13. Openbaar groendomein

Transcriptie

1 13. Openbaar groendomein Beleids- en beheerscontext informatieve basis Volgende regelgeving is toepassing voor deze ruimtecategorie : Vlarem II, hoofdstuk 6.3. Dit betekent dat er, behoudens voor onderdelen die ook tot andere ruimtecategorieën behoren, zoals parkings of fietswegen in open ruimte (zie betreffende hoofdstukken) geen categorisering en verlichtingsniveaus van toepassing zijn Doelen en principes te volgen code van goede praktijk Dit subhoofdstuk geeft de globale lijn weer volgens dewelke de betrokken en bevoegde partners de verlichting van openbare groendomeinen in het West- Vlaams platteland in de toekomst willen voorzien; deze verlichting wordt bij voorkeur mee aangesloten op het openbare verlichtingsnet. Deze gezamenlijk gedeelde inzichten en opties vormen het kader voor het ontwerp, de ondersteuning en de beoordeling van elk concreet verlichtingsproject in het gebied. De provinciedomeinen en andere grote openbare groendomeinen worden niet verlicht, tenzij op verbindingen naar de voorzieningen die ook na zonsondergang functioneren en eventueel voor de doorgaande paden. Die verlichting is zeer bescheiden en heeft een gedifferentieerd regime in tijd en ruimte. 95

2 openbaar groendomein provinciale en andere grotere domeinen met groen karakter, maar eveneens met recreatieve functie(s) Principebeschrijving huidige situatie Doelen Principes - natuurlijke groene ruimten en/of recreatieve ruimten van grote schaal, plaatsen van ontspanning en om te wandelen gedurende de dag; gewone parken behoren niet tot deze categorie - geen functies of activiteiten gedurende de nacht - de ingang / uitgang van deze ruimten is mogelijk begeleid met commerciële of recreatieve activiteiten (horeca-terras, restaurant, ) - mogelijkheid van parkings aan de ingang - mogelijkheid tot sluiting van deze ruimten gedurende de nacht - samenhangende verlichting per domein, enkel voor geleiding naar de gebouwen die ook na zonsondergang worden gebruikt - de centrale delen van de openbare groendomeinen niet verlichten - alleen de ingangen (met aanwezigheid van horeca, infopunten, ) met verlichting behandelen om de veiligheid van deze plekken te garanderen en de aanwezige onthaalfuncties te begeleiden - een herkenbare eenheid en avondlijke uniformiteit in het domein brengen - gebruik van een verlichtingsmeubilair op menselijke schaal met lage verlichting of met hoogte begrepen tussen max. 4 en 6 m - om de avondlijke herkenbaarheid te ondersteunen, zal eenzelfde type verlichtingsmeubilair per domein worden gekozen - groot belang hechten aan de bescheiden en niet-dominerende esthetiek van het verlichtingsmeubilair, zowel overdag als s avonds - esthetiek met inspiratie op het groen en de beplanting, ingepast in en ondergeschikt aan in overeenstemming met het natuurlijke karakter van het domein - voorzien van ofwel een systeem dat toelaat de lichtintensiteit te verlagen na de sluitingstijd van de aanleunende activiteiten, ofwel (voorkeur) de openbare verlichting dan te doven (differentiatie in tijd en ruimte) - voor fietspaden doorheen een openbaar groendomein: toepassing conceptfiche en technische fiche fietspaden (alleen, wanneer gewenst, verlichting van de gesloten delen van functionele fietsverbindingen) Atelier Roland Jéol OMGEVING lichtvisie west-vlaams platteland november _ROZ_PL_032 96

3 13.3. Toepassing in de praktijk richtinggevende aspecten Dit subhoofdstuk geeft de elementen weer waarover, ook na het doorlopen planningsproces, ruimte voor discussie tussen de initiatiefnemer en de betrokken en bevoegde partners bij de (openbare) verlichting van openbare groendomeinen in het West-Vlaams platteland aanwezig is. Dit richtinggevend deeltje geeft vooral een kader aan waarmee die verdere discussie(s) kan/kunnen worden gevoerd om tot stapsgewijze uitdieping van de inzichten en consensus en tegelijk tot effectieve kwaliteitsvolle (en vernieuwende) realisaties op het terrein te komen, inhoudelijke vorken waarbinnen oplossingen zich bij voorkeur situeren en suggesties om mogelijk opduikende problemen bij de vertaling van de verlichtingsconcepten aan te pakken / weg te werken Aandachtspunten en mogelijke invullingen van de principes Wanneer wandelpaden, bijv. tussen een parking en een bepaalde voorziening, verlicht worden kan dit zoals in de recent aangepakte openbare groendomeinen gebeurt, ook met lage verlichting gebeuren. Voor de toets van concrete lichtprojecten lijkt vanuit de visie en de concepten voor dit thema volgende rangorde van tel voor de afweging van het belang dat men kan hechten aan vier soorten kwaliteiten van openbare verlichting : 1. de functionaliteit 2. de lichthinder 3. de belevingswaarde en het energiegebruik Technische fiche De doelstellingen en principes van de verlichtingsconcepten vertalen zich voor dit thema in een reeks technische parameters waarmee het beoogde opzet en effect op het terrein kan worden gerealiseerd. Deze parameters zijn in een technische fiche gebundeld. Deze technische fiche laat ook toe de verbeteringen in (licht)kwaliteit en de veranderingen (veelal beperkingen) in het energieverbruik te meten. Het hanteren ervan is een must voor elke lichtontwerper die in het West-Vlaams platteland aan de slag gaat. Deze technische fiche is voor alle ontwerpen waarin verlichting betrokken is een richtkader dat in de regel dient gevolgd. Evenwel kan, in functie van de specifieke context en rol van een bepaalde plek en goed gemotiveerd, hiervan worden afgeweken; bij dergelijke afwijkingen wordt ook het globale kader van samenhang in beeld, rationeel energiegebruik en eenvoud in beheer mee in rekening genomen. De aangegeven lichthoogten en fotometrische aspecten zijn een leidraad die in de regel te volgen is, maar waarvan kan worden afgeweken in functie van bijv. specifieke vereisten inzake veiligheid op bepaalde plaatsen. Waar er voor deze aspecten toepasbare vorken zijn aangegeven, is gaat de voorkeur telkens naar de laagste lichthoogten en lampvermogens die kunnen worden ingezet om de vereiste luminanties en/of lichthoeveelheden te bereiken. 97

4 technische fiche openbare groendomeinen Inplanting: Lichthoogte: Optische kenmerken: Kleurtemperatuur: te bepalen per project maximum tussen 4 en 6 m functionele uitstraling evenwijdig aan de rijweg functionele asymmetrische uitstraling indien nodig voor de sfeer: cirkelvormige emissie T = 2800K Kleurweergave-index: 66 Karakteristieken van het lichtmeubilair: armatuur:. verlichtingssysteem in gegoten aluminium, optiek met vlakke of licht gebombeerde glasplaat. bij sfeerverlichting: decoratief apparaat in gegoten of gedreven aluminium, met omhulling in helder polycarbonaat, met een optiek die de lichtstroom naar beneden richt met een klein mogelijke lichtstroom naar boven. gemakkelijk onderhoudbaar. hoge index van mechanische bescherming en waterdichtheid (minimum IP65) mast:. cylindrisch-conische mast in warmgegalvaniseerd staal of in aluminium. thermogehard geverfd; tint voor het geheel nader te bepalen. geen noodzaak om consoles te gebruiken Beheer:. verlichtingsregime te bepalen per project. de voorziene techniek laat toe te dimmen Maatregelen inzake hoge omgevingskwaliteit:. lampen met een minimale levensduur van u. keuze van het verlichtingssysteem en in het bijzonder van de combinatie optiek-lamp dat toelaat de lichtstroom optimaal te richten. maximale herbruikbaarheid van de lampen, de verlichtingssystemen, de masten, het verlichtingsmeubilair in zijn geheel 98

5 Ervaringen met dit thema De recent aangepakte provinciedomeinen. 99