Internationale samenwerking. gemeente Steenwijkerland

Transcriptie

1 Internationale samenwerking gemeente Steenwijkerland 1

2 2

3 Samenvatting Inleiding Tot op heden heeft de gemeente Steenwijkerland geen ontwikkelingssamenwerkingbeleid. Wel zijn er losse projecten of initiatieven op het gebied van ontwikkelingssamenwerking, noodhulp en het versterken van lokaal bestuur elders. In dit beleidsplan worden alle initiatieven benoemd en wordt nieuw beleid geschreven. Als gemeente Steenwijkerland gaan wij onze verantwoordelijkheid nemen. Het doel van dit beleid is om ontwikkelingssamenwerking ook een verantwoordelijkheid van de inwoners, ondernemers, stichtingen, verenigingen, scholen en bedrijven in Steenwijkerland te maken. Het tweede doel van dit ontwikkelingssamenwerkingbeleid is het structuren van bestaande initiatieven en het stimuleren van nieuwe en bestaande ideeën. Als gemeente zijn wij faciliterend richting burgers en ondernemers. Als organisatie geven wij het goede voorbeeld en laten wij zien dat we onze verantwoordelijkheid nemen. Millenniumgemeente In 2000 hebben regeringsleiders van 189 landen internationale afspraken gemaakt: vóór 2015 moeten armoede, ziekte en honger ver teruggedrongen zijn. De VN Millenniumdoelen zijn acht ambitieuze doelen gericht op wereldwijde armoedebestrijding. De doelen werden weliswaar door regeringsleiders vastgesteld, maar om ze voor 2015 daadwerkelijk te kunnen halen is ieders hulp nodig, met name op lokaal niveau. Daarom startte de VNG in 2007 de Millennium Gemeente campagne. De kernboodschap van de Millennium Gemeente campagne is dat ontwikkelingssamenwerking niet uitsluitend iets is tussen centrale overheden, maar dat juist andere actoren, waaronder lokale overheden een zeer nuttige complementaire taak kunnen vervullen. Gemeenten en gemeenschappen in Nederland beschikken over kennis en ervaring die van grote waarde is voor gemeenten en gemeenschappen in ontwikkelingslanden. Ontwikkelingssamenwerking Ontwikkelingssamenwerking gaat om verantwoordelijkheid nemen. Verantwoordelijkheid nemen voor elkaar. Nadenken bij wat we doen. Wat we kopen en wat we weggooien. Internationale samenwerking of ontwikkelingssamenwerking gaat verder dan geld geven. Ontwikkelingssamenwerking is misschien wel een manier van leven, is bewust zijn van je doet en wat je kunt doen. Ontwikkelingssamenwerking is werken aan een betere samenleving. Het is de nadrukkelijke wens van de gemeente Steenwijkerland om de inwoners, ondernemers en bedrijven, ambtenaren en de gemeente als organisatie hun verantwoordelijkheid te laten nemen in het kader van ontwikkelingssamenwerking. Daarvoor zijn vier ontwikkellijnen uitgedacht en uitgewerkt: 3

4 - Ontwikkelingssamenwerking en bedrijven & ondernemers Als gemeente willen we graag een fairtradegemeente worden. Dit houdt in dat de gemeente bijzonder veel aandacht besteedt aan fairtrade. De gemeente en haar inwoners dragen fairtrade een warm hart toe. In samenwerking met COS Overijssel is een werkgroep fairtrade opgericht. In de werkgroepen zitten vertegenwoordigers van ondernemers, scholen en stichtingen in Steenwijkerland. Zij zorgen ervoor dat fairtrade in Steenwijkerland wordt omarmd. - Ontwikkelingssamenwerking en burgers van Steenwijkerland In samenwerking met Impulsis en COS Overijssel is een financiële regeling opgesteld. Deze regeling maakt het mogelijk dat particuliere initiatieven hun ingezamelde fondsen kunnen laten verdubbelen. Gemeente Steenwijkerland stelt voor ,- beschikbaar voor verdubbeling van particuliere fondsen. Impulsis draagt hetzelfde bedrag bij zodat er in totaal ,- beschikbaar is voor bijdragen in Ontwikkelingssamenwerking en de gemeente als organisatie Samen met VNG International dragen ambtenaren en bestuurders van de gemeente Steenwijkerland kennis en ervaring over aan collega s in ontwikkelingslanden (LOGO-East programma). Door deze kennisoverdracht worden lokale banden versterkt en nieuwe samenwerkingsverbanden opgericht. - Ontwikkelingssamenwerking, een zaak voor iedereen Door het adopteren van een project willen we proberen ontwikkelingssamenwerking te betrekken bij ontwikkelingssamenwerking. Het MT heeft op 25 januari het FairClimateFund aangewezen als project. Kort gezegd compenseert het FCF de CO2 uitstoot van ons (zie voor een uitgebreide beschrijving paragraaf 3.6). Ook voor bedrijven is dit een aantrekkelijk project. Afsluiting Voorliggend plan is een plan vol ambitie en goede voornemens. Laten we er met z n allen iets van maken. Burgers, ondernemers, bestuurders en ambtenaren, allemaal moeten we onze verantwoordelijkheid nemen en onze kansen grijpen. Dit plan biedt volgens ons voldoende handvatten voor de komende vier jaar om ontwikkelingssamenwerking op de lokale kaart te zetten. 4

5 Inhoudsopgave Samenvatting...3 Inhoudsopgave Inleiding Inleiding Aanleiding Doel Bestaand beleid en bestaande initiatieven Plan Duurzaam Steenwijkerland/duurzaam inkopen Internationale samenwerking Jumelage Huidig subsidiebeleid Vooruitblik Ontwikkelingssamenwerking Inleiding Wat is ontwikkelingssamenwerking Millenniumdoelen & millenniumgemeente Millenniumgemeente Waarom is ontwikkelingssamenwerking belangrijk? Ontwikkelingssamenwerking en gemeente Steenwijkerland Ontwikkelingssamenwerking en gemeente Steenwijkerland Inleiding Ontwikkelingslijnen Ontwikkelingssamenwerking en bedrijven & ondernemers Doelstelling Financiën Ontwikkelingssamenwerking en de gemeente als organisatie Doelstelling Financiën Nieuw project Ontwikkelingssamenwerking en burgers van Steenwijkerland Doelstelling Financiën Ontwikkelingssamenwerking voor iedereen Doelstelling Het project voor Communicatie Financiën Afsluiting...23 BIJLAGEN

6 6

7 1. Inleiding 1.1 Inleiding Ontwikkelingssamenwerking. Een onderwerp dat iedereen aangaat. Een onderwerp dat bij uitstek geschikt is voor een gemeente omdat je als gemeente dicht bij de burgers, ondernemers en bedrijven staat en omdat je weet wat er in de gemeente leeft en speelt. Tot op heden heeft de gemeente Steenwijkerland geen ontwikkelingssamenwerkingbeleid. Wel zijn er losse projecten of initiatieven op het gebied van ontwikkelingssamenwerking, noodhulp en het versterken van lokaal bestuur elders. In dit beleidsplan worden alle initiatieven benoemd en wordt nieuw beleid geschreven. Als gemeente Steenwijkerland gaan wij onze verantwoordelijkheid nemen. 1.2 Aanleiding In april 2009 heeft de raad ingestemd met een initiatiefvoorstel van een aantal raadsfracties. Het initiatiefvoorstel omvat de wens om millenniumgemeente te zijn, het voornemen om in te zetten op millenniumdoelen 7 en 8, de noodzaak om een ontwikkelingssamenwerkingbeleid op te stellen, de wens duurzaamheid te promoten en het voornemen om een fairtradegemeente te worden. Naar aanleiding van het initiatiefvoorstel is een claim aangevraagd voor de komende vier jaar. In november 2009 heeft de raad in haar geheel besloten om jaarlijks 1,- per hoofd van de bevolking in Steenwijkerland beschikbaar te stellen voor de komende vier jaar. Dit is een bedrag van ,- per jaar. 1.3 Doel Het doel van dit beleid is om ontwikkelingssamenwerking ook een verantwoordelijkheid van de inwoners, ondernemers, stichtingen, verenigingen, scholen en bedrijven in Steenwijkerland te maken. Het tweede doel van dit ontwikkelingssamenwerkingbeleid is het structuren van bestaande initiatieven en het stimuleren van nieuwe en bestaande ideeën. Als gemeente zijn wij faciliterend richting burgers en ondernemers. Als organisatie geven wij het goede voorbeeld en laten wij zien dat we onze verantwoordelijkheid nemen. 1.4 Bestaand beleid en bestaande initiatieven Binnen de gemeente Steenwijkerland zijn er verschillende beleidsvelden die een duidelijke link hebben met ontwikkelingssamenwerking. In deze paragraaf worden ze kort genoemd en toegelicht. 7

8 1.4.1 Plan Duurzaam Steenwijkerland/duurzaam inkopen De gemeente Steenwijkerland kiest voor het inzetten op duurzaamheid en duurzame ontwikkeling. De gemeente heeft in juni 2009 het duurzaamheidplan vastgesteld waarin het kader voor duurzaamheid wordt aangegeven. Centrale ambitie in het duurzaamheidbeleid voor de komende jaren is de inzet op energiereductie en waar mogelijk, energiewinning uit duurzame bronnen. Dit enerzijds om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, anderzijds om de energielasten voor de inwoners van de gemeente Steenwijkerland te verlagen. De strategie van de gemeente om haar ambities op het gebied van duurzaamheid te bewerkstelligen zijn tweeledig. De gemeente heeft een belangrijke voorbeeldfunctie op het gebied van duurzaamheid. Daarom wordt als doelstelling genomen dat in % van het gemeentelijk beleid wordt getoetst op duurzaamheid. Daarnaast zet de gemeente in op het initiëren van strategische samenwerking en coalitievorming met strategische partners op voor duurzame ontwikkeling belangrijke werkterreinen als woningbouw en energievoorziening. De gemeente heeft in 2006 het provinciaal convenant duurzaam inkopen getekend en streeft naar 50% duurzaam inkopen in Dit zal de jaren daarna kunnen doorgroeien naar 75% (al vanaf 2004 wordt 100% groene stroom ingekocht) en vanaf het jaar 2015 is het streven dat 100% duurzaam wordt ingekocht. Wat we ondermeer willen bereiken voor de burgers in Steenwijkerland: een reductie van het energiegebruik voor bewoners, met een focus op bestaande woningen van voor 1985 omdat hier de meeste resultaten te halen zijn, zowel wat betreft energiebesparing als CO2 reductie; frisse scholen met lagere energielasten en een gezond binnenklimaat voor de kinderen en het personeel van de basisscholen van Steenwijkerland; een loket waar burgers en bedrijven advies kunnen vragen voor het treffen van de juiste duurzame maatregelen in de woning of het bedrijf; het gebruik van duurzame producten en materialen door het informeren van burgers en het stimuleren van samenwerking tussen bedrijven; enthousiaste inwoners die zelf aan de slag gaan met duurzame ontwikkeling en op straat, wijk of op dorpsniveau een duurzaam initiatief starten; energiezuinige gemeentelijke gebouwen die een voorbeeldfunctie vervullen op het gebied van energiebesparing Internationale samenwerking Vijf jaar geleden heeft VNG International de gemeente benaderd en gevraagd of we onze kennis in wilden inzetten in een internationaal verband. Vanuit een ideëel motief, het versterken lokale democratie in Servië, werkt de gemeente Steenwijkerland sinds 2005 samen met de gemeente Bela Crkva. Die samenwerking wordt begeleid door VNG-International en vindt plaats in het kader van LOGO East programma s. Dit is een 8

9 programma waarin local government centraal staat. Het programma stimuleert de uitwisseling van ervaringen van locale overheden zoals Nederlandse gemeenten, waterschappen en provincies en hun partners is Roemenië, Bulgarije, Turkije, Oekraïne, Servië en Rusland. Ons huidige kernen- en wijkbeleid is hierbij leidraad om in Bela Crkva burgerparticipatie en betrokkenheid van burgers en bedrijven bij het gemeentelijk beleid te stimuleren. Inmiddels zijn twee projecten succesvol afgerond. Het eerste project betrof het ontwikkelen en realiseren van een speelterrein voor kinderen. Hiervoor werd het maatschappelijk middenveld gemobiliseerd en heeft de gemeente Bela Crkva voor het eerst interactief beleid ontwikkeld en gerealiseerd. Vanuit dit project ontstond de wens bij Bela Crkva om haar eigen organisatie aan te passen en in te richten op het versterken van dienstverlening aan burgers en bedrijven. Hiervoor is inmiddels voor het eerst een publieksbalie ingericht, iets wat een succes genoemd kan worden Jumelage Ongeveer 230 kilometer van Steenwijkerland ligt in Duitsland de gemeente Herzebrock-Clarholz. Sinds 1983 zijn er vriendschapsbanden tussen de (voormalige) gemeente Brederwiede met die van de Duitse gemeente Herzebrock-Clarholz. In 1994 werd het officiële partnerschap ondertekend. Op 26 juni 2001 heeft de raad van de gemeente Steenwijkerland zich uitgesproken voor een voortzetting van deze contacten. De stichting Jumelage Steenwijkerland-Herzebrock-Clarholz heeft bevordering van de vriendschapsbetrekkingen tussen inwoners van beide gemeenten tot doel. Ze wil dit bereiken door uitwisselingen tussen bewoners te stimuleren. Dit alles in de geest van onderling begrip en de bereidheid elkaar te helpen en van elkaar te leren. Dit kan gerealiseerd worden door het leveren van een financiële bijdrage. Door contacten tussen verenigingen, instellingen en scholen te leggen, probeert ze dit te stimuleren Huidig subsidiebeleid Het huidige subsidiebeleid voor projecten van burgers is vastgesteld in 2005 en is een algemeen beleid. Voor verschillende activiteiten zijn nadere regels opgenomen. Zo ook voor ontwikkelingssamenwerking en hulpverlening; wat gedefinieerd wordt als: samenwerking met of ten behoeve van ontwikkelingslanden en landen in Midden- en Oost-Europa en hulpverlening ten behoeve van ontwikkelingslanden en landen in Midden- en Oost-Europa. De belangrijkste criteria/beleidsregels zijn: - het moet gaan om plaatselijke acties welke door in de gemeente Steenwijkerland gevestigde organisaties of groeperingen worden georganiseerd; - er moeten rechtstreekse betrekkingen bestaan tussen de organisatie of groepering uit de Steenwijkerlandse samenleving met de doelgroep waarvoor de actie wordt uitgevoerd; - bij de acties staat het ontwikkelen van de bewustwording van de verbondenheid van de Steenwijkerlandse gemeenschap met de landen waarop de acties zijn gericht voorop. 9

10 De hoogte van het subsidiebedrag voor organisatiekosten bedraagt maximaal 900,- en de hoogte van het subsidiebedrag voor de vermeerdering van opbrengsten van acties bedraagt maximaal 450,-. Vanaf 2010 beoordeeld de Concernstaf de aanvragen en geeft de subsidies. 1.5 Vooruitblik In het volgende hoofdstuk wordt ingegaan op wat ontwikkelingssamenwerking is en wat de kansen voor de gemeente zijn als het om ontwikkelingssamenwerking gaat. Ook wordt uitgelegd wat de millenniumdoelen zijn en waarom we een millenniumgemeente willen worden. In hoofdstuk drie worden verschillende instrumenten toegelicht waarin wordt omschreven hoe wij als gemeente onze (gemeentelijke) verantwoordelijkheid gaan nemen en kansen gaan bieden aan burgers, ondernemers en ambtenaren in het kader van ontwikkelingssamenwerking. 10

11 2. Ontwikkelingssamenwerking 2.1 Inleiding Waarom kiest Steenwijkerland voor ontwikkelingssamenwerking? We leven in een tijd van snelle veranderingen die een grote invloed hebben op het dagelijkse leven van mensen over de hele wereld. Globalisering maakt de wereld kleiner en rijker. De kosten en baten van de globalisering zijn echter zeer ongelijk verdeeld. Nog steeds moet meer dan de helft van de wereldbevolking rondkomen van minder dan twee dollar per dag. In veel landen wordt het streven niet gehaald om in 2015 alle jongens en meisjes van basisonderwijs te voorzien, moedersterfte terug te dringen en de verspreiding van ziektes als hiv/aids en malaria tot staan te brengen. Dit geldt vooral in Sub-Sahara Afrika. Tegelijkertijd hebben klimaatverandering en milieudegradatie juist dáár de meest ingrijpende gevolgen. Er ontstaat een nieuwe schaarste, vooral van natuurlijke hulpbronnen. Dit is in toenemende mate een bron van spanning, onder andere in het Midden-Oosten, Nigeria en Sudan. De voedselcrisis is nog breder. Van oudsher zijn wij als Nederlanders gewend om over de landsgrenzen heen te kijken. Verantwoordelijkheid te voelen voor het beschermen van de internationale rechtsorde. Solidariteit te voelen met hen die in zeer moeilijke omstandigheden leven, in armoede en in onveiligheid. Ook als gemeente Steenwijkerland willen we onze verantwoordelijkheid nemen en meewerken aan een duurzame samenleving, niet alleen binnen, maar ook (ver) buiten de gemeentegrenzen. 2.2 Wat is ontwikkelingssamenwerking De definitie die Wikipedia hanteert voor ontwikkelingssamenwerking 1 is: ontwikkelingssamenwerking is bedoeld om de derde wereld, of ontwikkelingslanden en hun burgers en instellingen te helpen zich verder te ontwikkelen en zo een hogere levensstandaard te bereiken. Ontwikkelingssamenwerking is actief op terreinen zoals onderwijs, gezondheidszorg, economische ontwikkeling, landbouw en infrastructuur. Naast concrete thema's richt ontwikkelingssamenwerking zich ook op zaken als het versterken van capaciteit en het vergroten van participatie van achtergestelde groepen. Maar ontwikkelingssamenwerking is meer dan deze opsomming. Het is een gezámenlijke verantwoordelijkheid. Van overheid én samenleving. Samenwerking om kennis en kracht te bundelen. Samenwerking om de effectiviteit van ontwikkelingssamenwerking te vergroten. Nieuwe coalities aangaan met het bedrijfsleven, lokale organisaties en vernieuwers op het terrein van kennis, groei en ontwikkeling. 1 De termen ontwikkelingshulp en ontwikkelingssamenwerking worden in de praktijk door elkaar gebruikt. Van oudsher spreekt men van ontwikkelingshulp, maar in de jaren zeventig van de vorige eeuw werd de term ontwikkelingssamenwerking geïntroduceerd. Daarmee drukken donoren uit dat zij ontvangende landen en organisaties als gelijkwaardige partners beschouwen. 11

12 Ontwikkelingssamenwerking is een zaak van iedereen. Daarbij gaat het om méér dan solidariteit alleen. Het is één van de meest zinvolle investeringen die we samen kunnen doen voor een stabielere wereld, een duurzame samenleving hier én daar en wereldwijde welvaart waar méér mensen aan deel hebben. Het behalen van de Millenniumdoelen is daarvan een belangrijk onderdeel. 2.3 Millenniumdoelen & millenniumgemeente In 2000 hebben regeringsleiders van 189 landen internationale afspraken gemaakt: vóór 2015 moeten armoede, ziekte en honger ver teruggedrongen zijn. Dit is vertaald in acht concrete doelen: de millenniumdoelen. De armoede halveren en minder mensen honger Alle kinderen naar school Mannen en vrouwen gelijkwaardig Minder kindersterfte Verbetering van de gezondheid van moeders Bestrijding van HIV/AIDS, malaria en andere dodelijke ziektes Meer mensen in een duurzaam leefmilieu Mondiaal samenwerkingsverband voor ontwikkeling In de bijlage vindt u een korte uitwerking van de acht millenniumdoelen Millenniumgemeente De VN Millenniumdoelen zijn acht ambitieuze doelen gericht op wereldwijde armoedebestrijding. De doelen werden weliswaar door regeringsleiders vastgesteld, maar om ze voor 2015 daadwerkelijk te kunnen halen is ieders hulp nodig, met name op lokaal niveau. Daarom startte de VNG in 2007 de Millennium Gemeente campagne. In ontwikkelingslanden, maar ook in ons eigen land kunnen juist gemeenten een belangrijke bijdrage leveren aan het behalen van de doelen. Kofi Anan, voormalige secretaris van de Verenigde Naties, benadrukte dat feit in zijn gesprek met een internationale delegatie van vertegenwoordigers van lokale overheden: Cities and local authorities have a critical role to play. ( ) Ultimately it is in the streets of your cities and towns that the value of what s decided here will be tested. While our Goals are global, they can most effectively be achieved through action at local level. ( ) A state which treats local authorities as partners, 12

13 and allows public tasks to be carried out by those closest to the citizens, will be stronger, not weaker. ( ) Strong local democracy can be a key factor enabling a country to thrive. (bron: website Millenniumgemeente) De kernboodschap van de Millennium Gemeente campagne is dat ontwikkelingssamenwerking niet uitsluitend iets is tussen centrale overheden, maar dat juist andere actoren, waaronder lokale overheden een zeer nuttige complementaire taak kunnen vervullen. Gemeenten en gemeenschappen in Nederland beschikken over kennis en ervaring die van grote waarde is voor gemeenten en gemeenschappen in ontwikkelingslanden. Juist het lokaal bestuur staat dicht bij de burger. Lokale bestuurders kennen de behoeften van burgers en zitten in een positie om hier, samen met andere partijen, in te voorzien. De praktijk heeft uitgewezen dat Nederlandse gemeenten met hun ervaring, kennis en expertise een belangrijke rol kunnen spelen in het versterken van de lokale democratie in ontwikkelingslanden. Nederlandse gemeenten kunnen ondersteuning bieden op diverse terreinen, individueel, maar ook met een aantal gemeenten tezamen. Veel gemeenten zijn al actief op het gebied van internationale samenwerking. Zij kunnen het predikaat Millennium Gemeente gebruiken om hun burgers te laten weten welke activiteiten reeds worden ontplooid op dat gebied en in welke samenhang dat gebeurt. Steenwijkerland kiest er ook voor om een Millenniumgemeente te zijn. De eerste stap is het opstellen van ontwikkelingssamenwerkingbeleid waarin de acht millenniumdoelen centraal staan. In het beleid worden handvatten gegeven voor vervolgstappen. 2.4 Waarom is ontwikkelingssamenwerking belangrijk? Het lijkt een rare of een foute vraag: waarom is ontwikkelingssamenwerking belangrijk? Maar het is een belangrijke vraag. Om op een goede manier aan ontwikkelingssamenwerking te doen moet je wel weten waarom je dat doet. Ontwikkelingssamenwerking gaat om verantwoordelijkheid nemen. Verantwoordelijkheid nemen voor elkaar. Nadenken bij wat we doen. Wat we kopen en wat we weggooien. Internationale samenwerking of ontwikkelingssamenwerking gaat verder dan geld geven. Ontwikkelingssamenwerking is misschien wel een manier van leven, is bewust zijn van je doet en wat je kunt doen. Ontwikkelingssamenwerking is werken aan een betere samenleving. In dit plan wordt als definitie voor duurzame ontwikkeling gehanteerd: duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoefte van de huidige generatie zonder daarmee voor toekomstige generaties de mogelijkheden in gevaar te brengen om ook in hun behoeften te kunnen voorzien. Duurzame ontwikkeling betekent ook dat binnen de gemeente op alle niveaus bij beslissingen een afweging wordt gemaakt tussen de gevolgen voor mens, milieu en economie/welvaart (people, planet, prosperity). 13

14 Kansen Een internationaal profiel biedt een gemeente kansen. Kansen om burgers bij het beleid te betrekken. Om te leren van het buitenland. Om een vijfsterren gemeente te zijn. Gemeenten die over de grenzen samenwerken investeren in de kwaliteit van het eigen beleid 2. Kans om te leren Kansen op Europese steun Kansen op oplossingen Kansen op een sterke reputatie Kansen voor anderen Kansen op betrokkenheid Een Nederlandse gemeente kan veel lessen trekken uit ervaringen van partners in het buitenland. Investeren in contacten met anderen betaalt zich terug in concrete lessen voor de eigen gemeente Voor de beïnvloeding van het beleid op Europees niveau is het effectief bondgenoten buiten Nederland te hebben. Voor het aanboren van Europese subsidies zijn contacten over de grenzen absoluut noodzakelijk: veel aanvragen moeten gezamenlijk met buitenlandse partners worden ingediend. Via internationale contacten en netwerken komen gemeenten op de hoogte van nieuwe mogelijkheden Elke gemeente is verweven met de wereld. Daarbij hebben lokale problemen vaak internationale oplossingen. Het bevorderen van begrip tussen bijvoorbeeld bevolkingsgroepen is daar een goed voorbeeld van. In de praktijk blijkt dat de interesse van Nederlandse gemeenten in landen van herkomst van haar inwoners gewaardeerd wordt. Enerzijds ondersteunt het ontwikkelingen daar; anderzijds biedt het mogelijkheden voor participatie van minderheden in de Nederlandse samenleving. Internationale activiteiten verstevigen het imago van de gemeente. Een gemeente die zich over de grenzen weet te presenteren trekt bedrijvigheid en kennisinstellingen aan en stimuleert daarmee hoogwaardige werkgelegenheid. Bovendien is een internationaal georiënteerde gemeente aantrekkelijker als werkgever. Nederlandse gemeenteambtenaren en bestuurders dragen kennis en ervaring over aan collega s in ontwikkelingslanden. Zij dragen daardoor bij aan het behalen van de millenniumdoelen Nederlandse gemeenten dragen ook bij aan de versterking van het lokaal bestuur in nieuwe buurlanden van de Europese Unie. Daardoor scheppen zij kansen voor anderen op een beter bestaan. Dat is uiteindelijk ook in ons eigen belang. Nederlanders zijn betrokken bij internationale samenwerking. Veel mensen willen graag zelf iets doen en ontplooien initiatieven via de kerk of voetbalclub, soms na een toeristisch bezoek aan een land. De meeste Nederlandse gemeenten ondersteunen plaatselijke initiatieven. Deze oervorm van gemeentelijke internationale samenwerking brengt de politiek dichter bij de burger en versterkt het begrip tussen culturen. 2 Bron: VNG, 2009: Gemeentelijk internationaal beleid 14

15 2.5 Ontwikkelingssamenwerking en gemeente Steenwijkerland Als gemeente Steenwijkerland nemen wij die verantwoordelijkheid en grijpen wij deze kansen. De gemeenteraad heeft zich in juni 2009 uitgesproken zich in te willen zetten voor ontwikkelingssamenwerking. In het volgende hoofdstuk worden de verschillende ontwikkelingslijnen uitgewerkt. 15

16 16

17 3. Ontwikkelingssamenwerking en gemeente Steenwijkerland 3.1 Inleiding In het vorige hoofdstuk is de nadrukkelijke wens uitgesproken om de inwoners, ondernemers en bedrijven, ambtenaren en de gemeente als organisatie hun verantwoordelijkheid te laten nemen in het kader van ontwikkelingssamenwerking. In dit hoofdstuk worden de verschillende ontwikkelingslijnen benoemd en toegelicht. 3.2 Ontwikkelingslijnen Voor het bereiken van de ambities die in het initiatiefvoorstel zijn benoemd, zijn vier verschillende ontwikkelingslijnen uitgedacht. Dit zijn: - Ontwikkelingssamenwerking en bedrijven & ondernemers - Ontwikkelingssamenwerking en burgers van Steenwijkerland - Ontwikkelingssamenwerking en de gemeente als organisatie - Ontwikkelingssamenwerking, een zaak voor iedereen Alle vier de verschillende instrumenten worden in de volgende paragrafen toegelicht. Van elk instrument wordt (zo mogelijk) de doelstelling, de doelgroep en het financiële plaatje uitgelicht en wordt met een voorbeeld geïllustreerd. 3.3 Ontwikkelingssamenwerking en bedrijven & ondernemers In het initiatiefvoorstel van de raad is de nadruk gelegd op Steenwijkerland als Fairtrade Gemeente. Fairtrade Gemeente is een eervolle titel die aangeeft dat een gemeente bijzonder veel aandacht besteedt aan fairtrade. Van bedrijven tot het café om de hoek van school tot sportkantine, in supermarkt en kledingzaak. In een Fairtrade Gemeente worden veel fairtrade producten verkocht en gebruikt. In een Fairtrade Gemeente dragen de gemeente en haar inwoners eerlijke handel een warm hart toe Doelstelling De Fairtrade Gemeente campagne maakt concreet werk van armoedebestrijding. Dit is ook een van de acht VN-millenniumdoelen. In een Fairtrade gemeente worden burgers, gemeenten, winkels en bedrijven uit Nederland partner van kleine boeren en producenten uit ontwikkelingslanden: een partnerschap dat concreet bijdraagt aan een rechtvaardige en duurzame wereld! Het behalen van de titel Fairtrade Gemeente is geen einddoel op zich. De titel laat zien dat een gemeente op de goede weg is met eerlijke handel. Het is een aanmoediging om vooral door te gaan en je te blijven inzetten voor fairtrade. 17

18 De titel van Fairtrade Gemeente kent de volgende zes criteria 3 : 1. Er is een lokale werkgroep actief die de initiatieven neemt om de titel te behalen. Ook zorgt de groep na het behalen dat fairtrade blijft leven binnen de gemeente. De groep is verantwoordelijk voor een jaarlijkse beoordeling waaruit moet blijken dat de gemeente nog steeds aan de criteria voldoet. De werkgroep is een heterogene groep met vertegenwoordigers uit verschillende werkterreinen, waaronder een vertegenwoordiger van de gemeente. 2. De Gemeente spreekt zich uit voor fairtrade. De gemeenteraad en de verschillende gemeentelijke afdelingen verwoorden Fairtrade in hun beleid en handelen hier naar. 3. In de plaatselijke winkels worden eerlijke producten duidelijk zichtbaar verkocht. De plaatselijke horeca serveert fairtrade producten. 4. Lokale organisaties (zoals scholen, kerken en verenigingen) en bedrijven gebruiken fairtrade producten. Er worden activiteiten georganiseerd om de kennis over en de betrokkenheid bij fairtrade te vergroten. 5. Media-aandacht. Er wordt een evenement georganiseerd bij het behalen van de titel, en een strategie ontwikkeld om de campagne lang in het nieuws te houden. Op de website van de campagne worden allerlei voorbeelden getoond en ideeën gegeven voor het behalen van voldoende media-aandacht. 6. Het zesde criterium is Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Dit is een procescriterium. Om Fairtrade Gemeente te worden, wordt in de gemeente een nieuw initiatief gelanceerd op het gebied van MVO. Er wordt over dit initiatief duidelijk gecommuniceerd. Om de titel te behalen én te behouden wordt ofwel een meerjareninitiatief opgestart, ofwel een kortlopend project gestart met de intentie jaarlijks aandacht voor het onderwerp te vragen en MVO aan te moedigen. COS Overijssel (een niet-gouvernementeel provinciaal kennis- en expertisecentrum op het gebied van ontwikkelingsvraagstukken en internationale samenwerking) ondersteunt de fairtrade-werkgroep in Steenwijkerland. De werkgroep is een van de criteria die het mogelijk maken om een Fairtrade gemeente te worden. In de werkgroep zitten ondernemers, raadsleden (agendalid), vertegenwoordigers uit het onderwijs en belangstellenden uit de hele gemeente en zij zorgen ervoor dat fairtrade in Steenwijkerland in the picture komt te staan. Als gemeente zijn wij faciliterend richting de werkgroep. De secretaris is een ambtelijke afgevaardigde en team Communicatie ondersteunt op het communicatieve vlak. 3 Bron: Website Fairtradegemeenten 18

19 3.3.2 Financiën Voor de komende vier jaar wordt jaarlijks 5000,- beschikbaar gesteld aan de werkgroep Fairtrade. Ook krijgt de werkgroep een budget voor communicatie. Team Communicatie verzorgt de communicatie en stelt 20 uur per jaar beschikbaar hiervoor. 3.4 Ontwikkelingssamenwerking en de gemeente als organisatie Al jaren is de gemeente als organisatie betrokken bij internationale samenwerking (zie paragraaf 1.4). Door deze initiatieven op te nemen in algemene ontwikkelingssamenwerkingbeleid, wordt het opnieuw onder de aandacht gebracht en weggezet in een beleid/op een herkenbare plek Doelstelling Ambtenaren en bestuurders van de gemeente Steenwijkerland dragen kennis en ervaring over aan collega s in ontwikkelingslanden. Door deze kennisoverdracht worden locale banden versterkt en nieuwe samenwerkingsverbanden opgericht. Dit wordt gedaan in samenwerking met VNG International. VNG International heeft als doelstelling het faciliteren van decentralisatie en het versterken van lokale overheden in ontwikkelingslanden (de derde wereldlanden) en landen in transitie (de zogenaamde tweede wereldlanden). VNG International assisteert Nederlandse gemeenten in het opzetten van Europese projecten doormiddel van het de LOGO South en East programma s. Steenwijkerland als millenniumgemeente is ook een doelstelling van de organisatie Financiën Het LOGO programma wordt voor 100% gefinancierd door VNG International en kent zodoende een eigen budget Nieuw project Momenteel in VNG International bezig het ontwikkelen van een nieuw LOGO East en LOGO South programma. Ook Steenwijkerland is gevraagd opnieuw deel te nemen aan een van deze programma s. 3.5 Ontwikkelingssamenwerking en burgers van Steenwijkerland Het bestaande subsidiebeleid in de gemeente biedt particuliere initiatieven op het gebied van ontwikkelingssamenwerking jaarlijks eenmalig een subsidie (zie voor een uitgebreide beschrijving paragraaf 1.4) Doelstelling Het nieuwe ontwikkelingssamenwerkingbeleid biedt een kans voor particuliere initiatieven in Steenwijkerland. In samenwerking met het COS Overijssel en Impulsis heeft de gemeente Steenwijkerland een financiële regeling ontwikkeld. Impulsis is een loket voor Nederlandse particuliere initiatieven in ontwikkelingssamenwerking. Impulsis is een gezamenlijk initiatief van Edukans, ICCO en Kerk in Actie. Bij Impulsis 19

20 kunnen stichtingen, scholen, ondernemers en bedrijven, verenigingen en gemeenten terecht voor ondersteuning van hun ontwikkelingsproject. Naast advies en financiële steun biedt Impulsis expertise, toegang tot een breed netwerk in ontwikkelingslanden en trainingen. De gemeente Steenwijkerland wil samen met organisaties, particulieren en bedrijven een steentje bijdragen aan de realisering van de Millenniumdoelen. Daarom stelt zij voor 2010 t/m 2014 een totaal bedrag van beschikbaar voor een financiële regeling waarmee organisaties in Steenwijkerland hun ingezamelde fondsen kunnen laten verdubbelen. Het project moet dan uiteraard wel bijdragen aan de realisering van de Millenniumdoelen. Steenwijkerland heeft voor deze regeling een samenwerkingsovereenkomst getekend met Impulsis en COS Overijssel. Impulsis draagt eenzelfde bedrag van bij zodat er in totaal beschikbaar is in 2010 voor projecten vanuit Steenwijkerland die bijdragen aan de Millenniumdoelen. Zo kan die wordt ingezameld voor een ontwikkelingsproject verhoogd worden tot Scholen, buurtcomités, winkeliersverenigingen of andere organisaties kunnen hun aanvraag voor verdubbeling indienen bij het loket COS Overijssel. Impulsis ondersteunt de geschikte aanvragen met advies en verdere expertise. De ondergrens voor een aanvraag is 1.000,-. De bovengrens is 5.000,-. De algemene voorwaarden om in aanmerking te komen voor financiering zijn (zoals in Utrecht): 1. Het project moet bijdragen aan de realisering van de Millenniumdoelen. 2. Het project moet worden uitgevoerd in één van de 50 landen waar Impulsis actief is. 3. De aanvraag moet vóór de aanvang van de fondsenwerving of voorlichtingsactiviteiten in Utrecht en ook vóór de aanvang van de uitvoering van het project worden ingediend bij COS Overijssel. 4. De aanvraag bevat een beschrijving van de uit te voeren activiteiten in het ontwikkelingsland, een gespecificeerde projectbegroting en een dekkingsplan. 5. Het project waarvoor medefinanciering wordt aangevraagd heeft een maximale looptijd van 12 maanden. 6. Er is sprake van een partnerorganisatie in het ontwikkelingsland die verantwoordelijk is voor uitvoering, monitoring, evaluatie van het project. 7. Over het project en het land waar het project wordt uitgevoerd wordt in Steenwijkerland voorlichting gegeven en fondsenwerving georganiseerd onder lokale publieksgroepen. Voor dit deel van het beleid is een belangrijke rol voor communicatie weggelegd. In samenwerking met Impulsis en COS Overijssel moet op de website informatie over de regeling worden gezet. Voor uitgebreide criteria zie bijlage. Niet alle particuliere initiatieven zullen voldoen aan de criteria die Impulsis aan een project stelt. Voor deze initiatieven blijft het huidige sponsorbeleid bestaan (zie paragraaf 1.4.4). Ook biedt 20

21 Impulsis dan nog een mogelijkheid: mocht een aanvraag niet binnen de criteria van Impulsis vallen maar toch voldoende kwaliteit hebben en een bijdrage leveren aan de Millenniumdoelen dan overlegt Impulsis met de gemeente Steenwijkerland of deze aanvraag direct kan worden gehonoreerd, zonder de extra bijdrage van Impulsis. Impulsis is bereid dan alsnog de uitvoering op zich te nemen en contract te tekenen Financiën Voor de komende vier jaar is jaarlijks een budget beschikbaar voor deze financiële regeling: Het deel van het budget dat jaarlijks niet wordt gebruikt voor verdubbeling wordt aan het einde van het jaar geïnvesteerd in een project dat invulling geeft aan Millenniumdoel 7: Een duurzame samenleving. 3.6 Ontwikkelingssamenwerking voor iedereen Iedereen moet worden betrokken bij ontwikkelingssamenwerking. Burgers, bedrijven, scholen, verenigingen en plaatselijke belangen. Ook als ambtelijke organisatie moeten we betrokkenheid tonen. Door die betrokkenheid te tonen en een goed voorbeeld te geven, laten we de buitenwacht zien dat ontwikkelingssamenwerking ons ernst is en hopen we een voorbeeld te zijn voor andere bedrijven en organisatie Doelstelling Het doel is om een project te adopteren. Een project uit doelstelling 7: een duurzame samenleving. Door het organiseren van acties (bijvoorbeeld een sponsorloop, een benefietoptreden of een diner) wordt de creativiteit en het talent van burgers, organisaties, verenigingen en kerken ingezet voor een duurzaam project in een ontwikkelingsland. Dit project krijgt een prominente plek op de gemeentelijke website zodat iedereen zich ervoor in kan zetten Het project voor Het project is een fonds gericht op het compenseren van CO2 uitstoot en bijdragen aan een beter en eerlijker klimaat. Hieronder vindt u een uitgebreide beschrijving van het FairClimateFund. In samenwerking met het FairClimateFund wordt een communicatietraject opgezet wat aansluit bij duurzaamheid en bij de gemeente Steenwijkerland. 21

22 Steenwijkerland helpt het klimaat een handje Als particulier, gemeente of bedrijf doen we al ons best voor het klimaat. Door bewust te rijden, spaarlampen te gebruiken of op een andere manier energie te besparen. En dat helpt! Maar we kunnen nog meer doen. Op een manier waarmee we niet alleen het klimaat helpt, maar ook investeert in mensen in ontwikkelingslanden. Bij bijna alle vormen van energieverbruik komt CO2 vrij. De huidige uitstoot in Nederland (gemiddeld 10 ton) is veel hoger dan de uitstoot in ontwikkelingslanden. Wij stoten bovendien veel meer CO2 uit dan de 2 ton CO2 die de aarde per persoon per jaar weer kan opnemen (duurzaam niveau). Om het klimaat minder te belasten kunnen we drie dingen doen met ons energieverbruik: - verminderen - veranderen - vergoeden Vergoeden betekent het compenseren van onvermijdelijke CO2 -uitstoot. Dat is de beste aanvulling op verminderen en veranderen. Hoe werkt het FairClimateFund? Het FairClimateFund (FCF) compenseert onze CO2 - uitstoot. Simpel gezegd werkt dat zo: we berekenen de hoeveelheid onvermijdelijke CO2 - uitstoot voor een gezin, bedrijf of de gemeente. Vervolgens compenseren we deze uitstoot door carbon credits te kopen. Met het FCF doet we dit bij een huishouden in een ontwikkelingsland die deze CO2 bespaart. De methode is gecontroleerd door een onafhankelijke partij, in dit geval KPMG. Wat we teveel aan CO2 uitstoot zetten we dus om in een besparing elders. Eerlijk is eerlijk. En ons geld wordt geïnvesteerd in kleinschalige energiebesparende projecten in ontwikkelingslanden. Het FairClimateFund garandeert dat de carbon credits worden gekocht van kleine huishoudens tegen een eerlijke prijs. Daarvoor ontvangen we als officieel bewijs een certificaat. Bovendien investeert het FCF de opbrengst weer in nieuwe duurzame energieprojecten. Het FairClimateFund denkt niet alleen aan het milieu, maar ook aan het inkomen van mensen in ontwikkelingslanden. Zo verdienen mensen daar geld met hun carbon credits én hebben een schonere leefomgeving. VOORBEELDPROJECT: Zuiniger koken in Zuid-Afrika In Zuid-Afrikaanse townships koken een miljoen huishoudens op steenkool. De CO2 die daarbij vrijkomt belast het milieu en de rook tast de gezondheid van de bevolking aan. De organisatie NOVA zet zich in voor betere leefomstandigheden. Zij streeft naar 30% minder verbruik van steenkool in huishoudens. Daarom stimuleert Nova een nieuwe methode van vuur maken: Basa Magogo, oftewel vuur maken volgens oma s recept. In plaats van kolen op aanmaakhout en papier te leggen, wordt de steenkool eronder gelegd. Daardoor zijn veel minder kolen nodig, wordt 30% minder CO2 uitgestoten en zitten er bijna geen chemische stoffen meer in de rook. De niet uitgestoten CO2 zet NOVA om in carbon credits. FairClimateFund verkoopt deze in Nederland en met de winst kan NOVA nog veel meer huishoudens over laten schakelen. 22

23 3.7 Communicatie Communicatie is een ontzettend belangrijk onderdeel van het ontwikkelingssamenwerkingbeleid. Vooral de samenwerking met Impulsis en het organiseren van fairtradeacties om een fairtradegemeente te worden moeten uitgebreid worden gecommuniceerd. In het kader van een duurzaam Steenwijkerland wordt een website ingericht gericht op duurzaamheid en ontwikkelingssamenwerking. In het financiële kader is een budget opgenomen voor communicatie van het ontwikkelingsbeleid en voor het fairtrade-traject. 3.8 Financiën In bovenstaande paragrafen zijn op verschillende plekken financiële uitspraken gedaan. Hieronder (tabel 3.1) staat een overzicht van het budget met betrekking tot ontwikkelingssamenwerking voor de komende vier jaar. Tabel 3.1 Begroting budget ontwikkelingssamenwerking (in euro s) Werkgroep Fairtrade LOGO-programma eigen budget eigen budget eigen budget eigen budget Impulsis Project p.m. p.m. p.m. p.m. Communicatie (incl fairtrade) Opleiding/organisatiekosten Bestaand sponsorbeleid Totaal gemeentelijke investeringen In tabel 3.2 zijn ook de bijdragen van Impulsis en particuliere projectgelden meegenomen in de begroting. Deze bedragen zijn gekoppeld aan het Impulsis-budget van de gemeente (voorbeeld: de inleg van euro aan particuliere projectgelden (2010) kan worden verdubbeld tot euro voor ontwikkelingssamenwerking). Tabel 3.2 Begroting inclusief bijdragen Impulsis en projectgelden particulieren (in euro s) Totaal gemeentelijke investeringen Investering Impulsis Projectgelden particulieren Totaal Afsluiting Voorliggend plan is een plan vol ambitie en goede voornemens. Laten we er met z n allen iets van maken. Burgers, ondernemers, bestuurders en ambtenaren, allemaal moeten we onze verantwoordelijkheid nemen en onze kansen grijpen. Dit plan biedt volgens ons voldoende handvatten voor de komende vier jaar om ontwikkelingssamenwerking op de lokale kaart te zetten. 23

24 Aan het einde van elk jaar worden het beleid en de resultaten geëvalueerd. Impulsis en COS rapporteren jaarlijks wat de stand van zaken is en in welke projecten geïnvesteerd is. 24

25 BIJLAGEN 25

26 26

27 BIJLAGE 1: Uitgebreide beschrijving Millenniumdoelen De armoede halveren en minder mensen honger Halvering van de armoede Het percentage mensen dat in extreme armoede leeft, moet in 2015 ten minste voor de helft zijn teruggebracht ten opzichte van Extreme armoede betekent dat iemand minder dan $1,25 per dag te besteden heeft. In 1990 leefden 1,8 miljard mensen in extreme armoede, oftewel 41,7 procent van de wereldbevolking. Iedereen fatsoenlijk werk Minder armoede kan alleen worden bereikt als meer mensen aan een fatsoenlijke baan worden geholpen. Fatsoenlijk werk is productief werk dat wordt uitgevoerd uit vrije wil onder gelijke, veilige en waardige omstandigheden. Juist in arme landen hebben mensen vaak slechtbetaald, tijdelijk of onveilig werk. Dit probleem doet zich vooral voor onder vrouwen en jongeren. Halvering percentage mensen met honger In 2015 moet ook het percentage mensen dat honger lijdt zijn gehalveerd. In 1990 was eenderde van alle kinderen onder de vijf ondervoed. Alle kinderen naar school Iedereen minimaal basisonderwijs In ontwikkelingslanden gaan miljoenen kinderen nog niet naar school. Vaak worden zij thuis gehouden om mee te helpen in het huishouden of om een bijdrage te leveren aan het gezinsinkomen. Verplicht en toegankelijk basisonderwijs is een belangrijk middel in de strijd tegen kinderarbeid. Het geeft kinderen de kans om zich verder te ontwikkelen waardoor hun kansen in het leven toenemen. Dit komt uiteindelijk de hele maatschappij ten goede. Daarom moet ervoor gezorgd worden dat in 2015 alle kinderen overal ter wereld basisonderwijs kunnen volgen en afronden. Mannen en vrouwen gelijkwaardig Gelijkheid in het onderwijs Het derde millenniumdoel gaat over de rechten van vrouwen. Mannen en vrouwen hebben formeel dezelfde rechten. Dit is vastgelegd in internationale mensenrechtenverdragen. In de praktijk blijkt dit echter niet voldoende om achterstelling van vrouwen tegen te gaan. Zo gaan er in veel arme landen minder meisjes naar school dan jongens. Meisjes worden vaak niet naar school gestuurd omdat de ouders dit niet nuttig vinden. Ze gaan er vanuit dat het niet nodig is omdat ze later toch zullen trouwen en kinderen krijgen. Een andere reden om meisjes thuis te 27

28 houden is omdat ze mee moeten helpen in het huishouden. De doelstelling onder het derde millenniumdoel is daarom dat in 2015 er net zoveel meisjes als jongens naar school zouden moeten gaan, op zowel basis-, middelbaar als hoger onderwijs. Minder kindersterfte Het percentage kinderen jonger dan vijf jaar dat in ontwikkelingslanden overlijdt moet in 2015 met tweederde zijn teruggebracht ten opzichte van In dat jaar stierven in de arme landen 13 miljoen kinderen. De hoge kindersterfte heeft verschillende oorzaken. Veel kinderen overlijden aan ziektes die voorkomen of genezen hadden kunnen worden, zoals diarree, mazelen, longontsteking en malaria. Toegang tot medicijnen, vaccinaties, een goede hygiëne en een goede gezondheidszorg is noodzakelijk om deze ziekten te helpen bestrijden. Verbetering van de gezondheid van moeders Jaarlijks overlijden meer dan een half miljoen vrouwen aan de gevolgen van hun zwangerschap. Bloedingen, infecties en een hoge bloeddruk zijn veel voorkomende doodsoorzaken die met goede medische hulp en kraamzorg voorkomen kunnen worden. Als vijfde millenniumdoel is bepaald dat moedersterfte in 2015 met driekwart moet zijn teruggebracht ten opzichte van Toegang tot reproductieve gezondheid Vaak is moedersterfte het gevolg van illegale en gevaarlijke abortussen. Beschikbaarheid van voorbehoedsmiddelen en toegang tot veilig uitgevoerde abortus is daarom van levensbelang. Net als het recht van vrouwen om zelf te beslissen over haar eigen seksualiteit en het al dan niet krijgen van kinderen. Dit wordt reproductieve gezondheid genoemd. Uiterlijk in 2015 moeten alle vrouwen hier toegang toe hebben. Bestrijding van hiv/aids, malaria en andere dodelijke ziektes Sinds begin jaren '90 heeft aids miljoenen slachtoffers gemaakt, vooral in Afrika. Afgesproken is dat in 2015 de verspreiding van hiv/aids tot staan moet zijn gebracht. Ook moet iedereen met hiv/aids hiervoor de juiste medicijnen kunnen krijgen. Minder malaria Behalve de verspreiding van hiv/aids moet ook malaria en andere grote ziekten zoals tbc een halt worden toegeroepen in Malaria wordt veroorzaakt door muggenbeten. De ziekte kan onder meer worden tegengegaan door kinderen onder met insecticide bewerkte netten (klamboes) te laten slapen. 28

29 Meer mensen in een duurzaam leefmilieu Schone omgeving Armoedebestrijding gaat hand in hand met milieubescherming. Luchtvervuiling, ontbossing en uitputting van landbouwgrond zijn directe bedreigingen voor de levensomstandigheden en gezondheid van mensen. Een duurzaam milieubeleid is daarom van levensbelang. Veilig drinkwater Voldoende en schoon drinkwater ligt aan de basis van een goede gezondheid. Wereldwijd hebben bijna een miljard mensen niet genoeg schoon drinkwater tot hun beschikking. Dit zorgt voor ernstige gezondheidsproblemen, zoals uitdroging en infecties. Ook moeten miljoen mensen het nog altijd stellen zonder sanitaire voorzieningen. In het zevende millenniumdoel is daarom vastgelegd dat het percentage mensen zonder toegang tot veilig drinkwater én sanitaire voorzieningen in 2015 gehalveerd moet zijn ten opzichte van Betere leefomstandigheden in sloppenwijken Wereldwijd leven bijna een miljard mensen in sloppenwijken. In 2000 is afgesproken dat de leefomstandigheden van tenminste 100 miljoen bewoners van krottenwijken flink verbeterd moeten worden. Bron: Website Millenniumdoelen (2009) Mondiaal samenwerkingsverband voor ontwikkeling Eerlijker handelssysteem Het achtste millenniumdoel gaat over de manier waarop de rijke landen ontwikkelingslanden kunnen helpen met het behalen van de andere millenniumdoelen. Bijvoorbeeld door meer ontwikkelingshulp te geven, schulden te verlichten en door het wegnemen van handelsbarrières. Hierdoor krijgen de arme landen meer mogelijkheden hun producten te exporteren naar de rijke landen. Betaalbare medicijnen Veel medicijnen zijn in ontwikkelingslanden te duur of onvoldoende voorradig. Daarom is afgesproken dat in samenwerking met de farmaceutische industrie er meer betaalbare medicijnen beschikbaar moeten worden gesteld. Meer internetaansluitingen en mobiele telefoons Moderne communicatiemiddelen als mobiele telefonie en internet zijn van groot belang voor de ontwikkeling in arme landen. Hiermee kunnen mensen eenvoudiger aansluiting vinden op de wereldeconomie. In samenwerking met het bedrijfsleven moet dan ook worden gewerkt aan een betere beschikbaarheid van deze middelen. 29

30 30

31 BIJLAGE 2: Concept-overeenkomst Steenwijkerland, Impulsis en COS Overijssel concept Samenwerkingsovereenkomst 2010 COS Overijssel - Impulsis - Gemeente Steenwijkerland Overwegende dat: De gemeente Steenwijkerland millenniumgemeente en fairtradegemeente wil worden en duurzaamheid wil ondersteunen; De gemeente Steenwijkerland een ontwikkelingssamenwerkingbeleid (Internationale Samenwerking Steenwijkerland, april 2010) heeft en bestaande initiatieven en nieuwe en bestaande ideeën wil stimuleren. En als gemeente wil faciliteren richting burgers en ondernemers; De gemeente Steenwijkerland financiële middelen beschikbaar stelt voor aanvulling van fondsen die particuliere organisaties in Steenwijkerland inzamelen en die bijdragen aan de realisering van de Millenniumdoelen; Impulsis 4 expertise heeft bij ondersteuning van particuliere organisaties die projecten financieren die bijdragen aan de realisering van de Millenniumdoelen; Impulsis een extra financiële bijdrage wil leveren aan initiatieven vanuit Steenwijkerland voor realisering van de Millenniumdoelen; COS Overijssel mondiale bewustwording in Steenwijkerland stimuleert en al jaren een loketfunctie heeft voor particuliere organisaties die fondsen aanvragen voor activiteiten voor internationale samenwerking; tekenen wij deze overeenkomst met als doel afspraken vast te leggen voor de ondersteuning van particuliere organisaties in Steenwijkerland die fondsen willen 4 Impulsis is een gezamenlijk programma van Edukans, Kerk in Actie & ICCO. Het is echter zelf geen rechtspersoon. Daarom treedt ICCO Interkerkelijke Organisatie voor Ontwikkelingssamenwerking namens Impulsis op als het gaat om het afsluiten van contracten. 31