestelde productieactiviteiten (postponement) te gaan organiseren en optimaliseren in het distributienetwerk. Er zijn grote verschillen in de toepasbaarheid van postponement. In de farmaceutische industrie gaat het vaak niet verder dan het verpakken van het product of het toevoegen van een bijsluiter. In de elektronica gaat het al snel over assembleren. 6 Voorraadperiode en voorraadrotatie Te grote voorraden kosten geld omdat ze te lang in het magazijn liggen. Niet enkel opslagruimte en voorfinanciering zijn duur maar te grote voorraden brengen ook risico s mee voor bederf bij producten zoals voedingsmiddelen of geneesmiddelen oudmodisch bij confectie of prijsverlagingen zoals bij elektronica. Een belangrijke indicator voor het bepalen van de optimale voorraad is de voorraadrotatie en de voorraadperiode. Deze ratio s geven aan hoe lang een voorraad in het bedrijf blijft. De voorraadperiode wordt als volgt berekend. Je deelt de waarde van de gemiddelde voorraad tegen kostprijs door de kostprijs van de verkochte goederen per dag. Voorraadperiode = Gemiddelde voorraad tegen kostprijs Kostprijs van de verkochte goederen/365 Een cijfervoorbeeld maakt dit duidelijk: Gesteld dat je over de volgende gegevens beschikt: Dit jaar was de kostprijs van de gemiddelde voorraad in het magazijn EUR. Kostprijs van de verkochte goederen voor dit jaar: EUR. Voorraadperiode = = / of 50 dagen Hieruit kan worden berekend wat de voorraadrotatie is of hoeveel keer de voorraad vernieuwd wordt in een jaar. 365 Voorraadrotatie = 50 = 73 De voorraad wordt per jaar 73 maal vernieuwd. 3 Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 39 39

38 Uit de praktijk Van schaar tot schoudertas van sponsjes tot spiegels van kam tot kappersstoel er zijn nauwelijks beperkingen aan het assortiment van Sinelco International. Alles wat kappers of schoonheidsspecialisten nodig hebben vinden ze in het uitgebreide gamma van Sinelco. De productie verhuisde naar Azië maar het hart van het bedrijf en het distributiecentrum ligt in Ronse. Dit distributiecentrum is één van de modernste van Europa en uniek in zijn branche. Het sterk geautomatiseerde order picking systeem zorgt ervoor dat binnen 48 uur de bestellingen naar de klanten worden verstuurd. Het bedrijf bereikt de kappers via een netwerk van distributeurs (groothandelaars) en via een shop online voor geregistreerden. In het hoogbouwmagazijn rollen twee onbemande computergestuurde kranen langzaam over de rails. Ze nemen pallets uit de rekken tot een hoogte van 20 meter en werken de klok rond. s Nachts nemen ze de lege pallets weg en verplaatsen ze de volle van de bulkzone naar de grijpzone. In de bulkzone staan verschillende rijen pallets van eenzelfde soort artikel. In de grijpzone krijgt elk artikel maar één pallet. Enkel in de grijpzone halen de kranen de bestelde goederen uit het magazijn. Verder is er nog een magazijn waar volledig verpakte goederen over de transportband rollen en een derde magazijn waar magazijniers losse stukken uit de dozen nemen. In de drie magazijnen worden de artikels voor verschillende klanten en verschillende orders samengesteld. Later komt alles in de consolidatiezone opnieuw per klant samen. Aangezien de goederen gescand worden en er in de laadzone nog een eindcontrole is werkt dit systeem zo goed als foutloos. Automatisch is echter niet vanzelf. Om dit allemaal in goede banen te leiden is een performant computersysteem nodig. Sinelco gebruikt Warehouse Management System (WMS). Bovendien vraagt een volautomatisch systeem zeer veel discipline. Een doos mag geen 10 centimeter buiten een pallet geplaatst worden en 20 dozen op een pallet zijn er geen 21. Fouten worden altijd afgestraft. Bron: De Tijd Opdracht Wat produceert Sinelco? Wie zijn de klanten van Sinelco? Wie is de eindverbruiker van de Sinelco-producten? Hoe maakt Sinelco zijn producten bekend aan de eindverbruiker? Hoeveel magazijnen heeft Sinelco? Op welke wijze wordt in elk van de magazijnen gewerkt? Wat wordt hier bedoeld met een consolidatiezone? Verklaar waarom Sinelco zulke grote magazijnen nodig heeft. Geef een synoniem voor performant computersysteem. Waarom is bij een volautomatisch systeem grote discipline nodig? _DHEW62L Chapter_1-3.indd 40 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

39 3.2 Voorraadadministratie De gadgets en originele kleine verpakkingen doen het zeer goed in de chocoladewinkel van Nougatine zowel in Brugge als in Damme. Vooral de blikken doosjes zijn erg in trek bij de toeristen. Maar blikken dozen nemen veel plaats in en zijn bovendien behoorlijk duur. Nougatine heeft daarom een afspraak met zijn leverancier. Om de drie weken bestelt Nougatine via de website van de leverancier de dozen die het meest worden verkocht. Als hij de bestelling doorgeeft op maandagavond worden de dozen op woensdagochtend geleverd. De ballotins die veel minder ruimte in beslag nemen worden om de twee maand geleverd in een vaste hoeveelheid Verkenning Noem drie belangrijke taken van de voorraadadministratie. Wat is een minimumvoorraad? Wat is een maximumvoorraad? Verklaar waarom Nougatine een verschillende bestelpolitiek voert per product. Met welke elementen moet er rekening gehouden worden bij het bestellen van goederen? Ter zake 1 Doel en taken De voorraadadministratie verschaft gegevens over de kwaliteit en de kwantiteit van de voorraad en beheert de goederenopslag in een bedrijf. In de voorraadadministratie worden door verschillende personen op verschillende niveaus de volgende taken uitgevoerd. Het berekenen van de meest voordelige bestelpolitiek. Het inboeken van ontvangen leveringsbonnen na controle van de goederen aangekocht via een EDI-systeem (EDI = electronic data interchange). 3 Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 41 41

40 Nieuwe artikelenkaarten aanmaken indien nodig. Het beheren van de opslag van de goederen in het magazijn via adressen en labels. Het voorbereiden van verzendingen: stapelen van uit te leveren goederen opmaken van pak- en leveringsbons en invoeren van de voorraadmutaties zodat de andere afdelingen steeds een actuele voorraad kunnen consulteren. Tussentijdse rapportering over de voorraadpositie aan de boekhouding. Aan de aan- en verkoopafdeling wordt permanent gerapporteerd door het up-to-date houden van de voorraad. De jaarlijkse inventaris opmaken. 2 Begrippen en afspraken Vooraleer een voorraadadministratie op te zetten moeten een aantal begrippen en afspraken worden vastgelegd. Enkele van deze afspraken worden gemaakt met de gekozen leverancier van de goederen. Zo moet op voorhand vastgelegd worden: het bestelmoment: wanneer moeten we bestellen? de leveringstermijn: binnen welke periode zal er geleverd worden? de bestelgrootte: hoeveel zullen we tegelijk bestellen? 1 Bestelmoment Het bestelmoment kan vast zijn: dagelijks wekelijks per seizoen elke nacht. Dat wordt periodiek bestellen genoemd. Het bestelmoment kan variabel zijn naargelang van de behoeften. Dat wordt continu bestellen genoemd. Bij een periodieke voorraadaanvulling zal het bedrijf een relatief grote voorraad aanhouden om een voorraadbreuk te vermijden wanneer er plots een hoge vraag is. Bij continu bestellen zal de onderneming een bepaalde drempel vooropstellen waaronder de voorraad niet mag zakken. Bij het bereiken van die drempel de minimumvoorraad wordt automatisch een bestelling geplaatst. De maximumvoorraad is de grootste hoeveelheid voorraad die een bedrijf wil aanhouden. De minimumvoorraad is de kleinste hoeveelheid voorraad. In principe mag de voorraad niet onder deze limiet zakken. Voorraadverloop bij maandelijkse bestelling Voorraadniveau Maximumvoorraad Minimumvoorraad 30 dagen _DHEW62L Chapter_1-3.indd 42 Tijd in werkdagen De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

41 Voorraadverloop bij dagelijks bestellen Voorraadniveau Maximumvoorraad Minimumvoorraad Tijd in werkdagen De bestelfrequentie is gelijk aan de voorraadrotatie: het aantal keer dat de voorraad vernieuwd wordt of het aantal keer dat de voorraad herbesteld wordt. Alle voorraden die fysiek in het magazijn aanwezig zijn worden de technische voorraad genoemd. Deze voorraad is niet gelijk aan de economische voorraad. Tot de economische voorraad behoren alle voorraden waarmee een onderneming risico loopt ongeacht de plaats waar ze zich bevinden. Stel dat een onderneming goederen aankoopt in Azië en ze naar Antwerpen laat brengen via een containerschip. De goederen zijn eigendom van de onderneming vanaf de loskade in de haven in Azië en reizen op risico van de koper. Zij behoren tot de economische voorraad van de koper. Wanneer de gemiddelde afname groter is dan gepland of de leveringstermijn langer duurt dan gepland kan de onderneming buiten voorraad geraken. Om dit te vermijden kan de onderneming ervoor kiezen een buffervoorraad of veiligheidsvoorraad aan te houden. 2 Leveringstermijn De leveringstermijn maakt deel uit van de onderhandelingen tussen koper en verkoper. De duur van de leveringstermijn zal de grootte van de bestelling beïnvloeden. Een korte leveringstermijn heeft het voordeel dat er sneller kan worden ingespeeld op de verkoop en de bestelhoeveelheden kleiner kunnen zijn. Bij langere leveringstermijnen zullen de aangehouden voorraden groter zijn. 3 Optimale bestelgrootte ( EOQ - Economic Order of Quantity) Omdat voorraad en opslagruimte geld kosten is het belangrijk de optimale bestelgrootte te bepalen. De optimale bestelgrootte hangt af van de volgende factoren: koopgedrag van de consument een aantal specifieke kosten: aankoopprijs bestelkosten voorraadkosten de levertijd die de leverancier stelt. 3 Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 43 43

42 3 Berekening van de EOQ volgens het model van vaste bestelhoeveelheid voor één product Wanneer een onderneming een zeer gelijkmatige afname heeft past een bestelsysteem waarbij op een vast moment een vaste hoeveelheid wordt besteld. We bekijken dit probleem aan de hand van een concreet voorbeeld met vaste bestelhoeveelheid en vast bestelmoment. De levertijd die de leverancier stelt wordt buiten beschouwing gelaten. Gesteld dat Nougatine jaarlijks 153 eenheden verkoopt van het product R814 blikken doos in vorm van wagen. De aankoopprijs per eenheid = 698 EUR. De kosten per bestelling of orderkosten bedragen 2000 EUR. De voorraadkosten worden geschat op 35 % van de aankoopprijs per eenheid per jaar. Opdracht: Bereken de optimale bestelgrootte voor dit product. 1 Analyse van het probleem We stellen de parameters voor in symbolen: V= Vraag per jaar = verkoop per jaar 153 Cp = Aankoopprijs per eenheid (C = cost) 698 Cv De kosten om één eenheid gedurende één periode in voorraad te houden. Deze kost wordt meestal uitgedrukt in een percentage van de aankoopprijs per eenheid. 244 Co Bestelkosten of orderkosten per bestelling. Aan de opmaak van een bestelling zijn kosten verbonden zoals het salaris van de aankoper en van de magazijnmeester het ontvangen van de goederen het verhandelen van de binnengekomen goederen enz TC Totale kosten van de aangekochte voorraad? Q Veranderlijke Q = de grootte van een bestelling.? Te zoeken: EOQ = Optimale bestelgrootte = Q* Oplossing We definiëren de totale kosten (TC) van de bestelpolitiek in een functie van Q. Dan is: TC = aankoopkosten + bestelkosten + voorraadkosten De totale aankoopkosten zijn het aantal eenheden dat jaarlijks wordt aangekocht vermenigvuldigd met de aankoopprijs per eenheid. Dus V. Cp De totale bestelkosten zijn het aantal bestellingen dat jaarlijks wordt geplaatst vermenigvuldigd met de kosten per bestelling _DHEW62L Chapter_1-3.indd 44 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

43 Het aantal bestellingen in een jaar is gelijk aan de jaarlijkse vraag gedeeld door de bestelgrootte of: V Q Vermenigvuldigen we het aantal bestellingen met de orderkost per bestelling dan verkrijgen we de totale bestelkosten: V C Q o De totale voorraadkosten zijn de gemiddelde voorraad per periode vermenigvuldigd met de voorraadkosten per eenheid. De gemiddelde voorraad zijn de goederen die in het magazijn gemiddeld aanwezig zijn tijdens één bestelperiode. Er wordt aangenomen dat op het einde van de bestelperiode de voorraad nul is. Een tijdlijn maakt dit duidelijk: Q Q=0 Bestelde hoeveelheid bij begin van de periode De voorraad is nul op het einde van de periode De gemiddelde voorraad is dus: Q+0 2 De totale voorraadkosten bedragen dus: Q.C 2 v De totale jaarlijkse kosten in functie van de veranderlijke TC(Q) zijn dan: ) TC (Q = V C p + V Q C + C Q o 2 v Hierbij is Q > 0 want een bestelling van 0 is geen bestelling. Het extreem van deze functie vinden we door de nulpunten van de eerste afgeleide: C dtc V = 2 Co + v 2 dq Q C V Co + v = Q Cv V = C o 2 Q2 (1) zie blz. 48 Daaruit verkrijgen we: Q= 2 V C o Cv =Q Q** (want Q > 0) = EOQ Besluit: Q* is de optimale bestelgrootte of economic order of quantity (EOQ). 3 Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 45 45

44 Oplossing van het voorbeeld EOQ = = of 50 eenheden 2 44 Nu kan ook het aantal bestelmomenten worden berekend: Aantal bestelmomenten = = 306 of 3 momenten Dat betekent dat we bestellen om de: = of 121 dagen De totale kosten voor Q* of EOQ: TC(Q*) = (153 x 698 EUR) + (153/50) x 20 + (50/2) x 244 TC(Q*) = = EUR Noot Deze oefening kun je ook bespreken met de leraar wiskunde. 2 Berekening van de juiste waarde van Q* of EOQ We voeren de formule voor de berekening van Q* in Excel in: 3 Grafische illustratie met behulp van Excel 1 Invoeren van de parameters 2 Opstellen van de tabel Aangezien we via onze berekening weten dat de optimale bestelhoeveelheid 50 eenheden is kunnen we de grafiek tekenen rond dat optimum. Neem bijvoorbeeld het interval [20100]. Nu kunnen we aan Q allerlei waarden geven. We vertrekken van een startwaarde van 20 eenheden en nemen een stapgrootte van 10 eenheden. Dat betekent dat er telkens 10 eenheden worden bijgevoegd _DHEW62L Chapter_1-3.indd 46 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

45 In cel B6 noteer je de startwaarde hier 20. In cel B7 noteer je de startwaarde + de stapgrootte dus B6+10. Nu kopieer je deze formule van B8 tot B14 en krijg je de waarde Q telkens met 10 eenheden meer. Zoek de bijhorende waarden voor TC(Q). Noteer in cel C6 de volgende formule: C$1*C$2+(C$1/B6)*C$4+(B6/2)*C$3 Kopieer deze formule in de cellen C7 tot C14. Noteer in cel D6 de formule: C$1*C$2 en kopieer deze formule in cel D7 tot en met D14. Noteer in cel E6 de formule (C$1/B6)*C$4 en kopieer deze formule in cel E7 tot en met E14. Noteer in cel F6 de formule (B6/2)*C$3 en kopieer deze formule in cel F7 tot F14. Gebruik deze gegevens nu voor het maken van grafieken. 3 Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 47 47

46 3 Grafische voorstelling Verloop van TC(Q) Kosten in euro TC(Q) Q = Hoeveelheden Bepalen van EOQ Kosten in euro Totale bestelkosten 8000 Totale voorraadkosten Q* Q = Hoeveelheden Besluit De formule (1) op blz. 45 is ook als volgt te schrijven: V Q C o = Cv 2 Q Daaruit volgt dat in het optimum de totale bestelkosten gelijk zijn aan de totale voorraadkosten. (Hier is een klein afrondingsverschil.) De optimale hoeveelheid vind je op de as van de hoeveelheden onder het snijpunt van de krommen. In de praktijk Maak deze oefening zelf in Excel. Tips voor het maken van een lijngrafiek vind je in de ICT-bundel online. Een instructiefilmpje vind je via _DHEW62L Chapter_1-3.indd 48 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

47 Uit de praktijk Distributiecentrum Carrefour Vilvoorde Het vierkante meter groot distributiecentrum in Vilvoorde dat Carrefour huurt van de Belgische logistiek vastgoedontwikkelaar WDP omvat dertien hallen. Carrefour gebruikt het distributiecentrum als logistiek platform voor haar non-food-activiteiten. De locatie geniet een uitstekende bereikbaarheid. De containerterminal het kanaal de snelwegen en de luchthaven van Brussel onderstrepen de mogelijkheid tot multimodaal goederenvervoer op deze site. De containerterminal biedt de mogelijkheid om goederen te verschepen via de binnenvaart en is hiermee een alternatief voor het drukke wegverkeer op de as Rotterdam-Antwerpen-Brussel. Carrefour maakt gebruik van de terminal om de non-food-vracht te vervoeren en helpt zo mee aan het ontlasten van het zwaar verkeer op de weg. De containers die o.a. vanuit het Verre Oosten de haven van Antwerpen bereiken reizen via de binnenvaart naar het depot in Vilvoorde. De boten zijn langer onderweg dan de vrachtwagens wat inhoudt dat de logistieke planning voor de bevoorrading van de winkels hierop moet worden afgestemd. Bron: Opdracht Geef een voordeel van het huren van opslagruimte op het in eigendom hebben van opslagruimte. Geef 2 concrete voorbeelden van non-food-goederen. Waarom is het belangrijk dat een distributiecentrum op een goed bereikbare locatie ligt? Leg het begrip multimodaal goederenvervoer uit. Moet Carrefour rekening houden met de leveringstijd van de leverancier bij het doorgeven van de bestelling? Verklaar. 6 Welke kosten zijn zeker opgenomen in de bestelkosten bij Carrefour? 7 Met welke kosten zal Carrefour rekening houden bij het vaststellen van het percentage voor de voorraadkosten? 8 Waarom is het vervoer per binnenschip minder geschikt voor het vervoer van verse producten? 9 Verklaar waarom het noodzakelijk is de goederen in een centraal depot op te slaan i.p.v. ze rechtstreeks naar de winkels te brengen. 10 Surf naar > NL > WDP > Het vastgoed. Scrol naar beneden tot Gediversifieerd klantenbestand. Geef drie namen van bedrijven die pakhuizen huren bij WDP. 3 Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 49 49

48 3.3 Inventarisatie van de voorraad Bron: Verkenning 1 Welke gegevens moeten er volgens art.iii.89 van deze wet opgenomen worden in de inventaris? Maak een lijst van de rubrieken die in de inventaris moeten voorkomen. Baseer je hiervoor op het rekeningenstelsel van Nougatine. 2 De laatste regel van art. III.89 verwijst naar art.iii.85 van deze wet. Surf naar > NL > Belgische wetgeving > Dossiernummer /19. Kies Opzoeking > Lijst > Detail. Verklaar waarom paragraaf 2 van art. III.89 niet van toepassing is op de bedrijven opgesomd in art. III Welke gegevens zullen er volgens jou opgenomen worden in de inventaris i.v.m. de goederenvoorraden? Maak een lijstje met de items die zeker moeten worden vermeld. 4 Verklaar deze zin: De koning kan maatstaven voor de waardering van de inventaris bepalen. Surf naar > NL > Belgische wetgeving > Dossiernummer /19 of r echtstreeks via name=wet. Selecteer in de inhoudstafel Boek III > Titel 3 > Hoofdstuk 2 Boekhouding van de ondernemingen. Kopieer al de artikelen van Hoofdstuk 2 naar een Word-document met als naam Wetboek van economisch recht _DHEW62L Chapter_1-3.indd 50 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

49 Maak het document op aan de hand van de tips in het laatste hoofdstuk van dit boek. Volg deze instructies: 1 Gebruik volgende stijlen: Boek III Vrijheid van vestiging dienstverlening en algemene verplichtingen van de ondernemingen. Geef deze titel de stijl KOP 1 en zorg dat de volgende koppen van Stijl KOP 1 automatisch genummerd worden. Maak Kop 1 als volgt op: lettertype Arial Narrow lettergrootte 18 punten standaard tekstkleur blauw alinea vóór 0 punten na 12 punten regelafstand: enkel Inspringen Speciaal: Verkeerd om Met 1cm. Titel 3 Algemene verplichtingen van de ondernemingen. Geef deze titel de stijl KOP 2 en maak deze stijl als volgt op: lettertype Arial Narrow lettergrootte 16 punten standaard tekstkleur blauw alinea vóór 0 punten na 12 punten regelafstand: enkel Inspringen Speciaal: Verkeerd om Met 1cm. Hoofdstuk 2 Boekhouding van de ondernemingen. Geef deze titel de stijl KOP 3 en maak deze stijl als volgt op: lettertype Arial Narrow lettergrootte 14 punten standaard tekstkleur blauw alinea vóór 0 punten na 12 punten regelafstand: enkel Inspringen Speciaal: Verkeerd om Met 1cm. Instructiefilmpjes over stijlen vind je via en over opmaakprofielen via 2 Voorzie de voetnoten die in de wettekst per artikel voorzien zijn telkens onderaan de pagina. De voetnoten worden doorlopend genummerd. Geef ze weer in lettertype Calibri 9 punten standaard. Voorzie na de hoofdtitel een eindnoot. Gebruik in de eindnoot de bron waar deze wetteksten te vinden zijn. Een instructiefilmpje vind je via 3 Voorzie elk artikelnummer van KOP 4: Arial Narrow lettergrootte 12 punten standaard tekstkleur zwart alinea voor 0 punten na 6 punten regelafstand: enkel tekstdoorloop: Voorkom Weduwen en wezen Nummering: geen. Bij elk artikel waar je nog verdere onderverdeling terugvindt in paragrafen zorg je er voor dat Verkeerd om inspringt op 075 cm staat. Elke genummerde opsomming in de tekst springt in met 04 cm. Een instructiefilmpje vind je via 4 Vermijd in je tekst: koppen onderaan de pagina zwevende regels weduwen ongewenste paginaovergangen. 5 Maak een automatische inhoudsopgave. De pagina met Inhoud mag geen paginanummering krijgen. 6 Voorzie enkel de eerste pagina van een paginarand. 7 Voorzie een watermerk met het logo van België dat je op het internet opzoekt. 3 Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 51 51

50 Ter zake 1 Begrip Een inventaris is een beschrijvende lijst van alle bezittingen vorderingen schulden rechten en verplichtingen van de ondernemingen. De voorraad maakt deel uit van de bezittingen. Na het nauwkeurig tellen van de fysieke en de economische voorraad wordt deze bezitting gewaardeerd en vergeleken met de boekwaarde. De boekhoudkundige waarde wordt aangepast aan de werkelijke toestand. 2 Waardering van de voorraad 1 Waarderingsregels Art.III.89 boek III Hoofdstuk 2 Boekhouding van de ondernemingen vermeldt dat ondernemingen niet volgens eigen goeddunken de waarde van de inventarisgegevens kunnen bepalen. Dat is logisch: een onderneming zou bewust haar bezittingen of schulden kunnen overschatten of onderschatten om zo een verkeerd beeld van het bedrijf op te hangen of om het resultaat van het boekjaar te manipuleren en op die manier vennootschapbelasting te ontduiken. De wetgever heeft daarom regels voorzien waarbinnen de ondernemingen kunnen waarderen. Bovendien moeten de gehanteerde waarderingsregels worden opgenomen in de Toelichting van de jaarrekening. Specifieke regelgeving zoals die met betrekking tot de waarderingsregels wordt vastgelegd in een KB (Koninklijke Besluit). Daarom bevat de wettekst de volgende zin: De Koning kan maatstaven voor de waardering van de inventaris bepalen. Art. 24. De jaarrekening moet een getrouw beeld geven van het vermogen de financiële positie en het resultaat van de vennootschap. Wanneer de toepassing van de bepalingen van deze titel niet volstaat om te voldoen aan dit voorschrift moeten aanvullende inlichtingen worden verstrekt in de toelichting. Art Elke vennootschap bepaalt de regels die gelden voor de waardering van de inventaris bedoeld in artikel 9 1 van de wet van 17 juli 1975 op de boekhouding van de ondernemingen. Met nakoming van de bepalingen van dit hoofdstuk maar rekening gehouden met haar eigen kenmerken en onder meer voor de vorming en de aanpassing van afschrijvingen waardeverminderingen en voorzieningen voor risico s en kosten evenals voor de herwaarderingen. Deze regels worden bepaald door het bestuursorgaan van de vennootschap en vastgelegd in het boek bedoeld in artikel 9 1 van de wet van 17 juli 1975 op de boekhouding van de ondernemingen. Ze worden samengevat in de toelichting; overeenkomstig hetgeen is bepaald in artikel 24 eerste lid moet deze samenvatting voldoende nauwkeurig zijn zodat inzicht wordt verkregen in de toegepaste waarderingsmethoden. Art. 30. De waarderingsregels bedoeld in artikel 28 1 eerste lid moeten van het ene boekjaar op het andere identiek blijven en stelselmatig worden toegepast. Ze worden evenwel gewijzigd wanneer onder meer uit hoofde van belangrijke veranderingen in de activiteiten van de vennootschap in de structuur van haar vermogen of in de economische dan wel technologische omstandigheden de vroeger gevolgde waarderingsregels niet langer aan het voorschrift van artikel 24 eerste lid beantwoorden. Art. 31. Elk bestanddeel van het vermogen wordt afzonderlijk gewaardeerd. Art. 32. De waarderingen moeten voldoen aan de eisen van voorzichtigheid oprechtheid en goede trouw. Art De grond- en hulpstoffen het gereed product de handelsgoederen en de voor verkoop bestemde gebouwen worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde of tegen de marktwaarde op balansdatum als die lager is. De waardering tegen de lagere marktwaarde met toepassing van het eerste lid mag niet worden gehandhaafd indien achteraf de marktwaarde hoger is dan de lagere waarde waartegen de voorraad werd gewaardeerd _DHEW62L Chapter_1-3.indd 52 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

51 In de statutaire jaarrekening van MIKO vinden we de waarderingsregels die het bedrijf hanteert en heeft vastgelegd. 3 Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 53 53

52 Uit wat voorafgaat kunnen we de volgende principes over waarderingsregels samenvatten: 1 Elke onderneming zal binnen de wet haar waarderingsregels vastleggen aangepast aan de kenmerken van de onderneming. 2 De regels worden bepaald door het bestuursorgaan en schriftelijk vastgelegd. 3 De gekozen waarderingsregels moeten in de toelichting van de jaarrekening worden vermeld. 4 Eens de waarderingsregels vastgelegd zijn mogen ze in principe de volgende jaren niet meer gewijzigd worden tenzij in duidelijk omschreven omstandigheden. 5 De voorraad moet gewaardeerd worden tegen aanschaffingswaarde. Als op balansdatum de marktwaarde lager is dan de aanschaffingswaarde dan tegen marktwaarde. 2 Waarderingstechnieken en invloed op het resultaat 30 JANUARI Koninklijk besluit tot uitvoering van het wetboek van vennootschappen Art. 43. De aanschaffingswaarde van activa met identieke technische of juridische kenmerken wordt bepaald hetzij door individualisering van de prijs van elk bestanddeel hetzij volgens de methode van gewogen gemiddelde prijzen volgens de methode Fifo (eerst in - eerst uit) of volgens de methode Lifo (laatst in eerst uit). Indien de methode wordt gewijzigd mag de aanschaffingswaarde van de goederen die geacht worden eerst te zijn ingekomen niet lager zijn dan de waarde waarvoor ze voor toepassing van de desbetreffende waardeverminderingen voorkwamen in de inventaris bij het afsluiten van het boekjaar tevoren. Bron: > NL > Belgische wetgeving > Dossiernummer /30 Uit art. 43 van het hierboven vermelde KB leren we dat er verschillende technieken zijn om de voorraad te waarderen: volgens de methode van de geïndividualiseerde waarde; volgens de methode van de gewogen gemiddelde waarde; volgens de methode FIFO (First in First out) of Eerst in eerst uit; volgens de methode LIFO (Last in First out) of Laatst in eerst uit. Deze vier waarderingsmethoden werken we uit aan de hand van een concreet voorbeeld voor één product en tegelijkertijd berekenen we het verkoopresultaat voor dit product. Surf naar > Belgisch Staatsblad > NL > Nieuwe opzoeking. Vul in het veld Numac het nummer in. Kies de knop Opzoeking. Kies Lijst. Kies de Nederlandse versie. Maak het document als volgt op. Tips vind je in het laatste hoofdstuk van dit boek. 1 Kopieer de titel van deze tekst naar een blanco Word-document en wijzig de titel als volgt: Koninklijk besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het wetboek van vennootschappen. Plaats een return na de titel en geef de titel de volgende opmaak: stijl: Titel lettergrootte: 18 punten. Bewaar je document onder deze zelfde naam op je computer. 2 Kopieer de tekst vanaf Boek II tot en met art naar het openstaande Word-document. Nummer de pagina s onderaan. Kies voor Alleen nummer 3. 3 Vooraleer de stijlen te gebruiken is het noodzakelijk eerst de zachte returns te vervangen door een harde return. Gebruik voor deze vervanging de functie Start > Vervangen > Speciaal. Kies bij Zoeken naar voor Handmatig regeleinde. Kies bij Vervangen door voor Alineamarkering. Wanneer de volgende regel met Art. begint of met het -teken of met een cijfer kies dan Vervangen anders kies je Volgende zoeken _DHEW62L Chapter_1-3.indd 54 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

53 4 Maak het document op met de volgende stijlen. BOEK II. Jaarrekening geconsolideerde jaarrekening en formaliteiten inzake de openbaarmaking. Geef deze titel de stijl KOP 1 met volgende opmaak: lettertype Arial Narrow lettergrootte 18 punten standaard tekstkleur blauw alinea vóór 0 punten na 12 punten regelafstand: enkel. TITEL I. Jaarrekening. Geef deze titel de stijl KOP 2 en maak deze stijl als volgt op: lettertype Arial Narrow lettergrootte 16 punten standaard tekstkleur blauw alinea vóór 0 punten na 12 punten regelafstand: enkel. HOOFDSTUK I. Algemene principes. Geef deze titel de stijl KOP 3 en maak deze stijl als volgt op: lettertype Arial Narrow lettergrootte 14 punten standaard tekstkleur blauw alinea vóór 0 punten na 12 punten regelafstand: enkel. Afdeling I. Algemene beginselen. Geef deze titel de stijl KOP 4 en maak deze stijl als volgt op: lettertype Arial Narrow lettergrootte 13 punten standaard tekstkleur blauw alinea vóór 0 punten na 12 punten regelafstand: enkel. Onderafdeling I. Bijzondere regels betreffende de oprichtingskosten. Geef deze titel de stijl KOP 5 en maak deze stijl als volgt op: lettertype Arial Narrow lettergrootte 12 punten standaard tekstkleur blauw alinea vóór 0 punten na 12 punten regelafstand: enkel. 5 Schik de wetsartikelen 22 tot en met 61 2 in twee kolommen. Vermijd zwevende regels. Zorg ervoor dat de kolommen op de laatste bladzijde ongeveer gelijk eindigen. 6 Vervang het woord Art. met de functie Start > Vervangen door Art. met volgende opmaak: lettertype Arial Vet grootte: 10 punten. Voorbeeld: In de boekhouding van Nougatine vinden we voor de voorbije boekperiode o.a. de volgende bewegingen voor het product Z602 Vruchtenpasta: De beginvoorraad in hoeveelheid vinden we in cel B4. De hoeveelheid eindvoorraad = totaal van kolom E = 4 stuks (cel E17). Gevraagd 1 Wat is de waarde van de eindvoorraad bij de verschillende waarderingstechnieken? 2 Wat is het resultaat van deze verkopen bij elke waarderingstechniek? 3 Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 55 55

54 1 Waardering van de voorraad volgens de methode van de geïndividualiseerde waarde tegen aankoopprijs Formules: In F5 =E4*B5 te kopiëren naar de volgende rijen met gegevens. In E17=SOM(E4:E16) som van de volledige kolom. In F17=SOM(F4:F16). In H9=C8*C9 te kopiëren naar de volgende rijen met gegevens en rijen aanpassen. In I5=(B4-E4)*B5 te kopiëren naar de volgende rijen met gegevens. In J17 =H17-I17. 2 Waardering van de voorraad volgens de methode van gewogen gemiddelde aankoopprijs Deze methode houdt rekening met de hoeveelheid die bij elke prijs werd aangekocht tijdens een bepaalde periode. Omdat er meer goederen werden aangekocht tegen 1400 EUR moet deze prijs zwaarder doorwegen bij de berekening van de gemiddelde aankoopprijs van de voorraad. Daarom wordt het gewogen gemiddelde berekend. De gewogen gemiddelde aankoopprijs in het voorbeeld hierboven is gelijk aan ( ) + ( ) + (5 1410) = = _DHEW62L Chapter_1-3.indd De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

55 In Excel kun je dat als volgt oplossen: Formules: In G9 =C8*C9 te kopiëren naar de volgende rijen met gegevens. In G17 =SOM(G4:G16) In H19 =(B4*B5+B6*B7+B10*B11)/(B4+B6+B10) In H20 =E17*H19 In H21 =C8+C12+C14 In H22 =H19*H21 In H23 =G17-H22 Noot Door de afrondingen is er een verschil tussen het berekenen van de waarde van de eindvoorraad met Excel via verwijzing naar de cellen en het berekenen met de rekenmachine met het absolute getal. 3 FIFO Het letterwoord FIFO staat voor First In First Out. Dit betekent dat de eerst aangekochte eenheden het eerst de onderneming verlaten. Hier wordt verondersteld dat de goederen verstrekt worden tegen de prijs van de eerst in voorraad genomen goederen. Op die manier is de eindvoorraad gewaardeerd tegen de meest recente prijzen. 3 Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 57 57

56 Schematisch kunnen we dat als volgt voorstellen: Datum Aankoop Q 1/1 20 1/ /4 1/6 Verkoop Q Verkoop 1-16 Rest 4 Verkoop 2 Rest - 4 (1) 0-5 (2) 10 Verkoop 3 Rest AP verkochte goederen 20 x 1380 = (1) 0 15 x 1400 = (2) 4 1 x 1410 = /6 9 20/ In Excel berekenen we nu achtereenvolgens: de voorraad in aantallen de waarde van die voorraad de verkoopwaarde van de verkopen de aankoopwaarde van de verkopen het resultaat per verkoop het totale resultaat. Formules: Controleer de formules in de verschillende velden. Maak in kolom L de som van de aankoopwaarde van de verkochte goederen en vergelijk dit bedrag met het bedrag in de tabel erboven. Maak in kolom K het totaal van de verkoopwaarde en controleer het resultaat tussen verkoop- en aankoopwaarde. 4 LIFO Het letterwoord LIFO staat voor Last In First Out. Dit betekent dat de laatst aangekochte eenheden het eerst de onderneming verlaten. De goederen worden uit de voorraad genomen tegen de prijs van de laatste aankopen in voorraad. De voorraad wordt dus gewaardeerd tegen de prijs van de oudste partijen _DHEW62L Chapter_1-3.indd 58 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid

57 Schematisch kunnen we dat als volgt voorstellen: Datum Aankoop Q 1/1 20 1/ /4 Verkoop Q Verkoop 1 Rest - 1 (2) (1) 0 Verkoop 2-4 (2) Rest 15 Verkoop 3-11 Rest AP verkochte goederen 4 16 x 1380 = x 1400 = x 1410 = /6 5 15/6-5 (1) / In Excel berekenen we dat als volgt: Formules: Controleer de formules in de verschillende velden. Maak in kolom L de som van de aankoopwaarde van de verkochte goederen en vergelijk dit bedrag met het bedrag uit de tabel erboven. Maak in de kolom K het totaal van de verkoopwaarde en controleer het resultaat tussen verkoop- en aankoopwaarde. Synthesetabel Individuele waarde Waarde eindvoorraad Resultaat afhankelijk van waarderingsmethode Gewogen gemiddelde LIFO Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd 59 FIFO 59 12/04/17 6:58 PM

58 In de praktijk Het is al veertien dagen druilerig weer. Aan zee en in de andere vakantieoorden wordt veel thee gedronken. Nougatine heeft een speciale actie gevoerd naar haar klanten-restauranthouders voor het product T306 Rozenbottel. Vanaf een bestelling van 5 eenheden van 100 builtjes krijgt de klant een prijsvermindering. Ook Nougatine heeft een gunstige prijs bedongen bij haar leverancier Geïndividualiseerde waarde volgens aankoopprijs Bereken: De eindvoorraad in aantallen De waarde van de eindvoorraad De verkoopwaarde van de verkopen per lot De aankoopwaarde van de verkopen per lot Het resultaat van deze verrichtingen Gewogen gemiddelde aankoopprijs Bereken: De eindvoorraad in aantallen De waarde van de eindvoorraad De verkoopwaarde van de verkopen per lot De aankoopwaarde van de verkopen per lot Het resultaat van deze verrichtingen FIFO-methode Bereken: De eindvoorraad in aantallen De waarde van de eindvoorraad De verkoopwaarde van de verkopen per lot De aankoopwaarde van de verkopen per lot Het resultaat van deze verrichtingen _DHEW62L Chapter_1-3.indd 60 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid 12/04/17 6:58 PM

59 4 LIFO-methode Bereken: De eindvoorraad in aantallen De waarde van de eindvoorraad De verkoopwaarde van de verkopen per lot De aankoopwaarde van de verkopen per lot Het resultaat van deze verrichtingen Boekhoudkundige verwerking van de voorraadwijzigingen Stel dat je in de boekhouding gekozen hebt voor de waardering van de voorraad volgens de methode van de individuele waarde van elk bestanddeel. Wij blijven bij het voorbeeld van één product Z602 Vruchtenpasta in vorm van framboos dat we berekend hebben op blz. 54. Stel deze situatie voor op rekeningen. 1 Boeking op rekeningen D+ Voorraad handelsgoederen Beginvoorraad C22030 D Voorraadwijziging handelsgoederen C- Saldo 5570 D Aankopen handelsgoederen C Verkopen handelsgoederen D- C Uit onze berekening blijkt dat er minder goederen werden aangekocht dan dat er zijn verkocht. Er is immers uit voorraad verkocht. De waarde van de eindvoorraad 5570 EUR is kleiner dan de beginvoorraad. Dat bedrag wordt de beginvoorraad voor de volgende boekperiode. Op het einde van de boekperiode moeten we de nodige regularisaties boeken om de boekhouding aan te passen aan de realiteit. Eén van deze regularisaties is de voorraadwijziging. De activarekening Voorraad handelsgoederen moeten we regulariseren. De eindvoorraad is verminderd. We moeten de rekening dus crediteren voor het verschil tussen beginvoorraad en eindvoorraad. Daarom wordt de rekening met EUR gecrediteerd. Om het resultaat op de juiste manier te beïnvloeden moeten we de kosten verhogen met het bedrag van de goederen dat verkocht is uit voorraad. We openen daarom de kostenrekening Voorraadwijzigingen handelsgoederen en debiteren de rekening met het bedrag EUR. Waar komt dit bedrag vandaan: We gebruikten 18 eenheden uit de beginvoorraad voor een bedrag van Anderzijds vormden we een nieuwe voorraad van: 1 eenheid à 1400 EUR = 1400 EUR 1 eenheid à 1410 EUR = 1410 EUR Totaal van de nieuwe voorraad tegen nieuwe prijzen EUR EUR Voorraadwijziging 3 Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd EUR 61 12/04/17 6:58 PM

60 2 Invloed op het resultaat Deze regularisatie zal het resultaat van de boekperiode beïnvloeden. Immers als totale aankoopkosten worden voor de verkochte goederen in rekening genomen: Omzet verkochte goederen Kosten van de verkochte goederen Voorraadwijzigingen Totaal kosten verkochte goederen EUR EUR EUR EUR EUR Resultaat Besluit: Een voorraadvermindering vermeerdert de kosten. In de praktijk Doe de boekhoudkundige verwerking van de voorraadwijziging volgens de methode van de gewogen gemiddelde waarde. Geef de herkomst van alle bedragen. Je kunt je hiervoor baseren op de gegevens in de tabel op blz Waardevermindering van de voorraad Nougatine wil de voorraad vruchtenpasta liever niet langer bewaren. Het product loopt tegen de vervaldatum aan. Nougatine wil deze voorraad nu bij voorrang verkopen tegen een verlaagde prijs. Ze zal de frambozen verpakken in cellofaanzakjes en met een blikvanger in de etalage zetten met speciale aanbieding. We bekijken dit probleem aan de hand van een concreet voorbeeld in de methode van de individuele waarde van elk bestanddeel. 1 Begrip Een waardevermindering op de voorraad is een prognose die opgenomen wordt in de boekhouding. De bedrijfsleiding veronderstelt dat de realisatiewaarde van de goederen zeer klein of onbestaande is. De raming van deze prognose wordt opgenomen in de kosten. 2 Berekening van de waardevermindering Waarde van de voorraad volgens inventaris Vermoedelijk te ontvangen waarde = 4 kg x 1000 EUR Te boeken waardevermindering _DHEW62L Chapter_1-3.indd EUR EUR 1570 EUR De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid 12/04/17 6:58 PM

61 3 Boeking op rekeningen De rekeningen uit het voorbeeld van de voorraadwijziging worden hernomen en het grootboek wordt verder uitgebreid: Reeds geboekt: D+ Voorraad handelsgoederen Beginvoorraad C D+ Voorraadwijzigingen handelsgoederen C22030 Saldo 5570 D Geboekte waardeverminderingen op Cvoorraden Waardeverminderingen op voorraden (toevoeging) 1570 D+ C- We veronderstellen dat de eindvoorraad met 1570 EUR in waarde is gedaald. Omdat dit een veronderstelling is wordt de activarekening Geboekte waardeverminderingen op voorraden op de creditzijde met een bedrag van 1570 EUR verminderd. Deze rekening corrigeert de rekening Voorraad handels goederen. De kostenrekening Waardeverminderingen op voorraden (toevoeging) wordt op de debetzijde met 1570 EUR vermeerderd. 4 Invloed op het resultaat Omzet verkochte goederen EUR Kosten van de verkochte goederen EUR Voorraadwijzigingen EUR Waardevermindering van de voorraad Totaal kosten verkochte goederen EUR Resultaat EUR EUR Uit de praktijk De documenten op de volgende bladzijden zijn uittreksels uit de jaarrekening van COBELTAB. Interpreteer deze documenten aan de hand van de volgende vragen. 1 Activazijde van de balans 1.1 Hoe groot was de beginvoorraad van het laatste boekjaar? 1.2 Hoe groot is de eindvoorraad van het laatste boekjaar? 2 Bladzijde uit de resultatenrekening 2.1 Voor welk bedrag werden er in het laatste boekjaar goederen aangekocht? 2.2 Om welke voorraadwijziging ging het in het vorige boekjaar? 2.3 Om welke voorraadwijziging ging het in het laatste boekjaar? 3 Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd /04/17 6:58 PM

62 2.4 Bewijs aan de hand van een berekening dat de voorraadwijziging de kosten beïnvloedt en verklaar verder. 2.5 Voor welk bedrag werden er waardeverminderingen op voorraden geboekt vorig jaar? 2.6 Voor welk bedrag werden er waardeverminderingen op voorraden geboekt het laatste jaar? _DHEW62L Chapter_1-3.indd 64 De en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid 12/04/17 6:58 PM

63 3 Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd /04/17 6:58 PM

64 3.4 Electronic Data Interchange (EDI) Bron: _DHEW62L Chapter_1-3.indd 66 De en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid 12/04/17 6:58 PM

65 Verkenning Voor wie is dit bericht op de website van Carrefour bestemd? Wat wil Carrefour via dit bericht bereiken? Leg uit: definitieve dematerialisatie van de papieren factuur. Verklaar de termen: authenticiteit en integriteit van gegevens. Geef een synoniem van implementatie. Surf naar > NL > EDI-projecten > Algemeen. Wat zijn volgens Carrefour de voordelen van het werken met e-facturen? Ter zake 1 Begrip EDI of Electronic Data Interchange is een norm voor elektronische uitwisseling van documenten zoals bestelbonnen facturen en verzendnota s. Het komt erop neer dat de papieren documenten en hun postverzending vervangen worden door gegevensbestanden die elektronisch overgeseind worden via telefoonlijnen of andere netwerken. In tegenstelling tot papieren documenten die met het menselijk oog gelezen worden moeten elektronische documenten standaard gestructureerd zijn met alle gegevens zoals datum nummers en bedragen op precies dezelfde elektronische plaats. Deze documenten hebben daarom een standaardformaat volgens de Europese norm EDIFACT. 2 Doel Met EDI kan een elektronische handelsgemeenschap opgezet worden waarin bedrijven met elkaar verbonden worden met het doel maximaal efficiënt te werken en de rendabiliteit van het bedrijf te verhogen door papieren documenten te verminderen of uit te schakelen. In de automobielsector wordt EDI al geruime tijd toegepast. De voorraad kan minimaal gehouden worden door de snelle uitwisseling van ordergegevens. 3 Voorraad in de onderneming 001_DHEW62L Chapter_1-3.indd /04/17 6:58 PM

66 3 Voordelen van EDI Dit elektronische platform biedt een aantal voordelen waaronder: Nauwkeurigheid De normalisering van de structuur en de inhoud van de uitgewisselde informatie maakt automatisering van de informatieverwerking mogelijk. Vergissingen en bijhorende correcties worden zo tot een minimum herleid. Snelheid Digitale verzending is op zich al sneller dan een postzending of koerierdienst. Bovendien wordt ook de hele aanpak en verwerking versneld. De manuele behandeling van documenten verdwijnt printen is niet meer nodig. De documentenstroom vraagt minder tijd en minder energie. Besparing Naast tijdwinst voor berging en archivering van papieren documenten biedt EDI ook financiële voordelen zoals het uitsparen van portkosten het uitsparen van materialen voor het opbergen van papieren documenten zoals mappen kasten rekken en ruimte. Netwerkefficiëntie Wie met EDI werkt wordt opgenomen in het netwerk en wint vertrouwen bij leverancier en klant. Het platform kan worden gebruikt door producenten leveranciers onderaannemers banken enz. Uit de praktijk 1 Surf naar > Over ons. Welk soort bedrijf is Mainfreight? 2 Kies E-logistics > EDI. Welke EDI-varianten gebruikt het bedrijf en voor welke toepassingen? _DHEW62L Chapter_1-3.indd 68 De h@ndel en wij 3de graad E Bedrijfsbeleid 12/04/17 6:58 PM