Het Gemeentehuis Beernem

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het Gemeentehuis Beernem"

Transcriptie

1 Het Gemeentehuis Beernem Evaluatie van de verlichting van het gemeentehuis en van de openbare verlichting in de omgeving van het gemeentehuis Het gemeentehuis, met gedoofde gevelverlichting op 15 augustus. De Grote Beer is goed zichtbaar boven het dak.

2 Het terreinbezoek Voorafgaande info De vrijwilligers van Preventie Lichthinder vzw bezoeken de omgeving van het monument wanneer de verlichting ontstoken is. Met behulp van een digitale camera (Canon EOS 350D) op statief en een Sky Quality Meter (SQM) wordt de situatie in kaart gebracht. Met de camera worden foto s genomen van de situatie ter plekke om de beschrijving te staven. De Sky Quality Meter zorgt voor metingen die een indicatie geven van de helderheid van de omgeving. Dit kan de hemel zijn, maar ook een oppervlak van de straat, een object, De SQM geeft metingen in magnitude per vierkante boogseconde. Deze waarde dient herrekend te worden (via een tool op de website van de producent van de SQM, Unihedron uit Canada: ) naar millicandela per vierkante meter. Deze waarde kan geïnterpreteerd worden door de vrijwilligers van Preventie Lichthinder. De candela is de eenheid voor lichtsterkte. De lichtsterkte geeft aan hoeveel licht zich bevindt in ieder stukje van een lichtbundel. Andere eenheden die gebruikt worden voor het aangeven van lichtsterkte zijn lumen en lux. Lumen wordt gebruikt om de totale lichtsterkte van een lichtstroom aan te geven. Lux is dan het aantal lumen per vierkante meter. Dit terreinbezoek, op woensdag 28 augustus en op maandag 18 november, werd gedaan door Stijn Vanderheiden. Een algemene bundel vervolledigt dit dossier. Deze bundel bevat relevante info, een verklarende woordenlijst, nuttige linken, info over de wetgeving, Inhoud van dit dossier: - Beschrijving van de omgeving/situering - Analyse van de bestaande toestand - Conclusie van het terreinbezoek - Verbeterpunten/scenario s

3 DEEL 1: SITUERING De kern van Beernem is doorsneden door verschillende grote infrastructuren. Zowel de spoorweg Gent- Brugge als het kanaal Gent-Brugge snijden het dorp van oost naar west. De oorspronkelijke dorpskern lag ten noorden van het kanaal. Daar is ook de hoofdkerk en het gemeentehuis gelegen. Het gemeentehuis ligt aan een plein dat aantakt op de hoofdstraat van het oude dorp. Achter het gemeentehuis werden nieuwe gebouwen opgetrokken (zwembad, ontmoetingscentrum Kleine Beer, grote parking, ). Het gemeentehuis weerspiegelt het bovenstaande. Aan de voorzijde, aanpalend aan de hoofdstraat betreft het een statig oud gebouw. Aan de achterzijde, aansluitend bij het zwembad en de Kleine Beer werd een nieuwbouw opgetrokken om het oude gemeentehuis uit te breiden. Het gemeentehuis is vooraan bereikbaar via de hoofdstraat (Bloemendalestraat) of via de parking aan de achterzijde (via de Parkstraat). Het gemeentehuis, met gevelverlichting, op 18 november.

4 Aanduiding van de SQM-metingen en foto s. De SQM-metingen DEEL 2: ANALYSE

5 meetpunt waarde cd/m² opmerking 1 9,6 15, wandelpad richting Kleine Beer 1 9,9 11, wandelpad richting gemeentehuis 2 13,59 0, dicht onder het armatuur 3 19,63 0, hemel (zonder verlichting van het gemeentehuis) 3 18,73 0, plein richting gemeentehuis (zonder verlichting) 3 16,24 0, hemel (met verlichting van het gemeentehuis) 3 11,66 2, plein richting gemeentehuis (met verlichting) 4 12,12 1, Bloemendalestraat, richting kanaal 4 11,42 2, Bloemendalestraat, richting kerk 5 12,19 1, pad voor het gemeentehuis, met ontstoken grondspots 6 9,88 12, toegang tot het zwembad

6 De foto s

7 foto standplaats doel van de foto opmerking armaturen op het pad tussen de Kleine Beer en het gemeentehuis verlichting van het wandelpad tussen het zwembad en het gemeentehuis armaturen op het pad tussen de Kleine Beer en het gemeentehuis parkingverlichting en wegverlichting in de Parkstraat armaturen aan de rand van de parking, in een boom armaturen aan de rand van de parking, in een boom de achtergevel van het gemeentehuis armaturen op het pad tussen de Kleine Beer en het gemeentehuis gedoofde verlichting aan de voorgevel de voorgevel van het gemeentehuis zonder eigen verlichting. Bloemendalestraat, richting kanaal Bloemendalestraat, richting kanaal Bloemendalestraat, richting kerk voorgevel van het gemeentehuis armaturen verlichten het pad goed, geen opwaartse verlichting. Wel nog verlichting naar achteren het licht wordt verspreid, niet alleen het pad wordt verlicht geen opwaartse verlichting, wel een beetje te veel licht naar achteren door het mistige weer is de stralenbundel van de verlichting langs de Parkstraat goed te zien. De stralenbundel gaat mooi omlaag. De verlichting op de parking is goed, maar er komt toch iets te veel licht naar achteren. De kleine armaturen (linksonder) zijn niet goed. het licht kan alle kanten uit. de boom of het armatuur zijn slecht geplaatst. Het doelgebied (wandelpad) wordt niet verlicht. hier is geen buitenverlichting voorzien. de schaduwen op de zijgevel van het gemeentehuis tonen mooi aan dat het licht niet omhoog gestraald wordt. de verlichting werkt niet na 23u De sterren zijn goed te zien op de achtergrond. De gevel krijgt nog wat licht door de straatverlichting in de buurt. de straatverlichting wordt overstraald door reclameverlichting (VLAREM-overtreding) de straatverlichting wordt overstraald door reclameverlichting (VLAREM-overtreding) de Grote Beer is mooi zichtbaar boven het gemeentehuis. Het licht van het pad naar de Kleine Beer is zichtbaar door de poort, maar het licht komt niet tot op het plein.

8 de toegang tot het zwembad voorgevel van het gemeentehuis, met verlichting voorgevel van het gemeentehuis, met verlichting voorgevel van het gemeentehuis, met verlichting detail van de voorgevel, aan de hoofdingang voorgevel van het gemeentehuis, met verlichting de verlichting onder de toegang tot het zwembad is storend. het overstraalt de straatverlichting in de omgeving en het werkt verblindend voor wie vanaf de zijkant de toegang nadert. de grondspots werken. er worden schaduwen gevormd bij iedere oneffenheid in de voorgevel (vensterbanken, raamwerk,...) de grondspots werken. er worden schaduwen gevormd bij iedere oneffenheid in de voorgevel (vensterbanken, raamwerk,...) de grondspots werken. er worden schaduwen gevormd bij iedere oneffenheid in de voorgevel (vensterbanken, raamwerk,...) de grondspots werken. er worden schaduwen gevormd bij iedere oneffenheid in de voorgevel (vensterbanken, raamwerk,...) de grondspots werken. er worden schaduwen gevormd bij iedere oneffenheid in de voorgevel (vensterbanken, raamwerk,...) detail van de voorgevel voorgevel van het gemeentehuis, met verlichting detail van de voorgevel, aan de hoofdingang detail van de voorgevel, aan de hoofdingang detail van de voorgevel, aan de hoofdingang de voorgevel baadt in het licht. Van de achtergrond (wolken, sterren,...) is niets te zien oefening om te bekijken hoever het licht uitgestraald wordt van de grondspots (weg van de gevel) oefening om te bekijken hoever het licht uitgestraald wordt van de grondspots (weg van de gevel) oefening om te bekijken hoever het licht uitgestraald wordt van de grondspots (weg van de gevel)

9 Conclusies uit terreinbezoek De medewerker van Preventie Lichthinder heeft op woensdag 28 augustus tussen 23u15 en 23u55 en op maandag 18 november tussen 21u30 en 22u00 de omgeving van het gemeentehuis bezocht. Tijdens deze plaatsbezoeken werd gelet op de verlichting van het gemeentehuis, de straatverlichting in de omgeving, de soort verlichting, de plaatsing van de verlichting en er werd gekeken naar eventuele andere verlichtingsmogelijkheden. PreventieLichthinder vzw richt haar werking vooral op het beheersen en verminderen van de lichthinder, door middel van analyses, plaatsbezoeken, verbetertrajecten, Dit terreinbezoek spitste zich toe op zowel de verlichting van het gemeentehuis (zie hieronder) als van de verlichting in de onmiddellijke omgeving. De verlichting op en rond het gemeentehuis wordt besproken in de dit en het volgende hoofdstuk. In het 4 e en laatste hoofdstuk wordt ook de verlichting nabij het gemeentehuis onder de loep genomen. Inventarisatie van de verlichting in het studiegebied: Een opvallend kenmerk tijdens het eerste terreinbezoek was het ontbreken van verlichting op het gemeentehuis. Navraag leerde ons dat de verlichting na 23u gedoofd wordt. Een 2 e terreinbezoek drong zich op. Het gemeentehuis wordt verlicht met grondspots. De pleinen voor en achter het gemeentehuis kennen een heel ander verlichtingsbeeld. Aan de voorzijde, aansluitend bij de Bloemendalestraat, wordt het plein niet specifiek verlicht. Het plein wordt mee verlicht met de armaturen langs de straat. Het is oranje verlichting, van armaturen op een lichtpaal (zie fotos 4959 en 4964).

10 A lichthinder Preventie Lichthinder vzw bekijkt 4 soorten van lichthinder: verblinding, doorbraak, hemelgloed en verspilling. Doorbraak (of tresspass): functioneel licht dat niet het doelgebied bereikt, maar andere constructies, zones, in de omgeving verlicht. De grondspots stralen de voorgevel van het gemeentehuis aan, maar geen van de grondspots zijn zo afgesteld dat ze enkel de gevel aanstralen. De stralengang van de spots reikt veel breder dan de gevel. Hierdoor wordt vooral de hemel aangestraald. Er treedt dus heel wat doorbraak op. De foto s 5155, 5156 en 5157 tonen aan dat dit heel storend kan zijn. Er werden geen voorbeelden gevonden waar de gevelverlichting van het gemeentehuis storend kon zijn voor omliggende woningen. De verlichting langsheen het pad dat de voorkant van het gemeentehuis verbindt met de parking van de Kleine Beer, zorgt niet of amper voor doorbraak of tresspass. Het armatuur zorgt ervoor dat het licht vooral naar voor gestraald wordt en minder naar achter. Hierdoor komt er minder licht in de achterliggende tuinen terecht. Foto s 4932 en 4941 tonen aan dat er nog licht naar achter gestraald wordt, maar dat de intensiteit snel afneemt wanneer men verder achter de lichtbron staat. Verblinding: verblinding wordt veroorzaakt door lichtbronnen die slecht zijn afgesteld en voetgangers, fietsers, autobestuurders, aanstralen onder een hoek van maximaal 20 onder het horizontaal vlak. Wanneer de weggebruiker zijn of haar ogen op de weg richt, zorgt het invallend licht voor een verblindend effect. De weggebruiker kan dan moeilijk een inschatting maken van de weg of andere weggebruikers en dit kan ongevallen veroorzaken. Verblinding kan voorkomen worden door de lichtstraat naar de grond te richten en zeker niet horizontaal te plaatsen. Een goed afgeschermd armatuur, dat verhindert dat een weggebruiker rechtstreeks de lamp kan zien is ook aan te raden. Dezelfde grondspots voor de gevel zorgen ook voor verblinding (zie opnieuw de foto s 5155, 5156 en 5157). Wanneer het gemeentehuis geopend is, moeten de bezoekers over de grondspots stappen om de toegang

11 tot het gemeentehuis te bereiken. Hierbij treedt verblinding op. De lampen in de armaturen zijn goed zichtbaar voor de passanten. Hemelgloed: hemelgloed is goed zichtbaar buiten de centra van dorpen en steden. Boven naburige dorpen, steden, sportvelden, is een oranje of witte gloed te zien. Dit is hemelgloed. Deze gloed wordt veroorzaakt door licht dat opwaarts gestraald wordt. Dit licht verlicht de wolken, de sterren, de hemel, maar dus alleszins geen straat, sportveld, monument, Opwaarts licht wordt veroorzaakt doordat armaturen rechtstreeks licht naar boven schijnen (grondspots, slecht geplaatste spots, ), maar ook door reflecterende oppervlakken te verlichten. Zo kan een wateroppervlak (vijver, rivier, kanaal, ) ook veel licht weerkaatsen. (Nat) Gras, een nat wegdek, weerkaatsen ook veel licht, maar die weersomstandigheden mogen we niet in rekening brengen. De vorming van een hemelgloed kan voorkomen worden door armaturen te kiezen en te plaatsen die enkel naar beneden schijnen of alleen op het doelgebied en die geen weerkaatsende oppervlakken aanstralen. De grondspots voor de gevel van het gemeentehuis zijn bij uitstek voorbeelden van armaturen die zorgen voor hemelgloed. Een groot deel van het uitgestraalde licht gaat verloren naar de hemel. Wanneer we de foto s van de gevel bekijken zien we dat de verlichting de gehele kroonlijst verlicht (ondermeer foto 5144 toont dit aan). Hoever het licht verder nog wordt uitgestraald, weg van de gevel, is op deze foto s niet te zien. Dit is wel te zien op de foto s 5155, 5156 en Op deze foto s is te zien hoe wel de blauwe map nog wordt aangestraald door de grondspots. Verspilling: Verspilling is een algemene verzameling van te veel aan licht, fout geplaatst licht, Soms worden te veel armaturen en lampen gebruikt om een straat, monument, klemtoon te verlichten. Dit is verspilling. Soms wordt maar één lamp gebruikt, maar wordt deze te zwaar gedimensioneerd waardoor er ook verspilling optreedt. Fout geplaatste verlichting die geen meerwaarde biedt, of waar een groot deel van de stralenbundel het doeloppervlak niet bereikt, ook dat is verspilling. Alle bovenstaande vormen van lichthinder: doorbraak, verblinding en hemelgloed zijn ook vormen van verspilling. Het licht had op die plekken niet moeten schijnen en is dus overbodig en dus ook verspilling. Verspilling kan vermeden worden door een nauwkeurige opmaak van een lichtplan, een inventarisatie van de noden en mogelijke oplossingen, het juiste gebruik van verlichtingssterkte, het juist plaatsen van de juiste armaturen, Met het tegengaan van verspilling gaat u niet alleen lichthinder beperken, maar ook de uitgaven van uw energiefactuur beperken en dat is handig meegenomen en meteen meetbaar voor de gemeente.

12 Echte vormen van pure verspilling (overdaad aan verlichting, meerdere armaturen die eenzelfde doelgebied hebben, ) zijn hier niet te vinden. De doorbraak en de bijdrage aan de hemelgloed van de grondspots aan de gevel van het gemeentehuis kunnen, en moeten, aanzien worden als verspilling. Zeker als je weet dat de helft of meer van het uitgestraalde licht niet het doelgebied (de gevel) raakt, maar vrij naar de hemel gestuurd wordt. De verlichting langsheen het gemeentehuis kan niet gecategoriseerd worden als verspilling. B verbruik Een overdaad aan verlichting, te veel aan armaturen, te grote lichtintensiteit, Dit is allemaal niet aanwezig. Bij het herzien van de armaturen en de opstelling ervan kan mogelijk een besparing in het verbruik bereikt worden. Dit kan bijvoorbeeld door een betere armaturen te voorzien voor het verlichten van de gevel van het gemeentehuis. Mogelijk kan er ook bespaard worden op het verbruik voor de verlichting langs het pad naar de parking op de achterzijde. Deze verlichting heeft een hoge lichtintensiteit en mogelijk het pad ook met minder fel licht verlicht worden. Dit kan een (kleine) vermindering van het verbruik inhouden. C functionaliteit De verlichting is functioneel. De grondspots verlichten de gevel, de armaturen aan de zijkant verlichten het pad. Over de manier waar kan natuurlijk wel een opmerking gemaakt worden. Na 23u dooft de gevelverlichting voor het gemeentehuis. Daarna wordt ook het plein voor het gemeentehuis duisterder. Er kan gesteld worden dat de verlichting van het plein voor het gemeentehuis minder functioneel is. Enkel de straatverlichting langs de Bloemendalestraat zorgt voor enige verlichting. D belevingswaarde De belevingswaarde van de gevelverlichting is vrij groot. De grondspots zorgen voor een accentuering van elke gevelopening. Hierdoor vallen de vensters goed op. Het meeste nadruk wordt echter gelegd op elke uitsprong uit de gevel en dat zijn niet noodzakelijk de meest interessante onderdelen van de gevel.

13 DEEL 3: VERBETERTRAJECTEN EN SCENARIO S Verschillende deelgebieden dienen onderscheiden te worden voor wat betreft de verbetertrajecten: 1) De verlichting van het gemeentehuis 2) De verbinding tussen het gemeentehuis en de parking aan de achterzijde 3) Het plein voor het gemeentehuis A toestellen 1) De verlichting van het gemeentehuis De enige klemtoonverlichting zijn de grondspots. Hierdoor is er geen onderscheid tussen de belangrijkste elementen van de gevel en andere onderdelen. Alles wordt gelijk aangestraald (afhankelijk van de plaats van de grondspots). Op de gevel zijn er een aantal delen die meer aandacht verdienen dan anderen. Zo is er de gedenksteen, het centrale gedeelte met de hoofdingang en het wapenschild. Mogelijk kan het interessant zijn om te bekijken welke delen van de gevel meer aandacht mogen/moeten krijgen om zo een gedifferentieerde verlichting te kunnen voorzien. We zien 2 andere manieren om de gevel te gaan verlichten. Enerzijds kunnen er armaturen geplaatst worden op het gebouw, of anderzijds kan er gekozen worden voor het aanstralen van het gebouw. Bij deze laatste optie zouden er projectoren voorzien moeten worden voor de gevel (op lichtmasten of op de gebouwen langs het plein en de Bloemendalestraat) die dan de gevel kunnen aanstralen. Dergelijke projectoren moeten echter zeer goed afgesteld worden om er voor te zorgen dat er geen licht langs de gevel passeert of over het dak gestraald wordt. Daarnaast is de kans op verblinding vrij groot, bijvoorbeeld als je van in het gebouw, naar buiten stapt in de richting van de Bloemendalestraat. Het is zeer moeilijk om met projectoren vanop afstand een gebouw goed aan te stralen zonder tresspass of verblinding te veroorzaken. Tijdens de winter, wanneer het reeds donker is tijdens de openingsuren van het gemeentehuis, zouden de projectoren ook zorgen voor overlast in het gemeentehuis. Het kan niet de bedoeling zijn dat er dan gordijnen of luiken voorzien moeten worden om het licht buiten te houden. Om ervoor te zorgen dat de omwonenden of gebruikers van het gebouw geen last ondervinden van

14 deze verlichting, is het aangewezen dat het gebouw verlicht wordt van boven naar onder en meer bepaald vanuit de kroonlijst. Hierdoor is de kans op verblinding, doorbraak en de vorming van hemelgloed nagenoeg nihil. Door gebruik te maken van LED-verlichting kan ook het verbruik tot een minimum beperkt worden. Voorbeeld: Foto: neerwaarts verlichten vanuit de kroonlijst (Grote Markt, Sint-Niklaas lichtontwerp van stad Sint-Niklaas met medewerking van Preventie Lichthinder vzw) Er worden meer lichtpunten gebruikt. Hierdoor is het gebouw egaler verlicht. Eventueel kan nog gekozen worden voor bijkomende lichtpunten om accenten te benadrukken. 2) De verbinding tussen het gemeentehuis en de parking aan de achterzijde Het soort armaturen dat gebruikt wordt voor het pad tussen de voorkant van het gemeentehuis en de parking aan de achterzijde, kan zeker behouden blijven. Van belang is dat bekeken wordt of de lichtintensiteit dermate hoog moet zijn en of de doorbraak naar achteren, naar de privétuinen, niet verbeterd kan worden door het licht in die richting af te schermen. Op foto 4951 is goed te zien dat er amper licht naar boven gestraald wordt. De grenslijn tussen het verlichte deel van de witte muur (de zijgevel van het gemeentehuis) en het donkere deel erboven, loopt vrij horizontaal. De armaturen zijn ook niet hoog opgesteld. Enkel het gelijkvloers wordt aangestraald. Hierdoor ontsnapt er amper licht, bijvoorbeeld naar het plein voor het gemeentehuis. Bekijk hiervoor foto 4965 en merk de heldere toegang tot het pad op, maar zonder dat het plein zelf verlicht wordt.

15 3) Het plein voor het gemeentehuis Het plein voor het gemeentehuis heeft nu geen verlichting. Het wordt aangestraald door de wegverlichting van de Bloemendalestraat, maar het blijft een vrij donker plein. Het wordt als parking gebruikt, bijvoorbeeld bij avondvergaderingen op het gemeentehuis. Er staat ook een monument op het plein. Mogelijk is het interessant om specifieke verlichting te voorzien op het plein zodat het s avonds een minder duistere plek wordt. De meest aangewezen toestellen hiervoor zijn armaturen van het FCO-principe (Full-cut-off). Hierdoor wordt het licht enkel neerwaarts gestraald en wordt erover gewaakt dat er geen lichthinder veroorzaakt wordt. Figuur: voorbeeld van een opstelling met schuin opgestelde armaturen vs. voorstel met FCO De figuur hiernaast toont het verschil tussen een wijd gebruikt armatuur met een schuine lichtbron (vele van onze wegverlichtingsarmaturen) en een FCO-armatuur. De proefopstelling is niet dezelfde, maar de figuren geven een beeld van de mogelijke lichthinder en de verschillen in verlichtingstechniek. Als voorbeeld van een plein waar dergelijke toestellen gebruikt worden voor pleinverlichting is het plein voor het gemeentehuis van Oostkamp. Daar werden deze toestellen geplaatst tegen de gevels van de verschillende gebouwen die op het plein uitkijken. Bij deze methodiek moet wel gekeken worden of de armaturen voldoende hoog hangen of voldoende voorwaarts verlichten dat ook het centrale deel van het plein voldoende licht krijgt. Voorbeeld van Oostkamp (Preventie Lichthinder vzw)

16 B regime Over het regime van de gevelverlichting van het gemeentehuis kunnen we kort zijn. Toen er bij het eerste terreinbezoek (na 23u) geen verlichting ontstoken was, was al duidelijk dat hier met een timer gewerkt wordt en dat de verlichting na een bepaald uur s avonds afgelegd wordt. Dit is natuurlijk ideaal. Welke oplossing ook gezocht en gevonden wordt voor de aanpassing van de gevelverlichting, de timer moet blijven! Gevel- of monumentverlichting heeft geen nut na een bepaald uur s avonds. Het is dus beter (ook voor het budget) om deze verlichting te doven. Vanuit Preventie Lichthinder stellen wij voor om het moment van doven te bekijken vanuit de passage in de buurt. We raden aan om het regime zo in te stellen dat op toeristisch-recreatief belangrijke momenten (weekends, verlof, ) de verlichting blijft branden tot rond middernacht (max 01u00) en op andere dagen zou dat beperkt kunnen worden tot 22u00 of 23u00. Gezien er nu reeds gewerkt wordt met een algemeen doven van de gevelverlichting is een regime dat gebruik maakt van dimming hier niet op z n plaats. Wanneer het aanstralen van de gevel minder sterk wordt dan de verlichting van het plein, vervalt de noodzaak van verlichten. Dan is het nuttiger om de spots enkel te gebruiken s avonds (en s morgens) en deze tijdens de nacht zelf te doven. C investeringen verbruik Bij de aanpassingen van de pleinverlichting en de verlichting op het pad naar de parking kan moeilijk een verbetering van het gebruik nagestreefd worden. Ofwel is het voorstel om de bestaande armaturen te behouden ofwel stellen we extra pleinverlichting voor. Dit zal dus niet resulteren in een minder verbruik. Het minverbruik kan echter wel gerealiseerd worden bij de gevelverlichting van het gemeentehuis. Zowel bij de optie van het aanstralen van op afstand, als het aanstralen vanuit de kroonlijst, is een vermindering van het verbruik een logisch gevolg. Bij het aanstralen van de gevel vanop afstand zou het voldoende kunnen zijn om dit met 2 a 3 spots te doen. Hierdoor is de reductie vooral voelbaar door het verschil in het aantal lichtpunten. Zelfs al dienen de spots of projectoren een iets hoger verbruik te hebben, dan nog zal dit minder zijn dan het verbruik van alle grondspots samen. Wanneer gekozen wordt voor verlichting van boven naar onder door lichtpunten te voorzien in de kroonlijst, is de reductie in verbruik nog groter. Voor dergelijke verlichting is het mogelijk om LED-technologie te gaan

17 toepassen. Hierdoor kan het verbruik sterk gereduceerd worden en zal de kwaliteit van de verlichting verbeteren en de hoeveelheid lichthinder sterk verminderen. Voor de duidelijkheid. Vanuit onze invalshoek raden wij vooral de optie aan om te gaan verlichten vanuit de kroonlijst. Dit vraagt een investering en een onderzoek naar de haalbaarheid, ook in functie van de erfgoedwaarde van het gebouw en de mogelijkheden hierbinnen om aanpassingen door te voeren aan de buitengevel, maar het zal de belevingswaarde, het gebruiksgenot en de reductie van lichthinder sterk doen toenemen.

18 DEEL 4: ANDERE AANDACHTSPUNTEN De omgeving van het gemeentehuis De belangrijkste opmerking is de vaststelling van een inbreuk op de Vlarem-wetgeving omtrent lichthinder. Lichtreclame in de Bloemendalestraat Zowel ingedeelde inrichtingen (bedrijven), als niet ingedeelde inrichtingen (particulieren, overheden, ) moeten zich aan deze reglementering houden. Het vierde onderdeel binnen de wetgeving over lichthinder stelt dat lichtreclame de intensiteit van de wegverlichting niet mag overstijgen. Op foto s 4959 en 4962 is te zien dat de verlichting van het reclamepaneel aan de rechterkant van de straat een stuk helderder is dan de openbare verlichting. Parkingverlichting Kleine Beer en verlichting langs de Parkstraat Tijdens het terreinbezoek werd ook de verlichting op de parking aan de Kleine Beer bekeken. Hier wordt gebruik gemaakt van dezelfde armaturen als deze van het wandelpad tussen het gemeentehuis. Zoals eerder ook al gesteld is dit een goed armatuur. Er wordt geen licht omhoog gestraald en ook de stralengang naar achteren is vrij beperkt. Op de parking is dit laatste geen probleem, maar waar het armatuur gebruikt wordt op een perceelsgrens is deze beperkte achterwaartse straling wel goed (ten opzichte van armaturen die heel wat licht naar achteren stralen). Op de foto s 4932 en 4941 is goed te zien dat het snel donkerder wordt achter het armatuur. De foto s 4944 en 4945 tonen dan weer dat een opstelling in struiken niet optimaal is. Heel wat licht komt op de struiken terecht en niet op het naastliggend pad. Door het mistige weer op 28 augustus was ook de stralengang van de wegverlichting van de Parkstraat zichtbaar (zie foto 4914). Hier is goed te zien dat de armaturen langs de weg de primaire lichtbundel mooi naar beneden sturen en dat er geen verblinding kan optreden (dit gebeurt wanneer het licht wordt uitgestraald tussen het horizontaal vlak van de armatuur en 20 naar onder). Deze armaturen kunnen onze goedkeuring wegdragen.

19 Padverlichting langs het zwembad Verlichting dat op minder positieve reacties kan rekeningen is dan weer te vinden op de kleinere paden in het domein. Op foto 4934 en 4941 (links onderaan) is te zien dat naast de hogere lichtpunten ook gebruik gemaakt wordt van lichtpunten op lage palen om voetpaden te verlichten. Deze armaturen zorgen er echter voor dat niet alleen de voetpaden verlicht worden, maar dat ook heel wat licht verstrooid wordt naar onnuttige doelgebieden. De paaltjes op foto 4934 strooien het ligt naar alle kanten (ook naar het grasplein langs het wandelpad. Daarnaast zorgt het armatuur er ook niet voor dat het licht enkel naar onder wordt gestraald, maar het armatuur laat het licht naar onder, horizontaal en naar boven schijnen. Heel wat uitgestraald licht is dus onnuttig. Bij deze armaturen kan gesproken worden over tresspass (doorbraak), veroorzaken van hemelgloed en pure verspilling. De lage armaturen op foto 4941 hebben dezelfde mankementen. Deze leiden het licht ook niet enkel naar het wandelpad, maar laten het licht stralen naar alle kanten en houden het ook niet naar beneden gericht. Ook hier zogen deze armaturen voor tresspass (doorbraak), hemelgloed en verspilling. Verlichting aan de ingang van het zwembad langs de C. Marichalstraat Als laatste opmerking bekijken we de verlichting aan de ingang van het zwembad langs de C. Marichalstraat. Daar is verlichting voorzien onder de luifel boven de toegangsdeur (zie foto 4967). Deze verlichting is echter bijzonder fel ten opzichte van de openbare verlichting in de omgeving en overstraalt deze dan ook in een wijde omgeving. Daarenboven werkt deze verlichting verblindend voor wie op de toegang van het zwembad afstapt (toch zeker vanaf de fietsparking tussen het gemeentehuis en het zwembad). Hier dient er voor gezorgd te worden dat het licht enkel recht naar beneden straalt en niet ver vanuit de luifel gestraald kan worden. Zo is de ingang van het zwembad goed zichtbaar vanop straat, maar zorgt de verlichting niet voor overlast voor de passanten.

Preventie Lichthinder vzw

Preventie Lichthinder vzw De Poort Avelgem Evaluatie van de monumentverlichting INLEIDING De vrijwilligers van Preventie Lichthinder vzw bezoeken de omgeving van het monument wanneer de verlichting ontstoken is. Met behulp van

Nadere informatie

Het Gemeentehuis Avelgem

Het Gemeentehuis Avelgem Het Gemeentehuis Avelgem Evaluatie van de gebouwverlichting Het terreinbezoek Voorafgaande info De vrijwilligers van Preventie Lichthinder vzw bezoeken de omgeving van het monument wanneer de verlichting

Nadere informatie

De Paravang Blankenberge

De Paravang Blankenberge De Paravang Blankenberge Evaluatie van de monumentverlichting Het terreinbezoek Voorafgaande info De vrijwilligers van Preventie Lichthinder vzw bezoeken de omgeving van het monument wanneer de verlichting

Nadere informatie

Doorlichting van monumentverlichting 2 cases in Hooglede en Avelgem

Doorlichting van monumentverlichting 2 cases in Hooglede en Avelgem Doorlichting van monumentverlichting 2 cases in Hooglede en Avelgem Kennisplatform Openbare Verlichting Brugge, 15 oktober 2013 Presentatie van en uitgevoerd door Stijn Vanderheiden Regelgeving Vlarem

Nadere informatie

De Grijspeerdmolen Hooglede-Gits

De Grijspeerdmolen Hooglede-Gits De Grijspeerdmolen Hooglede-Gits Evaluatie van de monumentverlichting Het terreinbezoek Voorafgaande info De vrijwilligers van Preventie Lichthinder vzw bezoeken de omgeving van het monument wanneer de

Nadere informatie

Doorlichting van monumentverlichting 2 cases in Blankenberge en Oostkamp

Doorlichting van monumentverlichting 2 cases in Blankenberge en Oostkamp Doorlichting van monumentverlichting 2 cases in Blankenberge en Oostkamp Kennisplatform Openbare Verlichting Brugge, 26 november 2013 Presentatie van en uitgevoerd door Stijn Vanderheiden Regelgeving Vlarem

Nadere informatie

Gemeenteraadsverkiezingen 2012 MEMORANDUM PREVENTIE LICHTHINDER

Gemeenteraadsverkiezingen 2012 MEMORANDUM PREVENTIE LICHTHINDER Gemeenteraadsverkiezingen 2012 MEMORANDUM PREVENTIE LICHTHINDER Inleiding Lichthinder en lichtvervuiling is een milieuproblematiek die momenteel nog erg miskent wordt. Daar verlichting vooral een bevoegdheid

Nadere informatie

Lichtplan Gent JENTE DE MUYTER

Lichtplan Gent JENTE DE MUYTER Lichtplan Gent JENTE DE MUYTER 1 Algemene informatie In 1998 voerde de stad Gent een nieuw integraal lichtplan in. Met dit nieuwe lichtplan worden monumenten, toegangspoorten, handelsstraten, verkeersassen,

Nadere informatie

1 Inventaris monumentenverlichting en sportveldenverlichting in de gemeente Kruibeke (Kruibeke, Bazel, Rupelmonde).

1 Inventaris monumentenverlichting en sportveldenverlichting in de gemeente Kruibeke (Kruibeke, Bazel, Rupelmonde). 1 Inventaris monumentenverlichting en sportveldenverlichting in de gemeente Kruibeke (Kruibeke, Bazel, Rupelmonde). Quickscan: Leden AW Mercator (V.Heyman, I.Demeulenaere, S. Kleber, K. Schoeters, J. Pauwels)

Nadere informatie

Elke dag verdient een Nacht van de Nacht! Bewonersinitiatief. Alleen licht op straat, niet in de lucht, in groengebieden en boven water.

Elke dag verdient een Nacht van de Nacht! Bewonersinitiatief. Alleen licht op straat, niet in de lucht, in groengebieden en boven water. Elke dag verdient een Nacht van de Nacht! Bewonersinitiatief. Alleen licht op straat, niet in de lucht, in groengebieden en boven water. 40 natuurbeschermingsorganisaties roepen in hun 10-puntenplan onder

Nadere informatie

Lichtvervuiling boven Amsterdam. Publieksrapport

Lichtvervuiling boven Amsterdam. Publieksrapport Lichtvervuiling boven Amsterdam Publieksrapport -2- AMSTERDAM DUURZAAM Amsterdam heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan en neemt daarom verschillende maatregelen om energie te besparen. Een van de

Nadere informatie

Lichtplan Gent gemeten en gewogen

Lichtplan Gent gemeten en gewogen Lichtplan Gent gemeten en gewogen Gent investeerde de voorbije jaren flink in een lichtplan voor het Gentse stadscentrum. Het ontwerp van Roland Jéol wordt geprezen en is een lust voor het oog, daar is

Nadere informatie

Lichthinder rapport. Bestemmingsplan Permanent wonen Dousberg. Juni 2007

Lichthinder rapport. Bestemmingsplan Permanent wonen Dousberg. Juni 2007 Lichthinder rapport Bestemmingsplan Permanent wonen Dousberg Juni 2007 Lichthinder rapport Opdrachtverlener Arcadis Bouw en Vastgoed B.V. L.G.H.M. Cartigny Postbus 1632 6201 BP Maastricht Opdracht De opdracht

Nadere informatie

Lichtconsult.nl Industrieweg 1A AP Culemborg

Lichtconsult.nl Industrieweg 1A AP Culemborg Lichtconsult.nl Industrieweg 1A-13 4104 AP Culemborg www.lichtconsult.nl Activiteiten Lichttechnisch advies & onderzoek Lichtlab metingen van lichtstroom tot spectrale verdeling Praktijklicht metingen

Nadere informatie

Autoservice Klumpers, Nieuwenkampsmaten Goor

Autoservice Klumpers, Nieuwenkampsmaten Goor Autoservice Klumpers, Nieuwenkampsmaten Goor 5-1-2012 21:10:55 Sterk verlicht gebouw, met opvallend wit licht. Luminantie tussen 15 en 28 cd/m². Waar het licht precies vandaan komt is niet duidelijk te

Nadere informatie

+ ( '4,4), " 5,%+,%/1124

+ ( '4,4),  5,%+,%/1124 !" #! " # $ & '() &* " +,-.,# + - /0/112 3 ') ( Johan Vandewalle, Preventie Lichthinder vzw, Hollandstraat 7, 2060 Antwerpen + ( ',), " 5,+,/112 "$ &'()! "$ &'()! 1 *+"&", 2 667 2 6/. 3 -+$ ($ "&. /6+

Nadere informatie

LED-pilootsite Bevingen-centrum

LED-pilootsite Bevingen-centrum LED-pilootsite Bevingen-centrum Dirk Van Kerckhoven Infrax dirk.vankerckhoven@infrax.be Oktober 2011 Inhoud 1. Voorstelling van de site 2. Keuze van de site en het concept 3. Onderzoeksmethodiek 4. Meetresultaten

Nadere informatie

Gaan de sterren weer stralen dankzij energiebesparing op verlichting?

Gaan de sterren weer stralen dankzij energiebesparing op verlichting? Gaan de sterren weer stralen dankzij energiebesparing op verlichting? Een verzoek en aanbevelingen van Stichting Platform Lichthinder aan de Taskforce Verlichting Inleiding Wat is Platform Lichthinder?

Nadere informatie

Elke dag verdient een Nacht van de Nacht! Bewonersini6a6ef. Alleen licht op straat, niet in de lucht, in groengebieden en boven water.

Elke dag verdient een Nacht van de Nacht! Bewonersini6a6ef. Alleen licht op straat, niet in de lucht, in groengebieden en boven water. Elke dag verdient een Nacht van de Nacht! Bewonersini6a6ef. Alleen licht op straat, niet in de lucht, in groengebieden en boven water. 40 natuurbeschermingsorganisa6es roepen in hun 10- puntenplan onder

Nadere informatie

Lichthinder in de wetgeving. Friedel Pas, Preventie Lichthinder vzw

Lichthinder in de wetgeving. Friedel Pas, Preventie Lichthinder vzw Lichthinder in de wetgeving Friedel Pas, Preventie Lichthinder vzw Agenda Decreet betreffende de openbare dienstverplichting opgelegd aan DNB s Lichthinder in VLAREM Soortenbesluit en lichthinder Verkeerscode

Nadere informatie

Basic Creative Engineering Skills

Basic Creative Engineering Skills Fotometrie 1 Voor het beschrijven van eigenschappen en specificaties van licht en lichtbronnen bestaan gestandaardiseerde begrippen en eenheden. CIE Commission Internationale de l Eclairage 2 Vermogen

Nadere informatie

parkeerterrein Beleids- en beheerscontext informatieve basis Doelen en principes te volgen code van goede praktijk

parkeerterrein Beleids- en beheerscontext informatieve basis Doelen en principes te volgen code van goede praktijk 10. Parkeerterrein 10.1. Beleids- en beheerscontext informatieve basis Volgende regelgeving is toepassing voor deze ruimtecategorie : EN 12464-2 (verlichting buitenwerkplaatsen) Typebestek 005 Synergrid

Nadere informatie

Slimme openbare verlichting Tips voor Drentse provincie en gemeente

Slimme openbare verlichting Tips voor Drentse provincie en gemeente Slimme openbare verlichting Tips voor Drentse provincie en gemeente Colofon: Uitgave van: Natuur en Milieufederatie Drenthe Tekst: Natuur en Milieufederatie Drenthe Foto s: Sotto le Stelle, Wim Schmidt

Nadere informatie

LED OP HET LICHT OP STRAAT. Openbare verlichting voor veiligheid maar houdt ook rekening met nachtdieren

LED OP HET LICHT OP STRAAT. Openbare verlichting voor veiligheid maar houdt ook rekening met nachtdieren LED OP HET LICHT OP STRAAT Openbare verlichting voor veiligheid maar houdt ook rekening met nachtdieren Met de diverse belangengroeperingen uit de gemeente Hardenberg is uitgebreid gediscussieerd over

Nadere informatie

VIER JAAR HEMELHELDERHEID METINGEN IN UTRECHT

VIER JAAR HEMELHELDERHEID METINGEN IN UTRECHT VIER JAAR HEMELHELDERHEID METINGEN IN UTRECHT Er staat sinds augustus 2009 een meter om de nachtelijke hoeveelheid licht te meten op het dak van een woonboot in Utrecht. het is een SQM_EL van de firma

Nadere informatie

Oefening 2: lichtplan Gent

Oefening 2: lichtplan Gent Bjarne Collyns 1LAMA 24/03/2016 Datum van de wandeling: 16 maart 2016 om 20u Oefening 2: lichtplan Gent Het lichtplan in Gent is voorzien van een wandelroute die door de binnenstad loopt. Deze wandeling

Nadere informatie

Bijlagerapport Lichthinderonderzoek. Capaciteitsonderzoek Sportpark Zuidhorn

Bijlagerapport Lichthinderonderzoek. Capaciteitsonderzoek Sportpark Zuidhorn Bijlagerapport Lichthinderonderzoek definitief revisie 0.0 15 februari 2016 Revisie 0.0 15 februari 2016 Auteurs R.P. (Rob) Keur Opdrachtgever Postbus 3 9800 AA Zuidhorn datum vrijgave beschrijving revisie

Nadere informatie

BESTEMMINGSPLAN. Mettegeupel - Oost - Oss Bijlage 5: Lichthinderrapport

BESTEMMINGSPLAN. Mettegeupel - Oost - Oss Bijlage 5: Lichthinderrapport BESTEMMINGSPLAN Mettegeupel - Oost - Oss - 2016 Bijlage 5: Lichthinderrapport Gemeente Oss Raadhuislaan 2 5341 GM Oss T: 14 0412 F: 0412 642605 www.oss.nl A. Hak Zuid B.V. Postbus 101 5460AC Veghel Lage

Nadere informatie

Verslag Lichthinderberekening VV Heer 2 wedstrijdvelden

Verslag Lichthinderberekening VV Heer 2 wedstrijdvelden Verslag Lichthinderberekening VV Heer 2 wedstrijdvelden Projectnaam: Lichthinderberekening VV Heer, Sportpark Laan in den Drink Gemeente: Maastricht Projectnummer: P16747 Datum verslag: 21-12-2016 Insta

Nadere informatie

Onderzoek naar mogelijkheden om de lichtuitstraling van de boomwoningen te beperken.

Onderzoek naar mogelijkheden om de lichtuitstraling van de boomwoningen te beperken. Onderzoek naar mogelijkheden om de lichtuitstraling van de boomwoningen te beperken. Inhoud: 1. Inhoud. 2. Aanleiding. 3. De negen oplossingen. 4. Extern advies. 5. De geteste soorten glas. 6. De proefopstelling.

Nadere informatie

World Space Week 2016

World Space Week 2016 World Space Week 2016 World Space Week Internationale organisatie Wereldwijd activiteiten Nut en noodzaak van onderzoek in ruimtevaart en sterrenkunde tonen Jaarlijks thema In partnerschap met andere lokale

Nadere informatie

Notitie. 1 Inleiding. 2 Kassen (assimilatieverlichting) in relatie tot de omgeving

Notitie. 1 Inleiding. 2 Kassen (assimilatieverlichting) in relatie tot de omgeving Notitie Referentienummer Datum Kenmerk GM-0084263 16 december 2013 PN 321679 Betreft Lichthinderonderzoek Glasparel+ 1 Inleiding Binnen het plangebied zijn bestaande woningen aanwezig en is ruimte gereserveerd

Nadere informatie

Verslag Lichthinderberekening V.V. Helvoirt

Verslag Lichthinderberekening V.V. Helvoirt Verslag Lichthinderberekening V.V. Helvoirt Projectnaam: Veldverlichting kunstgrasveld V.V. Helvoirt Gemeente: Haaren Projectnummer: P16035 Datum verslag: 27-01-2016 Insta zuid bv Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2

Nadere informatie

in samenwerking met Totaal aantal pagina s: 36

in samenwerking met Totaal aantal pagina s: 36 in samenwerking met Totaal aantal pagina s: 36 1 3. Doelstellingen 4. Schetsontwerp 5. Visualisatie schetsontwerp 6. Foto s proefopstelling 7. Foto s proefopstelling pagina 1 8. Foto s proefopstelling

Nadere informatie

UITBREIDING GLASCONCENTRATIEGEBIED TANGBROEK ONDERZOEK LICHTHINDER

UITBREIDING GLASCONCENTRATIEGEBIED TANGBROEK ONDERZOEK LICHTHINDER UITBREIDING GLASCONCENTRATIEGEBIED TANGBROEK ONDERZOEK LICHTHINDER TRITIUM ADVIES BV 4 januari 2013 076866700:A - Concept B02015.000079.0100 Inhoud 1 Inleiding...4 1.1 Aanleiding...4 1.2 Wettelijk kader...4

Nadere informatie

Beoordeling van de Lichthinder Project: SC Valburg

Beoordeling van de Lichthinder Project: SC Valburg A. Hak Zuid B.V. Afdeling Verlichtingstechniek Postbus 101 5460 AC Veghel Lage Landstraat 6 5462 GJ Veghel T 0413-362 926 F 0413-362 929 I www.a-hak.nl K.v.K. nr. 16029034 ING Bank rek. nr. 67.72.94.948

Nadere informatie

Licht en duisternis. Eindhoven 18 februari 2015 1

Licht en duisternis. Eindhoven 18 februari 2015 1 Licht en duisternis Eindhoven 18 februari 2015 1 Aarde op 11 000 000 000 km Eindhoven 18 februari 2015 2 Aarde op 385 000 km Eindhoven 18 februari 2015 3 Eindhoven 18 februari 2015 4 Eindhoven 18 februari

Nadere informatie

Kernvraag: Hoeveel licht geven. verschillende lichtbronnen?

Kernvraag: Hoeveel licht geven. verschillende lichtbronnen? Kernvraag: Hoeveel licht geven verschillende lichtbronnen? Naam leerling: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Lichtbronnen Overal om ons heen is licht. Op hoeveel manieren komt dat licht bij

Nadere informatie

NIVEAU 2: OBSERVATIE

NIVEAU 2: OBSERVATIE SOBANE methode: Verlichting NIVEAU 2: OBSERVATIE INLEIDING Expertise PREVENTION Doelstellingen Bestuderen van de situatie in het algemeen en op de werkvloer, voor wat betreft: de arbeidsomstandigheden

Nadere informatie

Adviesburo RIET Postbus CD BUNNIK t.a.v. de heer T. de Kroon Betreft: Rapport en meetresultaten lichthindermeting TAVV

Adviesburo RIET Postbus CD BUNNIK t.a.v. de heer T. de Kroon Betreft: Rapport en meetresultaten lichthindermeting TAVV Postbus 1104 tel +31 (078) 6105100 3330 CC Zwijndrecht fax +31 (078) 6104062 Fruiteniersstraat 1 E-mail info@oostendorpbv.nl 3334 KA Zwijndrecht K. v. K. 24324776 Adviesburo RIET Postbus 167 3980 CD BUNNIK

Nadere informatie

Commissie Verkeer en Mobiliteit 24/06/2013. Masterplan Openbare Verlichting

Commissie Verkeer en Mobiliteit 24/06/2013. Masterplan Openbare Verlichting Commissie Verkeer en Mobiliteit 24/06/2013 Masterplan Openbare Verlichting 1. Achtergrond 2. Aandeel OV in gemeentelijk energieverbruik 3. Quickscan / Quickwins 4. Masterplan 5. Stand van zaken 6. Toekomst

Nadere informatie

Inhoud cursus. De wereld s nachts. Les 1 - Inleiding. Vlaanderen s nachts. Europa s nachts. Cursus kadervorming lichthinder

Inhoud cursus. De wereld s nachts. Les 1 - Inleiding. Vlaanderen s nachts. Europa s nachts. Cursus kadervorming lichthinder Cursus kadervorming lichthinder Preventie Lichthinder vzw & Natuurpunt Educatie met de steun van Tandem en de Vlaamse overheid Les 1 Inhoud cursus Les 1 (Preventie Lichthinder vzw) Inleiding Probleemstelling

Nadere informatie

Betreft: Rapport en meetresultaten lichthindermeting omgeving DCV Krimpen a/d IJssel. Onze ref.: oran Zwijndrecht,

Betreft: Rapport en meetresultaten lichthindermeting omgeving DCV Krimpen a/d IJssel. Onze ref.: oran Zwijndrecht, Postbus 1104 tel +31 (078) 610 51 00 3330 CC Zwijndrecht fax +31 (078) 610 40 62 K.v.K. 23025854 E-mail info@oostendorpbv.nl Oranjewoud Realisatie b.v. Postbus 8590 3009 AN ROTTERDAM t.a.v. de heer F.

Nadere informatie

Matthias Botterman 1D1 Stedelijke ontwikkeling en woonbeleid. Lichtplan Gent

Matthias Botterman 1D1 Stedelijke ontwikkeling en woonbeleid. Lichtplan Gent Lichtplan Gent Het lichtplan Oorsprong In 1998 werd door het stadsbestuur van Gent de beslissing genomen om het lichtplan in te voeren. Dit als steun aan de initiatieven die het commerciële leven in de

Nadere informatie

Sportpark WWNA te Wenum Wiesel Onderzoek lichthinder. Datum 8 september 2016 Referentie

Sportpark WWNA te Wenum Wiesel Onderzoek lichthinder. Datum 8 september 2016 Referentie Wilhelm Röntgenstraat 4 8013 NE ZWOLLE Postbus 1590 8001 BN ZWOLLE T +31 (0)38-4221411 F +31 (0)38-4223197 E zwolle.ch@dpa.nl www.dpa.nl/cauberg-huygen K.v.K 58792562 IBAN NL71 RABO 0112 075584 Sportpark

Nadere informatie

Bijlage 11 Preventie Zichtbaarheid

Bijlage 11 Preventie Zichtbaarheid ZVP 2014 2017 - Veiligheid en leefbaarheid Verkeer Storende interacties zone 30 Bijlage 11 Preventie Zichtbaarheid Actieplan: Zichtbaarheid HCP Koen Wouters - HINP Nico Vandenbempt Bron: BIVV 1. Context

Nadere informatie

Huidige situatie, Reden van verzoek tot aanpassen/wijziging, Gewenste situatie, Conclusie. Visser Elektrotechniek - Havenstraat NP Beverwijk

Huidige situatie, Reden van verzoek tot aanpassen/wijziging, Gewenste situatie, Conclusie. Visser Elektrotechniek - Havenstraat NP Beverwijk Wijzigen c. q aanpassen van het kunstmatig verlichten van delen van het trainingscentrum van Golfcentrum Amsteldijk aan de Ringdijk Boven Polder 4 te Amstelveen. Huidige situatie, Reden van verzoek tot

Nadere informatie

Tuinpaal LED buiten design grafiet of zilver 7W LED IP65 ARM-243 Hoogte : 400mm Breedte : 100mm Diepte : 50mm IP Waarde : IP 65

Tuinpaal LED buiten design grafiet of zilver 7W LED IP65 ARM-243 Hoogte : 400mm Breedte : 100mm Diepte : 50mm IP Waarde : IP 65 Tuin en opritverlichting laatste update 11/12/2015 Tuinverlichting kan een mooie, intieme sfeer creëren. Met een minimum aan licht geeft u uw tuin al een heel andere uitstraling. Met een timer kan u de

Nadere informatie

1. Inleiding. 2. Normstelling. Notitie

1. Inleiding. 2. Normstelling. Notitie Notitie Project ReststoffenEnergieCentrale Harlingen Betreft Controlemetingen licht Ons kenmerk M.2010.0124.02.N001 Versie 001 Datum 25 januari 2012 Verwerkt door RBO BR Contactpersoon ing. J.D. (Jasper)

Nadere informatie

Gent in de spotlights

Gent in de spotlights Gent in de spotlights Het Gentse Lichtplan Meneer Janssens D. Jolien Vanderper MAK 1E2 Gent in de spotlights Het Gentse lichtplan Als de avond valt, branden er ontelbare lichten in de stad Gent. Een goede

Nadere informatie

Sint-Niklaas belicht. dinsdag 22 november Filip Brokken diensthoofd landbouw - patrimonium

Sint-Niklaas belicht. dinsdag 22 november Filip Brokken diensthoofd landbouw - patrimonium Sint-Niklaas belicht dinsdag 22 november 2005 Filip Brokken diensthoofd landbouw - patrimonium Programma A. Inleiding: bevoegheidsverdeling B. Enkele kencijfers C. Stedelijk beleid D. Praktische werkwijze

Nadere informatie

Bezonningsstudie. Koperslagerstraat 2, Zaandijk. GEMEENTE ZAANSTAD 14 september 2015

Bezonningsstudie. Koperslagerstraat 2, Zaandijk.  GEMEENTE ZAANSTAD 14 september 2015 Bezonningsstudie Koperslagerstraat 2, Zaandijk Bezonningsstudie bestaande en nieuwe situatie GEMEENTE ZAANSTAD 14 september 2015 www.haute-equipe.nl Aanleiding De gemeente Zaanstad heeft eind 2014 een

Nadere informatie

Bijlage G (informatief)

Bijlage G (informatief) Bijlage G (informatief) Muurdoorvoer van de eindstukken voor gasverbruikstoestellen type C 1, C 3 en C 5 waarvan het nominaal vermogen kleiner dan of gelijk aan 30 kw is G.1 Algemeen Ter herinnering, men

Nadere informatie

Schilderijverlichting Als wand- of plafondmontage niet gewenst is

Schilderijverlichting Als wand- of plafondmontage niet gewenst is 2015 Schilderijverlichting Als wand- of plafondmontage niet gewenst is Hugo Blom Lumilab B.V. Lichtontwerp 13-2-2015 Wie voor goed geld een prachtig schilderij of ander kunstwerk voor aan de wand heeft

Nadere informatie

Thermografische kaart. Schoten, 7 november 2009

Thermografische kaart. Schoten, 7 november 2009 Thermografische kaart Schoten, 7 november 2009 Waarom dit initiatief? 30% warmteverlies door het dak! Doel = identicatie van energieverliezen geven informatie over de isolatiekwaliteit van de daken mits

Nadere informatie

Evaluatie O.V. zone Luithagen

Evaluatie O.V. zone Luithagen Evaluatie O.V. zone Luithagen 30-01-2014 Evaluatie O.V. zone Luithagen 2 Evaluatie O.V. zone Luithagen Probleem: - Onveiligheidsgevoel s nachts - Diefstal op bedrijfsterreinen 3 Aanpak Evaluatie O.V. door

Nadere informatie

Led verlichting en dimmen.

Led verlichting en dimmen. Led verlichting en dimmen. Inleiding. Waarom Led verlichting? Masterplan verlichting Knokke-Heist. Aantal lichtpunten in de gemeente. Waarom dimmen i.p.v. doven? Brengt dimmen met Led verlichting dan nog

Nadere informatie

OPDRACHT NEDERLAND: EEN LICHT LAND IN DE WERELD

OPDRACHT NEDERLAND: EEN LICHT LAND IN DE WERELD OPDRACHT In het kader van de vijfde Nacht van de Nacht op 24 oktober 2009, is een onderzoek uitgevoerd naar wat het donkerste gebied van Nederland en ook wat het donkerste gebied van elke provincie is.

Nadere informatie

5 Verlichtingsaspecten bij werkstations

5 Verlichtingsaspecten bij werkstations 5 Verlichtingsaspecten bij werkstations 5.1 Licht Licht is een vorm van energie bestaande uit elektromagnetische straling. Zichtbaar licht is de elektromagnetische straling die wordt uitgezonden in het

Nadere informatie

9. Dorpskerk en identiteitsbepalend gebouw

9. Dorpskerk en identiteitsbepalend gebouw 9. Dorpskerk en identiteitsbepalend gebouw Dit inzichten en opties in dit hoofdstuk zijn naast de dorpskerken ook van toepassing voor ander waardevol patrimonium en voor identiteitsbepalende hedendaagse

Nadere informatie

Blokhoeve Blok Oost te Nieuwegein Lichthinderonderzoek tennispark Heidehal

Blokhoeve Blok Oost te Nieuwegein Lichthinderonderzoek tennispark Heidehal Blokhoeve Blok Oost te Nieuwegein Lichthinderonderzoek tennispark Heidehal Opdrachtgever Portaal Vastgoed Projecten, Project D0261, Verplichtingsnummer PV-2015002620 Contactpersoon de heer Schiks Kenmerk

Nadere informatie

!!!! " #$%&'( ) *! +!$%&$, )!!+#! *!! $%&'(! $%&$, -! $%&'(!*# $%&$, *!.$%&'(!!# $%&$, * *! **!!! #. % 1!!2 1 ) #+2! 2!

!!!!  #$%&'( ) *! +!$%&$, )!!+#! *!! $%&'(! $%&$, -! $%&'(!*# $%&$, *!.$%&'(!!# $%&$, * *! **!!! #. % 1!!2 1 ) #+2! 2! " #$%&'( ) * +$%&$, ) +# * $%&'( $%&$, - $%&'( *# $%&$, *.$%&'( # $%&$, * /$%&'( # - 00 )+- #* * ** # $%&'( #. % 1 2 1 ) #+2 2 . $%&$, # * 3 3 #* )$%&4& + - * #. 0* * 0)$%&$, +.* # 56 # * ) + # - ** #

Nadere informatie

energiecoach verlichting

energiecoach verlichting LAMPEN Puntverlichting Hebt u uw gloeilampen al vervangen door spaarlampen? Spaarlampen zijn vier tot vijf keer efficiënter dan gloeilampen en gaan 9 tot 13 keer langer mee. Bijgevolg is de winst dubbel:

Nadere informatie

13 oktober Natuur en Archeologie

13 oktober Natuur en Archeologie MEMO Onderwerp: Lichteffect AFC Dinteloord Den Bosch, 13 oktober 2009 Van: teunissena Afdeling: Natuur en Archeologie Aan: Marjolein Fick Projectnummer: Opgesteld door: teunissena Kopieën aan: Arjan Schoenmakers

Nadere informatie

sportpark Molenkouter 2 e infovergadering 29/06/2017

sportpark Molenkouter 2 e infovergadering 29/06/2017 sportpark Molenkouter 2 e infovergadering 29/06/2017 Verloop infovergadering Inleiding Toelichting bij ontvangen opmerkingen en presentatie aanpassingen aan inrichtingsschets door diensten Presentatie

Nadere informatie

code van goede praktijk LICHTVISIE WEST-VLAAMS PLATTELAND basisopleiding openbare verlichting module 3 dec. 2011

code van goede praktijk LICHTVISIE WEST-VLAAMS PLATTELAND basisopleiding openbare verlichting module 3 dec. 2011 code van goede praktijk LICHTVISIE WEST-VLAAMS PLATTELAND basisopleiding openbare verlichting module 3 dec. 2011 studie lichtvisie. 4 partners: provincie, wvi, leiedal, vlm. ruime begeleidingsgroep met

Nadere informatie

CASE STUDY VERLICHTING

CASE STUDY VERLICHTING CASE STUDY VERLICHTING DAVY BREULS ENCON PROGRAMMA Wie is de sportpaleis groep Kandidatuurstelling organisatie EK volleybal dames 2015 (26 sept 04 oct 2015) Eisen Europese volleybalbond mbt verlichting

Nadere informatie

Extra oefenopgaven licht (1) uitwerkingen

Extra oefenopgaven licht (1) uitwerkingen Uitwerking van de extra opgaven bij het onderwerp licht. Als je de uitwerking bij een opgave niet begrijpt kun je je docent altijd vragen dit in de les nog eens uit te leggen! Extra oefenopgaven licht

Nadere informatie

Woongebieden. Foto: Steven van Beusichemlaan, eerst scheen de lamp in het huis, nu met de nieuwe gerichte ledverlichting is dit veel minder.

Woongebieden. Foto: Steven van Beusichemlaan, eerst scheen de lamp in het huis, nu met de nieuwe gerichte ledverlichting is dit veel minder. Woongebieden Culemborg heeft diverse woonwijken. Sommige ouder dan andere. Door de datum van aanleg zijn er verschillen in opbouw van de wijk. Bijvoorbeeld de breedte van de weg of de parkeerplekken. Functies

Nadere informatie

Lichtplan Herentals April

Lichtplan Herentals April DOELSTELL IINGEN PR IIOR IITE IITEN Lichtplan Herentals April 2003 30 Coheren tt iie me tt h e tt mob ii ll ii tte ii ttsp ll an Het voorgestelde lichtplan zal trachten deel te nemen aan de acties die

Nadere informatie

Met de komst van led is de G klasse achterhaalt en niet meer bruikbaar

Met de komst van led is de G klasse achterhaalt en niet meer bruikbaar Met de komst van led is de G-klasse achterhaalt en niet meer bruikbaar. De G klasse voor het beperken van de hoeveelheid licht ter vermindering van lichtvervuiling en verblinding wordt vaak, in de huidige

Nadere informatie

Openbare verlichting in Heuvelland Jean-Pierre Geelhand de Merxem Schepen van Milieu

Openbare verlichting in Heuvelland Jean-Pierre Geelhand de Merxem Schepen van Milieu Openbare verlichting in Heuvelland Jean-Pierre Geelhand de Merxem Schepen van Milieu Jeanpierre.geelhanddemerxem@heuvelland.be Caroline Oost Milieuambtenaar Caroline.oost@heuvelland.be Agenda 1. Het project

Nadere informatie

voordeel van philips in lighting

voordeel van philips in lighting monumentverlichting _ 19 juni 2012 voordeel van philips in lighting volledig proces in handen aanbieden van alle onderdelen totaal oplossingen: van kantoor tot volledige citybeautification (wegverlichting,

Nadere informatie

13. Openbaar groendomein

13. Openbaar groendomein 13. Openbaar groendomein 13.1. Beleids- en beheerscontext informatieve basis Volgende regelgeving is toepassing voor deze ruimtecategorie : Vlarem II, hoofdstuk 6.3. Dit betekent dat er, behoudens voor

Nadere informatie

Beperkende maatregelen lichthinder

Beperkende maatregelen lichthinder Beperkende maatregelen lichthinder In dit onderdeel bekijken we hoe dat we lichthinder en lichtvervuiling tot een minimum kunnen beperken zodat ook de gevolgen van lichtvervuiling tot een minimum beperkt

Nadere informatie

Openbare verlichting: Uitdoven of beheren?

Openbare verlichting: Uitdoven of beheren? Openbare verlichting: Uitdoven of beheren? R. Lorphèvre 11.09.13 Date Openbare verlichting en verkeersveiligheid een oud verhaal Schréder, M. Detiffe Eerste installatie in België in 1938 «Het verlichten

Nadere informatie

Technieken. Foto: De West in Dronten. Licht brandt op volle sterkte tot uur.

Technieken. Foto: De West in Dronten. Licht brandt op volle sterkte tot uur. Technieken De technologische ontwikkelingen gaan snel op het gebied van de openbare verlichting. De gemeente Dronten overweegt altijd duurzame en energiezuinige oplossingen. Per situatie bepalen we wat

Nadere informatie

ALL SKY FOTO'S PROCEDURE

ALL SKY FOTO'S PROCEDURE ALL SKY FOTO'S Naast het meten van de zenitluminantie via foto s is het ook mogelijk om van elke locatie de hele hemel te meten. Dit gebeurt via een all sky foto, waarbij de gehele hemel in een locatie

Nadere informatie

All About Lights Candela Lumen

All About Lights Candela Lumen All About Lights Om de juiste keuze te kunnen maken bij het aanschaffen van verlichting is het belangrijk de juiste gegevens met elkaar te vergelijken. Omdat voor meetwaardes van verlichting nog geen internationale

Nadere informatie

Zienswijzennota. Aanvraag omgevingsvergunning OV Plaatsen lichtmasten rond hoofdveld VV De Blesse Markeweg 23 Blesdijke

Zienswijzennota. Aanvraag omgevingsvergunning OV Plaatsen lichtmasten rond hoofdveld VV De Blesse Markeweg 23 Blesdijke Zienswijzennota Aanvraag omgevingsvergunning OV-2015-0208 Plaatsen lichtmasten rond hoofdveld VV De Blesse Markeweg 23 Blesdijke Zienswijzennota aanvraag omgevingsvergunning OV-2015-0208 1 van 8 Zienswijzennota

Nadere informatie

Wegen. Foto: N374 in Borger. Gebiedsontsluitingsweg binnen de kom. Gemeente Borger-Odoorn besluit gemeenteraad: 8 maart 2018; nr. 18.

Wegen. Foto: N374 in Borger. Gebiedsontsluitingsweg binnen de kom. Gemeente Borger-Odoorn besluit gemeenteraad: 8 maart 2018; nr. 18. Wegen We kennen diverse soorten wegen in onze gemeente die beschreven staan in het Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan (GVPP) Dit zijn: - Stroomwegen, bijvoorbeeld de N34; - Gebiedsontsluitingswegen,

Nadere informatie

Het Lichtplan. Jordi Peelman

Het Lichtplan. Jordi Peelman Het Lichtplan Jordi Peelman De stad Gent is in het jaar 1998 begonnen met het uitwerken van een lichtplan. Het verlicht monumenten, gebouwen, toegangspoorten, verkeersassen, handelsstraten, parken en pleinen.

Nadere informatie

Aan de slag met de Toegankelijk Vlaanderen databank in uw stad of gemeente

Aan de slag met de Toegankelijk Vlaanderen databank in uw stad of gemeente Aan de slag met de Toegankelijk Vlaanderen databank in uw stad of gemeente Greta Lijnen (Inter) Maandag 10 oktober Congres: naar een toegankelijke gemeente voor iedereen Weten of je ergens kan geraken,

Nadere informatie

STAD AALST BIJZONDER PLAN VAN AANLEG NR. 6 EREMBODEGEM - FONTEINBOS

STAD AALST BIJZONDER PLAN VAN AANLEG NR. 6 EREMBODEGEM - FONTEINBOS STAD AALST BIJZONDER PLAN VAN AANLEG NR. 6 EREMBODEGEM - FONTEINBOS PROVINCIE OOST-VLAANDEREN GEMEENTE EREMBODEGEM BIJZONDER PLAN VAN AANLEG NR. 6 FONTEINBOS STEDEBOUWKUNDIGE VOORSCHRIFTEN Art. 1 : Algemeenheden

Nadere informatie

Uitbreiding IKEA te Utrecht

Uitbreiding IKEA te Utrecht Uitbreiding IKEA te Utrecht Lichthinderonderzoek sportvelden Opdrachtgever : Bügel Hajema adviseurs Kenmerk : R074041aaA1.jwk Datum : 24 juni 2009 Auteur : dhr. J.W. Kort dhr. ing. P.A.G. van der Vleuten

Nadere informatie

Geschreven door: irobot

Geschreven door: irobot Hoe je post-proces Pictures Bewerk foto's om ze te gebruiken in je gidsen te maken. Geschreven door: irobot INTRODUCTIE Foto's komen zelden perfect en zal een aantal bewerken nodig is om ze te gebruiken

Nadere informatie

N A T U U R W E T E N S C H A P P E N V O O R H A N D E L 1 Copyright

N A T U U R W E T E N S C H A P P E N V O O R H A N D E L 1 Copyright N AT U U R W E T E N S C H A P P E N V O O R H A N D E L 1 2 LICHT EN ZIEN 2.1 Donkere lichamen en lichtbronnen 2.1.1 Donkere lichamen Donkere lichamen zijn lichamen die zichtbaar worden als er licht

Nadere informatie

Lichthinder in de wetgeving

Lichthinder in de wetgeving Lichthinder in de wetgeving In dit onderdeel van de syllabus gaan we kijken wat in Vlaanderen reeds terug te vinden is om lichthinder te beperken. Omdat er in diverse codes en vormen wel dingen zijn terug

Nadere informatie

T1 Wat is licht? FIG. 3 Zo teken je een lichtstraal. De pijl geeft de richting van het licht aan.

T1 Wat is licht? FIG. 3 Zo teken je een lichtstraal. De pijl geeft de richting van het licht aan. T1 Wat is licht? Lichtbron, lichtstraal en lichtsnelheid Licht ontstaat in een lichtbron. Een aantal bekende lichtbronnen zijn: de zon en de sterren; verschillende soorten lampen (figuur 1); vuur, maar

Nadere informatie

Audit lichthinder in de gemeente Putte

Audit lichthinder in de gemeente Putte Audit lichthinder in de gemeente Campagne Verlichten zonder hinder een organisatie van het Platform Lichthinder partners: Eindrapport Met de steun van de Vlaamse Overheid In opdracht van de gemeente Met

Nadere informatie

Lichtplan. Receptie kantoorpand Inspiratie veste. Een voorbeeld van een lichtplan. - Versie 1.0

Lichtplan. Receptie kantoorpand Inspiratie veste. Een voorbeeld van een lichtplan. - Versie 1.0 Lichtplan Receptie kantoorpand Inspiratie veste. Een voorbeeld van een lichtplan - Versie 1.0 Inleiding Voor u ligt het lichtplan dat wij voor u hebben gemaakt voor uw receptieruimte in het nieuwe kantoorgebouw

Nadere informatie

Werken met een reflectiescherm

Werken met een reflectiescherm Werken met een reflectiescherm Met een reflectiescherm kun je licht, of dat nu flitslicht of gewoon daglicht is, terug laten kaatsen naar je onderwerp. Op die manier kun je dingen die normaal in de schaduw

Nadere informatie

Notitie. Project: Sporthal Alblasserdam Betreft: Rapportage lichthinderonderzoek. kenmerk b1440/1116

Notitie. Project: Sporthal Alblasserdam Betreft: Rapportage lichthinderonderzoek. kenmerk b1440/1116 Laarseweg 24-1, 8171 PR Vaassen (T) 0578-76 90 60 KvK 082 04 400 www.sainadvies.nl info@sainadvies.nl Notitie Project: Sporthal Alblasserdam Betreft: Rapportage lichthinderonderzoek Kenmerk: -0b1440/1116

Nadere informatie

Brede verstraler 5/11/2015 Brede LED verstraler 18W 0.5m Brede LED verstraler 18W 1m

Brede verstraler 5/11/2015 Brede LED verstraler 18W 0.5m Brede LED verstraler 18W 1m Brede verstraler 5/11/2015 Een led bredeverstraler is ideaal voor buitengebruik. Door haar waterbestendigheid (IP65) is de verstraler ideaal als buiten verlichting om bijvoorbeeld uw woning of de tuin

Nadere informatie

VERGELIJKING ENERGIEFACTUREN

VERGELIJKING ENERGIEFACTUREN VERGELIJKING ENERGIEFACTUREN Dominiek Vandewiele West Vlaams Kennisplatform Openbare Verlichting, Brugge, 29 april 2014 Aanleiding Basismateriaal Analyse Conclusies Hoe energiefactuur OV omlaag krijgen?

Nadere informatie

Verlichting PREBES 04/12/2018. Enkele begrippen Wetgeving en normen Metingen Noodverlichting Blue Light Hazard

Verlichting PREBES 04/12/2018. Enkele begrippen Wetgeving en normen Metingen Noodverlichting Blue Light Hazard PREBES 04/12/2018 Enkele begrippen Wetgeving en normen Metingen Noodverlichting Blue Light Hazard PREBES 04/12/2018 - situering PREBES 04/12/2018 - begrippen Fotometrische grootheden PREBES 04/12/2018

Nadere informatie

Een verlichtingsvisie kan moeilijk losgooien worden van de gemeenten rond ons en daarom past deze ook in een bredere regiovisie (Oost-Waasland).

Een verlichtingsvisie kan moeilijk losgooien worden van de gemeenten rond ons en daarom past deze ook in een bredere regiovisie (Oost-Waasland). Onze Openbare Verlichtingsvisie Beste lezer, Openbare verlichting is in de laatste jaren van een saai en noodzakelijk gegeven, geëvolueerd naar een belangrijke beeldvormende bouwsteen binnen een duurzame

Nadere informatie

zaterdag 30 oktober 2010

zaterdag 30 oktober 2010 zaterdag 30 oktober 2010 Geacht College, Nederland wordt s nachts lichter en steeds meer mensen en dieren ondervinden daar hinder van. Veel kantoren en gebouwen laten s nachts verlichting branden in kamers,

Nadere informatie

Duisternis onderzoek Groningen

Duisternis onderzoek Groningen Duisternis onderzoek Groningen Onderzoek van een aantal verschillende aspecten van de licht en duisternissituatie in de provincie Groningen. In opdracht van de provincie Groningen Uitgevoerd door onderzoeks-

Nadere informatie